ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τη λευκή βίβλο για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας
5.3.2025 - (2025/2565(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 136 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Reinier Van Lanschot, Mārtiņš Staķis, Ville Niinistö, Damian Boeselager, Hannah Neumann, Maria Ohisalo, Sergey Lagodinsky, Virginijus Sinkevičius
εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B10-0146/2025
B10‑0147/2025
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη λευκή βίβλο για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας,
– έχοντας υπόψη τη σύστασή του της 8ης Ιουνίου 2022 προς το Συμβούλιο και τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας όσον αφορά την Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας της ΕΕ μετά τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας[1],
– έχοντας υπόψη τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών,
– έχοντας υπόψη τη στρατηγική πυξίδα για την ασφάλεια και την άμυνα, που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο στις 21 Μαρτίου 2022,
– έχοντας υπόψη την έκθεση του ειδικού συμβούλου της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Sauli Niinistö, της 30ής Οκτωβρίου 2024 με τίτλο «Safer Together: Strengthening of Europe’s Civilian and Military Preparedness and Readiness» (Πιο ασφαλείς μαζί: Ενίσχυση της πολιτικοστρατιωτικής προετοιμασίας και ετοιμότητας της Ευρώπης),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 136 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανέθεσε στον Επίτροπο Άμυνας και Διαστήματος και στην Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας να παρουσιάσουν λευκή βίβλο για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο και εμπειρογνώμονες, για περισσότερα από δέκα χρόνια, ζητούν τη σύνταξη λευκής βίβλου για την άμυνα·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η στρατηγική πυξίδα καταρτίστηκε και αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγμάτευσης κυρίως πριν από τις 24 Φεβρουαρίου 2022· λαμβάνοντας υπόψη ότι η στρατηγική πυξίδα είναι μια πολύ ευρεία στρατηγική που παρέχει ελάχιστη καθοδήγηση όσον αφορά την επείγουσα ανάγκη να διασφαλιστεί η ετοιμότητα στον τομέα της άμυνας και να παρασχεθούν αποτρεπτικές και αμυντικές ικανότητες για την αντιμετώπιση των πλέον πιεστικών στρατιωτικών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη να ενισχυθεί η κοινοβουλευτική εποπτεία της ευρωπαϊκής άμυνας, προκειμένου να διασφαλιστεί μια στέρεη δημοκρατική βάση για αυτόν τον ζωτικής σημασίας τομέα πολιτικής·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ευρωπαϊκοί φορείς της αμυντικής βιομηχανίας όχι μόνο αντεπεξέρχονται στις προκλήσεις, αλλά έχουν επίσης κατορθώσει να αποκομίσουν και οφέλη χάρη στην κατακόρυφη αύξηση της ζήτησης αμυντικών προϊόντων από τον Φεβρουάριο του 2022 και έπειτα, γεγονός που τους έχει αποφέρει πρωτοφανή κέρδη, ιδίως στους βασικούς αναδόχους σχετικών έργων·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι καινοτόμες νεοφυείς επιχειρήσεις καθώς και οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) στον τομέα της άμυνας και των τεχνολογιών διπλής χρήσης δεν μπόρεσαν, με συγκρίσιμο τρόπο, να επωφεληθούν από τα σχετικά κονδύλια της ΕΕ ή τις παραγγελίες και τη χρηματοδότηση από τις εθνικές κυβερνήσεις σε σύγκριση με τους βασικούς αναδόχους έργων·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συνδυασμένες προσπάθειες των κρατών μελών της ΕΕ όσον αφορά τις στρατιωτικές δαπάνες υπερβαίνουν ήδη τις προσπάθειες της Ρωσίας, αλλά δεν έχουν επαρκείς οικονομίες κλίμακας και εστίασης, τονίζοντας την ανάγκη για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και εξορθολογισμό των στρατιωτικών δαπανών, επιπλέον της ανάγκης για νέες επενδύσεις·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πολυάριθμες συγκεκριμένες συστάσεις που περιέχονται στην έκθεση Niinistö θα πρέπει αποτελέσουν τη βάση των εργασιών για τη λευκή βίβλο, μεταξύ άλλων επειδή η έκθεση παρουσιάζει μια ολοκληρωμένη και ολιστική προσέγγιση όσον αφορά την προετοιμασία και την ετοιμότητα, η οποία περιλαμβάνει όλες τις μη στρατιωτικές και στρατιωτικές πτυχές· λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση υπογραμμίζει ότι η ΕΕ δεν διαθέτει σχέδιο σχετικά με το τι πρέπει να κάνει σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης εναντίον κράτους μέλους αλλά ούτε και την ικανότητα, στο σύνολό της, να συγκεντρώσει όλους τους αναγκαίους πόρους της με συντονισμένο τρόπο σε όλες τις θεσμικές και επιχειρησιακές στρατιωτικές εγκαταστάσεις·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι υβριδικές απειλές, εκ σχεδιασμού, λειτουργούν στη γκρίζα ζώνη μεταξύ ειρήνης και πολέμου, συνδυάζοντας συμβατικές και μη συμβατικές μεθόδους, όπως η δολιοφθορά, η κατασκοπεία και η πολιτική διείσδυση για την υπονόμευση της σταθερότητας και της ανθεκτικότητας της ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κυβερνοεπιθέσεις αποτελούν πλέον κεντρικό στοιχείο αυτών των προσπαθειών, αξιοποιώντας την αυξανόμενη ψηφιοποίηση κρίσιμων τομέων, όπως η υγειονομική περίθαλψη, η χρηματοδότηση και η ενέργεια, προκειμένου να προκαλέσουν αλυσιδωτές διαταραχές με δυνητικά σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες· λαμβάνοντας υπόψη ότι η χειραγώγηση των πληροφοριών και οι παρεμβάσεις από το εξωτερικό συμπληρώνουν αυτές τις μεθόδους μέσω της παραπληροφόρησης και της προπαγάνδας με σκοπό τη διάβρωση της εμπιστοσύνης στους δημοκρατικούς θεσμούς και την πόλωση της κοινής γνώμης· λαμβάνοντας υπόψη ότι η αυξανόμενη πολυπλοκότητα, συχνότητα και ένταση αυτών των απειλών καταδεικνύει την επιτακτική ανάγκη εύρεσης και εφαρμογής αποτελεσματικών λύσεων για τη διασφάλιση της ασφάλειας και της ανθεκτικότητας της ΕΕ·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ρωσικός επιθετικός πόλεμος κατά της Ουκρανίας αποτελεί μήνυμα για αφύπνιση προς την ΕΕ, καθώς πρόκειται για μια άμεση απειλή για την ευρωπαϊκή και παγκόσμια τάξη ασφαλείας και την ασφάλεια της ΕΕ και των κρατών μελών της· λαμβάνοντας υπόψη ότι η σύγκρουση αυτή δείχνει την επείγουσα ανάγκη να ορίσουν τα κράτη μέλη μια κοινή αντίληψη για τις απειλές και να επιδείξουν πραγματική αλληλεγγύη στα κράτη μέλη της πρώτης γραμμής·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ικανότητα της ΕΕ να αναλαμβάνει αποφασιστική δράση για την αντιμετώπιση εξωτερικών απειλών έχει επανειλημμένα παρεμποδιστεί από την απαίτηση ομοφωνίας, με ορισμένα κράτη μέλη να εμποδίζουν ή να καθυστερούν την κρίσιμη στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία και, ως εκ τούτου, να υπονομεύουν την ευρωπαϊκή ασφάλεια·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κυβέρνηση Τραμπ προτείνει την εξομάλυνση των σχέσεων με τη Ρωσία και έχει απειλήσει να αποσύρει τον αμερικανικό στρατό από την ευρωπαϊκή ήπειρο· λαμβάνοντας υπόψη ότι φαίνεται ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει πάψει να αποτελεί αξιόπιστο σύμμαχο στο ΝΑΤΟ, γεγονός που έχει αρνητικές επιπτώσεις στη συλλογική εδαφική άμυνα των μελών του·
