ΕΚΘΕΣΗ σχετικά με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών 2023
6.3.2023 - (2022/2150(INI))
Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής
Εισηγήτρια: Irene Tinagli
Συντάκτης γνωμοδότησης συνδεδεμένης επιτροπής, σύμφωνα με το άρθρο 57 του Κανονισμού:
Petri Sarvamaa, Επιτροπή Προϋπολογισμών
- ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ
- ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΩΝ
- ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
- ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
- ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
- ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ
σχετικά με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών 2023
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) και ιδίως το άρθρο 121 παράγραφος 2 και το άρθρο 136,
– έχοντας υπόψη το πρωτόκολλο αριθ. 1 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) σχετικά με το ρόλο των εθνικών κοινοβουλίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση,
– έχοντας υπόψη το πρωτόκολλο αριθ. 2 της ΣΕΕ και της ΣΛΕΕ σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας,
– έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη σταθερότητα, τον συντονισμό και τη διακυβέρνηση στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση,
– έχοντας υπόψη τη συμφωνία του Παρισιού, η οποία συνήφθη δυνάμει της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή, και τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης,
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2011/85/ΕE του Συμβουλίου, της 8ης Νοεμβρίου 2011, σχετικά με τις απαιτήσεις για τα δημοσιονομικά πλαίσια των κρατών μελών[1],
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1177/2011 του Συμβουλίου, της 8ης Νοεμβρίου 2011, που τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1467/97 για την επιτάχυνση και τη διασαφήνιση της εφαρμογής της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος[2],
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (EE) αριθ. 1173/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2011, για την αποτελεσματική επιβολή της δημοσιονομικής εποπτείας στη ζώνη του ευρώ[3],
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1174/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2011, σχετικά με κατασταλτικά μέτρα για τη διόρθωση των υπερβολικών μακροοικονομικών ανισορροπιών στην ευρωζώνη[4],
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1175/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2011, που τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1466/97 του Συμβουλίου για την ενίσχυση της εποπτείας της δημοσιονομικής κατάστασης και την εποπτεία και τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών[5],
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1176/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2011, σχετικά με την πρόληψη και τη διόρθωση των υπερβολικών μακροοικονομικών ανισορροπιών[6],
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 472/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 2013, για την ενίσχυση της οικονομικής και δημοσιονομικής εποπτείας των κρατών μελών στη ζώνη του ευρώ τα οποία αντιμετωπίζουν ή απειλούνται με σοβαρές δυσκολίες αναφορικά με τη χρηματοοικονομική τους σταθερότητα[7],
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 473/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 2013, σχετικά με κοινές διατάξεις για την παρακολούθηση και την εκτίμηση των σχεδίων δημοσιονομικών προγραμμάτων και τη διασφάλιση της διόρθωσης του υπερβολικού ελλείμματος των κρατών μελών στη ζώνη του ευρώ[8],
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2092 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2020, περί γενικού καθεστώτος αιρεσιμότητος για την προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης[9] (κανονισμός για την αιρεσιμότητα όσον αφορά το κράτος δικαίου),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Φεβρουαρίου 2021, για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας[10] (κανονισμός ΜΑΑ),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 27ης Μαΐου 2020, με τίτλο «Η ώρα της Ευρώπης: ανασύνταξη και προετοιμασία για την επόμενη γενιά» (COM(2020)0456),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 2ας Ιουνίου 2021, με τίτλο «Συντονισμός των οικονομικών πολιτικών το 2021: αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19, στήριξη της ανάκαμψης και εκσυγχρονισμός της οικονομίας μας» (COM(2021)0500),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 4ης Μαρτίου 2021, με τίτλο «Σχέδιο δράσης για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων» (COM(2021)0102),
– έχοντας υπόψη την κοινωνική δέσμευση του Πόρτο, της 7ης Μαΐου 2021, μεταξύ του Συμβουλίου, της Επιτροπής, του Κοινοβουλίου και των κοινωνικών εταίρων,
– έχοντας υπόψη την εκτίμηση που εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Συμβούλιο στις 16 Ιουνίου 2021 σχετικά με τον κατάλληλο δημοσιονομικό προσανατολισμό για τη ζώνη του ευρώ το 2022,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 10ης Ιουνίου 2021 σχετικά με τις απόψεις του Κοινοβουλίου όσον αφορά την εν εξελίξει αξιολόγηση από την Επιτροπή και το Συμβούλιο των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας[11],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 13ης Νοεμβρίου 2020 σχετικά με το Επενδυτικό Σχέδιο «Βιώσιμη Ευρώπη» – Τρόποι χρηματοδότησης της Πράσινης Συμφωνίας[12],
– έχοντας υπόψη την ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Δημοσιονομικού Συμβουλίου, της 26ης Οκτωβρίου 2022,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 8ης Ιουλίου 2021 σχετικά με την επανεξέταση του μακροοικονομικού νομοθετικού πλαισίου με σκοπό τον ενισχυμένο αντίκτυπο στην πραγματική οικονομία της Ευρώπης και την αυξημένη διαφάνεια στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και τη δημοκρατική λογοδοσία[13],
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 9ης Νοεμβρίου 2022, σχετικά με τις κατευθύνσεις για τη μεταρρύθμιση του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ (COM(2022)0583),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 22ας Νοεμβρίου 2022, με τίτλο «Ετήσια έρευνα για τη βιώσιμη ανάπτυξη 2023» (COM(2022)0780),
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής, της 22ας Νοεμβρίου 2022, με τίτλο «Έκθεση του μηχανισμού επαγρύπνησης 2023» (COM(2022)0781) και τη σύσταση της Επιτροπής, της 22ας Νοεμβρίου 2022, για σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ (COM(2022)0782),
– έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής και του Συμβουλίου, της 22 Νοεμβρίου 2022, για κοινή έκθεση για την απασχόληση (COM(2022)0783),
– έχοντας υπόψη τις φθινοπωρινές οικονομικές προβλέψεις της Επιτροπής, του 2022, που δημοσιεύθηκαν στις 11 Νοεμβρίου 2022,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 54 του Κανονισμού του,
– έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Προϋπολογισμών,
– έχοντας υπόψη τις επιστολές της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων και της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής (A9-0044/2023),
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον συντονισμό των οικονομικών και δημοσιονομικών πολιτικών των κρατών μελών, με αποτέλεσμα να διασφαλίζει τη μακροοικονομική σταθερότητα της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαδικασία αυτή δεν θα πρέπει να αγνοεί ούτε τους στόχους του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας ούτε άλλα ζητήματα που σχετίζονται με τον χρηματοπιστωτικό τομέα και τη φορολογία· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμπερίληψη αυτών των ζητημάτων δεν θα πρέπει να το απομακρύνει από τον κατά βάση οικονομικό και δημοσιονομικό προσανατολισμό του·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τις χειμερινές οικονομικές προβλέψεις της Επιτροπής, ο ρυθμός αύξησης του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) για το 2022 αναμένεται να είναι 3,5 % για την ΕΕ των 27 και τη ζώνη του ευρώ, αλλά αναμένεται να μειωθεί το 2023 στο 0,9 % και στο 0,8 % για τη ζώνη του ευρώ και για την ΕΕ των 27 αντίστοιχα· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα κράτη μέλη δεν θα μπορέσουν να φτάσουν το προ πανδημίας ΑΕΠ τους πριν από το 2024, ενώ το ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ στο σύνολό της είναι ήδη κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αξιολόγηση από την Επιτροπή των σχεδίων δημοσιονομικών προγραμμάτων των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ δείχνει επεκτατικό δημοσιονομικό προσανατολισμό σε ορισμένα κράτη μέλη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η σύσταση της Επιτροπής σχετικά με την οικονομική πολιτική για τη ζώνη του ευρώ στο σύνολό της προκρίνει ουδέτερο δημοσιονομικό προσανατολισμό για το 2023·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τις χειμερινές προβλέψεις της Επιτροπής, ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να κορυφωθεί στο 8,4 % το 2022 και στη συνέχεια να μειωθεί σταδιακά στο 5,6 % το 2023 και στο 2,5 % το 2024· λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη ότι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), ο πληθωρισμός, εκτός ενέργειας και τροφίμων, αναμένεται να αυξηθεί από 3,9 % το 2022 σε 4,2 % το 2023· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση των μισθών αναμένεται προς το παρόν να μετριάσει μόνο εν μέρει τις απώλειες πραγματικών εισοδημάτων, χωρίς να ενεργοποιήσει έναν συνεχή κύκλο ανάδρασης μεταξύ μισθών και πληθωρισμού· λαμβάνοντας υπόψη ότι το επίπεδο του πληθωρισμού ποικίλλει μεταξύ των κρατών μελών και των εισοδηματικών ομάδων, με τις ομάδες χαμηλού εισοδήματος να πλήττονται αναλογικά περισσότερο, ιδίως δεδομένου ότι ο πληθωρισμός οφείλεται κυρίως στην εξέλιξη των τιμών βασικών αγαθών που δεν μπορούν να υποκατασταθούν·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Επιτροπής, το δημόσιο έλλειμμα αναμένεται να αυξηθεί στο 3,6 % του ΑΕΠ το 2023 (3,7 % στη ζώνη του ευρώ) και να μειωθεί στο 3,2 % του ΑΕΠ το 2024 (3,3 % στη ζώνη του