ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με το σχέδιο δράσης της ΕΕ για την κοινωνική οικονομία

22.6.2022 - (2021/2179(INI))

Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων
Εισηγητής: Jordi Cañas
PR_INI

Διαδικασία : 2021/2179(INI)

Διαδρομή στην ολομέλεια

Διαδρομή του εγγράφου :

A9-0192/2022

Κείμενα που κατατέθηκαν :

A9-0192/2022

Συζήτηση :

PV 05/07/2022 - 9
CRE 05/07/2022 - 9

Ψηφοφορία :

PV 06/07/2022 - 11.10

Κείμενα που εγκρίθηκαν :

P9_TA(2022)0288

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ
ΠΛHΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με το σχέδιο δράσης της ΕΕ για την κοινωνική οικονομία

(2021/2179(INI))

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,

– έχοντας υπόψη τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων (ΕΠΚΔ),

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 9ης Δεκεμβρίου 2021, με τίτλο «Οικοδόμηση μιας οικονομίας στην υπηρεσία των ανθρώπων: σχέδιο δράσης για την κοινωνική οικονομία» (COM(2021)0778),

– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (ΣΗΕΔΑΑ), την οποία έχουν υπογράψει και κυρώσει η ΕΕ και όλα τα κράτη μέλη της, και ιδίως το άρθρο 27 για την εργασία και την απασχόληση,

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 3ης Μαρτίου 2021, με τίτλο «Ένωση ισότητας: στρατηγική για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030» (COM(2021)0101),

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 7ης Οκτωβρίου 2020, με τίτλο «Μια Ένωση ισότητας: στρατηγικό πλαίσιο της ΕΕ για την ισότητα, την ένταξη και τη συμμετοχή των Ρομά» (COM(2020)0620) και τη σύσταση του Συμβουλίου, της 12ης Μαρτίου 2021, για την ισότητα, την ένταξη και τη συμμετοχή των Ρομά (2021/C 93/01),

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 2ας Ιουνίου 2021, με τίτλο «Συντονισμός των οικονομικών πολιτικών το 2021: αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19, στήριξη της ανάκαμψης και εκσυγχρονισμός της οικονομίας μας» (COM(2021)0500),

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 22ας Νοεμβρίου 2016, με τίτλο «Οι μελλοντικοί οδηγοί της Ευρώπης: πρωτοβουλία για τις νεοφυείς και τις αναπτυσσόμενες νέες επιχειρήσεις» (COM(2016)0733),

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 25ης Οκτωβρίου 2011, με τίτλο «Πρωτοβουλία για την κοινωνική επιχειρηματικότητα – Οικοδόμηση ενός οικοσυστήματος για την προώθηση των κοινωνικών επιχειρήσεων στο επίκεντρο της κοινωνικής οικονομίας και της κοινωνικής καινοτομίας» (COM(2011)0682),

– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 23ης Φεβρουαρίου 2004, σχετικά με την προώθηση των συνεταιριστικών εταιρειών στην Ευρώπη (COM(2004)0018),

– έχοντας υπόψη το Ευρωπαϊκό θεματολόγιο δεξιοτήτων για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και ανθεκτικότητα, της 1ης Ιουλίου 2020,

– έχοντας υπόψη την οδηγία 2014/24/EΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις δημόσιες προμήθειες [1],

– έχοντας υπόψη την κοινωνική δέσμευση του Πόρτο, την οποία υπέγραψαν η πορτογαλική Προεδρία του Συμβουλίου, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και εκπρόσωποι των κοινωνικών εταίρων και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών,

– έχοντας υπόψη τη δήλωση του Πόρτο, της 8ης Μαΐου 2021, που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο,

– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 7ης Δεκεμβρίου 2015 σχετικά με την προαγωγή της κοινωνικής οικονομίας ως βασικού μοχλού οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης στην Ευρώπη,

– έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 19ης Ιανουαρίου 2022, με τίτλο «Καινοτόμα χρηματοοικονομικά μέσα στο πλαίσιο της ανάπτυξης των επιχειρήσεων κοινωνικού αντικτύπου»,

– έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 27ης Απριλίου 2021, με τίτλο «Ο ρόλος της κοινωνικής οικονομίας στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην εφαρμογή του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων»,

– έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 22ας Σεπτεμβρίου 2016, με τίτλο «Η εξωτερική διάσταση της κοινωνικής οικονομίας»,

– έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της 23ης Δεκεμβρίου 2009, με θέμα «Οι διάφοροι τύποι επιχειρήσεων» (2009/C 318/05),

– έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών, της 1ης Ιουλίου 2021, με τίτλο «Σχέδιο δράσης για την κοινωνική οικονομία» (CDR 5860/2020),

– έχοντας υπόψη το ενημερωτικό σημείωμα πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), του 2022, σχετικά με την αξιοποίηση στο έπακρο της συμβολής της κοινωνικής οικονομίας στην κυκλική οικονομία,

– έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές για τις τοπικές κυβερνήσεις σχετικά με τις πολιτικές για την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία που δημοσίευσε το Ινστιτούτο Ερευνών των Ηνωμένων Εθνών για την Κοινωνική Ανάπτυξη το 2021,

– έχοντας υπόψη τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση, της 4ης Απριλίου 2019, σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ (ΕΚΤ+)[2],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 17ης Φεβρουαρίου 2022 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με ένα καταστατικό για τα ευρωπαϊκά διασυνοριακά σωματεία και τις μη κερδοσκοπικές οργανώσεις [3],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Σεπτεμβρίου 2021 σχετικά με δίκαιες εργασιακές συνθήκες, δικαιώματα και κοινωνική προστασία για τους εργαζομένους σε πλατφόρμα – νέες μορφές απασχόλησης που συνδέονται με την ψηφιακή ανάπτυξη [4],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 7ης Ιουλίου 2021 σχετικά με τη γήρανση του πληθυσμού της γηραιάς ηπείρου – δυνατότητες και προκλήσεις σε συνάρτηση με την πολιτική για το γήρας μετά το 2020 [5],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 11ης Φεβρουαρίου 2021 σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών για ένα Ευρωπαϊκό θεματολόγιο δεξιοτήτων για βιώσιμη ανταγωνιστικότητα, κοινωνική δικαιοσύνη και ανθεκτικότητα [6],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Οκτωβρίου 2018 σχετικά με τον ρόλο της οικονομικής συμμετοχής των εργαζομένων στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην επαναδραστηριοποίηση των ανέργων [7],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 24ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με την αντιμετώπιση του ποσοστού αστεγίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση [8],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 5ης Ιουλίου 2018 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με το καθεστώς των κοινωνικών και αλληλέγγυων επιχειρήσεων [9],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 10ης Σεπτεμβρίου 2015 σχετικά με την κοινωνική επιχειρηματικότητα και την κοινωνική καινοτομία στην καταπολέμηση της ανεργίας [10],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 2ας Ιουλίου 2013 σχετικά με τη συμβολή των συνεταιρισμών στην υπέρβαση της κρίσης [11],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 2ας Ιουλίου 2013 σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για το θεσμικό πλαίσιο του ευρωπαϊκού ιδρύματος [12],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 14ης Μαρτίου 2013 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με το καθεστώς του ευρωπαϊκού ταμείου αλληλασφάλισης [13],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 20ής Νοεμβρίου 2012 σχετικά με την πρωτοβουλία για την κοινωνική επιχειρηματικότητα – Οικοδόμηση ενός οικοσυστήματος για την προώθηση των κοινωνικών επιχειρήσεων στο επίκεντρο της κοινωνικής οικονομίας και της κοινωνικής καινοτομίας [14],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Φεβρουαρίου 2009 σχετικά με την κοινωνική οικονομία [15],

– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Μαρτίου 1987 σχετικά με τις μη κερδοσκοπικές ενώσεις στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες [16],

– έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,

– έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης,

– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (A9-0192/2022),

Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνική οικονομία περιλαμβάνει διάφορους τύπους ιδιωτικών φορέων, ανεξάρτητων από τις δημόσιες αρχές, όπως συνεταιρισμούς, ταμεία αλληλασφάλισης, ενώσεις (συμπεριλαμβανομένων των φιλανθρωπικών οργανώσεων), ιδρύματα, κοινωνικές επιχειρήσεις και άλλες νομικές μορφές, που χαρακτηρίζονται όλες από διαφορετικές επιχειρησιακές και οργανωτικές αρχές και χαρακτηριστικά, όπως η υπεροχή των ανθρώπων, καθώς και των κοινωνικών και περιβαλλοντικών σκοπών, έναντι του κέρδους, η επανεπένδυση των περισσότερων κερδών/πλεονασμάτων στη βιωσιμότητα του φορέα και το γενικό ενδιαφέρον παροχής αγαθών και υπηρεσιών στα μέλη του ή στην κοινωνία γενικότερα, καθώς και η δημοκρατική ή συμμετοχική διακυβέρνηση·

Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρόλο που υπάρχει ανάγκη για συγκρίσιμους μηχανισμούς συλλογής δεδομένων σχετικά με τον τομέα της κοινωνικής οικονομίας στις χώρες της ΕΕ, η κοινωνική οικονομία θεωρείται ότι αντιπροσωπεύει 2,8 εκατομμύρια φορείς στην Ευρωπαϊκή Ένωση και απασχολεί περίπου 13,6 εκατομμύρια εργαζομένους (μεταξύ 0,6 και 9,9 % του εργατικού δυναμικού, ανάλογα με τη χώρα) σύμφωνα με το ΣΔΚΟ· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αριθμός των φορέων της κοινωνικής οικονομίας και το ποσοστό απασχόλησης στον τομέα στην ΕΕ ποικίλλει ανάλογα με τον ορισμό του φορέα της κοινωνικής οικονομίας, τις εκτιμήσεις και τις εθνικές στατιστικές· λαμβάνοντας υπόψη ότι πάνω από το ένα τρίτο των αμειβόμενων θέσεων εργασίας στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας είναι στον τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνική οικονομία προσφέρει αναξιοποίητο δυναμικό δημιουργίας θέσεων εργασίας και αποτελεί σημαντικό εργαλείο για την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και της φτώχειας, μεταξύ άλλων μέσω πρωτοβουλιών ενεργού απασχόλησης που έχουν τεθεί σε εφαρμογή σε πολλά κράτη μέλη, όπως σε περιοχές μηδενικής μακροχρόνιας ανεργίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή θα πρέπει να καταγράψει και να χαρτογραφήσει τις τρέχουσες πρωτοβουλίες προκειμένου να κατανοήσει καλύτερα τη λειτουργία και την αποτελεσματικότητά τους, και να ανταλλάξει βέλτιστες πρακτικές με τα κράτη μέλη·

Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αρχή της επικουρικότητας είναι ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους όσον αφορά τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνική οικονομία είναι ένα από τα καλύτερα παραδείγματα εφαρμογής της εν λόγω αρχής·

Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνική οικονομία έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στον μετριασμό και την αντιμετώπιση των βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων επιπτώσεων της νόσου COVID-19 στην κοινωνική αγορά, την κοινωνία και την οικονομία της ΕΕ, και έχει ωθήσει και συμβάλει στην κοινωνική και οικονομική ανθεκτικότητα χάρη στη βιωσιμότητα αυτού του μοντέλου·

Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνική οικονομία συμβάλλει στην εύρυθμη λειτουργία των συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας και επωφελείται από αυτή· λαμβάνοντας υπόψη, ωστόσο, ότι το κράτος και οι δημόσιες αρχές έχουν την τελική ευθύνη για τη διασφάλιση καθολικής, οικονομικά προσιτής και ισότιμης πρόσβασης των πολιτών σε υψηλό επίπεδο δημόσιων υπηρεσιών και ευημερίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οργανώσεις της κοινωνικής οικονομίας διαδραματίζουν συμπληρωματικό ρόλο και θα πρέπει να συνεχίσουν να το πράττουν, αλλά δεν αντικαθιστούν την παροχή υπηρεσιών πρώτης γραμμής από κρατικούς ή περιφερειακούς δημόσιους φορείς·

ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας επέδειξαν μεγάλη ανθεκτικότητα και ικανότητα καινοτομίας απέναντι στις αντιξοότητες, ωστόσο αντιμετώπισαν δυσκολίες κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, όπως περιόδους ύφεσης στη δραστηριότητά τους, περιορισμένα αποθέματα ρευστότητας ή αναγκαστική μεταφορά της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας στο διαδίκτυο·

Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι νέες περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις που έγιναν πιο επείγουσες λόγω της πανδημίας, έχουν προκαλέσει βαθύτερο προβληματισμό για τον ρόλο της κοινωνικής οικονομίας·

Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας έχουν μακρόχρονη αλλά ανομοιογενή ιστορία στην πλειονότητα των κρατών μελών, τα περισσότερα από τα οποία έχουν θεσπίσει ειδική νομοθεσία σε αυτόν τον τομέα· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας έχουν καθιερωθεί ως κρίσιμοι κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες που μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην αγορά· λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια που υποσκάπτουν τον οικονομικό και τον συνολικό κοινωνικό αντίκτυπό τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη πρέπει να θεσπίσουν ειδική νομοθεσία για να υπερβούν αυτά τα εμπόδια και να καταστήσουν δυνατή την εδραίωση και την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας, καθώς και να διασφαλίσουν ότι οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας μπορούν να ανταγωνίζονται αποτελεσματικά σε όλους τους οικονομικούς τομείς·

Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οργανώσεις της κοινωνικής οικονομίας δραστηριοποιούνται σε βασικούς τομείς όπως η υγεία, η μακροχρόνια περίθαλψη, ο κοινωνικός τομέας, η εκπαίδευση και η επαγγελματική κατάρτιση, ο πολιτισμός και η προώθηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, οι προηγμένες τεχνολογίες, η στέγαση, η ψυχαγωγία, η κυκλική οικονομία, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η διαχείριση των αποβλήτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω της τοπικής εδραίωσης, και του κοινωνικού και ολοκληρωμένου χαρακτήρα τους, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου·

Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνική οικονομία αποτελεί ουσιώδες συστατικό στοιχείο της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς της ΕΕ και κινητήρια δύναμη της εφαρμογής του ΕΠΚΔ και των στόχων του· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οργανώσεις της κοινωνικής οικονομίας διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην επικαιροποιημένη βιομηχανική στρατηγική [17], καθώς προετοιμάζουν το έδαφος για μια πιο βιώσιμη και ανθεκτική οικονομία της ΕΕ που δεν αφήνει κανέναν στο περιθώριο·

ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ψηφιακή μετάβαση προσφέρει πολλές ευκαιρίες για την κοινωνική οικονομία· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας χρειάζονται κατάρτιση προκειμένου να συμβαδίσουν με τις ταχύρρυθμες και ανταγωνιστικές ψηφιακές αγορές·

ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας έχουν παραδοσιακά διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ένταξη και την απασχόληση μειονεκτούντων εργαζομένων, καθώς και στην παροχή υπηρεσιών σε αυτούς, ιδίως των ατόμων με αναπηρία, μεταξύ άλλων μέσω των κοινωνικών επιχειρήσεων ένταξης στην εργασία (WISE) στο πλαίσιο της ΣΗΕΔΑΑ, βελτιώνοντας έτσι την ευημερία και την ψυχική τους υγεία·

ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο τομέας των κοινωνικών υπηρεσιών, ο οποίος αποτελεί μέρος της κοινωνικής οικονομίας, αντιμετωπίζει προκλήσεις όπως οι χαμηλές απολαβές και οι επισφαλείς συνθήκες εργασίας, προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά·

ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνεταιρισμοί μπορούν να έχουν ρόλο στον εκδημοκρατισμό της ψηφιακής εργασίας, με τη δημιουργία για παράδειγμα πλατφορμών εργασίας που θα ανήκουν στους εργαζομένους·

ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι περισσότεροι από 82,2 εκατομμύρια εθελοντές διαδραματίζουν ενεργό και θεμελιώδη ρόλο στην κοινωνική οικονομία [18]· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο εθελοντισμός είναι σημαντικός τόσο για τη νεότερη γενιά όσο και για τους ηλικιωμένους, για τους οποίους σε ορισμένες περιπτώσεις αποτελεί σημαντική ευκαιρία να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην κοινωνία·

ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η τρέχουσα κατάσταση που προκλήθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία έχει καταδείξει τη σημασία των τοπικών κοινοτήτων και της αλληλεγγύης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στις χώρες που συνορεύουν με την Ουκρανία· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε γενικές γραμμές, η κοινωνική οικονομία δεν είναι επαρκώς ανεπτυγμένη στις χώρες αυτές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεγαλύτερη συμμετοχή επιχειρήσεων της κοινωνικής οικονομίας θα μπορούσε να αποφέρει πολλά πλεονεκτήματα όσον αφορά τον συντονισμό της υποστήριξης των Ουκρανών προσφύγων·

ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινωνική οικονομία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην προώθηση της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης χωρίς αποκλεισμούς·

ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο έχει υπογραμμίσει σε προηγούμενα ψηφίσματά του τη σημασία που έχει η διευκόλυνση της ανάπτυξης διασυνοριακών δραστηριοτήτων και της πρόσβαση των ταμείων αλληλασφάλισης, των ενώσεων και των ιδρυμάτων στην εσωτερική αγορά·

ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ένα νομικό πλαίσιο και ένα πλαίσιο πολιτικής που προστατεύει και προωθεί επαρκώς τις συνεταιριστικές επιχειρήσεις εργαζομένων, ένα σύνολο μέτρων πολιτικής που στοχεύουν στη διευκόλυνση των μεταβιβάσεων επιχειρήσεων στους εργαζομένους, και ένα υψηλό επίπεδο οργάνωσης και ενοποίησης των συνεταιρισμών εργαζομένων σε οργανώσεις/ομοσπονδίες συμβάλλουν στην επιτυχημένη μεταφορά επιχειρήσεων στους εργαζομένους·

Κ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το μοντέλο της κοινωνικής οικονομίας έχει μεγάλες δυνατότητες προσέγγισης των πλέον ευάλωτων και μειονεκτουσών κοινοτήτων, όπως οι Ρομά, βελτιώνοντας σημαντικά την πρόσβασή τους σε δικαιώματα, πόρους και υπηρεσίες, καθώς και την επαγγελματική και κοινωνική συμμετοχή τους, και τη συμμετοχή τους στα κοινά·

ΚΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι οργανώσεις της κοινωνικής οικονομίας θεωρούνται από τους επενδυτές ως υψηλού κινδύνου [19]·

1. χαιρετίζει το σχέδιο δράσης της Επιτροπής για την κοινωνική οικονομία (ΣΔΚΟ), τις κατευθυντήριες αρχές που καθορίζουν την κοινωνική οικονομία οι οποίες ορίζονται σε αυτό, την πολιτική ώθηση που παρέχει στην ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας και τον πλούτο των μέτρων που εξαγγέλλονται· σημειώνει, ωστόσο, ότι ορισμένες πτυχές που σχετίζονται με την απασχόληση και τα κοινωνικά θέματα στην κοινωνική οικονομία θα μπορούσαν να ενισχυθούν περαιτέρω·

2. υπογραμμίζει τον πλουραλισμό των στόχων της κοινωνικής οικονομίας και τον σημαντικό ρόλο που αυτή διαδραματίζει στη βελτίωση της ανθεκτικότητας της οικονομίας, στη διασφάλιση δίκαιης μετάβασης, στη μείωση των ανισοτήτων, στην παροχή ευκαιριών ποιοτικής απασχόλησης σε ευάλωτες ομάδες, στην προώθηση της ανεξάρτητης διαβίωσης, στην ενίσχυση του αισθήματος της κοινότητας, στην αντιμετώπιση της πληθυσμιακής συρρίκνωσης και στην ενίσχυση της ανάπτυξης των αγροτικών περιοχών, στην εφαρμογή των αρχών του ΕΠΚΔ και στην επίτευξη ανοδικής κοινωνικής σύγκλισης·

3. ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν τα συστήματα του τομέα της κοινωνικής οικονομίας για την εφαρμογή των αρχών του ΕΠΚΔ·

4. βεβαιώνει ότι η κρίση λόγω της νόσου COVID-19 ανέδειξε τον ζωτικό ρόλο που διαδραματίζουν οι οργανώσεις της κοινωνικής οικονομίας στην παροχή βοήθειας στους ανθρώπους προκειμένου να αντιμετωπίσουν πολλές δυσκολίες, με αποτέλεσμα να διασφαλίζεται η κοινωνική συνοχή, ενώ κατέδειξε τη σημασία και την ανθεκτικότητά τους·

5. πιστεύει ότι οι δράσεις της ΕΕ και οι εθνικές δράσεις για την προώθηση της ανάπτυξης της κοινωνικής οικονομίας είναι ιδιαίτερα σημαντικές στο τρέχον πλαίσιο όπου, λόγω της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που επέφερε η νόσος COVID-19, είναι αναγκαίο να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητες της κοινωνικής οικονομίας με στόχο την οικονομική ανάκαμψη, την προώθηση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και τη δημιουργία απασχόλησης υψηλής ποιότητας· τονίζει ότι οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της ανθεκτικότητας της οικονομίας και της κοινωνίας μετά την πανδημία COVID-19·

6. υπογραμμίζει ότι, παρά το γεγονός ότι η κοινωνική οικονομία αποτελεί σημαντική πηγή οικονομικής ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας, πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για την προώθηση αυτού του μοντέλου, συμπεριλαμβανομένων των αρχών της αλληλεγγύης, της κοινωνικής ένταξης και των κοινωνικών επενδύσεων που το στηρίζουν· προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, συνεπώς, καθώς και τις περιφερειακές και τοπικές αρχές να εντείνουν τις προσπάθειες για να προαγάγουν περαιτέρω την κοινωνική οικονομία και να ενσωματώσουν τη διάσταση της κοινωνικής οικονομίας στις σχετικές πολιτικές, πρακτικές και προγράμματα, όπως σε αυτά που αφορούν τις εν εξελίξει μεταβάσεις π.χ. την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, σε ενωσιακό επίπεδο καθώς και παγκοσμίως μέσω της εξωτερικής δράσης της ΕΕ·

7. ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να υποστηρίξουν τους φορείς της κοινωνικής οικονομίας ώστε να αναπτύξουν προγράμματα κοινωνικής καινοτομίας που βελτιώνουν τη σχεδίαση και παροχή κοινωνικών υπηρεσιών, καθώς και την προσβασιμότητα των υπηρεσιών για τους πλέον ευάλωτους, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία και των ηλικιωμένων·

8. επαναλαμβάνει τις εκκλήσεις του [20] να οριστεί η αρχή της προτεραιότητας στις μικρές επιχειρήσεις ως κατευθυντήρια αρχή κατά την κατάρτιση της μελλοντικής νομοθεσίας και την έγκριση πολιτικών, χωρίς να αποδυναμώνονται οι ισχύοντες κανόνες, τα πρότυπα και τα δικαιώματα, όπως η προστασία του περιβάλλοντος και των καταναλωτών, ούτως ώστε, αφενός, τα ρυθμιστικά πλαίσια να στηρίζουν περισσότερο τους πολύ μικρούς, τους μικρούς και τους μεσαίους φορείς στην εφαρμογή των ισχυόντων κανόνων και κανονισμών και, αφετέρου, να ενισχυθούν η ανάπτυξη, η βιωσιμότητα και η επέκταση της κοινωνικής οικονομίας·

9. πιστεύει ότι θα πρέπει να προταθούν συγκεκριμένες στρατηγικές και μέτρα παρακολούθησης για την επίτευξη των στόχων του ΣΔΚΟ, με συνεκτίμηση του εθνικού δικαίου και των εθνικών πρακτικών· υπογραμμίζει ότι πρέπει να αναλυθούν περαιτέρω οι διασυνδέσεις μεταξύ του ΣΔΚΟ και άλλων πρωτοβουλιών της ΕΕ, όπως το σχέδιο δράσης του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, η ευρωπαϊκή στρατηγική για την αναπηρία ή η ευρωπαϊκή πλατφόρμα για την καταπολέμηση της αστεγίας· θεωρεί αναγκαίο να καταρτιστεί χρονοδιάγραμμα για όλες τις δράσεις που περιλαμβάνονται στο ΣΔΚΟ, καθώς και για την παρακολούθηση και αξιολόγησή τους, με σκοπό την καθοδήγηση των αρμόδιων αρχών στην εφαρμογή του ΣΔΚΟ και τη διασφάλιση συνοχής στις πολιτικές·

10. τονίζει ότι καθώς ενεργούν προς το γενικό συμφέρον, οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας δημιουργούν θέσεις εργασίας, παρέχουν κοινωνικά καινοτόμα αγαθά και υπηρεσίες, διευκολύνουν την κοινωνική ενσωμάτωση και προάγουν μια πιο βιώσιμη και τοπικά ριζωμένη οικονομία· υπογραμμίζει ότι, όταν στο πλαίσιο του ρόλου της κοινωνικής οικονομίας στη δημιουργία και τη διατήρηση της απασχόλησης, περιλαμβάνονται εργαζόμενοι που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση και μειονεκτούσες περιοχές, απαιτείται κατάλληλη υποστήριξη για την ορθή αναγνώριση αυτών των φορέων·

11. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το 11,6 % των θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα των κρατών μελών είναι αδήλωτο και υπογραμμίζει την ανάγκη λήψης μέτρων πολιτικής για την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας και την αποτελεσματική επιβολή των δικαιωμάτων των εργαζομένων· υπογραμμίζει τη συμβολή των οργανώσεων της κοινωνικής οικονομίας, και ειδικότερα των συνεταιρισμών, στην καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας·

12. υπογραμμίζει την ανάγκη προώθησης των δυνατοτήτων άμεσης δημόσιας χρηματοδότησης με τη μορφή επιχορηγήσεων, π.χ. μέσω κονδυλίων της ΕΕ, καθώς και ιδιωτικών επενδύσεων στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας, δεδομένης ειδικότερα της αυξημένης ζήτησης για υπηρεσίες που παρέχονταν από οργανώσεις της κοινωνικής οικονομίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 και στη μεταπανδημική ανάκαμψη·

13. επαναλαμβάνει ότι, προκειμένου να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητες του ΣΔΚΟ, η Επιτροπή και τα κράτη μέλη πρέπει να εγγυώνται ότι η εφαρμογή του δεν αφήνει κανέναν στο περιθώριο και ότι διασφαλίζει την πλήρη σύμπραξη όλων των ενδιαφερόμενων φορέων της κοινωνικής οικονομίας, μεταξύ άλλων των παρόχων κοινωνικών υπηρεσιών μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και της κοινωνίας των πολιτών σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένων των εκκλησιαστικών φιλανθρωπικών οργανώσεων, εξασφαλίζοντας σαφήνεια και συντονισμό μεταξύ όλων των φορέων·

Δημιουργία ευνοϊκού περιβάλλοντος για την κοινωνική οικονομία

14. υπενθυμίζει στα κράτη μέλη ότι η οδηγία για τις δημόσιες συμβάσεις (οδηγία 2014/24/ΕΕ) επιτρέπει στις αναθέτουσες αρχές να χρησιμοποιούν τις δημόσιες συμβάσεις για την επίτευξη περιβαλλοντικών και κοινωνικών στόχων, και, ειδικότερα, επιτρέπει κατ’ αποκλειστικότητα διαγωνισμούς για φορείς που ανταποκρίνονται στα ποιοτικά κριτήρια και με κύριο σκοπό την ένταξη στο εργατικό δυναμικό ατόμων με αναπηρία ή άλλων ομάδων που διατρέχουν κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού· καλεί τις δημόσιες αρχές να αναγνωρίσουν τις κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνες δημόσιες συμβάσεις ως επένδυση στον κοινωνικοοικονομικό ιστό με μεγάλες δυνατότητες συνδυασμού κοινωνικών και ανταγωνιστικών στόχων· επισημαίνει ότι η συμπερίληψη περιβαλλοντικών και κοινωνικών απαιτήσεων στους διαγωνισμούς μπορεί να είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη του τομέα της κοινωνικής οικονομίας· καλεί την Επιτροπή να προωθήσει περαιτέρω τις κοινωνικά υπεύθυνες δημόσιες συμβάσεις και τις ορθές πρακτικές προκειμένου να ενισχυθούν οι κοινωνικά υπεύθυνες επιχειρηματικές πρακτικές και ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να θέσουν τον στόχο να προβάλλεται ως προϋπόθεση για κάθε δημόσια χρηματοδότηση που εκταμιεύεται υπό μορφή δημόσιων συμβάσεων τη συμμόρφωσή τους με τις ισχύουσες υποχρεώσεις στους τομείς του περιβαλλοντικού, κοινωνικού και εργατικού δικαίου που έχουν θεσπιστεί βάσει του ενωσιακού ή εθνικού δικαίου, των συλλογικών συμβάσεων ή του διεθνούς περιβαλλοντικού, κοινωνικού και εργατικού δικαίου·

15. ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να υιοθετούν συστηματικά στρατηγικές που αποσκοπούν στην ανάπτυξη κοινωνικά υπεύθυνων δημόσιων συμβάσεων, δημιουργώντας έτσι μια σύνδεση μεταξύ των τομέων πολιτικής ανάμεσα στην παροχή υπηρεσιών και προϊόντων, και στη συμβολή τους στους κοινωνικούς στόχους· θεωρεί ότι η μεταφορά της οδηγίας για τις δημόσιες συμβάσεις στο εθνικό δίκαιο πρέπει να συνδυάζεται με πρωτοβουλίες για την αύξηση των γνώσεων αναφορικά με τη σχέση μεταξύ των δημόσιων δαπανών και της συμβολής τους στην επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και για την ανάπτυξη ικανοτήτων των αρμόδιων για τις δημόσιες συμβάσεις υπαλλήλων και των φορέων της κοινωνικής οικονομίας· ενθαρρύνει τους αρμόδιους για τις δημόσιες συμβάσεις υπαλλήλους να διεξάγουν προκαταρκτικές διαβουλεύσεις αγοράς πριν από την κατάρτιση των τευχών δημοπράτησης, με σκοπό την καλύτερη κατανόηση των οφελών που μπορούν να παρέχουν οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας και του τρόπου με τον οποίο ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του διαγωνισμού· καλεί τους αρμόδιους για τις δημόσιες συμβάσεις υπαλλήλους να μην αναθέτουν συμβάσεις αποκλειστικά βάσει της χαμηλότερης τιμής αλλά της υψηλότερης αξίας, ενσωματώνοντας έτσι κριτήρια ποιότητας και εκτιμήσεις κοινωνικού αντικτύπου· καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τη διαφάνεια και να αποτρέψουν τη διαφθορά στις δημόσιες συμβάσεις· τονίζει την ανάγκη οι αρμόδιες αρχές να διερευνήσουν τη συνεργασία και τις συμπράξεις όσον αφορά την πρόσβαση των φορέων της κοινωνικής οικονομίας στις δημόσιες συμβάσεις, όπως συμβαίνει σε ορισμένα κράτη μέλη·

