PROJEKT REZOLUCJI w sprawie dalszego wsparcia finansowego i wojskowego dla Ukrainy ze strony państw członkowskich UE
16.9.2024 - (2024/2799(RSP))
zgodnie z art. 136 ust. 2 Regulaminu
Sergey Lagodinsky, Alice Kuhnke, Villy Søvndal, Nicolae Ştefănuță, Mārtiņš Staķis, Reinier Van Lanschot, Erik Marquardt, Damian Boeselager, Virginijus Sinkevičius
w imieniu grupy Verts/ALE
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B10-0028/2024
B10‑0028/2024
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie dalszego wsparcia finansowego i wojskowego dla Ukrainy ze strony państw członkowskich UE
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Ukrainy i Rosji,
– uwzględniając Kartę Narodów Zjednoczonych, konwencje haskie, konwencje genewskie i protokoły dodatkowe do nich oraz Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego,
– uwzględniając sprawozdanie Banku Światowego, rządu Ukrainy, Komisji Europejskiej i Organizacji Narodów Zjednoczonych z 14 lutego 2024 r. pt. „Ukraine – Third Rapid Damage and Needs Assessment (RDNA3) February 2022 – December 2023 ”[Ukraina – trzecia szybka ocena szkód i potrzeb (RDNA3) w okresie od lutego 2022 r. do grudnia 2023 r.],
– uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej oraz wspólną deklarację dotyczącą wsparcia dla Ukrainy z 12 lipca 2023 r.,
– uwzględniając wspólne zobowiązania na rzecz bezpieczeństwa między Unią Europejską a Ukrainą z dnia 27 czerwca 2024 r.,
A. mając na uwadze, że 24 lutego 2022 r. Federacja Rosyjska rozpoczęła kolejny ciągły i bezprecedensowy atak w ramach niesprowokowanej, nieuzasadnionej i bezprawnej wojny napastniczej przeciwko Ukrainie; mając na uwadze, że rosyjska agresja przeciwko Ukrainie rozpoczęła się w 2014 r. od okupacji części Donbasu oraz okupacji i aneksji ukraińskiej Autonomicznej Republiki Krymu;
B. mając na uwadze, że siły rosyjskie nadal przeprowadzają regularne i masowe ataki na dzielnice mieszkalne i infrastrukturę cywilną w Ukrainie; mając na uwadze, że przez cały rok 2024 kontynuowano ciężkie i intensywne bombardowania w połączeniu z walkami na ziemi, a niedawno doszło do ataku z użyciem dronów i pocisków rakietowych, w którym zginęło siedmiu cywilów w zachodniej części miasta Lwowa zaledwie 70 km od granicy z Polską; mając na uwadze, że fale rosyjskich ataków na infrastrukturę energetyczną, zakłócające dostawy energii i wody, poważnie ograniczyły dostęp do podstawowych usług dla ludności cywilnej oraz do placówek opieki zdrowotnej i szkół, co ma mieć długoterminowe skutki, a sytuacja prawdopodobnie pogorszy się zimą;
C. mając na uwadze, że Biuro ONZ ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej (OCHA) ostrzegło, że sytuacja humanitarna w Ukrainie w tym roku uległa dalszemu pogorszeniu; mając na uwadze, że nasilenie działań wojennych w obwodzie charkowskim w maju spowodowało również największe przymusowe przesiedlenia w Ukrainie od 2023 r.; mając na uwadze, że uderzenia i ataki nadal zabijają ludność cywilną i niszczą domy, placówki opieki zdrowotnej i szkoły w całym kraju; mając na uwadze, że fale ataków na infrastrukturę energetyczną wpłynęły na dostęp do podstawowych usług, co wiąże się z długoterminowymi konsekwencjami; mając na uwadze, że takie regularne ataki stanowią zbrodnie wojenne w świetle prawa międzynarodowego; mając na uwadze, że ze względu na niedobór środków finansowych – do końca czerwca otrzymano jedynie 28% kwoty zadeklarowanej w odpowiedzi na apel humanitarny w 2024 r. – pracownicy organizacji humanitarnych, według doniesień OCHA, nie mogą obecnie w pełni zaspokoić krytycznych potrzeb w tym kraju;