ευρώ)·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Επιτροπής, ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί στο 86 % στην ΕΕ στα τέλη του 2022 (94 % στη ζώνη του ευρώ) από το ιστορικά υψηλό επίπεδο του 91,5 % που καταγράφηκε το 2020 (99 % στη ζώνη του ευρώ)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί οριακά στην ΕΕ, περίπου στο 85 % το 2023 και στο 84 % το 2024 (92 % και 91 % στη ζώνη του ευρώ)· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υψηλοί δείκτες χρέους προς το ΑΕΠ, που υπερβαίνουν κατά πολύ την τιμή αναφοράς του 60 %, σε συνδυασμό με την αύξηση των επιτοκίων σε μια εξαιρετικά αβέβαιη μακροοικονομική κατάσταση, ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους και να αποτελέσουν τροχοπέδη για την ανάκαμψη·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κλιματικά ουδέτερος και ψηφιακός μετασχηματισμός μπορεί να επιτύχει μόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, και ότι είναι υψίστης σημασίας για τη μελλοντική βιωσιμότητα της ΕΕ να σταθεροποιηθούν μακροπρόθεσμα οι στοχευμένες επενδύσεις που ενισχύουν την ανάπτυξη σε υψηλότερο επίπεδο· λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι επομένως αναγκαίο να δοθεί έγκαιρη απάντηση στο ζήτημα του τρόπου διασφάλισης υψηλότερου επιπέδου ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων, ακόμη και μετά την αναμενόμενη λήξη του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) το 2026·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αύξηση της παραγωγικότητας της ΕΕ παραμένει χαμηλή· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενίσχυση της παραγωγικότητας και της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας της ΕΕ απαιτεί διαρθρωτικές, κοινωνικά ισορροπημένες, ευνοϊκές για την ανάπτυξη και βιώσιμες μεταρρυθμίσεις, καθώς και σημαντικό επίπεδο επενδύσεων, ιδίως στρατηγικές επενδύσεις·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό και την οικονομία γίνονται υπό συνθήκες αυξημένης αβεβαιότητας· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αβεβαιότητα αυτή υποχρεώνει την ΕΕ και τα κράτη μέλη να παραμείνουν σε εγρήγορση και να αναλάβουν ταχεία δράση σε περίπτωση επέλευσης των κινδύνων·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαφορές όσον αφορά τις εθνικές προβλέψεις για την αύξηση του ΑΕΠ, τον πληθωρισμό, την ανεργία, το ισοζύγιο γενικής κυβέρνησης, το ακαθάριστο δημόσιο χρέος και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών καταδεικνύουν την ανάγκη για ευέλικτες και προσαρμοσμένες προσεγγίσεις· λαμβάνοντας υπόψη ότι απαιτείται ένα σαφές και αδιαμφισβήτητο πλαίσιο για την επιτυχή εφαρμογή της νέας οικονομικής διακυβέρνησης από τα κράτη μέλη·
Οικονομικές προοπτικές για την ΕΕ
1. εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι η ΕΕ είναι μία από τις πιο εκτεθειμένες σε κινδύνους δυσμενών εξελίξεων προηγμένες οικονομίες, δεδομένης της γεωγραφικής εγγύτητάς της με την Ουκρανία και της μεγάλης εξάρτησής της από τις εισαγωγές ενέργειας, ιδίως δε φυσικού αερίου από τη Ρωσία· τονίζει ότι ο αντίκτυπος των υψηλών τιμών της ενέργειας και του πληθωρισμού οδηγεί σε διάβρωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών και της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας, ιδίως των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ)· αναγνωρίζει τις πρωτοβουλίες της Επιτροπής και του Συμβουλίου για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος· υπενθυμίζει ότι ένα ποσοστό πληθωρισμού που πλησιάζει το επίπεδο-στόχο της ΕΚΤ θα αποτελέσει προϋπόθεση για τη μακροπρόθεσμη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη· επισημαίνει ότι η μείωση της συνολικής ζήτησης, σε συνδυασμό με λιγότερο ευνοϊκούς όρους χρηματοδότησης, ενδέχεται να οδηγήσει σε απότομη μείωση των επενδύσεων και, ως εκ τούτου, της οικονομικής ανάπτυξης· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι οι επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στην ενεργειακή απόδοση θα μπορούσαν επίσης να πληγούν, αν και αυτές είναι ακριβώς οι επενδύσεις που απαιτούνται για τη μείωση της εξάρτησης από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα και τον περιορισμό του πληθωρισμού που προκαλείται από τις τιμές της ενέργειας·
2. κατανοεί ότι τα επίπεδα του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια εν μέρει λόγω εξαιρετικών περιστάσεων· υπογραμμίζει ότι οι δείκτες δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ σε πολλά κράτη μέλη είναι ιστορικά υψηλοί, γεγονός που, σε συνδυασμό με τα αυξανόμενα επιτόκια, έχει οδηγήσει σε απότομη αύξηση του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους· αναγνωρίζει την ανάγκη επαρκών και προβλέψιμων δημόσιων εσόδων για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών σε καιρούς πιεστικών επενδυτικών αναγκών και συχνών οικονομικών κλυδωνισμών· επισημαίνει τις διάφορες παρατηρήσεις που διατύπωσε η Επιτροπή στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου σχετικά με το μείγμα φόρων· υπογραμμίζει ότι, υπό τις παρούσες συνθήκες, τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να εξετάσουν το ενδεχόμενο άντλησης εσόδων από απροσδόκητα κέρδη, ιδίως των εταιρειών ενέργειας που έχουν επωφεληθεί υπερβολικά από την ενεργειακή κρίση· επαναλαμβάνει ότι η ισχυρή οικονομική ανάπτυξη, οι υγιείς δημοσιονομικές πολιτικές και μια υγιής ισορροπία μεταξύ κρατικών εσόδων και δαπανών είναι απαραίτητες για τη μείωση του κληροδοτημένου χρέους, τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους και τη δημιουργία των απαιτούμενων δημοσιονομικών περιθωρίων για την αντιμετώπιση των μελλοντικών προκλήσεων·
3. συμφωνεί με την παρατήρηση της Επιτροπής ότι η επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών έχει αυξήσει τις ευπάθειες και τους κινδύνους που συνδέονται με προϋπάρχουσες ανισορροπίες και ότι ενδέχεται να εμφανιστούν νέες ανισορροπίες· σημειώνει ότι η ευρωπαϊκή επιτροπή συστημικών κινδύνων εξέδωσε προειδοποίηση ζητώντας αυξημένη ευαισθητοποίηση όσον αφορά τους κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα που απορρέουν από την απότομη πτώση των τιμών των περιουσιακών στοιχείων· εκφράζει την ανησυχία του για το γεγονός ότι η αύξηση των επιτοκίων των ενυπόθηκων δανείων και η επιδείνωση της ικανότητας εξυπηρέτησης του χρέους που απορρέουν από τη μείωση του πραγματικού εισοδήματος των νοικοκυριών ενδέχεται να προκαλέσουν περαιτέρω δυσχέρειες για τις οικογένειες και τις χρηματοπιστωτικές αγορές·
4. τονίζει ότι, ενώ πρωταρχικός στόχος της ΕΚΤ είναι η διατήρηση της σταθερότητας των τιμών, ενώ στόχος της Ένωσης στο σύνολό της θα πρέπει να είναι η ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων των σημερινών αναταραχών στην πραγματική οικονομία, προασπίζοντας έτσι την ευημερία των πολιτών της, ιδίως δε των πιο ευάλωτων, και διατηρώντας τη δομή παραγωγής της και τη διεθνή ανταγωνιστικότητα των εταιρειών της, καθώς και αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, σύμφωνα με το άρθρο 3 ΣΕΕ· υπογραμμίζει, στο πλαίσιο αυτό, τη σημασία κατάλληλων και συντονισμένων δημοσιονομικών, διαρθρωτικών και ρυθμιστικών πολιτικών και μεταρρυθμίσεων που συμπληρώνουν τα μέτρα νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ για τη μείωση του πληθωρισμού και είναι επίσης ικανές να στηρίξουν τα εισοδήματα των νοικοκυριών και να παράσχουν στοχευμένη και προσωρινή στήριξη σε εταιρείες και ΜΜΕ που πλήττονται από σημεία συμφόρησης στον εφοδιασμό και υψηλό ενεργειακό κόστος· σημειώνει ότι περαιτέρω αυξήσεις των βασικών επιτοκίων πολιτικής της ΕΚΤ ή ποσοτική αυστηροποίηση ασκούν σημαντική πίεση στα υπερχρεωμένα κράτη μέλη και ενδέχεται να συρρικνώσουν περαιτέρω την οικονομική δραστηριότητα·
5. συμφωνεί με το συμπέρασμα της Επιτροπής ότι μια ευρεία δημοσιονομική ώθηση στην οικονομία δεν θα ήταν κατάλληλη το 2023· επικροτεί την έκκληση της Επιτροπής προς τα κράτη μέλη να λάβουν στοχευμένα μέτρα για την αντιστάθμιση του αντικτύπου των υψηλών τιμών της ενέργειας στα ευπαθή νοικοκυριά και τις ευπαθείς επιχειρήσεις· συμφωνεί με την Επιτροπή τονίζοντας ότι τα μέτρα αυτά θα πρέπει να διατηρήσουν τα κίνητρα για εξοικονόμηση ενέργειας· σημειώνει με ανησυχία την ανάλυση της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία το 70 % των μέτρων που έχουν θεσπιστεί ως τώρα από τα κράτη μέλη για την άμβλυνση των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της εξαιρετικής αύξησης των τιμών της ενέργειας δεν επικεντρώνονται στα ευάλωτα νοικοκυριά και τις εκτεθειμένες επιχειρήσεις και τα δύο τρίτα από αυτά δεν περιλαμβάνουν διατάξεις για τη μείωση της ζήτησης ενέργειας· υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη διαθέτουν πολύ διαφορετικά δημοσιονομικά περιθώρια όσον αφορά την εφαρμογή μέτρων για την καταπολέμηση της ενεργειακής κρίσης· σημειώνει ότι η κατάσταση αυτή ενέχει τον κίνδυνο περαιτέρω απόκλισης μεταξύ των κρατών μελών όσο συνεχίζεται η ενεργειακή κρίση·
6. συμφωνεί με τη σύσταση της Επιτροπής ότι οι δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να αποσκοπούν στην επίτευξη συνετών μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικών θέσεων και στη διασφάλιση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας μέσω σταδιακής εξυγίανσης και επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν τη βιώσιμη ανάπτυξη·
7. επισημαίνει τον ρόλο του ευρωπαϊκού μέσου προσωρινής στήριξης για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE) ως κρίσιμου στοιχείου για την προστασία των πολιτών και τον μετριασμό των οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών της πανδημίας COVID-19· υπογραμμίζει ότι το μέσο αυτό παρείχε μακροοικονομική σταθεροποίηση στην ΕΕ μέσω της στήριξης των εθνικών αντικυκλικών δημοσιονομικών πολιτικών· καλεί την Επιτροπή να ενθαρρύνει όλα τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τα εθνικά τους συστήματα επιδομάτων ανεργίας· καλεί την Επιτροπή να αξιοποιήσει την εμπειρία του δανειακού μέσου SURE για καταστάσεις κρίσης όπου τα εθνικά συστήματα δεν διαθέτουν προσωρινά επαρκείς πόρους, το οποίο περιορίζει τη δυνητική μακροοικονομική σταθεροποίηση· ζητά από την Επιτροπή να λάβει υπόψη τις παρατηρήσεις του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου όσον αφορά την εφαρμογή και τη διαφάνεια του μέσου SURE·