16. επισημαίνει ότι οι εξαγορές επιχειρήσεων από τους εργαζομένους μπορούν να αποτελέσουν πιθανή λύση για την πρόληψη της απώλειας θέσεων εργασίας λόγω αναδιάρθρωσης· χαιρετίζει τις τρέχουσες πρωτοβουλίες στα κράτη μέλη με τις οποίες παρέχονται στους εργαζομένους που ενδιαφέρονται για διαδικασίες εξαγοράς και στους συνεταιρισμούς που προκύπτουν από εξαγορές εργαζομένων δομές υποστήριξης των επιχειρήσεων, μέσω, μεταξύ άλλων, παροχής νομικών συμβουλών, χρηματοδοτικής στήριξης, βοήθειας στην προετοιμασία επιχειρηματικών σχεδίων και παροχής των δεδομένων που χρειάζονται οι εξωτερικοί επενδυτές· ενθαρρύνει τα λοιπά κράτη μέλη να εφαρμόσουν παρόμοιες πρωτοβουλίες και να συμπεριλάβουν το θέμα αυτό στη σύσταση του Συμβουλίου για το 2023, προκειμένου να στηρίξουν περαιτέρω αυτές τις πρωτοβουλίες σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο· υπογραμμίζει τον ρόλο των εκπροσώπων των εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των συνδικαλιστικών οργανώσεων, στην υποστήριξη και τη διασύνδεση με ομοσπονδίες συνεταιρισμών που βοηθούν τις εξαγορές από εργαζομένους, προκειμένου να βελτιωθούν οι πιθανότητες επιτυχίας τους·

17. τονίζει ότι είναι αναγκαίο για την Επιτροπή να συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με τα κράτη μέλη για τον εντοπισμό εργαλείων και λύσεων προς άρση των εμποδίων και προς επιτάχυνση των νομικών διαδικασιών για τη μεταβίβαση της ιδιοκτησίας μιας επιχείρησης στους εργαζομένους μέσω συνεταιρισμών εργαζομένων ή άλλων μορφών φορέων της κοινωνικής οικονομίας που ανήκουν στους εργαζομένους· καλεί την Επιτροπή να ορίσει μια πλατφόρμα της ΕΕ για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών, των τοπικών και περιφερειακών αρχών και των δικτύων κοινωνικής οικονομίας·

18. υπογραμμίζει τη σημασία της προώθησης του συνεργατικού μοντέλου και των αρχών του σχετικά με τη συμμετοχή των εργαζομένων και τη δημοκρατία· ενθαρρύνει όλα τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν ευνοϊκό νομικό περιβάλλον για την ίδρυση και τη λειτουργία συνεταιρισμών, συμπεριλαμβανομένων συνεταιρισμών εργαζομένων·

19. επισημαίνει τις τρέχουσες εργασίες της ΕΕ με σκοπό την επέκταση της ταξινόμησης για τη βιώσιμη χρηματοδότηση σε κοινωνικούς στόχους· θεωρεί ότι η ταξινόμηση της ΕΕ πρέπει να είναι συναφής από κοινωνική άποψη, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την κατάσταση των πολύ μικρών επιχειρήσεων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, καθώς μπορεί να αποτελέσει κινητήρια δύναμη για επενδύσεις στην κοινωνική οικονομία εάν οι επενδύσεις αυτές εναρμονίζονται δεόντως με τις αρχές και τα χαρακτηριστικά της κοινωνικής οικονομίας·

20. τονίζει τη σημασία της ενίσχυσης του επιχειρηματικού σχεδιασμού και των δεξιοτήτων υλοποίησης και αξιολόγησης των φορέων της κοινωνικής οικονομίας, καθώς και των σχετικών δεξιοτήτων γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας, των διαχειριστικών δεξιοτήτων, της συμμετοχικής ηγεσίας, της διά βίου μάθησης, της ανθεκτικότητας και των δεξιοτήτων που απαιτούνται για τις εν εξελίξει μεταβάσεις, συμπεριλαμβανομένης της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης, μέσω της στήριξης της συμμαχίας για την κοινωνική οικονομία και τις δεξιότητες εγγύτητας· προσβλέπει στην επένδυση στις δεξιότητες αυτές από το προσεχές σύμφωνο δεξιοτήτων για την κοινωνική οικονομία· καλεί τους ενδιαφερόμενους φορείς της κοινωνικής οικονομίας να ευθυγραμμιστούν πλήρως με τους στόχους του σχεδίου δράσης του ΕΠΚΔ, διασφαλίζοντας ότι τουλάχιστον το 60 % των εργαζομένων τους λαμβάνουν εκπαίδευση κάθε χρόνο έως το 2030·

21. καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει τις επενδύσεις με κοινωνικό αντίκτυπο και να αξιολογήσει τα υφιστάμενα μέτρα για την αύξηση της συμμετοχής των πολιτών σε πρωτοβουλίες χρηματοδότησης με κοινωνικό αντίκτυπο, με σκοπό την αύξηση της χρηματοδότησης των φορέων της κοινωνικής οικονομίας και της προβολής τους·

22. καλεί την Επιτροπή να εξετάσει προσεκτικά μαζί με τους ενδιαφερόμενους φορείς της κοινωνικής οικονομίας και την ακαδημαϊκή κοινότητα τη σκοπιμότητα και την πρακτικότητα των ομολόγων κοινωνικού αντικτύπου·

23. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας δεν παρουσιάζονται επαρκώς στα προγράμματα της γενικής σχολικής εκπαίδευσης και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης [21]· στο πλαίσιο αυτό, καλεί αντιπροσωπευτικούς φορείς του τομέα και τις αρμόδιες δημόσιες αρχές, σε συνεργασία με τους ενδιαφερόμενους φορείς, να επανεξετάσουν και να αξιολογήσουν τα προγράμματα σπουδών σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης, από την πρωτοβάθμια έως την τριτοβάθμια εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένης της επαγγελματικής και εκπαιδευτικής κατάρτισης, και να υποβάλουν συστάσεις πολιτικής· υπογραμμίζει την ανάγκη προώθησης της κοινωνικής οικονομίας μεταξύ των νέων· ζητεί από την Επιτροπή να διασφαλίσει τη συνεχή συνεργασία μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ικανοτήτων για την Κοινωνική Καινοτομία και των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε όλα τα κράτη μέλη με στόχο την ανάπτυξη κοινών έργων και την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις δυνατότητες που προσφέρει η κοινωνική οικονομία στους μελλοντικούς νέους επιχειρηματίες και σε υποεκπροσωπούμενες ομάδες, όπως τα άτομα με αναπηρία, οι γυναίκες, οι ηλικιωμένοι και οι κοινωνικά ευάλωτες ομάδες·

24. υπογραμμίζει ότι οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας υπήρξαν για δεκαετίες πρωτοπόροι στην εφαρμογή κυκλικών επιχειρηματικών μοντέλων, ιδίως σε δραστηριότητες επαναχρησιμοποίησης, επισκευής και ανακύκλωσης, επιταχύνοντας έτσι τη μετάβαση στην κυκλική οικονομία και ενισχύοντας την έμφαση στον θετικό κοινωνικό αντίκτυπο [22]· στηρίζει την πρωτοβουλία της Επιτροπής να ενισχύσει την ικανότητα της κοινωνικής οικονομίας να αναπτύσσει περαιτέρω πιο πράσινες υπηρεσίες και προϊόντα·

25. υπογραμμίζει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα των συνεταιρισμών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην κοινωνική οικονομία, στο πλαίσιο ενεργειακών κοινοτήτων, στο ενεργειακό σύστημα, καθώς προωθούν βιώσιμη παραγωγή ενέργειας και βιώσιμες πρακτικές κατανάλωσης, ενισχύουν την κοινοτική ιδιοκτησία και την κοινωνική καινοτομία, παράγουν εκτεταμένα οφέλη και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εγγύηση της ασφάλειας του εφοδιασμού σε απομακρυσμένες περιοχές και σε ορισμένα νησιά·

26. Υπογραμμίζει τον θεμελιώδη ρόλο που διαδραματίζουν οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων των ταμείων αλληλασφάλισης, στον τομέα της φροντίδας και υπογραμμίζει το σημαντικό αναπτυξιακό δυναμικό της κοινωνικής οικονομίας σε αυτόν τον τομέα, το οποίο μπορεί να ανταποκριθεί στην αυξημένη ζήτηση για υπηρεσίες φροντίδας και να αντιμετωπίσει τις συνεχιζόμενες προκλήσεις, όπως τη δημογραφική γήρανση· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να στηρίξουν έναν ποιοτικό τομέα φροντίδας με κατάλληλες πολιτικές και να διασφαλίσουν ότι η επικείμενη αναθεώρηση των κρατικών ενισχύσεων θα εξασφαλίσει μεγαλύτερη ευελιξία για τους φορείς της κοινωνικής οικονομίας που παρέχουν κοινωνικές υπηρεσίες και υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης·

27. υπογραμμίζει πόσο σημαντικό είναι να δοθεί μεγαλύτερη σημασία στις μεθοδολογίες και πρακτικές μέτρησης του κοινωνικού αντίκτυπου· καλεί την Επιτροπή, με την υποστήριξη των ενδιαφερόμενων φορέων της ευρωπαϊκής κοινωνικής οικονομίας, να αξιολογήσει προσεκτικά την ανάπτυξη μεθοδολογιών μέτρησης του κοινωνικού αντικτύπου, οι οποίες μπορούν να ανταποκριθούν στην ποικιλομορφία των φορέων της κοινωνικής οικονομίας και να προσελκύσουν περαιτέρω κοινωνικές επενδύσεις·

28. υπογραμμίζει τη σημασία της κοινωνικής οικονομίας για την προώθηση της ισότητας των φύλων και την παροχή ευκαιριών απασχόλησης στις γυναίκες, ιδίως εκείνες που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση· τονίζει ότι η κοινωνική οικονομία μπορεί να αποτελέσει σημείο αφετηρίας που διευκολύνει τη μετάβαση από την άτυπη στην επίσημη απασχόληση· σημειώνει ότι οι γυναίκες συχνά αντιπροσωπεύουν πάνω από το 60 % του εργατικού δυναμικού στην κοινωνική οικονομία και ότι έχει αναφερθεί πως τα χάσματα στις αμοιβές και την ηγεσία είναι χαμηλότερα· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να άρουν όλα τα εμπόδια για τις γυναίκες προκειμένου να επιτευχθεί ισότητα των φύλων· ζητεί την ενίσχυση της διάστασης του φύλου στις πολιτικές και την πρόσβαση στη χρηματοδότηση για τις γυναίκες που συμμετέχουν σε φορείς κοινωνικής οικονομίας, δεδομένων των μεγαλύτερων δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες όσον αφορά την πρόσβαση σε χρηματοδότηση σε σύγκριση με τους άνδρες· ζητεί από την Επιτροπή να προσδιορίσει έναν σαφή ρόλο για την κοινωνική οικονομία στην επικείμενη ευρωπαϊκή στρατηγική για τη φροντίδα·

29. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν εθνικές, διακρατικές και διαπεριφερειακές συμπράξεις ανάπτυξης ικανοτήτων και επίσημες συμφωνίες με τα δίκτυα της κοινωνικής οικονομίας και τις οργανώσεις εκπροσώπησής τους· επισημαίνει ότι είναι αναγκαίο να εξασφαλιστούν οι συνθήκες για την περαιτέρω ανάπτυξη και επαγγελματοποίηση των φορέων της κοινωνικής οικονομίας, η οποία μπορεί να επιτευχθεί μέσω της παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών, όπως η εξατομικευμένη καθοδήγηση και υποστήριξη, η χρηματοδότηση της ανάπτυξης ικανοτήτων, η κατάρτιση και η εκπαίδευση, η απόκτηση και η αναβάθμιση δεξιοτήτων ή η επανειδίκευση, η εκκόλαψη υπηρεσιών, καθώς και η πρόσβαση σε νομικές συμβουλές·

30. υπογραμμίζει τον καίριο ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι νέες τεχνολογίες και η τεχνητή νοημοσύνη, όταν είναι προσβάσιμες σε όλους, στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην ανάπτυξη και αναβάθμιση της κοινωνικής οικονομίας· τονίζει ότι είναι σημαντικό να δοθεί στους επιχειρηματίες και τους εργαζομένους της κοινωνικής οικονομίας, με ιδιαίτερη έμφαση στους ευάλωτους εργαζομένους, ενισχυμένη πρόσβαση σε προγράμματα κατάρτισης σχετικά με τις ψηφιακές δεξιότητες και τις προηγμένες τεχνολογίες, τόσο σε ενωσιακό όσο και σε εθνικό επίπεδο, και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διερευνήσουν τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να συνεργαστούν οι βασικές επιχειρήσεις, ο δημόσιος τομέας και οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας για την επίτευξη αυτού του στόχου· σημειώνει ότι η ψηφιακή μετάβαση στην κοινωνική οικονομία θα πρέπει να ενθαρρύνεται, μεταξύ άλλων, μέσω της φορολογίας, των δημοσίων συμβάσεων και των κρατικών ενισχύσεων·

31. επισημαίνει ότι η κοινωνική οικονομία είναι ένας τρόπος για την επίλυση των αστικών προκλήσεων· ζητεί να κατευθύνεται η χρηματοδότηση στο τοπικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων των αστικών περιοχών·

32. εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι πολλές τοπικές και περιφερειακές αρχές διαθέτουν ήδη φιλόδοξες στρατηγικές και σχέδια δράσης για την προώθηση της κοινωνικής οικονομίας· αναγνωρίζει την ανάγκη ανάπτυξης ικανοτήτων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, και αντιμετώπισης των ειδικών αναγκών των διασυνοριακών οργανώσεων κοινωνικής οικονομίας, ιδίως στις αγροτικές, τις νησιωτικές και τις απομακρυσμένες περιοχές· καλεί τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη περιφερειακών στρατηγικών για την κοινωνική οικονομία σε όλες τις περιφέρειες και να διαθέσουν χρηματοδοτικούς πόρους σύμφωνα με τις προτεραιότητες που καθορίζονται σε τοπικό επίπεδο· καλεί την Επιτροπή να δημοσιεύσει επισκόπηση της ποικιλομορφίας των τρεχουσών νομικών μορφών της κοινωνικής οικονομίας στα κράτη μέλη, ώστε οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές να μπορούν να επικεντρωθούν σε αυτές κατά την προετοιμασία των στρατηγικών τους·

Αξιοποίηση του πλήρους δυναμικού των μέσων της ΕΕ για την άνθηση της κοινωνικής οικονομίας

