SPRAWOZDANIE w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób, które angażują się w debatę publiczną, przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi („strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej”)

29.6.2023 - (COM(2022)0177 – C9‑0161/2022 – 2022/0117(COD)) - ***I

Komisja Prawna
Sprawozdawca: Tiemo Wölken
Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej w ramach procedury zaangażowanych komisji zgodnie z art. 57 Regulaminu
Ramona Strugariu, Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych

Poprawki

• 001-088 (PDF - 248 KB)
• 001-088 (DOC - 60 KB)
• 089-092 (PDF - 118 KB)
• 089-092 (DOC - 39 KB)
• 093-102 (PDF - 142 KB)
• 093-102 (DOC - 42 KB)
• 103-112 (PDF - 137 KB)
• 103-112 (DOC - 41 KB)
• 113-122 (PDF - 130 KB)
• 113-122 (DOC - 40 KB)
• 123-125 (PDF - 113 KB)
• 123-125 (DOC - 38 KB)
• 126-126 (PDF - 246 KB)
• 126-126 (DOC - 82 KB)

PROJEKT REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób, które angażują się w debatę publiczną, przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi („strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej”)

(COM(2022)0177 – C9‑0161/2022 – 2022/0117(COD))

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

Parlament Europejski,

– uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2022)0177),

– uwzględniając art. 294 ust. 2 i art. 81 ust. 2 lit. f) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C9-0161/2022),

– uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

– uwzględniając uzasadnione opinie przedstawione – na mocy protokołu nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności – przez Senat Czech oraz Senat Francji, w których stwierdzono, że projekt aktu ustawodawczego nie jest zgodny z zasadą pomocniczości,

– uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 26 października 2022 r.[1],

– uwzględniając art. 59 Regulaminu,

– uwzględniając opinie przedstawione przez Komisję Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych oraz Komisję Kultury i Edukacji,

– uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej (A9‑0223/2023),

1. przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;

2. proponuje, by nazywać ten akt „dyrektywą Tiemo Wölkena –... w sprawie ochrony osób, które angażują się w debatę publiczną, przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi („strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej”)[2];

3. zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli zastąpi ona pierwotny wniosek, wprowadzi w nim istotne zmiany lub planuje ich wprowadzenie;

4. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.

Poprawka  1

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Umocowanie 2 a (nowe)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego,

Poprawka  2

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 2

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(2) Art. 10 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej stanowi, że każdy obywatel ma prawo uczestniczyć w życiu demokratycznym Unii. W Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej („Karta praw podstawowych”) przewiduje się między innymi prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 7), prawo do ochrony danych osobowych (art. 8), prawo do wolności wypowiedzi i informacji, które obejmuje poszanowanie wolności i pluralizmu mediów (art. 11), oraz prawo do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu (art. 47).	(2) Art. 10 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej stanowi, że każdy obywatel ma prawo uczestniczyć w życiu demokratycznym Unii. W Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej („Karta praw podstawowych”) przewiduje się między innymi prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 7), prawo do ochrony danych osobowych (art. 8), prawo do wolności wypowiedzi i informacji, które obejmuje poszanowanie wolności i pluralizmu mediów (art. 11), prawo do wolności zgromadzania się i stowarzyszania się (art. 12) oraz prawo do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu (art. 47).

Poprawka  3

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 3 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(3a) Prawo do wolności wypowiedzi jest prawem podstawowym, z którego należy korzystać z poczuciem obowiązku i odpowiedzialności, z uwzględnieniem podstawowego prawa społeczeństwa do uzyskania bezstronnych informacji oraz poszanowaniem podstawowego prawa do ochrony dobrego imienia, danych osobowych i prywatności. W przypadku konfliktów między tymi prawami każda wszystkie strony muszą mieć dostęp do sądów z należytą gwarancją zasady rzetelnego procesu sądowego.

Poprawka  4

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 3 b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(3b) W rezolucji z 11 listopada 2021 r. w sprawie wzmocnienia demokracji oraz wolności i pluralizmu mediów w UE Parlament Europejski wezwał Komisję, by przedstawiła wniosek dotyczący pakietu prawa miękkiego i twardego w celu rozwiązania problemu rosnącej liczby strategicznych powództw zmierzających do stłumienia debaty publicznej, zwanych także SLAPP, dotyczących dziennikarzy, organizacji pozarządowych, pracowników naukowych i społeczeństwa obywatelskiego w Unii. Parlament zaproponował środki ustawodawcze w dziedzinie prawa cywilnego i prawa karnego procesowego, takie jak mechanizm wczesnego oddalenia w przypadku stanowiących nadużycie powództw cywilnych, prawo do pełnego zasądzenia kosztów poniesionych przez pozwanego oraz prawo do odszkodowania. Rezolucja z 11 listopada 2021 r. zawierała również apel o odpowiednie szkolenia dla sędziów i prawników w zakresie SLAPP, a także o utworzenie specjalnego funduszu zapewniającego wsparcie finansowe ofiarom SLAPP oraz publicznego rejestru orzeczeń sądowych w sprawach SLAPP. Parlament wezwał w niej ponadto do przeglądu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/20121a („rozporządzenie Bruksela I”) i rozporządzenia (WE) nr 864/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady1b(„rozporządzenie Rzym II”), aby zapobiec „turystce sądowej” lub zjawisku wyboru sądu ze względu na możliwość korzystniejszego rozstrzygnięcia sprawy (ang. forum shopping).
	__________________
	1a Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. L 351 z 20.12.2012, s. 1).
	1b Rozporządzenie (WE) nr 864/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. dotyczące prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych („Rzym II”) (Dz.U. L 199 z 31.7.2007, s. 40).

 

Poprawka  5

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 4

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(4) Celem niniejszej dyrektywy jest zapewnienie ochrony osobom fizycznym i prawnym, które angażują się w debatę publiczną w sprawach leżących w interesie publicznym, w szczególności dziennikarzom i obrońcom praw człowieka, przed postępowaniami sądowymi, które są wszczynane przeciwko nim, aby zniechęcić ich do debaty publicznej (często określanymi również mianem „strategicznych powództw zmierzających do stłumienia debaty publicznej” lub „SLAPP”).	(4) Celem niniejszej dyrektywy jest zapewnienie minimalnych zasad na szczeblu Unii w celu zagwarantowania ochrony osobom fizycznym i prawnym, które angażują się w debatę publiczną w sprawach leżących w interesie publicznym, w tym dziennikarzom, wydawcom, organizacjom medialnym, sygnalistom i obrońcom praw, a także organizacjom społeczeństwa obywatelskiego, organizacjom pozarządowym, związkom zawodowym, artystom, badaczom i nauczycielom akademickim, przed postępowaniami sądowymi, które są wszczynane przeciwko nim, albo przed groźbami wszczęcia takich postępowań, aby zniechęcić ich do debaty publicznej (często określanymi również mianem „strategicznych powództw zmierzających do stłumienia debaty publicznej” lub „SLAPP”).

Poprawka  6

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 5

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(5) Dziennikarze odgrywają ważną rolę w ułatwianiu debaty publicznej oraz w przekazywaniu i otrzymywaniu informacji, opinii i idei. Istotne jest zapewnienie im przestrzeni niezbędnej do tego, aby mogli wnosić wkład do otwartej, wolnej i uczciwej debaty oraz by mogli zwalczać dezinformację, manipulacje informacjami i ingerencje w informacje. Dziennikarze powinni mieć możliwość skutecznego prowadzenia swoich działań, aby zapewnić obywatelom dostęp do pluralizmu poglądów w demokracjach europejskich.	(5) Dziennikarze odgrywają ważną rolę w ułatwianiu debaty publicznej oraz w przekazywaniu i otrzymywaniu informacji, opinii i idei. Niezależne profesjonalne i odpowiedzialne dziennikarstwo oraz dostęp do pluralistycznych informacji stanowią kluczowe filary demokracji. Istotne jest zapewnienie dziennikarzom przestrzeni niezbędnej do tego, aby mogli wnosić wkład do otwartej, wolnej i uczciwej debaty oraz by mogli zwalczać dezinformację, manipulacje informacjami i ingerencje w informacje. Dziennikarze powinni mieć możliwość skutecznego prowadzenia swoich działań bez obaw, aby zapewnić obywatelom dostęp do pluralizmu poglądów w demokracjach europejskich.

Poprawka  7

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 6

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(6) W szczególności dziennikarze śledczy odgrywają kluczową rolę w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej, korupcji i ekstremizmu. Ich praca wiąże się ze szczególnie wysokim ryzykiem, a oni sami coraz częściej doświadczają ataków i nękania. Niezbędny jest solidny system gwarancji, który umożliwi im pełnienie zasadniczej roli strażników w sprawach leżących w uzasadnionym interesie publicznym.	(6) W szczególności dziennikarze śledczy i organizacje medialne odgrywają kluczową rolę w ujawnianiu i zwalczaniu przestępczości zorganizowanej, nadużycia władzy, korupcji, naruszeń praw podstawowych i ekstremizmu. Ich praca wiąże się ze szczególnie wysokim ryzykiem, a oni sami coraz częściej doświadczają ataków, zabójstw, gróźb, zastraszania i nękania. Niezbędny jest solidny system gwarancji i ochrony, w tym ochrony bezpieczeństwa fizycznego, aby umożliwić dziennikarzom śledczym pełnienie zasadniczej roli strażników w sprawach leżących w uzasadnionym interesie publicznym, bez obawy przed karą za poszukiwanie prawdy i informowanie społeczeństwa.

Poprawka  8

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 7

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(7) Obrońcy praw człowieka także odgrywają ważną rolę w demokracjach europejskich, szczególnie jeżeli chodzi o zapewnienie poszanowania praw podstawowych, wartości demokratycznych, włączenia społecznego, ochrony środowiska i państwa prawnego. Powinni oni mieć możliwość aktywnego uczestnictwa w życiu publicznym oraz prawo do wyrażania swoich poglądów w kwestiach politycznych i w procesach decyzyjnych bez obaw przed zastraszaniem. Obrońcy praw człowieka to osoby lub organizacje zaangażowane w obronę praw podstawowych i wielu innych praw, takich jak prawa związane ze środowiskiem i klimatem, prawa kobiet, prawa osób LGBTIQ, prawa osób wywodzących się z mniejszości rasowych lub etnicznych, prawa pracownicze i wolności wyznania. Inni uczestnicy debaty publicznej, tacy jak nauczyciele akademiccy i badacze, również wymagają odpowiedniej ochrony.	(7) Obrońcy praw człowieka także odgrywają ważną rolę w demokracjach europejskich, szczególnie jeżeli chodzi o zapewnienie poszanowania praw podstawowych, wartości demokratycznych, włączenia społecznego, ochrony środowiska, równości płci i praworządności. Biorąc pod uwagę politykę Unii w zakresie środowiska i klimatu, należy również zwrócić uwagę na ochronę obrońców praw środowiskowych. Obrońcy praw człowieka powinni mieć możliwość aktywnego uczestnictwa w życiu publicznym, propagowania odpowiedzialności oraz prawo do wyrażania swoich poglądów w kwestiach politycznych i w procesach decyzyjnych bez obaw przed zastraszaniem. Obrońcy praw człowieka to osoby lub organizacje zaangażowane w obronę praw podstawowych i wielu innych praw, takich jak prawa związane ze środowiskiem i klimatem, prawa kobiet, prawa osób LGBTIQ+, prawa osób wywodzących się z mniejszości rasowych lub etnicznych, prawa pracownicze i wolności wyznania.

Poprawka  9

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 7 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(7a) Uczestnicy debaty publicznej – inni niż dziennikarze, organizacje medialne lub obrońcy praw człowieka – tacy jak nauczyciele akademiccy, badacze lub artyści, również zasługują na odpowiednią ochronę. W społeczeństwie demokratycznym powinni oni mieć możliwość prowadzenia badań, nauczania, uczenia się, występowania i komunikowania się bez obaw przed represjami. Naukowcy i badacze wnoszą zasadniczy wkład w debatę publiczną i rozpowszechnianie wiedzy, a także zapewniają, aby debata demokratyczna mogła odbywać się w oparciu o rzetelne informacje i przeciwdziałać dezinformacji.

Poprawka  10

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 9

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(9) Dla wspierania takiego otoczenia istotna jest ochrona dziennikarzy i obrońców praw człowieka przed postępowaniami sądowymi zmierzającymi do stłumienia debaty publicznej. Takie postępowanie sądowe nie są wszczynane na potrzeby dostępu do wymiaru sprawiedliwości, lecz w celu stłumienia debaty publicznej zwykle z zastosowaniem nękania i zastraszania.	(9) Dla wspierania takiego otoczenia istotna jest ochrona osób fizycznych i prawnych przed postępowaniami sądowymi zmierzającymi do stłumienia debaty publicznej. Takie postępowania sądowe nie są wszczynane na potrzeby dostępu do wymiaru sprawiedliwości, lecz w celu stłumienia debaty publicznej oraz uniemożliwiania dochodzeń i zgłaszania naruszeń prawa unijnego i krajowego, w tym korupcji lub innych nadużyć, zwykle z zastosowaniem nękania i zastraszania.

Poprawka  11

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 10

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(10) Powództwa typu SLAPP są zazwyczaj wszczynane przez wpływowe podmioty, np. osoby fizyczne, grupy lobbystyczne, korporacje i organy państwowe. Często występuje przy tym nierównowaga sił między stronami – powód ma silniejszą pozycję finansową lub polityczną niż pozwany. Chociaż nie jest to niezbędny element takich spraw, to nierównowaga sił, jeśli występuje, znacznie zwiększa szkodliwe skutki, a także efekty mrożące postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej.	(10) Powództwa typu SLAPP są zazwyczaj wszczynane przez wpływowe podmioty – takie jak osoby fizyczne, grupy lobbystyczne, korporacje, urzędnicy publiczni, podmioty podlegające kontroli publicznej, politycy, organy sądowe i organy państwa – z zamiarem stłumienia debaty publicznej. Często występuje przy tym nierównowaga sił między stronami – powód ma silniejszą pozycję finansową lub polityczną niż pozwany. Chociaż nie jest to niezbędny element takich spraw, to nierównowaga sił, jeśli występuje, znacznie zwiększa szkodliwe skutki, a także efekty mrożące postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej.

Poprawka  12

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 11

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(11) Postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej mogą mieć negatywny wpływ na wiarygodność i reputację dziennikarzy i obrońców praw człowieka oraz wyczerpywać ich zasoby finansowe i zasoby innego rodzaju. Ze względu na takie postępowania może dojść do opóźnienia lub całkowitego uniemożliwienia publikacji informacji na temat sprawy leżącej w interesie publicznym. Czas trwania postępowań i presja finansowa mogą mieć efekt mrożący na dziennikarzy i obrońców praw człowieka. Występowanie takich praktyk może mieć zatem odstraszający wpływ na ich pracę, przyczyniając się do autocenzury ze względu na ewentualne przyszłe postępowania sądowe, co prowadzi do osłabienia debaty publicznej ze szkodą dla całego społeczeństwa.	(11) Postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej mogą mieć negatywny wpływ na wiarygodność i reputację osób fizycznych i prawnych, które angażują się w debatę publiczną, oraz wyczerpywać ich zasoby finansowe i zasoby innego rodzaju. Ze względu na takie postępowania może dojść do opóźnienia lub całkowitego uniemożliwienia publikacji informacji na temat sprawy leżącej w interesie publicznym. Czas trwania postępowań i presja finansowa mogą mieć efekt mrożący na osoby fizyczne i prawne, które angażują się w debatę publiczną. Występowanie takich praktyk może mieć zatem odstraszający wpływ na ich pracę, przyczyniając się do autocenzury ze względu na ewentualne przyszłe postępowania sądowe, co prowadzi do osłabienia debaty publicznej ze szkodą dla całego społeczeństwa.

Poprawka  13

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 12

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(12) Osoby, wobec których prowadzone są postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej, mogą stać w obliczu wielu postępowań jednocześnie, czasami wszczynanych w kilku jurysdykcjach. Postępowania wszczęte w jurysdykcji jednego państwa członkowskiego przeciwko osobie zamieszkałej w innym państwie członkowskim są zazwyczaj bardziej złożone i kosztowne dla pozwanego. Powodowie w postępowaniach sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej mogą również wykorzystywać narzędzia proceduralne w celu wydłużenia czasu trwania i zwiększenia kosztów postępowania oraz wytaczać powództwa w jurysdykcji, którą uważają za sprzyjającą ich sprawie, a nie w sądzie najwłaściwszym do jej rozpatrzenia. Takie praktyki powodują także zbędne i szkodliwe obciążenie krajowych systemów sądowych.	(12) Osoby, wobec których prowadzone są postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej, mogą stać w obliczu wielu postępowań jednocześnie – postępowań cywilnych, administracyjnych lub karnych, lub połączenia tych postępowań – i czasami wszczynanych w kilku jurysdykcjach. Postępowania wszczęte w jurysdykcji jednego państwa członkowskiego przeciwko osobie zamieszkałej w innym państwie członkowskim są zazwyczaj bardziej złożone i kosztowne dla pozwanego. Powodowie w postępowaniach sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej mogą również wykorzystywać narzędzia proceduralne w celu wydłużenia czasu trwania i zwiększenia kosztów postępowania oraz wytaczać powództwa w jurysdykcji, którą uważają za sprzyjającą ich sprawie (forum shopping), a nie w sądzie najwłaściwszym do jej rozpatrzenia. Czas trwania i wielość postępowań, presja finansowa i groźba kar stanowią potężne narzędzia zastraszania i wyciszania krytycznych wypowiedzi. Takie praktyki powodują także zbędne i szkodliwe obciążenie krajowych systemów sądowych i prowadzą do niewłaściwego wykorzystania ich zasobów, stanowiąc tym samym nadużycie systemów sądowych.

Poprawka  14

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 13

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(13) Gwarancje przewidziane w niniejszej dyrektywie powinny mieć zastosowanie do każdej osoby fizycznej lub prawnej ze względu na jej zaangażowanie w debatę publiczną. Powinny one także chronić osoby fizyczne lub prawne, które na gruncie zawodowym albo osobistym udzielają wsparcia i pomocy innej osobie w celach mających bezpośredni związek z debatą publiczną w sprawie leżącej w interesie publicznym lub dostarczają towary bądź świadczą usługi na potrzeby realizacji tych celów. Dotyczy to na przykład dostawców usług internetowych, wydawnictw lub drukarni, które stoją w obliczu postępowania sądowego lub są zagrożone postępowaniem sądowym za świadczenie usług na rzecz osoby, wobec której prowadzone jest postępowanie sądowe.	(13) Gwarancje przewidziane w niniejszej dyrektywie powinny mieć zastosowanie do każdej osoby fizycznej lub prawnej ze względu na jej bezpośrednie lub pośrednie zaangażowanie w debatę publiczną. Powinny one także chronić osoby fizyczne lub prawne, które na gruncie zawodowym albo osobistym udzielają wsparcia i pomocy innej osobie w celach mających bezpośredni związek z debatą publiczną w sprawie leżącej w interesie publicznym lub dostarczają towary bądź świadczą usługi na potrzeby realizacji tych celów. Dotyczy to na przykład prawników, członków rodziny, dostawców usług internetowych, wydawnictw lub drukarni, które stoją w obliczu postępowania sądowego lub są zagrożone postępowaniem sądowym za udzielanie pomocy, świadczenie wsparcia lub usług na rzecz osoby, wobec której prowadzone jest postępowanie sądowe.

Poprawka  15

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 15

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(15) Dyrektywa nie ma zastosowania do roszczeń wynikających z odpowiedzialności państwa za działania lub zaniechania w wykonywaniu władzy publicznej (acta iure imperii) i roszczeń wobec urzędników działających w imieniu państwa oraz odpowiedzialności za działania organów publicznych, w tym odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych.	(15) Dyrektywa nie ma zastosowania do roszczeń wynikających z odpowiedzialności państwa za działania lub zaniechania w wykonywaniu władzy publicznej (acta iure imperii) i roszczeń wobec urzędników działających w imieniu państwa oraz odpowiedzialności za działania organów publicznych, w tym odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych, chyba że przewiduje to prawo krajowe. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, postępowania sądowe mogą nadal wchodzić w zakres „spraw cywilnych i handlowych”, o których mowa w niniejszej dyrektywie, gdy stroną jest państwo lub podmiot publiczny, jeśli działania lub zaniechania nie zachodzą przy wykonywaniu władzy publicznej.

Poprawka  16

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 15 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(15a) Niniejsza dyrektywa ustanawia normy minimalne, umożliwiając w ten sposób państwom członkowskim przyjęcie lub utrzymanie przepisów, które są korzystniejsze dla osób angażujących się w debatę publiczną, w tym prawa krajowego ustanawiającego skuteczniejsze gwarancje proceduralne, takie jak podwójna kara, zgodnie z którą, przy pełnym poszanowaniu prawa do rzetelnego procesu sądowego, sąd może nie tylko zasądzić koszty lub odszkodowanie na rzecz pozwanego, lecz także nałożyć karę, którą powód będzie zobowiązany zapłacić na rzecz państwa, jeżeli jest oczywiste, że wszczęte przez niego postępowanie sądowe było uciążliwe lub lekkomyślne lub że działał w złej wierze. Wdrożenie niniejszej dyrektywy nie może usprawiedliwiać pogorszenia w stosunku do poziomu ochrony już istniejącego w każdym państwie członkowskim.

Poprawka  17

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 16

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(16) Przez debatę publiczną należy rozumieć dowolne oświadczenie lub działanie osoby fizycznej lub prawnej wyrażone lub realizowane w ramach wykonywania prawa do wolności wypowiedzi i informacji w sprawie leżącej w interesie publicznym, takie jak tworzenie, wystawianie, reklamowanie lub inne promowanie komunikatów, publikacji lub utworów o charakterze dziennikarskim, politycznym, naukowym, akademickim, artystycznym, komentatorskim lub satyrycznym, a także wszelkie działania przygotowawcze bezpośrednio związane z takimi oświadczeniami lub działaniami. Może ona obejmować również działania dotyczące wykonywania prawa do wolności zrzeszania się i pokojowego gromadzenia się, takie jak organizowanie działań lobbingowych, demonstracji i protestów lub działań wynikających z wykonywania prawa do dobrej administracji i prawa do skutecznego środka odwoławczego, takich jak składanie skarg, petycji lub skarg administracyjnych i powództw oraz udział w wyżej wymienionych działaniach, a także udział w wysłuchaniach publicznych. Debata publiczna powinna także obejmować działania przygotowawcze, wspierające lub wspomagające, które mają bezpośredni i nieodłączny związek z danym oświadczeniem lub działaniem i które stały się przedmiotem dążeń do stłumienia debaty publicznej. Ponadto debata publiczna może obejmować inne działania mające na celu informowanie opinii publicznej lub wywieranie na nią wpływu lub wspieranie działań realizowanych przez społeczeństwo, w tym działania podejmowane przez jakikolwiek podmiot prywatny lub publiczny w związku z kwestią leżącą w interesie publicznym, takie jak organizowanie badań, sondaży, kampanii lub innych działań zbiorowych lub uczestnictwo w nich.	(16) Przez debatę publiczną należy rozumieć dowolne oświadczenie, działanie lub działalność o charakterze przygotowawczym, wspierającym lub wspomagającym bezpośrednio związane z takimi oświadczeniami lub działaniami, osoby fizycznej lub prawnej wyrażone lub realizowane w ramach wykonywania praw podstawowych, praw człowieka i swobód, takich jak prawo do wolności wypowiedzi i informacji w sprawie leżącej w interesie publicznym, takie jak tworzenie, wystawianie, reklamowanie lub inne promowanie treści dziennikarskich, komunikatów, publikacji lub utworów o charakterze dziennikarskim, politycznym, naukowym, akademickim, artystycznym, komentatorskim lub satyrycznym, a także wszelkie działania przygotowawcze bezpośrednio związane z takimi oświadczeniami lub działaniami. Może ona obejmować również działania dotyczące korzystania z wolności akademickiej i artystycznej, wykonywania prawa do wolności zrzeszania się i pokojowego gromadzenia się, takie jak organizowanie działań lobbingowych, demonstracji i protestów lub działań wynikających z wykonywania prawa do dobrej administracji i prawa do skutecznego środka odwoławczego, takich jak składanie skarg, petycji lub skarg administracyjnych i powództw oraz udział w wyżej wymienionych działaniach, a także udział w wysłuchaniach publicznych. Debata publiczna powinna także obejmować działania przygotowawcze, wspierające lub wspomagające, które mają bezpośredni i nieodłączny związek z danym oświadczeniem lub działaniem i które stały się przedmiotem dążeń do stłumienia debaty publicznej. Ponadto debata publiczna może obejmować inne działania mające na celu informowanie opinii publicznej lub wywieranie na nią wpływu lub wspieranie działań realizowanych przez społeczeństwo, w tym działania podejmowane przez jakikolwiek podmiot prywatny lub publiczny w związku z kwestią leżącą w interesie publicznym, takie jak organizowanie badań, sondaży, kampanii lub innych działań zbiorowych lub uczestnictwo w nich.

Poprawka  18

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 18

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(18) Pojęcie sprawy leżącej w interesie publicznym powinno obejmować także jakość, bezpieczeństwo lub inne istotne aspekty towarów, produktów lub usług, jeśli sprawy te mają znaczenie dla zdrowia publicznego, bezpieczeństwa, środowiska, klimatu lub korzystania z praw podstawowych. Czysto indywidualny spór między konsumentem a producentem lub usługodawcą w sprawie towaru, produktu lub usługi powinien być uwzględniony wyłącznie wówczas, gdy sprawa ma znamiona interesu publicznego, na przykład dotyczy produktu lub usługi, które nie spełniają norm środowiskowych lub norm bezpieczeństwa.	(18) Pojęcie sprawy leżącej w interesie publicznym powinno obejmować kwestie istotne dla korzystania z praw podstawowych, w tym równouprawnienia płci, ochrony przed przemocą ze względu na płeć i niedyskryminacji, oraz ochronę praworządności, wolności i pluralizmu mediów oraz środowiska. Powinno ono także obejmować jakość, bezpieczeństwo lub inne istotne aspekty towarów, produktów lub usług, w przypadku gdy sprawy te mają znaczenie dla zdrowia publicznego, bezpieczeństwa, środowiska, klimatu oraz praw konsumenta i praw pracowniczych. Czysto indywidualny spór między konsumentem a producentem lub usługodawcą w sprawie towaru, produktu lub usługi powinien być uwzględniony wyłącznie wówczas, gdy sprawa ma znamiona interesu publicznego, na przykład dotyczy produktu lub usługi, które nie spełniają norm środowiskowych lub norm bezpieczeństwa.

Poprawka  19

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 19 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(19a) Za sprawy leżące w interesie publicznym uznaje się zarzuty dotyczące korupcji, oszustwa, przywłaszczenia, prania pieniędzy, wymuszenia, przymusu, molestowania seksualnego i przemocy ze względu na płeć lub innych form zastraszania lub działalności przestępczej, lub innych przestępstw kryminalnych lub administracyjnych, w tym przestępstw finansowych i przestępstw przeciwko środowisku. Działania mające na celu ochronę wartości zapisanych w art. 2 TUE, zasady nieingerowania w procesy demokratyczne oraz zapewnienie lub ułatwienie publicznego dostępu do informacji w celu zwalczania dezinformacji także kwalifikują się jako sprawy leżące w interesie publicznym.

Poprawka  20

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 20

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(20) Postępowania sądowe stanowiące nadużycie zazwyczaj obejmują taktyki procesowe stosowane w złej wierze, takie jak opóźnianie postępowań, narażanie pozwanego na nieproporcjonalnie wysokie koszty postępowania lub wybór sądu ze względu na możliwość korzystniejszego rozstrzygnięcia sprawy (ang. forum-shopping). Tego rodzaju taktyki są stosowane przez powoda w celach innych niż uzyskanie dostępu do wymiaru sprawiedliwości. Często – chociaż nie zawsze – są one połączone z różnymi formami zastraszania, nękania lub gróźb.	(20) Nierównowaga sił między stronami, która jest charakterystyczna dla powództw typu SLAPP, wynika zazwyczaj z nadużywania przez powoda wobec pozwanego przewagi ekonomicznej lub wpływów politycznych, a same roszczenia powoda nie mają wartości prawnej. Inne przesłanki wskazujące na postępowania sądowe stanowiące nadużycie zazwyczaj obejmują taktyki procesowe stosowane w złej wierze, takie jak wysuwanie co najmniej jednego częściowo lub całkowicie bezzasadnego roszczenia, nadmierne roszczenia odszkodowawcze, opóźnianie postępowania lub umarzanie sprawy na późniejszym etapie postępowania, wszczynanie wielu postępowań w podobnych sprawach, narażanie pozwanego na nieproporcjonalnie wysokie koszty postępowania lub wybór sądu ze względu na możliwość korzystniejszego rozstrzygnięcia sprawy. Przy ustalaniu, czy postępowanie sądowe stanowi nadużycie, należy również wziąć pod uwagę dotychczasowe zachowanie powoda, w szczególności wszelkie przypadki zastraszania działaniami prawnymi. Tego rodzaju taktyki są stosowane przez powoda w celach innych niż uzyskanie dostępu do wymiaru sprawiedliwości lub rzeczywiste wykonanie prawa. Często – chociaż nie zawsze – są one połączone z różnymi formami zastraszania, nękania lub gróźb.