1. τονίζει τη σοβαρότητα των απειλών για την ασφάλεια της ευρωπαϊκής ηπείρου, οι οποίες έχουν φτάσει σε ένα επίπεδο πρωτοφανές για την περίοδο μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο· εκφράζει τη βαθιά του ανησυχία για την αύξηση των γεωπολιτικών ρήξεων, ακόμα και μεταξύ δυτικών χωρών, τις νέες και ανανεωμένες ιμπεριαλιστικές φιλοδοξίες αυταρχικών δυνάμεων για κυριαρχία, τη συστημική αντιπαλότητα μεγάλων δυνάμεων, την εθνικιστική μονομέρεια καθώς και το γεγονός πως ορισμένα κράτη και μη κρατικοί φορείς χρησιμοποιούν ως πρώτη λύση και μάλιστα όλο και περισσότερο την ισχύ και τη βία για την προώθηση των πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων τους ή για την επίλυση διαφορών·
2. υπενθυμίζει ότι η ΕΕ αποτελεί ειρηνευτικό εγχείρημα και θα πρέπει να επιδιώκει την ειρήνη και τη σταθερότητα καταδικάζοντας παράλληλα κάθε είδους επίθεση· υπογραμμίζει ότι, προκειμένου να επιτευχθεί ειρήνη και σταθερότητα, πρέπει να στηρίξουμε την Ουκρανία και οι ίδιες μας οι χώρες να γίνουν πιο ανθεκτικές·
3. πιστεύει ότι ο επιθετικός πόλεμος κατά της Ουκρανίας αποτέλεσε μέρος του σχεδίου του Πούτιν για την αναδιαμόρφωση της δομής της ευρωατλαντικής ασφάλειας και ότι το σχέδιο αυτό ματαιώθηκε χάρη στην ηρωική άμυνα του ουκρανικού λαού·
4. υπογραμμίζει ότι οι ρωσικές πράξεις δολιοφθοράς κατά ευρωπαϊκών υποδομών ζωτικής σημασίας και η χειραγώγηση και οι παρεμβάσεις της Ρωσίας σε χώρες της ΕΕ και του ΝΑΤΟ έχουν αυξηθεί σημαντικά· τονίζει ότι ειδήμονες πιστεύουν ότι η Ρωσία ενδέχεται να κλιμακώσει περαιτέρω τις επιθέσεις της και να επιτεθεί επίσης σε κράτη μέλη της ΕΕ με συμβατικές ένοπλες δυνάμεις τα επόμενα έτη·
5. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών πρότεινε οι ΗΠΑ να προσπαθήσουν να προσαρτήσουν τη Γροιλανδία, γεγονός που θα παραβίαζε το διεθνές δίκαιο, δημιουργεί σημαντική αστάθεια για την κυβέρνηση και τον λαό της Γροιλανδίας αλλά και σε ολόκληρη την περιοχή, οξύνοντας περαιτέρω την επιδείνωση των σχέσεων εντός της ατλαντικής συμμαχίας·
6. καλεί, ως εκ τούτου, την ΕΕ να εντείνει τις προσπάθειές της για αλλαγή της πορείας του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και να θέσει τις προϋποθέσεις για μια δίκαιη, ολοκληρωμένη και διαρκή ειρήνη υπό τους όρους της Ουκρανίας· υπογραμμίζει ότι η ήττα της Ρωσίας στην Ουκρανία και η διασφάλιση της μελλοντικής επιτυχίας της Ουκρανίας είναι οι πλέον αποτελεσματικές και οικονομικά αποδοτικές επενδύσεις για την ευρωπαϊκή ασφάλεια βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα·
7. παροτρύνει τα κράτη μέλη να εφοδιάσουν την Ουκρανία με περισσότερα όπλα και πυρομαχικά, με όσο το δυνατόν μεγαλύτερες ποσότητες και το συντομότερο δυνατόν, ώστε να μπορέσει η Ουκρανία να απελευθερώσει τα εδάφη της και να αποτρέψει περαιτέρω ρωσικές επιθέσεις·
8. ζητεί η ταχεία και σημαντική αύξηση της χρηματοδότησης της στρατιωτικής στήριξης προς την Ουκρανία να αποτελέσει βασική και διαρθρωτική συνιστώσα της λευκής βίβλου· καλεί τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις άμεσες επενδύσεις στην ικανότητα της ουκρανικής αμυντικής βιομηχανίας να παράγει μαζικά βασικά αμυντικά προϊόντα (δανικό μοντέλο), ιδίως μη επανδρωμένα αεροσκάφη, συστήματα αεράμυνας, πυροβολικό και πυραύλους με ικανότητες επίθεσης μεγάλης εμβέλειας· προτείνει τη διάθεση ειδικού προϋπολογισμού πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ στο μέσο στήριξης της Ουκρανίας του προγράμματος για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία (EDIP), ακριβώς για τον σκοπό αυτό· τονίζει την ανάγκη να εξεταστούν νόμιμες οδοί για την πλήρη κατάσχεση των δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων Ρώσων πολιτών και της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας ώστε να χρησιμοποιηθούν ως επιχορηγήσεις στην Ουκρανία για τις ανάγκες άμυνας και ανθεκτικότητάς της και την ανασυγκρότησή της, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο· καταδικάζει το βέτο της ουγγρικής κυβέρνησης στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό για την Ειρήνη (ΕΜΕ) λόγω του οποίου δεν αποδεσμεύονται πάνω από 6 δισεκατομμύρια EUR, γεγονός που καθιστά τον ΕΜΕ σχεδόν άχρηστο· τονίζει, επιπλέον, την επείγουσα ανάγκη να εξεταστεί επίσης η δυνατότητα δημιουργίας εναλλακτικής ad hoc ρύθμισης για τις ευρωπαϊκές χώρες που επιθυμούν να στηρίξουν στρατιωτικά την Ουκρανία και να χρηματοδοτήσουν από κοινού την εν λόγω βοήθεια·
9. ζητεί να συμπεριληφθεί στη λευκή βίβλο ένα σχέδιο που θα περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο η ενσωμάτωση της ουκρανικής αμυντικής βιομηχανίας στην αμυντική τεχνολογική και βιομηχανική βάση της ΕΕ (ΕΒΤΒΑ) μπορεί να τεθεί σε λειτουργία με τον ταχύτερο και αποτελεσματικότερο τρόπο· υπενθυμίζει την επείγουσα ανάγκη να χρηματοδοτηθεί δεόντως το μέσο του προγράμματος για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία (EDIP) για την Ουκρανία· προτείνει επίσης την ασφάλιση κατά του πολέμου για ζωτικής σημασίας έργα ΕΒΤΒΑ εντός της Ουκρανίας· προτείνει την τακτική συμμετοχή αξιωματούχων του ουκρανικού Υπουργείου Άμυνας, ως παρατηρητών, στις συνεδριάσεις των σχετικών συνθέσεων του Συμβουλίου·
10. αναμένει από τη λευκή βίβλο για την άμυνα της ΕΕ να καθορίσει ένα νέο πλαίσιο και τον βαθμό αμυντικής προετοιμασίας και ετοιμότητας που οφείλει να έχει η Ένωση, και να προετοιμάσει κατάλληλα την ΕΕ, ενόψει σοβαρότερων στρατιωτικών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, ώστε να δύναται να αποτρέψει δυνητικούς επιτιθέμενους, να αμυνθεί και να βοηθήσει επίσης τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ, που είναι επίσης κράτη μέλη της Ένωσης, ώστε όλοι μαζί να αποτελέσουν τον αξιόπιστο ευρωπαϊκό πυλώνα του ΝΑΤΟ·
11. τονίζει ότι έχει έρθει η στιγμή να χρησιμοποιηθεί η διαδικασία της λευκής βίβλου για να καθοριστεί με σαφήνεια τι σημαίνει μια πραγματική ευρωπαϊκή αμυντική ένωση· υπενθυμίζει ότι η έγκριση της στρατηγικής πυξίδας ήταν απλά η αρχή αλλά η εφαρμογή της παραμένει απαραίτητη και πρέπει μάλιστα να επικαιροποιηθεί ώστε να αποτυπώνονται σε αυτήν οι στόχοι της αποτροπής και της αμυντικής ετοιμότητας·
12. αποδοκιμάζει την απροθυμία του Συμβουλίου και των κρατών μελών της ΕΕ να αντιμετωπίσουν τις βαθιές διαρθρωτικές προκλήσεις του ευρωπαϊκού βιομηχανικού τοπίου στον τομέα της άμυνας και την έλλειψη φιλοδοξίας όσον αφορά τη συνεργασία μεταξύ των ενόπλων δυνάμεών τους σε επίπεδο ΕΕ· καλεί τα κράτη μέλη να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να στηρίξουν ένα σημαντικό άλμα προόδου ώστε να επιτευχθεί ένα πολύ φιλόδοξο και ολοκληρωμένο πλαίσιο για την άμυνα·
13. επικροτεί, κατ’ αρχήν, τις εξαγγελίες της Προέδρου της Επιτροπής, στις 4 Μαρτίου 2025, σχετικά με την πρωτοβουλία για τον εκ νέου εξοπλισμό της Ευρώπης· τονίζει, ωστόσο, ότι οι προγραμματισμένες επενδύσεις θα πρέπει να αντεπεξέλθουν επιτυχώς στην έλλειψη συνεργασίας και συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών, μεταξύ άλλων λαμβάνοντας μέτρα που εγγυώνται την πλήρη διαλειτουργικότητα και καθιστούν απαραίτητες τις κοινές προμήθειες·
14. παροτρύνει την Επιτροπή, την Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΑΠ/ΥΕ) και τα κράτη μέλη να χρησιμοποιήσουν τη διαδικασία της λευκής βίβλου για τον καθορισμό ενός ολοκληρωμένου πλαισίου που θα αποτελείται τουλάχιστον από τα ακόλουθα βασικά στοιχεία:
α) ακριβή περιγραφή των σεναρίων στα οποία η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα χρησιμοποιούν εργαλεία ασφάλειας και στρατιωτικά μέσα, στα οποία λαμβάνονται υπόψη οι τελευταίες εκτιμήσεις κινδύνου και απειλών και θα κυμαίνονται από τις πλέον ακραίες στρατιωτικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης έως τη διαχείριση κρίσεων στο εξωτερικό,