33. καλεί τα κράτη μέλη να παράσχουν στοχευμένη χρηματοδότηση για τους φορείς της κοινωνικής οικονομίας και να αξιοποιήσουν πλήρως τα τρέχοντα κονδύλια της Ένωσης για την προώθηση του τομέα της κοινωνικής οικονομίας, καθώς και να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την απορρόφηση των κονδυλίων που τους διατίθενται για την κοινωνική οικονομία·

34. θεωρεί απαραίτητο να διευκολυνθεί η πρόσβαση των εταιρειών κοινωνικής οικονομίας στα ευρωπαϊκά κονδύλια, επίσης στο πλαίσιο της σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, χωρίς να χρειάζεται να ανατραπεί η νομική τους φύση, καθώς και να ευνοηθεί η ενεργός συμμετοχή τους στον καθορισμό της ευρωπαϊκής πολιτικής ατζέντας, όπως είναι η εφαρμογή του ΕΠΚΔ·

35. χαιρετίζει την πρόταση για την έναρξη μιας νέας ενιαίας πύλης κοινωνικής οικονομίας της ΕΕ το 2023· υπογραμμίζει ότι αυτή η πρωτοβουλία έχει τη δυνατότητα να υποστηρίξει φορείς της κοινωνικής οικονομίας στην παροχή σημαντικών πληροφοριών και καθοδήγησης αναφορικά με τη σχετική χρηματοδότηση, τις πολιτικές, τα δίκτυα και τις πλατφόρμες της Ένωσης, καθώς και σχετικές πρωτοβουλίες·

36. σημειώνει τις διαθέσιμες δυνατότητες στο πλαίσιο του InvestEU για τη στήριξη της κοινωνικής οικονομίας· παροτρύνει την Επιτροπή και τους εταίρους υλοποίησης να σχεδιάσουν χρηματοπιστωτικά προϊόντα προσαρμοσμένα στις ανάγκες των επιχειρήσεων της κοινωνικής οικονομίας στο πλαίσιο του σκέλους κοινωνικών επενδύσεων και δεξιοτήτων, και να διαθέσουν επαρκείς πόρους σε αυτά τα προϊόντα, δίνοντας έμφαση σε έργα που ασχολούνται ταυτόχρονα με τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την πράσινη μετάβαση· σημειώνει ότι θα πρέπει να καταρτιστούν άρτια κριτήρια επιλεξιμότητας για τη στόχευση χρηματοπιστωτικών διαμεσολαβητών που στηρίζουν ειδικά την κοινωνική οικονομία και θεωρεί ότι θα πρέπει να διατίθενται συμβουλευτικές υπηρεσίες στο πλαίσιο του συμβουλευτικού κόμβου InvestEU, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί το δυναμικό των εν λόγω ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών να αξιοποιήσουν το πρόγραμμα InvestEU· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι άλλα χρηματοπιστωτικά προϊόντα του InvestEU, όπως αυτά που απευθύνονται σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, καθίστανται προσβάσιμα σε φορείς της κοινωνικής οικονομίας, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι πολύ μικροί, μικροί και μεσαίοι φορείς, προκειμένου να καταστεί δυνατή η ανάπτυξη σειράς έργων για βασικά θέματα και να βελτιωθεί η μακροπρόθεσμη οικονομική βιωσιμότητα των φορέων της κοινωνικής οικονομίας, καθώς και η υιοθέτηση καινοτόμων λύσεων από αυτούς·

37. επισημαίνει ειδικότερα τον καίριο ρόλο των ταμείων της πολιτικής συνοχής, συμπεριλαμβανομένου του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ (ΕΚΤ+), καθώς και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης-Ταμείου Συνοχής, στη χρηματοδότηση έργων κοινωνικής οικονομίας· υπενθυμίζει τους ειδικούς στόχους του ΕΚΤ+ όσον αφορά τη βελτίωση της πρόσβασης στην απασχόληση για όλα τα άτομα που αναζητούν εργασία, ιδίως τους νέους, καθώς και την προώθηση της αυτοαπασχόλησης και της κοινωνικής οικονομίας· υπενθυμίζει στα κράτη μέλη ότι η χρηματοδότηση του ΕΚΤ+ μπορεί να χρησιμοποιηθεί από αρχές ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων για τη χρηματοδότηση των «διαμεσολαβητών υπέρ των κοινωνικών ρητρών», δηλαδή των επαγγελματιών που είναι υπεύθυνοι για την προώθηση και τη στήριξη της εφαρμογής κοινωνικών ρητρών σε τοπικό επίπεδο και για την παροχή συμβουλών στις δημόσιες αρχές σχετικά με τη σύνταξη προδιαγραφών διαγωνισμών με τρόπο ώστε να δίνεται πρόσβαση στην κοινωνική οικονομία·

38. αναγνωρίζει τις μεγάλες δυνατότητες της κοινωνικής οικονομίας όσον αφορά τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας και αμειβόμενης πρακτικής άσκησης για τους νέους, οι οποίες μπορούν να επιταχύνουν την ένταξή τους στην αγορά εργασίας· ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν τα κονδύλια που διατίθενται στο πλαίσιο των ενισχυμένων εγγυήσεων για τη νεολαία για την προώθηση της κοινωνικής οικονομίας μεταξύ της νεότερης γενιάς, καθώς αυτή μπορεί να ενισχύσει την ένταξή των νέων στην αγορά εργασίας· εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρωτοβουλία της Επιτροπής να δρομολογήσει μια ακαδημία πολιτικής για την επιχειρηματικότητα των νέων το 2022 στο πλαίσιο του ΕΚΤ+, προκειμένου να ενισχυθεί η επιχειρηματικότητα των νέων, και καλεί την Επιτροπή να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στην κοινωνική επιχειρηματικότητα και να αναπτύξει στοχευμένες πρωτοβουλίες για την παροχή βοήθειας σε άλλους υποεκπροσωπούμενους επιχειρηματίες στην κοινωνική οικονομία·

39. υποστηρίζει τη δημιουργία εθνικών κέντρων ικανοτήτων για την κοινωνική καινοτομία με στόχο τους κοινωνικούς επιχειρηματίες και ενός ευρωπαϊκού κέντρου ικανοτήτων για την κοινωνική καινοτομία· υπενθυμίζει, ωστόσο, στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη ότι η κοινωνική καινοτομία εφαρμόζεται από όλες τις οργανώσεις της κοινωνικής οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων των παρόχων κοινωνικών υπηρεσιών μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, καθώς και των κοινωνικών επιχειρηματιών· καλεί τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τις συγκεκριμένες προκλήσεις του τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα για να επιτρέψουν σε αυτόν τον τομέα να συνεχίσει την καινοτόμο πορεία του, διατηρώντας ταυτόχρονα τις επιχορηγήσεις και τις επιδοτήσεις στο πλαίσιο του ΕΚΤ+ ή του προγράμματος Erasmus+·

40. εκφράζει την ικανοποίησή του για τη χρήση στοχευμένης χρηματοδότησης από την ΕΕ για έργα που αποσκοπούν στην ανάπτυξη και τη διευκόλυνση της μεταβίβασης επιχειρήσεων στους εργαζομένους τους και, ως εκ τούτου, στη συνέχιση των εργασιών της επιχείρησης, μεταξύ άλλων μέσω της εξαγοράς από συνεταιρισμό εργαζομένων [23]·

41. καλεί τα κράτη μέλη να προωθήσουν την πρόσβαση των φορέων της κοινωνικής οικονομίας στη χρηματοδότηση του NextGenerationEU στο πλαίσιο των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, ιδίως για την προώθηση της ποιοτικής απασχόλησης, της κοινωνικής ένταξης και μιας χωρίς αποκλεισμούς ψηφιακής και πράσινης μετάβασης για όλους·

42. καλεί την Επιτροπή, κατά την επόμενη αναθεώρηση του γενικού κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορία (ΓΚΑΚ), να διευρύνει το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού και να λάβει δεόντως υπόψη τις ειδικές ανάγκες των οντοτήτων της κοινωνικής οικονομίας όσον αφορά την πρόσβαση στη χρηματοδότηση και την ανάπτυξη της αγοράς· καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει καλύτερα τις κοινωνικές παραμέτρους στον τομέα των κρατικών ενισχύσεων, όπως την προώθηση της πρόσληψης μειονεκτούντων εργαζομένων, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία, ιδίως στο πλαίσιο της ανάκαμψης μετά την πανδημία COVID-19, να διερευνήσει διάφορες τεκμηριωμένες επιλογές, κατόπιν διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα μέρη, να υποστηρίξει την ανάπτυξη φορέων της κοινωνικής οικονομίας και να παράσχει σαφήνεια και καθοδήγηση στις εθνικές αρχές σχετικά με τη νομική βάση που πρέπει να χρησιμοποιηθεί για τη στήριξη φορέων της κοινωνικής οικονομίας μέσω κρατικών ενισχύσεων·

43. επικροτεί τα σχέδια της Επιτροπής να εξετάσει τη δρομολόγηση ειδικών μηχανισμών συνεπένδυσης με ιδρύματα και φιλανθρωπικές οργανώσεις για ζητήματα-στόχους, όπως η αστεγία·

44. παροτρύνει τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές να αξιοποιήσουν καλύτερα το δυναμικό των υφιστάμενων κανόνων σχετικά με τις ειδικές διατάξεις για τις υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος (ΥΓΟΣ) όσον αφορά την πρόσβαση στη δημόσια χρηματοδότηση στο πλαίσιο του κανονισμού της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, μεταξύ άλλων αξιοποιώντας πλήρως τη δυνατότητα αναγνώρισης των φορέων της κοινωνικής οικονομίας που ασκούν οικονομική δραστηριότητα ως ΥΓΟΣ, κατά περίπτωση·

45. επικροτεί την ιδέα της δρομολόγησης νέας πρωτοβουλίας στο πλαίσιο του προγράμματος για την ενιαία αγορά αναφορικά με τη στήριξη της δημιουργίας συμπράξεων μεταξύ φορέων της κοινωνικής οικονομίας και βασικών επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα να καταστεί δυνατή η δημιουργία μιας κοινωνικής διεπιχειρησιακής αγοράς που μπορεί να ενισχύσει την κοινωνική οικονομία·

46. πιστεύει ότι τα τρέχοντα σήματα και πιστοποιήσεις για τους φορείς της κοινωνικής οικονομίας θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως πηγή έμπνευσης για τα κράτη μέλη· επικροτεί τη δέσμευση στο πλαίσιο του ΣΔΚΟ να ξεκινήσει μελέτη σχετικά με τα εθνικά σήματα και τα συστήματα πιστοποίησης της κοινωνικής οικονομίας με σκοπό την αύξηση της προβολής της κοινωνικής οικονομίας και τη διευκόλυνση της εύρυθμης λειτουργίας της ενιαίας αγοράς, και, με βάση τα αποτελέσματα, να διερευνηθεί η δυνατότητα προετοιμασίας του εδάφους για ένα πιο τυποποιημένο σύστημα σε επίπεδο Ένωσης· υπογραμμίζει ότι η εν λόγω μελέτη θα πρέπει να βασίζεται σε προηγούμενα πορίσματα και να εμπλέκει τους ενδιαφερόμενους φορείς της κοινωνικής οικονομίας·

47. συνιστά την επέκταση του πεδίου εφαρμογής του ευρωπαϊκού δικτύου περιφερειών για την κοινωνική οικονομία με σκοπό την ενίσχυση νέων περιφερειακών και τοπικών συμπράξεων, και ιδίως για την προώθηση της ψηφιακής και της πράσινης μετάβασης σε τοπικό επίπεδο·

48. ενθαρρύνει την Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, να καθορίσει αποτελεσματικά εργαλεία για τη στήριξη και την προστασία των οργανώσεων του χώρου της κοινωνίας των πολιτών, ιδίως δε των φορέων της κοινωνικής οικονομίας, στα κράτη μέλη· τονίζει ότι το πρόγραμμα «Πολίτες, ισότητα, δικαιώματα και αξίες», το οποίο απευθύνεται, μεταξύ άλλων, σε μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, με προϋπολογισμό 1,55 δισεκατομμύρια EUR, αποτελεί ουσιαστική συμβολή στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κοινωνία των πολιτών στην ΕΕ·

49. σημειώνει ότι η χρηματοδότηση μη κερδοσκοπικών οργανώσεων συχνά απαιτεί συγχρηματοδότηση και ότι η απαίτηση υπερβολικά υψηλού τμήματος ιδίων πόρων μπορεί να είναι απαγορευτική· υπογραμμίζει, επομένως, ότι θα πρέπει να αξιολογηθεί το τμήμα των ιδίων πόρων που απαιτείται για τη συγχρηματοδότηση και ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη διάφορα μέσα που θα μπορούσαν να εκφραστούν σε χρηματικές τιμές, όπως ο χρόνος εθελοντισμού ή οι συνεισφορές σε είδος·

50. επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η Επιτροπή δρομολόγησε μελέτη που παρέχει συγκριτική ανάλυση των νομικών καθεστώτων και πλαισίων όσον αφορά τις ενώσεις στην ΕΕ· ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει, βάσει του άρθρου 352 της ΣΛΕΕ, πρόταση κανονισμού για τη θέσπιση καταστατικού των ευρωπαϊκών ενώσεων, με βάση τις συστάσεις που διατυπώνονται στο ψήφισμα του Κοινοβουλίου της 17ης Φεβρουαρίου 2022 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με ένα καταστατικό για τα ευρωπαϊκά διασυνοριακά σωματεία και τις μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, και στο μέρος Ι του παραρτήματός του·

Πορεία προς την αποτελεσματική εφαρμογή του ΣΔΚΟ

51. εκφράζει την έντονη ικανοποίησή του για την πρόταση για σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τις συνθήκες-πλαίσιο για την κοινωνική οικονομία, η οποία πρόκειται να εγκριθεί το 2023· τονίζει ότι η σύσταση θα πρέπει να παρέχει έναν κοινό ορισμό της κοινωνικής οικονομίας σε επίπεδο Ένωσης βάσει των βασικών αρχών και χαρακτηριστικών της, όπως παρουσιάζονται στο ΣΔΚΟ, και ότι τόσο η σύσταση όσο και ο ορισμός πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την ποικιλομορφία των φορέων κοινωνικής οικονομίας στα κράτη μέλη· τονίζει ότι η σύσταση πρέπει να έχει ως πρωταρχικό στόχο την ενίσχυση του νομικού πλαισίου και του πλαισίου πολιτικής για την κοινωνική οικονομία, ιδίως στα κράτη μέλη όπου το οικοσύστημα της κοινωνικής οικονομίας είναι λιγότερο ανεπτυγμένο· πιστεύει ότι η σύσταση θα πρέπει να επισημαίνει σαφώς τα μέσα στήριξης που διαθέτει η ΕΕ και να παρέχει καθοδήγηση σχετικά με συγκεκριμένες πολιτικές, όπως κατάλληλα νομικά πλαίσια για διάφορα είδη φορέων της κοινωνικής οικονομίας, δημόσιες συμβάσεις, κρατικές ενισχύσεις, πολιτικές απασχόλησης, κοινωνικές και υγειονομικές πολιτικές, φορολογία, εκπαίδευση, δεξιότητες και κατάρτιση, καθώς και τη σημασία της σύνδεσης των συνεχιζόμενων μεταβάσεων με το θεματολόγιο για την κοινωνική οικονομία·