Poprawka  21

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 20 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(20a) Ewidentnie bezpodstawne lub stanowiące nadużycie postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej stają się coraz bardziej wyrafinowane i skuteczniejsze, a jedną z stosowanych technik jest składanie jednocześnie wielu pozwów przeciwko tej samej osobie w tej samej sprawie, co oznacza, że pozwany musi bronić się i stawiać we wszystkich tych postępowaniach w tym samym czasie i równolegle, co nieproporcjonalnie zwiększa koszty, które ponosi.

Poprawka  22

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 20 b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(20b) Powództwa typu SLAPP konsekwentnie charakteryzuje brak równowagi między powodem i pozwanym pod względem zasobów finansowych i prawnych. Ten brak równowagi sił budzi szczególne obawy, jeśli stanowiące nadużycie powództwa są finansowane bezpośrednio lub pośrednio z budżetu państwa i połączone z innymi pośrednimi i bezpośrednimi środkami państwa przeciwko niezależnym organizacjom medialnym, niezależnemu dziennikarstwu i społeczeństwu obywatelskiemu.

Poprawka  23

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 20 c (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(20c) Stanowiące nadużycie postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej często naruszają uznane w Karcie prawo pozwanych do obrony, i może mieć również wpływ na ich prawo do rzetelnego procesu sądowego i domniemanie niewinności.

Poprawka  24

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 22

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(22) Należy uznać, że sprawa ma skutki transgraniczne, chyba że obie strony mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym samym państwie członkowskim co sąd rozpoznający sprawę. Nawet w przypadku gdy obie strony mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym samym państwie członkowskim co sąd rozpoznający sprawę, należy uznać, że sprawa ma skutki transgraniczne w dwóch innych rodzajach sytuacji. Pierwsza sytuacja to taka, w której określony akt udziału w debacie publicznej w odniesieniu do sprawy leżącej w interesie publicznym będącej przedmiotem zainteresowania, jest istotny dla więcej niż jednego państwa członkowskiego. Obejmuje to na przykład debatę publiczną w ramach wydarzeń organizowanych przez instytucje Unii, np. występowanie w wysłuchaniach publicznych lub oświadczenia lub działania dotyczące kwestii mających szczególne znaczenie dla więcej niż jednego państwa członkowskiego, takich jak zanieczyszczenie transgraniczne lub zarzuty dotyczące prania pieniędzy z potencjalnym elementem transgranicznym. Druga sytuacja, w której sprawę należy uznać za mającą skutki transgraniczne, występuje wówczas, gdy powód lub podmioty powiązane wszczęły równoległe lub wcześniejsze postępowanie sądowe przeciwko tym samym lub powiązanym pozwanym w innym państwie członkowskim. W tych dwóch rodzajach sytuacji uwzględnia się szczególny kontekst powództw typu SLAPP.	(22) Należy uznać, że sprawa ma skutki transgraniczne, chyba że obie strony mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym samym państwie członkowskim co sąd rozpoznający sprawę. Nawet w przypadku gdy obie strony mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym samym państwie członkowskim co sąd rozpoznający sprawę, należy uznać, że sprawa ma skutki transgraniczne w dwóch innych rodzajach sytuacji. Pierwsza sytuacja to taka, w której określony akt udziału w debacie publicznej jest istotny dla więcej niż jednego państwa członkowskiego ze względu na transgraniczny wymiar samego czynu albo ze względu na uzasadnione zainteresowanie opinii publicznej daną sprawą, której dotyczy czyn, w tym jeżeli jest on dostępny za pośrednictwem środków elektronicznych. Takie sytuacje obejmują na przykład działania związane z debatą publiczną, takie jak wydarzenia organizowane przez instytucje Unii, występowanie w wysłuchaniach publicznych lub szeroko rozpowszechniane publikacje. Mogą one również obejmować oświadczenia lub działania w sprawach takich jak zanieczyszczenie transgraniczne lub zarzuty dotyczące prania pieniędzy z potencjalnym udziałem transgranicznym. Akt udziału w debacie publicznej należy uznać za dostępny w więcej niż jednym państwie członkowskim, w szczególności jeżeli jest on przeprowadzany w internecie, na przykład w przypadku kampanii w mediach społecznościowych lub przekazu internetowego. Wszechobecny charakter internetu uzasadnia uznanie czynu polegającego na udziale w debacie publicznej, który jest dostępny w więcej niż jednym państwie członkowskim, za sprawę mającą skutki transgraniczne. Wpływ cyfrowych środków komunikacji na pojęcie elementów transgranicznych został już uznany w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Druga sytuacja, w której sprawę należy uznać za mającą skutki transgraniczne, występuje wówczas, gdy powód lub podmioty powiązane wszczęły równoległe lub wcześniejsze postępowanie sądowe przeciwko tym samym lub powiązanym pozwanym w innym państwie członkowskim. W tych dwóch rodzajach sytuacji uwzględnia się szczególny kontekst powództw typu SLAPP.

Poprawka  25

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 22 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(22a) Osoby, przeciwko którym toczą się postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej powinny mieć dostęp do wsparcia od momentu gdy właściwe organy dowiedzą się o takich osobach oraz w trakcie całego postępowania, zgodnie z prawami określonymi w niniejszej dyrektywie. Wsparcie powinno być dostępne za pomocą różnych środków, w tym przez udzielanie kompleksowych i niezależnych informacji i porad – w sposób łatwo dostępny dla społeczeństwa i nieodpłatny – na temat dostępnych procedur i środków prawnych, ochrony przed zastraszaniem, nękaniem lub groźbami podjęcia działań prawnych oraz na temat praw danej osoby, a także przez zapewnienie pomocy prawnej w transgranicznym postępowaniu cywilnym, pomocy prawnej w dalszych postępowaniach oraz porad prawnych lub innej pomocy prawnej, którą uznaje się za właściwą. Państwa członkowskie powinny przewidzieć pomoc finansową i środki wsparcia, w tym wsparcie psychologiczne, dla osób, przeciwko którym toczy się postępowanie sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej.

Poprawka  26

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 22 b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(22b) Udział w postępowaniach zmierzających do stłumienia debaty publicznej naraża osoby, przeciwko którym toczy się postępowanie, na szczególny stres psychologiczny. Przygotowanie do takiego postępowania i uczestnictwo w nim dodatkowo obciąża cenne zasoby pozwanych, których często nie posiadają lub które w innej sytuacji pozwani zainwestowaliby w udział w debacie publicznej. Stowarzyszenia, organizacje i inne podmioty zbiorowe, takie jak związki zawodowe, oraz wszelkie inne osoby prawne, które zgodnie z kryteriami określonymi w prawie krajowym mają uzasadniony interes w ochronie praw pozwanego, powinny zatem mieć możliwość uczestniczenia w postępowaniu, w imieniu lub na rzecz pozwanego, za jego zgodą, lub udzielania informacji w postępowaniach sądowych przewidzianych w niniejszej dyrektywie. Takie zastępstwo procesowe powinno być możliwe tak, aby nie naruszało ono praw i kompetencji związków zawodowych i przedstawicieli pracowników do angażowania się w imieniu lub na rzecz pracowników w postępowania sądowe zgodnie z innymi przepisami unijnymi i krajowymi.

Poprawka  27

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 23

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(23) Pozwani powinni mieć możliwość złożenia wniosku o następujące gwarancje procesowe: wniosku o zabezpieczenie na pokrycie kosztów proceduralnych lub kosztów proceduralnych i odszkodowania, wniosku o wczesne oddalenie ewidentnie bezpodstawnego postępowania sądowego, wniosku o środki ochrony przed postępowaniem sądowym stanowiącym nadużycie (zasądzenie kosztów, odszkodowania i kar) lub o wszystkie te gwarancje jednocześnie.	(23) Pozwani powinni mieć możliwość złożenia wniosku o następujące gwarancje procesowe: wniosku o zabezpieczenie na pokrycie kosztów proceduralnych lub kosztów proceduralnych i odszkodowania, wniosku o wczesne oddalenie ewidentnie bezpodstawnego postępowania sądowego, wniosku o środki ochrony przed postępowaniem sądowym stanowiącym nadużycie (zasądzenie kosztów, odszkodowania i kar) lub o wszystkie te gwarancje jednocześnie. Postępowaniami sądowymi wszczynanymi przeciwko osobom fizycznym lub prawnym ze względu na ich zaangażowanie w debatę publiczną należy zajmować się szybko i skutecznie, z uwzględnieniem okoliczności sprawy oraz prawa do skutecznego środka odwoławczego i prawa dostępu do bezstronnego sądu.

Poprawka  28

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 26

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(26) Aby zapewnić pozwanemu dodatkową gwarancję, należy stworzyć możliwość udzielenia pozwanemu zabezpieczenia na pokrycie kosztów proceduralnych lub kosztów proceduralnych i odszkodowania, w przypadku gdy sąd uzna, że nawet jeżeli pozew nie jest ewidentnie bezpodstawny, istnieją elementy wskazujące na nadużycie procedury, a szanse powodzenia w postępowaniu głównym są niewielkie. Zabezpieczenie nie wiąże się z orzeczeniem co do istoty sprawy, lecz służy jako środek zabezpieczający zapewniający skuteczność orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie nadużycie procedury. Do państw członkowskich powinna należeć decyzja, czy zabezpieczenie powinno być zasądzone przez sąd z urzędu, czy na wniosek pozwanego.	(26) Aby zapewnić pozwanemu dodatkową gwarancję, należy stworzyć możliwość udzielenia pozwanemu zabezpieczenia na pokrycie kosztów proceduralnych lub kosztów proceduralnych i odszkodowania, w przypadku gdy sąd uzna, że nawet jeżeli pozew nie jest ewidentnie bezpodstawny, istnieją elementy wskazujące na nadużycie procedury, a szanse powodzenia w postępowaniu głównym są niewielkie. Jeżeli przewiduje to prawo krajowe, udzielenie pozwanemu zabezpieczenia powinno być możliwe na każdym etapie postępowania sądowego, a sędzia powinien mieć możliwość zasądzenia, by koszty postępowania ponoszone przez powoda ponosił pozwany, z uwzględnieniem – w stosownych przypadkach – sytuacji finansowej stron i przewidywalnych kosztów postępowania. Zabezpieczenie nie wiąże się z orzeczeniem co do istoty sprawy, lecz służy jako środek zabezpieczający zapewniający skuteczność orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie nadużycie procedury oraz pokrycie kosztów i odszkodowania dla pozwanego. Do państw członkowskich powinna należeć decyzja, czy zabezpieczenie powinno być zasądzone przez sąd z urzędu, czy na wniosek pozwanego.

Poprawka  29

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 29

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(29) Aby zapewnić sprawny przebieg postępowania w trybie przyspieszonym w sprawie wniosku o wczesne oddalenie, państwa członkowskie mogą wyznaczyć terminy na przeprowadzenie rozpraw lub podjęcie decyzji przez sąd. Mogą także przyjąć systemy podobne do procedur dotyczących środków tymczasowych. Państwo członkowskie powinny dołożyć starań w celu zapewnienia, aby w przypadkach, w których pozwany złoży wniosek o inne gwarancje proceduralne, decyzja została także podjęta w możliwie najszybszy sposób. Aby zapewnić sprawny przebieg postępowania, państwa członkowskie mogą wziąć pod uwagę m.in. to, czy powód wszczął wiele postępowań lub postępowanie zbiorowe w podobnych sprawach oraz czy podejmowano próby zastraszania lub nękania pozwanego lub też grożenia pozwanemu.	(29) Sądy, do których wpłynął wniosek o zastosowanie gwarancji proceduralnych, powinny szybko rozpatrzyć taki wniosek, stosując najszybsze procedury dostępne w prawie krajowym. Aby zapewnić sprawny przebieg postępowania w trybie przyspieszonym w sprawie wniosku o wczesne oddalenie, państwa członkowskie mogą wyznaczyć terminy na przeprowadzenie rozpraw lub podjęcie decyzji przez sąd. Mogą także przyjąć systemy podobne do procedur dotyczących środków tymczasowych. Państwo członkowskie powinny dołożyć starań w celu zapewnienia, aby w przypadkach, w których pozwany złoży wniosek o inne gwarancje proceduralne, decyzja została także podjęta w możliwie najszybszy sposób. Aby zapewnić sprawny przebieg postępowania, państwa członkowskie mogą wziąć pod uwagę m.in. to, czy powód wszczął wiele postępowań lub postępowanie zbiorowe w podobnych sprawach oraz czy podejmowano próby zastraszania lub nękania pozwanego lub też grożenia pozwanemu.

Poprawka  30

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 30

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(30) Jeśli pozwany złożył wniosek o wczesne oddalenie, na powodzie w postępowaniu głównym powinien spoczywać obowiązek udowodnienia w postępowaniu w trybie przyspieszonym, że powództwo nie jest ewidentnie bezpodstawne. Nie stanowi to ograniczenia dostępu do wymiaru sprawiedliwości, biorąc pod uwagę, że na powodzie spoczywa ciężar dowodu w odniesieniu do tego powództwa w postępowaniu głównym, i aby uniknąć wczesnego oddalenia powództwa, musi on jedynie spełnić znacznie niższy stopień wykazania, że powództwo nie jest ewidentnie bezpodstawne.	(30) Jeśli pozwany złożył wniosek o wczesne oddalenie, na powodzie w postępowaniu głównym powinien spoczywać obowiązek udowodnienia w postępowaniu w trybie przyspieszonym, że powództwo nie jest ewidentnie bezpodstawne. Nie stanowi to ograniczenia dostępu do wymiaru sprawiedliwości, biorąc pod uwagę, że na powodzie spoczywa ciężar dowodu w odniesieniu do tego powództwa w postępowaniu głównym, i aby uniknąć wczesnego oddalenia powództwa, musi on jedynie wykazać w znacznie niższym stopniu, że powództwo nie jest ewidentnie bezpodstawne. Ponadto sędzia powinien wydać postanowienie o wczesnym oddaleniu powództwa indywidualnie dla każdego przypadku, a powód powinien każdorazowo mieć prawo do odwołania od postanowienia o wczesnym oddaleniu.

Poprawka  31

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 31

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(31) Do kosztów powinny zaliczać się wszystkie koszty postępowania, w tym pełne koszty zastępstwa procesowego poniesione przez pozwanego, chyba że koszty te są nadmierne. Koszty zastępstwa procesowego przewyższające kwoty określone w tabelach opłat ustawowych nie powinny być same w sobie uznawane za nadmierne. Pełne odszkodowanie powinno obejmować zarówno szkody materialne, jak i niematerialne, takie jak krzywda fizyczna i psychiczna.	(31) Do kosztów powinny zaliczać się wszystkie koszty postępowania, w tym pełne koszty zastępstwa procesowego, w tym koszty przedsądowe, poniesione przez pozwanego, chyba że koszty te są nadmierne. Koszty zastępstwa procesowego przewyższające kwoty określone w tabelach opłat ustawowych nie powinny być same w sobie uznawane za nadmierne, lecz powinny umożliwiać zasądzenie kosztów w pełnej wysokości. W przypadku gdy prawo krajowe nie przewiduje zasądzenia całości kosztów przewyższających opłaty ustawowe, sąd powinien mieć możliwość zasądzenia całości kosztów za pomocą wszelkich innych dostępnych środków, zgodnie z prawem krajowym, w tym w drodze odszkodowania.

Poprawka  32

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 31 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(31a) Pełne odszkodowanie powinno obejmować zarówno szkody materialne, jak i niematerialne, takie jak krzywda fizyczna, wizerunkowa i psychiczna. Aby pozwany mógł łatwo i terminowo dochodzić odszkodowania, powinna istnieć możliwość dochodzenia odszkodowania w tym samym postępowaniu, które zostało wszczęte przeciwko pozwanemu, w stosownych przypadkach w drodze powództwa wzajemnego. Szkody materialne obejmują w szczególności honoraria adwokackie, jeżeli nie są one zwracane jako koszty, koszty podróży i koszty leczenia, w szczególności koszty opieki psychologicznej. Szkody materialne powinny obejmować koszty przedsądowe, jeżeli nie są one uwzględnione w kosztach na mocy prawa krajowego lub niniejszej dyrektywy. Koszty przedsądowe obejmują również niezbędne wydatki poniesione w związku z obroną praw danej osoby przed stanowiącymi nadużycie powództwami, w tym honoraria adwokackie. Szkody niemajątkowe obejmują w szczególności różne formy krzywd fizycznych lub psychicznych, ból i cierpienie lub niepokój emocjonalny związane z postępowaniem sądowym, nadszarpnięcie reputacji i ogólnie wszelkie szkody niematerialne.

Poprawka  33

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 32

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(32) Głównym celem zapewnienia sądom możliwości nakładania kar jest powstrzymanie potencjalnych powodów przed wszczynaniem stanowiących nadużycie postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej. Kary takie powinny być proporcjonalne do stwierdzonych elementów nadużycia. Ustalając wysokość kary, sądy powinny brać pod uwagę potencjalnie szkodliwe skutki lub efekty mrożące postępowania dotyczącego debaty publicznej, w tym w odniesieniu do charakteru roszczenia, tego, czy powód wszczął wiele postępowań lub postępowanie zbiorowe w podobnych sprawach, oraz tego, czy podejmowano próby zastraszania lub nękania pozwanego lub też grożenia pozwanemu.	(32) Głównym celem zapewnienia sądom możliwości nakładania kar jest powstrzymanie potencjalnych powodów przed wszczynaniem stanowiących nadużycie postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej. Kary takie powinny być ustalane indywidualnie dla każdego przypadku i proporcjonalne do stwierdzonych elementów nadużycia. Ustalając wysokość kary, sądy powinny brać pod uwagę potencjalnie szkodliwe skutki lub efekty mrożące postępowania dotyczącego debaty publicznej, w tym w odniesieniu do charakteru roszczenia, tego, czy powód wszczął wiele postępowań lub postępowanie zbiorowe w podobnych sprawach, oraz tego, czy podejmowano próby zastraszania lub nękania pozwanego lub też grożenia pozwanemu.

Poprawka  34

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 32 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(32a) Aby zapewnić społeczeństwu możliwość zapoznania się z orzeczeniami sądów, państwa członkowskie powinny utworzyć publicznie dostępny krajowy rejestr odpowiednich orzeczeń sądowych objętych zakresem niniejszej dyrektywy, zgodnie z unijnymi i krajowymi przepisami o ochronie danych osobowych. Komisja powinna utworzyć publicznie dostępny rejestr unijny na podstawie informacji z rejestrów państw członkowskich dotyczących odnośnych orzeczeń sądowych objętych zakresem niniejszej dyrektywy, zgodnie z unijnymi przepisami o ochronie danych osobowych.

Poprawka  35

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 33

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
33) W kontekście transgranicznym istotne jest również uznanie zagrożenia związanego z powództwami typu SLAPP wytaczanymi w państwach trzecich przeciwko dziennikarzom, obrońcom praw człowieka i innym osobom zaangażowanym w debatę publiczną, które mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w Unii Europejskiej. Mogą one wiązać się z nadmiernymi odszkodowaniami zasądzanymi od dziennikarzy, obrońców praw człowieka i innych osób w UE. Postępowania sądowe w państwach trzecich są bardziej złożone i kosztowne dla osób, wobec których są prowadzone. Aby chronić demokrację oraz wolność wypowiedzi i informacji w Unii Europejskiej oraz nie dopuścić do osłabienia skuteczności gwarancji przewidzianych w niniejszej dyrektywie poprzez wszczynanie postępowań sądowych w innych jurysdykcjach, ważne jest zatem zapewnienie ochrony także przed ewidentnie bezpodstawnymi i stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi w państwach trzecich.	(33) W kontekście transgranicznym istotne jest również uznanie zagrożenia związanego z powództwami typu SLAPP wytaczanymi w państwach trzecich przeciwko dziennikarzom, obrońcom praw człowieka i innym osobom zaangażowanym w debatę publiczną, które mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w Unii Europejskiej. Mogą one wiązać się z nadmiernymi odszkodowaniami zasądzanymi od osób zaangażowanych w debatę publiczną. Postępowania sądowe w państwach trzecich są bardziej złożone i kosztowne dla osób, wobec których są prowadzone. Aby chronić demokrację oraz wolność wypowiedzi i informacji w Unii Europejskiej oraz nie dopuścić do osłabienia skuteczności gwarancji przewidzianych w niniejszej dyrektywie poprzez wszczynanie postępowań sądowych w innych jurysdykcjach, ważne jest zatem zapewnienie ochrony także przed ewidentnie bezpodstawnymi i stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi w państwach trzecich.

Poprawka  36

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 33 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(33a) W odniesieniu do jurysdykcji w przypadku powództw o zniesławienie lub innych powództw opartych na prawie cywilnym lub handlowym, które mogłyby prowadzić do wszczęcia stanowiących nadużycie postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej, za jedyną jurysdykcję właściwą należy uznać państwo członkowskie, w którym pozwany ma miejsce zamieszkania, z należytym uwzględnieniem przypadków, w których pozwanymi w sprawach o zniesławienie są osoby fizyczne. Z wyjątkiem tej zasady dotyczącej spraw objętych zakresem niniejszej dyrektywy niniejsza dyrektywa nie wpływa na stosowanie rozporządzenia Bruksela I.

Poprawka  37

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 33 b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(33b) Niniejsza dyrektywa ustanawia szczególną podstawę prawa właściwego dla publikacji jako aktu udziału w debacie publicznej. W przypadku powództw dotyczących publikacji jako czyn polegający na udziale w debacie publicznej za prawo właściwe należy uznać prawo miejsca, dla którego publikacja jest przeznaczona. Jeżeli nie jest możliwe określenie takiego miejsca, prawem właściwym powinno być prawo miejsca sprawowania odpowiedzialności redakcyjnej lub prowadzenia danej działalności związanej z czynem polegającym na udziale w debacie publicznej. W przypadkach innych niż przypadki objęte tym odstępstwem niniejsza dyrektywa nie powinna mieć wpływu na stosowanie rozporządzenia Rzym II.

Poprawka  38

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 34

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(34) Niniejsza dyrektywa tworzy nową szczególną podstawę jurysdykcji w celu zapewnienia, aby osoby, przeciwko którym wytacza się powództwa typu SLAPP i które mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w Unii Europejskiej, dysponowały skutecznym i dostępnym w Unii środkiem ochrony prawnej przed postępowaniami sądowymi stanowiącymi nadużycie wszczynanymi przed sądem państwa trzeciego. Ta szczególna podstawa jurysdykcji umożliwia osobom, wobec których prowadzone jest postępowanie i które mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w Unii Europejskiej, dochodzenie odszkodowania za wszelkie szkody i koszty poniesione w związku z postępowaniem przed sądem państwa trzeciego. Prawo to ma zastosowanie bez względu na miejsce zamieszkania lub siedziby powoda w postępowaniu w państwie trzecim.	(34) Niniejsza dyrektywa tworzy nową szczególną podstawę jurysdykcji w celu zapewnienia, aby osoby, przeciwko którym wytacza się powództwa typu SLAPP i które mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w Unii Europejskiej, dysponowały skutecznym i dostępnym w Unii środkiem ochrony prawnej przed postępowaniami sądowymi stanowiącymi nadużycie wszczynanymi przed sądem państwa trzeciego. Ta szczególna podstawa jurysdykcji umożliwia osobom, wobec których prowadzone jest postępowanie i które mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w Unii Europejskiej, dochodzenie odszkodowania za wszelkie szkody i koszty poniesione lub takie, których poniesienia można się zasadnie spodziewać, w związku z postępowaniem przed sądem państwa trzeciego. Prawo to ma zastosowanie bez względu na miejsce zamieszkania lub siedziby powoda w postępowaniu w państwie trzecim.

Poprawka  39

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 34 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(34a) Państwa członkowskie powinny wspierać organizacje społeczeństwa obywatelskiego, w tym uznane i aktywne organizacje pozarządowe pracujące z osobami, przeciwko którym toczy się postępowanie sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej, i ściśle z nimi współpracować, w szczególności w odniesieniu do inicjatyw na rzecz kształtowania polityki, kampanii informacyjnych i uświadamiających, programów badawczych i edukacyjnych oraz szkoleń, jak również monitorowania i oceny wpływu takich środków.

Poprawka  40

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 34 b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(34b) Przepisy i zabezpieczenia niniejszej dyrektywy mają zastosowanie do wszystkich stanowiących nadużycie postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej, które są w toku na dzień wejścia w życie prawa krajowego wdrażającego niniejszą dyrektywę, i do postępowań wszczętych po tej dacie.

Poprawka  41

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 34 c (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(34c) Należy zachęcać państwa członkowskie do podejmowania odpowiednich działań ułatwiających ich współpracę w celu poprawy dostępu osób, przeciwko którym toczy się postępowanie sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej, do informacji o gwarancjach proceduralnych określonych w niniejszej dyrektywie i w prawie krajowym. Współpraca ta powinna obejmować wymianę informacji na temat bieżących praktyk stosowanych w państwach członkowskich w sprawach transgranicznych oraz udzielanie pomocy, w stosownych przypadkach, sieciom i organom europejskim, takim jak Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej, zajmującym się sprawami bezpośrednio istotnymi dla osób, przeciwko którym toczy się postępowanie sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej.

Poprawka  42

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 34 d (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(34d) Z należytym poszanowaniem niezależności zawodów prawniczych państwa członkowskie powinny zachęcać do przyjmowania przez stowarzyszenia zawodowe zasad deontologicznych, którymi kierują się prawnicy praktycy, aby zniechęcać do wnoszenia stanowiących nadużycie powództw zmierzających do stłumienia debaty publicznej, w tym, w stosownych przypadkach, do nakładania sankcji dyscyplinarnych za naruszenie tych zasad. Takie środki są opracowywane w ścisłej współpracy z odpowiednimi zainteresowanymi stronami, w tym stowarzyszeniami zawodowymi, partnerami społecznymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego.

Poprawka  43

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 34 e (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(34e) Gromadzenie danych ma pierwszorzędne znaczenie dla dokumentowania przypadków stanowiących nadużycie postępowań sądowych oraz dla zapewnienia rozwiązań w celu zapobiegania takim postępowaniom. Niniejsza dyrektywa powinna ustanowić wspólne kryteria standaryzacji procedur gromadzenia danych w państwach członkowskich i zapewnić gromadzenie porównywalnych danych. Państwa członkowskie powinny regularnie przekazywać Komisji dostępne dane przedstawiające sposób, w jaki osoby, przeciwko którym toczy się postępowanie sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej, uzyskały dostęp do gwarancji określonych w niniejszej dyrektywie. W oparciu o dane przekazane przez państwa członkowskie Komisja powinna co pięć lat przedkładać Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie z oceny i przeglądu niniejszej dyrektywy. Sprawozdania te powinny być podawane do wiadomości publicznej.

Poprawka  44

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 36

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(36) Niniejsza dyrektywa uzupełnia zalecenie Komisji w sprawie ochrony dziennikarzy i obrońców praw człowieka, którzy angażują się w debatę publiczną, przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi („strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej”). Zalecenie to jest skierowane do państw członkowskich i zawiera kompleksowy zestaw środków, takich jak szkolenia, zwiększanie świadomości, wsparcie dla osób, wobec których prowadzone są postępowania sądowe stanowiące nadużycie, oraz gromadzenie danych i sprawozdawczość w zakresie postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej oraz monitorowanie takich postępowań.	(36) Niniejsza dyrektywa uzupełnia zalecenie Komisji w sprawie ochrony dziennikarzy i obrońców praw człowieka, którzy angażują się w debatę publiczną, przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi („strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej”). Zalecenie to jest skierowane do państw członkowskich i zawiera kompleksowy zestaw środków, takich jak szkolenia, zwiększanie świadomości, wsparcie dla osób, wobec których prowadzone są postępowania sądowe stanowiące nadużycie, oraz gromadzenie danych i sprawozdawczość w zakresie postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej oraz monitorowanie takich postępowań. Przy transponowaniu niniejszej dyrektywy państwa członkowskie powinny zwrócić szczególną uwagę na wdrożenie zaleceń Komisji dotyczących w szczególności włączenia zabezpieczeń podobnych do zabezpieczeń przewidzianych w dyrektywie w odniesieniu do spraw krajowych nieobjętych zakresem dyrektywy oraz zapewnienie pozwanym łatwo dostępnej pomocy prawnej po przystępnej cenie, a także rozważyć włączenie do krajowych przepisów transponujących ukierunkowanych przepisów w tym zakresie. Należy również zachęcać państwa członkowskie, by rozważyły ustanowienie funduszu wspierającego ofiary SLAPP, który powinien być bezpośrednio wykorzystywany do pokrywania opłat sądowych lub świadczenia pomocy prawnej i wsparcia psychologicznego.