β) στοιχεία στρατιωτικού δόγματος που περιγράφουν λεπτομερώς τα στρατιωτικά καθήκοντα που σχετίζονται με τα διάφορα σενάρια, συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας με το ΝΑΤΟ, ιδίως τη μεγαλύτερη ακρίβεια στην επιχειρησιακή λειτουργία και τις τακτικές ασκήσεις για σενάρια βάσει του άρθρου 42 παράγραφος 7 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ),
γ) αναθεωρημένους και προσαρμοσμένους στρατιωτικούς πρωταρχικούς στόχους, στενά συντονισμένους με τη διαδικασία αμυντικού σχεδιασμού του ΝΑΤΟ, και λεπτομερή περιγραφή του απαιτούμενου αριθμού και της ποιότητας του στρατιωτικού προσωπικού, συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων εκπαίδευσης και των βασικών στρατιωτικών δυνατοτήτων, πλήρως συγχρονισμένων με το νέο μοντέλο δυνάμεων του ΝΑΤΟ για τα μέλη του που είναι και κράτη μέλη της ΕΕ, όπως οι στρατηγικοί παράγοντες διευκόλυνσης αλλά και τα αποθέματα πυρομαχικών, προκειμένου να επιτευχθούν οι τρέχοντες στόχοι δημιουργίας δυνάμεων,
δ) προτάσεις για δομές στρατιωτικής συνεργασίας που υπερβαίνουν τις ad hoc ρυθμίσεις, όπως οι μάχιμες μονάδες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της ενισχυμένης ικανότητας ταχείας ανάπτυξης (RDC), πολυεθνικά επανδρωμένων στρατηγικών παραγόντων διευκόλυνσης (βάσει του μοντέλου AWACS) σε επίπεδο ΕΕ και νέων μόνιμων πολυεθνικών στρατιωτικών μονάδων με επαρκείς αποτρεπτικές και αμυντικές ικανότητες,
ε) περιγραφή των βασικών παραμέτρων που απαιτούνται για τη δημιουργία μιας αποτελεσματικής και ανταγωνιστικής ενιαίας αγοράς στον τομέα της άμυνας, η οποία θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να επιτύχουν τους πρωταρχικούς στόχους δυνατοτήτων πλήρους αμυντικής ικανότητας και να εξοπλίσουν τους στενότερους συμμάχους μας, όπως η Ουκρανία·
15. υπογραμμίζει ότι η ΕΕ πρέπει να υιοθετήσει μια ολιστική και οριζόντια προσέγγιση όσον αφορά την ασφάλεια και την άμυνα, λαμβάνοντας υπόψη τις πολυάριθμες κοινωνικές και συστημικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει, όπως η κλιματική αλλαγή· τονίζει την ανάγκη για εκτίμηση επιπτώσεων των τρεχουσών και μελλοντικών πολιτικών της ΕΕ, προκειμένου να διαπιστωθεί πώς μπορούν να στηρίξουν καλύτερα την ασφάλεια και την άμυνα της ΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω άλλων στρατηγικών στόχων της Ένωσης, ιδίως μέσω της μετάβασης σε μια πράσινη, ψηφιακή και δίκαιη οικονομία·
16. δηλώνει ότι σημαντικές γεωπολιτικές αλλαγές, οι οποίες ενισχύθηκαν από την επιστροφή πολέμων μεγάλης κλίμακας στη γειτονιά μας, έχουν απειλήσει και εξακολουθούν να απειλούν την ασφάλεια της ΕΕ και των πολιτών της, ότι η διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης δεν αποτελεί επιλογή και ότι, για να αντιμετωπίσουν τις απειλές, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της πρέπει να καταστήσουν τη συνεργασία των ενόπλων δυνάμεων και της αμυντικής βιομηχανίας τους σε επίπεδο ΕΕ κανόνα, προκειμένου να δημιουργηθεί μια αμυντική ένωση της ΕΕ βασισμένη σε ικανότητες, η οποία θα μπορεί να ξεπεράσει τις απειλές και τις επιθέσεις κατά της ασφάλειας της ΕΕ·
17. πιστεύει ακράδαντα ότι πρέπει να σημειωθεί ουσιαστικότερη πρόοδος όσον αφορά την επιχειρησιακή εφαρμογή του άρθρου 42 παράγραφος 7 ΣΕΕ και ότι απαιτείται ένα σχέδιο σχετικά με τον τρόπο επιχειρησιακής εφαρμογής αυτής της πολιτικής αλληλεγγύης στη λευκή βίβλο όσον αφορά τον ειδικό χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών·
18. επιμένει ότι πρέπει να διασφαλιστεί αποτελεσματικότερη συνεργασία και συντονισμός μέσω της αξιολόγησης της βούλησης της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου να αποκτήσουν στενότερη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας· ζητεί επιτακτικά να συσταθεί ένα ευρωπαϊκό συμβούλιο ασφάλειας για τον συντονισμό των δράσεων μεταξύ χωρών που συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις και επιθυμούν να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της ευρωπαϊκής αμυντικής συνεργασίας και ολοκλήρωσης· ζητεί το εν λόγω ευρωπαϊκό συμβούλιο ασφάλειας να χρησιμεύσει ως βάση για μια νέα Ευρωπαϊκή Αμυντική Ένωση, στην οποία θα συμμετέχουν κράτη μέλη που συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις και στρατηγικοί εταίροι που έχουν κοινό όραμα για την ασφάλεια και αμοιβαία εμπιστοσύνη·
19. θεωρεί ότι τα υφιστάμενα στρατηγικά έγγραφα, οι νομοθετικές προτάσεις και μελέτες, όπως η στρατηγική πυξίδα, η ευρωπαϊκή βιομηχανική στρατηγική στον τομέα της άμυνας και η έκθεση Niinistö, θα πρέπει επιτέλους να εμπνεύσουν ένα συγκεκριμένο και ολοκληρωμένο όραμα για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας, συμπεριλαμβανομένων συγκεκριμένων σκοπών, στόχων και χαρτών πορείας, τα οποία, όλα μαζί, θα αποτελέσουν τη λευκή βίβλο·
20. καλεί την ΕΕ να συνδέσει καλύτερα τα μέσα της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας (ΚΠΑΑ) με τα μέσα εσωτερικής ασφάλειας και να ενισχύσει τη συνεργασία διπλής χρήσης και πολιτικοστρατιωτικής συνεργασίας σε επίπεδο ΕΕ·
21. υποστηρίζει σθεναρά τις πολλές καλές συστάσεις που διατυπώνονται στην έκθεση Niinistö· υποστηρίζει πλήρως τον στόχο της έκθεσης, ο οποίος είναι «να μην περιορίσουμε το επίπεδο ετοιμότητάς μας σε ό,τι είναι πολιτικά πρόσφορο», αλλά να κάνουμε ό,τι χρειάζεται ώστε να μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε στα σοβαρότερα σενάρια· επιμένει στη σημασία της επικείμενης στρατηγικής της Ένωσης για την ετοιμότητα προκειμένου η ΕΕ να τεθεί σε τροχιά ολοκληρωμένης ετοιμότητας, καθορίζοντας, μεταξύ άλλων, ζωτικές κοινωνικές και κυβερνητικές λειτουργίες σε επίπεδο ΕΕ, θεσπίζοντας βασικές απαιτήσεις ετοιμότητας σε επίπεδο ΕΕ για τις λειτουργίες αυτές και διασφαλίζοντας τη συνοχή των τομεακών σχεδίων αντιμετώπισης κρίσεων σε επίπεδο ΕΕ· υποστηρίζει, συγκεκριμένα, τις συστάσεις της έκθεσης Niinistö, οι οποίες είναι εμπνευσμένες από την φινλανδική έννοια της ολοκληρωμένης άμυνας και αποσκοπούν στην ενδυνάμωση των πολιτών ώστε να είναι ανθεκτική και η κοινωνία·
22. καλεί την Ένωση να προχωρήσει σε εκτίμηση κινδύνου για τον εντοπισμό διατομεακών απειλών και κινδύνων που αντιμετωπίζει η ΕΕ στο σύνολό της, και υποστηρίζει την ενσωμάτωση της αρχής της «ετοιμότητας εκ σχεδιασμού» σε ολόκληρη την ΕΕ· επιμένει ότι, σύμφωνα με την πρόταση του Niinistö, πρέπει να δημιουργηθεί ένας υποχρεωτικός έλεγχος της ασφάλειας και της ετοιμότητας των μελλοντικών εκτιμήσεων επιπτώσεων και «προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων» για την ισχύουσα νομοθεσία· επιμένει ότι πρέπει να αξιολογηθεί κατά πόσον υπάρχουν συγκεκριμένες προκλήσεις που υπονομεύουν την έγκαιρη ολοκλήρωση των έργων που θεωρούνται ζωτικής σημασίας για αποτελεσματικές στρατιωτικές επιχειρήσεις αποτροπής και για την ταχεία αποστολή δυνάμεων σε ανατολικές χώρες της Ευρώπης σε περίπτωση που παραστεί έκτακτη στρατιωτική ανάγκη·
23. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διερευνήσουν τη σκοπιμότητα μιας πράξης ετοιμότητας της ΕΕ για την ευθυγράμμιση των ενωσιακών και των εθνικών προσπαθειών, όπου είναι δυνατόν·
24. καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν και να πραγματοποιήσουν μια ολοκληρωμένη ενωσιακή άσκηση ετοιμότητας προκειμένου να αξιολογήσουν τη λήψη αποφάσεων σε υψηλό επίπεδο και τον επιχειρησιακό συντονισμό·