52. υπογραμμίζει τη σημασία της συμμετοχής των εργαζομένων και της δημοκρατικής διακυβέρνησης, οι οποίες αποτελούν αρχές που αναγνωρίζονται στο ΣΔΚΟ, για την επίτευξη των στόχων της κοινωνικής οικονομίας· τονίζει ότι όλοι οι εργαζόμενοι στην κοινωνική οικονομία πρέπει να έχουν αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και απασχόλησης, καθώς και προοπτικές εξέλιξης στη σταδιοδρομία τους, ιδανικά βασισμένες σε συλλογικές συμβάσεις· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, ότι οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας πρέπει να συμμορφώνονται με τα δικαιώματα των συνδικαλιστικών ενώσεων, τον κοινωνικό διάλογο και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι όλη η χρηματοδοτική στήριξη της ΕΕ προς τους φορείς της κοινωνικής οικονομίας θα πρέπει να εξαρτάται από τη συμμόρφωσή τους με τους ισχύοντες όρους εργασίας και απασχόλησης και/ή τις εργοδοτικές υποχρεώσεις που κατοχυρώνονται από τον νόμο ή απορρέουν από τις συλλογικές συμβάσεις· τονίζει ότι, επειδή το μοντέλο τους βασίζεται στη συμμετοχή των εργαζομένων, οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας είναι σε ευνοϊκή θέση όσον αφορά την προώθηση του κοινωνικού διαλόγου και τον συλλογικών διαπραγματεύσεων· τονίζει, ως εκ τούτου, την ανάγκη περαιτέρω ανάπτυξης του κοινωνικού διαλόγου, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς και των συλλογικών διαπραγματεύσεων στην κοινωνική οικονομία·

53. καλεί την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης να προωθήσουν την κοινωνική οικονομία διεθνώς και να αυξήσουν την προβολή του τομέα στην εξωτερική διάσταση των πολιτικών της Ένωσης, μεταξύ άλλων, αναγνωρίζοντας και εντάσσοντας τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του στις μελλοντικές συμφωνίες σύνδεσης και παρέχοντας ενημέρωση και κατάρτιση σχετικά με την κοινωνική οικονομία στο προσωπικό των αντιπροσωπειών της ΕΕ, καθώς και αξιολογώντας τον τρόπο με τον οποίο οι δράσεις αυτές μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας σε τρίτες χώρες·

54. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι προηγούμενες εκκλήσεις του Κοινοβουλίου προς την Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις που επιτρέπουν στα ταμεία αλληλασφάλισης, τις ενώσεις και τα ιδρύματα να ενεργούν σε ευρωπαϊκή και διασυνοριακή κλίμακα δεν οδήγησαν σε νομοθετικές αλλαγές, με αποτέλεσμα να υπονομεύεται το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο και να εμποδίζεται η ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς· επαναλαμβάνει την έκκληση του Κοινοβουλίου να θεσπιστούν κοινά ελάχιστα πρότυπα για τις μη κερδοσκοπικές οργανώσεις σε ολόκληρη την ΕΕ και να θεσπιστεί καθεστώς για τις ευρωπαϊκές ενώσεις, και καλεί την Επιτροπή να εξηγήσει δημοσίως τους λόγους για τους οποίους δεν δόθηκε συνέχεια στις εκκλήσεις του Κοινοβουλίου· προτείνει, ενόψει της ευκαιρίας που προκύπτει με το ΣΔΚΟ, καθώς και των δραστηριοτήτων της επιτροπής παρακολούθησης της διακήρυξης του Λουξεμβούργου, η οποία περιλαμβάνει την πλειονότητα των κρατών μελών, να διερευνηθεί η ενισχυμένη συνεργασία ως εργαλείο για την υπέρβαση των προαναφερθεισών δεκαετιών αδιεξόδου·

55. σημειώνει ότι το πλήρες δυναμικό του τομέα της κοινωνικής οικονομίας για την αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών προκλήσεων απαιτεί σαφή προσδιορισμό των κοινωνικών προτεραιοτήτων από τις δημόσιες αρχές και τους φορείς της κοινωνικής οικονομίας· επισημαίνει ότι τα έργα κοινωνικής οικονομίας συχνά απαιτούν στενή συνεργασία με δημόσιους φορείς· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν, εντός του πλαισίου μακροοικονομικής διακυβέρνησης που παρέχεται σε επίπεδο ΕΕ, μια νέα στρατηγική κοινωνικών επενδύσεων στην οποία θα προσδιορίζονται σαφώς, σύμφωνα με τον ΕΠΚΔ, οι κοινωνικές προτεραιότητες και η οποία θα μπορεί να παρέχει ένα πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ των δημόσιων αρχών και των φορέων της κοινωνικής οικονομίας·

56. καλεί την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τις εκθέσεις ανά χώρα και τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις στη διαδικασία του Εξαμήνου για να παρακολουθήσει την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας στην Ευρώπη και καλεί την Επιτροπή να αυξήσει τον βαθμό φιλοδοξίας και συνοχής των πρωτοβουλιών της και, όπου είναι δυνατό, να προτείνει νομικά μέτρα·

57. καλεί την Επιτροπή να παρακολουθεί εάν τα κράτη μέλη τηρούν τις δεσμεύσεις σχετικά με την κοινωνική οικονομία στα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΣΑΑ)·

58. χαιρετίζει την εξαγγελία ότι θα διεξαχθεί νέα μελέτη για τη συλλογή ποιοτικών και ποσοτικών πληροφοριών σχετικά με την κοινωνική οικονομία σε όλα τα κράτη μέλη· ζητεί η μελέτη αυτή να καλύπτει τους διάφορους τύπους φορέων της κοινωνικής οικονομίας και να συλλέγει αναλυτικά δεδομένα για τους εργαζομένους· σημειώνει ότι χρειάζονται λεπτομερή, τυποποιημένα, συγκρίσιμα και αξιόπιστα δεδομένα σχετικά με την κλίμακα και τον αντίκτυπο της κοινωνικής οικονομίας, προκειμένου να διευκολυνθούν οι τεκμηριωμένες αποφάσεις πολιτικής, η μελλοντική βιωσιμότητα της ανάπτυξης της κοινωνικής οικονομίας και η συμβολή στην επίτευξη των οικονομικών και κοινωνικών στόχων της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή, στο πλαίσιο αυτού του έργου, να επικαιροποιήσει τη μελέτη του 2012 για τα ταμεία αλληλασφάλισης στην Ένωση, προκειμένου να εντοπιστούν οι ευκαιρίες και τα εμπόδια στην ανάπτυξή τους, ιδίως στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και της ασφάλισης· καλεί την Επιτροπή και τις εθνικές στατιστικές αρχές να συνεργαστούν με την Eurostat για τη συλλογή τυποποιημένων δεδομένων και την τακτική επικαιροποίηση και ανάλυσή τους·

59. χαιρετίζει το έργο της Επιτροπής για μια μεταβατική πορεία προς την κοινωνική οικονομία και τα βιομηχανικά οικοσυστήματα εγγύτητας· σημειώνει, ωστόσο, ότι απαιτούνται πρόσθετες πληροφορίες για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο θα αλληλεπιδρά με άλλες περιφερειακές και τοπικές πρωτοβουλίες, και για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής στην πράξη·

60. καλεί τα κράτη μέλη να ορίσουν συντονιστές κοινωνικής οικονομίας και να δημιουργήσουν τοπικά σημεία επαφής για την κοινωνική οικονομία με σκοπό την αύξηση της ευαισθητοποίησης και τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε στήριξη και χρηματοδότηση, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης από την ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να δημιουργήσει μια ενιαία διαδικτυακή πλατφόρμα της ΕΕ για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών, των τοπικών και περιφερειακών αρχών και των δικτύων κοινωνικής οικονομίας· υπογραμμίζει ότι η διαχείριση της πλατφόρμας αυτής πρέπει να γίνεται σε συνεργασία με τα ευρωπαϊκά δίκτυα κοινωνικής οικονομίας και την ομάδα εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής για την κοινωνική οικονομία και τις κοινωνικές επιχειρήσεις (GECES)· θεωρεί ότι είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί στενός συντονισμός μεταξύ των εθνικών συντονιστών, των τοπικών σημείων επαφής, της διαδικτυακής πλατφόρμας της ΕΕ και της ενωσιακής πύλης κοινωνικής οικονομίας, προκειμένου να μεγιστοποιηθούν η ανταλλαγή γνώσεων και οι συνέργειες, καθώς και η προβολή των ευκαιριών για τους φορείς της κοινωνικής οικονομίας, και να αποφευχθεί πιθανή επικάλυψη εργασιών·

61. καλεί την Επιτροπή να συνεργαστεί περαιτέρω με την GECES και να συστήσει ειδική ομάδα για την εφαρμογή του ΣΔΚΟ, η οποία θα περιλαμβάνει την GECES, καθώς και εθνικούς συντονιστές επιφορτισμένους με την παρακολούθηση και την τακτική υποβολή εκθέσεων στο Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και τους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών εταίρων, και να διαδώσει τη σύνθεση και το χρονοδιάγραμμα δράσης της·

° °

62. αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Η κοινωνική οικονομία θεωρείται ιστορικά στην Ευρώπη ως εργαλείο για την αντιμετώπιση των αδυναμιών της αγοράς και του κράτους. Ωστόσο, κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες η κατανόηση του τι συνεπάγεται η κοινωνική οικονομία διευρύνθηκε [24]. Η κοινωνική οικονομία έχει αποδείξει ότι συμβάλλει στην κοινωνική συνοχή και στην καλλιέργεια αίσθησης κοινοτικού και κοινωνικού κεφαλαίου [25], καθώς και ότι συμβάλλει στην αντιμετώπιση βασικών κοινωνικών προκλήσεων, όπως τα περιβαλλοντικά ζητήματα, η επισιτιστική κυριαρχία και η παροχή προσβάσιμης και ποιοτικής υγειονομικής και μη περίθαλψης [26]. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, η κοινωνική οικονομία κατέδειξε επίσης τα πλεονεκτήματα και την ικανότητά της να συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, ιδίως για τα ευάλωτα άτομα. Επίσης, έδειξε τον τρόπο με τον οποίο μειώνει τις κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, και αναζωογονεί τις τοπικές κοινότητες, όπου οι οργανώσεις αυτές είναι βαθιά ριζωμένες.

Σε διεθνές επίπεδο, έχουν καταβληθεί προσπάθειες για την καλύτερη κατανόηση και προβολή του πλήρους φάσματος των οφελών που μπορεί να προσφέρει η κοινωνική οικονομία στην οικονομία και την κοινωνία. Για παράδειγμα, τα Ηνωμένα Έθνη συγκρότησαν τη διυπηρεσιακή ειδική ομάδα για την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία πριν από μια δεκαετία για να επανεξετάσουν την ανάπτυξη στον απόηχο των πολλαπλών κρίσεων και στο πλαίσιο του αναπτυξιακού προγράμματος για την περίοδο μετά το 2015 το οποίο δεν είχε δώσει επαρκή προσοχή στην κοινωνική οικονομία [27].

Ως εκ τούτου, η κοινωνική οικονομία αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο ως διαφορετικός τρόπος οργάνωσης της οικονομίας ή, όπως δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, ως «εναλλακτικό μοντέλο ανάπτυξης που αποσκοπεί στην εξεύρεση νέας ισορροπίας μεταξύ της οικονομικής αποδοτικότητας και της κοινωνικής και περιβαλλοντικής ανθεκτικότητας (...). [Η] κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία προωθεί τον οικονομικό δυναμισμό, την κοινωνική και περιβαλλοντική προστασία, και την κοινωνικοπολιτική χειραφέτηση.»[28].

Εκτός από τις προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών [29], ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) αναγνώρισε επίσης τη συμβολή της κοινωνικής οικονομίας και της κοινωνικής καινοτομίας στη δημιουργία πιο συμμετοχικών, δημιουργικών και βιώσιμων οικονομιών και κοινωνιών, και το 2020 δρομολόγησε την παγκόσμια δράση «Προώθηση των οικοσυστημάτων κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας». Το σχέδιο αυτό θα στηρίξει την ανάπτυξη και τη διεθνοποίηση της κοινωνικής οικονομίας σε όλες τις χώρες της ΕΕ, καθώς και στη Βραζιλία, τον Καναδά, την Ινδία, την Κορέα, το Μεξικό και τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.

Σε αυτό το πολύ ευνοϊκό πλαίσιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το πολυαναμενόμενο σχέδιο δράσης για την κοινωνική οικονομία στις 9 Δεκεμβρίου 2021. Το εν λόγω σχέδιο δράσης βασίζεται στην εμπειρία δεκαετιών εργασίας των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, των κρατών μελών και των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών και εμπειρογνωμόνων στον τομέα αυτόν. Το σχέδιο αναγνωρίζει, για άλλη μια φορά, το μετασχηματιστικό δυναμικό της κοινωνικής οικονομίας και την ανθρωποκεντρική και ευαίσθητη ως προς τον πλανήτη προσέγγισή της στην οικονομία.

Ο εισηγητής αυτής της έκθεσης πρωτοβουλίας διοργάνωσε ευρύ φάσμα διαβουλεύσεων με εκπροσώπους της ειδικής ομάδας του ΟΗΕ, της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, της Επιτροπής των Περιφερειών, των κρατών μελών και περιφερειακών εκπροσώπων, καθώς και με ακαδημαϊκούς, προκειμένου να προετοιμάσει το έργο του. Οι παρατηρήσεις που ελήφθησαν σχετικά με το σχέδιο δράσης για την κοινωνική οικονομία ήταν γενικά θετικές. Ο εισηγητής συγχαίρει την Επιτροπή για το έργο της. Ωστόσο, όπως επισημαίνεται στην επικοινωνία με τους προαναφερθέντες φορείς, εξακολουθεί να υπάρχει περιθώριο συμπλήρωσης του κειμένου και διευκόλυνσης της κατανόησης και αναγνώρισης της κοινωνικής οικονομίας, τόνωσης της ανάπτυξής της και πορείας προς την αποτελεσματική εφαρμογή του σχεδίου δράσης της ΕΕ.

