ONTWERPRESOLUTIE over de achteruitgang van de democratie en de bedreiging van het politieke pluralisme in Georgië
4.10.2024 - (2024/2822(RSP))
ingediend overeenkomstig artikel 136, lid 2, van het Reglement
Urmas Paet, Petras Auštrevičius, Dan Barna, Helmut Brandstätter, Benoit Cassart, Olivier Chastel, Veronika Cifrová Ostrihoňová, Bernard Guetta, Ľubica Karvašová, Ilhan Kyuchyuk, Marie‑Agnes Strack‑Zimmermann, Hilde Vautmans, Lucia Yar, Dainius Žalimas
namens de Renew-Fractie
Zie ook gezamenlijke ontwerpresolutie RC-B10-0070/2024
B10‑0070/2024
Resolutie van het Europees Parlement over de achteruitgang van de democratie en de bedreiging van het politieke pluralisme in Georgië
Het Europees Parlement,
– gezien zijn eerdere resoluties over Georgië,
– gezien de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en hun lidstaten, enerzijds, en Georgië, anderzijds[1],
– gezien de conclusies van de Europese Raad van 14 en 15 december 2023 en de mededeling van de Commissie van 8 november 2023 getiteld “Mededeling inzake het uitbreidingsbeleid van de EU voor 2023” (COM(2023)0690), waarin de stappen worden uiteengezet die Georgië moet ondernemen voor het verkrijgen van de status van kandidaat-lidstaat, met name stap negen die inhoudt dat Georgië moet waarborgen dat het maatschappelijk middenveld in alle vrijheid kan werken,
– gezien de verklaring van de woordvoerder van de Europese Dienst voor extern optreden van 4 september 2024 over het wetgevingspakket inzake “gezinswaarden en bescherming van minderjarigen” in Georgië,
– gezien de verklaring van de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid van 18 september 2024 over de door het Georgische parlement goedgekeurde wetgeving inzake “gezinswaarden en bescherming van minderjarigen”,
– gezien de adviezen die de Europese Commissie voor democratie middels het recht (Commissie van Venetië) tijdens haar 139e zitting (21-22 juni 2024) heeft uitgebracht of onderschreven over diverse Georgische wetgevingsteksten,
– gezien artikel 136, lid 2, van zijn Reglement,
A. overwegende dat de grondwet van Georgië de uitoefening van de vrijheden van mening, meningsuiting, vereniging en vreedzame vergadering, evenals het recht op universele, gelijke en vrije verkiezingen als grondrechten beschermt; overwegende dat de grondwet van Georgië ook de gelijkheid van alle personen waarborgt en hen vrijwaart van discriminatie; overwegende dat artikel 78 van de grondwet van Georgië bepaalt dat “de grondwettelijke organen [...] binnen de grenzen van hun bevoegdheden alle maatregelen [nemen] om de volledige integratie van Georgië in de Europese Unie en de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie te waarborgen”;
B. overwegende dat de regerende partij Georgische Droom, ondanks wijdverbreide publieke protesten en oproepen van de EU en de andere westerse partners van Georgië, een door Rusland geïnspireerd wetsvoorstel inzake “transparantie van buitenlandse invloed” heeft aangenomen, op grond waarvan maatschappelijke en mediaorganisaties die financiering uit het buitenland aanvaarden, zich moeten registreren als “organisaties die zich inzetten voor de belangen van een buitenlandse macht” en dergelijke organisaties die nalaten zich als zodanig te registreren een boete opgelegd kunnen krijgen;
C. overwegende dat deze wetgeving het vermogen van maatschappelijke en mediaorganisaties om vrij te opereren beperkt, de vrijheid van meningsuiting beknot en organisaties die duidelijk ten goede komen aan de burgers van Georgië op oneerlijke wijze stigmatiseert;
D. overwegende dat een voorstel voor vergelijkbare wetgeving in maart 2023 leidde tot wijdverspreide protesten in Georgië, waarna het werd ingetrokken; overwegende dat de regerende partij en regeringsgezinde media sinds de intrekking van het voorstel in 2023 hun hetze tegen maatschappelijke organisaties en journalisten hebben voortgezet en hebben geïntensiveerd;
E. overwegende dat de regerende partij Georgische Droom op 20 februari 2024 wijzigingen van de kieswetgeving heeft goedgekeurd, waardoor de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de centrale kiescommissie in gevaar worden gebracht en het vertrouwen van het publiek in deze instelling wordt ondermijnd;