Poprawka  45

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 36 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(36a) Niniejsza dyrektywa zawiera przepisy dotyczące kompleksowych środków wsparcia i środków zapobiegawczych, mechanizmów wsparcia niefinansowego, takich jak udzielanie pomocy prawnej i wsparcia psychologicznego, a także szkolenia, zwiększania świadomości i środków gromadzenia danych. Celem dyrektywy jest także zapewnienie gromadzenia danych dzięki ustanowieniu wspólnych kryteriów na szczeblu Unii. Należy ustanowić krajowy punkt kontaktowy w celu gromadzenia i udostępniania informacji o wszystkich organizacjach, które dostarczają wytycznych i udzielają wsparcia osobom, wobec których prowadzone są stanowiące nadużycie postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej. Do takich organizacji mogą należeć samorządy przedstawicieli zawodów prawniczych, rady ds. mediów i rady prasowe, patronackie stowarzyszenia obrońców praw człowieka, stowarzyszenia na szczeblu unijnym i krajowym, kancelarie prawne broniące pro bono osób, wobec których prowadzone są ewidentnie bezpodstawne lub stanowiące nadużycie postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej, poradnie prawne na uniwersytetach i inne organizacje pozarządowe.

Poprawka  46

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 36 b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(36b) Aby wspomagać działania zapobiegające wytaczaniu SLAPP i ochronę osób fizycznych lub prawnych, przeciwko którym są one wytaczane, należy wspierać odpowiednie przekazywanie informacji, podnoszenie świadomości, kampanie, kształcenie i szkolenie, w tym dotyczące ich praw i mechanizmów ochrony.

Poprawka  47

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 36 c (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(36c) Szkolenia dla dziennikarzy, innych pracowników sektora mediów i obrońców praw człowieka powinny zwiększać ich zdolność do radzenia sobie ze stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi zmierzającymi do stłumienia debaty publicznej. Powinna one dotyczyć przede wszystkim rozpoznawania takich postępowań sądowych, sposobów radzenia sobie z nimi przez osoby pozwane oraz informowania pozwanych o ich prawach i obowiązkach, aby umożliwić im podjęcie niezbędnych kroków w celu ochrony przed takimi postępowaniami. Szkoleniami powinni zostać także objęci przedstawiciele zawodów prawniczych, aby zwiększyć ich świadomość na temat stanowiących nadużycie postępowań sądowych i umożliwić im wykrywanie tego rodzaju postępowań na bardzo wczesnym etapie.

Poprawka  48

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 1 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Niniejsza dyrektywa zapewnia gwarancje chroniące przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi w sprawach cywilnych o skutkach transgranicznych wszczynanymi przeciwko osobom fizycznym i prawnym, w szczególności przeciwko dziennikarzom i obrońcom praw człowieka, ze względu na ich zaangażowanie w debatę publiczną.	Niniejsza dyrektywa zapewnia zestaw minimalnych norm ochrony i gwarancje chroniące przed ewidentnie bezpodstawnymi i stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi w sprawach cywilnych o skutkach transgranicznych, wszczynanymi przeciwko osobom fizycznym i prawnym angażującym się w debatę publiczną, jak również przed groźbą wszczęcia takich postępowań.

Poprawka  49

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 2 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Niniejsza dyrektywa ma zastosowanie do spraw o charakterze cywilnym lub handlowym o skutkach transgranicznych niezależnie od rodzaju sądu. Nie obejmuje ona w szczególności spraw skarbowych, celnych lub administracyjnych ani spraw dotyczących odpowiedzialności państwa za działania lub zaniechania w wykonywaniu władzy publicznej (acta iure imperii).	Niniejsza dyrektywa ma zastosowanie do spraw o charakterze cywilnym lub handlowym mających skutki transgraniczne, w tym do środków tymczasowych i środków zabezpieczających, powództw wzajemnych lub wszelkich innych szczególnych rodzajów środków ochrony prawnej dostępnych w ramach innych instrumentów, niezależnie od rodzaju sądu. Nie obejmuje ona w szczególności spraw skarbowych, celnych lub administracyjnych ani spraw dotyczących odpowiedzialności państwa za działania lub zaniechania w wykonywaniu władzy publicznej (acta iure imperii).

Poprawka  50

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 2 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Artykuł 2a
	Wymogi minimalne
	1.  Państwa członkowskie mogą wprowadzić lub utrzymać przepisy korzystniejsze niż gwarancje przewidziane w niniejszej dyrektywie i chroniące przed ewidentnie bezpodstawnymi i stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi w sprawach cywilnych.
	2.  Wdrożenie niniejszej dyrektywy nie może w żadnym przypadku stanowić podstawy obniżenia poziomu gwarancji przyznawanych już przez państwa członkowskie w dziedzinach objętych niniejszą dyrektywą.

Poprawka  51

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
1. „debata publiczna” oznacza dowolne oświadczenie lub działanie osoby fizycznej lub prawnej wyrażone lub zrealizowane w ramach wykonywania prawa do wolności wypowiedzi i informacji w sprawie leżącej w interesie publicznym, a także działania o charakterze przygotowawczym, wspierającym lub wspomagającym bezpośrednio związane z takimi oświadczeniami lub działaniami. Obejmuje to skargi, petycje, skargi administracyjne lub powództwa oraz udział w wysłuchaniach publicznych;	1. „debata publiczna” oznacza dowolne oświadczenie lub działanie osoby fizycznej lub prawnej wyrażone lub zrealizowane w ramach wykonywania prawa do wolności wypowiedzi i informacji, wolności akademickiej lub wolności zgromadzania się i stowarzyszania, a także działania o charakterze przygotowawczym, wspierającym lub wspomagającym bezpośrednio związane z takimi oświadczeniami lub działaniami, w sprawie leżącej w interesie publicznym. Obejmuje to skargi, petycje, skargi administracyjne lub powództwa, udział w wysłuchaniach publicznych, a także tworzenie, wystawianie, reklamowanie lub inne propagowanie komunikatów, publikacji lub utworów o charakterze dziennikarskim, politycznym, naukowym, akademickim, artystycznym lub satyrycznym;

Poprawka  52

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 2 – litera a

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
a) zdrowie publiczne, bezpieczeństwo, środowisko, klimat lub korzystanie z praw podstawowych;	a) prawa podstawowe, w tym równouprawnienie płci, wolność mediów oraz prawa konsumentów i prawa pracownicze, a także zdrowie publiczne, bezpieczeństwo, środowisko lub klimat;

Poprawka  53

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 2 – litera b

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
b) działalność osoby lub podmiotu na oczach opinii publicznej lub w interesie publicznym;	b) działalność osoby lub podmiotu na oczach opinii publicznej lub w interesie publicznym, w tym urzędników państwowych lub podmiotów prywatnych;

Poprawka  54

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 2 – litera d

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
d) zarzuty dotyczące korupcji, oszustwa lub działalności przestępczej;	d) zarzuty dotyczące korupcji, oszustwa, przywłaszczenia, prania pieniędzy, wymuszenia, przymusu, molestowania seksualnego i przemocy ze względu na płeć lub innych form zastraszania lub innych czynów zabronionych na mocy prawa karnego lub administracyjnego, w tym przestępstw przeciwko środowisku;

Poprawka  55

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 2 – litera e

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
e) działania mające na celu zwalczanie dezinformacji;	e) działania mające na celu ochronę wartości zapisanych w art. 2 TUE i zasady nieingerowania w procesy demokratyczne oraz zapewnienie lub ułatwienie publicznego dostępu do informacji w celu zwalczania dezinformacji;

Poprawka  56

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 2 – litera e a (nowa)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	ea) działalność akademicka, naukowa, badawcza i artystyczna;

Poprawka  57

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 3 – wprowadzenie

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
„stanowiące nadużycie postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej” oznaczają postępowania sądowe wszczynane w związku z debatą publiczną, które są w całości lub częściowo bezpodstawne, a ich głównym celem jest uniemożliwienie lub ograniczenie debaty publicznej lub karanie za debatę publiczną. Na taki cel mogą wskazywać:	„stanowiące nadużycie postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej” oznaczają postępowania sądowe wszczynane w związku z debatą publiczną, które są w całości lub częściowo bezpodstawne, charakteryzują się elementami wskazującymi na nadużywanie postępowania sądowego do celów innych niż rzeczywiste dochodzenie, obrona lub wykonywanie prawa, a ich głównym celem jest stanowiące nadużycie uniemożliwienie lub ograniczenie debaty publicznej lub karanie za debatę publiczną. Na taki cel mogą wskazywać:

Poprawka  58

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Article 3 – paragraph 1 – point 3 – point -a (new)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	-a) nadużywanie przewagi ekonomicznej lub wpływów politycznych przez powoda przeciwko pozwanemu, prowadzące do braku równowagi sił między obiema stronami;

Poprawka  59

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Article 3 – paragraph 1 – point 3 – point c

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
c) zastraszanie, nękanie lub groźby ze strony powoda lub jego przedstawicieli.	c) zastraszanie, nękanie lub groźby ze strony powoda lub jego przedstawicieli przed rozpoczęciem postępowania lub w toku postępowania, a także wszelkie wcześniejsze przypadki zastraszania działaniami prawnymi przez powoda.

Poprawka  60

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 3 – litera c a (nowa)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	ca) posługiwanie się w złej wierze taktyką procesową, taką jak opóźnianie postępowania, i podjęcie decyzji o dochodzeniu roszczenia podlegającego jurysdykcji sądu, który będzie traktował roszczenie w sposób najbardziej korzystny dla powoda, lub umorzenie spraw na późniejszym etapie postępowania.

Poprawka  61

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 4 – ustęp 2 – litera a

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
a) akt udziału w debacie publicznej dotyczący sprawy leżącej w interesie publicznym, w związku z którym wszczyna się postępowanie sądowe, jest istotny dla więcej niż jednego państwa członkowskiego lub	a) akt udziału w debacie publicznej jest istotny dla więcej niż jednego państwa członkowskiego ze względu na transgraniczny wymiar samego czynu lub ze względu na uzasadniony interes, jaki społeczeństwo może mieć w sprawie, której dotyczy dany czyn, w tym jeżeli dany akt jest dostępny za pomocą środków elektronicznych, lub

Poprawka  62

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 5 – akapit 3

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
3. Państwa członkowskie mogą przyjąć, że sąd rozpoznający sprawę z urzędu może zastosować środki dotyczące gwarancji proceduralnych zgodnie z rozdziałem III i IV.	3. Państwa członkowskie przyjmują, że sąd rozpoznający sprawę z urzędu może zastosować środki dotyczące gwarancji proceduralnych zgodnie z rozdziałem III i IV.

Poprawka  63

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 5 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Artykuł 5a
	Szybkie postępowanie sądowe
	Państwa członkowskie zapewniają, aby sądy, do których wpłynął wniosek, o którym mowa w art. 5, podejmowały szybkie działanie w sprawie, w której złożono wniosek, z wykorzystaniem najszybszych procedur dostępnych w prawie krajowym, z uwzględnieniem okoliczności sprawy, prawa do skutecznego środka prawnego oraz prawa do rzetelnego procesu.

Poprawka  64

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 5 b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Artykuł 5b
	Pomoc dla osób fizycznych lub prawnych zaangażowanych w debatę publiczną
	Państwa członkowskie zapewniają osobom fizycznym lub prawnym zaangażowanym w debatę publiczną dostęp, w stosownych przypadkach, do środków wsparcia, w szczególności:
	a)  bezpłatnego i otwartego dla wszystkich dostępu do kompleksowych i obiektywnych informacji oraz porad na temat dostępnych procedur i środków ochrony prawnej, ochrony przed zastraszaniem, nękaniem lub groźbami podjęcia działań prawnych oraz na temat praw przysługujących danej osobie; oraz
	b)  pomocy prawnej zgodnie z dyrektywą Rady 2003/8/WE oraz, zgodnie z prawem krajowym, pomocy prawnej w dalszych postępowaniach, a także porad prawnych lub innej pomocy prawnej;
	c)  pomocy finansowej i środków wsparcia, w tym wsparcia psychologicznego, dla osób, przeciwko którym toczy się stanowiące nadużycie postępowanie sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej.

Poprawka  65

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 7 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Państwa członkowskie przyjmują środki niezbędne do zapewnienia, aby sąd rozpoznający sprawę w postępowaniu sądowym zmierzającym do stłumienia debaty publicznej mógł zezwolić organizacjom pozarządowym chroniącym lub propagującym prawa osób zaangażowanych w debatę publiczną na udział w tym postępowaniu w celu wsparcia pozwanego albo przekazania informacji.	Państwa członkowskie przyjmują środki niezbędne do zapewnienia, aby sąd rozpoznający sprawę w postępowaniu sądowym zmierzającym do stłumienia debaty publicznej mógł dopuścić stowarzyszenia, organizacje i inne organy zbiorowe, takie jak związki zawodowe, oraz wszelkie inne podmioty prawne, które zgodnie z kryteriami określonymi w prawie krajowym mają uzasadniony interes w ochronie lub propagowaniu praw osób zaangażowanych w debatę publiczną, do udziału w tym postępowaniu w imieniu lub na rzecz pozwanego, za jego zgodą, lub w celu udzielenia informacji, we wszelkich postępowaniach sądowych przewidzianych w celu egzekwowania obowiązków wynikających z niniejszej dyrektywy. Niniejszy przepis nie narusza istniejących praw do reprezentacji i interwencji zagwarantowanych innymi przepisami unijnymi lub krajowymi.

Poprawka  66

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 8 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Państwa członkowskie są zobowiązane zadbać o to, aby w postępowaniu sądowym zmierzającym do stłumienia debaty publicznej sąd rozpoznający sprawę był uprawniony do zobowiązania powoda do zapewnienia zabezpieczenia na poczet kosztów proceduralnych lub kosztów proceduralnych i odszkodowania, jeżeli uzna takie zabezpieczenie za stosowne ze względu na istnienie elementów wskazujących, że postępowanie sądowe stanowi nadużycie.	Państwa członkowskie są zobowiązane zadbać o to, aby w postępowaniu sądowym zmierzającym do stłumienia debaty publicznej sąd rozpoznający sprawę był uprawniony do zobowiązania powoda do zapewnienia zabezpieczenia na poczet kosztów postępowania, w tym pełnych kosztów zastępstwa procesowego poniesionych przez pozwanego, oraz odszkodowania, jeżeli uzna takie zabezpieczenie za stosowne ze względu na istnienie elementów wskazujących na to, że dane postępowanie stanowi nadużycie. Jeżeli prawo krajowe przewiduje taką możliwość, pozwanemu można przyznać zabezpieczenie na dowolnym etapie postępowania sądowego.

Poprawka  67

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 9 − ustęp 2

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
2. Państwa członkowskie mogą wyznaczyć terminy na wykonanie prawa do złożenia wniosku o wczesne oddalenie. Terminy te muszą być proporcjonalne i nie mogą uniemożliwiać ani nadmiernie utrudniać wykonania tego prawa.	2. Państwa członkowskie wyznaczają terminy na wykonanie prawa do złożenia wniosku o wczesne oddalenie. Terminy te muszą być proporcjonalne, rozsądne i nie mogą uniemożliwiać ani nadmiernie utrudniać wykonania tego prawa.

Poprawka  68

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 14 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Państwa członkowskie przyjmują środki niezbędne do zapewnienia, aby powód, który wszczął stanowiące nadużycie postępowanie sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej, mógł zostać obciążony wszystkimi kosztami postępowania, w tym pełnymi kosztami zastępstwa procesowego poniesionymi przez pozwanego, chyba że koszty te są nadmierne.	Państwa członkowskie przyjmują środki niezbędne do zapewnienia, aby powód, który wszczął stanowiące nadużycie postępowanie sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej, został obciążony wszystkimi kosztami postępowania, w tym pełnymi kosztami zastępstwa procesowego poniesionymi przez pozwanego, chyba że koszty te są nadmierne. W przypadku gdy prawo krajowe nie pozwala na zasądzenie pełnego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego przekraczających kwoty określone w tabelach opłat ustawowych, państwa członkowskie zapewniają pełne pokrycie takich kosztów z użyciem wszelkich innych dostępnych środków zgodnie z prawem krajowym i w stosownych przypadkach w drodze odszkodowania zgodnie z art. 15.

Poprawka  69

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 15 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Państwa członkowskie przyjmują środki niezbędne do zapewnienia, aby osoba fizyczna lub prawna, która poniosła szkodę w wyniku stanowiącego nadużycie postępowania sądowego zmierzającego do stłumienia debaty publicznej, mogła dochodzić odszkodowania i uzyskać pełne odszkodowanie za tę szkodę.	Państwa członkowskie przyjmują środki niezbędne do zapewnienia, aby osoba fizyczna lub prawna, która poniosła szkodę w wyniku stanowiącego nadużycie postępowania sądowego zmierzającego do stłumienia debaty publicznej, mogła dochodzić odszkodowania i uzyskać pełne odszkodowanie za tę szkodę, pokrywające szkody materialne i niematerialne, w tym nadszarpnięcie reputacji, bez konieczności wszczynania w tym celu odrębnego postępowania sądowego.

Poprawka  70

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 16 – ustęp 1 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	1a.  Państwa członkowskie zapewniają, aby sądy nakładające kary należycie uwzględniały:
	(i)  sytuację ekonomiczną powoda;
	(ii)  charakter i liczbę elementów wskazujących na stwierdzone nadużycie.

Poprawka  71

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 16 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Artykuł 16a
	Rejestry krajowe
	Państwa członkowskie przyjmują odpowiednie środki w celu utworzenia publicznie dostępnego rejestru odpowiednich orzeczeń sądowych objętych zakresem niniejszej dyrektywy, zgodnie z unijnymi i krajowymi przepisami o ochronie danych osobowych.

Poprawka  72

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 18 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Państwa członkowskie zapewniają, aby w przypadku gdy przeciwko osobie fizycznej lub prawnej mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w państwie członkowskim wszczęto przed sądem państwa trzeciego stanowiące nadużycie postępowanie sądowe w związku z udziałem debacie publicznej, osoba taka mogła dochodzić przed sądem właściwym dla jej miejsca zamieszkania lub siedziby odszkodowania za szkody i koszty poniesione w związku z postępowaniem przed sądem państwa trzeciego, niezależnie od miejsca zamieszkania lub siedziby powoda w postępowaniu w państwie trzecim.	Państwa członkowskie zapewniają, aby w przypadku gdy przeciwko osobie fizycznej lub prawnej mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w państwie członkowskim wszczęto przed sądem państwa trzeciego stanowiące nadużycie postępowanie sądowe w związku z udziałem debacie publicznej, osoba taka miała prawo dochodzić przed sądem właściwym dla jej miejsca zamieszkania lub siedziby odszkodowania za szkody i koszty poniesione w związku z postępowaniem przed sądem państwa trzeciego, niezależnie od miejsca zamieszkania lub siedziby powoda w postępowaniu w państwie trzecim.

Poprawka  73

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Rozdział V a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Rozdział Va
	Jurysdykcja, prawo właściwe i związki z unijnymi instrumentami prawa prywatnego międzynarodowego

Poprawka  74

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 18 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Artykuł 18a
	Jurysdykcja w przypadku powództw o zniesławienie
	W przypadku powództw o zniesławienie lub innych powództw opartych na prawie cywilnym lub handlowym, które mogą stanowić powództwo na podstawie niniejszej dyrektywy, jurysdykcję miejsca zamieszkania pozwanego uznaje się za jedyną jurysdykcję właściwą, z należytym uwzględnieniem przypadków, w których ofiary zniesławienia są osobami fizyczne.

Poprawka  75

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 18 b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Artykuł 18b
	Związek z rozporządzeniem Bruksela I
	Z wyjątkiem art. 18a niniejszej dyrektywy dyrektywa ta nie ma wpływu na stosowanie rozporządzenia Bruksela I.

 

Poprawka  76

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 18 c (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Artykuł 18c
	Prawo właściwe dla publikacji aktu udziału w debacie publicznej
	W przypadku powództw dotyczących publikacji jako aktu udziału w debacie publicznej za prawo właściwe uznaje się prawo miejsca, dla którego publikacja jest przeznaczona. Jeżeli nie jest możliwe określenie miejsca, dla którego publikacja jest przeznaczona, prawem właściwym jest prawo miejsca sprawowania odpowiedzialności redakcyjnej lub prowadzenia odpowiedniej działalności redakcyjnej związanej z aktem udziału w debacie publicznej.

 

Poprawka  77

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 18 d (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Artykuł 18d
	Związek z rozporządzeniem Rzym II
	Z wyjątkiem art. 18c niniejszej dyrektywy dyrektywa ta nie ma wpływu na stosowanie rozporządzenia Rzym II.

 

Poprawka  78

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Rozdział V b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Rozdział Vb
	Pozostałe przepisy

 

Poprawka  79

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 18 e (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Artykuł 18e
	Rejestr unijny
	Komisja przyjmuje odpowiednie środki, aby utworzyć publicznie dostępny rejestr unijny na podstawie informacji dostarczonych zgodnie z art. 16a i dotyczących odpowiednich orzeczeń sądowych, które są objęte zakresem niniejszej dyrektywy, zgodnie z unijnymi przepisami o ochronie danych osobowych.

 

Poprawka  80

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 18 f (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Artykuł 18f
	Podnoszenie świadomości
	Państwa członkowskie podejmują odpowiednie działania, w tym drogą elektroniczną, służące podnoszeniu świadomości na temat strategicznych powództw zmierzających do stłumienia debaty publicznej oraz chroniących przed nimi gwarancji proceduralnych określonych w niniejszej dyrektywie. Takie działania mogą obejmować kampanie informacyjne i uświadamiające oraz programy badawcze i edukacyjne, prowadzone w stosownych przypadkach we współpracy z odpowiednimi organizacjami społeczeństwa obywatelskiego i innymi podmiotami.

 

Poprawka  81

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 18 g (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Artykuł 18g
	Punkt kompleksowej obsługi
	Państwa członkowskie, przy wsparciu Komisji, przyjmują odpowiednie środki w celu ustanowienia „punktu kompleksowej obsługi” obejmującego specjalne krajowe sieci wyspecjalizowanych prawników, prawników praktyków i psychologów, z którymi mogą kontaktować się osoby, przeciwko którym wytacza się powództwa typu SLAPP, i za pośrednictwem których mogą one otrzymać wskazówki i łatwy dostęp do informacji na temat SLAPP i ochrony przed SLAPP, w tym w zakresie pomocy prawnej oraz wsparcia finansowego i psychologicznego.

 

Poprawka  82

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 18 h (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Artykuł 18h
	Szkolenie specjalistów
	1. Z należytym poszanowaniem niezależności zawodów prawniczych państwa członkowskie zalecają podmiotom odpowiedzialnym za kształcenie prawników udostępnienie zarówno ogólnych, jak i specjalistycznych szkoleń w celu zwiększenia wiedzy na temat strategicznych powództw zmierzających do stłumienia debaty publicznej oraz chroniących przed nimi gwarancji proceduralnych określonych w niniejszej dyrektywie.
	2. Nie naruszając niezawisłości sądów oraz różnic w organizacji wymiaru sprawiedliwości w całej Unii, państwa członkowskie wymagają, by osoby odpowiedzialne za szkolenie sędziów udostępniały zarówno ogólne, jak i specjalistyczne szkolenia, w celu zwiększenia wiedzy sędziów na temat potrzeb osób fizycznych i prawnych zaangażowanych w debatę publiczną.
	3. Poprzez swoje służby publiczne lub poprzez finansowanie organizacji wsparcia w zakresie SLAPP państwa członkowskie zachęcają do podejmowania inicjatyw umożliwiających odpowiednie szkolenia dla podmiotów udzielających wsparcia osobom, przeciwko którym toczy się ewidentnie bezpodstawne lub stanowiące nadużycie postępowanie sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej.

 

Poprawka  83

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 18 i (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Artykuł 18i
	Współpraca i koordynacja usług
	Państwa członkowskie podejmują odpowiednie działania, aby ułatwić współpracę między nimi w celu poprawy dostępu osób, przeciwko którym toczy się ewidentnie bezpodstawne lub stanowiące nadużycie postępowanie sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej, do informacji o gwarancjach proceduralnych określonych w niniejszej dyrektywie i w prawie krajowym. Taka współpraca ma na celu co najmniej:
	a)  wymianę obecnych praktyk; oraz
	b)  udzielanie pomocy europejskim sieciom zajmującym się sprawami bezpośrednio związanymi z osobami, przeciwko którym toczy się ewidentnie bezpodstawne lub stanowiące nadużycie postępowanie sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej.

 

Poprawka  84

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 18 j (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Artykuł 18j
	Zasady deontologiczne dla prawników praktyków
	Z należytym poszanowaniem niezależności zawodów prawniczych państwa członkowskie zachęcają do przyjmowania przez stowarzyszenia zawodowe zasad deontologicznych, którymi kierują się prawnicy praktycy, aby zniechęcać do wnoszenia stanowiących nadużycie powództw zmierzających do stłumienia debaty publicznej, a także – w stosownych przypadkach – do rozważenia środków stosowanych w przypadku naruszenia tych zasad.

Poprawka  85

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 18 k (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Artykuł 18k
	Zbiory danych
	1. Państwa członkowskie powinny powierzyć, z uwzględnieniem swoich rozwiązań instytucjonalnych w zakresie statystyk sądowych, co najmniej jednemu organowi odpowiedzialność za gromadzenie i agregowanie – z pełnym poszanowaniem wymogów w zakresie ochrony danych – danych o stanowiących nadużycie postępowaniach sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej wszczynanych w ich jurysdykcji.
	2. Dane, o którym mowa w ust. 1, obejmują w szczególności następujące kryteria:
	a)  liczbę stanowiących nadużycie postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej wszczętych w danym roku;
	b)  liczbę stanowiących nadużycie postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej, które zostały wcześniej oddalone w związku z całkowicie lub częściowo bezzasadnymi roszczeniami;
	c)  liczbę postępowań sądowych z podziałem na kategorię pozwanego (np. dziennikarz, obrońca praw człowieka, organizacja medialna);
	d)  liczbę postępowań sądowych z podziałem na kategorię powoda (np. polityk, osoba prywatna, przedsiębiorstwo, powód będący podmiotem zagranicznym);
	e)  dane o aktach udziału w debacie publicznej, w związku z którymi wszczęto postępowanie sądowe;
	f)  dane dotyczące szacunkowej kwoty wstępnego odszkodowania, o które wystąpili powodowie;
	g)  opis poszczególnych podstaw prawnych wykorzystanych przez powodów i związane z nimi dane liczbowe;
	h)  dane o czasie trwania postępowania, uwzględniając wszystkie instancje;
	(i)  dane na temat elementów transgranicznych;
	j)  inne dane, o ile są dostępne, w tym dane dotyczące sądowych kosztów postępowania oraz, w stosownych przypadkach, odpowiednie dane dotyczące okoliczności historycznych spraw;
	k)  rodzaj roszczenia wydanego na podstawie niniejszej dyrektywy i, w stosownym przypadku, towarzyszącego jej zalecenia Komisji.

Poprawka  86

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 20 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Do dnia [5 lat od daty transpozycji niniejszej dyrektywy] państwa członkowskie przekazują Komisji wszelkie istotne informacje dotyczące stosowania niniejszej dyrektywy. Na podstawie przekazanych informacji Komisja, najpóźniej do [6 lat od daty transpozycji], przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie na temat stosowania niniejszej dyrektywy. W sprawozdaniu tym przedstawia się ocenę rozwoju sytuacji w zakresie stanowiących nadużycie postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej oraz ocenę wpływu niniejszej dyrektywy w państwach członkowskich. W razie potrzeby sprawozdaniu temu towarzyszą wnioski dotyczące zmiany niniejszej dyrektywy.	Do dnia [3 lata od daty transpozycji niniejszej dyrektywy] państwa członkowskie przekazują Komisji wszelkie istotne informacje dotyczące stosowania niniejszej dyrektywy, w szczególności dostępne dane przedstawiające sposób, w jaki osoby, przeciwko którym toczy się postępowanie sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej, wykorzystały gwarancje przewidziane w niniejszej dyrektywie. Na podstawie przekazanych informacji Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie – najpóźniej do [4 lata od daty transpozycji], a następnie co pięć lat – sprawozdanie na temat stosowania niniejszej dyrektywy. W sprawozdaniu tym przedstawia się ocenę rozwoju sytuacji w zakresie stanowiących nadużycie postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej oraz ocenę wpływu niniejszej dyrektywy w państwach członkowskich, z uwzględnieniem specyfiki krajowej każdego państwa członkowskiego, w tym wdrożenia zalecenia Komisji. W razie potrzeby sprawozdaniu temu towarzyszą wnioski dotyczące zmiany niniejszej dyrektywy. Sprawozdania te są podawane do wiadomości publicznej.

Poprawka  87

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 21 – ustęp 1 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Państwa członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy najpóźniej do [2 lata od daty wejścia w życie niniejszej dyrektywy]. Niezwłocznie przekazują Komisji tekst tych przepisów.	Państwa członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy najpóźniej do [1 rok od daty wejścia w życie niniejszej dyrektywy]. Niezwłocznie przekazują Komisji tekst tych przepisów. Przepisy przyjęte przez państwa członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia określane są przez państwa członkowskie.

Poprawka  88

 

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 21 – ustęp 1 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	1a. Państwa członkowskie stosują niniejszą dyrektywę również w sprawach będących w toku na dzień wejścia w życie przepisów krajowych transponujących niniejszą dyrektywę.