Με βάση αυτές τις διαβουλεύσεις, την υφιστάμενη θεσμική συναίνεση και τα κείμενα (μεταξύ άλλων και από το ίδιο το Κοινοβούλιο), καθώς και την έρευνα σχετικά με τις βέλτιστες πρακτικές στον τομέα των κοινωνικών οικονομιών από διάφορες περιφέρειες και χώρες της ΕΕ, η παρούσα έκθεση έχει τρεις στόχους. Πρώτον, προσπαθεί να διαδραματίσει τον ρόλο της στη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για την κοινωνική οικονομία. Δεύτερον, διερευνά τρόπους για την καλύτερη αξιοποίηση του πλήρους δυναμικού της κοινωνικής οικονομίας και, τρίτον, εξετάζει το βασικό ερώτημα: πώς μπορεί να εφαρμοστεί αποτελεσματικά το σχέδιο δράσης; Με την εξέταση αυτών των σημείων, ο εισηγητής ελπίζει ότι το έργο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην παρούσα έκθεση θα βοηθήσει την κοινωνική οικονομία να ευδοκιμήσει την επόμενη δεκαετία.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (25.4.2022)

προς την Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων

σχετικά με το σχέδιο δράσης της ΕΕ για την κοινωνική οικονομία

(2021/2179(INI))

Συντάκτης γνωμοδότησης: Nιαζί Κιζιλγιουρέκ

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης καλεί την Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:

1. τονίζει τη ζωτική σημασία των περίπου 2,8 εκατομμυρίων κοινωνικών και αλληλέγγυων επιχειρήσεων στην ΕΕ, οι οποίες απασχολούν περισσότερα από 13,6 εκατομμύρια άτομα· υπογραμμίζει τη συμβολή τους στη συνοχή, την κοινωνική πρόνοια, τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας, την κυκλική οικονομία, την καταπολέμηση της φτώχειας και της ανισότητας, την οικονομική ανάκαμψη, τα προσαρμοσμένα μέτρα για τα παιδιά και τους ηλικιωμένους, την ενεργό γήρανση, την ένταξη των μειονεκτούντων ατόμων, ιδίως των ατόμων με αναπηρία, τη συμμετοχή των μεταναστών και των προσφύγων στην κοινωνία, την ισότητα των φύλων, τις βελτιώσεις στην υγεία και το περιβάλλον, τη βιοποικιλότητα και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής· σημειώνει ότι η καθοριστική συμβολή της κοινωνικής οικονομίας στην αύξηση του ποσοστού απασχόλησης και στη μείωση του αριθμού των ατόμων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού αναμένεται να συμβάλει στην εφαρμογή των αρχών του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και στην επίτευξη των πρωταρχικών στόχων για το 2030·

2. τονίζει ότι, κατά τη διάρκεια της πανδημίας λόγω της νόσου COVID-19, η εγγύτητα και η κοινωνική οικονομία ήταν βιομηχανικά οικοσυστήματα που επλήγησαν σοβαρά· παρατηρεί ότι εξαρχής πολλές οντότητες της κοινωνικής οικονομίας βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της κρίσης, μεταξύ άλλων με την παραγωγή μασκών προσώπου, τη στήριξη της ψηφιακής διαδικτυακής εκπαίδευσης, την παροχή αρωγής στα πλέον ευάλωτα άτομα και την παροχή βοήθειας όσον αφορά την εγγύτητα στις τοπικές κοινότητες· υπογραμμίζει τον ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην προώθηση της κοινωνικής οικονομίας και στη μείωση των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων με σκοπό την κάλυψη των αναγκών της κοινότητας, ιδίως μετά τον αρνητικό αντίκτυπο της νόσου COVID-19 στις επιχειρήσεις και στην κοινωνία στο σύνολό της· επισημαίνει ότι πολλές τοπικές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις παρείχαν βασικές υπηρεσίες σε περιφέρειες όπου οι δημόσιες αρχές δεν διέθεταν υποδομές κοινωνικής μέριμνας που να λειτουργούν με βέλτιστο τρόπο· τονίζει ότι η ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας πρέπει να αξιοποιήσει ολόκληρο το δυναμικό των επιχειρήσεων και των οργανώσεων της κοινωνικής οικονομίας για να εξασφαλίσει ισχυρή οικονομική ανάκαμψη, να στηρίξει την επιχειρηματικότητα και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας υψηλής ποιότητας σε όλες τις περιφέρειες της ΕΕ· καλεί την Επιτροπή να δρομολογήσει μελέτη σχετικά με τον αντίκτυπο της νόσου COVID-19 στον τομέα της κοινωνικής οικονομίας, ώστε τα συμπεράσματα που συνάγονται να μπορούν να συμβάλουν στην αύξηση της ανθεκτικότητας και της ικανότητας ανταπόκρισής του, ιδίως σε περίπτωση παρόμοιων κρίσεων στο μέλλον·

3. εκφράζει την ικανοποίησή του όσον αφορά το σχέδιο δράσης της Επιτροπής για την κοινωνική οικονομία· υποστηρίζει την πρότασή του για ειδική σύσταση του Συμβουλίου το 2023 με πρωταρχικό στόχο την καλύτερη προσαρμογή των πολιτικών και νομικών πλαισίων στις ανάγκες των φορέων της κοινωνικής οικονομίας· πιστεύει ότι οι προσπάθειες της κοινωνικής οικονομίας θα πρέπει να ευθυγραμμίζονται με τη συνεχιζόμενη στήριξη για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση· τονίζει την ανάγκη να συμπεριληφθεί η κυκλική οικονομία στο πλαίσιο αυτό και υποστηρίζει προτάσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση των συνθηκών του κοινωνικού πλαισίου, ιδίως όσον αφορά τα φορολογικά θέματα, τις δημόσιες συμβάσεις, τις κρατικές ενισχύσεις, την πρόσβαση σε προγράμματα της ΕΕ και σε δημόσια χρηματοδότηση, ιδίως σε κονδύλια από τον προϋπολογισμό της ΕΕ που διατίθενται για την πολιτική συνοχής·

4. επισημαίνει ειδικότερα τον καίριο ρόλο των ταμείων της πολιτικής συνοχής, συμπεριλαμβανομένου του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ (ΕΚΤ+), καθώς και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ταμείου Συνοχής (ΕΤΠΑ-ΤΣ), στη χρηματοδότηση έργων κοινωνικής οικονομίας· υπενθυμίζει τους ειδικούς στόχους του ΕΚΤ+ όσον αφορά τη βελτίωση της πρόσβασης στην απασχόληση για όλα τα άτομα που αναζητούν εργασία, ιδίως τους νέους, επίσης μέσω της προώθησης της αυτοαπασχόλησης και της κοινωνικής οικονομίας· σημειώνει περαιτέρω τον ειδικό στόχο πολιτικής 4 του ΕΤΠΑ-ΤΣ για τη στήριξη μιας πιο κοινωνικής και χωρίς αποκλεισμούς Ευρώπης μέσω της ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας και της συμμετοχικότητας των αγορών εργασίας και της πρόσβασης σε ποιοτική απασχόληση μέσω της ανάπτυξης κοινωνικών υποδομών και της προώθησης της κοινωνικής οικονομίας·

5. επισημαίνει ότι είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί ένας ισχυρός δεσμός μεταξύ της κοινωνικής οικονομίας και της διαδικασίας κοινωνικής και επαγγελματικής επανένταξης των ευάλωτων ατόμων στην αγορά εργασίας· πιστεύει ότι στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να στηριχθεί και να καταστεί δυνατή η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στις κοινωνικές επιχειρήσεις, ιδίως για τα πλέον μειονεκτούντα άτομα στην αγορά εργασίας· είναι επίσης της άποψης ότι, όσον αφορά την κοινωνική επανένταξη, δεν θα πρέπει να περιορίζεται στα μέτρα για την αγορά εργασίας που σχετίζονται με την απασχόληση, αλλά θα πρέπει επίσης να καλύπτει δραστηριότητες που υπερβαίνουν τον τομέα της ενεργού απασχόλησης·

6. επισημαίνει ότι, εκτός από τη δημιουργία νέων φορέων κοινωνικής οικονομίας, είναι επίσης αναγκαίο να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη και επαγγελματοποίηση των υφιστάμενων φορέων· θεωρεί ότι, στο πλαίσιο αυτό, είναι σημαντικό να καταβληθούν προσπάθειες για την οικονομική δραστηριοποίηση των φορέων, δηλαδή για τη δημιουργία εργαλείων που ενθαρρύνουν την οικονομική δραστηριότητα των κυρίως κοινωνικά ενεργών φορέων· πιστεύει ότι η προσέγγιση αυτή θα επιτρέψει την καλύτερη βιωσιμότητα των φορέων αυτών και θα αυξήσει τις πιθανότητές τους να λειτουργούν ομαλά μετά το πέρας της χρήσης προγραμμάτων δημόσιας χρηματοδότησης·

7. πιστεύει ότι το σχέδιο δράσης θα πρέπει να αποσκοπεί στην ενίσχυση των δικαιωμάτων όλων των εργαζομένων στην κοινωνική οικονομία, στη διαφύλαξη της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι και του δικαιώματος στις συλλογικές διαπραγματεύσεις, καθώς και στη διασφάλιση όλων των εργασιακών δικαιωμάτων, αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας, δίκαιων μισθών και κοινωνικής ένταξης για τα ευάλωτα άτομα, όπως αναγνωρίζεται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης· υπενθυμίζει επίσης τη σημασία των δημόσιων υπηρεσιών για τη στήριξη της κοινωνικής οικονομίας και ότι τα κράτη μέλη και η ΕΕ πρέπει να επενδύσουν στις διοικήσεις και τις δημόσιες υπηρεσίες τους·

8. τονίζει ότι η ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας στον τομέα των κοινωνικών υπηρεσιών είναι εξαιρετικά σημαντική· θεωρεί ότι η δράση στον τομέα αυτόν θα πρέπει να υλοποιηθεί με δύο τρόπους παράλληλα, με την ανάπτυξη της ικανότητας των φορέων της κοινωνικής οικονομίας να παρέχουν υπηρεσίες τέτοιου είδους και με την οικοδόμηση της αγοράς μέσω της δημιουργίας εργαλείων που επιτρέπουν και ενθαρρύνουν τη συνεργασία των τοπικών και των περιφερειακών αρχών με τους φορείς αυτούς· θεωρεί ότι, στο πλαίσιο αυτό, έχει επίσης ιδιαίτερη σημασία η ένταξη κοινωνικών ρητρών στις δημόσιες συμβάσεις που εκτελούνται από τους εν λόγω φορείς·

9. θεωρεί αναγκαίο να προβλεφθεί χωριστό σύστημα ειδικής στήριξης για την κοινωνική οικονομία, το οποίο θα λαμβάνει υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τομέα, δεδομένου ότι αποτελεί κοινή πρακτική η ένταξη της κοινωνικής οικονομίας μόνο σε συστήματα που προσανατολίζονται σε παραδοσιακά επιχειρηματικά μοντέλα, ενέργεια που οδηγεί σε περιθωριοποίηση του τομέα και τελικά αποδεικνύεται αναποτελεσματική·

10. τονίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ποικιλία επιλογών χρηματοδοτικής στήριξης, συμπεριλαμβανομένων τόσο των επιστρεπτέων όσο και των μη επιστρεπτέων μέσων· επισημαίνει ότι ένας τέτοιος ευέλικτος σχεδιασμός όσον αφορά τα διαθέσιμα μέσα επιτρέπει στους φορείς εκμετάλλευσης να αναπτυχθούν αποτελεσματικότερα, καθώς ανταποκρίνεται στις ειδικές ανάγκες των φορέων, οι οποίες μπορεί να διαφέρουν σημαντικά·

11. τονίζει τη σημασία της κοινωνικής οικονομίας για την αγροτική ανάπτυξη και για τις περιοχές που πλήττονται από σοβαρά και μόνιμα φυσικά ή δημογραφικά προβλήματα, όπως τα νησιά και οι εξόχως απόκεντρες, οι διασυνοριακές και οι ορεινές περιοχές, ως καταλύτη για την ανάπτυξη των τοπικών πόρων και για την αντιμετώπιση της πληθυσμιακής συρρίκνωσης, λαμβανομένης ταυτόχρονα υπόψη της σημασίας αυτών των παραγόντων για την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας στις αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές και των δεσμών τους με τις αστικές και περιαστικές περιοχές, με σκοπό τη δημιουργία μεγαλύτερης κοινωνικής συνοχής μέσω της χρηματοδότησης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο· χαιρετίζει τα μέτρα που περιγράφονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Ένα μακρόπνοο όραμα για τις αγροτικές περιοχές της ΕΕ»[30] και επαναλαμβάνει την ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες με την προώθηση καινοτομιών στην κοινωνική οικονομία και τις κοινωνικές επιχειρήσεις, και με τη συμβολή στη συγκέντρωση επιχειρηματικών πόρων στις αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές για τη στήριξη των φορέων της κοινωνικής οικονομίας όσον αφορά την καινοτομία, τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας και την κοινωνική ένταξη·

12. εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι πολλές τοπικές και περιφερειακές αρχές διαθέτουν ήδη φιλόδοξες στρατηγικές και σχέδια δράσης για την προώθηση της κοινωνικής οικονομίας· αναγνωρίζει την ανάγκη ανάπτυξης ικανοτήτων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, και αντιμετώπισης των ειδικών αναγκών των διασυνοριακών οργανώσεων κοινωνικής οικονομίας, ιδίως στις αγροτικές, τις νησιωτικές και τις απομακρυσμένες περιοχές· καλεί τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη περιφερειακών στρατηγικών για την κοινωνική οικονομία σε όλες τις περιφέρειες και να διαθέσουν χρηματοδοτικούς πόρους σύμφωνα με τις προτεραιότητες που καθορίζονται σε τοπικό επίπεδο· καλεί την Επιτροπή να δημοσιεύσει επισκόπηση της ποικιλομορφίας των υφιστάμενων νομικών μορφών της κοινωνικής οικονομίας στα διάφορα κράτη μέλη, ώστε οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές να μπορούν να επικεντρωθούν σε αυτές κατά την προετοιμασία των στρατηγικών τους·

13. καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει και να προωθήσει κύκλους διά βίου μάθησης για όσους εργάζονται στην κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία, υπογραμμίζοντας μεταξύ άλλων τον σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η κοινωνική οικονομία στην ψηφιακή μετάβαση, συγκεκριμένα με την προώθηση του ψηφιακού γραμματισμού· καλεί τα κράτη μέλη, στο πλαίσιο αυτό, να προωθήσουν έργα και να παράσχουν αυξημένη στήριξη στις αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές· υπογραμμίζει τη σημασία της προώθησης της εκπαίδευσης και της κατάρτισης στην επιχειρηματικότητα για διάφορες μορφές κοινωνικής οικονομίας σε όλα τα εκπαιδευτικά επίπεδα ως βασικών μοχλών οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης στην Ευρώπη·

14. επισημαίνει ότι η κοινωνική οικονομία είναι ένας τρόπος για την επίλυση των αστικών προκλήσεων, συμπεριλαμβανομένου του κινδύνου διακρίσεων, φτώχειας, ανισότητας και κοινωνικού αποκλεισμού, με μια προσέγγιση από τη βάση προς την κορυφή· ζητεί οι χρηματοδοτικές ανάγκες να κατευθύνονται σε τοπικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων των αστικών περιοχών·

15. υπενθυμίζει ότι το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων στην ΕΕ ανέρχεται σε 14,1 % και περίπου το 24 % σχετίζεται με την υπερεκπροσώπηση των γυναικών σε σχετικά χαμηλόμισθους τομείς, όπως η φροντίδα, η υγεία και η εκπαίδευση· επισημαίνει τον αντίκτυπο της μη αμειβόμενης παροχής φροντίδας στο μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων· σημειώνει ότι, ενώ οι γυναίκες αναλαμβάνουν συχνά τόσο εργασιακές ευθύνες όσο και ευθύνες φροντίδας, το 80 % του συνόλου της φροντίδας που διατίθεται σε ολόκληρη την ΕΕ παρέχεται από (μη αμειβόμενους) άτυπους φροντιστές, εκ των οποίων το 75 % είναι γυναίκες· πιστεύει ότι, με την πρόσβαση στη χρηματοδότηση της ΕΕ, οι οργανώσεις της κοινωνικής οικονομίας μπορούν να διαδραματίσουν ηγετικό ρόλο στην αντιμετώπιση της ισότητας των φύλων· ζητεί από την Επιτροπή να προσδιορίσει έναν σαφή ρόλο για την κοινωνική οικονομία στην επικείμενη ευρωπαϊκή στρατηγική για τη φροντίδα·