8. πιστεύει ότι η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ενεργειακή αυτάρκεια, η διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και οι ενισχυμένες ενδοευρωπαϊκές ενεργειακές συνδέσεις θα ενισχύσουν την οικονομία της ΕΕ και θα επιτύχουν τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας·
Το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο και ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ)
9. παρατηρεί τον σημαντικό αντίκτυπο του μέσου NextGenerationEU, όπως εκτιμάται από την Επιτροπή, την ΕΚΤ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ιδίως την αύξηση του ΑΕΠ κατά έως και 1,5 % υψηλότερη απ’ ό,τι χωρίς τις επενδύσεις στο πλαίσιο του NextGenerationEU, εάν το μέσο εφαρμοστεί αποτελεσματικά· τονίζει ότι οι περισσότερες μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις, οι οποίες είναι καίριας σημασίας για την αύξηση των μακροπρόθεσμων δυνητικών επιπέδων παραγωγής των κρατών μελών, δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί· συμφωνεί με την Επιτροπή ότι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ και του μακροπρόθεσμου δυναμικού της για βιώσιμη ανάπτυξη παραμένει καίριας σημασίας για τη συμβολή στην οικονομική και την κοινωνική ευημερία·
10. σημειώνει ότι πολλά κράτη μέλη αντιμετωπίζουν διαρθρωτικές προκλήσεις και έλλειψη επενδύσεων, κάτι το οποίο εμποδίζει το αναπτυξιακό δυναμικό τους· επισημαίνει ότι η ισορροπημένη αντιμετώπιση των δύο αυτών στοιχείων είναι ζωτικής σημασίας για τη βιώσιμη ανάκαμψη και τη συνεχή ανάπτυξη, και ότι είναι καίριας σημασίας όχι μόνο για τη βελτίωση της ικανότητας αντοχής της ΕΕ στις υφιστάμενες προκλήσεις και αντιμετώπισής τους, αλλά και για την επίτευξη της διττής μετάβασης με βιώσιμο και δίκαιο τρόπο·
11. υπενθυμίζει ότι το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών αποτελεί το καθιερωμένο πλαίσιο για τον συντονισμό των δημοσιονομικών, οικονομικών, κοινωνικών πολιτικών και των πολιτικών απασχόλησης σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, με αποτέλεσμα να διασφαλίζει τη μακροοικονομική σταθερότητα και την κοινωνική συνοχή της· υπενθυμίζει την επισήμανση της Επιτροπής ότι το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο αποσκοπεί στον εντοπισμό σχετικών επιλογών πολιτικής, στην αποσαφήνιση των προτεραιοτήτων πολιτικής, στην παροχή καθοδήγησης πολιτικής και στη διασφάλιση της παρακολούθησης και της παρακολούθησης της πολιτικής·
12. πιστεύει ότι οι μελλοντικές μεταρρυθμίσεις του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου θα πρέπει να αποσκοπούν σε μια πιο διαφανή και δημοκρατική διαδικασία όσον αφορά τον καθορισμό των στόχων πολιτικής και την άσκηση του συντονισμού των πολιτικών, καθώς και τη συμμετοχή του Κοινοβουλίου στην παρακολούθηση και τον έλεγχο·
13. εκφράζει την ικανοποίησή του για τη στενή σχέση μεταξύ του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και της εφαρμογής του ΜΑΑ, στο πλαίσιο της οποίας τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας πρέπει να συνάδουν με τις σχετικές ειδικές ανά χώρα προκλήσεις και προτεραιότητες που προσδιορίζονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, καθώς και με εκείνες που προσδιορίζονται στις πλέον πρόσφατες συστάσεις του Συμβουλίου σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ για τα κράτη μέλη που έχουν ως νόμισμά τους το ευρώ· επισημαίνει τον καίριο ρόλο που διαδραματίζουν τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στην καθοδήγηση των μεταρρυθμιστικών και επενδυτικών προγραμμάτων των κρατών μελών· ζητά την αποτελεσματική παρακολούθηση της εφαρμογής των ειδικών ανά χώρα συστάσεων· σημειώνει ότι, πέραν του πεδίου εφαρμογής του ΜΑΑ, οι συστάσεις που δεν αντιμετωπίζονται θα συνεχίσουν να παρακολουθούνται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου·
14. υπενθυμίζει ότι, από το 2019, έξι κράτη μέλη έχουν λάβει ειδικές ανά χώρα συστάσεις που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση χαρακτηριστικών του φορολογικού συστήματος που μπορούν να διευκολύνουν τον επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό· σημειώνει ότι τα εν λόγω κράτη μέλη ανέλαβαν δεσμεύσεις στα εθνικά τους σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας να μεταρρυθμίσουν τις φορολογικές πολιτικές τους προκειμένου να καταπολεμήσουν τον επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό· εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι ορισμένες περιοχές δικαιοδοσίας έχουν ήδη εφαρμόσει ορισμένες από αυτές τις αλλαγές· εκφράζει τη λύπη του για τις καθυστερήσεις στην εφαρμογή στις άλλες περιοχές δικαιοδοσίας· υπενθυμίζει ότι, στις συστάσεις της Επιτροπής για το 2022, μόνο δύο κράτη μέλη έλαβαν ειδικές ανά χώρα συστάσεις σχετικά με τον επιθετικό φορολογικό σχεδιασμό, ενώ ορισμένα δεν έχουν λάβει σύσταση παρόλο που δεν έχουν εφαρμόσει ακόμη καμία αλλαγή·
15. επισημαίνει τον ουσιαστικό ρόλο που διαδραματίζει ο ΜΑΑ συμβάλλοντας στον εφοδιασμό της Ένωσης με τα εργαλεία που απαιτούνται για την επιτυχή αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων που απορρέουν από την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας· υπενθυμίζει ότι ο ΜΑΑ δεν αντικαθιστά τον ειδικό ρόλο των εθνικών δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων για την επίτευξη των στόχων πολιτικής της ΕΕ στο πλαίσιο αυτό·
Ανακοίνωση σχετικά με τις κατευθύνσεις για τη μεταρρύθμιση του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ
16. σημειώνει ότι το περιθώριο πολιτικής που δημιουργείται από την ενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής συμβάλλει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των κρατών μελών, καθώς και της οικονομικής και κοινωνικής ανθεκτικότητάς τους υπό τις παρούσες συνθήκες· συμφωνεί με την ανάλυση του Ευρωπαϊκού Δημοσιονομικού Συμβουλίου ότι η συνεχιζόμενη αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης δημιουργεί επιζήμιο κενό, και ζητά την επείγουσα αναθεώρηση του δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ, η οποία θα πρέπει κατά προτίμηση να ολοκληρωθεί πριν από την απενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής·
17. χαιρετίζει τη δημοσίευση της ανακοίνωσης της Επιτροπής σχετικά με τις κατευθύνσεις για τη μεταρρύθμιση του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ· εκφράζει την ανησυχία του για την καθυστέρηση που σημειώθηκε· τονίζει την ανάγκη έγκρισης και εφαρμογής νομοθετικών προτάσεων πριν από τη λήξη της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου· υπογραμμίζει ότι η αποτελεσματικότητα κάθε πλαισίου εξαρτάται και από την ορθή επιβολή του·
18. συμφωνεί με τις κατευθύνσεις της Επιτροπής όσον αφορά την απλούστευση του πλαισίου, τις διαφορές στην πορεία μείωσης του χρέους των κρατών μελών και τη χρήση ολοκληρωμένης ανάλυσης της βιωσιμότητας του χρέους· εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόθεση της Επιτροπής να ενισχύσει την εθνική ανάληψη ευθύνης για τις δημοσιονομικές πορείες, με βάση ένα διαφανές πλαίσιο εποπτείας της ΕΕ βάσει κινδύνου, επιδιώκοντας έτσι μια πορεία μεγαλύτερης ευελιξίας και λογοδοσίας· υπενθυμίζει ότι η ενισχυμένη ευελιξία για τα κράτη μέλη συμβαδίζει με μεγαλύτερη ευθύνη, ιδίως όσον αφορά την αποτελεσματική και έγκαιρη υλοποίηση των συμφωνημένων επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων· επισημαίνει ότι ορισμένα από τα εργαλεία που προτείνει η Επιτροπή ενδέχεται να καταστήσουν τη διαδικασία οικονομικής διακυβέρνησης αδιαφανέστερη·
19. τονίζει ότι το αναθεωρημένο κανονιστικό πλαίσιο πρέπει να επιτρέπει στα κράτη μέλη να διαθέτουν επαρκή περιθώρια ελιγμών για την εφαρμογή αποφασιστικών μέτρων επίλυσης κρίσεων όταν αυτά είναι αναγκαία· είναι της γνώμης ότι η εφαρμογή των μέτρων αυτών δεν θα πρέπει να απαιτεί την αναστολή των κανονιστικών διατάξεων μέσω ρητρών διαφυγής· σημειώνει ότι, στο μέλλον, η ενεργοποίηση των ρητρών διαφυγής θα πρέπει να παραμείνει μέτρο έσχατης ανάγκης σε περίπτωση απρόβλεπτων περιστάσεων·
20. εκφράζει την ικανοποίησή του για την επιλογή των εθνικά χρηματοδοτούμενων καθαρών πρωτογενών δαπανών ως ενιαίου επιχειρησιακού δείκτη· σημειώνει ότι ο δείκτης αυτός, δεδομένου ότι βασίζεται στη βιωσιμότητα του χρέους, θα μπορούσε να βοηθήσει το πλαίσιο να καταστεί διαφανέστερο και ευκολότερο στη διαχείρισή του· ζητά, οι διατάξεις σχετικά με τη λογιστική καταγραφή των επενδυτικών δαπανών κατά τον υπολογισμό των δαπανών των κρατών μελών που περιλαμβάνονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την ευελιξία στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης της 13 Ιανουαρίου 2015[14] να εφαρμόζονται επίσης στον υπολογισμό των καθαρών δαπανών στο προβλεπόμενο αναθεωρημένο πλαίσιο για την οικονομική διακυβέρνηση της ΕΕ· πιστεύει ότι, εκτός από τα είδη δαπανών που προσδιορίζονται από την Επιτροπή στην ανακοίνωσή της της 9ης Νοεμβρίου 2022[15], τα οποία προβλέπουν ήδη έναν βαθμό διαρθρωτικής προσαρμογής του δείκτη, οι επενδύσεις για την άρση μακροοικονομικών ανισορροπιών στο πλαίσιο της διαδικασίας μακροοικονομικών ανισορροπιών (ΔΜΑ) θα πρέπει να εξαιρούνται από τον δείκτη καθαρών δαπανών·
21. σημειώνει ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής θέτει τις αναλύσεις βιωσιμότητας του χρέους (DSA) στο επίκεντρο των δημοσιονομικών κανόνων και προτείνει τη χρήση τους για τον καθορισμό πολυετών δημοσιονομικών και διαρθρωτικών σχεδίων· υπογραμμίζει ότι οι DSA εξακολουθούν να απαιτούν την εκτίμηση μη παρατηρήσιμων μεταβλητών, υπονομεύοντας έτσι τη διαφάνεια και εμποδίζοντας την οικειοποίηση και την προβλεψιμότητα, αφήνοντας έτσι περιθώρια διακριτικής ευχέρειας·