F. overwegende dat oligarch Bidzina Ivanisjvili eind augustus 2024 de kiezers heeft opgeroepen om de partij Georgische Droom te helpen de supermeerderheid in het parlement te behouden, zodat het proces om verschillende oppositiepartijen buiten de wet te stellen in gang kan worden gezet; overwegende dat dit werd gesteund door de Georgische premier Irakli Kobakhidze, die aankondigde dat de regering ernaar zou streven meer dan een half dozijn partijen te verbieden na de parlementsverkiezingen;
G. overwegende dat de regerende partij Georgische Droom op 17 september 2024 een wet inzake “gezinswaarden en bescherming van minderjarigen” heeft aangenomen, waarmee de lhbtiq+-gemeenschap van haar rechten wordt beroofd;
H. overwegende dat Kesaria Abramidze, een transgendermodel en prominente persoonlijkheid, in haar appartement om het leven is gebracht twee dagen na de invoering van de wet inzake “gezinswaarden en bescherming van minderjarigen”;
I. overwegende dat de regerende partij Georgische Droom eerder, op 4 april 2024, de in de Georgische kieswet opgenomen verplichte genderquota voor de kieslijsten van politieke partijen heeft afgeschaft en de in de wet inzake politieke verenigingen van burgers vastgelegde gendergerelateerde financieringsregel ongedaan heeft gemaakt, waardoor de vooruitgang op het gebied van de bevordering van de politieke participatie en vertegenwoordiging van vrouwen ongedaan is gemaakt;
J. overwegende dat de Georgische autoriteiten geen enkele aanbeveling van de Commissie van Venetië hebben opgevolgd met betrekking tot de nietigverklaring of wijziging van bovengenoemde wetgeving inzake “transparantie van buitenlandse invloed” en inzake “gezinswaarden en bescherming van minderjarigen”, de afschaffing van genderquota bij lokale en parlementsverkiezingen en de samenstelling van de centrale kiescommissie;
K. overwegende dat de regerende partij Georgische Droom en regeringsgezinde media anti-EU- en antidemocratische propaganda verspreiden, evenals samenzweringstheorieën;
L. overwegende dat de regerende partij Georgische Droom en de leiders ervan doorgaan met het opvoeren van verdeeldheid zaaiende, verdraaide en gewelddadige retoriek tegen politieke tegenstanders en internationale partners, waaronder Oekraïne; overwegende dat de regerende partij gebruikmaakt van verachtelijke politieke spandoeken waarop Oekraïense steden staan afgebeeld die door Rusland zijn verwoest, en zo misbruik maakt van het lijden van dappere Oekraïners;
M. overwegende dat de verklaring van de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergey Lavrov waarin hij zich bereid verklaart Georgië te helpen om zijn betrekkingen met de “buurlanden Abchazië en Zuid-Ossetië” te normaliseren, werd geprezen door de leiders van de regerende partij, waaruit blijkt dat de Georgische regering afstapt van haar beleid van niet-erkenning van de bezette regio’s van Georgië;
N. overwegende dat de Commissie in de “mededeling inzake het uitbreidingsbeleid van de EU voor 2023” de aanbeveling doet Georgië de status van kandidaat-lidstaat te verlenen, op voorwaarde dat Georgië negen stappen onderneemt, waaronder het tegengaan van desinformatie en inmenging gericht tegen de EU en haar waarden, het betrekken van oppositiepartijen en het maatschappelijk middenveld bij het bestuur, het waarborgen van de vrijheid van vergadering en meningsuiting, het raadplegen van maatschappelijke organisaties en hen op zinvolle wijze betrekken bij wetgevings- en beleidsvormingsprocessen, en het waarborgen dat maatschappelijke organisaties in alle vrijheid kunnen werken;
O. overwegende dat de Europese Raad op 14 december 2023 de status van kandidaat-lidstaat heeft verleend aan Georgië, op voorwaarde dat het de in de mededeling van de Commissie genoemde negen stappen onderneemt;
P. overwegende dat premier Irakli Kobakhidze van Georgië heeft verklaard dat Georgië geen sancties zal opleggen aan Rusland, maar alleen zal voorkomen dat de sancties worden omzeild op het eigen grondgebied;
Q. overwegende dat de commerciële en zakelijke samenwerking tussen Georgië en Rusland de afgelopen twee jaar is toegenomen, en dat meer dan 100 000 Russen naar Georgië zijn verhuisd en aldaar meer dan 26 000 bedrijven hebben geopend, onroerend goed hebben gekocht en activiteiten hebben opgezet waarmee witwasrisico’s gemoeid zijn; overwegende dat deze situatie de nationale veiligheid van Georgië in gevaar brengt en de afhankelijkheid van Rusland vergroot;