16. πιστεύει ότι το σχέδιο δράσης θα πρέπει να συνοδεύεται από εργαλεία εκτίμησης επιπτώσεων· καλεί στο πλαίσιο αυτό την Επιτροπή να ενισχύσει τους μηχανισμούς της για την παρακολούθηση και τη στήριξη των πολιτικών κοινωνικής οικονομίας, συμπεριλαμβανομένης της συλλογής στατιστικών δεδομένων ανά φύλο· καλεί την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι η ισότητα των φύλων ενσωματώνεται σε κάθε πτυχή αυτού του σχεδίου δράσης και ότι δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην προώθηση και τη στήριξη των οργανώσεων της κοινωνικής οικονομίας που διοικούνται από γυναίκες, μέσω δίκαιης και χωρίς αποκλεισμούς πρόσβασης σε χρηματοδότηση· σημειώνει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να καθορίζουν στόχους και επιδιώξεις, και να οργανώνουν διαδικασία διαβούλευσης με τους σχετικούς φορείς της κοινωνικής οικονομίας και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, σύμφωνα με την αρχή της εταιρικής σχέσης· τονίζει τη σημασία των συμμετοχικών και δημοκρατικών αρχών της κοινωνικής οικονομίας, και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τις συμμετοχικές προσεγγίσεις στα προγράμματα στήριξης και τις ευκαιρίες χρηματοδότησης για την κοινωνική οικονομία·

17. καλεί την Επιτροπή να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες σχετικά με το σχέδιο δράσης για την κοινωνική οικονομία μέσω εκστρατειών και ενημερωτικών συνεδριών· συνιστά να επιλέγει η Επιτροπή ετησίως μια Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα της Κοινωνικής Οικονομίας στο πλαίσιο μιας διαφανούς διαδικασίας χωρίς αποκλεισμούς στην οποία θα συμμετέχουν τα σχετικά ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, και συγκεκριμένα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Επιτροπή των Περιφερειών και η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή·

18. χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να δημιουργήσει μια νέα ενιαία πύλη κοινωνικής οικονομίας της ΕΕ· παροτρύνει την Επιτροπή να δημοσιεύσει ταυτόχρονα πρόσκληση υποβολής προτάσεων για τη δημιουργία ευρωπαϊκών σημείων επαφής για την κοινωνική οικονομία, ώστε να διευκολύνει την πρόσβαση των κοινωνικών επιχειρήσεων στην ενωσιακή χρηματοδότηση, να προωθήσει τη σημασία της ανάπτυξης ικανοτήτων και της διαπεριφερειακής συνεργασίας, και να ενισχύσει την προβολή των έργων που στηρίζονται από τα ταμεία συνοχής·

19. εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι ο γενικός κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορία [31] πρέπει να βελτιωθεί κατά τρόπο ώστε να αυξηθεί το όριο de minimis και να διευκολυνθούν οι κανόνες σχετικά με τις ενισχύσεις για τις κοινωνικές επιχειρήσεις, την πρόσβαση σε χρηματοδότηση, την κατάρτιση και την ανάπτυξη ικανοτήτων· υποστηρίζει την πραγματική αναθεώρηση της διαδικασίας δημόσιων συμβάσεων με τη συμπερίληψη κοινωνικών και περιβαλλοντικών προϋποθέσεων· πιστεύει στη βελτιωμένη πρόσβαση σε ευκαιρίες δημόσιου και ιδιωτικού χαρακτήρα με σκοπό τη μείωση του υφιστάμενου χρηματοδοτικού κενού, και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξακολουθήσει να προάγει τη σύναψη πράσινων και κοινωνικά υπεύθυνων δημόσιων συμβάσεων από τις δημόσιες υπηρεσίες της ΕΕ, ως καίριο μέσο για την αύξηση της διαφάνειας των δημόσιων συμβάσεων, την εξάλειψη της διαφθοράς, την τόνωση του ανταγωνισμού και τη συμμετοχή κοινωνικών επιχειρήσεων ποικίλου μεγέθους στις δημόσιες συμβάσεις, καθώς και την προώθηση κοινωνικά υπεύθυνων επιχειρηματικών πρακτικών· επισημαίνει περαιτέρω ότι αυτή η διαδικασία δημόσιων συμβάσεων θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην εφαρμογή των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας· παροτρύνει τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τη χρήση κοινωνικών ρητρών στις διαδικασίες υποβολής προσφορών· τονίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι οι δημόσιες συμβάσεις δεν ανατίθενται αποκλειστικά βάσει τιμής, μεταξύ άλλων με την ορθή εφαρμογή της υφιστάμενης οδηγίας 2014/24/ΕΕ [32] σχετικά με τις δημόσιες προμήθειες και της οδηγίας 2014/25/ΕΕ [33] σχετικά με τις προμήθειες φορέων που δραστηριοποιούνται στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών· εκφράζει ικανοποίηση για τον στόχο του σχεδίου δράσης όσον αφορά την ενίσχυση των προσπαθειών της Επιτροπής να αυξήσει την ευαισθητοποίηση σχετικά με το θέμα αυτό, να προωθήσει την ανταλλαγή ορθών πρακτικών και να εκπαιδεύσει τόσο τους υπαλλήλους που είναι αρμόδιοι για τις δημόσιες συμβάσεις όσο και τους φορείς της κοινωνικής οικονομίας σχετικά με τον τρόπο χρήσης των δημόσιων συμβάσεων και των διαδικασιών παραχώρησης για την επίτευξη των στόχων της κοινωνικής πολιτικής.

20. συνιστά την επέκταση του πεδίου εφαρμογής του ευρωπαϊκού δικτύου περιφερειών για την κοινωνική οικονομία με σκοπό την ενίσχυση νέων περιφερειακών και τοπικών εταιρικών σχέσεων, ιδίως για την προώθηση της ψηφιακής και της πράσινης μετάβασης σε τοπικό επίπεδο.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	21.4.2022
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	36 4 0
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Matteo Adinolfi, François Alfonsi, Pascal Arimont, Adrian-Dragoş Benea, Isabel Benjumea Benjumea, Tom Berendsen, Erik Bergkvist, Stéphane Bijoux, Rosanna Conte, Rosa D’Amato, Christian Doleschal, Raffaele Fitto, Chiara Gemma, Mircea-Gheorghe Hava, Krzysztof Hetman, Ondřej Knotek, Elżbieta Kruk, Joachim Kuhs, Nora Mebarek, Martina Michels, Alin Mituța, Dan-Ştefan Motreanu, Andżelika Anna Możdżanowska, Niklas Nienaß, Andrey Novakov, Younous Omarjee, Alessandro Panza, Tsvetelina Penkova, Caroline Roose, André Rougé, Susana Solís Pérez, Irène Tolleret, Valdemar Tomaševski
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Álvaro Amaro, Josianne Cutajar, Mónica Silvana González, Στέλιος Κυμπουρόπουλος, Jan Olbrycht, Bronis Ropė, Yana Toom

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

36	+
ECR	Raffaele Fitto, Elżbieta Kruk, Andżelika Anna Możdżanowska, Valdemar Tomaševski
ID	André Rougé
NI	Chiara Gemma
PPE	Álvaro Amaro, Pascal Arimont, Isabel Benjumea Benjumea, Tom Berendsen, Christian Doleschal, Mircea-Gheorghe Hava, Krzysztof Hetman, Στέλιος Κυμπουρόπουλος, Dan-Ştefan Motreanu, Andrey Novakov, Jan Olbrycht
Renew	Stéphane Bijoux, Ondřej Knotek, Alin Mituța, Susana Solís Pérez, Irène Tolleret, Yana Toom
S&D	Adrian-Dragoş Benea, Erik Bergkvist, Josianne Cutajar, Mónica Silvana González, Nora Mebarek, Tsvetelina Penkova
The Left	Martina Michels, Younous Omarjee
Verts/ALE	François Alfonsi, Rosa D’Amato, Niklas Nienaß, Caroline Roose, Bronis Ropė

4	-
ID	Matteo Adinolfi, Rosanna Conte, Joachim Kuhs, Alessandro Panza

0	0

Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:

+ : υπέρ

- : κατά

0 : αποχή

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ (30.3.2022)

Κύριο Dragoş PÎSLARU

Πρόεδρο

Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ

Θέμα: Γνωμοδότηση σχετικά με το σχέδιο δράσης της ΕΕ για την κοινωνική οικονομία (2021/2179(INI))

Κύριε Πρόεδρε,

Κατά τη συνεδρίαση της 26ης Ιανουαρίου 2022, οι συντονιστές της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων αποφάσισαν να γνωμοδοτήσουν υπό μορφή επιστολής, σύμφωνα με το άρθρο 56 παράγραφος 1 του Κανονισμού, σχετικά με την έκθεση πρωτοβουλίας που αφορά το σχέδιο δράσης της ΕΕ για την κοινωνική οικονομία (2021/2179(INI)), με έμφαση στις αρμοδιότητες της επιτροπής μας. Υπό την ιδιότητά μου ως προέδρου της επιτροπής, διορίστηκα συντάκτης της γνωμοδότησης στις 10 Φεβρουαρίου 2022.

Η γνωμοδότηση:

Κατά τη συνεδρίασή της στις 28 Μαρτίου 2022, η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων αποφάσισε, με 22 ψήφους υπέρ, μία ψήφο κατά και καμία αποχή [34],να καλέσει την Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην έκθεσή της τις ακόλουθες παραγράφους:

Η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων διατυπώνει την παρούσα γνωμοδότηση λαμβάνοντας δεόντως υπόψη, εκτός από τα έγγραφα, τις δηλώσεις και τη νομοθεσία που αναφέρονται στο σχέδιο έκθεσης της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, τα εξής: το άρθρο 11 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση· το άρθρο 63 της ΣΛΕΕ· τα άρθρα 7, 8 και 12 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ· το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Μαρτίου 1987 σχετικά με τις μη κερδοσκοπικές ενώσεις στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες [35]· τη δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Μαρτίου 2011 σχετικά με τη θέσπιση ευρωπαϊκού καταστατικού για τα αλληλασφαλιστικά ταμεία, τις ενώσεις και τα ιδρύματα [36]· τη γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ με τίτλο «Ευρωπαϊκή φιλανθρωπία: αναξιοποίητο δυναμικό (διερευνητική γνωμοδότηση κατόπιν αιτήματος της Ρουμανικής Προεδρίας)»· τις κοινές κατευθυντήριες γραμμές για την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι (CDL-AD(2014)046) που εγκρίθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη Δημοκρατία μέσω της Νομοθεσίας (Επιτροπή της Βενετίας) και το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ODIHR) του ΟΑΣΕ· τη σύσταση της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης προς τα κράτη μέλη της 28ης Νοεμβρίου 2018, σχετικά με την ανάγκη ενίσχυσης της προστασίας και της προώθησης του χώρου της κοινωνίας των πολιτών στην Ευρώπη· το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 5ης Ιουλίου 2018 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με το καθεστώς των κοινωνικών και αλληλέγγυων επιχειρήσεων (2016/2237(INL))· τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Νομικών Θεμάτων προς την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων σχετικά με τη συρρίκνωση του χώρου της κοινωνίας των πολιτών στην Ευρώπη (2021/2103(INI))· το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Φεβρουαρίου 2022 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με ένα καταστατικό για τα ευρωπαϊκά διασυνοριακά σωματεία και τις μη κερδοσκοπικές οργανώσεις (2020/2026(INL))·

1. επικροτεί την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο «Οικοδόμηση μιας οικονομίας στην υπηρεσία των ανθρώπων: σχέδιο δράσης για την κοινωνική οικονομία», η οποία παρέχει ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο έως το 2030 για την περαιτέρω στήριξη της ανάπτυξης της κοινωνικής οικονομίας και απαριθμεί τις βασικές δράσεις της Επιτροπής και το χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή τους·

2. τονίζει ότι οι μη κερδοσκοπικές οργανώσεις είναι θεμελιώδους σημασίας για την εκπροσώπηση των συμφερόντων των πολιτών και της κοινωνίας των πολιτών, μεταξύ άλλων καθώς παρέχουν κοινωνικές, υγειονομικές, εκπαιδευτικές και πολιτιστικές υπηρεσίες, καθώς και υπηρεσίες σε σχέση με την απασχόληση και την κατάρτιση, σε άτομα που έχουν ανάγκη και προς όφελος των κοινωνιών μας συνολικά, ενθαρρύνουν τη συμμετοχή στην κοινωνική ζωή και προασπίζουν τα δικαιώματα των μειονοτήτων και όσων βρίσκονται σε μειονεκτική θέση· λαμβάνοντας, επίσης, υπόψη ότι διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην πρόβλεψη και την αντιμετώπιση των κοινωνικοοικονομικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων, καθώς και στην κάλυψη των κενών στις υπηρεσίες και τις οικονομικές δραστηριότητες, παράλληλα με τις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές κυβερνήσεις·

3. επισημαίνει ότι η κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία συμβάλλει σημαντικά στην οικονομία της Ένωσης και παρέχει απασχόληση για σχεδόν 14 εκατομμύρια άτομα· υπενθυμίζει ότι οι επιχειρήσεις της κοινωνικής οικονομίας δραστηριοποιούνται σε όλους τους τομείς της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων του κοινωνικού τομέα, της μεταποίησης, των κατασκευών, του λιανικού εμπορίου, της γεωργίας και της χρηματοδότησης· συμφωνεί, ως εκ τούτου, με την Επιτροπή ότι υπάρχουν σημαντικές αναξιοποίητες οικονομικές δυνατότητες και δυνατότητες ως προς τη δημιουργία θέσεων εργασίας για την κοινωνική οικονομία σε ολόκληρη την Ευρώπη·

4. βεβαιώνει ότι η κρίση λόγω της COVID-19 ανέδειξε τον ζωτικό ρόλο που διαδραματίζουν οι οργανώσεις της κοινωνικής οικονομίας στην παροχή βοήθειας στους ανθρώπους προκειμένου να αντιμετωπίσουν πολλές δυσκολίες, διασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό την κοινωνική συνοχή, ενώ κατέδειξε τη σημασία και την ανθεκτικότητά τους·

5. επισημαίνει ότι οι δημόσιες αρχές αναθέτουν συχνά αποστολές δημόσιας υπηρεσίας σε οργανώσεις της κοινωνικής οικονομίας σε τομείς όπως η στέγαση, η υγεία, η επισιτιστική βοήθεια, η εκπαίδευση και το άσυλο, μάλιστα ενίοτε τις αφήνουν μόνες τους να εκτελούν βασικές αποστολές δημόσιας υπηρεσίας σε αυτούς τους τομείς, αντί να συμμετέχουν σε μια ισορροπημένη συνεργασία των δημόσιων αρχών με μη κερδοσκοπικές οργανώσεις· υπενθυμίζει ότι οι κυβερνήσεις και οι δημόσιες αρχές γενικότερα φέρουν την τελική ευθύνη για τη διασφάλιση της ισότιμης και καθολικής πρόσβασης των πολιτών σε υψηλό επίπεδο ευημερίας και δεν θα πρέπει να καταφεύγουν εξ ολοκλήρου στην εξωτερική ανάθεση των αποστολών αυτών·