22. σημειώνει ότι λόγω των διαφορετικών αφετηριών και με στόχο την τόνωση των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων, η Επιτροπή προτείνει να επιτραπεί στα κράτη μέλη να έχουν διαφορετικές πορείες μείωσης του χρέους, υπό την προϋπόθεση ότι αυτές ενισχύουν την ανάπτυξη και αποφεύγουν τη φιλοκυκλικότητα, βελτιώνουν τη βιωσιμότητα του χρέους και συνάδουν με τους στόχους της ΕΕ, ιδίως τους στόχους της πράσινης και της ψηφιακής μετάβασης, της κοινωνικής ανθεκτικότητας και της στρατηγικής αυτονομίας· τονίζει ότι χρειάζονται κοινά κριτήρια που θα διασφαλίζουν, παρά τη μεγαλύτερη ανά χώρα ευελιξία όσον αφορά τη μείωση του χρέους, ότι όλα τα κράτη μέλη αξιολογούνται σύμφωνα με τα ίδια πρότυπα και αντιμετωπίζονται ισότιμα, και ότι η ευελιξία δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να οδηγεί σε άνιση εφαρμογή του συνολικού πλαισίου· σημειώνει ότι τα κοινά κριτήρια θα πρέπει να περιλαμβάνουν κριτήρια για τον καθορισμό της πορείας μείωσης του χρέους των κρατών μελών· τονίζει ότι η μείωση του χρέους θα πρέπει να πραγματοποιηθεί με τρόπο φιλικό προς την ανάπτυξη και ότι τα υποκείμενα ρυθμιστικά κριτήρια θα πρέπει να καθοριστούν σε σχέση με την αύξηση της παραγωγής και των δαπανών των κρατών μελών·
23. υπογραμμίζει ότι το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο λαμβάνει υπόψη το μελλοντικό πλαίσιο συντονισμού των οικονομικών πολιτικών· τονίζει ότι αυτή η μεσοπρόθεσμη εστίαση δεν θα πρέπει να οδηγήσει σε υπερβολική καθυστέρηση των αναγκαίων προσπαθειών δημοσιονομικής εξυγίανσης·
24. τονίζει ότι η ανάληψη περαιτέρω δράσης για την καταπολέμηση της φοροαποφυγής και της φοροδιαφυγής στην ΕΕ και σε παγκόσμια φόρουμ αποτελεί αναγκαίο συμπλήρωμα της μεταρρύθμισης του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ·
25. τονίζει τον ρόλο που θα χρειαστεί να διαδραματίσουν οι εθνικοί προϋπολογισμοί στη χρηματοδότηση της διττής μετάβασης και τη διατήρηση της στρατηγικής αυτονομίας· λαμβάνει υπόψη την πρόταση της Επιτροπής για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού ταμείου κυριαρχίας· υπενθυμίζει τη θέση του σχετικά με το μέσο αυτό, όπως εκφράστηκε στο ψήφισμά του της 16ης Φεβρουαρίου 2023 σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την τόνωση της βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας, του εμπορίου και των ποιοτικών θέσεων εργασίας[16]·
26. σημειώνει ότι, ενώ η νομισματική πολιτική σχεδιάζεται και χαράσσεται ως ενιαίο μέσο, η συνολική δημοσιονομική πολιτική είναι το αποτέλεσμα της άθροισης εθνικών δημοσιονομικών πολιτικών· υπογραμμίζει ότι, εκτός από τη σύσταση σχετικά με την οικονομική πολιτική της ζώνης του ευρώ, ο συντονισμός των δράσεων ήταν μέχρι στιγμής περιορισμένος και η κατάσταση και οι προκλήσεις της ζώνης του ευρώ δεν ήταν εύκολο να ληφθούν υπόψη· παρατηρεί ότι εξακολουθεί να εναπόκειται σε μεγάλο βαθμό στην τύχη εάν η άθροιση των εθνικών δημοσιονομικών πολιτικών οδηγεί σε έναν δημοσιονομικό προσανατολισμό της ζώνης του ευρώ που είναι κατάλληλος και συνεπής με τη νομισματική πολιτική· τονίζει ότι, ενώ η σταθερή δημόσια χρηματοδότηση θα επέτρεπε στους εθνικούς αυτόματους σταθεροποιητές να βοηθήσουν τα κράτη μέλη να φτάσουν στον κατάλληλο δημοσιονομικό προσανατολισμό, η ανακοίνωση της Επιτροπής δεν προσδιορίζει κατάλληλους μηχανισμούς που να διασφαλίζουν ότι ο πραγματικός δημοσιονομικός προσανατολισμός της ζώνης του ευρώ είναι σύμφωνος με τον συνιστώμενο· καλεί την Επιτροπή να καταβάλει περισσότερες προσπάθειες για να ενθαρρύνει τον καλύτερο δημοσιονομικό συντονισμό·
27. εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόθεση της Επιτροπής να ενισχυθούν η αποτελεσματικότητα και η επιβολή της ΔΜΑ στο πλαίσιο μιας ευρύτερης επανεξέτασης των δημοσιονομικών κανόνων· σημειώνει ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής αναγνωρίζει τις πιθανές ασυνέπειες μεταξύ της εφαρμογής των δημοσιονομικών κανόνων και των συστάσεων στο πλαίσιο της ΔΜΑ· επισημαίνει ότι η ανακοίνωση της 9ης Νοεμβρίου 2022 δεν περιλαμβάνει κανένα μέσο που να επιτρέπει τη διόρθωση αυτών των ασυνεπειών·
28. εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η ανακοίνωση της 9ης Νοεμβρίου 2022 της Επιτροπής αναγνωρίζει την ανάγκη ενίσχυσης του μηχανισμού επιβολής και την ορθή εφαρμογή του με βάση ένα ευρύτερο σύνολο κυρώσεων· καλεί την Επιτροπή να συμπληρώσει αυτή την εργαλειοθήκη με μια προσέγγιση βάσει κινήτρων·
29. σημειώνει τη δήλωση της Επιτροπής ότι οι ανεξάρτητοι δημοσιονομικοί θεσμοί θα πρέπει να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διαδικασία οικονομικής διακυβέρνησης· καλεί την Επιτροπή να αποσαφηνίσει περαιτέρω τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Δημοσιονομικού Συμβουλίου στο πλαίσιο αυτό·
30. υπενθυμίζει ότι η συμφωνία για τη βελτίωση της νομοθεσίας επαναλαμβάνει ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο πρέπει να ασκούν τις εξουσίες τους ως συννομοθέτες επί ίσοις όροις και ότι, ως εκ τούτου, η Επιτροπή πρέπει να τα αντιμετωπίζει ισότιμα, με πλήρη σεβασμό των αρμοδιοτήτων που ορίζονται από τις Συνθήκες· υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό το πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης να υπόκειται σε δημοκρατική λογοδοσία· τονίζει ότι το Κοινοβούλιο θα πρέπει συνεπώς να συμμετέχει πλήρως στη μεταρρύθμιση του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης, καθώς και στη μελλοντική άσκηση της οικονομικής διακυβέρνησης στην ΕΕ· τονίζει τον ρόλο και την ευθύνη των εθνικών κοινοβουλίων όσον αφορά τον έλεγχο των συλλογικών ενεργειών των εθνικών κυβερνήσεων· ζητά να υπάρξει ο απαραίτητος σεβασμός των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας·
°
° °
31. αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΩΝ (10.2.2023)
προς την Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής
σχετικά με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών 2023
Συντάκτης γνωμοδότησης (*): Petri Sarvamaa
(*) Συνδεδεμένη επιτροπή – Άρθρο 57 του Κανονισμού
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Η Επιτροπή Προϋπολογισμών καλεί την Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:
1. υπογραμμίζει την πρωτοφανή αβεβαιότητα που περιβάλλει τις οικονομικές και κοινωνικές προοπτικές της ΕΕ εξαιτίας του συνεχιζόμενου αντικτύπου της πανδημίας της COVID-19 και δη στην υγεία και στην εκπαίδευση, εξαιτίας των συνεπειών που έχει ο εγκληματικός, παράνομος και αδικαιολόγητος πόλεμος κατά της Ουκρανίας, εξαιτίας του πληθωρισμού και εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης και της κρίσης του κόστους ζωής· επισημαίνει τον ρόλο του NextGenerationEU (NGEU) στην ταχεία, συντονισμένη και ενιαία απόκριση σε επίπεδο οικονομικής πολιτικής στην κρίση της COVID και τη συμβολή του στην ταχεία και δίκαιη ανάκαμψη, με το πραγματικό ΑΕΠ να αυξάνεται κατά 5,4 % το 2021· εκφράζει την ικανοποίησή του διότι η αγορά εργασίας της ΕΕ είναι εύρωστη· επισημαίνει τη σταθεροποιητική επίδραση των εθνικών συστημάτων εργασίας που υποστηρίζονται από το ευρωπαϊκό μέσο προσωρινής στήριξης για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE), και δη όσον αφορά τον μετριασμό των κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας, τη διατήρηση του ανθρώπινου κεφαλαίου στις εταιρείες και τη διευκόλυνση της αύξησης της δραστηριότητας των εταιρειών· ζητεί να θεσπιστεί εγκαίρως ένα μόνιμο ειδικό μέσο πέραν των ανώτατων ορίων του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ), με σκοπό να αυξηθεί η ετοιμότητα του προϋπολογισμού της ΕΕ να αντιδρά γρήγορα σε τρέχουσες και άλλες επικείμενες κρίσεις και στις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις τους και να χρηματοδοτεί τις αναδυόμενες στρατηγικές προτεραιότητες της ΕΕ· ζητεί από την Επιτροπή να μεριμνήσει ώστε να μπορεί αυτό το κοινό μέσο να ενεργοποιείται αποτελεσματικά και γρήγορα ανάλογα με τις ανάγκες· αναμένει από την Επιτροπή να υποστηρίξει την κοινοτική μέθοδο στις μελλοντικές της προτάσεις και επαναλαμβάνει ότι οποιοδήποτε νέο μέσο θα πρέπει να εμπίπτει στην αρμοδιότητα της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής· χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να προτείνει ένα ευρωπαϊκό ταμείο κυριαρχίας στο πλαίσιο της ενδιάμεσης αναθεώρησης του ΠΔΠ με σκοπό τη διασφάλιση της στρατηγικής αυτονομίας της Ένωσης και τη μείωση της εξάρτησης από τρίτες χώρες σε βασικούς τομείς· αναμένει από την Επιτροπή να προτείνει το εν λόγω ταμείο μέσω της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας και να το ενσωματώσει πλήρως στο ΠΔΠ, εξασφαλίζοντας έτσι πλήρη εποπτεία από το Κοινοβούλιο, με προσαρμογή των ανώτατων ορίων του ΠΔΠ για την κάλυψη του νέου ταμείου·
2. εκφράζει την ικανοποίησή του διότι ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) συμβάλλει στον μετριασμό της αβεβαιότητας των οικονομικών και κοινωνικών προοπτικών της ΕΕ και στη δίκαιη μετάβαση, την ψηφιοποίηση και, γενικότερα, σε μια ανταγωνιστική, βιώσιμη και ανθεκτική Ένωση που συνδυάζει τη βιώσιμη ανάπτυξη με τους κοινωνικούς και κλιματικούς στόχους· ζητεί να εφαρμοστεί χωρίς χρονοτριβή η τροποποίηση RepowerEU στον κανονισμό ΜΑΑ και, συγκεκριμένα, να επισπευσθούν οι επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές και ενεργειακή απόδοση, ούτως ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα το συντομότερο δυνατόν· τονίζει ότι η επιτυχής εφαρμογή των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας επίσης απαιτεί την επίτευξη καλώς προσαρμοσμένων οροσήμων και στόχων και δη τη συμμόρφωση με το κράτος δικαίου και το γενικό καθεστώς αιρεσιμότητας, κάτι που χρήζει διαφανούς και διεξοδικού ελέγχου, χωρίς κανένα περιθώριο για οπισθοδρόμηση στα επιτεύγματα· υπογραμμίζει τη σημασία της συμμόρφωσης με το κράτος δικαίου και το γενικό καθεστώς αιρεσιμότητας, καθώς η προστασία του προϋπολογισμού της Ένωσης αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση για την πρόσβαση στο ταμείο· επαναλαμβάνει ότι είναι ανάγκη να διαθέτουν τα κράτη μέλη τους απαραίτητους μηχανισμούς εποπτείας, λογιστικών ελέγχων και επιβολής επί τόπου για τη διασφάλιση του σεβασμού του κράτους δικαίου και την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ, ιδίως για την πρόληψη της απάτης, της διαφθοράς και των συγκρούσεων συμφερόντων και τη διασφάλιση διαφάνειας·
