ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την κατάσταση στο Αζερμπαϊτζάν, τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου και τις σχέσεις με την Αρμενία
21.10.2024 - (2024/2890(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 136 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Nathalie Loiseau, Petras Auštrevičius, Helmut Brandstätter, Benoit Cassart, Olivier Chastel, Veronika Cifrová Ostrihoňová, Bernard Guetta, Karin Karlsbro, Ľubica Karvašová, Marie‑Agnes Strack‑Zimmermann, Hilde Vautmans, Lucia Yar, Dainius Žalimas
εξ ονόματος της Ομάδας Renew
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B10-0133/2024
B10‑0139/2024
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την κατάσταση στο Αζερμπαϊτζάν, τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου και τις σχέσεις με την Αρμενία
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με το Αζερμπαϊτζάν και την κατάσταση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ,
– έχοντας υπόψη τα σχετικά έγγραφα και τις διεθνείς συμφωνίες, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, της Τελικής Πράξης του Ελσίνκι και της Διακήρυξης της Αλμάτυ της 21ης Δεκεμβρίου 1991,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση προκαταρκτικών πορισμάτων και συμπερασμάτων της αποστολής παρατηρητών για τις πρόωρες προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 7 Φεβρουαρίου 2024, καθώς και τη δήλωση προκαταρκτικών πορισμάτων και συμπερασμάτων της διεθνούς αποστολής παρατηρητών για τις πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές στο Αζερμπαϊτζάν που διεξήχθησαν στη 1 Σεπτεμβρίου 2024,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας του Συμβουλίου της Ευρώπης, της 29ης Μαρτίου 2023, σχετικά με το Αζερμπαϊτζάν και το μνημόνιο της Επιτρόπου για τα ανθρώπινα δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης, της 21ης Οκτωβρίου 2021, σχετικά με τις συνέπειες σε ανθρωπιστικό επίπεδο και σε επίπεδο ανθρωπίνων δικαιωμάτων μετά την έναρξη, το 2020, των εχθροπραξιών μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν για το Ναγκόρνο Καραμπάχ,
– έχοντας υπόψη τις Διατάξεις του Διεθνούς Δικαστηρίου (ΔΔ), της 22ας Φεβρουαρίου 2023, της 6ης Ιουλίου 2023 και της 17ης Νοεμβρίου 2023, σχετικά με το αίτημα για την υπόδειξη προσωρινών μέτρων για την εφαρμογή της Διεθνούς Σύμβασης για την κατάργηση πάσης μορφής φυλετικών διακρίσεων (Αρμενία κατά Αζερμπαϊτζάν),
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση της Χάγης του 1954 για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 136 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιλογή του Μπακού, πρωτεύουσας του Αζερμπαϊτζάν, ως τόπου διεξαγωγής της 29ης Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP29), η οποία έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί από τις 11 έως τις 22 Νοεμβρίου 2024, αποτέλεσε επίμαχο ζήτημα, ιδίως λόγω της επιδείνωσης των επιδόσεων του Αζερμπαϊτζάν στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και των πρόσφατων και κατάφωρων παραβιάσεων του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της επιθετικής στάσης έναντι της γειτονικής Αρμενίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενόψει της σημαντικής αυτής διεθνούς διάσκεψης, οι αρχές του Αζερμπαϊτζάν ενέτειναν τις κατασταλτικές τους ενέργειες, θέτοντας υπό κράτηση και παρενοχλώντας δικαστικά μέλη οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, ακτιβιστές, πολιτικούς της αντιπολίτευσης και το προσωπικό των εναπομεινάντων ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, υπάρχουν πάνω από 300 πολιτικοί κρατούμενοι στο Αζερμπαϊτζάν, συμπεριλαμβανομένων των Gubad Ibadoghlu, Anar Mammadli, Bakhtiyar Hajiyev, Tofig Yagublu, Ilhamiz Guliyev, Aziz Orujov, Bahruz Samadov και Akif Gurbanov· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με αξιόπιστες αναφορές, παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα των κρατουμένων καθώς, μεταξύ άλλων, υποβάλλονται απάνθρωπες συνθήκες κράτησης και βασανιστήρια, χωρίς δε να τους παρέχεται επαρκής ιατρική περίθαλψη·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα τελευταία έτη οι αρχές του Αζερμπαϊτζάν επιβάλλουν ολοένα και πιο αυστηρούς περιορισμούς στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών· λαμβάνοντας υπόψη ότι ακτιβιστές, δημοσιογράφοι, πολιτικοί αντίπαλοι και άλλοι έχουν φυλακιστεί με χαλκευμένες και πολιτικά υποκινούμενες κατηγορίες·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Ιούλιο του 2023, ο Gubad Ibadoghlu, πολιτικός οικονομολόγος, προσωπικότητα της αντιπολίτευσης και ένας από τους φιναλίστ του 2024 για το βραβείο Ζαχάρωφ για την ελευθερία της σκέψης, συνελήφθη από τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν και παρέμεινε υπό κράτηση έως τις 22 Απριλίου 2024, οπότε και μετήχθη σε κατ’ οίκον περιορισμό· λαμβάνοντας υπόψη ότι η υγεία του επιδεινώθηκε σημαντικά μετά τη σύλληψή του, καθώς υποβλήθηκε σε βασανιστήρια και απάνθρωπες συνθήκες κράτησης, χωρίς δε να του παρασχεθεί επαρκής ιατρική περίθαλψη, με αποτέλεσμα η ζωή του να βρίσκεται σε κίνδυνο· λαμβάνοντας υπόψη ότι η υγεία της Irada Bayramova, συζύγου του Gubad Ibadoghlu, εξακολουθεί να επιδεινώνεται ως αποτέλεσμα της σωματικής βίας που υπέστη κατά τη διάρκεια της κράτησής της από τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι το καθεστώς του Αζερμπαϊτζάν φαίνεται να επεκτείνει τις κατασταλτικές του ενέργειες πέραν των συνόρων του· λαμβάνοντας υπόψη ότι, από το 2020, έχουν γίνει διάφορες απόπειρες δολοφονίας του Mahammad Mirzali, Αζέρου αντιφρονούντος μπλόγκερ, στη Γαλλία· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 29 Σεπτεμβρίου 2024, ο Vidadi Isgandarli, επικριτής της κυβέρνησης του Αζερμπαϊτζάν που ζούσε ως πολιτικός πρόσφυγας στη Γαλλία, δέχθηκε επίθεση στο σπίτι του και δύο ημέρες αργότερα υπέκυψε στα τραύματά του· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές του Αζερμπαϊτζάν έχουν επίσης εμπλακεί σε πολιτικά υποκινούμενες διώξεις πολιτών της ΕΕ, όπως διαπιστώθηκε στην υπόθεση Théo Clerc, με αποτέλεσμα τουλάχιστον ένα κράτος μέλος να προειδοποιήσει επίσημα τους πολίτες του να μην ταξιδέψουν στο Αζερμπαϊτζάν λόγω του κινδύνου αυθαίρετης κράτησης·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με την αποστολή εκλογικών παρατηρητών υπό την ηγεσία του Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ODIHR/ΟΑΣΕ), οι πρόωρες προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 7 Φεβρουαρίου 2024 πραγματοποιήθηκαν σε περιοριστικό περιβάλλον και χαρακτηρίστηκαν από τη φίμωση των επικριτών και την απουσία πολιτικών εναλλακτικών λύσεων· λαμβάνοντας υπόψη ότι στο Αζερμπαϊτζάν διεξήχθησαν πρόωρες βουλευτικές εκλογές την 1η Σεπτεμβρίου 2024, στο πλαίσιο των οποίων η υπό την ηγεσία του ODIHR/ΟΑΣΕ διεθνής αποστολή