6. επισημαίνει ότι η δημόσια χρηματοδότηση, καθώς και η ιδιωτική χρηματοδότηση των μη κερδοσκοπικών οργανώσεων είναι σημαντική, δεδομένου ότι έχουν μικρότερη πρόσβαση σε έσοδα από κερδοσκοπικές δραστηριότητες· τονίζει ότι το πρόγραμμα «Πολίτες, ισότητα, δικαιώματα και αξίες», το οποίο απευθύνεται, μεταξύ άλλων, σε μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, με προϋπολογισμό 1,55 δισεκατομμύρια EUR, αποτελεί ουσιαστική συμβολή στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κοινωνία των πολιτών στην ΕΕ·

7. ενθαρρύνει την Επιτροπή, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη, να καθορίσει αποτελεσματικά εργαλεία για τη στήριξη και την προστασία των οργανώσεων του χώρου της κοινωνίας των πολιτών, ιδίως δε των οντοτήτων της κοινωνικής οικονομίας, στα κράτη μέλη·

8. σημειώνει ότι η χρηματοδότηση μη κερδοσκοπικών οργανώσεων συχνά απαιτεί συγχρηματοδότηση και ότι η απαίτηση υπερβολικά υψηλού τμήματος ιδίων πόρων μπορεί να είναι απαγορευτική· υπογραμμίζει, επομένως, ότι θα πρέπει να αξιολογηθεί το τμήμα των ιδίων πόρων που απαιτείται για τη συγχρηματοδότηση και ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη διάφορα μέσα που θα μπορούσαν να εκφραστούν σε χρηματικές τιμές, όπως ο χρόνος εθελοντισμού ή οι συνεισφορές σε είδος·

9. καλεί την Επιτροπή να αναγνωρίσει και να προωθήσει τις κοινωφελείς δραστηριότητες των μη κερδοσκοπικών οργανώσεων θεσπίζοντας ελάχιστα εναρμονισμένα κριτήρια για το καθεστώς κοινής ωφέλειας εντός της Ένωσης και τονίζει ότι οι εθνικοί νόμοι και οι διοικητικές πρακτικές που διέπουν τις μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη σύσταση, την καταχώριση, τη λειτουργία, τη χρηματοδότηση, την οικονομική και φορολογική μεταχείριση ή τα μέτρα φορολογικής ελάφρυνσης, καθώς και τις διασυνοριακές δραστηριότητες, δεν θα πρέπει να εισάγουν διακρίσεις με βάση τον τόπο εγκατάστασης της οργάνωσης ή σε βάρος οποιασδήποτε ομάδας ή ατόμου για οποιονδήποτε λόγο·

10. επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η Επιτροπή δρομολόγησε μελέτη που παρέχει συγκριτική ανάλυση των νομικών καθεστώτων και πλαισίων όσον αφορά τα σωματεία στην ΕΕ και προσβλέπει στην παρουσίαση των πρώτων αποτελεσμάτων, που αναμένονται έως τον Απρίλιο του 2022·

11. καλεί την Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο έγκρισης πρότασης για τη διευκόλυνση της αμοιβαίας αναγνώρισης των κοινωφελών οργανώσεων που απαλλάσσονται από τον φόρο σε κάθε κράτος μέλος, εφόσον αναγνωρίζονται ως φοροαπαλλασσόμενες για λόγους κοινής ωφελείας σε ένα από τα κράτη μέλη για φορολογικούς σκοπούς·

12. ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει, βάσει του άρθρου 352 της ΣΛΕΕ, πρόταση κανονισμού για τη θέσπιση καταστατικού του ευρωπαϊκού σωματείου, σύμφωνα με τις συστάσεις που διατυπώνονται στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Φεβρουαρίου 2022 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με ένα καταστατικό για τα ευρωπαϊκά διασυνοριακά σωματεία και τις μη κερδοσκοπικές οργανώσεις και στο μέρος Ι του παραρτήματός του·

13. ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει, βάσει του άρθρου 114 της ΣΛΕΕ, πρόταση οδηγίας σχετικά με τη θέσπιση κοινών ελάχιστων προτύπων για τις μη κερδοσκοπικές οργανώσεις στην Ένωση, με σκοπό τη δημιουργία ισότιμων όρων ανταγωνισμού για τις μη κερδοσκοπικές οργανώσεις μέσω της θέσπισης ελάχιστων προτύπων που θα επιτρέπουν στην κοινωνία των πολιτών να επωφελείται από τις ελευθερίες και τα θεμελιώδη δικαιώματα, καθώς και τη συμβολή στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, σύμφωνα με τις συστάσεις που διατυπώνονται στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 17ης Φεβρουαρίου 2022 που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με ένα καταστατικό για τα ευρωπαϊκά διασυνοριακά σωματεία και τις μη κερδοσκοπικές οργανώσεις και στο μέρος ΙI του παραρτήματός του·

14. ζητεί από την Επιτροπή να διερευνήσει εκ νέου κατά πόσον είναι σκόπιμο και εφικτό να θεσπιστεί ευρωπαϊκό σήμα κοινωνικής οικονομίας για τις κοινωνικές και αλληλέγγυες επιχειρήσεις, καθώς και τις άλλες συστάσεις που περιλαμβάνονται στο ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 5ης Ιουλίου 2018 σχετικά με το καθεστώς των κοινωνικών και αλληλέγγυων επιχειρήσεων·

15. καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση να μεριμνήσει ώστε οι μέθοδοι εργασίας της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης να εξασφαλίζουν τη συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνικής οικονομίας.

Έχω την πεποίθηση ότι οι ανωτέρω προτάσεις θα συμβάλουν εποικοδομητικά στη σύνταξη της έκθεσης από την Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων.

Με εξαιρετική εκτίμηση,

Adrián Vázquez Lázara

ΠΛHΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Ημερομηνία έγκρισης	14.6.2022
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας	+: –: 0:	37 4 4
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Atidzhe Alieva-Veli, Gabriele Bischoff, Vilija Blinkevičiūtė, Milan Brglez, Jordi Cañas, David Casa, Leila Chaibi, Ilan De Basso, Margarita de la Pisa Carrión, Estrella Durá Ferrandis, Rosa Estaràs Ferragut, Λουκάς Φουρλάς, Cindy Franssen, Helmut Geuking, Alicia Homs Ginel, Miriam Lexmann, Elena Lizzi, Sara Matthieu, Max Orville, Sandra Pereira, Kira Marie Peter-Hansen, Manuel Pizarro, Dennis Radtke, Elżbieta Rafalska, Guido Reil, Daniela Rondinelli, Mounir Satouri, Monica Semedo, Romana Tomc, Marianne Vind, Maria Walsh, Stefania Zambelli, Tomáš Zdechovský
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Κωνσταντίνος Αρβανίτης, Simona Baldassarre, Ilana Cicurel, Gheorghe Falcă, Krzysztof Hetman, Pierfrancesco Majorino, Antonius Manders, Eugenia Rodríguez Palop
Αναπληρωτές (άρθρο 209 παράγραφος 7) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία	Mohammed Chahim, Carlo Fidanza, Martin Hojsík, Domènec Ruiz Devesa

ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

37	+
PPE	David Casa, Rosa Estaràs Ferragut, Gheorghe Falcă, Λουκάς Φουρλάς, Cindy Franssen, Helmut Geuking, Krzysztof Hetman, Miriam Lexmann, Antonius Manders, Dennis Radtke, Romana Tomc, Maria Walsh, Tomáš Zdechovský
NI	Daniela Rondinelli
Renew	Atidzhe Alieva‑Veli, Jordi Cañas, Ilana Cicurel, Martin Hojsík, Max Orville, Monica Semedo
S&D	Gabriele Bischoff, Vilija Blinkevičiūtė, Milan Brglez, Mohammed Chahim, Ilan De Basso, Estrella Durá Ferrandis, Alicia Homs Ginel, Pierfrancesco Majorino, Manuel Pizarro, Domènec Ruiz Devesa, Marianne Vind
The Left	Κωνσταντίνος Αρβανίτης, Leila Chaibi, Eugenia Rodríguez Palop
Verts/ALE	Sara Matthieu, Kira Marie Peter‑Hansen, Mounir Satouri

4	-
ID	Simona Baldassarre, Elena Lizzi, Guido Reil, Stefania Zambelli

4	0
ECR	Carlo Fidanza, Elżbieta Rafalska, Margarita de la Pisa Carrión
The Left	Sandra Pereira

Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:

+ : υπέρ

- : κατά

0 : αποχή

[1] ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 65.
[2] ΕΕ C 116 της 31.3.2021, σ. 162.
[3] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2022)0044.
[4] ΕΕ C 117 της 11.3.2022, σ. 53.
[5] ΕΕ C 99 της 1.3.2022, σ. 122.
[6] ΕΕ C 465 της 17.11.2021, σ. 110.
[7] ΕΕ C 345 της 16.10.2020, σ. 2.
[8] ΕΕ C 425 της 20.10.2021, σ. 2.
[9] ΕΕ C 118 της 8.4.2020, σ. 145.
[10] ΕΕ C 316 της 22.9.2017, σ. 224.
[11] ΕΕ C 75 της 26.2.2016, σ. 34.
[12] ΕΕ C 75 της 26.2.2016, σ. 11.
[13] ΕΕ C 36 της 29.1.2016, σ. 111.
[14] ΕΕ C 419 της 16.12.2015, σ. 42.
[15] EE C 76E της 25.3.2010, σ. 16.
[16] ΕΕ C 99 της 13.4.1987, σ. 205.
[17] ΟΟΣΑ/Ευρωπαϊκή Ένωση, Ενημερωτικό σημείωμα πολιτικής σχετικά με την αξιοποίηση στο έπακρο της συμβολής της κοινωνικής οικονομίας στην κυκλική οικονομία, 2022.
[18] https://www.eesc.europa.eu/sites/default/files/files/qe-04-17-875-en-n.pdf
[19] Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ένταξης, Hayday, M., Varga, E., A recipe book for social finance: a practical guide on designing and implementing initiatives to develop social finance instruments and markets (Συνταγές για κοινωνικές οικονομικές υπηρεσίες: πρακτικός οδηγός για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή πρωτοβουλιών ανάπτυξης μέσων και αγορών για κοινωνικές οικονομικές υπηρεσίες), Υπηρεσία Εκδόσεων, 2017.
[20] Μεταξύ άλλων, στα ψηφίσματά του της 16ης Δεκεμβρίου 2020 σχετικά με μια νέα στρατηγική για τις ευρωπαϊκές ΜΜΕ (ΕΕ C 445 της 29.10.2021, σ. 2) και της 24ης Ιουνίου 2021 σχετικά με την καταλληλότητα του κανονιστικού πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την επικουρικότητα και την αναλογικότητα – έκθεση για τη βελτίωση του νομοθετικού έργου για τα έτη 2017, 2018 και 2019 (ΕΕ C 81 της 18.2.2022, σ. 74).
[21] Eurofound (2019), Labour market change. Cooperatives and social enterprises: Work and employment in selected countries (Αλλαγή στην αγορά εργασίας. Συνεταιρισμοί και κοινωνικές επιχειρήσεις: εργασία και απασχόληση σε επιλεγμένες χώρες), Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Λουξεμβούργο, 2019.
[22] ΟΟΣΑ/Ευρωπαϊκή Επιτροπή, «Policy brief on making the best of the social economy’s contribution to the circular economy» (Σύντομη ενημέρωση πολιτικής σχετικά με τη βέλτιστη αξιοποίηση της συμβολής της κοινωνικής οικονομίας στην κυκλική οικονομία), έγγραφα του ΟΟΣΑ για την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας και της απασχόλησης (LEED), αριθ. 2022/01, εκδόσεις ΟΟΣΑ, 2022.
[23] Για παράδειγμα, καινοτόμα μοντέλα μεταβίβασης επιχειρήσεων για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του Interreg, χρήση της χρηματοδότησης του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου και του προγράμματος για την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία (EaSI), πιλοτικά έργα που υποστηρίζονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μεταβίβαση σε συνεταιρισμούς και διάσωση θέσεων εργασίας.
[24] Gorgi Krlev, Giulio Pasi, Dominika Wruk και Marika Bernhard (2021), «Reconceptualizing the Social Economy» (Εκ νέου σύλληψη της κοινωνικής οικονομίας), Stanford Social Innovation Review.
[25] Όπως παραπάνω.
[26] Bénédicte Fonteneau και Ignace Pollet (επιμ.), (2019), The contribution of the social and solidarity economy and social finance to the future of work (Η συμβολή της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και της κοινωνικής χρηματοδότησης στο μέλλον της εργασίας), Διεθνές Γραφείο Εργασίας, Γενεύη.
[27] https://unsse.org/about/
[28] Έκθεση του Γενικού Γραμματέα (2021), «Socially just transition towards sustainable development: the role of digital technologies on social development and well-being of all» (Κοινωνικά δίκαιη μετάβαση προς τη βιώσιμη ανάπτυξη: ο ρόλος των ψηφιακών τεχνολογιών στην κοινωνική ανάπτυξη και την ευημερία όλων), Επιτροπή για την Κοινωνική Ανάπτυξη, 8-17 Φεβρουαρίου 2021, Ηνωμένα Έθνη.
[29] Στο σύστημα των Ηνωμένων Εθνών γενικότερα, αξίζει να σημειωθεί ότι η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας έχει επιλέξει το θέμα της αξιοπρεπούς εργασίας και της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας για τη συζήτησή της στην 110η σύνοδο της Διεθνούς Διάσκεψης Εργασίας, η οποία έχει προγραμματιστεί για το 2022.
[30] COM(2021)0345.
[31] ΕΕ L 187 της 26.6.2014, σ. 1.
[32] ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 65.
[33] ΕΕ L 94 της 28.3.2014, σ. 243.
[34] Ήταν παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία οι βουλευτές: Adrián Vázquez Lázara (πρόεδρος), Sergey Lagodinsky (αντιπρόεδρος), Marion Walsman (αντιπρόεδρος), Lara Wolters (αντιπρόεδρος), Raffaele Stancanelli (αντιπρόεδρος), Pascal Arimont, Manon Aubry, Gunnar Beck, Patrick Breyer, Daniel Buda, Ilana Cicurel, Pascal Durand, Angel Dzhambazki, Ibán García del Blanco, Jean-Paul Garraud, Gilles Lebreton, Maria-Manuel Leitão-Marques, Sabrina Pignedoli, Jiří Pospíšil, Emil Radev, Franco Roberti, Yana Toom, Axel Voss, Tiemo Wölken.
[35] ΕΕ C 99 της 13.4.1987, σ. 205.
[36] ΕΕ C 199 E της 7.7.2012, σ. 187.

Τελευταία ενημέρωση: 1 Ιουλίου 2022

Ανακοίνωση νομικού περιεχομένου - Πολιτική απορρήτου