3. σημειώνει ότι η οικονομία της ΕΕ αντιμετωπίζει κίνδυνο στασιμοπληθωρισμού το 2023, καθώς αναμένεται το πραγματικό ΑΕΠ να αυξηθεί μόλις σε 0,3 % το 2023 και ο πληθωρισμός να φτάσει στο 7 %· υπογραμμίζει ότι οι δυσμενείς οικονομικές προοπτικές της Ένωσης αποδυναμώνουν τη διεθνή ανταγωνιστικότητά της· τονίζει τη σημασία της διατήρησης σημαντικών, στοχευμένων και καλά συντονισμένων επενδύσεων σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο με σκοπό τον μετριασμό των οικονομικών και κοινωνικών - και άρα και των πολιτικών - συνεπειών και την τροφοδότηση της ανταγωνιστικής βιωσιμότητας της ΕΕ· τονίζει ότι μεγάλο μέρος της επιτυχίας του ΜΑΑ οφείλεται στην κινητοποίηση χρηματοδοτικής στήριξης για μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που αναλαμβάνουν τα κράτη μέλη· ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να θέσουν την υλοποίηση του ΜΑΑ στο επίκεντρο του κύκλου του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του 2023, προκειμένου να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό του Ταμείου για τη στήριξη και τη μεγαλύτερη προβολή ευρέων και φιλόδοξων μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων που συμβάλλουν στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης σε τομείς όπως είναι τα δικαστικά συστήματα, η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, το οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον, η ψηφιοποίηση, η υγεία, η εκπαίδευση και η δια βίου μάθηση, ο πολιτισμός, η απασχόληση και η κοινωνική μέριμνα· πιστεύει ότι οι μελλοντικές μεταρρυθμίσεις του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου θα πρέπει να αξιοποιήσουν τα διδάγματα που αντλήθηκαν από το NGEU, τον ΜΑΑ και το SURE, ιδίως όσον αφορά πιο διαφανείς και δημοκρατικές διαδικασίες, καθώς και ως προς τον συντονισμό των πολιτικών και τις συνεργατικές προσεγγίσεις στον καθορισμό των κοινών προτεραιοτήτων·
4. εκτιμά ότι μια αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης είναι απαραίτητη προκειμένου να προωθηθεί μια δίκαιη, βιώσιμη και μελλοντοστραφής οικονομία· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να μεταρρυθμίσουν επειγόντως το πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ πολύ πριν από την απενεργοποίηση της γενικής ρήτρας διαφυγής, προκειμένου να προωθηθεί αποτελεσματικά η δίκαιη, χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμη ανάπτυξη, να ενισχυθεί η δημοκρατική λογοδοσία και να αποφευχθεί μια νέα κρίση χρέους· αντιλαμβάνεται τις κατευθύνσεις της Επιτροπής όσον αφορά την απλούστευση του πλαισίου ευρωπαϊκής διακυβέρνησης της ΕΕ, τις διαφορές στην δημοσιονομική πορεία των κρατών μελών, τη χρήση πιο ολοκληρωμένης ανάλυσης της βιωσιμότητας του χρέους και τις γενικές ρήτρες διαφυγής· ζητεί από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, κατά την αναθεώρηση του πλαισίου, να αντιμετωπίσουν τις βασιζόμενες στο ακαθάριστο εθνικό εισόδημα συνεισφορές στον προϋπολογισμό της Ένωσης με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζουν τις εθνικές επενδυτικές δεσμεύσεις, δεδομένου του ότι ο προϋπολογισμός της Ένωσης στηρίζει στρατηγικές, στοχευμένες και φιλοαναπτυξιακές επενδύσεις και ενέχει χαμηλότερο κίνδυνο πληθωριστικών πιέσεων σε σύγκριση με τα εθνικά προγράμματα παροχής δημοσιονομικών κινήτρων· τονίζει ότι το Κοινοβούλιο θα πρέπει να συμμετέχει πλήρως στη μεταρρύθμιση του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης, καθώς και στη μελλοντική άσκηση της οικονομικής διακυβέρνησης στην ΕΕ, μεταξύ άλλων στη θέσπιση και τη διαχείριση των δημοσιονομικών μέσων·
5. εκφράζει την ανησυχία του για τον οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο που έχουν οι προαναφερθείσες κρίσεις στον ενωσιακό προϋπολογισμό και στους εθνικούς προϋπολογισμούς· τονίζει ότι οι αντιδράσεις στη κρίση οδήγησαν τα κράτη μέλη στη λήψη αναγκαίων οικονομικών και κοινωνικών μέτρων· επισημαίνει τον μακροπρόθεσμο αντίκτυπο των μέτρων αυτών στην οικονομική βιωσιμότητα και εκτιμά ότι θα πρέπει να είναι δυνατή, σε βάθος χρόνου, η επιστροφή σε μια κατάσταση οικονομικής πειθαρχίας· τονίζει τον καίριο ρόλο που θα χρειαστεί να διαδραματίσουν οι εθνικοί προϋπολογισμοί στη χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης και τη σημασία του να αποτραπεί η απώλεια φορολογικών πόρων· υπενθυμίζει ότι τα κράτη μέλη εμφανίζουν σημαντικότατες αποκλίσεις όσον αφορά τα δημοσιονομικά περιθώρια που έχουν στη διάθεσή τους· σημειώνει ότι η κατάσταση αυτή ενέχει τον κίνδυνο να αυξηθούν οι αποκλίσεις μεταξύ κρατών μελών και ότι ενδέχεται να υπάρξουν στρεβλώσεις στην ενιαία αγορά καθώς θα συνεχίζεται και εξελίσσεται η ενεργειακή κρίση· επισημαίνει ότι, εάν λειτουργούμε μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ, ο κίνδυνος αυτός αμβλύνεται· ζητεί από όλους τους παράγοντες, στο πλαίσιο αυτό, να αξιοποιήσουν αποτελεσματικά τον προϋπολογισμό της ΕΕ και το περιθώριο ελιγμών του, μεταξύ άλλων χρησιμοποιώντας όλους τους διαθέσιμους πόρους του ΜΑΑ και, γενικότερα, αντλώντας διδάγματα από τον ΜΑΑ, από τον θετικό του αντίκτυπο στην ευρωπαϊκή οικονομία και από τις δυνατότητές του να διασφαλίσει ότι όλα τα κράτη μέλη θα διαθέτουν δημοσιονομικά περιθώρια ώστε να επιτρέψουν επαρκώς υψηλά επίπεδα στρατηγικών δημόσιων επενδύσεων στο πλαίσιο των δημοσιονομικών κανόνων, μεταξύ άλλων για την επιτάχυνση της δίκαιης μετάβασης και με παράλληλη διατήρηση του θεμιτού ανταγωνισμού·
6. υπενθυμίζει ότι η ταχεία και έγκαιρη ανάπτυξη των δημοσιονομικών κινήτρων του NGEU ενισχύεται από την έκδοση ομολόγων· αναγνωρίζει και χαιρετίζει το γεγονός ότι η Επιτροπή εξέδωσε, σε σταθερούς ρυθμούς και με επιτυχία, μακροπρόθεσμα ομόλογα συνολικού ύψους 170,8 δισεκατομμυρίων EUR από τότε που ξεκίνησε το πρόγραμμα, παρά τις ολοένα και πιο δύσκολες συνθήκες της αγοράς· υπογραμμίζει ότι, με την μετατροπή της Ένωσης σε έναν από τους μεγαλύτερους εκδότες ομολόγων στην Ευρώπη, το NGEU μπορεί να συμβάλει στην άμβλυνση της αστάθειας που πλήττει σήμερα την κεφαλαιαγορά της ΕΕ· σημειώνει ότι η χρηματοδότηση του μέσου μακροοικονομικής συνδρομής+ για την Ουκρανία θα ενισχύσει περαιτέρω αυτόν τον ρόλο· εκφράζει εντούτοις την ανησυχία του ως προς τον δυνητικό αντίκτυπο που μπορούν να έχουν οι αυξανόμενες υποχρεώσεις της Ένωσης όσον αφορά την αποπληρωμή του χρέους, εάν δεν διεκπεραιωθούν δεόντως· είναι της άποψης ότι οι νέοι ίδιοι πόροι είναι ζωτικής σημασίας για την αποπληρωμή του χρέους, προκειμένου να διασφαλιστεί η ακεραιότητα των πολιτικών της ΕΕ και του προϋπολογισμού της αλλά και προκειμένου να είναι η δανειοληπτική ικανότητα της ΕΕ πλήρως βιώσιμη· τονίζει ότι η διαφύλαξη της ακεραιότητας του προϋπολογισμού και των πολιτικών της ΕΕ και της χρηματοδοτικής της ικανότητας, καθώς και η διατήρηση της εμπιστοσύνης των επενδυτών στην Ένωση ως οιονεί κρατικού εκδότη προϋποθέτει ξεκάθαρη ρύθμιση για την αποπληρωμή του χρέους· ζητεί από τα κράτη μέλη συνεπώς να επιταχύνουν τις διαπραγματεύσεις σχετικά με την πρόταση απόφασης για τους ιδίους πόρους με βάση το σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ, τον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα και τον Πυλώνα 1 του χωρίς αποκλεισμούς πλαισίου ΟΟΣΑ/G20 για τη διάβρωση της φορολογικής βάσης και τη μετατόπιση των κερδών, σχετικά με την ελάχιστη φορολόγηση των πολυεθνικών· ζητεί από την Επιτροπή και το Συμβούλιο να τηρήσουν πλήρως το χρονοδιάγραμμα για την εισαγωγή νέων ιδίων πόρων που περιλαμβάνεται στον νομικά δεσμευτικό χάρτη πορείας, όπως συμφωνήθηκε στη διοργανική συμφωνία για τη δημοσιονομική πειθαρχία, σχετικά με την συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα και σχετικά με τη χρηστή χρηματοοικονομική διαχείριση· ζητεί από την Επιτροπή να καταθέσει πρόταση για τη δεύτερη δέσμη νέων ιδίων πόρων το αργότερο εντός του τρίτου τριμήνου του 2023, ούτως ώστε το χρέος του NGEU να μπορέσει να αναχρηματοδοτηθεί χωρίς να ζημιωθούν μελλοντικά προγράμματα.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ
ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Ημερομηνία έγκρισης |
9.2.2023 |
|
|
|
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας |
+: –: 0: |
28 2 4 |
||
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Rasmus Andresen, Pietro Bartolo, Olivier Chastel, Andor Deli, Pascal Durand, José Manuel Fernandes, Eider Gardiazabal Rubial, Matteo Gazzini, Alexandra Geese, Vlad Gheorghe, Valentino Grant, Francisco Guerreiro, Valérie Hayer, Niclas Herbst, Hervé Juvin, Moritz Körner, Pierre Larrouturou, Camilla Laureti, Janusz Lewandowski, Margarida Marques, Siegfried Mureşan, Δημήτριος Παπαδημούλης, Bogdan Rzońca, Nils Ušakovs, Rainer Wieland |
|||
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Άννα-Μισέλ Ασημακοπούλου, Jonás Fernández, Fabienne Keller, Eva Maria Poptcheva, Monika Vana |
|||
Αναπληρωτές (άρθρο 209 παράγραφος 7 του Κανονισμού) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Asim Ademov, Alexander Bernhuber, Alicia Homs Ginel, Ivan Štefanec |
|||
ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
28 |
+ |
PPE |
Asim Ademov, Άννα-Μισέλ Ασημακοπούλου, Alexander Bernhuber, José Manuel Fernandes, Niclas Herbst, Janusz Lewandowski, Siegfried Mureşan, Ivan Štefanec, Rainer Wieland |
Renew |
Olivier Chastel, Vlad Gheorghe, Valérie Hayer, Fabienne Keller, Eva Maria Poptcheva |
S&D |
Pietro Bartolo, Pascal Durand, Jonás Fernández, Eider Gardiazabal Rubial, Alicia Homs Ginel, Pierre Larrouturou, Camilla Laureti, Margarida Marques, Nils Ušakovs |
The Left |
Δημήτριος Παπαδημούλης |
Verts/ALE |
Rasmus Andresen, Alexandra Geese, Francisco Guerreiro, Monika Vana |
2 |
- |
NI |
Andor Deli, Hervé Juvin |
4 |
0 |
ECR |
Bogdan Rzońca |
ID |
Matteo Gazzini, Valentino Grant |
Renew |
Moritz Körner |
Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:
+ : υπέρ
- : κατά
0 : αποχή
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ (09.2.2023)
Κυρία Irene Tinagli
Πρόεδρο
Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ
Θέμα: Γνωμοδότηση σχετικά με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών 2023 (2022/2150(INI))
Αξιότιμη κυρία πρόεδρε,
Οι συντονιστές της Επιτροπής Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (ENVI) αποφάσισαν στις 19 Ιανουαρίου 2023 ότι η επιτροπή ENVI θα συντάξει γνωμοδότηση υπό μορφή επιστολής σχετικά με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών 2023 (2022/2150(INI)).