OPINIA KOMISJI WOLNOŚCI OBYWATELSKICH, SPRAWIEDLIWOŚCI I SPRAW WEWNĘTRZNYCH (24.5.2023)

dla Komisji Prawnej

w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób, które angażują się w debatę publiczną, przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi („strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej”)

(COM(2022)0177 – C9‑0161/2022 – 2022/0117(COD))

Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej (*): Ramona Strugariu

(*) Zaangażowana komisja – art. 57 Regulaminu

 

ZWIĘZŁE UZASADNIENIE

Strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej (SLAPP) nie są nowym problemem dla Unii Europejskiej. Liczba tego rodzaju powództw w Europie stale rośnie, co zostało udokumentowane przez kilka niezależnych organizacji monitorujących to zjawisko. Badania i wiedza na temat SLAPP wzrosły po zabójstwie maltańskiej dziennikarki śledczej Daphne Caruany Galizii w październiku 2017 r. W chwili śmierci dziennikarki prowadzono przeciwko niej 48 takich powództw. Te stanowiące nadużycie postępowania kontynuowano nawet po śmierci D. C. Galizii, gdyż wniesiono je przeciwko jej rodzinie, co spowodowało ogromne obciążenia finansowe i psychologiczne dla osób, w które były wymierzone.

W badaniu przeprowadzonym przez Koalicję przeciwko SLAPP w Europie (CASE) podkreślono stale rosnącą liczbę SLAPP od 2016 r., przy czym w 2021 r. ich liczba wzrosła o ponad 400 %. W badaniu CASE uwypuklono skalę problemu, podkreślając, że w samej Chorwacji do kwietnia 2021 r. zidentyfikowano blisko 1000 aktywnych powództw przeciwko mediom. W badaniu przedstawiono różne przykłady z różnych państw członkowskich, takich jak Polska, Francja, Włochy, Malta czy Słowenia, podkreślając europejski wymiar tej kwestii i potrzebę wspólnego europejskiego rozwiązania.

Powództwa typu SLAPP mogą być całkowicie lub częściowo bezzasadne. Dwoma wspólnymi elementami charakteryzującymi SLAPP są jednak nadużywanie postępowania sądowego i uciekanie się do niego w odniesieniu do debaty publicznej. Powództwa typu SLAPP wnosi się zatem w celach innych niż rzeczywiste dochodzenie, egzekwowanie lub wykonywanie prawa i mają one raczej na celu uniemożliwienie debaty publicznej, jej ograniczenie lub uznanie za karalną. Poprzez nadużywanie systemu sądowego powództwa typu SLAPP nie tylko powodują znaczne szkody finansowe i psychologiczne u ofiar, lecz także ograniczają dostęp do wymiaru sprawiedliwości innym obywatelom, gdyż nadmiernie obciążają system sądowniczy. Takie roszczenia często – ale nie zawsze – charakteryzują się brakiem równowagi sił. Wszczynanie wielu postępowań, nieproporcjonalny charakter roszczenia, a także stosowanie opóźniającej i dokuczliwej taktyki stanowią kolejne przesłanki świadczące o tym, że SLAPP ma charakter nadużycia. Wybrane podejście polega na stworzeniu jasnej definicji obejmującej zarówno roszczenia ewidentnie bezpodstawne, jak i te, które z prawnego punktu widzenia są częściowo zasadne, lecz mają wyżej wymienione cechy i prowadzą do nadużycia prawa.

Ofiary SLAPP zaangażowane są w wiele różnych spraw. Ofiarami mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i prawne, od dziennikarzy i mediów po aktywistów, wydawców, obrońców praw człowieka, a nawet pojedyncze osoby prywatne. Wspólnym mianownikiem tych kategorii osób jest ich zaangażowanie w debatę publiczną. Powództwa typu SLAPP można wykorzystywać bezpośrednio lub pośrednio przeciwko każdej osobie zaangażowanej w debatę publiczną, a także kierować je przeciwko osobom biorącym udział w przygotowaniach do debaty lub w działaniach ją wspierających. Niniejsza dyrektywa musi zapewniać odpowiednią ochronę wszystkim kategoriom osób.

Aby skutecznie i kompleksowo zająć się tą kwestią, należy również rozszerzyć definicję debaty publicznej, tak by oprócz wolności wypowiedzi i informacji obejmowała działania prowadzone w ramach wykonywania różnych praw. Praktyczne sytuacje pokazały, że definicja powinna zawierać niewyczerpujący wykaz obejmujący między innymi wolność zrzeszania się i zgromadzeń, a także wolności nauki. Biorąc pod uwagę dużą liczbę powództw typu SLAPP przeciwko dziennikarzom i pracownikom mediów, istotne jest, aby pluralizm i wolność mediów objęto definicją tego, co stanowi kwestię leżącą w interesie publicznym związaną z zaangażowaniem w debatę publiczną.

Aby niniejsza dyrektywa przyniosła pożądany skutek w postaci ochrony osób zaangażowanych w debatę publiczną przed nadużywaniem drogi sądowej, jej przepisy muszą określać gwarancje proceduralne, w tym skuteczny mechanizm wczesnego oddalenia (dostępny z urzędu lub na wniosek pozwanego). Dopuszczalność mechanizmu wczesnego oddalenia nie może podlegać wyższemu progowi niż inne gwarancje proceduralne. Dyrektywa nie może wprowadzać rozróżnienia na różne kategorie powództw typu SLAPP. Aby to osiągnąć, mechanizm ten należy rozszerzyć i udostępnić wszystkim ofiarom SLAPP. Proponowane podejście w odniesieniu do gwarancji proceduralnych, a w szczególności do mechanizmu wczesnego oddalenia, polega na porzuceniu dychotomii Komisji między sprawami ewidentnie bezpodstawnymi i stanowiącymi nadużycie.

Do celów skutecznego mechanizmu wcześniejszego zwolnienia ciężar dowodu przy ocenie sądowej w danej sprawie spoczywa na powodzie. Proponowane podejście polega na zwróceniu się do powoda, aby wykazał jedynie, że każdy element podstawy powództwa spełnia przesłankę fumus boni iuris, gdy jest przekonany, że roszczenie nie nosi znamion nadużycia. Próg ten równoważy prawa pozwanego z prawem dostępu do wymiaru sprawiedliwości po stronie powoda, biorąc pod uwagę rezygnację z początkowej dostępności mechanizmu wczesnego oddalenia jedynie w przypadku spraw ewidentnie bezzasadnych.

Wniosek Komisji jest doskonałym pierwszym krokiem, aby położyć kres nadużywaniu drogi sądowej zmierzającej do stłumienia debaty publicznej, i pojawia się w chwili, gdy statystyki uwypukliły potrzebę wypracowania wspólnego europejskiego rozwiązania. Wniosek dotyczyłby jednak jedynie niewielkiej części problemu, gdyż kompetencje na szczeblu Unii są ograniczone w kwestiach prawa procesowego. W związku z tym istotne jest, aby państwa członkowskie podjęły dalsze środki, które uzupełnią środki podejmowane na szczeblu Unii. Po wejściu w życie niniejszej dyrektywy państwa członkowskie nie powinny ograniczać zakresu stosowania tych przepisów wyłącznie do spraw transgranicznych w sprawach cywilnych i handlowych, lecz rozszerzyć je również na sprawy krajowe i sprawy regulowane prawem karnym. Jednocześnie, po zakończeniu okresu przeglądu, Komisja powinna też rozważyć możliwość zajęcia się sprawami karnymi dotyczącymi powództw typu SLAPP za pomocą odpowiednich środków prawnych.

Wdrożenie zalecenia towarzyszącego niniejszemu wnioskowi ustawodawczemu ma także zasadnicze znaczenie dla skuteczności wniosku. Wobec tego państwa członkowskie powinny również rozważyć wprowadzenie specjalnych przepisów regulujących kodeksy etyczne prawników i innych przedstawicieli zawodów prawniczych, aby sankcjonować udział we wszczynaniu powództw typu SLAPP lub maskowaniu ich jako uzasadnionych roszczeń.

Ponadto, jako kolejny krok naprzód, Komisja powinna przeprowadzić przegląd rozporządzeń Bruksela Ia i Rzym II, aby uwzględnić wszelkie inne potencjalne przypadki wyboru sądu ze względu na możliwość korzystniejszego rozstrzygnięcia sprawy, których nie objęto niniejszą dyrektywą.

 

POPRAWKI

Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych zwraca się do Komisji Prawnej, jako komisji przedmiotowo właściwej, o wzięcie pod uwagę następujących poprawek:

Poprawka  1

Wniosek dotyczący dyrektywy

Tytuł

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Wniosek	Wniosek
DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY	DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
w sprawie ochrony osób, które angażują się w debatę publiczną, przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi („strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej”)	w sprawie ochrony osób, które angażują się w debatę publiczną, przed stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi („strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej”)

Poprawka  2

Wniosek dotyczący dyrektywy

Umocowanie 2 a (nowe)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego,

Poprawka  3

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 2

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(2) Art. 10 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej stanowi, że każdy obywatel ma prawo uczestniczyć w życiu demokratycznym Unii. W Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej („Karta praw podstawowych”) przewiduje się między innymi prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 7), prawo do ochrony danych osobowych (art. 8), prawo do wolności wypowiedzi i informacji, które obejmuje poszanowanie wolności i pluralizmu mediów (art. 11), oraz prawo do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu (art. 47).	(2) Art. 10 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej stanowi, że każdy obywatel ma prawo uczestniczyć w życiu demokratycznym Unii. W Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej („Karta praw podstawowych”) przewiduje się między innymi prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 7), prawo do ochrony danych osobowych (art. 8), prawo do wolności wypowiedzi i informacji, które obejmuje poszanowanie wolności i pluralizmu mediów (art. 11), prawo do wolności zgromadzania się i stowarzyszania się (art. 12), prawo do wolności sztuki i nauki (art. 13) oraz prawo do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu (art. 47). W art. 12 Karty zagwarantowano również wyraźnie prawo każdego do tworzenia związków zawodowych i przystępowania do nich dla obrony swoich interesów, które doprecyzowano w art. 28 Karty, z zagwarantowaniem prawa do rokowań i działań zbiorowych.

Poprawka  4

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 3

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(3) Prawo do wolności wypowiedzi i informacji określone w art. 11 Karty praw podstawowych obejmuje prawo do posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe. Artykułowi 11 Karty praw podstawowych należy nadać znaczenie i zakres odpowiadającego mu art. 10 europejskiej konwencji praw człowieka dotyczącego wolności wypowiedzi i informacji w myśl wykładni Europejskiego Trybunału Praw Człowieka	(3) Prawo do wolności wypowiedzi i informacji określone w art. 11 Karty praw podstawowych obejmuje prawo do posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe. Artykułowi 11 Karty praw podstawowych należy nadać znaczenie i zakres odpowiadającego mu art. 10 europejskiej konwencji praw człowieka dotyczącego wolności wypowiedzi i informacji w myśl wykładni Europejskiego Trybunału Praw Człowieka Europejski Trybunał Praw Człowieka konsekwentnie postrzega prawo do wolności wypowiedzi jako jedną z „zasadniczych podstaw” demokratycznego społeczeństwa, a zarówno Karta, jak i europejska konwencja praw człowieka przewidują bardzo szerokie prawo do swobodnego wypowiadania się.

Poprawka  5

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 3 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(3a) Jak uznano w utrwalonym orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC) w odniesieniu do wykładni odpowiednich postanowień europejskiej konwencji praw człowieka (EKPC), w świetle której Karta jest interpretowana i stosowana zgodnie z jej art. 52 ust. 3, prawo do wolności wypowiedzi i informacji jest ściśle powiązane z wykonywaniem innych praw i wolności, w tym prawa do wolności zgromadzania się i stowarzyszania się oraz prawa do wolności sztuki i nauki, w tym wolności akademickiej. EKPC nakłada także na umawiające się państwa obowiązek pozytywny zapewnienia ochrony wolności i pluralizmu mediów oraz stworzenia środowiska sprzyjającego uczestnictwu w debacie publicznej.

Poprawka  6

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 3 b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(3b) Prawo do wolności wypowiedzi jest prawem podstawowym, które należy wykonywać w ramach zasady „wyważenia prawa”, zgodnie z orzecznictwem ETPC i w poszanowaniu art. 54 karty.

Poprawka  7

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 4

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(4) Celem niniejszej dyrektywy jest zapewnienie ochrony osobom fizycznym i prawnym, które angażują się w debatę publiczną w sprawach leżących w interesie publicznym, w szczególności dziennikarzom i obrońcom praw człowieka, przed postępowaniami sądowymi, które są wszczynane przeciwko nim, aby zniechęcić ich do debaty publicznej (często określanymi również mianem „strategicznych powództw zmierzających do stłumienia debaty publicznej” lub „SLAPP”).	(4) Celem niniejszej dyrektywy jest zapewnienie minimalnych zasad na szczeblu Unii, aby zagwarantować ochronę osób fizycznych i prawnych angażujących się w debatę publiczną w sprawach leżących w interesie publicznym, w szczególności dziennikarzy, mediów i organizacji medialnych, wydawców i obrońców praw człowieka, w tym społeczeństwa obywatelskiego, organizacji pozarządowych i związków zawodowych, a także badaczy, nauczycieli akademickich lub artystów, obrońców praw człowieka, obrońców środowiska, obrońców praw kobiet i osób LGBTIQ+, aktywistów, związków zawodowych, bloggerów, sygnalistów lub opozycji politycznej, przed postępowaniami sądowymi oraz ich groźbą, które są wszczynane przeciwko nim, aby zniechęcić ich do debaty publicznej (często określanymi również mianem „strategicznych powództw zmierzających do stłumienia debaty publicznej” lub „SLAPP”).

Poprawka  8

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 4 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(4a) Osoby fizyczne i prawne, które angażują się w debatę publiczną, odgrywają ważną rolę w podtrzymywaniu debaty publicznej, podstawowych praw i wartości demokratycznych, włączenia społecznego, ochrony środowiska oraz praworządności, a także we wzmacnianiu demokracji, równości płci, wolności mediów i pluralizmu w Unii.

Poprawka  9

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 5

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(5) Dziennikarze odgrywają ważną rolę w ułatwianiu debaty publicznej oraz w przekazywaniu i otrzymywaniu informacji, opinii i idei. Istotne jest zapewnienie im przestrzeni niezbędnej do tego, aby mogli wnosić wkład do otwartej, wolnej i uczciwej debaty oraz by mogli zwalczać dezinformację, manipulacje informacjami i ingerencje w informacje. Dziennikarze powinni mieć możliwość skutecznego prowadzenia swoich działań, aby zapewnić obywatelom dostęp do pluralizmu poglądów w demokracjach europejskich.	(5) Dziennikarze odgrywają ważną rolę w ułatwianiu debaty publicznej oraz w przekazywaniu i otrzymywaniu informacji, opinii i idei. Niezależne, bezstronne, profesjonalne i odpowiedzialne dziennikarstwo oraz dostęp do pluralistycznych informacji stanowią kluczowe filary demokracji. Istotne jest zapewnienie dziennikarzom przestrzeni niezbędnej do tego, aby mogli wnosić wkład do otwartej, wolnej i uczciwej debaty oraz by mogli przekazywać informacje niezależnie od wszelkiej presji, co ma kluczowe znaczenia dla zwalczania dezinformacji, manipulacji informacjami i ingerencji w informacje. Dziennikarze powinni mieć możliwość skutecznego prowadzenia swoich działań bez obaw, aby zapewnić obywatelom dostęp do pluralizmu poglądów w demokracjach europejskich. Niemniej jednak dziennikarze napotykają coraz trudniejsze warunki wykonywania zawodu, w których powództwa typu SLAPP oraz naciski handlowe i polityczne, duże obciążenie pracą, niepewność kariery zawodowej lub autocenzura stanowią poważne zagrożenie dla publicznego dostępu do informacji.

Poprawka  10

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 6

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(6) W szczególności dziennikarze śledczy odgrywają kluczową rolę w zwalczaniu przestępczości zorganizowanej, korupcji i ekstremizmu. Ich praca wiąże się ze szczególnie wysokim ryzykiem, a oni sami coraz częściej doświadczają ataków i nękania. Niezbędny jest solidny system gwarancji, który umożliwi im pełnienie zasadniczej roli strażników w sprawach leżących w uzasadnionym interesie publicznym.	(6) W szczególności dziennikarze śledczy i organizacje medialne odgrywają kluczową rolę w ujawnianiu między innymi przestępczości zorganizowanej, nadużyć władzy, korupcji, niewłaściwych praktyk, nepotyzmu, przypadków efektu „drzwi obrotowych”, naruszeń praw podstawowych i brutalnego ekstremizmu. Ich praca wiąże się ze szczególnie wysokim ryzykiem, a oni sami coraz częściej doświadczają ataków, zabójstw, gróźb, zastraszania i nękania. Niezbędny jest solidny system gwarancji i ochrony, w tym ochrony ich bezpieczeństwa fizycznego i życia oraz prowadzenia dochodzeń w sprawie wymierzonych w nich zabójstw, który to system umożliwi dziennikarzom śledczym pełnienie zasadniczej roli strażników w sprawach leżących w interesie publicznym, bez obawy przed karą za poszukiwanie informacji i przekazywanie ich społeczeństwu.

Poprawka  11

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 7

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(7) Obrońcy praw człowieka także odgrywają ważną rolę w demokracjach europejskich, szczególnie jeżeli chodzi o zapewnienie poszanowania praw podstawowych, wartości demokratycznych, włączenia społecznego, ochrony środowiska i państwa prawnego. Powinni oni mieć możliwość aktywnego uczestnictwa w życiu publicznym oraz prawo do wyrażania swoich poglądów w kwestiach politycznych i w procesach decyzyjnych bez obaw przed zastraszaniem. Obrońcy praw człowieka to osoby lub organizacje zaangażowane w obronę praw podstawowych i wielu innych praw, takich jak prawa związane ze środowiskiem i klimatem, prawa kobiet, prawa osób LGBTIQ, prawa osób wywodzących się z mniejszości rasowych lub etnicznych, prawa pracownicze i wolności wyznania. Inni uczestnicy debaty publicznej, tacy jak nauczyciele akademiccy i badacze, również wymagają odpowiedniej ochrony.	(7) Obrońcy praw człowieka także odgrywają ważną rolę w demokracjach europejskich, szczególnie jeżeli chodzi o zapewnienie poszanowania praw podstawowych, wartości demokratycznych, włączenia społecznego, ochrony środowiska, równości płci i państwa prawnego. Powinni oni mieć możliwość aktywnego uczestnictwa w życiu publicznym, zapewniania odpowiedzialności oraz prawo do wyrażania swoich poglądów w kwestiach politycznych i w procesach decyzyjnych bez obaw przed zastraszaniem. Obrońcy praw człowieka to osoby, grupy lub organizacje zaangażowane w obronę praw podstawowych i wielu innych praw, takich jak prawa cywilne, polityczne, gospodarcze, społeczne, kulturalne, związane ze środowiskiem i klimatem, prawa kobiet, prawa osób LGBTIQ, prawa osób wywodzących się z mniejszości rasowych lub etnicznych, prawa pracownicze, prawa związkowe i wolności wyznania. Inni uczestnicy debaty publicznej, tacy jak nauczyciele akademiccy, badacze, artyści, sygnaliści i opozycja polityczna oraz osoby fizyczne również wymagają odpowiedniej ochrony, gdyż także są celem powództw typu SLAPP.

Poprawka  12

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 7 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(7a) Nauczyciele akademiccy i badacze, egzekwując zarówno swoje prawo, jak i obowiązek wypowiadania się w obszarze swojej wiedzy eksperckiej, zapewniają istotny wkład w debatę publiczną i rozpowszechnianie wiedzy oraz gwarantują prowadzenie debaty demokratycznej w oparciu o informacje. Stosowanie instrumentów prawnych dla zastraszania, aby uniemożliwiać nauczycielom akademickim i badaczom przekazywanie informacji w kwestiach związanych z działalnością naukową, stanowi bezpośrednie naruszenie wolności akademickiej i zagraża kluczowej roli naukowców we wszystkich dziedzinach ich pracy w zwalczaniu dezinformacji i informacji wprowadzających w błąd.

Poprawka  13

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 7 b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(7b) Obrońcy środowiska także odgrywają kluczową rolę w ochronie praw podstawowych i osiąganiu celów środowiskowych ustanowionych przez Unię Europejską oraz w żadnym wypadku nie należy ich ścigać lub nękać za zaangażowanie w działania mające na celu ochronę praw człowieka, praw związanych ze środowiskiem i klimatem. W ostatnich latach obrońcy środowiska są coraz częściej ofiarami zabójstw, gróźb, nękania, zastraszania, kampanii oszczerstw, nakładania kar i nękania sądowego.

Poprawka  14

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 7 c (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(7c) Obrońcy praw kobiet i osób LGBTIQ+ także odgrywają zasadniczą rolę w promowaniu i obronie równości płci oraz w zapewnianiu wsparcia i ochrony ofiarom przemocy ze względu na płeć. Osoby i organizacje broniące praw kobiet i praw osób LGBTIQ+ są coraz częściej atakowane i stają w obliczu zagrożeń, w tym zagrożeń dla życia, oraz przemocy, która prowadzi do autocenzury. Na przestrzeni lat powództwa typu SLAPP są coraz częściej wykorzystywane do karania solidarności oraz przeciwko aktywistom broniącym praw kobiet, równości płci i praw osób LGBTIQ+, aby zahamować postępy w osiąganiu równości płci przy coraz częstszym kwestionowaniu roli aktywistów jako publicznych strażników i stwarzaniu warunków do zawężania przestrzeni dla społeczeństwa obywatelskiego w Unii.

Poprawka  15

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 9

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(9) Dla wspierania takiego otoczenia istotna jest ochrona dziennikarzy i obrońców praw człowieka przed postępowaniami sądowymi zmierzającymi do stłumienia debaty publicznej. Takie postępowanie sądowe nie są wszczynane na potrzeby dostępu do wymiaru sprawiedliwości, lecz w celu stłumienia debaty publicznej zwykle z zastosowaniem nękania i zastraszania.	(9) Dla wspierania takiego otoczenia istotna jest ochrona osób fizycznych lub prawnych, które angażują się w debatę publiczną, w szczególności dziennikarzy, sygnalistów, aktywistów, nauczycieli akademickich, badaczy, artystów i obrońców praw człowieka, w tym organizacji społeczeństwa obywatelskiego i związków zawodowych przed postępowaniami sądowymi zmierzającymi do stłumienia debaty publicznej. Takie postępowania sądowe nie są wszczynane na potrzeby dostępu do wymiaru sprawiedliwości, w celu rzeczywistego dochodzenia, egzekwowania lub wykonywania prawa, lecz w celu uniemożliwienia debaty publicznej, jej ograniczenia lub karania za nią, a ostatecznie w celu stłumienia debaty publicznej oraz uniemożliwiania dochodzeń i zgłaszania naruszeń prawa unijnego i krajowego, korupcji lun innych nadużyć. Do takich praktyk często wykorzystuje się nękanie i zastraszanie.

Poprawka  16

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 10

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(10) Powództwa typu SLAPP są zazwyczaj wszczynane przez wpływowe podmioty, np. osoby fizyczne, grupy lobbystyczne, korporacje i organy państwowe. Często występuje przy tym nierównowaga sił między stronami – powód ma silniejszą pozycję finansową lub polityczną niż pozwany. Chociaż nie jest to niezbędny element takich spraw, to nierównowaga sił, jeśli występuje, znacznie zwiększa szkodliwe skutki, a także efekty mrożące postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej.	(10) Powództwa typu SLAPP są zazwyczaj wszczynane przez wpływowe osoby fizyczne lub podmioty – np. grupy lobbystyczne, korporacje, urzędników publicznych, podmioty podlegające kontroli publicznej i władze, w tym polityków i organy sądowe – które dążą do stłumienia debaty publicznej. Ofiary powództw typu SLAPP mogą być ścigane za wyrażanie krytycznych poglądów na temat postępowania lub zgłoszenie nadużyć, przy czym często występuje nierównowaga sił między stronami – powód ma silniejszą pozycję finansową lub polityczną niż pozwany. Nierównowaga sił stanowi istotny i powtarzający się element takich spraw, ale może nie występować w niektórych przypadkach, które spełniają kryteria powództw typu SLAPP, jeśli występują inne elementy charakteryzujące powództwa typu SLAPP. Przypadki, w których nie występuje nierównowaga sił, należy interpretować z ostrożnością, aby uniknąć złośliwego oskarżania o stosowanie powództw typu SLAPP organizacji pozarządowych, obrońców praw człowieka, aktywistów, dziennikarzy i inne osoby, które zwracają się w dobrej wierze do sądów z myślą o obronie siebie samych przed zniesławieniem przez wpływowe podmioty. Nierównowaga sił, jeśli występuje, znacznie zwiększa szkodliwe skutki, a także efekty mrożące postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej.

Poprawka  17

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 11

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(11) Postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej mogą mieć negatywny wpływ na wiarygodność i reputację dziennikarzy i obrońców praw człowieka oraz wyczerpywać ich zasoby finansowe i zasoby innego rodzaju. Ze względu na takie postępowania może dojść do opóźnienia lub całkowitego uniemożliwienia publikacji informacji na temat sprawy leżącej w interesie publicznym. Czas trwania postępowań i presja finansowa mogą mieć efekt mrożący na dziennikarzy i obrońców praw człowieka. Występowanie takich praktyk może mieć zatem odstraszający wpływ na ich pracę, przyczyniając się do autocenzury ze względu na ewentualne przyszłe postępowania sądowe, co prowadzi do osłabienia debaty publicznej ze szkodą dla całego społeczeństwa.	(11) Postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej mogą mieć negatywny wpływ na wiarygodność i reputację osób fizycznych lub prawnych zaangażowanych w debatę publiczną oraz wyczerpywać ich zasoby finansowe i zasoby innego rodzaju, a także powodować u nich szkody psychologiczne. Ze względu na takie postępowania może dojść do opóźnienia lub całkowitego uniemożliwienia publikacji informacji na temat sprawy leżącej w interesie publicznym. Czas trwania postępowań i presja finansowa mogą mieć efekt mrożący na dziennikarzy, sygnalistów, aktywistów, nauczycieli akademickich, badaczy, artystów i obrońców praw człowieka, w tym społeczeństwo obywatelskie, organizacje pozarządowe i związki zawodowe angażujące się w debatę publiczną. Występowanie takich praktyk może mieć zatem odstraszający wpływ na ich pracę, przyczyniając się do autocenzury ze względu na ewentualne przyszłe postępowania sądowe, co prowadzi do osłabienia debaty publicznej ze szkodą dla całego społeczeństwa.

Poprawka  18

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 12

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(12) Osoby, wobec których prowadzone są postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej, mogą stać w obliczu wielu postępowań jednocześnie, czasami wszczynanych w kilku jurysdykcjach. Postępowania wszczęte w jurysdykcji jednego państwa członkowskiego przeciwko osobie zamieszkałej w innym państwie członkowskim są zazwyczaj bardziej złożone i kosztowne dla pozwanego. Powodowie w postępowaniach sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej mogą również wykorzystywać narzędzia proceduralne w celu wydłużenia czasu trwania i zwiększenia kosztów postępowania oraz wytaczać powództwa w jurysdykcji, którą uważają za sprzyjającą ich sprawie, a nie w sądzie najwłaściwszym do jej rozpatrzenia. Takie praktyki powodują także zbędne i szkodliwe obciążenie krajowych systemów sądowych.	(12) Osoby, wobec których prowadzone są postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej, mogą stać w obliczu wielu postępowań jednocześnie, które mogą mieć charakter cywilny, administracyjny lub karny bądź mieszany, czasami wszczynanych w kilku jurysdykcjach. Według doniesień większość stanowiących nadużycie postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej to sprawy karne i krajowe. Postępowania wszczęte w jurysdykcji jednego państwa członkowskiego przeciwko osobie zamieszkałej w innym państwie członkowskim są zazwyczaj bardziej złożone i kosztowne dla pozwanego. Powodowie w postępowaniach sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej mogą również wykorzystywać narzędzia proceduralne w celu wydłużenia czasu trwania i zwiększenia kosztów postępowania oraz wytaczać powództwa w jurysdykcji, którą uważają za sprzyjającą ich sprawie, a nie w sądzie najwłaściwszym do jej rozpatrzenia. Czas trwania postępowań, presja finansowa i groźba sankcji, w szczególności sankcji karnych, stanowią potężne narzędzia zastraszania i wyciszania krytycznych wypowiedzi. Takie praktyki powodują także zbędne i szkodliwe obciążenie krajowych systemów sądowych i prowadzą do niewłaściwego wykorzystania ich zasobów.