25. ζητεί η ΚΠΑΑ να έχει ως άξονα μια προσέγγιση ανθρώπινης ασφάλειας και να είναι προσηλωμένη στο θεματολόγιο για τις γυναίκες, την ειρήνη και την ασφάλεια· υπογραμμίζει τη σημασία άλλων πολυμερών πλαισίων που επιδιώκουν την οικοδόμηση ενός ειρηνικού και σταθερού μέλλοντος·
26. καλεί τα κράτη μέλη να ασκήσουν πιέσεις για τη διαγραφή του κανόνα της ομοφωνίας στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας στο Συμβούλιο· ζητεί να τροποποιηθεί το άρθρο 46 παράγραφος 6 ΣΕΕ ώστε να καταστεί δυνατή η ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία αντί της ομοφωνίας στη διαχείριση της μόνιμης διαρθρωμένης συνεργασίας, με εξαίρεση τις αποφάσεις που αφορούν τη δημιουργία στρατιωτικών αποστολών ή επιχειρήσεων με εκτελεστική εντολή στο πλαίσιο της ΚΠΑΑ, για τις οποίες πρέπει να συνεχίσει να απαιτείται ομοφωνία·
27. προτείνει, δεδομένου ότι η ΕΕ διευρύνει τον ρόλο της στον τομέα της άμυνας, να ενισχυθεί ο ελεγκτικός ρόλος του Κοινοβουλίου, μεταξύ άλλων μέσω κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων σχετικά με τα προγράμματα εργασίας των υφιστάμενων και μελλοντικών βιομηχανικών προγραμμάτων και μέσων στον τομέα της άμυνας, προκειμένου να παρακολουθείται η εφαρμογή τους, ιδίως όσον αφορά τις προτεραιότητες που θέτει η Επιτροπή σε σχέση με τα έργα ικανοτήτων προτεραιότητας· ζητεί να διοριστεί εκπρόσωπος του Κοινοβουλίου στο νέο συμβούλιο αμυντικής βιομηχανικής ετοιμότητας που προτείνεται στο πλαίσιο του EDIP, στο οποίο επί του παρόντος δεν συμμετέχει εκπρόσωπος του Κοινοβουλίου·
28. πιστεύει ότι η ΕΕ πρέπει να αποκτήσει μια πλήρη εικόνα του πραγματικού χάσματος μεταξύ των στόχων για τις ικανότητες των κρατών μελών και των πραγματικών αμυντικών ικανοτήτων τους· τονίζει την ανάγκη να αυξηθεί η παραγωγή της αμυντικής βιομηχανίας, καθώς και να υπάρχουν πάντα μονάδες παραγωγής έτοιμες να ανταποκριθούν σε περιπτώσεις ξένων επιθέσεων ή στις ειδικές ανάγκες των στρατηγικών εταίρων·
29. θεωρεί ότι οι τακτικές αναλύσεις απειλών είναι απολύτως απαραίτητες και προτείνει να συγχρονιστεί ο κύκλος σχεδιασμού τους με παρόμοιες τακτικές αναλύσεις απειλών που διενεργούνται στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και από βασικούς εταίρους εκτός ΝΑΤΟ·
30. επαναλαμβάνει την έκκλησή του για ενίσχυση της συνεργασίας ΕΕ-ΝΑΤΟ προκειμένου το ΝΑΤΟ να αποκτήσει έναν πιο ευρωπαϊκό χαρακτήρα, ιδίως με την πλήρη εναρμόνιση της στρατηγικής πυξίδας της ΕΕ και της στρατηγικής αντίληψης του ΝΑΤΟ, του σχεδίου ανάπτυξης δυνατοτήτων της ΕΕ και των στόχων δυνατοτήτων της διαδικασίας αμυντικού σχεδιασμού του ΝΑΤΟ, εκτός από τομείς όπου υπάρχει σαφές ειδικό συμφέρον της ΕΕ· προτείνει τον διορισμό μόνιμου εκπροσώπου της ΕΕ στο ΝΑΤΟ, μεταξύ άλλων στη στρατιωτική επιτροπή για την ανταλλαγή πληροφοριών και σε αντίστοιχες στρατιωτικές επιχειρήσεις·
31. καλεί την ΕΕ να αντιμετωπίσει τις κρίσιμες ελλείψεις αμυντικών ικανοτήτων και να εστιάσει τις προσπάθειες της σε ορισμένα έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος που είναι υπερβολικά δαπανηρά για ένα μόνο κράτος μέλος, ιδίως για την προμήθεια στρατηγικών παραγόντων διευκόλυνσης, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων ποσοτήτων σημαντικού εξοπλισμού, η προμήθεια και διαχείριση των οποίων θα ήταν πιο αποτελεσματική αν υλοποιηθεί από κοινού από τα κράτη μέλη της ΕΕ μέσω ειδικού μέσου εκτός προϋπολογισμού, προκειμένου να δημιουργηθεί πραγματική ενωσιακή προστιθέμενη αξία· προτείνει, συγκεκριμένα, τη δημιουργία των ακόλουθων ικανοτήτων:
α) ολοκληρωμένα συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας και συστήματα επίθεσης μεγάλης εμβέλειας, που συντονίζουν με βέλτιστο τρόπο τη συνεχιζόμενη ανάπτυξη της πρωτοβουλίας European Sky Shield (ESSI) με την ευρωπαϊκή προσέγγιση για τις επιθέσεις μεγάλης εμβέλειας (ELSA)·
β) συστήματα καταστολής εχθρικής αεράμυνας (SEAD),
γ) μονάδα μη επανδρωμένων αεροσκαφών πολλαπλού τύπου (RPAS),
δ) συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου,
ε) αμυντικά και επιθετικά κυβερνοσυστήματα,
στ) αερομεταφερόμενο σύστημα προειδοποίησης και ελέγχου (AWACS), εναέριο ανεφοδιασμό με καύσιμα και μεταφορές σε μεγάλες αποστάσεις,
ζ) συστήματα διοίκησης, επιτήρησης, επικοινωνίας και υπολογιστών (C4), ικανότητες συλλογής πληροφοριών, επιτήρησης και πληροφοριών (ISR) και διαστημικά μέσα ζωτικής σημασίας για την έγκαιρη προειδοποίηση, την πλοήγηση, την παρατήρηση και την επικοινωνία,
η) κύριο σύστημα χερσαίας μάχης (MGCS),
θ) μελλοντικό αεροπορικό σύστημα μάχης (FCAS)·
32. καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να εξοπλίζονται πλέον με βάση τα αποθέματα και όχι τις ανάγκες τους και να τεθούν υποχρεωτικοί στόχοι για τον αμυντικό εξοπλισμό που θεωρείται κρίσιμης σημασίας· επισημαίνει την ανάγκη να διασφαλιστεί η κοινωνικά και περιβαλλοντικά βιώσιμη παροχή σχετικών πρώτων υλών και να εφαρμοστούν πολιτικές για την κάλυψη των κενών στην παραγωγή και την αγορά εργασίας· τονίζει την επείγουσα ανάγκη να καταστεί η αμυντική παραγωγή και αποθήκευση πυρομαχικών και άλλων προϊόντων πιο συναφής με την ασφάλεια, με την κατάρτιση σχεδίων για τη δημιουργία ενός πιο αποκεντρωμένου και ανθεκτικού δικτύου και κοινών αποθεμάτων με βάση τα αποθέματα έκτακτης ανάγκης σε περιοχές που απειλούνται περισσότερο και υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να ξεσπάσει συμβατικός πόλεμος μεγάλης κλίμακας·
33. καλεί την ΕΕ να προσαρμόσει επειγόντως τα μέσα που διαθέτει στη νέα πραγματικότητα του πλανήτη και να σχεδιάσει διοικητικές ικανότητες προκειμένου να αντιδράσει πολύ ταχύτερα σε περίπτωση πολέμων ή άλλων κρίσεων μεγάλης κλίμακας· τονίζει ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τον σχεδιασμό και τη θέσπιση δεσμευτικών κανόνων, οι οποίοι μπορούν να ενεργοποιηθούν σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης για την επιτάχυνση των διοικητικών και νομικών διαδικασιών, και με τη λήψη μέτρων στην αλυσίδα εφοδιασμού, για την ταχεία παραγωγή και παράδοση στρατιωτικών αγαθών ή για την κατασκευή έργων υποδομής για την ευρωπαϊκή κινητικότητα, τα οποία θεωρούνται απαραίτητα για την άμυνα·
34. παροτρύνει την ΕΕ να αναλάβει άμεσα δράση για τη συγκέντρωση πόρων και εμπειρογνωμοσύνης στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, αναγνωρίζοντας τις περιορισμένες δυνατότητες των επιμέρους κρατών μελών σε αυτόν τον τομέα· τάσσεται σθεναρά υπέρ της ανάπτυξης μιας ενοποιημένης ευρωπαϊκής προσέγγισης για τις δυνάμεις στον κυβερνοχώρο· επιμένει περαιτέρω στην ταχεία δημιουργία κοινών ευρωπαϊκών ικανοτήτων στον κυβερνοχώρο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν όλα τα κράτη μέλη στο ταχέως εξελισσόμενο τοπίο των απειλών, ενισχύοντας έτσι τη συλλογική ανθεκτικότητα και τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ στον ψηφιακό τομέα·
35. καλεί την ΕΕ να χρησιμοποιήσει τη λευκή βίβλο για να περιγράψει ένα σχέδιο που θα συμβάλλει στην άρση των περιττών εθνικών ρυθμιστικών εμποδίων που επιβραδύνουν τη στρατιωτική κινητικότητα χωρίς όμως να υπονομεύσει τη δημόσια ασφάλεια· θεωρεί ότι ο ορισμός της στρατιωτικής κινητικότητας θα πρέπει να ισχύει για τις υποδομές διπλής χρήσης που καλύπτουν όλες τις πτυχές της εφοδιαστικής κινητικότητας και ότι θα πρέπει να εφαρμόζονται κατάλληλα κριτήρια στη χρηματοδότηση για έργα διπλής χρήσης, ιδίως σε επίπεδο ΕΕ· τονίζει την ανάγκη για σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές στρατιωτικής κινητικότητας για την ενίσχυση των δυνατοτήτων αερομεταφοράς φορτίων, στρατοπέδων, αποθηκών, λιμένων, εναέριων, θαλάσσιων και σιδηροδρομικών πλατφορμών, σιδηροδρομικών γραμμών και τερματικών σταθμών, πλωτών οδών, δρόμων και γεφυρών·