εκλογικών παρατηρητών χαρακτήρισε περιοριστικό το πολιτικό και νομικό περιβάλλον, το οποίο κατέπνιξε τον γνήσιο πλουραλισμό και οδήγησε σε αναμέτρηση χωρίς ανταγωνισμό· λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά την περίοδο που προηγήθηκε των βουλευτικών εκλογών, τέθηκαν υπό κράτηση διάφοροι επικριτές της κυβέρνησης·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα, ο τομέας των μέσων ενημέρωσης στο Αζερμπαϊτζάν βρίσκεται σχεδόν στο σύνολό του υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης, χωρίς να πραγματοποιούνται τηλεοπτικές ή ραδιοφωνικές εκπομπές από ανεξάρτητα μέσα στο εσωτερικό της χώρας, όλες δε οι επικριτικές έντυπες εφημερίδες έχουν κλείσει· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι αρχές εξακολουθούν να καταστέλλουν τα τελευταία εναπομείναντα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης και να καταπνίγουν τους δημοσιογράφους που αρνούνται να αυτολογοκριθούν·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η νομοθεσία για τα μέσα ενημέρωσης στο Αζερμπαϊτζάν έχει καταστεί ολοένα και πιο κατασταλτική, με τον νόμο για τα μέσα ενημέρωσης του Φεβρουαρίου του 2022 ουσιαστικά να νομιμοποιεί τη λογοκρισία· λαμβάνοντας υπόψη ότι διάφοροι άλλοι νόμοι που διέπουν τα μέσα ενημέρωσης παραβιάζουν επίσης τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας όσον αφορά την ελευθερία της έκφρασης και την ελευθερία του Τύπου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η δημόσια κριτική κατά των αρχών υπόκειται σε αυστηρές κυρώσεις·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Σεπτέμβριο του 2023, μετά από μήνες παράνομου αποκλεισμού του Ναγκόρνο Καραμπάχ, το Αζερμπαϊτζάν εξαπέλυσε προσχεδιασμένη, αδικαιολόγητη στρατιωτική επίθεση στην περιοχή, αναγκάζοντας περισσότερους από 100.000 άτομα αρμενικής εθνοτικής καταγωγής να καταφύγουν στην Αρμενία, γεγονός που ισοδυναμεί με εθνοκάθαρση· λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά συνέπεια, το Ναγκόρνο Καραμπάχ έχει εκκενωθεί σχεδόν εξ ολοκλήρου από τον αρμενικό πληθυσμό του, που ζούσε εκεί εδώ και αιώνες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η επίθεση αυτή συνιστά κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου, σαφή παραβίαση της τριμερούς δήλωσης κατάπαυσης του πυρός της 9ης Νοεμβρίου 2020 και μη τήρηση των δεσμεύσεων που αναλήφθηκαν κατά τις διαπραγματεύσεις με τη διαμεσολάβηση της ΕΕ·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι Αρμένιοι του Ναγκόρνο Καραμπάχ εγκατέλειψαν τις περιουσίες και τα υπάρχοντά τους για να διαφύγουν τη στρατιωτική επίθεση του Αζερμπαϊτζάν και έκτοτε δεν έχουν καταφέρει να τα ανακτήσουν· λαμβάνοντας υπόψη ότι έκτοτε συνεχίζονται ενέργειες που ισοδυναμούν με εθνοκάθαρση· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ έχει παράσχει ανθρωπιστική βοήθεια σε άτομα που εκτοπίστηκαν από το Ναγκόρνο Καραμπάχ· λαμβάνοντας υπόψη ότι αξιόπιστες αναφορές επιβεβαιώνουν την οργανωμένη καταστροφή της αρμενικής πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονομιάς στο Ναγκόρνο Καραμπάχ· λαμβάνοντας υπόψη ότι ηγέτες και αξιωματούχοι του Αζερμπαϊτζάν χρησιμοποιούν επανειλημμένα ρητορική μίσους κατά των Αρμενίων·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο το Αζερμπαϊτζάν όσο και η Αρμενία δεσμεύονται από το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, και ότι η τρίτη Σύμβαση της Γενεύης προστατεύει τους