Poprawka  19

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 13

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(13) Gwarancje przewidziane w niniejszej dyrektywie powinny mieć zastosowanie do każdej osoby fizycznej lub prawnej ze względu na jej zaangażowanie w debatę publiczną. Powinny one także chronić osoby fizyczne lub prawne, które na gruncie zawodowym albo osobistym udzielają wsparcia i pomocy innej osobie w celach mających bezpośredni związek z debatą publiczną w sprawie leżącej w interesie publicznym lub dostarczają towary bądź świadczą usługi na potrzeby realizacji tych celów. Dotyczy to na przykład dostawców usług internetowych, wydawnictw lub drukarni, które stoją w obliczu postępowania sądowego lub są zagrożone postępowaniem sądowym za świadczenie usług na rzecz osoby, wobec której prowadzone jest postępowanie sądowe.	(13) Gwarancje przewidziane w niniejszej dyrektywie powinny mieć zastosowanie do każdej osoby fizycznej lub prawnej ze względu na jej bezpośrednie lub pośrednie zaangażowanie w debatę publiczną. Powinny one także chronić osoby fizyczne lub prawne, które na gruncie zawodowym albo osobistym udzielają wsparcia i pomocy innej osobie w celach mających bezpośredni związek z debatą publiczną w sprawie leżącej w interesie publicznym lub dostarczają towary bądź świadczą usługi na potrzeby realizacji tych celów. Dotyczy to na przykład rodzin, mediów, dostawców usług internetowych, wydawnictw lub drukarni, które stoją w obliczu postępowania sądowego lub są zagrożone postępowaniem sądowym za udzielanie pomocy, świadczenie wsparcia lub usług na rzecz osoby, wobec której prowadzone jest postępowanie sądowe.

Poprawka  20

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 13 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(13a) Celem niniejszej dyrektywy jest także zniechęcanie do stanowiącego nadużycie stosowania procedur przedprocesowych, takich jak pisma ostrzegawcze i nakazy zaniechania naruszenia, które są wykorzystywane do uciszenia osób fizycznych i prawnych zaangażowanych w debatę publiczną. Przez zapewnianie osobom fizycznym i prawnym zaangażowanym w debatę publiczną narzędzia do skutecznej walki ze stanowiącymi nadużycie powództwami w sądzie dyrektywa pomaga także w zapobieganiu takiej taktyce opartej na zastraszaniu.

Poprawka  21

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 14

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(14) Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie do każdego powództwa lub działania prawnego o charakterze cywilnym lub handlowym o skutkach transgranicznych niezależnie od rodzaju sądu. Obejmuje to powództwa cywilne wnoszone w postępowaniach karnych, a także środki tymczasowe i środki zabezpieczające, powództwa wzajemne lub inne szczególne rodzaje środków ochrony prawnej dostępne w ramach innych instrumentów.	(14) Niniejsza dyrektywa powinna mieć zastosowanie do każdego powództwa lub działania prawnego o charakterze cywilnym lub handlowym o skutkach transgranicznych, w tym powództw nierozstrzygniętych przed sądem krajowym w momencie wejścia dyrektywy w życie, niezależnie od rodzaju sądu. Postępowania sądowe, o których mowa w niniejszej dyrektywie, odnoszą się do wszystkich postępowań przed sądem w sprawach cywilnych, w tym do powództw w postępowaniach uproszczonych, takich jak nakazy sądowe. Obejmuje to także powództwa cywilne wnoszone w postępowaniach karnych, gdyż są to zasadniczo powództwa cywilne, a nie karne, a także środki tymczasowe i środki zabezpieczające, powództwa wzajemne lub inne szczególne rodzaje środków ochrony prawnej dostępne w ramach innych instrumentów.

Poprawka  22

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 16

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(16) Przez debatę publiczną należy rozumieć dowolne oświadczenie lub działanie osoby fizycznej lub prawnej wyrażone lub realizowane w ramach wykonywania prawa do wolności wypowiedzi i informacji w sprawie leżącej w interesie publicznym, takie jak tworzenie, wystawianie, reklamowanie lub inne promowanie komunikatów, publikacji lub utworów o charakterze dziennikarskim, politycznym, naukowym, akademickim, artystycznym, komentatorskim lub satyrycznym, a także wszelkie działania przygotowawcze bezpośrednio związane z takimi oświadczeniami lub działaniami. Może ona obejmować również działania dotyczące wykonywania prawa do wolności zrzeszania się i pokojowego gromadzenia się, takie jak organizowanie działań lobbingowych, demonstracji i protestów lub działań wynikających z wykonywania prawa do dobrej administracji i prawa do skutecznego środka odwoławczego, takich jak składanie skarg, petycji lub skarg administracyjnych i powództw oraz udział w wyżej wymienionych działaniach, a także udział w wysłuchaniach publicznych. Debata publiczna powinna także obejmować działania przygotowawcze, wspierające lub wspomagające, które mają bezpośredni i nieodłączny związek z danym oświadczeniem lub działaniem i które stały się przedmiotem dążeń do stłumienia debaty publicznej. Ponadto debata publiczna może obejmować inne działania mające na celu informowanie opinii publicznej lub wywieranie na nią wpływu lub wspieranie działań realizowanych przez społeczeństwo, w tym działania podejmowane przez jakikolwiek podmiot prywatny lub publiczny w związku z kwestią leżącą w interesie publicznym, takie jak organizowanie badań, sondaży, kampanii lub innych działań zbiorowych lub uczestnictwo w nich.	(16) Przez debatę publiczną należy rozumieć dowolne oświadczenie lub działanie osoby fizycznej lub prawnej wyrażone lub realizowane w ramach wykonywania praw podstawowych i praw człowieka oraz podstawowych wolności, takich jak prawo do wolności wypowiedzi i informacji w sprawie leżącej w interesie publicznym, takie jak tworzenie, wystawianie, reklamowanie lub inne promowanie treści dziennikarskich, wiadomości i bieżących spraw, komunikatów, publikacji lub utworów o charakterze dziennikarskim, politycznym, naukowym, akademickim, artystycznym, komentatorskim lub satyrycznym, a także wszelkie działania przygotowawcze bezpośrednio związane z takimi oświadczeniami lub działaniami. Przyszły interes publiczny odnosi się do faktu, że kwestia może nie stanowić jeszcze interesu publicznego, ale może stać się nim, gdy społeczeństwo zacznie zdawać sobie z niej sprawę, na przykład w drodze publikacji lub indywidualnej skargi. Debata publiczna może obejmować również działania dotyczące wykonywania prawa do wolności akademickiej i artystycznej, wolności zrzeszania się i pokojowego gromadzenia się, takie jak organizowanie działań lobbingowych, demonstracji i protestów lub działań wynikających z wykonywania prawa do dobrej administracji i prawa do skutecznego środka odwoławczego, takich jak składanie skarg, petycji lub skarg administracyjnych i powództw oraz udział w wyżej wymienionych działaniach, a także udział w wysłuchaniach publicznych.

Poprawka  23

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 16 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(16a) Debata publiczna powinna także obejmować działania przygotowawcze, wspierające lub wspomagające, które mają bezpośredni i nieodłączny związek z danym oświadczeniem lub działaniem. Takie działania powinny bezpośrednio dotyczyć szczególnego aktu udziału w debacie publicznej, w tym aktów opartych na umownym związku między osobą zaangażowaną w debatę publiczną a osobą prowadzącą działanie przygotowawcze, wspierające lub wspomagające. Ponadto debata publiczna może obejmować inne działania mające na celu informowanie opinii publicznej lub wywieranie na nią wpływu lub dalsze działania realizowane przez społeczeństwo, w tym działania podejmowane przez jakikolwiek podmiot prywatny lub publiczny w związku z kwestią leżącą w interesie publicznym, takie jak organizowanie badań, sondaży, kampanii lub innych działań zbiorowych lub uczestnictwo w nich. Wnoszenie powództw nie przeciwko osobie zaangażowanej w debatę publiczną, lecz przeciwko organizacji medialnej, takiej jak platforma internetowa publikująca jej prace, lub przeciwko firmie drukującej tekst lub sklepowi sprzedającemu tekst, może stanowić skuteczną metodę uciszania debaty publicznej, gdyż bez takich usług opinie nie mogą być publikowane, a tym samym nie mogą wpływać na debatę publiczną.

Poprawka  24

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 17

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(17) Debata publiczna nie powinna zazwyczaj obejmować komercyjnej działalności reklamowej i marketingowej, która na ogół nie jest realizowana w ramach wykonywania prawa do wolności wypowiedzi i informacji.	(17) Debata publiczna nie powinna zazwyczaj obejmować komercyjnej działalności reklamowej i marketingowej.

Poprawka  25

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 18

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(18) Pojęcie sprawy leżącej w interesie publicznym powinno obejmować także jakość, bezpieczeństwo lub inne istotne aspekty towarów, produktów lub usług, jeśli sprawy te mają znaczenie dla zdrowia publicznego, bezpieczeństwa, środowiska, klimatu lub korzystania z praw podstawowych. Czysto indywidualny spór między konsumentem a producentem lub usługodawcą w sprawie towaru, produktu lub usługi powinien być uwzględniony wyłącznie wówczas, gdy sprawa ma znamiona interesu publicznego, na przykład dotyczy produktu lub usługi, które nie spełniają norm środowiskowych lub norm bezpieczeństwa.	(18) Pojęcie sprawy leżącej w interesie publicznym powinno obejmować także jakość, bezpieczeństwo lub inne istotne aspekty towarów, produktów lub usług, w tym warunki, na podstawie których są one produkowane i świadczone, jeśli sprawy te mają znaczenie dla zdrowia publicznego, bezpieczeństwa, środowiska, klimatu, praworządności lub korzystania z praw podstawowych, w tym praw pracowniczych, wolności mediów i pluralizmu, niedyskryminacji, równości płci i ochrony przed przemocą ze względu na płeć. Czysto indywidualny spór między konsumentem a producentem lub usługodawcą w sprawie towaru, produktu lub usługi powinien być uwzględniony wyłącznie wówczas, gdy sprawa ma znamiona interesu publicznego, na przykład dotyczy produktu lub usługi, które nie spełniają norm środowiskowych lub norm bezpieczeństwa bądź norm wynikających z praw pracowniczych, praw konsumentów lub praw człowieka, w tym zasady niedyskryminacji.

Poprawka  26

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 19 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(19a) Zarzuty dotyczące korupcji, oszustwa, prania pieniędzy, sprzeniewierzenia, wymuszeń, przymusu, molestowania seksualnego i przemocy ze względu na płeć lub innych form zastraszania i działalności przestępczej, w tym przestępstw przeciwko środowisku, także stanowią sprawy leżące w interesie publicznym. Działania mające na celu ochronę wartości zapisanych w art. 2 TUE, zapewnienie lub ułatwienie publicznego dostępu do informacji w celu zwalczania dezinformacji, a także działalność naukowa i badawcza także kwalifikują się jako kwestie leżące w interesie publicznym.

Poprawka  27

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 20

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(20) Postępowania sądowe stanowiące nadużycie zazwyczaj obejmują taktyki procesowe stosowane w złej wierze, takie jak opóźnianie postępowań, narażanie pozwanego na nieproporcjonalnie wysokie koszty postępowania lub wybór sądu ze względu na możliwość korzystniejszego rozstrzygnięcia sprawy (ang. forum-shopping). Tego rodzaju taktyki są stosowane przez powoda w celach innych niż uzyskanie dostępu do wymiaru sprawiedliwości. Często – chociaż nie zawsze – są one połączone z różnymi formami zastraszania, nękania lub gróźb.	(20) Postępowania sądowe stanowiące nadużycie charakteryzują się głównym celem, jakim jest zapobieganie debacie publicznej oraz jej ograniczanie lub karanie za nią, bądź mają na celu osiągnięcie efektu mrożącego na debatę publiczną w określonej kwestii; stanowią one zatem nadużycie prawa materialnego lub procesowego. Ogólne zasady prawa stanowią, których praw nie można wykonywać w sposób stanowiący nadużycie, jak zapisano w art. 54 Karty i art. 17 EKPC. Stanowiący nadużycie charakter postępowania sądowego należy stwierdzić na podstawie wszystkich okoliczności powództwa. Postępowania sądowe stanowiące nadużycie zazwyczaj obejmują taktyki procesowe stosowane w złej wierze, takie jak wyolbrzymione lub nadmierne roszczenia odszkodowawcze, domaganie się uprzedniego zastosowania nieproporcjonalnych środków zabezpieczających, opóźnianie postępowań, wszczynanie wielu postępowań w podobnych sprawach, narażanie pozwanego na nieproporcjonalnie wysokie koszty postępowania lub wybór sądu ze względu na możliwość korzystniejszego rozstrzygnięcia sprawy (ang. forum-shopping). Przy ustalaniu, czy powództwa stanowią nadużycie, należy również wziąć pod uwagę dotychczasowe zachowanie powoda, w szczególności wszelkie przypadki zastraszania działaniami prawnymi w przeszłości. Wcześniejsze odrzucenie podobnego powództwa jako stanowiącego nadużycie powinno być czynnikiem wskazującym prima facie na charakter stanowiący nadużycie. Tego rodzaju taktyki są stosowane przez powoda w celach innych niż uzyskanie dostępu do wymiaru sprawiedliwości w celu rzeczywistego dochodzenia, egzekwowania lub wykonywania prawa, co prowadzi do nadużycia prawa materialnego lub procesowego. Często – chociaż nie zawsze – są one połączone z różnymi formami zastraszania, nękania lub gróźb, takimi jak groźba zastosowania powództwa typu SLAPP. W razie śmierci pozwanego takie stanowiące nadużycie powództwa mogą być nawet kontynuowane przeciwko jego spadkobiercom.

Poprawka  28

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 20 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(20a) Kolejną powtarzającą się cechą powództw typu SLAPP jest wykorzystywanie przez powoda przewagi pod względem siły gospodarczej, zasobów prawnych lub wpływów politycznych, aby ograniczyć udział pozwanego w debacie publicznej. Wynikiem tego jest brak równowagi sił, który rodzi szczególne obawy, gdy powództwa stanowiące nadużycie są finansowane bezpośrednio lub pośrednio z budżetów państwowych i połączone z innymi pośrednimi i bezpośrednimi środkami państwa przeciwko niezależnym mediom, niezależnemu dziennikarstwu i społeczeństwu obywatelskiemu. Taka nierównowaga sił może nie występować w niektórych przypadkach, które spełniają inne kryteria powództw typu SLAPP.

Poprawka  29

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 23

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(23) Pozwani powinni mieć możliwość złożenia wniosku o następujące gwarancje procesowe: wniosku o zabezpieczenie na pokrycie kosztów proceduralnych lub kosztów proceduralnych i odszkodowania, wniosku o wczesne oddalenie ewidentnie bezpodstawnego postępowania sądowego, wniosku o środki ochrony przed postępowaniem sądowym stanowiącym nadużycie (zasądzenie kosztów, odszkodowania i kar) lub o wszystkie te gwarancje jednocześnie.	(23) Pozwani powinni mieć możliwość złożenia wniosku o następujące gwarancje procesowe: wniosku o zabezpieczenie na pokrycie kosztów proceduralnych lub kosztów proceduralnych i odszkodowania, wniosku o wczesne oddalenie postępowania sądowego stanowiącego nadużycie, wniosku o środki ochrony przed postępowaniem sądowym stanowiącym nadużycie (zasądzenie kosztów, odszkodowania i kar) lub o wszystkie te gwarancje jednocześnie. Postępowaniami sądowymi wszczynanymi przeciwko osobom fizycznym lub prawnym ze względu na ich zaangażowanie w debatę publiczną należy zajmować się szybko i skutecznie, z uwzględnieniem okoliczności sprawy oraz prawa do skutecznego środka odwoławczego i prawa dostępu do bezstronnego sądu.

Poprawka  30

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 23 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(23a) Każda osoba fizyczna lub prawna chroniąca lub propagująca prawa osób zaangażowanych w debatę publiczną lub w inny sposób mająca interes w obronie działalności związanej z debatą publiczną, w związku z którą prowadzone jest powództwo typu SLAPP, powinna mieć możliwość wzięcia udziału w tym postępowaniu lub przekazania informacji w celu wsparcia pozwanego lub w jego imieniu za zgodą pozwanego. Takie zastępstwo procesowe powinno być możliwe bez uszczerbku dla prawa i kompetencji związków zawodowych i przedstawicieli pracowników do angażowania się w imieniu lub na rzecz pracowników w postępowania sądowe zgodnie z innymi przepisami unijnymi i krajowymi.

Poprawka  31

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 25 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(25a) Postępowania zmierzające do stłumienia debaty publicznej narażają osoby, przeciwko którym są skierowane, na duże szkody finansowe i psychiczne, i wymagają od nich przedstawienia często trudnych do udowodnienia faktów takich jak stanowiący nadużycie charakter postępowania sądowego. W takich sytuacjach pozwani powinni mieć prawo otrzymywać wsparcie niezbędne do przedstawienia swoich argumentów, za ich uprzednią zgodą. Obejmuje to między innymi wsparcie i przekazywanie informacji. Pozwany powinien mieć prawo zwracać się o takie wsparcie do dowolnej osoby fizycznej lub prawnej posiadającej uzasadniony interes lub wiedzę ekspercką w dziedzinie ochrony lub propagowaniu praw osób zaangażowanych w debatę publiczną. Są wśród nich między innymi dziennikarze i nauczyciele akademiccy, a także organizacje pozarządowe, organy lub agencje Unii, organizacje międzynarodowe i ich organy, stowarzyszenia zawodowe i przedstawicielskie, związki zawodowe i inne podmioty zbiorowe działające w interesie pozwanego lub posiadające szczególną wiedzę na temat pozwanego, w szczególności jego zaangażowania w tłumienie debaty publicznej.

Poprawka  32

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 30

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(30) Jeśli pozwany złożył wniosek o wczesne oddalenie, na powodzie w postępowaniu głównym powinien spoczywać obowiązek udowodnienia w postępowaniu w trybie przyspieszonym, że powództwo nie jest ewidentnie bezpodstawne. Nie stanowi to ograniczenia dostępu do wymiaru sprawiedliwości, biorąc pod uwagę, że na powodzie spoczywa ciężar dowodu w odniesieniu do tego powództwa w postępowaniu głównym, i aby uniknąć wczesnego oddalenia powództwa, musi on jedynie spełnić znacznie niższy stopień wykazania, że powództwo nie jest ewidentnie bezpodstawne.	(30) Jeśli pozwany złożył wniosek o wczesne oddalenie, na powodzie w postępowaniu głównym powinien spoczywać obowiązek udowodnienia w postępowaniu w trybie przyspieszonym, że powództwo nie stanowi nadużycia. Nie stanowi to ograniczenia dostępu do wymiaru sprawiedliwości, biorąc pod uwagę, że na powodzie spoczywa ciężar dowodu w odniesieniu do tego powództwa w postępowaniu głównym, i aby uniknąć wczesnego oddalenia powództwa, musi on wykazać, że powództwo nie nosi znamion nadużycia, a także że, wnosząc o wczesne oddalenie, pozwany powinien przedstawić sądowi elementy wskazujące nadużycie.

Poprawka  33

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 30 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(30a) Wczesne oddalenie w całości lub częściowo bezpodstawnych powództw nie stanowi nieuzasadnionego naruszenia prawa do dostępu do wymiaru sprawiedliwości. Na podstawie niniejszej dyrektywy państwa członkowskie powinni dawać sądom możliwość przyjęcia wczesnych decyzji o oddaleniu, ale takie decyzje powinny być podejmowane przez sędziego na zasadzie indywidualnej, w odniesieniu do powództw, w przypadku których celem powoda nie jest rzeczywiste dochodzenie, egzekwowanie lub wykonywanie prawa. Ponadto powód powinien być zawsze uprawniony do wniesienia odwołania od wczesnej decyzji o oddaleniu.

Poprawka  34

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 34 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(34a) Przepisy i gwarancje zapisane w niniejszej dyrektywie mają zastosowanie, zgodnie z przedstawioną przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wykładnią zasady „tempus regit actum”1a, do wszystkich toczących się postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej w dniu wejścia w życie prawa krajowego wdrażającego dyrektywę i później.
	---------------------
	1a Sprawa nr C-610/10, Komisja Europejska przeciwko Królestwu Hiszpanii

Poprawka  35

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 35 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(35a) Niniejsza dyrektywa powinna pozostawać bez uszczerbku dla obowiązujących praw do reprezentacji i interwencji zagwarantowanych innymi przepisami prawa unijnego lub krajowego.

Poprawka  36

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 36

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(36) Niniejsza dyrektywa uzupełnia zalecenie Komisji w sprawie ochrony dziennikarzy i obrońców praw człowieka, którzy angażują się w debatę publiczną, przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi („strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej”). Zalecenie to jest skierowane do państw członkowskich i zawiera kompleksowy zestaw środków, takich jak szkolenia, zwiększanie świadomości, wsparcie dla osób, wobec których prowadzone są postępowania sądowe stanowiące nadużycie, oraz gromadzenie danych i sprawozdawczość w zakresie postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej oraz monitorowanie takich postępowań.	(36) Niniejsza dyrektywa uzupełnia zalecenie Komisji w sprawie ochrony dziennikarzy i obrońców praw człowieka, którzy angażują się w debatę publiczną, przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi („strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej”). Zalecenie to jest skierowane do państw członkowskich i zawiera kompleksowy zestaw środków, takich jak szkolenia, zwiększanie świadomości, wsparcie dla osób, wobec których prowadzone są postępowania sądowe stanowiące nadużycie, oraz gromadzenie danych i sprawozdawczość w zakresie postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej oraz monitorowanie takich postępowań. Przy transponowaniu niniejszej dyrektywy państwa członkowskie powinny zapewnić także wdrożenie zalecenia Komisji. W tym względzie państwa członkowskie powinny zwrócić szczególną uwagę na wdrożenie zaleceń dotyczących w szczególności włączenia zabezpieczeń podobnych do zabezpieczeń przewidzianych w obecnej dyrektywie w odniesieniu do spraw krajowych nieobjętych zakresem niniejszej dyrektywy i zapewnienie pozwanym łatwo dostępnej pomocy prawnej po przystępnej cenie, a także zagwarantować włączenie do krajowych przepisów transponujących ukierunkowanych przepisów w tym zakresie.

Poprawka  37

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 36 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(36a) W niniejszej dyrektywie przewidziano wsparcie i środki zabezpieczające, w tym ustanowienie funduszy krajowych przez państwa członkowskie (obsługiwanych przez niezależny organ, taki jak organizacje społeczeństwa cywilnego, przy wsparciu Komisji), mechanizmy wsparcia niefinansowego takiego jak świadczenie pomocy prawnej i wsparcia psychologicznego, a także szkolenia, zwiększanie świadomości i środki w zakresie gromadzenia danych. Celem dyrektywy jest także zapewnienie gromadzenia danych dzięki ustanowieniu wspólnych kryteriów na szczeblu UE. Należy ustanowić krajowe punkty kontaktowe – koordynowane przez Komisję i obsługiwane przez niezależne organizacje społeczeństwa obywatelskiego zarządzające funduszami unijnymi – gromadzące i udostępniające informacje o wszystkich organizacjach dostarczających wytycznych i udzielających wsparcia osobom, wobec których prowadzone są stanowiące nadużycie postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej. Do organizacji takich mogą należeć samorządy przedstawicieli zawodów prawniczych, rady ds. mediów i rady prasowe, patronackie stowarzyszenia obrońców praw człowieka, stowarzyszenia na szczeblu unijnym i krajowym, kancelarie prawne broniące pro bono osób, wobec których prowadzone są stanowiące nadużycie postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej, poradnie prawne na uniwersytetach i inne organizacje pozarządowe.

Poprawka  38

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 36 b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(36b) Niniejsza dyrektywa nie ma na celu rozwiązania problemu wszystkich powództw typu SLAPP stosowanych wobec osób zaangażowanych w debatę publiczną. Szczególną uwagę należy zwrócić w przyszłości na nadużywanie systemu prawa karnego, a także systemu prawa administracyjnego. Zwłaszcza przestępstwo zniesławienia stwarzało szczególne ryzyko wykorzystania jako podstawa dla powództw typu SLAPP. Komisja i państwa członkowskie powinny pracować nad rozwiązaniami, aby przeciwdziałać takiemu ryzyku.

Poprawka  39

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 36 c (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(36c) Szkolenia dla dziennikarzy, innych pracowników sektora mediów i obrońców praw człowieka powinny zwiększać ich zdolność do radzenia sobie ze stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi zmierzającymi do stłumienia debaty publicznej. Powinny skupiać się na rozpoznawaniu takich postępowań sądowych, sposobach radzenia sobie w sytuacji bycia celem takiego postępowania oraz informowaniu o prawach i obowiązkach, aby umożliwić tym osobom podjęcie koniecznych środków ochrony przed takimi postępowaniami. Szkoleniami powinni zostać także objęci przedstawiciele zawodów prawniczych, aby zwiększyć ich świadomość na temat stanowiących nadużycie postępowań sądowych i umożliwić im wykrywanie ich na bardzo wczesnym etapie.

Poprawka  40

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 36 d (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(36d) Państwa członkowskie powinny ustanowić specjalne fundusze krajowe, obsługiwane przez niezależny organ, taki jak organizacje społeczeństwa obywatelskiego, przy wsparciu Komisji, które wspierałyby ofiary stanowiących nadużycie postępowań sądowych i wypłacały im odszkodowania. Fundusze krajowe powinny być częściowo finansowane z kar. Środki przekazywane z funduszy krajowych powinny być również rozdzielane między organizacje zapewniające wytyczne i wsparcie osobom, przeciwko którym wymierzone są powództwa typu SLAPP, aby zagwarantować, że organizacje te mają wystarczające zasoby do właściwego wykonywania swoich zadań.

Poprawka  41

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 36 e (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(36e) Gromadzenie danych ma pierwszorzędne znaczenie dla dokumentowania przypadków stanowiących nadużycie postępowań sądowych oraz dla zapewnienia rozwiązań w celu zapobiegania takim postępowaniom. Niniejsza dyrektywa powinna ustanowić wspólne kryteria standaryzacji procedur gromadzenia danych w państwach członkowskich i zapewnić gromadzenie porównywalnych danych. Dane takie powinny obejmować:
	(i)  liczbę stanowiących nadużycie postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej wszczętych w danym roku;
	(ii)  liczbę stanowiących nadużycie postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej oddalonych na wczesnym etapie jako oparte na powództwach, które są w całości lub częściowo bezpodstawne, w danym roku począwszy od 2022 r., oddalonych zarówno ze względu na istotę sprawy, jak i ze względów proceduralnych;
	(iii)  liczbę postępowań sądowych z podziałem na rodzaj pozwanego (np. dziennikarz, obrońca praw człowieka, redakcja prasowa);
	(iv)  liczbę postępowań sądowych z podziałem na rodzaj powoda (np. polityk, osoba prywatna, przedsiębiorstwo, powód będący podmiotem zagranicznym);
	(v)  dane o aktach zaangażowania publicznego, w związku z którymi wszczęto postępowanie sądowe;
	(vi)  dane dotyczące szacunkowej kwoty wstępnego odszkodowania, o które wystąpili powodowie;
	(vii)  opis poszczególnych podstaw prawnych wykorzystanych przez powodów i związane z nimi dane liczbowe;
	(viii)  dane o czasie trwania postępowania, uwzględniając wszystkie instancje;
	(ix)  dane na temat elementów transgranicznych;
	(x)  inne dane, o ile są dostępne, w tym dane dotyczące sądowych kosztów postępowania oraz, w stosownych przypadkach, odpowiednie dane dotyczące historycznych okoliczności spraw;
	(xi)  rodzaj roszczenia wydanego na podstawie niniejszej dyrektywy i towarzyszącego jej zalecenia.

Poprawka  42

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 1 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Niniejsza dyrektywa zapewnia gwarancje chroniące przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi w sprawach cywilnych o skutkach transgranicznych wszczynanymi przeciwko osobom fizycznym i prawnym, w szczególności przeciwko dziennikarzom i obrońcom praw człowieka, ze względu na ich zaangażowanie w debatę publiczną.	Niniejsza dyrektywa zapewnia gwarancje proceduralne i zabezpieczenia prawne chroniące przed stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi lub groźbami podjęcia działań prawnych w sprawach cywilnych o skutkach transgranicznych wszczynanymi bezpośrednio lub pośrednio przeciwko osobom fizycznym lub prawnym, takim jak dziennikarze, media i obrońcy praw, w szczególności obrońcy praw człowieka, praw środowiskowych, praw kobiet i osób LGBTIQ+, a także organizacje społeczeństwa obywatelskiego, organizacje pozarządowe, aktywiści, związki zawodowe, artyści, badacze, nauczyciele akademiccy, bloggerzy, sygnaliści lub opozycja polityczna, ze względu na ich zaangażowanie w debatę publiczną, w tym w internecie.

Poprawka  43

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 1 – ustęp 1 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	1a.  W niniejszej dyrektywie ustanawia się minimalne standardy ochrony osób fizycznych i prawnych, które biorą udział w debacie publicznej, w cywilnych postępowaniach sądowych. Wdrożenie niniejszej dyrektywy nie może w żadnym przypadku stanowić podstawy do obniżenia poziomu gwarancji już przyznanych przez państwa członkowskie w dziedzinach objętych niniejszą dyrektywą.