R. overwegende dat de Verenigde Staten de afgelopen maanden financiële sancties hebben opgelegd ten aanzien van Georgische veiligheidsfunctionarissen en de leiders van een extreemrechtse partij wegens het ondermijnen en onderdrukken van de vrijheid van vreedzame vergadering in Georgië, alsook reissancties ten aanzien van 60 andere personen, waaronder hoge regeringsfunctionarissen; overwegende dat de Nationale Bank van Georgië geweigerd heeft gehoor te geven aan deze sancties;
S. overwegende dat de parlementsverkiezingen in Georgië gepland staan voor 26 oktober 2024;
1. veroordeelt met klem de goedkeuring door de Georgische Droom-meerderheid van de wetgeving inzake “transparantie van buitenlandse invloed” en inzake “gezinswaarden en bescherming van minderjarigen”, alsook de afschaffing van genderquota bij lokale en parlementsverkiezingen en de wijzigingen in de samenstelling van de centrale kiescommissie; beklemtoont dat deze wetgeving onverenigbaar is met EU-normen en -waarden, de reputatie van Georgië schaadt en de inspanningen van het land om toe te treden tot de EU in gevaar brengt;
2. dringt er bij de Georgische Droom-meerderheid op aan de wetgeving inzake “transparantie van buitenlandse invloed” en inzake “gezinswaarden en bescherming van minderjarigen” onmiddellijk in te trekken, genderquota opnieuw in te voeren bij lokale en parlementsverkiezingen, en te zorgen voor een op consensus gebaseerd politiek proces, wat van cruciaal belang is voor de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de centrale kiescommissie en voor het vertrouwen van het publiek in deze instelling; dringt er bij de Georgische Droom-meerderheid op aan de andere aanbevelingen van de Commissie van Venetië op te volgen; herhaalt zijn oproep om een einde te maken aan alle aanvallen op het maatschappelijk middenveld, onafhankelijke media, gendergelijkheid en de lhbtiq+-gemeenschap en te zorgen voor een daadwerkelijk bevorderlijk klimaat voor het maatschappelijk middenveld en de media in het land;
3. benadrukt dat de intrekking van de wetgeving inzake “transparantie van buitenlandse invloed” en inzake “gezinswaarden en bescherming van minderjarigen” noodzakelijke stappen zijn om de betrekkingen tussen de EU en Georgië te verbeteren;
4. verklaart zich solidair met de moedige bevolking van Georgië, die strijdt voor hun democratische rechten en voor de Europese toekomst van hun land; spreekt nogmaals zijn onwrikbare steun uit aan allen die opkomen en strijden voor de mensenrechten en zich inzetten voor een vreedzaam land en een vreedzame samenleving waarin gelijkheid en menselijke waardigheid voor iedereen centraal staan;
5. dringt erop aan dat alle EU-financiering ten behoeve van de Georgische regering wordt bevroren totdat deze bekrompen wetteksten worden ingetrokken en dat strikte voorwaarden worden gesteld aan de uitbetaling van eventuele toekomstige financiering aan de Georgische regering;
6. herhaalt zijn verzoek aan de Commissie om onverwijld na te gaan hoe de Georgische wetgeving inzake “transparantie van buitenlandse invloed” en “gezinswaarden en bescherming van minderjarigen”, alsook de afschaffing van genderquota en andere wijzigingen in de kieswetgeving, en de opvolging van de aanbevelingen van de Commissie van Venetië in het algemeen, van invloed zijn op de voortdurende naleving door Georgië van de criteria van het actieplan voor visumliberalisering, met name het criteria van de grondrechten, dat een cruciaal onderdeel vormt van het visumliberaliseringsbeleid van de EU;
7. verzoekt de EU en haar lidstaten sancties op te leggen aan Georgische functionarissen die betrokken zijn bij schendingen van de mensenrechten van Georgische burgers of bij de achteruitgang van de democratie in het land; herhaalt zijn oproep aan de Raad om het opleggen van persoonlijke sancties ten aanzien van Bidzina Ivanisjvili te overwegen vanwege zijn rol in de verslechtering van het politieke klimaat en de mensenrechtensituatie in Georgië; dringt er bij de Georgische handelsbanken op aan internationale sancties toe te passen;