D. mając na uwadze, że Węgry naruszyły dyrektywę w sprawie tymczasowej ochrony[1], wydając dekret likwidujący finansowane przez państwo schronienie dla uchodźców z zachodniej Ukrainy, pozostawiając wiele osób, w większości kobiet i dzieci, bez dachu nad głową;
E. mając na uwadze, że według najnowszych szacunków zawartych we wspólnej szybkiej ocenie szkód i potrzeb (RDNA3) opublikowanej przez rząd Ukrainy, Grupę Banku Światowego, Komisję Europejską i Organizację Narodów Zjednoczonych w dniu 31 grudnia 2023 r. całkowity koszt rekonstrukcji i odbudowy Ukrainy wyniesie co najmniej 486 mld USD w następnym dziesięcioleciu, co stanowi wzrost z kwoty 411 mld USD, jaką oszacowano rok temu;
F. mając na uwadze, że Rosja nadal ma przewagę w powietrzu i w wojskach terenowych, ponieważ obecnie ma rozmieszczone około 520 000 żołnierzy w Ukrainie i planuje zwiększyć tę liczbę do 690 000 do końca 2024 r.; mając na uwadze, że Rosja szybko zwiększa własną produkcję wojskową, a jej wydatki wojskowe w 2024 r. wyniosły około 140 mld EUR; mając na uwadze, że Rosja wykorzystuje również białoruskie zapasy amunicji i pociski artyleryjskie oraz pociski balistyczne z Korei Północnej, a także irańskie drony i pociski; mając na uwadze, że według źródeł rządowych Iran przekazał ostatnio Rosji ładunki pocisków balistycznych bliskiego zasięgu Fath-360, które mogłyby zostać użyte przeciwko Ukrainie w ciągu kilku tygodni; mając na uwadze, że Francja, Niemcy i Zjednoczone Królestwo ogłosiły w zamian nowy zestaw sankcji wobec Iranu;
G. mając na uwadze, że nadal mamy do czynienia z niskim poziomem pomocy wojskowej zarówno pod względem jakości, jak i ilości, a także opóźnieniami w faktycznych dostawach broni i amunicji dla Ukrainy po podjęciu decyzji o jej dostawie; mając na uwadze, że znaczna liczba systemów, które Ukraina miała otrzymać po decyzji podjętej na szczycie NATO, nie została jeszcze dostarczona;
H. mając na uwadze, że w lutym 2024 r. na posiedzeniu unijnych ministrów obrony wysoki przedstawiciel i wiceprzewodniczący Josep Borrell ogłosił, że państwa członkowskie zobowiązały się do przekazania Ukrainie w 2024 r. pomocy wojskowej w wysokości co najmniej 21 mld EUR; mając na uwadze, że pod koniec 2023 r. i na początku 2024 r. niemiecki kanclerz Olaf Scholz ogłosił, że sam jego kraj przeznaczy 8 mld EUR na pomoc wojskową w 2024 r., i wezwał inne państwa członkowskie do znacznego zwiększenia swoich zobowiązań na 2024 r.;
I. mając na uwadze, że w sierpniu 2024 r. rząd niemiecki postanowił zmniejszyć o połowę pomoc wojskową dla Ukrainy na 2025 r.; mając na uwadze, że rząd niemiecki wskazał na wykorzystanie innych źródeł niż budżet federalny do zapewnienia wsparcia finansowego Ukrainie, w szczególności zysków kapitałowych z zamrożonych rosyjskich aktywów; mając na uwadze, że nie ustanowiono żadnych ram prawnych dla skutecznego przejmowania i redystrybucji zysków kapitałowych z zamrożonych rosyjskich aktywów;
J. mając ponadto na uwadze, że Węgry blokują zarówno nowo utworzony Fundusz Pomocy Ukrainie w wysokości 5 mld EUR ustanowiony w marcu 2024 r. w ramach Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju (EPF), jak i ósmą transzę zwrotów z Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju dla państw członkowskich, które od ponad 18 miesięcy dostarczają Ukrainie pomoc wojskową;