αιχμαλώτους πολέμου από κάθε μορφή βασανιστηρίων και απάνθρωπης μεταχείρισης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με αναφορές, 23 Αρμένιοι κρατούνται αυτή τη στιγμή σε φυλακές του Αζερμπαϊτζάν, συμπεριλαμβανομένων οκτώ πρώην ηγετών της μη αναγνωρισμένης Δημοκρατίας του Ναγκόρνο Καραμπάχ, ορισμένοι από τους οποίους έχουν καταδικαστεί σε μακρά ποινή φυλάκισης·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, τον Φεβρουάριο του 2023, η ΕΕ ανέπτυξε την αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Αρμενία (EUMA) για να παρακολουθεί τις εξελίξεις στα διεθνή σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Αζερμπαϊτζάν αρνήθηκε να συνεργαστεί με την EUMA, και ότι η αποστολή αποτέλεσε στόχο παραπληροφόρησης από τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν και τα ελεγχόμενα από την κυβέρνηση μέσα ενημέρωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Αζερμπαϊτζάν καταλαμβάνει εδάφη που αναγνωρίζονται διεθνώς ως αρμενικά·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν έχουν συμμετάσχει σε διαπραγματεύσεις για τη σύναψη ειρηνευτικής συμφωνίας, την εξομάλυνση των σχέσεών τους και την οριοθέτηση των συνόρων τους, τόσο πριν από την επίθεση του 2023 στο Ναγκόρνο Καραμπάχ όσο και κατόπιν αυτής· λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά τις προσπάθειες διαμεσολάβησης της ΕΕ και άλλων, δεν έχει υπογραφεί ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρόλο που αμφότερες οι κυβερνήσεις έχουν δηλώσει πως βρίσκονται κοντά στην επίτευξη συμφωνίας, πρόσφατα σχόλια του προέδρου του Αζερμπαϊτζάν δείχνουν ότι το Μπακού είναι απρόθυμο να ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ υποστηρίζει πλήρως την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα τόσο του Αζερμπαϊτζάν όσο και της Αρμενίας, και υποστηρίζει ενεργά τις προσπάθειες για μια βιώσιμη ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ των δύο αυτών χωρών, που θα επιτευχθεί με ειρηνικά μέσα και με σεβασμό για τα δικαιώματα του οικείου πληθυσμού·
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, αφότου η Ρωσία εξαπέλυσε επιθετικό πόλεμο κατά της Ουκρανίας, το Αζερμπαϊτζάν έχει εμβαθύνει τις σχέσεις του με τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών και οικονομικών δεσμών, καθώς και την αυξημένη συνεργασία μεταξύ των υπηρεσιών πληροφοριών τους· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ρωσία έχει υποστηρίξει ανοικτά το Αζερμπαϊτζάν στην επιθετική του στάση έναντι της Αρμενίας· λαμβάνοντας υπόψη ανησυχητικές αναφορές ότι ρωσικό φυσικό αέριο πωλείται στην ΕΕ ως φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν·
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ηγετικές προσωπικότητες του Αζερμπαϊτζάν χρησιμοποιούν ρητορική κατά της ΕΕ και της Δύσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Αζερμπαϊτζάν έχει εντείνει εκστρατείες παραπληροφόρησης που στοχοποιούν την ΕΕ και τα κράτη μέλη της, εστιάζοντας ιδίως στη Γαλλία· λαμβάνοντας υπόψη ότι το Αζερμπαϊτζάν έχει παρέμβει ενεργά στην ευρωπαϊκή πολιτική με το πρόσχημα της «αντιαποικιοκρατίας», ιδίως σε υπερπόντιες χώρες και εδάφη όπως η Νέα Καληδονία·