8. herinnert de Georgische regering eraan dat de EU aan Georgië de status van kandidaat-lidstaat heeft verleend op voorwaarde dat het de in de mededeling van de Commissie van 8 november 2023 genoemde stappen onderneemt; beklemtoont dat de onlangs aangenomen wetgevingsteksten duidelijk indruisen tegen dit doel en de integratie van Georgië in de EU blokkeren;
9. dringt er bij de Georgische regering nogmaals op aan zich te blijven inzetten voor de bevordering van de democratie, de rechtsstaat en de mensenrechten, en moedigt de regering aan hervormingen goed te keuren en door te voeren die overeenstemmen met de door Georgië zelf geformuleerde en door een grote meerderheid van de Georgische burgers gesteunde doelstelling om toe te treden tot de EU;
10. dringt er bij Georgië, als kandidaat-lidstaat van de EU, met klem op aan sancties op te leggen aan Rusland als reactie op de grootschalige invasie van dat land in Oekraïne en de maatregelen ter voorkoming van het omzeilen van EU-sancties effectief te handhaven, zoals het land heeft toegezegd te zullen doen; is ernstig bezorgd over de afstemming van de Georgische regering op het Russische beleid en de toenemende afhankelijkheid van Georgië van Rusland, en over het gebruik door de partij Georgische Droom van gewelddadige beelden van de oorlog in Oekraïne als middel om meningen te manipuleren en desinformatie te verspreiden in zijn campagne in aanloop naar de verkiezingen van oktober 2024; roept Georgië ertoe op zich volledig te scharen achter het buitenlands beleid van de EU en de EU-strategie ten aanzien van Rusland;
11. verzoekt de EU en haar lidstaten hun volledige steun aan Georgische maatschappelijke organisaties in deze moeilijke periode te garanderen, ook met betrekking tot de boetes en andere lasten die hun door de nieuwe wetgeving worden opgelegd;
12. dringt er bij de Georgische autoriteiten op aan ervoor te zorgen dat de parlementsverkiezingen van oktober 2024 aan de hoogste internationale normen voldoen zodat een transparant, vrij en eerlijk verkiezingsproces is gewaarborgd waarin de democratische wil van het volk tot uiting komt; dringt aan op uitbanning van de ingeburgerde praktijk van misbruik van overheidsmiddelen en bestuurscapaciteit ten gunste van de regerende partij; dringt erop aan dat de aanwezigheid van zowel binnenlandse als internationale waarnemers wordt gewaarborgd om de integriteit van de verkiezingen te garanderen en pleit voor een uitgebreide EU-verkiezingswaarnemingsmissie;
13. is ernstig bezorgd over berichten dat de Georgische regering voor belemmeringen zorgt bij de inspanningen van de coalitie van 30 ngo’s en Transparency International Georgia om de campagne “Go Out and Vote” (Ga naar buiten en stem) te voeren; beschouwt deze belemmeringen als een poging om de democratie in het land te ondermijnen;
14. is uiterst bezorgd over het politiegeweld dat plaatsvond tijdens de protesten van maart-juni 2024 in Tbilisi, en roept de Georgische autoriteiten op om snel een grondig onderzoek in te stellen naar dat politiegeweld;
15. pleit nogmaals voor een langdurige onpartijdige en onafhankelijke internationale verkiezingswaarnemingsmissie, uit te voeren door het Bureau voor Democratische Instellingen en Mensenrechten van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa, om toezicht te houden op de komende parlementsverkiezingen in Georgië;
16. vraagt de Georgische autoriteiten nogmaals om oud-president Micheil Saakasjvili onmiddellijk vrij te laten uit de gevangenis, zodat hij in het buitenland een passende medische behandeling kan ondergaan;
17. verzoekt de EU en haar lidstaten deze kwesties nauwlettend in het oog te blijven houden en de ontwikkelingen in Georgië in de aanloop naar en na de parlementsverkiezingen van oktober 2024 nauwlettend te blijven volgen;
18. verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, de Raad, de Commissie, de regeringen en parlementen van de lidstaten, de Raad van Europa, de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa, alsmede aan de president, de regering en het parlement van Georgië.
- [1] PB L 261 van 30.8.2014, blz. 4, ELI: http://data.europa.eu/eli/agree_internation/2014/494/oj.