K. mając na uwadze, że państwa członkowskie UE nadal kupują paliwa kopalne z Rosji, przyczyniając się do rozwoju rosyjskiej gospodarki i zasilając jej budżet wojenny; mając na uwadze, że od lutego 2022 r. członkowie UE wydali ponad 201 mld EUR na rosyjskie paliwa kopalne; mając na uwadze, że w sierpniu 2024 r. pięć państw UE importujących najwięcej paliw kopalnych z Rosji nadal zapłaciło Rosji łącznie 1,2 mld EUR za import tych surowców; mając na uwadze, że UE przyznała zwolnienie dla rosyjskiej ropy naftowej przywożonej przez południową część rurociągu „Przyjaźń” na Węgry, Słowację i Czechy; mając na uwadze, że na rosyjski gaz przesyłany rurociągiem ani na skroplony gaz ziemny również nie nałożono sankcji; mając na uwadze, że zwiększony import rosyjskiego gazu przez Azerbejdżan jest powodem do niepokoju o sensowność zwrotu UE w kierunku Azerbejdżanu jako alternatywnego dla Rosji dostawcy gazu, ponieważ Baku, niezdolne do zaspokojenia europejskiego popytu, może zmienić nazwę rosyjskiego gazu na gaz azerbejdżański na potrzeby europejskiej konsumpcji;
1. z całą stanowczością potępia wojnę napastniczą Rosji przeciw Ukrainie, a także udział w niej Białorusi, i domaga się, aby Rosja natychmiast zakończyła wszystkie działania wojskowe w Ukrainie, bezwarunkowo wycofała wszystkie siły zbrojne i sprzęt wojskowy z całego terytorium Ukrainy uznanego przez społeczność międzynarodową oraz zrekompensowała Ukrainie szkody wyrządzone jej ludności, ziemi i infrastrukturze;
2. wyraża jednomyślnie solidarność z narodem ukraińskim, w pełni popiera niepodległość, suwerenność i integralność terytorialną Ukrainy w granicach uznanych przez społeczność międzynarodową oraz podkreśla, że wojna ta stanowi poważne naruszenie prawa międzynarodowego; podkreśla, że ostatecznym celem pozostaje osiągnięcie sprawiedliwego i trwałego pokoju na Ukrainie na jej warunkach, przy zapewnieniu bezpieczeństwa i godności jej obywateli w pokojowej i stabilnej Europie;
3. apeluje o aktywne zaangażowanie UE we wdrażanie ukraińskiego planu pokojowego, współpracę w tym kontekście z krajami globalnego Południa oraz stworzenie podstaw do zorganizowania drugiego szczytu pokojowego;
4. wzywa Komisję do szybkiego zaproponowania długoterminowej pomocy finansowej na odbudowę Ukrainy we współpracy z krajami partnerskimi, w szczególności przez zapewnienie szybkiego wdrożenia Instrumentu na rzecz Ukrainy, aby zapewnić stałe wsparcie na odpowiednich poziomach i zasoby na odbudowę współmierne do naszego wsparcia politycznego dla Ukrainy;
5. podkreśla, że ponad 14,6 mln osób w Ukrainie potrzebuje pomocy humanitarnej, a ponad 6 mln Ukraińców zostało przymusowo przesiedlonych z Ukrainy; zauważa, że liczba osób dotkniętych kryzysem może znacznie wzrosnąć, jeżeli Rosja dokona dalszych zdobyczy terytorialnych oraz będzie kontynuowała ataki na infrastrukturę energetyczną i inną infrastrukturę krytyczną; podkreśla, że UE musi nadal zapewniać Ukrainie systemową i przewidywalną pomoc humanitarną; wzywa do znacznego zwiększenia pomocy humanitarnej UE, aby zapewnić pełne wsparcie Ukrainie również w 2025 r., a także wypełnić globalne zobowiązania UE; zauważa, że zapotrzebowanie na wsparcie humanitarne prawdopodobnie utrzyma się w nadchodzących latach, i podkreśla, że UE musi być przygotowana na zaspokojenie tych potrzeb za pomocą długoterminowego planowania i odpowiednich funduszy; wzywa neutralne państwa do zwiększenia pomocy humanitarnej dla Ukrainy;