36. επαναλαμβάνει την πλήρη υποστήριξή του να αποκτήσει η ικανότητα ταχείας ανάπτυξης (RDC) πλήρη επιχειρησιακή δυνατότητα το αργότερο μέχρι τα μέσα του 2025, με τουλάχιστον 5 000 στρατιώτες διαθέσιμους για καθήκοντα διάσωσης και εκκένωσης, επιχειρήσεις αρχικής εισόδου και σταθεροποίησης ή προσωρινή ενίσχυση αποστολών· προτείνει την αναβάθμιση της RDC μετατρέποντάς την σε μόνιμη πολυεθνική δύναμη με τους δικούς της στρατηγικούς παράγοντες διευκόλυνσης και τη δική της δομή διοίκησης και ελέγχου, αντλώντας διδάγματα από την αποτυχημένη εμπειρία των ad hoc μάχιμων μονάδων της ΕΕ·
37. καλεί την ΑΠ/ΥΕ να ξεκινήσει συζήτηση με τα κράτη μέλη προκειμένου να δημιουργηθούν πρόσθετες μόνιμες πολυεθνικές μονάδες για την αντιμετώπιση του μεταβαλλόμενου τοπίου απειλών για την ΕΕ μετά την απόφαση για τη δημιουργία της RDC, δεδομένης μάλιστα της πρόσφατης προσέγγισης του Τραμπ προς τον Πούτιν και των σχολίων του σχετικά με τη Γροιλανδία, τα οποία έχουν αυξήσει την ανάγκη για αποτελεσματική ευρωπαϊκή αποτροπή και άμυνα σύμφωνα με τις πλέον ακραίες στρατιωτικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης·
38. προτείνει να ενισχυθεί το υφιστάμενο Ευρωπαϊκό Στρατιωτικό Σώμα (Eurocorps) και να αποκτήσει πολυεθνικό χαρακτήρα, με τους δικούς του στρατηγικούς παράγοντες διευκόλυνσης και τη δική του δομή διοίκησης και ελέγχου, στο οποίο θα μπορούν να συμμετέχουν εθνικά στρατεύματα σε μόνιμη βάση έχοντας τυποποιημένο εξοπλισμό τον οποίο θα προμηθεύονται από κοινού· τονίζει ότι ένα τέτοιο πολυεθνικό ευρωπαϊκό στρατιωτικό σώμα θα επέτρεπε επίσης στα μικρότερα κράτη μέλη να επιτύχουν τους σημερινούς στόχους παραγωγής δυνάμεων, θα δημιουργούσε συνολική ζήτηση για τη βιομηχανία με τη μορφή μεγάλων παραγγελιών τυποποιημένου εξοπλισμού και θα παρείχε στην Ένωση ίδιους πόρους με έμφαση στην αποτροπή και την άμυνα, μεταξύ άλλων για τις υποψήφιες χώρες·
39. προτείνει να δημιουργηθούν από κοινού επανδρωμένοι στρατηγικοί παράγοντες διευκόλυνσης που θα ανήκουν στα μέλη της ΕΕ, με βάση το μοντέλο AWACS του ΝΑΤΟ, καθώς είναι υπερβολικά δαπανηροί για τα επιμέρους κράτη μέλη αλλά είναι ωστόσο σημαντικοί για τη συνολική ασφάλεια της ΕΕ·
40. ζητεί το Ευρωπαϊκό Επιτελείο Εναερίων Μεταφορών να μετατραπεί σε «Εναέριο στόλο της ΕΕ για την αντιμετώπιση κρίσεων», ο οποίος θα περιλαμβάνει στρατιωτικά αεροσκάφη μεταφορών σε ευρωπαϊκό επίπεδο και τα οποία θα είναι στη διάθεση των κρατών μελών για τη μεταφορά εξοπλισμού ή στρατευμάτων, για εκκενώσεις έκτακτης ανάγκης και επιχειρήσεις πολιτικής ασφάλειας·
41. επαναλαμβάνει την έκκλησή του να παρασχεθούν στη Στρατιωτική Δυνατότητα Σχεδίασης και Διεξαγωγής Επιχειρήσεων (MPCC) επαρκείς εγκαταστάσεις και προσωπικό, ενισχυμένη διοίκηση και έλεγχος, και την έκκληση για αποτελεσματικά συστήματα επικοινωνίας και πληροφοριών·
42. ζητεί το σχέδιο δράσης της λευκής βίβλου να περιλαμβάνει ένα πιο φιλόδοξο πλάνο για τη στρατιωτική εκπαίδευση σε επίπεδο ΕΕ και τις σχετικές συνιστώσες σχεδιασμού, διοίκησης και ελέγχου, όπως μια άρτια εξοπλισμένη και στελεχωμένη MPCC· πιστεύει ότι η ΕΕ πρέπει να αυξήσει την εκπαίδευση των ουκρανικών δυνάμεων ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της Ουκρανίας, για την καλύτερη επιχειρησιακή συνεργασία μεταξύ των μονάδων, την αποτελεσματικότερη συγκρότηση στρατιωτικών δυνάμεων και τη δημιουργία προϋποθέσεων ώστε οι ευρωπαϊκές ένοπλες δυνάμεις να αντλήσουν διδάγματα από αυτές·
43. παροτρύνει τα κράτη μέλη της ΕΕ να αποφασίσουν σχετικά με ένα ενιαίο και σαφές μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο όραμα για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία, το οποίο θα συμβάλει στην επίτευξη των πρωταρχικών στόχων όσον αφορά τις δυνατότητες·
44. τονίζει την επείγουσα ανάγκη να αλλάξει ο τρόπος υλοποίησης των αμυντικών βιομηχανικών προγραμμάτων σε ολόκληρη την ΕΕ· πιστεύει ότι ο συγχρονισμός των προγραμμάτων εργασίας τους σύμφωνα με τους ανανεωμένους πρωταρχικούς στόχους αποτελεί προτεραιότητα προκειμένου να δοθεί έμφαση στις πλέον επείγουσες και στρατιωτικά σημαντικές ελλείψεις ικανοτήτων· υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να σταματήσει η ιδιαιτέρως ευρεία κατανομή των περιορισμένων οικονομικών πόρων και ότι πρέπει να αποφευχθεί οποιαδήποτε μελλοντική «διπλή προμήθεια» ή παρόμοιες επικαλύψεις σε επίπεδο ΕΕ που θα αύξαναν τον μεγάλο αριθμό αλληλεπικαλύψεων στην Ευρώπη και τις ανεπάρκειες της αμυντικής βιομηχανικής βάσης, η οποία εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από κατακερματισμό·
45. τονίζει την ανάγκη να αυξηθούν οι ικανότητες και οι πόροι και να ξεπεραστεί ο κατακερματισμός του αμυντικού τομέα με τη δημιουργία μιας ενιαίας αμυντικής αγοράς με δεσμευτικούς κοινούς κανόνες που εγγυώνται θεμιτό ανταγωνισμό και διαλειτουργικότητα των αμυντικών προϊόντων· συμμερίζεται την άποψη που διατυπώνεται στην έκθεση του Mario Draghi σχετικά με το μέλλον της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, σύμφωνα με την οποία η ΕΕ πρέπει να ενισχύσει επειγόντως την ανταγωνιστικότητα του τομέα μέσω μιας σειράς δράσεων, όπως οι συγχωνεύσεις επιχειρήσεων (εμπνευσμένες από βέλτιστες πρακτικές, όπως η πρακτική της Airbus) και η αύξηση του ανταγωνισμού μεταξύ παραδοσιακά εδραιωμένων εθνικών αμυντικών επιχειρήσεων, και να αποφασίσει σχετικά με πρωτοβουλίες της αμυντικής βιομηχανίας της ΕΕ προκειμένου να κινητοποιηθούν επαρκείς δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στην ασφάλεια και την άμυνα·
46. πιστεύει ότι η λευκή βίβλος θα πρέπει να βασίζεται στη στρατηγική για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία (EDIS), ιδίως στο πρόγραμμα για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία (EDIP), καθώς και ότι θα πρέπει επίσης να αναπτυχθεί σχέδιο έκτακτης ανάγκης για την οικονομική συνεργασία σε καιρό πολέμου, ώστε να προετοιμαστεί για αμοιβαία στήριξη σε περίπτωση κρίσης μεγάλης κλίμακας στον τομέα της ασφάλειας, και να εμβαθύνει την οικονομική επικοινωνία σε καιρό πολέμου για την έγκαιρη προειδοποίηση σχετικά με σκληρές, υβριδικές απειλές και απειλές στον κυβερνοχώρο·
47. τονίζει ότι μια ενιαία ευρωπαϊκή αγορά άμυνας αποτελεί προτεραιότητα, καθώς ο κατακερματισμός και η έλλειψη ανταγωνιστικότητας εμποδίζουν την ΕΕ να αναλάβει περισσότερες ευθύνες ως πάροχος ασφάλειας· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι ούτε τα προγράμματα αμυντικής βιομηχανίας της ΕΕ ούτε η αύξηση των εθνικών αμυντικών προϋπολογισμών έχουν οδηγήσει σε σημαντική αύξηση της αμυντικής βιομηχανικής συνεργασίας σε επίπεδο ΕΕ, γεγονός που θα επέτρεπε στα κράτη μέλη να επιτύχουν τους στόχους συνεργασίας του 2007 στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας (ΕΟΑ)· υπενθυμίζει ότι η ευρωπαϊκή συνεργασία παραμένει, από τις 24 Φεβρουαρίου 2022 και έπειτα, σε σταθερά χαμηλά επίπεδα και πιο συγκεκριμένα 14 % το 2022 και 6 % το 2023 για την έρευνα και την ανάπτυξη ενώ το ποσοστό για τις κοινές προμήθειες ήταν 18 % το 2022 αλλά ο ΕΟΑ δεν ήταν σε θέση να παράσχει στοιχεία για το 2023 (τονίζοντας, ωστόσο, ότι υπήρξε «προσωρινή επιβράδυνση»)· τονίζει ότι πρέπει να διερευνηθούν οι λόγοι για την απροθυμία των κρατών μελών να συνεργαστούν σε επίπεδο ΕΕ και να θεωρήσουν τη συνεργασία αυτή ως πρωταρχικό εργαλείο για τις επενδύσεις στον τομέα της άμυνας·