Η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων εξέτασε το ζήτημα κατά τη συνεδρίασή της[17] στις 9 Φεβρουαρίου 2023. Στην εν λόγω συνεδρίαση, αποφάσισε να ζητήσει από την Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Η Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων καλεί την Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις:
1. εκφράζει την ικανοποίησή του για τη δέσμευση της ετήσιας στρατηγικής για τη βιώσιμη ανάπτυξη 2023 (ΕΣΒΑ 2023) να συνεχίσει να θέτει μια βιώσιμη, δίκαιη και πράσινη μετάβαση στο επίκεντρο της διαδικασίας του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, κατοχυρώνοντας την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, την κλιματική ουδετερότητα, την προστασία και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας, τη δημόσια υγεία και την ευημερία των πολιτών ως κατευθυντήριες αρχές για την ανάκαμψη της ΕΕ, παράλληλα με τη μακροοικονομική σταθερότητα, καθώς και τον οικονομικό και κοινωνικό συντονισμό·
2. σημειώνει την αναγνώριση, από την ΕΣΒΑ 2023, των υψηλών τιμών ενέργειας, των ελλείψεων εφοδιασμού και των υψηλών ποσοστών πληθωρισμού ως ορισμένων από τα κύρια προβλήματα που επηρεάζουν τα νοικοκυριά και την οικονομία· σημειώνει ότι ο πληθωρισμός με τη σειρά του επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τις υψηλές τιμές ενέργειας και τις ελλείψεις στον εφοδιασμό με υλικά· τονίζει ότι η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και οι πολιτικές της μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων·
3. τονίζει ότι είναι σημαντικό να επιταχυνθεί η ευθυγράμμιση της διαδικασίας του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου με τους μακροπρόθεσμους περιβαλλοντικούς και κλιματικούς στόχους της ΕΕ, όπως καθορίστηκαν στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας και ενισχύθηκαν στη δέσμη μέτρων προσαρμογής στον στόχο του 55 %, ιδίως δεδομένων της πίεσης που ασκούν οι υψηλές τιμές ενέργειας και της ανάγκης για καθαρές πηγές ενέργειας και μεγαλύτερη ενεργειακή αυτάρκεια της ΕΕ για την προώθηση μιας βιώσιμης, ανθεκτικής και ανταγωνιστικής οικονομίας και την αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτει ο πόλεμος στην Ουκρανία· τονίζει περαιτέρω ότι ο νόμος των ΗΠΑ για τη μείωση του πληθωρισμού θέτει επίσης υπό αμφισβήτηση την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, ιδίως όσον αφορά την τοποθεσία των πράσινων βιομηχανιών· σημειώνει επίσης ότι η Ένωση θα πρέπει να αναπτύξει ένα σαφές επενδυτικό σχέδιο για την κλιματική ουδετερότητα στο πλαίσιο του νόμου για μια βιομηχανία με μηδενικές καθαρές εκπομπές που πρότεινε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής·
4. υπογραμμίζει την ανάλυση της ΕΣΒΑ 2023 σύμφωνα με την οποία ο πληθωρισμός διαβρώνει γρήγορα την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών και επηρεάζει δυσανάλογα τα ευάλωτα νοικοκυριά, αυξάνοντας τα ποσοστά ενεργειακής φτώχειας· υποστηρίζει σθεναρά την έκκληση της Επιτροπής για στοχοθετημένα και συντονισμένα μέτρα κατά της ενεργειακής φτώχειας και των αιτίων της·
5. επικροτεί τις προτεινόμενες αλλαγές στο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ, όπως παρουσιάστηκαν από την Επιτροπή στις 9 Νοεμβρίου 2022, με την εισαγωγή μιας απλούστερης και πιο ολοκληρωμένης αρχιτεκτονικής, ενώ παράλληλα ζητεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση όπου η περιβαλλοντική βιωσιμότητα, η κλιματική ουδετερότητα, η προστασία και η αποκατάσταση της βιοποικιλότητας, η δημόσια υγεία και η ευημερία των πολιτών αποτελούν κατευθυντήρια κριτήρια· ζητεί τη μέτρηση της προόδου με αναλύσεις και δείκτες, πέραν των οικονομικών μόνο δεικτών, που αντικατοπτρίζουν καλύτερα τις τρέχουσες προκλήσεις με τις οποίες βρίσκονται αντιμέτωπα τα κράτη μέλη όσον αφορά τη μείωση του οικολογικού τους αποτυπώματος, και ζητεί να δώσει η διαδικασία το έναυσμα για τη μετάβαση προς μια βιώσιμη ευημερία για όλους στην Ευρώπη· υπογραμμίζει ότι η οικονομική ανάπτυξη δεν αποτελεί αυτοσκοπό, αλλά η βιώσιμη ανάπτυξη θα πρέπει να οδηγήσει σε κοινή ευημερία για όλους· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει συγκεκριμένες νομοθετικές προτάσεις για τη μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης με τρόπο που θα επιτρέψει στην ΕΕ να πραγματοποιήσει εμπροσθοβαρείς επενδύσεις για την υλοποίηση της πράσινης και δίκαιης μετάβασης, διατηρώντας παράλληλα τη βιωσιμότητα του χρέους σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα·
6. σημειώνει ότι η υλοποίηση του φιλόδοξου θεματολογίου της ΕΕ για την Πράσινη Συμφωνία θα απαιτήσει σημαντικές επενδύσεις και ότι, σύμφωνα με την Επιτροπή, το χάσμα μεταξύ ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων για την κάλυψη της πράσινης μετάβασης εκτιμάται σε σχεδόν 520 δισεκατομμύρια EUR ετησίως για την επόμενη δεκαετία· σημειώνει ότι η μείωση της εξάρτησης από τρίτες χώρες για τα ορυκτά καύσιμα και η επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης της ΕΕ ώστε να εγκαταλείψει τα ορυκτά καύσιμα θα απαιτήσουν πρόσθετες επενδύσεις ύψους περίπου 210 δισεκατομμυρίων EUR έως το τέλος του 2027· σημειώνει περαιτέρω ότι σημαντικό μέρος των επενδύσεων θα το αναλάβει ο ιδιωτικός τομέας, αλλά θα πρέπει επίσης να αυξηθούν σημαντικά και οι δημόσιες επενδύσεις· πιστεύει ότι και τα δύο είδη επενδυτικών δραστηριοτήτων πρέπει να τηρούν την αρχή της μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης·
7. σημειώνει ότι η μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης πρέπει να συνοδεύεται από μεταρρύθμιση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και των δεικτών παρακολούθησης και συντονισμού των επενδύσεων που σχετίζονται με τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας· τονίζει ότι η επικαιροποίηση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου πρέπει να διασφαλίζει τη λεπτομερή παρακολούθηση των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων, ώστε να διασφαλίζεται η επίτευξη των στόχων που ορίζονται στον ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα και ιδίως η κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 το αργότερο· υπογραμμίζει ότι, στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να προσδιορίσει τις στρατηγικές επενδύσεις που απαιτούνται ώστε να διασφαλιστεί η ανοικτή στρατηγική αυτονομία μας και η επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας, όπως η μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία, η ανάκαμψη της βιοποικιλότητας της Ευρώπης έως το 2030 ή ο στόχος για μηδενική ρύπανση·
8. τονίζει ότι θα πρέπει το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο να στηρίξει την προσπάθεια της Ένωσης να επιτύχει κλιματική ουδετερότητα το αργότερο έως το 2050· καλεί, επομένως, την Επιτροπή να αξιολογήσει κατά πόσον η δομή των προϋπολογισμών των κρατών μελών αποκλίνει από ένα σενάριο ευθυγραμμισμένο με τη συμφωνία του Παρισιού για κάθε έναν από τους εθνικούς προϋπολογισμούς· με τον τρόπο αυτό, η Επιτροπή μπορεί να υποβάλει συστάσεις στα κράτη μέλη σχετικά με το κλιματικό τους χρέος και το κενό φιλικών προς το κλίμα επενδύσεων που συνδέονται με τον στόχο της Ένωσης για το 2030 και τον στόχο για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 το αργότερο·
9. εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συμπερίληψη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) στη διαδικασία του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και για το γεγονός ότι οι εκθέσεις ανά χώρα του 2023 θα αξιολογήσουν την πρόοδο και τις προκλήσεις για κάθε κράτος μέλος όσον αφορά την υλοποίηση των ΣΒΑ· ζητεί να ληφθούν υπόψη τα πορίσματα της εν λόγω αξιολόγησης στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει να περιλαμβάνει την παρακολούθηση της υλοποίησης των ΣΒΑ και τις συστάσεις ως τακτική πτυχή κάθε κύκλου του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου·
10. υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο και οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις ευθυγραμμίζονται πλήρως με τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και ότι είναι αναγκαίο να αντιμετωπιστούν ταχέως οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία και οι επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 στην ευρωπαϊκή οικονομία· υπογραμμίζει ότι ο ΜΑΑ παρέχει σε όλα τα κράτη μέλη μια πρωτοφανή και μοναδική ευκαιρία να αντιμετωπίσουν βασικές διαρθρωτικές προκλήσεις και επενδυτικές ανάγκες, και να μετασχηματίσουν τις οικονομίες τους για να τις καταστήσουν βιώσιμες και πιο ανθεκτικές σε μελλοντικούς κλυδωνισμούς· τονίζει τη σημασία της εφαρμογής επενδυτικών πολιτικών και βιώσιμων μεταρρυθμίσεων σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές προτεραιότητες που προσδιορίζονται στον ΜΑΑ· είναι της άποψης ότι ο ΜΑΑ θα πρέπει να χρησιμεύσει ως πηγή έμπνευσης για την επανεξέταση του πλαισίου μακροοικονομικής διακυβέρνησης, ιδίως όσον αφορά τον εντοπισμό κοινών διαρθρωτικών προκλήσεων και επενδυτικών αναγκών· τονίζει περαιτέρω ότι η επανεξέταση αυτή θα πρέπει να σχεδιάσει ένα ευνοϊκό πλαίσιο ώστε τα κράτη μέλη να επιταχύνουν την πράσινη μετάβασή τους και να καλύψουν το χάσμα όσον αφορά τις φιλικές προς το κλίμα και το περιβάλλον επενδύσεις τους·
11. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επιταχύνουν τις εργασίες για τον ορισμό των επιζήμιων για το περιβάλλον επιδοτήσεων και για μια μεθοδολογία για την αναφορά άμεσων και έμμεσων επιζήμιων για το περιβάλλον επιδοτήσεων· υπενθυμίζει στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη τις δεσμεύσεις τους στο πλαίσιο του 8ου προγράμματος δράσης για το περιβάλλον με στόχο τη σταδιακή κατάργηση των επιζήμιων για το περιβάλλον επιδοτήσεων και ιδίως των επιδοτήσεων για τα ορυκτά καύσιμα χωρίς καθυστέρηση και την παρακολούθηση αυτής της σταδιακής κατάργησης και στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου·
12. καλεί επίσης την Επιτροπή να διασφαλίσει τη συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς και των περιφερειακών και τοπικών αρχών, των κοινωνικών εταίρων, της κοινωνίας των πολιτών και άλλων βασικών ενδιαφερόμενων μερών σε όλη τη διάρκεια της συνολικής διαδικασίας του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, μεταξύ άλλων κατά τη φάση υλοποίησης, καθώς και κατά την παρακολούθηση και την αξιολόγηση.
Με εξαιρετική εκτίμηση,
Pascal Canfin
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (27.1.2023)
Κυρία Irene Tinagli
Πρόεδρο
Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής
ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ
Θέμα: Γνωμοδότηση σχετικά με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών 2023 (2022/2150(INI))
Κυρία Πρόεδρε,
Στο πλαίσιο της διεξαγόμενης διαδικασίας, η Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης ανέλαβε να υποβάλει γνωμοδότηση στην επιτροπή σας. Κατά τη συνεδρίασή της στις 6 Οκτωβρίου 2022, αποφάσισε να διαβιβάσει την παρούσα γνωμοδότηση υπό μορφή επιστολής.
Η Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης εξέτασε το ζήτημα κατά τη συνεδρίασή της στις 25 Ιανουαρίου 2023. Κατά την εν λόγω συνεδρίαση[18], αποφάσισε να καλέσει την Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις.