1. καταδικάζει απερίφραστα την εγχώρια και εξωεδαφική καταστολή —από το καθεστώς του Αζερμπαϊτζάν— ακτιβιστών, δημοσιογράφων, ηγετικών προσωπικοτήτων της αντιπολίτευσης και άλλων, συμπεριλαμβανομένων υπηκόων της ΕΕ, η οποία έχει ενταθεί σημαντικά ενόψει της COP29· καλεί επιτακτικά τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν να απελευθερώσουν όλα τα άτομα που τίθενται υπό αυθαίρετη κράτηση ή φυλακίζονται λόγω των πολιτικών τους απόψεων, να αποσύρουν όλες τις πολιτικά υποκινούμενες κατηγορίες και να πάψουν κάθε μορφή καταστολής, τόσο εντός όσο και εκτός του Αζερμπαϊτζάν·
2. επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν να άρουν την ταξιδιωτική απαγόρευση και να αποσύρουν όλες τις κατηγορίες κατά του δρ. Gubad Ibadoghlu· καλεί το Αζερμπαϊτζάν να μεριμνήσει ώστε να υποβληθεί ο Gubad Ibadoghlu σε ανεξάρτητη ιατρική εξέταση από ιατρό της επιλογής του και να του επιτρέψει να υποβληθεί σε θεραπεία στο εξωτερικό·
3. εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την επιλογή του Μπακού ως πόλης υποδοχής της COP29, δεδομένου ότι το Αζερμπαϊτζάν έχει προβεί σε κατάφωρες παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και του διεθνούς δικαίου· θεωρεί ότι οι συνεχιζόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το Αζερμπαϊτζάν δεν συνάδουν με τη διεξαγωγή της COP29 στη χώρα· προτρέπει την ΕΕ να χρησιμοποιήσει την COP29 ως ευκαιρία ώστε η διεθνής κοινότητα, στις αλληλεπιδράσεις της με τις αρχές, να υπενθυμίσει στο Αζερμπαϊτζάν τις διεθνείς υποχρεώσεις του, καθώς και να καταδικάσει και να αντιμετωπίσει ουσιαστικά τις επιδόσεις της χώρας στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·
4. ζητεί από τους διοργανωτές της COP29 να μεριμνήσουν ώστε τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι θεμελιώδεις ελευθερίες να κατοχυρώνονται πλήρως και να διασφαλίζονται στη συμφωνία με τη χώρα υποδοχής· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να εξασφαλίσουν ότι οι διασκέψεις των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή δεν φιλοξενούνται σε χώρες με κακές επιδόσεις στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·
5. υπενθυμίζει στις αρχές του Αζερμπαϊτζάν την υποχρέωσή τους να σέβονται τις θεμελιώδεις ελευθερίες, και τις καλεί να καταργήσουν την κατασταλτική νομοθεσία βάσει της οποίας τίθενται εκτός νόμου οι ανεξάρτητες μη κυβερνητικές οργανώσεις και τα ανεξάρτητα μη κυβερνητικά μέσα ενημέρωσης· υπενθυμίζει στην κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν τις διεθνείς υποχρεώσεις της για τη διασφάλιση της αξιοπρέπειας και των δικαιωμάτων των κρατουμένων, ώστε να εξασφαλίζεται ότι λαμβάνουν επαρκή ιατρική περίθαλψη, κρατούνται υπό ανθρώπινες συνθήκες και προστατεύονται από κάθε κακομεταχείριση·
6. επαναλαμβάνει την έκκλησή του να επιβληθούν ενωσιακές κυρώσεις, στο πλαίσιο του παγκόσμιου καθεστώτος κυρώσεων της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, σε αξιωματούχους του Αζερμπαϊτζάν που έχουν διαπράξει σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·
7. επιμένει ότι οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία εταιρικής σχέσης μεταξύ της ΕΕ και του Αζερμπαϊτζάν πρέπει να εξαρτάται από την απελευθέρωση όλων των πολιτικών κρατουμένων, την υλοποίηση νομικών μεταρρυθμίσεων και τη συνολική βελτίωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα·
8. καλεί τον ειδικό εντεταλμένο της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα να ζητήσει συναντήσεις με πολιτικούς κρατουμένους στο Αζερμπαϊτζάν·