48. υποστηρίζει σθεναρά την ιδέα η συνεργασία σε επίπεδο ΕΕ να αποτελεί τον κανόνα στον τομέα της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας και να υπάρξει δέσμευση για συγκεκριμένους αριθμητικούς στόχους συνεργασίας, όπως παρουσιάζονται στη στρατηγική για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία (EDIS), οι οποίοι αφορούν κυρίως τις κοινές προμήθειες (τουλάχιστον 40 % έως το 2030), το ενδοενωσιακό εμπόριο (τουλάχιστον 35 % έως το 2030) και την προμήθεια αμυντικών προϊόντων ενωσιακής κατασκευής (τουλάχιστον 50 % έως το 2030 και 60 % έως το 2035)·
49. παροτρύνει την Επιτροπή και το Συμβούλιο να αντιμετωπίσουν τη διττή πρόκληση της κοινής παραγωγής στρατιωτικού εξοπλισμού και της αποτελεσματικής χρήσης του σε όλα τα κράτη μέλη· ζητεί μια ολοκληρωμένη στρατηγική για τη διασφάλιση αυξημένης διαλειτουργικότητας μέσω της προώθησης συμφωνημένων μη στρατιωτικών και στρατιωτικών προτύπων, όπως οι συμφωνίες τυποποίησης του ΝΑΤΟ, στο πλαίσιο των αμυντικών βιομηχανικών προγραμμάτων της ΕΕ· ζητεί τη δέσμευση να συνδεθεί η χρηματοδότηση των υφιστάμενων και μελλοντικών μέσων με την τυποποίηση και την εναρμόνιση της πιστοποίησης από τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ και να βελτιωθούν τα υφιστάμενα πρότυπα· ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει συγκεκριμένα σχέδια για την άρση των εμποδίων στη διαλειτουργικότητα και να διασφαλίσει ότι όλα τα συμμετέχοντα κράτη μέλη χρησιμοποιούν αποτελεσματικά τον εξοπλισμό που κατασκευάζεται από κοινού·
50. επιμένει στη σημασία των ευρωπαϊκών αμυντικών έργων κοινού ενδιαφέροντος, όπως παρουσιάζονται στο EDIP, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την ευρωπαϊκή αμυντική ετοιμότητα και προετοιμασία· πιστεύει ότι τα έργα αυτά θα πρέπει να στηρίζουν τις βιομηχανικές και τεχνολογικές ικανότητες που στηρίζουν κοινές προτεραιότητες ικανοτήτων και δεν μπορούν να υλοποιηθούν μεμονωμένα, όπως οι στρατηγικοί παράγοντες διευκόλυνσης· προτείνει στον Επίτροπο Άμυνας να καταρτίσει ένα σαφές «σχέδιο εκροών» στο οποίο θα απαριθμούνται οι σχετικοί ποσοτικοί στόχοι όχι μόνο για στρατηγικούς παράγοντες διευκόλυνσης αλλά και για τις πλέον κρίσιμες ανάγκες εξοπλισμού μεγάλης κλίμακας, όπως οι MGCS, FCAS και ESSI και ELSA, που θα αποτελούν αντικείμενο κοινής προμήθειας και θα συντηρούνται από κοινού καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του προϊόντος, προκειμένου να επιτευχθούν οικονομίες κλίμακας και διαλειτουργικότητα με τον πλέον αποτελεσματικό και ταχύτερο τρόπο·
51. πιστεύει ότι μια ανταγωνιστική και ανθεκτική ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία θα οδηγήσει επίσης σε αναδιάρθρωση του βιομηχανικού περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένων συγχωνεύσεων, μειώνοντας τον αριθμό των παράλληλων προγραμμάτων που σπαταλούν οικονομικούς πόρους και επιτρέποντας την καλύτερη περιφερειακή κατανομή των εγκαταστάσεων παραγωγής· θεωρεί ότι οι αμυντικές μας πολιτικές θα πρέπει να ενθαρρύνουν την ανάπτυξη κέντρων αριστείας της ΕΕ, μεταξύ άλλων σύμφωνα με τα κριτήρια της αποκέντρωσης, της ασφάλειας και της ανθεκτικότητας· τονίζει ότι η ανάγκη σημαντικής ενίσχυσης των δραστηριοτήτων των νεοφυών επιχειρήσεων, των επεκτεινόμενων επιχειρήσεων και των ΜΜΕ του τομέα αποτελεί προτεραιότητα και διαρθρωτικό στοιχείο του τμήματος της λευκής βίβλου που αφορά την ενιαία αγορά στον τομέα της άμυνας· τονίζει ότι, για εδραιωμένους ή συστημικούς παράγοντες στον τομέα της άμυνας, οι δημόσιες επενδύσεις θα πρέπει να συνοδεύονται από πρόσθετες διασφαλίσεις, όπως για παράδειγμα η επιβολή ειδικού φόρου επί ακούσιων κερδών, ώστε να διασφαλίζεται ότι το δημόσιο χρήμα επανεπενδύεται και δεν χρησιμοποιείται για την αποκόμιση κέρδους για τους μετόχους·
52. προτείνει τη δημιουργία ευρωπαϊκών περιφερειακών συνεργατικών σχηματισμών της ΕΒΤΒΑ που θα ενώνουν εγκαταστάσεις έρευνας, ανάπτυξης, παραγωγής και συντήρησης για τη δημιουργία περιφερειακών οικονομιών κλίμακας και τομέων εστίασης της τεχνολογικής εξειδίκευσης· ζητεί οι εν λόγω συνεργατικοί σχηματισμοί να είναι στρατηγικά τοποθετημένοι σε ολόκληρη την Ένωση, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχιση της παραγωγής σε περιόδους κρίσης και να εξισορροπηθεί η κατανομή των οικονομικών ευκαιριών μεταξύ των ΜΜΕ και των κρατών μελών με μια σχετικά μικρή αμυντική βιομηχανία· ζητεί επίσης να ευθυγραμμιστούν με την πρόταση του EDIP για τη δομή του ευρωπαϊκού προγράμματος εξοπλισμών·
53. ζητεί μεγαλύτερη συνοχή στη στήριξη των εταιρειών με τη μείωση του περιττού διοικητικού φόρτου και της γραφειοκρατίας, καθώς και με τη διασφάλιση πολύ ευκολότερης πρόσβασης για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις στον τομέα της άμυνας·
54. ζητεί μια ολοκληρωμένη στρατηγική για τη μόχλευση υφιστάμενων μέσων, όπως ο μηχανισμός μετοχικού κεφαλαίου στον τομέα της άμυνας και νέες πρωτοβουλίες, όπως το ταμείο του EDIP για την επιτάχυνση του μετασχηματισμού των αλυσίδων αμυντικού εφοδιασμού· ζητεί συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την αύξηση του ποσού της χρηματοδότησης ανά ΜΜΕ, διασφαλίζοντας παράλληλα τη διαφάνεια και τη λογοδοσία· ζητεί την εφαρμογή ισχυρών μηχανισμών παρακολούθησης για να διασφαλιστεί ότι τα κονδύλια προωθούν την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα μεταξύ των ΜΜΕ χωρίς να στρεβλώνουν την αγορά· ζητεί, επιπλέον, την τακτική ενημέρωση σχετικά με τον αντίκτυπο και την αποτελεσματικότητα αυτών των χρηματοδοτικών μέσων όσον αφορά τη στήριξη νεοφυών επιχειρήσεων και ΜΜΕ στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας και της διπλής χρήσης·
55. καλεί την Επιτροπή να σχεδιάσει έναν διάδοχο του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας (ΕΤΑ) που θα στηρίζει την κοινή έρευνα και καινοτομία σε όλο το μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού και θα θέτει τις προϋποθέσεις για την αντιμετώπιση των τεχνολογικών προκλήσεων και την παροχή ευρωπαϊκών λύσεων σε ελλείψεις βασικών ικανοτήτων· ζητεί τη σύσταση ενός οργανισμού της Επιτροπής που θα επικεντρώνεται στην έρευνα και την ανάπτυξη όσον αφορά τις ευκαιρίες διπλής χρήσης, σύμφωνα με το πρότυπο της Υπηρεσίας Προηγμένων Ερευνητικών Προγραμμάτων Άμυνας των ΗΠΑ (DARPA)· τονίζει την ανάγκη να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στη στήριξη σε επίπεδο ΕΕ των πλέον ανατρεπτικών και καινοτόμων τεχνολογιών μέσω της δημιουργίας ενός κόμβου για την έρευνα, την ανάπτυξη και τη δοκιμή προηγμένων αμυντικών τεχνολογιών, ο οποίος θα ενισχύσει επίσης την οικονομική ανταγωνιστικότητα, φέρνοντας σε επαφή εκπροσώπους της βιομηχανίας και της κυβέρνησης με ειδήμονες· υπογραμμίζει ότι ο οργανισμός αυτός θα πρέπει να καλλιεργεί μια νοοτροπία ανάληψης κινδύνων και να είναι ιδιαίτερα ευέλικτος εκ σχεδιασμού· προτείνει, ως πρώτο βήμα, η χρηματοδότηση να στοχεύει κυρίως σε περιορισμένο αριθμό κρίσιμων έργων, όπως η απαλλαγή της άμυνας από τις ανθρακούχες εκπομπές και οι νέες μορφές αποτρεπτικών ικανοτήτων·
56. ζητεί την ενίσχυση της ενεργειακής βιωσιμότητας και της διάστασης της κλιματικής και περιβαλλοντικής μετάβασης στο πλαίσιο του διαδόχου του ΕΤΑ, καθώς και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή και την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές (τόσο για την προσαρμογή όσο και για τον μετριασμό) εκ σχεδιασμού και στους πέντε διαφορετικούς τομείς της άμυνας της ΕΕ: υλοποίηση επιχειρήσεων, σχεδιασμός και ανάπτυξη ικανοτήτων, πολυμερής συμμετοχή, διακυβέρνηση, και έρευνα και ανάπτυξη, με σκοπό την ενίσχυση των επιδόσεων και της ανθεκτικότητας των ενόπλων δυνάμεων και, συνεπώς, της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσης στον τομέα της άμυνας (EDTIB)·