Με εξαιρετική εκτίμηση,
Younous Omarjee
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Η Επιτροπή REGI,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 174 και 175 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ),
1. υπενθυμίζει ότι το άρθρο 175 ΣΛΕΕ προβλέπει ότι τα κράτη μέλη ασκούν και συντονίζουν την οικονομική τους πολιτική με σκοπό, μεταξύ άλλων, να επιτύχουν τους στόχους του άρθρου 174, και ότι, σύμφωνα με το άρθρο 174 ΣΛΕΕ, η Ένωση αναπτύσσει και εξακολουθεί τη δράση της με σκοπό την ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής της συνοχής· υπενθυμίζει ακόμη ότι, επιπλέον των άρθρων 174 και 175 ΣΛΕΕ, η διαμόρφωση και εφαρμογή των ενωσιακών πολιτικών, συμπεριλαμβανομένου του οικονομικού εξαμήνου για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών, πρέπει να τηρεί πλήρως τον στόχο αυτόν και να προωθεί τη συνολική αρμονική επίτευξη των ενωσιακών επιδιώξεων και τη μείωση των διαφορών όσον αφορά τα επίπεδα ανάπτυξης των διαφόρων περιοχών·
2. παρατηρεί ότι το άρθρο 174 ΣΛΕΕ αναθέτει επίσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στα κράτη μέλη την ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής της Ένωσης, με στόχο τη μείωση των διαφορών μεταξύ των επιπέδων ανάπτυξης των διαφόρων περιοχών και τη μείωση της καθυστέρησης των πλέον μειονεκτικών περιοχών (άρθρο 3 παράγραφος 3 ΣΕΕ), δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στις αγροτικές περιοχές, τις περιοχές όπου συντελείται βιομηχανική μετάβαση και τις περιοχές που πλήττονται από σοβαρά και μόνιμα φυσικά ή δημογραφικά προβλήματα, όπως οι υπερβόρειες,, οι ιδιαίτερα αραιοκατοικημένες, οι νησιωτικές, οι διασυνοριακές και οι ορεινές περιοχές· επιπλέον, η εντολή αυτή είναι δεσμευτική για όλες τις άλλες πολιτικές της ΕΕ, ιδίως όσες εμπίπτουν στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, γεγονός που δεν θα πρέπει να υπονομεύει τον στόχο της εδαφικής συνοχής μεταξύ των περιοχών αυτών·
3. τονίζει ότι τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις έχουν σημαντικές επιπτώσεις στις περιφέρειες, οι οποίες θα πρέπει να παρακολουθούνται τακτικά στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής· καλεί την Επιτροπή να βελτιώσει, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, την εστίαση στην επίτευξη του στόχου της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής και να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις με τις οποίες βρίσκονται αντιμέτωπες οι ευρωπαϊκές περιοχές και περιφέρειες στις σχετικές εκθέσεις ανά χώρα και στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις·
4. τονίζει ότι η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση, η ανάγκη εξασφάλισης της ενεργειακής ασφάλειας, καθώς και η κοινωνική και οικονομική ανθεκτικότητα, θα απαιτήσουν σταθερά υψηλά επίπεδα επενδύσεων κατά τα επόμενα έτη· τονίζει ότι είναι σημαντικό οι επενδύσεις που πληρούν τους στόχους αυτούς και δεν αποκλίνουν από τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού να συνεκτιμώνται επαρκώς κατά την αξιολόγηση της δημοσιονομικής θέσης των κρατών μελών στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης·
5. προτείνει να εξεταστεί η καλύτερη ενσωμάτωση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, και υπενθυμίζει ότι αυτό το πλαίσιο διακυβέρνησης χρησιμοποιείται ήδη στις περιφέρειες και τις πόλεις· ο ΟΟΣΑ, με τη σειρά του, εκτιμά ότι το 65 % των ΣΒΑ δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς τη συμμετοχή των περιφερειών και των πόλεων·
6. τονίζει ότι τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και οι ειδικές ανά χώρα συστάσεις έχουν σημαντικές επιπτώσεις στις περιφέρειες και ενδέχεται να έχουν αρνητικές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες για τους Ευρωπαίους πολίτες· τονίζει την ανάγκη να ληφθούν υπόψη οι περιφερειακές ιδιαιτερότητες κατά την εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που ορίζονται στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, προκειμένου να μετριαστούν οι επιπτώσεις της κρίσης που πλήττει σοβαρά τους πολίτες λόγω της υπερβολικής αύξησης του κόστους ζωής·
7. θεωρεί ότι η πιθανή συμπερίληψη των ΣΒΑ καθώς και του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων στο πεδίο εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου απαιτεί την αξιολόγηση των υφιστάμενων δεικτών για την παρακολούθηση της εφαρμογής των οικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών πολιτικών της ΕΕ· σημειώνει ότι η ενδεχόμενη ενσωμάτωση των ΣΒΑ στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο πρέπει να λαμβάνει υπόψη τα διαφορετικά εδαφικά σημεία εκκίνησης, και απαιτεί κατάλληλη στατιστική βάση για την παρακολούθηση των ΣΒΑ σε περιφερειακό επίπεδο·
8. ζητεί να δώσει το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο μεγαλύτερη προσοχή στην ειδική στήριξη των κρατών μελών σε περιφέρειες που πλήττονται από φυσικά ή δημογραφικά προβλήματα και που πλήττονται περισσότερο από τη μετάβαση σε μια πιο βιώσιμη και πιο πράσινη οικονομία, η οποία μπορεί να τονώσει τις ευκαιρίες απασχόλησης, και να αντιμετωπίσει τις διαρθρωτικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι περιφέρειες μεσαίου εισοδήματος οι οποίες έχουν εγκλωβιστεί στην αναπτυξιακή παγίδα, καθώς και οι εξόχως απόκεντρες, οι υπερβόρειες, οι αραιοκατοικημένες, οι νησιωτικές και οι ορεινές περιοχές·
9. θεωρεί ότι η εδαφική διάσταση θα πρέπει να λαμβάνεται περισσότερο υπόψη στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου· τονίζει ακόμη ότι οι εδαφικές διαφορές θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με τοποκεντρικές πολιτικές, υποστηριζόμενες από εκτιμήσεις εδαφικού αντικτύπου·
10. επισημαίνει την ανάγκη να ενδυναμωθεί περαιτέρω η εστίαση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου στην ποιοτική απασχόληση, την ισότητα των φύλων, τη βιώσιμη ανάπτυξη, και τους κοινωνικούς και κλιματικούς στόχους και να ενισχυθεί ο μεταξύ τους σύνδεσμος, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της ευημερίας των πολιτών·
11. σημειώνει ότι πρόσφατες κρίσεις, όπως η πανδημία COVID-19 και ο ρωσικός πόλεμος κατά της Ουκρανίας, ώθησαν πολλές χώρες σε ξαφνική και βαθιά ύφεση, με αποτέλεσμα να αυξηθούν ταχέως το ενεργειακό κόστος και ο πληθωρισμός και να δημιουργηθούν πολλές αβεβαιότητες· πιστεύει ότι οι κρίσεις αυτές, όπως και ο οικονομικός και κοινωνικός τους αντίκτυπος, διαφέρουν από χώρα σε χώρα, εντείνονται δε η φτώχεια, οι ανισότητες και οι διαφορές μεταξύ των περιφερειών της ΕΕ· τονίζει ότι θα πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες ώστε να καταπολεμηθούν οι ανισότητες αυτές και να ενθαρρυνθεί η ταχεία και βιώσιμη ανάκαμψη, ιδίως με την παροχή στήριξης στις ΜΜΕ που πλήττονται από την αύξηση του ενεργειακού κόστους·
12. θεωρεί ότι η κοινωνικοοικονομική κρίση της ΕΕ, η οποία προκλήθηκε από τις συνέπειες της πανδημίας COVID-19 και του ρωσικού πολέμου κατά της Ουκρανίας, καθιστά αναγκαίο να συνεχιστεί η αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης ωσότου επιτευχθεί ενδεχομένως συμφωνία μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την αναθεώρηση των ισχυόντων κανόνων οικονομικής διακυβέρνησης·
13. υπενθυμίζει ότι ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) βασίζεται στο άρθρο 175 ΣΛΕΕ, το οποίο αποσκοπεί στην επίτευξη των στόχων που ορίζονται στο άρθρο 174 ΣΛΕΕ και, επομένως, συμπληρώνει την πολιτική συνοχής ως μακροπρόθεσμη διαρθρωτική επένδυση·
14. υπογραμμίζει τη σημασία να εφαρμοστεί με ταχύ και αποδοτικό τρόπο ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ο οποίος αναγνωρίζεται από το Συμβούλιο ως μέσο συνοχής και ως ένα από τα κύρια εργαλεία για την ανάκαμψη, παρείχε δε χρηματοδοτική στήριξη ύψους 672,5 δισεκατ. EUR σε μορφή δανείων και επιχορηγήσεων κατά τα πρώτα έτη της ανάκαμψης· η σημασία να επιτευχθεί υψηλός βαθμός ανθεκτικότητας στις εγχώριες οικονομίες είναι ένα από τα διδάγματα που αντλήθηκαν από την τελευταία παγκόσμια οικονομική, κοινωνική και χρηματοπιστωτική κρίση, είναι δε ζωτικής σημασίας να αποφευχθούν οι τιμωρητικές προσεγγίσεις στην οικονομική διακυβέρνηση στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου· θεωρεί θεμελιώδους σημασίας να καθιερωθεί η συμπληρωματικότητα εντός και μεταξύ των προγραμμάτων συνοχής και του ΜΑΑ και να αποφευχθούν οι επικαλύψεις κατά την εφαρμογή τους·
15. υπό το φως της τρέχουσας οικονομικής κρίσης και της αύξησης του πληθωρισμού και του ενεργειακού κόστους, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα διαθέσιμα κονδύλια εξακολουθούν να αξιοποιούνται με αποδοτικό τρόπο, προτρέπει την Επιτροπή να εγκρίνει και να στηρίξει τα κράτη μέλη ώστε να προσαρμόσουν τα εθνικά τους σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στη νέα κατάσταση, όπως ορίζεται στο άρθρο 21 του ΜΑΑ·
16. υπογραμμίζει τη σημασία να εφαρμοστεί με ταχύ και αποδοτικό τρόπο η πολιτική συνοχής για την περίοδο 2021-2027· τονίζει ότι είναι αναγκαίο να επιταχυνθεί η διαδικασία αυτή προκειμένου να αποφευχθούν περαιτέρω καθυστερήσεις·
17. ζητεί να συμβάλει ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στην οικοδόμηση μιας πιο βιώσιμης, ανθεκτικής και δικαιότερης Ευρώπης για την επόμενη γενιά, και δη μέσω επενδύσεων και νομοθεσιών στους τομείς της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, της ανακαίνισης, της βιώσιμης κινητικότητας, της βιοποικιλότητας και της παραγωγικότητας· επισημαίνει ότι, για να επιτευχθεί ο στόχος του 30 % όσον αφορά την ενσωμάτωση της διάστασης του κλίματος τόσο για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο όσο και για το Next Generation EU σύμφωνα με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (ΣΒΑ), κάθε σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα πρέπει να διαθέτει, για κλιματικές επιδιώξεις, τουλάχιστον το 37 % των δαπανών· καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν τη συνέπεια, τη συνεκτικότητα και τις συνέργειες με την Ατζέντα 2030 των Ηνωμένων Εθνών·