9. εκφράζει εκ νέου την υποστήριξή του για την κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα τόσο του Αζερμπαϊτζάν όσο και της Αρμενίας· επαναλαμβάνει το αίτημά του να αποσυρθούν τα στρατεύματα του Αζερμπαϊτζάν από το σύνολο του κυρίαρχου εδάφους της Αρμενίας· καλεί το Αζερμπαϊτζάν να δηλώσει την αδιαμφισβήτητη δέσμευσή του όσον αφορά τον σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας της Αρμενίας·
10. εκφράζει την υποστήριξή του για τις δραστηριότητες της αποστολής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Αρμενία (EUMA), και υπογραμμίζει τον σημαντικό της ρόλο· εκφράζει εκ νέου την ανησυχία του σχετικά με τις επανειλημμένες εκστρατείες δυσφήμισης τις οποίες κινεί το Αζερμπαϊτζάν κατά της EUMA· καλεί την EUMA να παρακολουθεί στενά την εξελισσόμενη κατάσταση της ασφάλειας επιτόπου, να υποβάλλει διαφανή στοιχεία στο Κοινοβούλιο και να συμβάλλει ενεργά στις προσπάθειες επίλυσης των συγκρούσεων· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να ενισχύσουν την εντολή της EUMA, να αυξήσουν το μέγεθός της και να παρατείνουν τη διάρκειά της·
11. καλεί επιτακτικά το Αζερμπαϊτζάν και την Αρμενία να υπογράψουν αμέσως ειρηνευτική συμφωνία —πριν από την COP29— προκειμένου να επιλύσουν τις μακροχρόνιες διαφορές τους· προειδοποιεί το Αζερμπαϊτζάν ότι οποιαδήποτε στρατιωτική δράση κατά της Αρμενίας θα είναι απαράδεκτη και θα έχει σοβαρές συνέπειες για την εταιρική σχέση μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και ΕΕ·
12. ζητεί να εφαρμοστούν πλήρως όλες οι διατάξεις του Διεθνούς Δικαστηρίου (ΔΔ), συμπεριλαμβανομένης εκείνης της 17ης Νοεμβρίου 2023 η οποία υποδεικνύει προσωρινά μέτρα για την ασφαλή, απρόσκοπτη και ταχεία επιστροφή των ατόμων που εγκατέλειψαν το Ναγκόρνο Καραμπάχ· υπενθυμίζει ότι η απόφαση να φιλοξενηθεί η COP29 στο Μπακού ελήφθη ενώ το Αζερμπαϊτζάν δεν συμμορφώθηκε με την προαναφερθείσα εντολή του ΔΔ, ούτε και με τις αποφάσεις της 7ης Δεκεμβρίου 2021 και της 22ας Φεβρουαρίου 2023· καλεί εκ νέου τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν να επιτρέψουν την ασφαλή επιστροφή του αρμενικού πληθυσμού στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, να παράσχουν ουσιαστικές εγγυήσεις όσον αφορά την προστασία των δικαιωμάτων τους και να απόσχουν από κάθε εμπρηστική ρητορική που θα μπορούσε να υποκινήσει διακρίσεις σε βάρος των Αρμενίων· καλεί επιτακτικά τις αρχές του Αζερμπαϊτζάν να απελευθερώσουν τους 23 Αρμένιους αιχμαλώτους πολέμου που τέθηκαν υπό κράτηση μετά την εκ νέου κατάληψη της περιοχής του Ναγκόρνο Καραμπάχ από το Αζερμπαϊτζάν·
13. επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη να συνεχίσουν να παρέχουν βοήθεια στην Αρμενία ώστε να αντιμετωπιστούν οι πρόσφυγες από το Ναγκόρνο Καραμπάχ·
14. εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για τη διατήρηση της πολιτιστικής, θρησκευτικής και ιστορικής κληρονομιάς στο Ναγκόρνο Καραμπάχ μετά τη μαζική έξοδο του αρμενικού πληθυσμού του· καλεί επιτακτικά το Αζερμπαϊτζάν να απόσχει από την περαιτέρω καταστροφή, παραμέληση ή αλλοίωση των πηγών πολιτιστικής, θρησκευτικής ή ιστορικής κληρονομιάς στην περιοχή·
15. αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στον αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στον πρόεδρο, την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν, στον πρόεδρο, την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Αρμενίας, στη γενική διευθύντρια της UNESCO, στον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, στα Ηνωμένα Έθνη και στο Συμβούλιο της Ευρώπης.