Poprawka  44

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
1. „debata publiczna” oznacza dowolne oświadczenie lub działanie osoby fizycznej lub prawnej wyrażone lub zrealizowane w ramach wykonywania prawa do wolności wypowiedzi i informacji w sprawie leżącej w interesie publicznym, a także działania o charakterze przygotowawczym, wspierającym lub wspomagającym bezpośrednio związane z takimi oświadczeniami lub działaniami. Obejmuje to skargi, petycje, skargi administracyjne lub powództwa oraz udział w wysłuchaniach publicznych;	1. „debata publiczna” oznacza dowolne oświadczenie lub działanie osoby fizycznej lub prawnej wyrażone lub realizowane w ramach wykonywania podstawowych praw i wolności, takich jak prawo do wolności wypowiedzi i informacji w sprawie leżącej w interesie publicznym, wolności zgromadzania się i stowarzyszania się, wolności pracy, wolności akademickiej i artystycznej, wolności nauki i kultury, prawo do rokowań i działań zbiorowych, prawo do skutecznego środka odwoławczego lub prawo do dobrej administracji. Obejmuje to wszelkie działania, niezależnie od ich charakteru, nośnika lub formatu, które służą sprawowaniu kontroli publicznej, ujawnianiu, rozpowszechnianiu lub propagowaniu informacji wśród społeczeństwa, takie jak skargi, petycje, skargi administracyjne lub powództwa oraz udział w wysłuchaniach publicznych, a także wszelkie formy twórczości, wystawy, reklamy lub innego rodzaju propagowanie komunikacji dziennikarskiej, politycznej, naukowej, akademickiej, artystycznej, komentatorskiej lub satyrycznej, publikacji lub utworów. Obejmuje to również wszelkie działania wspierające lub przygotowawcze w tym zakresie, w szczególności pracę organizacji medialnych, takie jak zapewnianie przez osoby fizyczne lub prawne, na gruncie zawodowym albo osobistym, wsparcia innej osobie do celów bezpośrednio związanych z debatą publiczną lub sprawą leżącą w interesie publicznym;

Poprawka  45

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 2 – litera a

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
a) zdrowie publiczne, bezpieczeństwo, środowisko, klimat lub korzystanie z praw podstawowych;	a) zdrowie publiczne, wolność mediów i pluralizm, środowisko, klimat lub korzystanie z praw podstawowych i praw człowieka, w tym z praw pracowniczych, prawa do niedyskryminacji, do równouprawnienia płci i do ochrony przed przemocą ze względu na płeć;

Poprawka  46

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 2 – litera c

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
c) kwestie rozpatrywane publicznie lub poddawane kontroli przez organ ustawodawczy, wykonawczy lub sądowy, a także wszelkie inne publiczne postępowania urzędowe;	c) kwestie rozpatrywane publicznie lub rozpatrywane przez organ ustawodawczy, wykonawczy lub sądowy, a także wszelkie inne postępowania urzędowe, a także działania lub brak działania ze strony organów rządowych;

Poprawka  47

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 2 – litera d

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
d) zarzuty dotyczące korupcji, oszustwa lub działalności przestępczej;	d) zarzuty dotyczące korupcji, oszustwa, przywłaszczenia, prania pieniędzy, wymuszenia, przymusu, molestowania seksualnego i przemocy ze względu na płeć lub innych form zastraszania lub innych przestępstw kryminalnych lub administracyjnych, w tym przestępstw przeciwko środowisku;

Poprawka  48

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 2 – litera e

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
e) działania mające na celu zwalczanie dezinformacji;	e) działania mające na celu ochronę wartości zapisanych w art. 2 TUE i zasady nieingerowania w procesy demokratyczne oraz zapewnienie lub ułatwienie publicznego dostępu do informacji w celu zwalczania dezinformacji;

Poprawka  49

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 2 – litera e a (nowa)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	ea) działalność akademicka, naukowa i badawcza;

Poprawka  50

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 2 – litera e b (nowa)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	eb) działalność artystyczna;

Poprawka  51

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 3 – wprowadzenie

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
3. „stanowiące nadużycie postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej” oznaczają postępowania sądowe wszczynane w związku z debatą publiczną, które są w całości lub częściowo bezpodstawne, a ich głównym celem jest uniemożliwienie lub ograniczenie debaty publicznej lub karanie za debatę publiczną. Na taki cel mogą wskazywać:	3. „stanowiące nadużycie postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej” oznaczają postępowania sądowe wszczynane w związku z debatą publiczną, które wykorzystują postępowania sądowego do celów innych niż rzeczywiste dochodzenie, obrona lub wykonywanie prawa, a ich głównym celem jest uniemożliwienie lub ograniczenie debaty publicznej lub karanie za debatę publiczną. Na taki cel mogą wskazywać:

Poprawka  52

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 3 – litera -a (nowa)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(- a) zakres, w jakim powództwo jest ewidentnie bezpodstawne;

Poprawka  53

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 3 – litera b

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
b) fakt wszczęcia przez powoda lub podmioty powiązane wielu postępowań w związku z podobnymi sprawami;	skreśla się

Poprawka  54

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 3 – litera c a (nowa)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	ca) stosowanie taktyk procesowych, które nakładają nadmierne koszty na pozwanego, w tym w odniesieniu do wyboru jurysdykcji lub stosowania wniosków o opóźnienie postępowania;

Poprawka  55

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 3 – litera c b (nowa)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	cb) wykorzystywanie przewagi pod względem siły gospodarczej, zasobów prawnych lub wpływów politycznych bądź społecznych, aby ograniczyć udział pozwanego w debacie publicznej, co prowadzi do braku równowagi sił między obiema stronami;

Poprawka  56

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 3 – litera c c (nowa)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	cc) fakt wszczęcia przez powoda lub podmioty powiązane wielu będących w toku lub wcześniejszych postępowań w związku ze sprawami dotyczącymi debaty publicznej;

Poprawka  57

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 3 – litera c d (nowa)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	cd) poprzednie wczesne oddalenie podobnego powództwa jako stanowiącego nadużycie.

Poprawka  58

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 5 – ustęp 1 – litera b

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
b) wczesne oddalenie ewidentnie bezpodstawnego powództwa w postępowaniu sądowym zgodnie z rozdziałem III;	b) wczesne oddalenie stanowiącego nadużycie postępowania sądowego zgodnie z rozdziałem III;

Poprawka  59

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 5 – ustęp 3

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
3. Państwa członkowskie mogą przyjąć, że sąd rozpoznający sprawę z urzędu może zastosować środki dotyczące gwarancji proceduralnych zgodnie z rozdziałem III i IV.	3. Państwa członkowskie przyjmują, że sąd rozpoznający sprawę z urzędu może zastosować środki dotyczące gwarancji proceduralnych zgodnie z rozdziałem III i IV. Państwa członkowskie zapewniają, by sąd rozpoznający sprawę z urzędu podejmował środki zgodnie z art. 8, 14 i 15.

Poprawka  60

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 5 – ustęp 3 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	3a. Państwa członkowskie zapewniają, by postępowaniami sądowymi wszczynanymi przeciwko osobom fizycznym lub prawnym ze względu na ich zaangażowanie w debatę publiczną zajmowano się szybko i skutecznie, z uwzględnieniem okoliczności sprawy, prawa do skutecznego środka odwoławczego i prawa dostępu do bezstronnego sądu.

Poprawka  61

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 7 – nagłówek

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Interwencja strony trzeciej	Interwencja strony trzeciej na rzecz pozwanego

Poprawka  62

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 7 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Państwa członkowskie przyjmują środki niezbędne do zapewnienia, aby sąd rozpoznający sprawę w postępowaniu sądowym zmierzającym do stłumienia debaty publicznej mógł zezwolić organizacjom pozarządowym chroniącym lub propagującym prawa osób zaangażowanych w debatę publiczną na udział w tym postępowaniu w celu wsparcia pozwanego albo przekazania informacji.	Państwa członkowskie przyjmują środki niezbędne do zapewnienia, aby sąd rozpoznający sprawę w postępowaniu sądowym zmierzającym do stłumienia debaty publicznej mógł zezwolić Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej, organizacjom międzynarodowym i ich organom, takim jak Rada Europy, organizacjom pozarządowym lub podmiotom zbiorowym, takim jak związki zawodowe lub organizacje zawodowe, na udział lub przekazanie informacji w tym postępowaniu w celu wsparcia pozwanego lub w jego imieniu za zgodą pozwanego.

Poprawka  63

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 7 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Artykuł 7a
	Reprezentacja przez stronę trzecią
	Państwa członkowskie podejmują konieczne środki w celu zapewnienia, by w ramach dowolnego postępowania objętego niniejszą dyrektywą pozwany miał prawo wyznaczyć, na swój wniosek, organ, organizację lub stowarzyszenie do działania w jego imieniu.

Poprawka  64

Wniosek dotyczący dyrektywy

Rozdział III – tytuł

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Wczesne oddalenie ewidentnie bezpodstawnego powództwa w postępowaniu sądowym	Wczesne oddalenie stanowiącego nadużycie postępowania sądowego zmierzającego do stłumienia debaty publicznej

Poprawka  65

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 9 – ustęp 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
1. Państwa członkowskie uprawniają sądy do wczesnego podjęcia decyzji o oddaleniu, w całości lub w części, powództwa w postępowaniu sądowym zmierzającym do stłumienia debaty publicznej jako ewidentnie bezpodstawnego.	1. Państwa członkowskie uprawniają sądy do wczesnego podjęcia decyzji o oddaleniu, w całości lub w części, stanowiącego nadużycie postępowania sądowego zmierzającego do stłumienia debaty publicznej, jak określono w art. 3 ust. 3.

Poprawka  66

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 9 – ustęp 2

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
2. Państwa członkowskie mogą wyznaczyć terminy na wykonanie prawa do złożenia wniosku o wczesne oddalenie. Terminy te muszą być proporcjonalne i nie mogą uniemożliwiać ani nadmiernie utrudniać wykonania tego prawa.	2. Pozwany może złożyć wniosek o wczesne oddalenie na każdym etapie postępowania. Jeżeli systemy krajowego prawa procesowego cywilnego przewidują odrębny etap dopuszczalności, państwa członkowskie mogą wyznaczyć terminy na wykonanie prawa do złożenia wniosku o oddalenie na tym etapie postępowania.

Poprawka  67

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 12 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Państwa członkowskie zapewniają, aby w przypadku gdy pozwany złożył wniosek o wczesne oddalenie, to na powodzie spoczywał obowiązek udowodnienia, że powództwo nie jest ewidentnie bezpodstawne.	Państwa członkowskie zapewniają, aby w przypadku gdy pozwany złożył wniosek o wczesne oddalenie, to na powodzie spoczywał obowiązek udowodnienia, że powództwo nie nosi znamion nadużycia, jak określono w art. 3 ust. 3;

Poprawka  68

Wniosek dotyczący dyrektywy

Rozdział V a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Rozdział Va
	ŚRODKI WSPARCIA
	Artykuł 18a
	Fundusz krajowy
	1.  Przy wsparciu Komisji państwa członkowskie ustanawiają obsługiwany przez niezależny organ fundusz krajowy na potrzeby odszkodowań dla osób fizycznych lub prawnych, które poniosły szkodę w wyniku stanowiącego nadużycie postępowania sądowego zmierzającego do stłumienia debaty publicznej i nie są objęte już istniejącymi krajowymi systemami odszkodowań dla ofiar, oraz aby wspierać organizacje dostarczające wytyczne i udzielające wsparcia osobom, wobec których prowadzone są stanowiące nadużycie postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej.
	2.  Fundusze krajowe są częściowo finansowane z kar, o których mowa w art. 16 niniejszej dyrektywy. Państwa członkowskie podejmują decyzję w sprawie wysokości kar zasilających fundusze krajowe.
	Artykuł 18b
	Mechanizmy wsparcia niefinansowego
	1.  Państwa członkowskie zapewniają, by osobom zaangażowanym w debatę publiczną zapewniano mechanizmy wsparcia niefinansowego. Takie środki obejmują świadczenie pomocy prawnej i wsparcia psychologicznego, a także zapewnianie informacji na temat organizacji dostarczających wytycznych i udzielających wsparcia osobom, wobec których prowadzone są stanowiące nadużycie postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej. Wsparcie i pomoc są dostępne i bezpłatne.
	2.  Państwo członkowskie ustanawia obsługiwany przez niezależne organizacje społeczeństwa obywatelskiego krajowy punkt kontaktowy, który gromadzi i udostępnia informacje o wszystkich organizacjach dostarczających wytycznych i udzielających wsparcia osobom, wobec których prowadzone są stanowiące nadużycie postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej.
	3.  Państwa członkowskie ułatwiają wymianę informacji i najlepszych praktyk między organizacjami dostarczającymi wytycznych i udzielającymi wsparcia osobom, wobec których prowadzone są stanowiące nadużycie postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej.

Poprawka  69

Wniosek dotyczący dyrektywy

Rozdział V b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Rozdział Vb
	ŚRODKI ZAPOBIEGAWCZE
	Artykuł 18c
	Szkolenia
	1.  Z należytym poszanowaniem niezależności sądownictwa, niezależności zawodów prawniczych i różnic w organizacji sądownictwa w całej Unii państwa członkowskie wspierają możliwości szkoleniowe dla przedstawicieli zawodów prawniczych, takich jak kadry wymiaru sprawiedliwości na wszystkich poziomach sądów, wykwalifikowanych prawników, a także osób, wobec których potencjalnie mogą być prowadzone takie postępowania, aby zwiększyć świadomość na temat strategicznych powództw zmierzających do stłumienia debaty publicznej, gwarancji proceduralnych przeciwko nim przewidzianych w niniejszej dyrektywie oraz świadomość na temat potrzeb osób fizycznych i prawnych zaangażowanych w debatę publiczną.
	2.  Państwa członkowskie dopilnowują, aby możliwości odbycia szkoleń rozszerzono na osoby fizyczne i organizacje zaangażowane w debatę publiczną w celu wyposażenia ich w konkretną wiedzę służącą rozpoznawaniu stanowiących nadużycie postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej i reagowania na nie. Państwa członkowskie zapewniają, by stanowiące nadużycie postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej stanowiły w szczególności część programów nauczania prawników i dziennikarzy.
	3.  Państwa członkowskie otrzymują wsparcie od Komisji w zakresie ułatwiania szkoleń i wymiany praktyk, aby zapewnić w możliwym zakresie wspólne cele i metodykę na szczeblu UE. W związku z tym powinny one zapewnić zaangażowanie prawników i ich stowarzyszeń zawodowych.
	Artykuł 18d
	Podnoszenie świadomości
	1.  Państwa członkowskie podejmują odpowiednie działania, takie jak kampanie informacyjne i podnoszące świadomość skierowane do wszystkich odpowiednich zainteresowanych stron z sektora publicznego i prywatnego oraz programy badawcze i edukacyjne, aby propagować wiedzę na temat strategicznych powództw zmierzających do stłumienia debaty publicznej i gwarancji proceduralnych ustanowionych w niniejszej dyrektywie, zwiększać świadomość społeczeństwa i istotnie ograniczać ryzyko takich powództw lub zagrożenie nimi. W stosownych przypadkach państwa członkowskie działają we współpracy ze wszystkimi odpowiednimi zainteresowanymi stronami.
	2.  Państwa członkowskie zapewniają wsparcie i informacje związane z działaniami podnoszącymi świadomość na temat istniejących struktur wsparcia na szczeblu unijnym i krajowym, w tym na temat krajowych punktów kontaktowych gromadzących i udostępniających informacje o dostępnych zasobach, jak również pomocy prawnej i dostępnych legalnych linii obrony.
	Artykuł 18e
	Zbiory danych
	1.  Państwa członkowskie powinny powierzyć, z uwzględnieniem swoich rozwiązań instytucjonalnych w zakresie statystyk sądowych, co najmniej jednemu organowi odpowiedzialność za gromadzenie i agregowanie – z pełnym poszanowaniem wymogów w zakresie ochrony danych – danych o stanowiących nadużycie postępowaniach sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej wszczynanych w ich jurysdykcji.
	2.  Do celów ust. 1 niniejszego artykułu państwa członkowskie ustanawiają rejestr decyzji sądowych dotyczących spraw podlegających niniejszej dyrektywie i towarzyszącemu jej zaleceniu. Taki rejestr jest udostępniany publicznie, bezpłatnie w punkcie korzystania, oraz jest zgodny z unijnymi i krajowymi przepisami w sprawie ochrony danych osobowych.

Poprawka  70

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 19 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Artykuł 19a
	Stosowanie w czasie
	Przepisy niniejszej dyrektywy mają zastosowanie do wszystkich stanowiących nadużycie postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej, jak określono w art. 3 ust. 3, wszczętych lub kontynuowanych w chwili wejścia w życie prawa krajowego wdrażającego niniejszą dyrektywę i później.

Poprawka  71

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 20 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Do dnia [5 lat od daty transpozycji niniejszej dyrektywy] państwa członkowskie przekazują Komisji wszelkie istotne informacje dotyczące stosowania niniejszej dyrektywy. Na podstawie przekazanych informacji Komisja, najpóźniej do [6 lat od daty transpozycji], przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie na temat stosowania niniejszej dyrektywy. W sprawozdaniu tym przedstawia się ocenę rozwoju sytuacji w zakresie stanowiących nadużycie postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej oraz ocenę wpływu niniejszej dyrektywy w państwach członkowskich. W razie potrzeby sprawozdaniu temu towarzyszą wnioski dotyczące zmiany niniejszej dyrektywy.	Do dnia [3 lata od daty transpozycji niniejszej dyrektywy], a następnie co roku, państwa członkowskie przekazują Komisji wszelkie istotne informacje dotyczące stosowania niniejszej dyrektywy. Na podstawie przekazanych informacji Komisja, najpóźniej do [4 lata od daty transpozycji], przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie coroczne sprawozdanie na temat stosowania niniejszej dyrektywy. W sprawozdaniu tym przedstawia się ocenę rozwoju sytuacji w zakresie stanowiących nadużycie postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej oraz ocenę wpływu niniejszej dyrektywy w państwach członkowskich. W razie potrzeby sprawozdaniu temu towarzyszą wnioski dotyczące zmiany niniejszej dyrektywy. Sprawozdania te są podawane do wiadomości publicznej.

Poprawka  72

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 20 – akapit 1 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	Na podstawie stosowania niniejszej dyrektywy do powództw typu SLAPP w powództwach cywilnych wnoszonych w postępowaniach karnych i na podstawie innych dostępnych informacji Komisja ocenia, czy konieczne są dalsze działania przeciwko powództwom typu SLAPP w postępowaniach karnych.

PROCEDURA W KOMISJI OPINIODAWCZEJ

Tytuł	Ochrona osób, które angażują się w debatę publiczną, przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi („strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej”)
Odsyłacze	COM(2022)0177 – C9-0161/2022 – 2022/0117(COD)
Komisja przedmiotowo właściwa  Data ogłoszenia na posiedzeniu	JURI 5.5.2022
Opinia wydana przez  Data ogłoszenia na posiedzeniu	LIBE 5.5.2022
Zaangażowane komisje - data ogłoszenia na posiedzeniu	15.12.2022
Sprawozdawca(czyni) komisji opiniodawczej  Data powołania	Ramona Strugariu 12.1.2023
Zastąpiony(a) sprawozdawca(czyni) komisji opiniodawczej	Anna Júlia Donáth
Rozpatrzenie w komisji	22.3.2023
Data przyjęcia	23.5.2023
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	51 5 4
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Magdalena Adamowicz, Abir Al-Sahlani, Malik Azmani, Pietro Bartolo, Theresa Bielowski, Malin Björk, Vasile Blaga, Karolin Braunsberger-Reinhold, Patrick Breyer, Saskia Bricmont, Annika Bruna, Damien Carême, Clare Daly, Lena Düpont, Lucia Ďuriš Nicholsonová, Laura Ferrara, Nicolaus Fest, Sylvie Guillaume, Andrzej Halicki, Sophia in ‘t Veld, Patryk Jaki, Marina Kaljurand, Assita Kanko, Fabienne Keller, Łukasz Kohut, Moritz Körner, Alice Kuhnke, Jeroen Lenaers, Juan Fernando López Aguilar, Nuno Melo, Javier Moreno Sánchez, Maite Pagazaurtundúa, Emil Radev, Paulo Rangel, Diana Riba i Giner, Isabel Santos, Birgit Sippel, Sara Skyttedal, Vincenzo Sofo, Tineke Strik, Ramona Strugariu, Tomas Tobé, Milan Uhrík, Tom Vandendriessche, Elissavet Vozemberg-Vrionidi, Elena Yoncheva
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Susanna Ceccardi, Gwendoline Delbos-Corfield, Loucas Fourlas, José Gusmão, Alessandra Mussolini, Matjaž Nemec, Carina Ohlsson, Thijs Reuten, Paul Tang, Róża Thun und Hohenstein, Loránt Vincze, Tomáš Zdechovský
Zastępcy (art. 209 ust. 7) obecni podczas głosowania końcowego	Marie Dauchy, Vlad Gheorghe

 

 

 

GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI OPINIODAWCZEJ

51	+
NI	Laura Ferrara
PPE	Magdalena Adamowicz, Vasile Blaga, Karolin Braunsberger-Reinhold, Lena Düpont, Loucas Fourlas, Andrzej Halicki, Jeroen Lenaers, Nuno Melo, Alessandra Mussolini, Emil Radev, Paulo Rangel, Sara Skyttedal, Tomas Tobé, Loránt Vincze, Elissavet Vozemberg-Vrionidi, Tomáš Zdechovský
Renew	Abir Al-Sahlani, Malik Azmani, Lucia Ďuriš Nicholsonová, Vlad Gheorghe, Sophia in 't Veld, Fabienne Keller, Moritz Körner, Maite Pagazaurtundúa, Ramona Strugariu, Róża Thun und Hohenstein
S&D	Pietro Bartolo, Theresa Bielowski, Sylvie Guillaume, Marina Kaljurand, Łukasz Kohut, Juan Fernando López Aguilar, Javier Moreno Sánchez, Matjaž Nemec, Carina Ohlsson, Thijs Reuten, Isabel Santos, Birgit Sippel, Paul Tang, Elena Yoncheva
The Left	Malin Björk, Clare Daly, José Gusmão
Verts/ALE	Patrick Breyer, Saskia Bricmont, Damien Carême, Gwendoline Delbos-Corfield, Alice Kuhnke, Diana Riba i Giner, Tineke Strik

 

5	-
ECR	Patryk Jaki, Vincenzo Sofo
ID	Susanna Ceccardi, Nicolaus Fest
NI	Milan Uhrík

 

4	0
ECR	Assita Kanko
ID	Annika Bruna, Marie Dauchy, Tom Vandendriessche

 

Objaśnienie używanych znaków:

+ : za

- : przeciw

0 : wstrzymało się

 

 

OPINIA KOMISJI KULTURY I EDUKACJI (7.6.2023)

dla Komisji Prawnej

w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób, które angażują się w debatę publiczną, przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi („strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej”)

(COM(2022)0177 – C9‑0161/2022 – 2022/0117(COD))

Sprawozdawca komisji opiniodawczej: Stelios Kouloglou 

 

ZWIĘZŁE UZASADNIENIE

27 kwietnia 2022 r. Komisja Europejska opublikowała wniosek ustawodawczy dotyczący dyrektywy w sprawie ochrony osób, które angażują się w debatę publiczną, przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi („strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej”).

 

Ogólnie rzecz biorąc, sprawozdawca z zadowoleniem przyjmuje wniosek i proponuje usprawnienia w celu doprecyzowania niektórych przepisów, szczególnie tych związanych z terminologią i definicjami zastosowanymi w dyrektywie oraz z jej zakresem, tak aby wzmocnić ochronę obywateli w UE.

 

Sprawozdawca pragnie podkreślić, że tzw. SLAPP – jako powództwa wnoszone w niewłaściwym celu – stanowią z natury rzeczy nadużycie. Jeśli sprawa jest „ewidentnie bezpodstawna”, świadczy to o tym, że stanowi ona nadużycie. Ponieważ wszystkie powództwa stanowiące nadużycie powinny być usuwane z systemu sądowego i podlegać sankcjom, sprawozdawca proponuje usunięcie podziału na sprawy „ewidentnie bezpodstawne” i „stanowiące nadużycie”, co pozwoli zapewnić, aby wszystkie gwarancje proceduralne miały zastosowanie do obu tych rodzajów spraw, ze szczególnym uwzględnieniem wczesnego oddalenia, bezpieczeństwa kosztów, odszkodowania i sankcji. Ponieważ powszechnie stosowany termin „strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej” może wydawać się niejasny dla celów ustawodawczych, biorąc pod uwagę trudność związaną ze stosowaniem i zdefiniowaniem terminu „strategiczny”, w szczególności w unijnych systemach prawa cywilnego, sprawozdawca proponuje stosowanie w całym tekście terminu „stanowiące nadużycie powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej” jako terminu uniwersalnego, zachowując jednak ustalony skrót „SLAPP”, aby zapewnić lepszą komunikację oraz uniknąć nieporozumień i zachować związek z odpowiednimi tekstami Rady i ONZ.

 

Ponadto sprawozdawca uważa, że należy podkreślić szeroki zakres podmiotowy dyrektywy, który obejmuje powództwa wnoszone przeciwko każdej osobie fizycznej lub prawnej zaangażowanej – bezpośrednio lub pośrednio – w debatę publiczną. Jasne wskazanie jako przykładu konkretnych kategorii osób, przeciwko którym kierowane są powództwa typu SLAPP, np. społeczeństwa obywatelskiego, organizacji pozarządowych i związków zawodowych, a także badaczy, naukowców, nauczycieli akademickich, artystów, sygnalistów i wydawców, odzwierciedla szeroki zakres podmiotów, których dotyczy to zjawisko w całej UE. Jednocześnie, aby zachować pierwotny cel tekstu, w niektórych motywach skoncentrowano się na dziennikarzach i obrońcach praw człowieka, ponieważ to oni stanowią większość ofiar SLAPP.  Aby odzwierciedlić niepokojący wzrost liczby powództw typu SLAPP uwarunkowanych płcią, dodano specjalne odniesienie w tym względzie. Proponuje się również rozszerzenie interwencji prawnych osób trzecich, w tym samorządów zawodowych, w celu wzmocnienia reprezentacji praw osób, które angażują się w debatę publiczną.

 

Bardzo ważnym aspektem dla sprawozdawcy jest zadbanie o to, by nowa dyrektywa miała zastosowanie do spraw zawisłych, rozpoczętych lub kontynuowanych przed sądem krajowym w chwili jej wejścia w życie, jak również do cywilnoprawnych roszczeń wnoszonych w postępowaniach karnych, a sprawy administracyjne były interpretowane wąsko, tak aby wzmocnić ochronę obywateli przed roszczeniami opartymi na przepisach o charakterze administracyjnym w sposób stanowiący nadużycie.

 

Ponadto sprawozdawca proponuje, aby włączyć odniesienia do kilku innych praw i wolności, które są nieodłącznie związane z wykonywaniem prawa do wolności wypowiedzi i informacji, np. prawa do wolności zgromadzania się i stowarzyszania się, a także wolności sztuki, kultury i nauki, dzięki czemu instrument będzie bazował na kompleksowej i opartej na prawach definicji pojęcia „debaty publicznej”, którą należy rozumieć jako uczestnictwo w życiu publicznym i podejmowaniu decyzji, ale także w pełnieniu roli „strażniczej” w celu propagowania odpowiedzialności za działania uznane za nielegalne, niemoralne, niedozwolone, niebezpieczne lub oszukańcze.

 

Debata publiczna powinna wyraźnie obejmować też działalność artystyczną, kulturalną, badawczą i naukową, a oprócz tego uwzględniono również środowisko cyfrowe, co ma zapewnić, aby chronione działania związane z debatą publiczną obejmowały również prawo do wolności wypowiedzi w internecie.

 

Co więcej, zdaniem sprawozdawcy należy zapewnić oparte na prawach pojęcie „sprawy leżącej w interesie publicznym”. Jako element np. zdrowia publicznego i zrównoważonej konsumpcji, zakrojone na szeroką skalę naruszenia warunków pracy lub praw człowieka w łańcuchach dostaw mogą również mieć znaczenie dla interesu publicznego. Doprecyzowanie tego aspektu ma zapewnić, aby pracownicy lub organizacje zgłaszające takie nadużycia nie stały się celem powództw typu SLAPP, zgodnie z dyrektywą o ochronie sygnalistów, oraz aby wspierać skuteczne monitorowanie i egzekwowanie oczekujących na przyjęcie wniosków dotyczących dyrektywy UE w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju oraz rozporządzenia UE w sprawie pracy przymusowej.

Sprawozdawca ponadto z zadowoleniem przyjmuje zawartą w dyrektywie innowacyjną perspektywę „transgraniczności” obejmującą niektóre sprawy krajowe i sugeruje, by interpretować ją szeroko, zgodnie z jej znaczeniem dla koncepcji „sprawy leżącej w interesie publicznym”, nie ograniczając się do praktycznych implikacji dla poszczególnych państw członkowskich, szczególnie w dzisiejszym cyfrowym świecie, oraz z myślą o wzmocnieniu unijnych zabezpieczeń przed zjawiskiem „turystyki sądowej” i SLAPP wytaczanymi w państwach trzecich. 