18. τονίζει ότι η συμμετοχή των περιφερειακών και τοπικών αρχών, καθώς και των οικονομικών και κοινωνικών εταίρων, των επαγγελματικών ενώσεων και των σχετικών φορέων που εκπροσωπούν την κοινωνία των πολιτών, όπως οι ΜΚΟ, είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχή εφαρμογή του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας υπό το φως της ταχείας ανάκαμψης από την τρέχουσα κρίση· εκφράζει, εν προκειμένω, τη λύπη του για την έλλειψη συμμετοχής των περιφερειακών και τοπικών αρχών στη διαμόρφωση και εφαρμογή του ΜΑΑ· καλεί την Επιτροπή να προτείνει ένα εργαλείο αξιολόγησης που θα διασφαλίζει ότι τηρούνται τα κριτήρια των διαβουλεύσεων των κρατών μελών με τις τοπικές, περιφερειακές και εθνικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών·
19. υπογραμμίζει τον ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην προώθηση της κοινωνικής οικονομίας και τη μείωση των κοινωνικών και οικονομικών διαφορών, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες της κοινότητας, ιδίως μετά τον αρνητικό αντίκτυπο που είχε η COVID-19 στις επιχειρήσεις και στην κοινωνία στο σύνολό της· επισημαίνει ότι, σε περιφέρειες όπου οι δημόσιες αρχές δεν διέθεταν υποδομές κοινωνικής μέριμνας που να λειτουργούν καλά, πολλές τοπικές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις παρείχαν βασικές υπηρεσίες· τονίζει ότι η ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας πρέπει να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητες των επιχειρήσεων και οργανώσεων της κοινωνικής οικονομίας ώστε να εξασφαλιστεί ισχυρή οικονομική ανάκαμψη, να στηριχθεί η επιχειρηματικότητα και να δημιουργηθούν ποιοτικές θέσεις εργασίας σε όλες τις περιφέρειες της ΕΕ·
20. θεωρεί ότι πρέπει να χρησιμοποιηθεί ευελιξία προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι ταχείες αλλαγές στο πλαίσιο της τρέχουσας κρίσης και να εξασφαλιστούν επαρκείς επενδύσεις για την τόνωση βασικών τομέων, ιδίως όσων επλήγησαν περισσότερο από την κρίση, με γνώμονα να προωθηθούν η δημιουργία και διατήρηση ποιοτικών θέσεων εργασίας και να εξασφαλιστεί η ίση πρόσβαση στην αγορά εργασίας σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων· τονίζει ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα πλέον ευάλωτα τμήματα του πληθυσμού· σημειώνει ότι η πανδημία ανέδειξε την ανάγκη να ενισχυθεί η τοπική παραγωγή προκειμένου να αποφευχθούν μελλοντικές ελλείψεις στους οικονομικούς τομείς της γεωργίας, της βιομηχανίας και της υγείας· υποστηρίζει τα βραχέα κυκλώματα και την τοπική παραγωγή ώστε να μειωθούν σημαντικά οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και να ενισχυθούν οι τοπικές οικονομίες που αποδυναμώθηκαν λόγω της κρίσης·
21. τονίζει εκ νέου τον κρίσιμο ρόλο που διαδραματίζει η πολιτική συνοχής, ως η βασική επενδυτική πολιτική στην Ευρώπη, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της διαδικασίας ανάκαμψης· υπογραμμίζει την ανάγκη να αυξηθεί ο προϋπολογισμός για την πολιτική συνοχής για το διάστημα μετά την περίοδο 2021-2027, προκειμένου να διατηρήσει την ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία της, και έτσι να συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική ενσωμάτωση, την καινοτομία, και την προστασία του περιβάλλοντος·
22. τονίζει ότι οι πολιτικές για την ισότητα των φύλων πρέπει να εδραιωθούν και να ενσωματωθούν σε όλα τα στάδια της οικονομικής διακυβέρνησης, ιδίως υπό το φως του έμφυλου αντικτύπου της πανδημίας COVID-19, καθώς επηρεάστηκε αρνητικά η συμμετοχή των γυναικών στην οικονομία.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Ημερομηνία έγκρισης |
1.3.2023 |
|
|
|
Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας |
+: –: 0: |
49 6 4 |
||
Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Rasmus Andresen, Άννα-Μισέλ Ασημακοπούλου, Manon Aubry, Gunnar Beck, Isabel Benjumea Benjumea, Stefan Berger, Gilles Boyer, Markus Ferber, Jonás Fernández, Giuseppe Ferrandino, Frances Fitzgerald, José Manuel García-Margallo y Marfil, Valentino Grant, Claude Gruffat, José Gusmão, Enikő Győri, Eero Heinäluoma, Michiel Hoogeveen, Danuta Maria Hübner, France Jamet, Billy Kelleher, Ondřej Kovařík, Γεώργιος Κύρτσος, Aurore Lalucq, Aušra Maldeikienė, Siegfried Mureşan, Denis Nesci, Luděk Niedermayer, Piernicola Pedicini, Lídia Pereira, Kira Marie Peter-Hansen, Eva Maria Poptcheva, Evelyn Regner, Dorien Rookmaker, Alfred Sant, Joachim Schuster, Ralf Seekatz, Pedro Silva Pereira, Paul Tang, Irene Tinagli, Ernest Urtasun, Johan Van Overtveldt, Stéphanie Yon-Courtin, Roberts Zīle |
|||
Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Marc Angel, Nicola Beer, Karima Delli, Herbert Dorfmann, Gianna Gancia, Eider Gardiazabal Rubial, Elisabetta Gualmini, Valérie Hayer, Chris MacManus, Fulvio Martusciello, Jessica Polfjärd, Clara Ponsatí Obiols, René Repasi |
|||
Αναπληρωτές (άρθρο 209 παράγραφος 7 του Κανονισμού) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία |
Joachim Kuhs, Alessandro Panza |
|||
ΤΕΛΙΚΗ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΜΕ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΚΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
49 |
+ |
ECR |
Michiel Hoogeveen, Denis Nesci, Dorien Rookmaker, Johan Van Overtveldt, Roberts Zīle |
NI |
Clara Ponsatí Obiols |
PPE |
Άννα‑Μισέλ Ασημακοπούλου, Isabel Benjumea Benjumea, Stefan Berger, Herbert Dorfmann, Markus Ferber, Frances Fitzgerald, José Manuel García-Margallo y Marfil, Danuta Maria Hübner, Aušra Maldeikienė, Fulvio Martusciello, Siegfried Mureşan, Luděk Niedermayer, Lídia Pereira, Jessica Polfjärd, Ralf Seekatz |
Renew |
Nicola Beer, Gilles Boyer, Giuseppe Ferrandino, Valérie Hayer, Billy Kelleher, Ondřej Kovařík, Γεώργιος Κύρτσος, Eva Maria Poptcheva, Stéphanie Yon-Courtin |
S&D |
Marc Angel, Jonás Fernández, Eider Gardiazabal Rubial, Elisabetta Gualmini, Eero Heinäluoma, Aurore Lalucq, Evelyn Regner, René Repasi, Alfred Sant, Joachim Schuster, Pedro Silva Pereira, Paul Tang, Irene Tinagli |
Verts/ALE |
Rasmus Andresen, Karima Delli, Claude Gruffat, Piernicola Pedicini, Kira Marie Peter-Hansen, Ernest Urtasun |
6 |
- |
ID |
Gunnar Beck, France Jamet, Joachim Kuhs |
The Left |
Manon Aubry, José Gusmão, Chris MacManus |
4 |
0 |
ID |
Gianna Gancia, Valentino Grant, Alessandro Panza |
NI |
Enikő Győri |
Υπόμνημα των χρησιμοποιούμενων συμβόλων:
+ : υπέρ
- : κατά
0 : αποχή
- [1] ΕΕ L 306 της 23.11.2011, σ. 41.
- [2] ΕΕ L 306 της 23.11.2011, σ. 33.
- [3] ΕΕ L 306 της 23.11.2011, σ. 1.
- [4] ΕΕ L 306 της 23.11.2011, σ. 8.
- [5] ΕΕ L 306 της 23.11.2011, σ. 12.
- [6] ΕΕ L 306 της 23.11.2011, σ. 25.
- [7] ΕΕ L 140 της 27.5.2013, σ. 1.
- [8] ΕΕ L 140 της 27.5.2013, σ. 11.
- [9] ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 1.
- [10] ΕΕ L 57 της 18.2.2021, σ. 17.
- [11] ΕΕ C 67 της 8.2.2022, σ. 90.
- [12] ΕΕ C 415 της 13.10.2021, σ. 22.
- [13] ΕΕ C 99 της 1.3.2022, σ. 191.
- [14] Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 13ης Ιανουαρίου 2015, με τίτλο «Αξιοποίηση στο έπακρο της ελαστικότητας στο πλαίσιο των υφιστάμενων κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης» (COM(2015)0012).
- [15] COM(2022)0583.
- [16] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2023)0053.
- [17] Στην τελική ψηφοφορία παρίσταντο οι βουλευτές: Pascal Canfin, Bas Eickhout, Anja Hazekamp, César Luena, Marian‑Jean Marinescu, João Albuquerque, Eric Andrieu, Mathilde Androuët, Aurélia Beigneux, Hildegard Bentele, Alexander Bernhuber, Michael Bloss, Karolin Braunsberger‑Reinhold, Clare Daly Delara Burkhardt, Traian Băsescu, Mohammed Chahim, Tudor Ciuhodaru, Nathalie Colin‑Oesterlé, Ilan De Basso, Jarosław Duda, Cyrus Engerer, Agnès Evren, Heléne Fritzon, Malte Gallée, Jens Geier, Helmut Geuking, Andreas Glück, Nicolás González Casares, Catherine Griset, Robert Hajšel, Teuvo Hakkarainen, Niclas Herbst, Martin Hojsík, Pär Holmgren, Jan Huitema, Billy Kelleher, Ska Keller, Beata Kempa, Πέτρος Κόκκαλης, Ewa Kopacz, Joanna Kopcińska, Peter Liese, Karsten Lucke, Sara Matthieu, Liudas Mažylis, Tilly Metz, Silvia Modig, Dolors Montserrat, Johan Nissinen, Ljudmila Novak, Jutta Paulus, Sirpa Pietikäinen, Stanislav Polčák, Erik Poulsen, Frédérique Ries, Manuela Ripa, María Soraya Rodríguez Ramos, Robert Roos, Sándor Rónai, Massimiliano Salini, Christel Schaldemose, Christine Schneider, Ivan Vilibor Sinčić, Μαρία Σπυράκη, Véronique Trillet‑Lenoir, Achille Variati, Petar Vitanov, Alexandr Vondra, Jörgen Warborn, Witold Jan Waszczykowski, Pernille Weiss, Sarah Wiener, Emma Wiesner, Michal Wiezik, Jadwiga Wiśniewska, Tiemo Wölken, Anna Zalewska.
- [18] Ήταν παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία οι βουλευτές: Younous Omarjee (πρόεδρος), Isabel Benjumea Benjumea (αντιπρόεδρος), Krzysztof Hetman (αντιπρόεδρος), Nora Mebarek (αντιπρόεδρος), François Alfonsi, Pascal Arimont, Adrian‑Dragoş Benea, Stéphane Bijoux, Franc Bogovič, Karolin Braunsberger‑Reinhold, Daniel Buda, Corina Crețu, Rosa D'Amato, Christian Doleschal, Matthias Ecke, Chiara Gemma, Mircea‑Gheorghe Hava, Hannes Heide, Ondřej Knotek, Elżbieta Kruk, Martina Michels, Denis Nesci, Niklas Nienaß, Andrey Novakov, Jan Olbrycht, Alessandro Panza, Mauri Pekkarinen, Rovana Plumb, Caroline Roose, Bronis Ropė, Marcos Ros Sempere, André Rougé, Susana Solís Pérez, Jordi Cañas (αναπληρωτής του Alin Mituța σύμφωνα με το άρθρο 209 παράγραφος 7 του Κανονισμού) και Gilles Lebreton (αναπληρωτής του Eric Minardi σύμφωνα με το άρθρο 209 παράγραφος 7 του Κανονισμού).