57. είναι βαθιά πεπεισμένο ότι τα μέσα σε επίπεδο ΕΕ θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα και να αυξήσουν σημαντικά τη στήριξη προς τις ΜΜΕ και τις νεοφυείς επιχειρήσεις στον τομέα των αγαθών διπλής χρήσης και της άμυνας· τονίζει την ανάγκη να υποστηριχθούν οι ΜΜΕ και οι νεοφυείς επιχειρήσεις ώστε να παρουσιάσουν στην αγορά επιτυχώς δοκιμασμένα πρωτότυπα, μεταξύ άλλων με την αύξηση της παραγωγής· υπογραμμίζει την ανάγκη να καλυφθούν οι υφιστάμενες ελλείψεις στη χρηματοδότηση για αυτές τις σημαντικές δράσεις, οι οποίες θα ενισχύσουν την ευρωπαϊκή βιομηχανική και τεχνολογική βάση στον τομέα της άμυνας (EDTIB), μεταξύ άλλων σε στενή συνεργασία με την αντίστοιχη βάση της Ουκρανίας·
58. επιμένει στην ανάγκη να αρθούν οι φραγμοί στην είσοδο αμυντικών προϊόντων στην αγορά σε ολόκληρη την ΕΕ μέσω της αναθεώρησης των οδηγιών για τη μεταφορά προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας και τις δημόσιες συμβάσεις στον τομέα της άμυνας· καλεί την Επιτροπή να προτείνει δράσεις για καλύτερη πρόσβαση στην αγορά, ομαλότερη διασυνοριακή συνεργασία και αυξημένη ασφάλεια εφοδιασμού, μεταξύ άλλων με την εναρμόνιση των εθνικών πολιτικών για τις εξαγωγές·
59. τονίζει την ανάγκη να αναπτυχθεί μια αποτελεσματική πολιτική εξοπλισμών σε επίπεδο ΕΕ, η οποία θα περιλαμβάνει την καθιέρωση αποτελεσματικού και αποδοτικού εξωτερικού εμπορίου για τη στήριξη των εταίρων όταν αντιμετωπίζουν απειλές από επιθετικά αυταρχικά καθεστώτα και θα αποτρέπει τις παραδόσεις όπλων σε μη δημοκρατικά, επιθετικά καθεστώτα ή καθεστώτα που τα χρησιμοποιούν παράνομα, όπως εκτιμάται στο πλαίσιο του σχετικού διεθνούς δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα και του ανθρωπιστικού δικαίου, σύμφωνα με τα ισχύοντα οκτώ κριτήρια στο πλαίσιο της κοινής θέσης του Συμβουλίου για τις εξαγωγές όπλων[2]· τονίζει την ανάγκη υπέρβασης των πολύ περιοριστικών και εθνικών ερμηνειών του άρθρου 346 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) στο πλαίσιο αυτό·
60. καλεί τα κράτη μέλη να συμμετάσχουν ενεργά σε έναν μηχανισμό βάσει διάταξης προτεραιότητας για την αμυντική παραγωγή, ο οποίος θα βασίζεται στη χαρτογράφηση των ικανοτήτων ασφάλειας και άμυνας ώστε να διευκολυνθεί η ιεράρχηση των παραγγελιών, των συμβάσεων και της πρόσληψης εργαζομένων σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης·
61. πιστεύει ακράδαντα ότι η ευρωπαϊκή προτεραιότητα πρέπει να αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο των πολιτικών της ΕΕ που σχετίζονται με την ευρωπαϊκή αμυντική αγορά, καθώς αποτελεί στρατηγικό μέσο για την προστασία της ευρωπαϊκής τεχνογνωσίας· υπογραμμίζει ότι η αρχή της ευρωπαϊκής προτίμησης πρέπει να αντικατοπτρίζεται στους αμυντικούς κανονισμούς της ΕΕ με σαφή και αδιαμφισβήτητα κριτήρια επιλεξιμότητας· υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι τα κριτήρια θα πρέπει να περιλαμβάνουν εξαιρέσεις για απρόβλεπτες στρατιωτικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και έργα ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση αμυντικών ικανοτήτων·
62. ζητεί ένα μέσο αντιμετώπισης κρίσεων για τη διασφάλιση της ευρωπαϊκής κυριαρχίας, με βάση το μοντέλο του νόμου των ΗΠΑ για την παραγωγή αμυντικών προϊόντων, ούτως ώστε η ΕΕ να διαθέτει ένα εργαλείο που μπορεί να ενεργοποιηθεί και να αντιδρά γρήγορα σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης εν καιρώ πολέμου ή κρίσης· ζητεί να συμπεριληφθούν στο μέσο τα ακόλουθα βασικά στοιχεία:
α) από κοινού προμήθεια συγκεκριμένων αμυντικών προϊόντων,
β) ιεράρχηση της προμήθειας κρίσιμων υλικών, καθώς και των παραγγελιών για συγκεκριμένες αλυσίδες εφοδιασμού, όπως πυρομαχικά πυροβολικού,
γ) επίσπευση των διοικητικών και δικαστικών διαδικασιών για τη μεταφορά στρατιωτικού εξοπλισμού και στρατιωτικών δυνάμεων και, κατά περίπτωση, δημιουργία κρίσιμων έργων (υποδομών) για τη στρατιωτική κινητικότητα ή άλλους τομείς στρατιωτικής ετοιμότητας, αποφεύγοντας παράλληλα την καταστρατήγηση των κανονισμών για την προστασία του περιβάλλοντος και δημιουργώντας τις απαραίτητες διασφαλίσεις·
63. αποδοκιμάζει την έλλειψη προθυμίας των κρατών μελών να επενδύσουν στη συνεργασία σε επίπεδο ΕΕ και τα παροτρύνει να επιτύχουν τους στόχους της ΕΕ για την ασφάλεια και την άμυνα· επισημαίνει το γεγονός ότι το κόστος της μη ετοιμότητας για τις πλέον ακραίες στρατιωτικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης θα ήταν υψηλότερο από το κόστος της αποφασιστικής ετοιμότητας της ΕΕ· υπενθυμίζει ότι οι συνδυασμένες αμυντικές δαπάνες της ΕΕ είναι ανεπαρκείς και ότι οι εθνικές αμυντικές δαπάνες του εκάστοτε κράτους μέλους είναι ελάχιστα συντονισμένες και δύσκολα συνδυάζονται με τις αντίστοιχες άλλων κρατών μελών ή επενδύονται σε ευρωπαϊκά συνεργατικά έργα· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να συνεργαστούν και να συμφωνήσουν σε συγκεκριμένα μέτρα και μέσα για βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις·
64. σημειώνει ότι, σύμφωνα με την Πρόεδρο της Επιτροπής, το έλλειμμα στις αμυντικές δαπάνες ανέρχεται επί του παρόντος σε 500 δισεκατομμύρια EUR για την επόμενη δεκαετία, αλλά ότι, εάν η ΕΕ χρειαστεί να αναπτύξει τις δικές της στρατιωτικές ικανότητες, οι ειδήμονες εκτιμούν ότι το ποσό αυτό θα πρέπει να αυξηθεί σημαντικά· υπογραμμίζει ότι, μολονότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ δεν μπορεί από μόνος του να καλύψει αυτό το έλλειμμα, πρέπει εντούτοις να συμβάλλει σημαντικά στην κάλυψή του·
65. υπογραμμίζει ότι οι αυξήσεις των επενδύσεων στον τομέα της άμυνας δεν θα πρέπει να ανταγωνίζονται άλλες προτεραιότητες δημόσιων επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών δαπανών, της εδαφικής συνοχής και της κλιματικής μετάβασης, οι οποίες είναι όλες σημαντικές για την ευρωπαϊκή μας ασφάλεια· επαναλαμβάνει ότι ο αποτελεσματικότερος τρόπος για τη διατήρηση αυτών των προτεραιοτήτων είναι η αποδέσμευση νέων επενδύσεων για την άμυνα και όχι να χρησιμοποιηθούν χρηματοδοτικά κονδύλια που προορίζονται για άλλο τομέα· υπενθυμίζει επίσης ότι οι προσανατολισμοί της χρηματοδότησης θα πρέπει να εδράζονται σε μια προσέγγιση της ανθεκτικότητας που καλύπτει το σύνολο της κοινωνίας και, ως εκ τούτου, πρέπει να έχουν την ευρεία στήριξη των Ευρωπαίων πολιτών και αυτή η στήριξη πρέπει να είναι βιώσιμη μακροπρόθεσμα·
66. αντιτίθεται σε κάθε πρόταση που αποσκοπεί στην αναπροσαρμογή της χρήσης των κονδυλίων της πολιτικής συνοχής από τους μακροπρόθεσμους στόχους τους και υπενθυμίζει ότι μόνο η ενίσχυση του κοινωνικού και οικονομικού ιστού της Ευρώπης και η άμβλυνση των εδαφικών ανισοτήτων θα συμβάλουν στην ισόρροπη ανάπτυξη και σταθερότητα όλων των περιφερειών της ΕΕ και, τελικά, θα ενισχύσουν την ικανότητα της ΕΕ να αμύνεται έναντι της παραπληροφόρησης και της ξένης επιρροής·