 

Wyraźny ciężar dowodu spoczywający na powodzie ma bezwzględne znaczenie i dlatego sprawozdawca zastępuje stopień wykazania, że powództwo jest „ewidentnie bezpodstawne”, wymogiem wykazania przez powoda, że każdy istotny element podstawy powództwa spełnia przesłankę fumus boni iuris.

 

Ponadto jako czynniki umożliwiające skuteczne wdrożenie dyrektywy sprawozdawca proponuje uwzględnić również edukację i podnoszenie świadomości, a także przegląd norm deontologicznych przedstawicieli zawodów prawniczych. 

 

W szczególności sugestie sprawozdawcy zostały opracowane po należytym uwzględnieniu uwag przekazanych przez organizacje społeczeństwa obywatelskiego, do których należą:

 

• Koalicja przeciwko SLAPP w Europie

• Transparency International

• Unia Wolności Obywatelskich dla Europy

• Komitet Ochrony Dziennikarzy

• Greenpeace International

• Fundacja Daphne Caruana Galizia

• Culture Action Europe

• News Media Europe

POPRAWKI

Komisja Kultury i Edukacji zwraca się do Komisji Prawnej, jako komisji przedmiotowo właściwej, o wzięcie pod uwagę następujących poprawek:

Poprawka  1

Wniosek dotyczący dyrektywy

Tytuł

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Wniosek	Wniosek
DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY	DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
w sprawie ochrony osób, które angażują się w debatę publiczną, przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi („strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej”)	w sprawie ochrony osób, które angażują się w debatę publiczną, przed bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi („strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej”, SLAPP)

Poprawka  2

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 2

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(2) Art. 10 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej stanowi, że każdy obywatel ma prawo uczestniczyć w życiu demokratycznym Unii. W Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej („Karta praw podstawowych”) przewiduje się między innymi prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 7), prawo do ochrony danych osobowych (art. 8), prawo do wolności wypowiedzi i informacji, które obejmuje poszanowanie wolności i pluralizmu mediów (art. 11), oraz prawo do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu (art. 47).	(2) Art. 10 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej stanowi, że każdy obywatel ma prawo uczestniczyć w życiu demokratycznym Unii. W Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej („Karta praw podstawowych”) przewiduje się między innymi prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (art. 7), prawo do ochrony danych osobowych (art. 8), prawo do wolności wypowiedzi i informacji, które obejmuje poszanowanie wolności i pluralizmu mediów (art. 11), prawo do wolności zgromadzania się i stowarzyszania się (art. 12) oraz prawo do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu (art. 47).

Poprawka  3

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 3

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(3) Prawo do wolności wypowiedzi i informacji określone w art. 11 Karty praw podstawowych obejmuje prawo do posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe. Artykułowi 11 Karty praw podstawowych należy nadać znaczenie i zakres odpowiadającego mu art. 10 europejskiej konwencji praw człowieka dotyczącego wolności wypowiedzi i informacji w myśl wykładni Europejskiego Trybunału Praw Człowieka	(3) Prawo do wolności wypowiedzi i informacji określone w art. 11 Karty praw podstawowych obejmuje prawo do posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe, ponieważ jest to konieczne w społeczeństwie demokratycznym. Artykułowi 11 Karty praw podstawowych należy nadać znaczenie i zakres odpowiadającego mu art. 10 europejskiej konwencji praw człowieka („EKPC”) dotyczącego wolności wypowiedzi, tak aby obejmował on również ochronę reputacji lub praw innych osób oraz zapobieganie ujawnieniu informacji poufnych, takich jak korespondencja, w myśl wykładni Europejskiego Trybunału Praw Człowieka („ETPC”). Prawo do wolności wypowiedzi i informacji jest powiązane z innymi prawami i wolnościami, w tym z prawem do wolności gromadzenia się i stowarzyszania się, jak określono w art. 12 Karty, oraz z wolnością sztuki i nauki, w tym wolnością akademicką, jak określono w art. 13 Karty.

Poprawka  4

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 4

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(4) Celem niniejszej dyrektywy jest zapewnienie ochrony osobom fizycznym i prawnym, które angażują się w debatę publiczną w sprawach leżących w interesie publicznym, w szczególności dziennikarzom i obrońcom praw człowieka, przed postępowaniami sądowymi, które są wszczynane przeciwko nim, aby zniechęcić ich do debaty publicznej (często określanymi również mianem „strategicznych powództw zmierzających do stłumienia debaty publicznej” lub „SLAPP”).	(4) Celem niniejszej dyrektywy jest zapewnienie ochrony osobom fizycznym i prawnym, które angażują się w debatę publiczną w sprawach leżących w interesie publicznym, w tym online, w szczególności dziennikarzom i obrońcom praw człowieka, w tym społeczeństwu obywatelskiemu, organizacjom pozarządowym i związkom zawodowym, a także badaczom, nauczycielom akademickim, artystom, sygnalistom i wydawcom prac dziennikarzy i artystów, przed stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi, które są wszczynane przeciwko nim, aby zniechęcić ich do debaty publicznej (często określanymi również mianem „strategicznych powództw zmierzających do stłumienia debaty publicznej” lub „SLAPP”), a także zapewnienie ochrony prawa do skutecznego środka zaskarżenia i rzetelnego postępowania sądowego.

Poprawka  5

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 5

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(5) Dziennikarze odgrywają ważną rolę w ułatwianiu debaty publicznej oraz w przekazywaniu i otrzymywaniu informacji, opinii i idei. Istotne jest zapewnienie im przestrzeni niezbędnej do tego, aby mogli wnosić wkład do otwartej, wolnej i uczciwej debaty oraz by mogli zwalczać dezinformację, manipulacje informacjami i ingerencje w informacje. Dziennikarze powinni mieć możliwość skutecznego prowadzenia swoich działań, aby zapewnić obywatelom dostęp do pluralizmu poglądów w demokracjach europejskich.	(5) Istnieje pilna potrzeba utrzymania niezależności mediów od nacisków politycznych i ekonomicznych, takich jak wywierane poprzez powództwa typu SLAPP. Dziennikarze i wydawcy prasy odgrywają ważną rolę w ułatwianiu debaty publicznej oraz w przekazywaniu i otrzymywaniu informacji, opinii i idei. Istotne jest to, aby prowadzili oni swoją działalność zgodnie ze standardami i cechami dobrego dziennikarstwa, oraz aby mieli przestrzeń niezbędną do tego, aby mogli wnosić wkład do otwartej, wolnej i uczciwej debaty oraz by mogli zwalczać dezinformację, manipulacje informacjami i ingerencje w informacje. Dziennikarze powinni mieć możliwość skutecznego prowadzenia swoich działań, aby zapewnić obywatelom dostęp do pluralizmu poglądów w demokracjach europejskich. Dziennikarze powinni mieć swobodę wyrażania krytyki bez obawy przed ściganiem lub naruszeniem prawa do wolności wypowiedzi; należy także zapewnić im ochronę i bezpieczeństwo oraz wzmacniać ich pozycję.

Poprawka  6

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 7

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(7) Obrońcy praw człowieka także odgrywają ważną rolę w demokracjach europejskich, szczególnie jeżeli chodzi o zapewnienie poszanowania praw podstawowych, wartości demokratycznych, włączenia społecznego, ochrony środowiska i państwa prawnego. Powinni oni mieć możliwość aktywnego uczestnictwa w życiu publicznym oraz prawo do wyrażania swoich poglądów w kwestiach politycznych i w procesach decyzyjnych bez obaw przed zastraszaniem. Obrońcy praw człowieka to osoby lub organizacje zaangażowane w obronę praw podstawowych i wielu innych praw, takich jak prawa związane ze środowiskiem i klimatem, prawa kobiet, prawa osób LGBTIQ, prawa osób wywodzących się z mniejszości rasowych lub etnicznych, prawa pracownicze i wolności wyznania. Inni uczestnicy debaty publicznej, tacy jak nauczyciele akademiccy i badacze, również wymagają odpowiedniej ochrony.	(7) Obrońcy praw człowieka także odgrywają ważną rolę w demokracjach europejskich, szczególnie jeżeli chodzi o zapewnienie poszanowania praw podstawowych, wartości demokratycznych, włączenia społecznego, ochrony środowiska i państwa prawnego. Powinni oni mieć możliwość aktywnego uczestnictwa w życiu publicznym, propagowania odpowiedzialności oraz prawo do wyrażania swoich poglądów w kwestiach politycznych i w procesach decyzyjnych bez obaw przed zastraszaniem. Obrońcy praw człowieka to osoby lub organizacje zaangażowane w obronę praw podstawowych i wielu innych praw, takich jak prawa związane ze środowiskiem i klimatem, prawa kobiet, prawa osób LGBTIQ, prawa osób wywodzących się z mniejszości rasowych lub etnicznych, prawa migrantów, uchodźców i osób ubiegających się o azyl, prawa pracownicze, prawa związków zawodowych i wolności wyznania. W debacie publicznej w internecie i poza nim mogą także uczestniczyć nauczyciele akademiccy i badacze, naukowcy, edukatorzy, artyści, pracownicy sektora kultury, działacze mediów społecznościowych i sygnaliści.

Poprawka  7

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 7 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(7a) Kobiety, osoby LGBTIQ i obrońcy praw związanych z płcią odgrywają kluczową rolę w urzeczywistnieniu równości płci w Europie. Powinni oni mieć możliwość propagowania odpowiedzialności i wyrażania swojej opinii w każdym przypadku nękania, przemocy, nadużycia lub nadużycia władzy ze względu na płeć, tak żeby nie doświadczali później drugiej fali nękania ze względu na płeć, jako ofiary SLAPP. W związku z tym cele i przepisy niniejszej dyrektywy są ze sobą powiązane i należy je rozumieć tak, aby zapewnić jak największą ochronę ofiarom SLAPP ze względu na płeć, również w ramach wszystkich odpowiednich strategii politycznych i przepisów UE.

Poprawka  8

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 7 b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(7b) Należy w szczególności zapewnić, aby niniejsza dyrektywa skutecznie przyczyniała się do zwalczania dyskryminacji, której często doświadczają mniejszości rasowe, religijne czy etniczne.

Poprawka  9

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 8

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(8) Prawidłowo funkcjonująca i rozwijająca się demokracja wymaga, aby ludzie mogli aktywnie uczestniczyć w debacie publicznej bez nieuprawnionej ingerencji ze strony organów publicznych lub innych potężnych grup interesu. Aby uczestnictwo mogło być znaczące, ludzie powinni mieć dostęp do wiarygodnych informacji, które umożliwią im wyrobienie sobie własnych opinii i kierowanie się własnym osądem w przestrzeni publicznej, w której można swobodnie wyrażać różne poglądy.	(8) Prawidłowo funkcjonująca i rozwijająca się demokracja wymaga, aby ludzie mogli aktywnie uczestniczyć w debacie publicznej bez nieuprawnionej ingerencji ze strony organów publicznych lub innych potężnych grup interesu. Aby uczestnictwo mogło być znaczące, ludzie powinni mieć dostęp do wiarygodnych, obiektywnych i bezstronnych informacji, które umożliwią im wyrobienie sobie własnych opinii i kierowanie się własnym osądem w przestrzeni publicznej, w której można swobodnie wyrażać różne poglądy. W związku z tym zasadnicze znaczenie ma propagowanie i wspieranie zwiększania świadomości o prawach i wolnościach, krytycznego myślenia i umiejętności korzystania z mediów, w tym przez programy kształcenia i szkolenia w państwach członkowskich, przy jednoczesnym horyzontalnym umożliwieniu realizacji wszystkich odpowiednich polityk UE, takich jak m.in. Plan działania w dziedzinie edukacji cyfrowej na lata 2021–2027 czy europejski obszar edukacji. Trzeba zainwestować odpowiednie zasoby, aby skutecznie informować obywateli o ich prawach obywatelskich do udziału w debacie publicznej, a także zachęcać do wymiany najlepszych praktyk na szczeblu UE. Programy na rzecz umiejętności korzystania z mediów powinny w szczególności stanowić dla państw członkowskich podstawowy instrument ochrony obywateli przed nieuprawnioną ingerencją w debatę publiczną.

Poprawka  10

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 9

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(9)	(9) Dla wspierania zdrowego i ambitnego otoczenia istotna jest ochrona wszystkich osób fizycznych i prawnych, które angażują się w debatę publiczną, w szczególności dziennikarzy i obrońców praw człowieka, przed postępowaniami sądowymi zmierzającymi do stłumienia debaty publicznej, a także zapewnienie im dostępu do wiarygodnych informacji. Takie postępowanie sądowe nie są wszczynane na potrzeby dostępu do wymiaru sprawiedliwości, lecz w celu wykorzystania narzędzi procesowych do stłumienia debaty publicznej zwykle z zastosowaniem nękania i zastraszania. Ograniczają one dochodzenia i informowanie społeczeństwa o sprawach leżących w uzasadnionym interesie publicznym, a tym samym utrudniają pełnienie roli strażników i negatywnie wpływają na prawidłowe funkcjonowanie demokracji.

Poprawka  11

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 10

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(10) Powództwa typu SLAPP są zazwyczaj wszczynane przez wpływowe podmioty, np. osoby fizyczne, grupy lobbystyczne, korporacje i organy państwowe. Często występuje przy tym nierównowaga sił między stronami – powód ma silniejszą pozycję finansową lub polityczną niż pozwany. Chociaż nie jest to niezbędny element takich spraw, to nierównowaga sił, jeśli występuje, znacznie zwiększa szkodliwe skutki, a także efekty mrożące postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej.	(10) Powództwa typu SLAPP są zazwyczaj wszczynane przez wpływowe podmioty, np. osoby fizyczne, grupy lobbystyczne, korporacje, partie polityczne i organy państwowe. Często występuje przy tym nierównowaga sił między stronami – powód ma silniejszą pozycję finansową lub polityczną niż pozwany. Chociaż nie jest to niezbędny element takich spraw, to nierównowaga sił, jeśli występuje, znacznie zwiększa szkodliwe skutki tych postępowań, ograniczając przestrzeń działalności społeczeństwa obywatelskiego i udziału w debacie publicznej, a także poważnie szkodząc demokracji. Powództwa typu SLAPP jako bezpodstawne lub stanowiące nadużycie postępowania sądowe mogą być wykorzystywane w postępowaniach cywilnych, ale także w powództwach cywilnych wnoszonych w postępowaniach karnych wymierzonych przeciwko debacie publicznej w celu stłumienia krytyki i uniemożliwienia publicznej kontroli, ze szkodą dla debaty publicznej.

Poprawka  12

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 11

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(11) Postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej mogą mieć negatywny wpływ na wiarygodność i reputację dziennikarzy i obrońców praw człowieka oraz wyczerpywać ich zasoby finansowe i zasoby innego rodzaju. Ze względu na takie postępowania może dojść do opóźnienia lub całkowitego uniemożliwienia publikacji informacji na temat sprawy leżącej w interesie publicznym. Czas trwania postępowań i presja finansowa mogą mieć efekt mrożący na dziennikarzy i obrońców praw człowieka. Występowanie takich praktyk może mieć zatem odstraszający wpływ na ich pracę, przyczyniając się do autocenzury ze względu na ewentualne przyszłe postępowania sądowe, co prowadzi do osłabienia debaty publicznej ze szkodą dla całego społeczeństwa.	(11) Postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej mogą mieć negatywny wpływ na wiarygodność i reputację osób fizycznych i prawnych, przeciwko którym są one wszczynane, oraz mogą wyczerpywać ich zasoby, nie tylko finansowe. Ze względu na takie postępowania może dojść do opóźnienia lub całkowitego uniemożliwienia publikacji informacji na temat sprawy leżącej w interesie publicznym. Ponadto postępowania sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej często opierają się na bezpodstawnych oskarżeniach. Czas trwania postępowań i presja finansowa mogą mieć efekt mrożący na dziennikarzy i obrońców praw człowieka, nauczycieli akademickich, badaczy, artystów i wszystkie osoby biorące czynny udział w debacie publicznej. Występowanie takich praktyk może mieć zatem odstraszający wpływ na ich pracę, ucisza głosy krytyki, prowadząc m.in. do autocenzury ze względu na ewentualne przyszłe postępowania sądowe, ponieważ nie wszystkie SLAPP kończą się w sądzie i często pozostają groźbą powództwa, co prowadzi do osłabienia debaty publicznej ze szkodą dla całego społeczeństwa. Ponadto takie przypadki mogą również tworzyć precedensy, które ostatecznie prowadzą do utrudniania udziału w debacie publicznej, szerzenia dezinformacji i braku zaufania wśród obywateli Unii.

Poprawka  13

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 16

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(16) Przez debatę publiczną należy rozumieć dowolne oświadczenie lub działanie osoby fizycznej lub prawnej wyrażone lub realizowane w ramach wykonywania prawa do wolności wypowiedzi i informacji w sprawie leżącej w interesie publicznym, takie jak tworzenie, wystawianie, reklamowanie lub inne promowanie komunikatów, publikacji lub utworów o charakterze dziennikarskim, politycznym, naukowym, akademickim, artystycznym, komentatorskim lub satyrycznym, a także wszelkie działania przygotowawcze bezpośrednio związane z takimi oświadczeniami lub działaniami. Może ona obejmować również działania dotyczące wykonywania prawa do wolności zrzeszania się i pokojowego gromadzenia się, takie jak organizowanie działań lobbingowych, demonstracji i protestów lub działań wynikających z wykonywania prawa do dobrej administracji i prawa do skutecznego środka odwoławczego, takich jak składanie skarg, petycji lub skarg administracyjnych i powództw oraz udział w wyżej wymienionych działaniach, a także udział w wysłuchaniach publicznych. Debata publiczna powinna także obejmować działania przygotowawcze, wspierające lub wspomagające, które mają bezpośredni i nieodłączny związek z danym oświadczeniem lub działaniem i które stały się przedmiotem dążeń do stłumienia debaty publicznej. Ponadto debata publiczna może obejmować inne działania mające na celu informowanie opinii publicznej lub wywieranie na nią wpływu lub wspieranie działań realizowanych przez społeczeństwo, w tym działania podejmowane przez jakikolwiek podmiot prywatny lub publiczny w związku z kwestią leżącą w interesie publicznym, takie jak organizowanie badań, sondaży, kampanii lub innych działań zbiorowych lub uczestnictwo w nich.	(16) Przez debatę publiczną należy rozumieć dowolne oświadczenie lub działanie osoby fizycznej lub prawnej wyrażone lub realizowane – w tym w środowisku cyfrowym – w ramach wykonywania prawa do wolności wypowiedzi i informacji w sprawie leżącej w interesie publicznym, takie jak tworzenie, wystawianie, reklamowanie lub inne promowanie treści dziennikarskich, wiadomości i informacji na temat bieżących wydarzeń, komunikatów, publikacji lub utworów o charakterze dziennikarskim, politycznym, naukowym, akademickim, artystycznym, dokumentalnym, komentatorskim lub satyrycznym, bez względu na rodzaj nośnika i format, a także wszelkie działania przygotowawcze bezpośrednio związane z takimi oświadczeniami lub działaniami. Może ona obejmować również działania dotyczące wykonywania prawa do wolności zrzeszania się i pokojowego gromadzenia się, takie jak organizowanie działań lobbingowych, demonstracji i protestów lub działań wynikających z wykonywania prawa do dobrej administracji i prawa do skutecznego środka odwoławczego, takich jak składanie skarg, petycji lub skarg administracyjnych i powództw oraz udział w wyżej wymienionych działaniach, a także udział w wysłuchaniach publicznych i każdą inną działalność, która służy ujawnianiu, rozpowszechnianiu lub propagowaniu informacji wśród społeczeństwa. Debata publiczna powinna także obejmować działania przygotowawcze, wspierające lub wspomagające, które mają bezpośredni i nieodłączny związek z danym oświadczeniem lub działaniem i które stały się przedmiotem dążeń do stłumienia debaty publicznej. Ponadto debata publiczna może obejmować inne działania mające na celu informowanie opinii publicznej lub wywieranie na nią wpływu lub wspieranie działań realizowanych przez społeczeństwo, w tym działania podejmowane przez jakikolwiek podmiot prywatny lub publiczny w związku z kwestią leżącą w interesie publicznym, takie jak organizowanie badań, sondaży, kampanii lub innych działań zbiorowych lub uczestnictwo w nich.

Poprawka  14

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 18

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(18) Pojęcie sprawy leżącej w interesie publicznym powinno obejmować także jakość, bezpieczeństwo lub inne istotne aspekty towarów, produktów lub usług, jeśli sprawy te mają znaczenie dla zdrowia publicznego, bezpieczeństwa, środowiska, klimatu lub korzystania z praw podstawowych. Czysto indywidualny spór między konsumentem a producentem lub usługodawcą w sprawie towaru, produktu lub usługi powinien być uwzględniony wyłącznie wówczas, gdy sprawa ma znamiona interesu publicznego, na przykład dotyczy produktu lub usługi, które nie spełniają norm środowiskowych lub norm bezpieczeństwa.	(18) Pojęcie sprawy leżącej w interesie publicznym powinno obejmować także jakość, skład, bezpieczeństwo lub inne istotne aspekty towarów, produktów lub usług, państwo pochodzenia, w tym warunki, w jakich są one wytwarzane lub świadczone, jeśli sprawy te mają znaczenie dla zdrowia publicznego, bezpieczeństwa, środowiska, klimatu lub korzystania z praw podstawowych. Czysto indywidualny spór między konsumentem a producentem lub usługodawcą w sprawie towaru, produktu lub usługi powinien być uwzględniony wyłącznie wówczas, gdy sprawa ma znamiona interesu publicznego, na przykład dotyczy produktu lub usługi, które nie spełniają norm środowiskowych lub norm bezpieczeństwa, czy też naruszają prawa pracownicze, prawa konsumentów lub prawa człowieka, w tym zasadę niedyskryminacji, zgodnie z odnośnym prawodawstwem obowiązującym w tym zakresie.

Poprawka  15

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 20

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(20) Postępowania sądowe stanowiące nadużycie zazwyczaj obejmują taktyki procesowe stosowane w złej wierze, takie jak opóźnianie postępowań, narażanie pozwanego na nieproporcjonalnie wysokie koszty postępowania lub wybór sądu ze względu na możliwość korzystniejszego rozstrzygnięcia sprawy (ang. forum-shopping). Tego rodzaju taktyki są stosowane przez powoda w celach innych niż uzyskanie dostępu do wymiaru sprawiedliwości. Często – chociaż nie zawsze – są one połączone z różnymi formami zastraszania, nękania lub gróźb.	(20) Postępowania sądowe stanowiące nadużycie zazwyczaj obejmują taktyki procesowe stosowane w złej wierze, takie jak wyolbrzymione lub nadmierne roszczenia o odszkodowanie, domaganie się wstępnych nieproporcjonalnych środków zabezpieczających, opóźnianie postępowań, narażanie pozwanego na nieproporcjonalnie wysokie koszty postępowania lub wybór sądu ze względu na możliwość korzystniejszego rozstrzygnięcia sprawy. W takich przypadkach, gdy powód ma znacznie bardziej wpływową pozycję niż pozwany działający w interesie publicznym, można uznać, że powód nie dąży przede wszystkim do skorzystania ze swojego podstawowego prawa dostępu do wymiaru sprawiedliwości. Takie postępowania mogą być połączone z różnymi formami zastraszania, nękania lub gróźb. W tym kontekście należy również zwrócić uwagę na nękanie ze względu na płeć jako szczególnie nikczemną oznakę/formę nadużycia.

Poprawka  16

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 22

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(22) Należy uznać, że sprawa ma skutki transgraniczne, chyba że obie strony mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym samym państwie członkowskim co sąd rozpoznający sprawę. Nawet w przypadku gdy obie strony mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym samym państwie członkowskim co sąd rozpoznający sprawę, należy uznać, że sprawa ma skutki transgraniczne w dwóch innych rodzajach sytuacji. Pierwsza sytuacja to taka, w której określony akt udziału w debacie publicznej w odniesieniu do sprawy leżącej w interesie publicznym będącej przedmiotem zainteresowania, jest istotny dla więcej niż jednego państwa członkowskiego. Obejmuje to na przykład debatę publiczną w ramach wydarzeń organizowanych przez instytucje Unii, np. występowanie w wysłuchaniach publicznych lub oświadczenia lub działania dotyczące kwestii mających szczególne znaczenie dla więcej niż jednego państwa członkowskiego, takich jak zanieczyszczenie transgraniczne lub zarzuty dotyczące prania pieniędzy z potencjalnym elementem transgranicznym. Druga sytuacja, w której sprawę należy uznać za mającą skutki transgraniczne, występuje wówczas, gdy powód lub podmioty powiązane wszczęły równoległe lub wcześniejsze postępowanie sądowe przeciwko tym samym lub powiązanym pozwanym w innym państwie członkowskim. W tych dwóch rodzajach sytuacji uwzględnia się szczególny kontekst powództw typu SLAPP.	(22) Należy uznać, że sprawa ma skutki transgraniczne, chyba że obie strony mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym samym państwie członkowskim co sąd rozpoznający sprawę. Nawet w przypadku gdy obie strony mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym samym państwie członkowskim co sąd rozpoznający sprawę, należy uznać, że sprawa ma skutki transgraniczne w dwóch innych rodzajach sytuacji. Pierwsza sytuacja to taka, w której określony akt udziału w debacie publicznej w odniesieniu do sprawy leżącej w interesie publicznym będącej przedmiotem zainteresowania, jest istotny lub dostępny, w tym online, dla więcej niż jednego państwa członkowskiego. Obejmuje to na przykład działania o charakterze lub wymiarze transgranicznym, takie jak debata publiczna w ramach wydarzeń organizowanych przez instytucje Unii, np. występowanie w wysłuchaniach publicznych, lub szeroko rozpowszechniane publikacje, w tym w środowisku cyfrowym. Obejmuje to również oświadczenia lub działania – w tym kampanie w mediach społecznościowych i transmisje medialne online, dotyczące kwestii, które mogą z uzasadnionych względów wzbudzić zainteresowanie społeczeństwa więcej niż jednego państwa członkowskiego i które w związku z tym mają lub mogą mieć szczególne znaczenie dla więcej niż jednego państwa członkowskiego, takich jak działalność gospodarcza lub polityczna o znaczeniu transgranicznym, zanieczyszczenie transgraniczne, transgraniczne korzystanie z podstawowych praw lub wolności zgodnie z prawem Unii lub ich nadużywanie, zarzuty dotyczące prania pieniędzy z potencjalnym elementem transgranicznym. Druga sytuacja, w której sprawę należy uznać za mającą skutki transgraniczne, występuje wówczas, gdy powód lub podmioty powiązane wszczęły równoległe lub wcześniejsze postępowanie sądowe przeciwko tym samym lub powiązanym pozwanym w innym państwie członkowskim. W tych dwóch rodzajach sytuacji uwzględnia się szczególny kontekst powództw typu SLAPP.

Poprawka  17

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 24 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(24a) Podmioty uczestniczące w obronie praw osób zaangażowanych w debatę publiczną mają możliwość udziału w postępowaniach w celu wspierania pozwanych.

Poprawka  18

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 26

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(26) Aby zapewnić pozwanemu dodatkową gwarancję, należy stworzyć możliwość udzielenia pozwanemu zabezpieczenia na pokrycie kosztów proceduralnych lub kosztów proceduralnych i odszkodowania, w przypadku gdy sąd uzna, że nawet jeżeli pozew nie jest ewidentnie bezpodstawny, istnieją elementy wskazujące na nadużycie procedury, a szanse powodzenia w postępowaniu głównym są niewielkie. Zabezpieczenie nie wiąże się z orzeczeniem co do istoty sprawy, lecz służy jako środek zabezpieczający zapewniający skuteczność orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie nadużycie procedury. Do państw członkowskich powinna należeć decyzja, czy zabezpieczenie powinno być zasądzone przez sąd z urzędu, czy na wniosek pozwanego.	(26) Aby zapewnić pozwanemu dodatkową gwarancję, należy stworzyć możliwość udzielenia mu zabezpieczenia na pokrycie kosztów, w tym kosztów proceduralnych, kosztów zastępstwa procesowego lub odszkodowania, w przypadku gdy sąd uzna, że nawet jeżeli pozew nie jest ewidentnie bezpodstawny, istnieją elementy wskazujące na nadużycie procedury, a szanse powodzenia w postępowaniu głównym są niewielkie. Zabezpieczenie nie wiąże się z orzeczeniem co do istoty sprawy, lecz służy jako środek zabezpieczający zapewniający skuteczność orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie nadużycie procedury.

Poprawka  19

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 30

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(30) Jeśli pozwany złożył wniosek o wczesne oddalenie, na powodzie w postępowaniu głównym powinien spoczywać obowiązek udowodnienia w postępowaniu w trybie przyspieszonym, że powództwo nie jest ewidentnie bezpodstawne. Nie stanowi to ograniczenia dostępu do wymiaru sprawiedliwości, biorąc pod uwagę, że na powodzie spoczywa ciężar dowodu w odniesieniu do tego powództwa w postępowaniu głównym, i aby uniknąć wczesnego oddalenia powództwa, musi on jedynie spełnić znacznie niższy stopień wykazania, że powództwo nie jest ewidentnie bezpodstawne.	(30) Jeśli pozwany złożył wniosek o wczesne oddalenie, na powodzie w postępowaniu głównym powinien spoczywać obowiązek udowodnienia w postępowaniu w trybie przyspieszonym, że powództwo nie jest bezpodstawne. Nie stanowi to ograniczenia dostępu do wymiaru sprawiedliwości, biorąc pod uwagę, że na powodzie spoczywa ciężar dowodu w odniesieniu do tego powództwa w postępowaniu głównym, i aby uniknąć wczesnego oddalenia powództwa, musi on jedynie wykazać w znacznie niższym stopniu, że powództwo nie jest bezpodstawne ani nie stanowi nadużycia.