6. wzywa Węgry do wycofania dekretu likwidującego finansowane przez państwo schronienie dla uchodźców z zachodniej Ukrainy oraz do wywiązania się ze swoich obowiązków wynikających z unijnej dyrektywy w sprawie tymczasowej ochrony;
7. zdecydowanie potępia stosowanie przemocy seksualnej i przemocy ze względu na płeć jako narzędzi wojny i podkreśla, że stanowi to zbrodnię wojenną; wzywa UE oraz kraje przyjmujące i tranzytowe, aby zagwarantowały dostęp do usług w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz związanych z nimi praw, w szczególności antykoncepcji awaryjnej, profilaktyki poekspozycyjnej i opieki aborcyjnej, w tym dla ofiar gwałtu;
8. ponawia swój apel do UE o zintensyfikowanie wysiłków na rzecz zajęcia się dramatyczną sytuacją osób przymusowo deportowanych do Rosji i dzieci przymusowo adoptowanych w Rosji, w tym poprzez nakładanie sankcji na osoby bezpośrednio odpowiedzialne za przymusowe przekazywanie i nieuzasadnione przetrzymywanie ukraińskich dzieci oraz zaangażowane w takie działania;
9. z zadowoleniem przyjmuje podpisanie przez Unię Europejską i Ukrainę wspólnych zobowiązań na rzecz bezpieczeństwa i wzywa Komisję i państwa członkowskie do szybkiego działania w celu skutecznej realizacji podjętych zobowiązań;
10. podkreśla, że niewystarczające lub opóźnione dostawy broni i amunicji mogą podważyć dotychczasowe wysiłki i w związku z tym wzywa państwa członkowskie do znacznego zwiększenia i przyspieszenia wsparcia wojskowego w trybie pilnym, w szczególności w zakresie dostarczania broni i amunicji w odpowiedzi na jasno określone potrzeby, w tym pocisków TAURUS; podkreśla, że znaczna liczba systemów, które Ukraina miała otrzymać po decyzji podjętej na szczycie NATO, nie została jeszcze dostarczona; potępia ograniczenia nałożone na użycie zachodniej broni do atakowania legalnych celów wojskowych na terytorium Rosji, które to ograniczenia są sprzeczne z prawami Ukrainy wynikającymi z międzynarodowego prawa publicznego; uważa, że UE musi odgrywać wiodącą rolę w walce z bezkarnością oraz na rzecz pokoju;
11. głęboko ubolewa nad malejącą wielkością dwustronnej pomocy wojskowej dla Ukrainy ze strony państw członkowskich pomimo zdecydowanych oświadczeń złożonych na początku tego roku, które są obecnie sprzeczne z niedawnymi decyzjami rządowymi i poważnymi problemami związanymi z ogólnym funkcjonowaniem kluczowego mechanizmu UE (EPF) mającym zachęcać do dwustronnej pomocy wojskowej dla Ukrainy; ubolewa nad zapowiedzią Niemiec, że zamierzają zmniejszyć środki finansowe na rzecz Ukrainy w budżecie państwa; podkreśla, że wykorzystanie zamrożonych rosyjskich aktywów do finansowego wsparcia Ukrainy jest obecnie jedynie teoretyczną propozycją, ponieważ nie ustanowiono jeszcze ram prawnych umożliwiających takie działanie; zauważa, że takie fundusze należy uznać za dodatkowe i nie mogą one zastąpić finansowania dla Ukrainy z istniejących budżetów państwowych;
12. podziela ocenę wysokiego przedstawiciela i wiceprzewodniczącego Josepa Borrella dotyczącą niedopuszczalnej blokady przez Węgry środków EPF w wysokości do 5,68 mld euro, które mają stanowić zwrot części dwustronnej pomocy wojskowej, a obecnie są częściowo zamrożone od ponad półtora roku; wzywa państwa członkowskie UE, przewodniczącego Komisji oraz wysokiego przedstawiciela i wiceprzewodniczącego do dołożenia wszelkich starań, aby pilnie zakończyć lub przezwyciężyć weta Węgier;