Poprawka  20

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 31

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(31) Do kosztów powinny zaliczać się wszystkie koszty postępowania, w tym pełne koszty zastępstwa procesowego poniesione przez pozwanego, chyba że koszty te są nadmierne. Koszty zastępstwa procesowego przewyższające kwoty określone w tabelach opłat ustawowych nie powinny być same w sobie uznawane za nadmierne. Pełne odszkodowanie powinno obejmować zarówno szkody materialne, jak i niematerialne, takie jak krzywda fizyczna i psychiczna.	(31) Do kosztów powinny zaliczać się wszystkie koszty postępowania, w tym pełne koszty zastępstwa procesowego poniesione przez pozwanego, chyba że koszty te są nadmierne. Koszty zastępstwa procesowego przewyższające kwoty określone w tabelach opłat ustawowych nie powinny być same w sobie uznawane za nadmierne. W przypadku gdy prawo krajowe nie gwarantuje zwrotu kosztów zastępstwa procesowego przekraczających kwoty określone w tabelach opłat ustawowych, sąd powinien mieć możliwość zasądzenia zwrotu kosztów nieuwzględnionych w tabelach opłat ustawowych w drodze zasądzenia odszkodowania. Pełne odszkodowanie powinno obejmować zarówno szkody materialne, jak i niematerialne, takie jak krzywda fizyczna i psychiczna.

Poprawka  21

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 33

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
(33) W kontekście transgranicznym istotne jest również uznanie zagrożenia związanego z powództwami typu SLAPP wytaczanymi w państwach trzecich przeciwko dziennikarzom, obrońcom praw człowieka i innym osobom zaangażowanym w debatę publiczną, które mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w Unii Europejskiej. Mogą one wiązać się z nadmiernymi odszkodowaniami zasądzanymi od dziennikarzy, obrońców praw człowieka i innych osób w UE. Postępowania sądowe w państwach trzecich są bardziej złożone i kosztowne dla osób, wobec których są prowadzone. Aby chronić demokrację oraz wolność wypowiedzi i informacji w Unii Europejskiej oraz nie dopuścić do osłabienia skuteczności gwarancji przewidzianych w niniejszej dyrektywie poprzez wszczynanie postępowań sądowych w innych jurysdykcjach, ważne jest zatem zapewnienie ochrony także przed ewidentnie bezpodstawnymi i stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi w państwach trzecich.	(33) W kontekście transgranicznym istotne jest również uznanie zagrożenia związanego z powództwami typu SLAPP wytaczanymi w państwach trzecich przeciwko dziennikarzom, obrońcom praw człowieka i innym osobom zaangażowanym w debatę publiczną, które mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w Unii Europejskiej. Mogą one wiązać się z nadmiernymi odszkodowaniami zasądzanymi od osób zaangażowanych w debatę publiczną, w szczególności dziennikarzy, obrońców praw człowieka i innych osób. Postępowania sądowe w państwach trzecich są bardziej złożone i kosztowne dla osób, wobec których są prowadzone. Aby chronić demokrację oraz wolność wypowiedzi i informacji w Unii Europejskiej oraz nie dopuścić do osłabienia skuteczności gwarancji przewidzianych w niniejszej dyrektywie poprzez wszczynanie postępowań sądowych w innych jurysdykcjach, ważne jest zatem zapewnienie ochrony także przed bezpodstawnymi i stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi w państwach trzecich.

Poprawka  22

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 34 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(34a) Niniejsza dyrektywa zapewnia dalsze monitorowanie stanu wolności mediów, pluralizmu i SLAPP, w tym za pośrednictwem szybkiego reagowania w kwestii wolności mediów (Media Freedom Rapid Response), które ma kluczowe znaczenie dla przedstawiania aktualnych danych i ostrzeżeń ujawniających przypadki ewentualnego wyboru sądu ze względu na możliwość korzystniejszego rozstrzygnięcia sprawy (ang. forum-shopping) między państwami członkowskimi, na podstawie danych, które państwa członkowskie muszą regularnie przedstawiać i w zakresie których muszą współpracować. Ponadto regularne i odpowiednie gromadzenie danych we wszystkich państwach członkowskich ma zasadnicze znaczenie w kontekście transgranicznym w celu rozwijania i podnoszenia świadomości w sprawach SLAPP. Państwa członkowskie powinny gromadzić dane dotyczące powództw typu SLAPP, takie jak liczba bezpodstawnych lub stanowiących nadużycie postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej, liczba oddalonych powództw oraz dane liczbowe dotyczące elementów transgranicznych, opis podstawy prawnej i dane liczbowe dotyczące działań organów publicznych, aby monitorować i zgłaszać takie powództwa w całej UE, podejmując jednocześnie działania mające na celu zapewnienie ochrony praw osób zaangażowanych, w szczególności ofiar tych postępowań sądowych.

Poprawka  23

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 35 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(35a) Państwa członkowskie, w ścisłej współpracy z odpowiednimi zainteresowanymi stronami, w tym samorządami zawodowymi, innymi partnerami społecznymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, powinny wprowadzić odpowiednie środki w celu zapewnienia, aby w zasadach deontologicznych, które regulują postępowanie przedstawicieli zawodów prawniczych, oraz sankcjach dyscyplinarnych za naruszenie tych zasad uwzględniono i umieszczono odpowiednie środki zniechęcające do wytaczania stanowiących nadużycie powództw zmierzających do stłumienia debaty publicznej. Aby zapobiec niewłaściwemu stosowaniu tych środków i przepisów, należy położyć nacisk na odpowiednie szkolenie i podnoszenie kwalifikacji przedstawicieli zawodów prawniczych zajmujących się powództwami typu SLAPP, z pełnym uwzględnieniem utrwalonego orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Może to obejmować zachęcanie stowarzyszeń przedstawicieli zawodów prawniczych do samoregulacji lub – jeżeli jest to zgodne z prawem krajowym i z pełnym poszanowaniem niezależności zawodu – podejmowanie inicjatyw ustawodawczych lub współregulacji.

Poprawka  24

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 39 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(39a) Powództwa typu SLAPP przeciwko mediom mogą mieć na celu spowodowanie ich zamknięcia. Należy przewidzieć specjalne narzędzie w celu zapewnienia stabilności ekonomicznej organizacji medialnych, przeciwko którym kierowane są takie powództwa, oraz ich zdolności do odpierania takich ataków, aby zagwarantować ramy sprzyjające pluralizmowi mediów.

Poprawka  25

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 39 b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(39b) Dane powinny być gromadzone i monitorowane bardziej systematycznie, aby właściwie oceniać to zjawisko i jego rozwój w czasie, mapować różne zidentyfikowane przypadki, analizować tendencje i regularnie składać sprawozdania, publikować informacje w dostępnych formatach przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony praw podstawowych, w tym prawa do prywatności i do ochrony danych osobowych.

Poprawka  26

Wniosek dotyczący dyrektywy

Motyw 39 c (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	(39c) Biorąc pod uwagę głęboki wpływ powództw typu SLAPP na życie osób, przeciwko którym są one wszczynane, i ewentualne skutki takich powództw dla ich zdrowia psychicznego, państwa członkowskie powinny zapewnić im specjalne wsparcie psychologiczne.

Poprawka  27

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 1 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Niniejsza dyrektywa zapewnia gwarancje chroniące przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi w sprawach cywilnych o skutkach transgranicznych wszczynanymi przeciwko osobom fizycznym i prawnym, w szczególności przeciwko dziennikarzom i obrońcom praw człowieka, ze względu na ich zaangażowanie w debatę publiczną.	Niniejsza dyrektywa zapewnia gwarancje chroniące przed bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi w sprawach cywilnych, w tym powództwami cywilnymi wnoszonymi w postępowaniach karnych, o skutkach transgranicznych wszczynanymi przeciwko osobom fizycznym i prawnym, w szczególności przeciwko dziennikarzom i obrońcom praw człowieka zaangażowanych w debatę publiczną, w tym online.

Poprawka  28

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 2 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Niniejsza dyrektywa ma zastosowanie do spraw o charakterze cywilnym lub handlowym o skutkach transgranicznych niezależnie od rodzaju sądu. Nie obejmuje ona w szczególności spraw skarbowych, celnych lub administracyjnych ani spraw dotyczących odpowiedzialności państwa za działania lub zaniechania w wykonywaniu władzy publicznej (acta iure imperii).	Niniejsza dyrektywa ma zastosowanie do wszystkich rodzajów postępowań o charakterze cywilnym lub handlowym o skutkach transgranicznych, wszczętych lub kontynuowanych przed sądem krajowym w chwili jej wejścia w życie. Powinna ona mieć zastosowanie do istniejących i toczących się powództw zmierzających do stłumienia debaty publicznej. Dyrektywa obejmuje wszelkie rodzaje powództw, w tym środki tymczasowe i środki zabezpieczające, powództwa wzajemne lub inne szczególne rodzaje środków ochrony prawnej, niezależnie od rodzaju sądu. Obejmuje ona powództwa cywilne wnoszone w postępowaniach karnych. Nie obejmuje ona roszczeń dotyczących odpowiedzialności państwa za działania lub zaniechania w wykonywaniu władzy publicznej (acta iure imperii).

 

Poprawka  29

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
1. „debata publiczna” oznacza dowolne oświadczenie lub działanie osoby fizycznej lub prawnej wyrażone lub zrealizowane w ramach wykonywania prawa do wolności wypowiedzi i informacji w sprawie leżącej w interesie publicznym, a także działania o charakterze przygotowawczym, wspierającym lub wspomagającym bezpośrednio związane z takimi oświadczeniami lub działaniami. Obejmuje to skargi, petycje, skargi administracyjne lub powództwa oraz udział w wysłuchaniach publicznych;	1. „debata publiczna” oznacza dowolne oświadczenie lub działanie, w tym w środowisku cyfrowym, osoby fizycznej lub prawnej wyrażone lub zrealizowane w ramach wykonywania prawa do wolności wypowiedzi i informacji w sprawie leżącej w interesie publicznym, a także działania o charakterze powiązanym, przygotowawczym, wspierającym lub wspomagającym bezpośrednio związane z takimi oświadczeniami lub działaniami, które mogą wynikać z wykonywania innych praw i wolności, w tym prawa do wolności akademickiej, wolności nauki, wolności artystycznej i wolności kultury. Może to w szczególności obejmować działania wymienione w motywie 16, lecz ich lista nie jest wyczerpująca.

Poprawka  30

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 2 – wprowadzenie

Tekst proponowany przez Komisję	Tekst bez zmian zawarty w poprawce kompromisowej
2. „sprawa leżąca w interesie publicznym” oznacza wszelkie kwestie, które mają wpływ na społeczeństwo w takim stopniu, że mogą one z uzasadnionych względów wzbudzić jego zainteresowanie, w takich dziedzinach jak:	2. „sprawa leżąca w interesie publicznym” oznacza wszelkie kwestie, które mają wpływ na społeczeństwo w takim stopniu, że mogą one z uzasadnionych względów wzbudzić jego zainteresowanie, w takich dziedzinach jak:

Poprawka  31

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 2 – litera a

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
a) zdrowie publiczne, bezpieczeństwo, środowisko, klimat lub korzystanie z praw podstawowych;	a) zdrowie publiczne, bezpieczeństwo, środowisko, klimat, różnorodność kulturowa i społeczna, prawa konsumentów lub prawa pracownicze, edukacja, kultura lub korzystanie z praw podstawowych, takich jak wolność wypowiedzi i informacji, wolność artystyczna, wolność i pluralizm mediów, niedyskryminacja, równość płci i ochrona przed przemocą wobec kobiet;

Poprawka  32

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 2 – litera d

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
d) zarzuty dotyczące korupcji, oszustwa lub działalności przestępczej;	d) zarzuty dotyczące korupcji, oszustwa, uchylania się od opodatkowania, nadużycia władzy lub działalności przestępczej;

Poprawka  33

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 2 – litera e

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
e) działania mające na celu zwalczanie dezinformacji;	e) działalność artystyczna, kulturowa, naukowa i badawcza oraz działania mające na celu zwalczanie dezinformacji;

Poprawka  34

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 2 – litera e a (nowa)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	ea) nadużywanie lub inne niezgodne z prawem wykorzystywanie władzy przez podmioty państwowe lub unijne.

Poprawka  35

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 3 – litera a a (nowa)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	aa) niekorzystna pozycja osoby, przeciwko której skierowane jest powództwo, wynikająca z braku równowagi w zasobach finansowych i prawnych;

Poprawka  36

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 3 – litera b a (nowa)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	ba) taktyki procesowe stosowane przez powoda, w tym w odniesieniu do wyboru jurysdykcji i stosowania taktyk polegających na celowym opóźnianiu postępowania;

Poprawka  37

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 3 – litera b b (nowa)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	bb) taktyki procesowe stosowane w złej wierze w celu ograniczenia wolności wypowiedzi i informacji z zamiarem uciszenia lub powstrzymania kontroli publicznej w sprawie leżącej w uzasadnionym interesie publicznym.

Poprawka  38

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 3 – akapit 1 – punkt 3 – litera c

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
c) zastraszanie, nękanie lub groźby ze strony powoda lub jego przedstawicieli.	c) zastraszanie, nękanie lub groźby ze strony powoda lub jego przedstawicieli w związku z przedmiotem roszczenia.

Poprawka  39

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 4 – ustęp 2 – litera a

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
a) akt udziału w debacie publicznej dotyczący sprawy leżącej w interesie publicznym, w związku z którym wszczyna się postępowanie sądowe, jest istotny dla więcej niż jednego państwa członkowskiego lub	a) akt udziału w debacie publicznej dotyczący sprawy leżącej w interesie publicznym, w związku z którym wszczyna się postępowanie sądowe, jest istotny dla więcej niż jednego państwa członkowskiego ze względu na transgraniczny charakter lub wymiar samego aktu albo ze względu na interes, jaki społeczeństwa w poszczególnych państwach członkowskich mogą mieć w sprawie, której dotyczy dany akt; lub

Poprawka  40

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 5 – ustęp 3

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
3. Państwa członkowskie mogą przyjąć, że sąd rozpoznający sprawę z urzędu może zastosować środki dotyczące gwarancji proceduralnych zgodnie z rozdziałem III i IV.	3. Państwa członkowskie przyjmują, że sąd rozpoznający sprawę z urzędu może zastosować środki dotyczące gwarancji proceduralnych zgodnie z rozdziałem III i IV.

Poprawka  41

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 7 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Państwa członkowskie przyjmują środki niezbędne do zapewnienia, aby sąd rozpoznający sprawę w postępowaniu sądowym zmierzającym do stłumienia debaty publicznej mógł zezwolić organizacjom pozarządowym chroniącym lub propagującym prawa osób zaangażowanych w debatę publiczną na udział w tym postępowaniu w celu wsparcia pozwanego albo przekazania informacji.	Państwa członkowskie przyjmują środki niezbędne do zapewnienia, aby sąd rozpoznający sprawę w postępowaniu sądowym zmierzającym do stłumienia debaty publicznej mógł zezwolić podmiotom chroniącym lub propagującym prawa osób zaangażowanych w debatę publiczną, takim jak organizacje pozarządowe, samorządy zawodowe i stowarzyszenia przedstawicielskie, związki zawodowe i inne podmioty zbiorowe działające w interesie pozwanego, na udział w tym postępowaniu w celu wsparcia pozwanego albo przekazania informacji lub opinii. Niniejszy przepis pozostaje bez uszczerbku dla istniejących praw do reprezentacji i interwencji zagwarantowanych innymi przepisami unijnymi lub krajowymi.

Poprawka  42

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 8 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Państwa członkowskie są zobowiązane zadbać o to, aby w postępowaniu sądowym zmierzającym do stłumienia debaty publicznej sąd rozpoznający sprawę był uprawniony do zobowiązania powoda do zapewnienia zabezpieczenia na poczet kosztów proceduralnych lub kosztów proceduralnych i odszkodowania, jeżeli uzna takie zabezpieczenie za stosowne ze względu na istnienie elementów wskazujących, że postępowanie sądowe stanowi nadużycie.	Państwa członkowskie są zobowiązane zadbać o to, aby w postępowaniu sądowym zmierzającym do stłumienia debaty publicznej sąd rozpoznający sprawę był uprawniony do zobowiązania powoda do zapewnienia zabezpieczenia na poczet kosztów, w tym kosztów proceduralnych, kosztów zastępstwa procesowego oraz kosztów powiązanych i odszkodowania, jeżeli uzna takie zabezpieczenie za stosowne ze względu na istnienie elementów wskazujących, że postępowanie sądowe stanowi nadużycie.

Poprawka  43

Wniosek dotyczący dyrektywy

Rozdział III – tytuł

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Wczesne oddalenie ewidentnie bezpodstawnego powództwa w postępowaniu sądowym	Wczesne oddalenie bezpodstawnego powództwa w postępowaniu sądowym

Poprawka  44

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 9 – ustęp 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
1. Państwa członkowskie uprawniają sądy do wczesnego podjęcia decyzji o oddaleniu, w całości lub w części, powództwa w postępowaniu sądowym zmierzającym do stłumienia debaty publicznej jako ewidentnie bezpodstawnego.	1. Państwa członkowskie uprawniają sądy do wczesnego podjęcia decyzji o oddaleniu, w całości lub w części, bezpodstawnych powództw zmierzających do stłumienia debaty publicznej.

Poprawka  45

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 9 – ustęp 2

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
2. Państwa członkowskie mogą wyznaczyć terminy na wykonanie prawa do złożenia wniosku o wczesne oddalenie. Terminy te muszą być proporcjonalne i nie mogą uniemożliwiać ani nadmiernie utrudniać wykonania tego prawa.	2. Państwa członkowskie wyznaczają terminy na wykonanie prawa do złożenia wniosku o wczesne oddalenie. Terminy te muszą być proporcjonalne i nie mogą uniemożliwiać ani nadmiernie utrudniać wykonania tego prawa.

Poprawka  46

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 12 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Państwa członkowskie zapewniają, aby w przypadku gdy pozwany złożył wniosek o wczesne oddalenie, to na powodzie spoczywał obowiązek udowodnienia, że powództwo nie jest ewidentnie bezpodstawne.	Państwa członkowskie zapewniają, aby w przypadku gdy pozwany złożył wniosek o wczesne oddalenie, to na powodzie spoczywał obowiązek udowodnienia, że powództwo nie jest bezpodstawne. Zgodnie z akapitem pierwszym sąd odmawia wczesnego oddalenia jedynie w przypadku, gdy powód wykazał, że każdy istotny element podstawy powództwa spełnia przesłankę fumus boni iuris, a roszczenie nie nosi znamion nadużycia.

Poprawka  47

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 14 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Państwa członkowskie przyjmują środki niezbędne do zapewnienia, aby powód, który wszczął stanowiące nadużycie postępowanie sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej, mógł zostać obciążony wszystkimi kosztami postępowania, w tym pełnymi kosztami zastępstwa procesowego poniesionymi przez pozwanego, chyba że koszty te są nadmierne.	Państwa członkowskie przyjmują środki niezbędne do zapewnienia, aby powód, który wszczął stanowiące nadużycie postępowanie sądowe zmierzające do stłumienia debaty publicznej, został obciążony wszystkimi kosztami postępowania, w tym pełnymi kosztami zastępstwa procesowego poniesionymi przez pozwanego, chyba że koszty te są nadmierne. To zasądzenie kosztów powinno być automatycznym elementem decyzji sądu w ramach tego samego postępowania dotyczącego danego powództwa stanowiącego nadużycie. W przypadku gdy prawo krajowe nie gwarantuje zwrotu kosztów zastępstwa procesowego przekraczających kwoty określone w tabelach opłat ustawowych, sąd powinien mieć możliwość zwrotu kosztów nieuwzględnionych w tabelach opłat ustawowych w drodze odszkodowania zgodnie z art. 15.

Poprawka  48

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 15 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Państwa członkowskie przyjmują środki niezbędne do zapewnienia, aby osoba fizyczna lub prawna, która poniosła szkodę w wyniku stanowiącego nadużycie postępowania sądowego zmierzającego do stłumienia debaty publicznej, mogła dochodzić odszkodowania i uzyskać pełne odszkodowanie za tę szkodę.	Państwa członkowskie przyjmują środki niezbędne do zapewnienia, aby osoba fizyczna lub prawna, która poniosła szkodę – fizyczną lub psychiczną – w wyniku stanowiącego nadużycie postępowania sądowego zmierzającego do stłumienia debaty publicznej, mogła dochodzić odszkodowania i uzyskać pełne odszkodowanie za tę szkodę, w tym utracone dochody, uszczerbek na reputacji lub utracone korzyści. Aby uzyskanie takiego odszkodowania nie było obciążeniem dla ofiar oraz aby uniknąć utrwalania negatywnego wpływu powództw typu SLAPP na ofiary, ubieganie się o takie odszkodowanie nie powinno wymagać złożenia przez pozwanego odrębnego roszczenia formalnego i jego uzyskanie powinno być automatycznym elementem postępowania.

Poprawka  49

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 17 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Państwa członkowskie zapewniają, aby odmawiano uznania i wykonania orzeczenia wydanego w państwie trzecim w postępowaniu sądowym w związku z udziałem debacie publicznej osoby fizycznej lub prawnej mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w państwie członkowskim ze względu na wyraźną sprzeczność takiego uznania i wykonania z porządkiem publicznym (ordre public), w przypadku gdy postępowanie to zostałoby uznane za ewidentnie bezpodstawne lub stanowiące nadużycie, gdyby zostało wszczęte przed sądami państwa członkowskiego, w którym wystąpiono o uznanie lub wykonanie, a sądy te zastosowałyby prawo tego państwa członkowskiego.	Państwa członkowskie zapewniają, aby odmawiano uznania i wykonania orzeczenia wydanego w państwie trzecim w postępowaniu sądowym w związku z udziałem debacie publicznej osoby fizycznej lub prawnej mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w państwie członkowskim ze względu na wyraźną sprzeczność takiego uznania i wykonania z porządkiem publicznym (ordre public), w przypadku gdy postępowanie to zostałoby uznane za bezpodstawne lub stanowiące nadużycie, gdyby zostało wszczęte przed sądami państwa członkowskiego, w którym wystąpiono o uznanie lub wykonanie, a sądy te zastosowałyby prawo tego państwa członkowskiego.

Poprawka  50

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 21 – ustęp 1 – akapit 1

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
Państwa członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy najpóźniej do [2 lata od daty wejścia w życie niniejszej dyrektywy]. Niezwłocznie przekazują Komisji tekst tych przepisów.	Państwa członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy najpóźniej do [1 rok od daty wejścia w życie niniejszej dyrektywy]. Niezwłocznie przekazują Komisji tekst tych przepisów.

Poprawka  51

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 21 – ustęp 2 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	2a. Państwa członkowskie wspierają kampanie zwiększające świadomość na temat bezpodstawnych lub stanowiących nadużycie postępowań sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej organizowane m.in. przez podmioty krajowe, w tym krajowe instytucje praw człowieka i organizacje społeczeństwa obywatelskiego.

Poprawka  52

Wniosek dotyczący dyrektywy

Artykuł 21 – ustęp 2 b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję	Poprawka
	2b. Państwa członkowskie powierzają, z uwzględnieniem swoich rozwiązań instytucjonalnych w zakresie statystyk sądowych, co najmniej jednemu organowi odpowiedzialność za gromadzenie i agregowanie – przy pełnym poszanowaniu prawa do prywatności i ochrony danych – danych o bezpodstawnych lub stanowiących nadużycie postępowaniach sądowych zmierzających do stłumienia debaty publicznej wszczynanych w ich jurysdykcji. Państwa członkowskie powinny zapewnić, aby jeden organ był odpowiedzialny za koordynowanie informacji i przekazywanie Komisji – co roku, począwszy od końca kadencji – zagregowanych danych zgromadzonych na poziomie krajowym.

PROCEDURA W KOMISJI OPINIODAWCZEJ

Tytuł	Ochrona osób, które angażują się w debatę publiczną, przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi („strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej”)
Odsyłacze	COM(2022)0177 – C9-0161/2022 – 2022/0117(COD)
Komisja przedmiotowo właściwa  Data ogłoszenia na posiedzeniu	JURI 5.5.2022
Opinia wydana przez  Data ogłoszenia na posiedzeniu	CULT 15.12.2022
Sprawozdawca(czyni) komisji opiniodawczej  Data powołania	Stelios Kouloglou 2.5.2023
Rozpatrzenie w komisji	1.3.2023
Data przyjęcia	25.5.2023
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	22 2 0
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Asim Ademov, Andrea Bocskor, Ilana Cicurel, Tomasz Frankowski, Romeo Franz, Sylvie Guillaume, Hannes Heide, Petra Kammerevert, Niyazi Kizilyürek, Predrag Fred Matić, Martina Michels, Niklas Nienaß, Peter Pollák, Andrey Slabakov, Massimiliano Smeriglio, Sabine Verheyen, Milan Zver
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Isabella Adinolfi, João Albuquerque, Marcel Kolaja, Salima Yenbou
Zastępcy (art. 209 ust. 7) obecni podczas głosowania końcowego	Alexander Alexandrov Yordanov, Karen Melchior, Eleni Stavrou

 

 

GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI OPINIODAWCZEJ

22	+
PPE	Asim Ademov, Isabella Adinolfi, Alexander Alexandrov Yordanov, Tomasz Frankowski, Peter Pollák, Eleni Stavrou, Sabine Verheyen, Milan Zver
Renew	Ilana Cicurel, Karen Melchior, Salima Yenbou
S&D	João Albuquerque, Sylvie Guillaume, Hannes Heide, Petra Kammerevert, Predrag Fred Matić, Massimiliano Smeriglio
The Left	Niyazi Kizilyürek, Martina Michels
Verts/ALE	Romeo Franz, Marcel Kolaja, Niklas Nienaß

 

2	-
ECR	Andrey Slabakov
NI	Andrea Bocskor

 

0	0

 

Objaśnienie używanych znaków:

+ : za

- : przeciw

0 : wstrzymało się

PROCEDURA W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

Tytuł	Ochrona osób, które angażują się w debatę publiczną, przed ewidentnie bezpodstawnymi lub stanowiącymi nadużycie postępowaniami sądowymi („strategiczne powództwa zmierzające do stłumienia debaty publicznej”)
Odsyłacze	COM(2022)0177 – C9-0161/2022 – 2022/0117(COD)
Data przedstawienia Parlamentowi	28.4.2022
Komisja przedmiotowo właściwa  Data ogłoszenia na posiedzeniu	JURI 5.5.2022
Komisje opiniodawcze  Data ogłoszenia na posiedzeniu	CULT 15.12.2022	LIBE 5.5.2022	FEMM 15.9.2022
Rezygnacja z wydania opinii  Data decyzji	FEMM 8.9.2022
Zaangażowane komisje  Data ogłoszenia na posiedzeniu	LIBE 15.12.2022
Sprawozdawcy  Data powołania	Tiemo Wölken 17.5.2022
Rozpatrzenie w komisji	27.2.2023	21.3.2023
Data przyjęcia	27.6.2023
Wynik głosowania końcowego	+: –: 0:	15 1 1
Posłowie obecni podczas głosowania końcowego	Ilana Cicurel, Angel Dzhambazki, Pierre Karleskind, Sergey Lagodinsky, Gilles Lebreton, Karen Melchior, Raffaele Stancanelli, Adrián Vázquez Lázara, Marion Walsmann, Tiemo Wölken, Lara Wolters, Javier Zarzalejos
Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego	Emil Radev, René Repasi
Zastępcy (art. 209 ust. 7) obecni podczas głosowania końcowego	François Alfonsi, Isabel Carvalhais, Luděk Niedermayer
Data złożenia	29.6.2023

 

 

 

GŁOSOWANIE KOŃCOWE W FORMIE GŁOSOWANIA IMIENNEGO W KOMISJI PRZEDMIOTOWO WŁAŚCIWEJ

15	+
ECR	Raffaele Stancanelli
PPE	Luděk Niedermayer, Emil Radev, Marion Walsmann, Javier Zarzalejos
Renew	Ilana Cicurel, Pierre Karleskind, Karen Melchior, Adrián Vázquez Lázara
S&D	Isabel Carvalhais, René Repasi, Tiemo Wölken, Lara Wolters
Verts/ALE	François Alfonsi, Sergey Lagodinsky

 

1	-
ID	Gilles Lebreton

 

1	0
ECR	Angel Dzhambazki

 

Objaśnienie używanych znaków:

+ : za

- : przeciw

0 : wstrzymało się

 

 

• [1] Dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym.
• [2] Tiemo Wölken i ... prowadzili negocjacje dotyczące aktu w imieniu, odpowiednio, Parlamentu i Rady.