13. wzywa UE i jej państwa członkowskie do podwojenia wysiłków na rzecz zapewnienia odpowiedniej ilości i jakości wsparcia wojskowego dla Ukrainy, a także odpowiednich terminów dostaw tej pomocy i praw do jej użytkowania, które w sposób wymierny pozwoliłyby Ukrainie przywrócić jej integralność terytorialną; ponownie wyraża stanowisko, zgodnie z którym wszystkie państwa członkowskie UE i sojusznicy NATO powinni indywidualnie i wspólnie zobowiązać się do udzielania Ukrainie wsparcia militarnego w wysokości co najmniej 0,25% ich PKB rocznie;
14. wzywa Radę, aby utrzymała i rozszerzyła politykę sankcji wobec Rosji i Białorusi i jednocześnie monitorowała, sprawdzała i zwiększała jej skuteczność i oddziaływanie; podkreśla, że skutki obowiązujących sankcji, a także wsparcia finansowego i wojskowego dla Ukrainy będą nadal osłabiane, dopóki UE będzie zezwalać na import rosyjskich paliw kopalnych; jest głęboko zaniepokojony tym, że Chiny i inne kraje uważa się za pomocników w działaniach wojennych Moskwy;
15. wzywa do wprowadzenia zakazu importu rosyjskiego zboża i nawozów, a także surowców, w tym aluminium, wyrobów stalowych, uranu, tytanu, niklu, drewna i produktów z drewna oraz gazu i ropy naftowej; wzywa do pełnego embarga na rosyjski skroplony gaz ziemny oraz do nałożenia sankcji na Gazprom i rosyjskie przedsiębiorstwa naftowe; wzywa UE do nałożenia wymogu, aby statki klasy lodowej Arc-7 eksportujące rosyjski skroplony gaz ziemny zostały umieszczone na listach sankcyjnych Biura Kontroli Aktywów Zagranicznych (OFAC) i UE, przez co odmówi im się dostępu do portów lub zachodnich usług morskich; wzywa UE i jej państwa członkowskie do nałożenia ukierunkowanych sankcji na statki morskie wykorzystywane przez Rosję do obchodzenia sankcji nałożonych na eksport ropy naftowej i gazu oraz obsługę rosyjskich projektów energetycznych w Arktyce; wzywa UE do wprowadzenia pełnego zakazu dla produktów rafinowanych wytwarzanych z rosyjskiej ropy naftowej;
16. wzywa do nałożenia sankcji na rosyjski sektor jądrowy i ukierunkowanych sankcji na sprawców naruszeń bezpieczeństwa jądrowego i jądrowego bezpieczeństwa fizycznego w elektrowni atomowej w Zaporożu; wzywa do wprowadzenia zakazu lotów pasażerskich z państw trzecich do Rosji i odwrotnie przez przestrzeń powietrzną UE; wzywa UE i jej państwa członkowskie do zaprzestania przywozu reeksportowanych rosyjskich produktów rafinacji ropy naftowej;
17. wzywa Radę do systematycznego przeciwdziałania obchodzeniu sankcji przez przedsiębiorstwa z siedzibą w UE, strony trzecie i państwa trzecie; wzywa ponadto Radę do przyjęcia i ścisłego wdrożenia środków ograniczających wobec wszystkich podmiotów i powiązanych z nimi osób fizycznych ułatwiających obchodzenie sankcji i dostarczających rosyjskiemu kompleksowi wojskowemu technologie oraz sprzęty wojskowe i podwójnego zastosowania;
18. zobowiązuje swoją przewodniczącą do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, prezydentowi, rządowi i Radzie Najwyższej Ukrainy oraz Organizacji Narodów Zjednoczonych.
- [1] Dyrektywa Rady 2001/55/WE z dnia 20 lipca 2001 r. w sprawie minimalnych standardów przyznawania tymczasowej ochrony na wypadek masowego napływu wysiedleńców oraz środków wspierających równowagę wysiłków między państwami członkowskimi związanych z przyjęciem takich osób wraz z jego następstwami (http://data.europa.eu/eli/dir/2001/55/oj).