67. υποστηρίζει την ανακοίνωση της Προέδρου της Επιτροπής για τη δημιουργία ενός νέου χρηματοδοτικού μέσου της ΕΕ που θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες μέσω δανείων που υποστηρίζονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ· λαμβάνει υπόψη την πρόθεση θέσπισης ενός τέτοιου νέου μέσου δυνάμει του άρθρου 122 ΣΛΕΕ· υπενθυμίζει ότι, ενώ το Μέσο Ανάκαμψης της ΕΕ, το οποίο διέθεσε δανειακά κεφάλαια σε διάφορα προγράμματα της ΕΕ, θεσπίστηκε με κανονισμό του Συμβουλίου δυνάμει του άρθρου 122 ΣΛΕΕ, διάφορα προγράμματα της ΕΕ στα οποία διατέθηκαν κονδύλια, όπως ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, εγκρίθηκαν με τη διαδικασία συναπόφασης βάσει του άρθρου 175 ΣΛΕΕ· καλεί την Επιτροπή να εγκρίνει παρόμοια νομική δομή, τηρώντας παράλληλα τη συνήθη νομοθετική διαδικασία και διασφαλίζοντας τη δημοκρατική νομιμότητα κάθε νέου χρηματοδοτικού μέσου της ΕΕ για τον τομέα της άμυνας·
68. εκφράζει την ικανοποίησή του για την περαιτέρω επέκταση των κριτηρίων επιλεξιμότητας του Ομίλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) σε αγαθά διπλής χρήσης· εκφράζει την ικανοποίησή του για την στρατηγική ευρωπαϊκή πρωτοβουλία ασφάλειας του Ομίλου ΕΤΕπ του 2022 που αποσκοπεί στη στήριξη της καινοτομίας στην τεχνολογία αγαθών διπλής χρήσης· τονίζει ότι οι επενδύσεις της ΕΤΕπ θα πρέπει να επικεντρώνονται σε καινοτόμα έργα, αλλά όχι σε αναλώσιμα προϊόντα, όπως τα πυρομαχικά· τονίζει ότι η αύξηση των επενδύσεων της ΕΤΕπ στον τομέα της άμυνας μπορεί να ενθαρρύνει και τις εμπορικές τράπεζες να επενδύσουν αντίστοιχα στον τομέα· καλεί τον Όμιλο ΕΤΕπ να επανεξετάσει τον αντίκτυπο της επέκτασης της νέας πολιτικής του για τα αγαθά διπλής χρήσης και επιμένει ότι οποιαδήποτε περαιτέρω επέκταση της δανειοδότησης στον τομέα θα πρέπει να πραγματοποιείται μόνο εάν δεν έχει αρνητικό αντίκτυπο στο συνολικό κόστος χρηματοδότησης της τράπεζας ή στη δεξαμενή επενδύσεων της ή στη συνεισφορά στη χρηματοδότηση των επενδύσεων που απαιτούνται για να μπορέσει η ΕΕ να επιτύχει τους στόχους της για το κλίμα·
69. θεωρεί ότι, συμπληρωματικά προς το κοινό χρέος, ο περαιτέρω δανεισμός για τις ανάγκες του τομέα της άμυνας θα πρέπει να προέρχεται από χωριστή τράπεζα, δεδομένου ότι οι επενδύσεις στον τομέα της άμυνας δεν μπορούν καταρχήν να θεωρηθούν ως επενδύσεις στον τομέα του περιβάλλοντος, της κοινωνίας και της διακυβέρνησης (ΠΚΔ)· καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να συστήσουν επειγόντως μια νέα αμυντική τράπεζα με βάση το πρότυπο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, η οποία θα μπορούσε να αντιμετωπίσει την παγκόσμια προοπτική της εξασφάλισης αμυντικού δανεισμού, προστατεύοντας παράλληλα άλλες επενδύσεις και επιτρέποντας τη συμμετοχή των συμμάχων·
70. λαμβάνει υπόψη την ανακοίνωση της Προέδρου της Επιτροπής σχετικά με την «ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής για τις επενδύσεις στον τομέα της άμυνας»· υπογραμμίζει ότι, λαμβάνοντας υπόψη άλλες επείγουσες πολιτικές προτεραιότητες, η εφαρμογή της ρήτρας διαφυγής θα διασφαλίσει ότι η αύξηση των αμυντικών δαπανών δεν θα οδηγήσει σε περικοπές σε άλλους τομείς και εξαρτάται από τη χρήση για την ανάπτυξη κοινών έργων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των υποδομών διπλής χρήσης, όπως οι σιδηρόδρομοι, τα δορυφορικά συστήματα και τα ανθεκτικά δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας·
71. τονίζει ότι το τρέχον πολιτικό πλαίσιο καταδεικνύει ότι το πρόσφατα εγκριθέν πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ στερεί από τις κυβερνήσεις τους χρηματοδοτικούς πόρους που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των σημερινών αλλά και των μελλοντικών προκλήσεων· υπογραμμίζει ότι η προτεραιότητα σε έναν τομέα πολιτικής έναντι ενός άλλου επιδεινώνει αντί να μετριάζει τις πολλαπλές κρίσεις που αντιμετωπίζει η ΕΕ· ζητεί την αναθεώρηση των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ που θα εγγυώνται μακροπρόθεσμα τη χρηματοοικονομική ασφάλεια, δεδομένου ότι αυτό είναι απαραίτητο για τις επενδύσεις στην προώθηση της δίκαιης μετάβασης, την επέκταση των ευρωπαϊκών ικανοτήτων παραγωγής στον τομέα της άμυνας και την ανάπτυξη υποδομών διπλής χρήσης, υποστηρίζοντας έτσι μια πραγματικά συντονισμένη προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά την επενδυτική πολιτική·
72. επιμένει ότι οι επείγουσες ανάγκες δεν μπορούν να περιμένουν το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ)· θεωρεί ότι, εφόσον τα κράτη μέλη αρνούνται να διαθέσουν πρόσθετους πόρους για την αύξηση του προϋπολογισμού της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας νέων ιδίων πόρων, και δεδομένης της απαίτησης ομοφωνίας για την τροποποίηση τόσο του κανονισμού για το ΠΔΠ[3] όσο και της απόφασης του Συμβουλίου για τους ιδίους πόρους[4], και λαμβάνοντας υπόψη ότι πρόκειται για επείγουσα ανάγκη, πρέπει να εξετασθούν χωρίς καθυστέρηση εναλλακτικές λύσεις χρηματοδότησης, όπως:
α) να δρομολογηθεί επειγόντως συζήτηση σχετικά με τη δημιουργία ενός άλλου χρηματοδοτικού μέσου εκτός προϋπολογισμού[5] που θα μπορούσε να συγχωνεύσει και να εξευρωπαΐσει επαρκώς τμήματα των εθνικών αμυντικών προϋπολογισμών σε επίπεδο ΕΕ και να καλύπτει ολόκληρο τον κύκλο ζωής των στρατιωτικών δυνατοτήτων, από τη συνεργασία στην έρευνα και την ανάπτυξη και τις κοινές προμήθειες έως την κοινή συντήρηση, την εκπαίδευση και την ασφάλεια του εφοδιασμού, το οποίο θα είναι επίσης ανοικτό σε τρίτες χώρες όπως η Νορβηγία και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπως συμβαίνει με τον σημερινό εκτός προϋπολογισμού Ευρωπαϊκό Μηχανισμό για την Ειρήνη. Τονίζει, επομένως, την ανάγκη βελτίωσης των διαδικασιών λήψης αποφάσεων και εποπτείας σε σύγκριση με το ισχύον μοντέλο διακυβέρνησης του ΕΜΕ,
β) η Επιτροπή να εκδώσει εγγυήσεις προστασίας από τους κινδύνους ώστε να μειωθούν τα επιτόκια για τους συμμετέχοντες σε έργα κρίσιμης σημασίας για την άμυνα σε επίπεδο ΕΕ,
γ) να θεσπιστεί ένα νέο πρόγραμμα της ΕΕ για το χρέος, παρόμοιο με το NextGenerationEU, το οποίο θα υποστηρίζεται από πραγματικούς ίδιους πόρους για την αποπληρωμή των δανειακών κεφαλαίων,
δ) να δημιουργηθούν νέοι πραγματικοί ίδιοι πόροι της ΕΕ για τη δημιουργία πρόσθετων ροών εσόδων για τη χρηματοδότηση επενδύσεων στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας σε επίπεδο ΕΕ,
ε) να υπάρξει μεγαλύτερη κινητοποίηση ιδίων και ιδιωτικών κεφαλαίων· επαναλαμβάνει, συνεπώς, την έκκλησή του για περισσότερες ιδιωτικές επενδύσεις στον τομέα της άμυνας της ΕΕ·
στ) να δημιουργηθούν συγκεκριμένα χρηματοπιστωτικά προϊόντα, ώστε οι ιδιωτικές τράπεζες να επενδύουν περισσότερο στον τομέα της άμυνας,
ζ) να αναπτυχθούν διαδικασίες έκτακτης ανάγκης για έργα που δημιουργούνται για την αντιμετώπιση σοβαρών κρίσεων ή πολέμων·
73. πιστεύει ότι το επόμενο ΠΔΠ θα πρέπει να διαθέτει περισσότερα κονδύλια για την κοινή ασφάλεια και να είναι πιο ευέλικτο προκειμένου να αντιδρά σε απρόβλεπτες κρίσεις και καταστάσεις έκτακτης ανάγκης·
74. εκφράζει την ικανοποίησή του για τις προτάσεις που διατυπώθηκαν στην πρόσφατη έκθεση Niinistö όσον αφορά τη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής άμυνας· υποστηρίζει τη θέσπιση ενός Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Άμυνας και ενός Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ασφάλεια· ομοίως, επικροτεί και υποστηρίζει την πρόταση για τη θέσπιση προγράμματος εγγύησης των επενδύσεων με βάση το μοντέλο InvestEU, με ανοικτή δομή για την προσέλκυση επενδύσεων από τον ιδιωτικό τομέα και την έκδοση ενός «ευρωπαϊκού προτύπου ομολόγων ετοιμότητας»·
75. επιμένει ότι πρέπει να δημιουργηθούν αξιόπιστοι μηχανισμοί για τη διασφάλιση της αποδοτικής χρήσης των περιορισμένων πόρων του προϋπολογισμού της ΕΕ και την αποφυγή τυχόν αλληλεπικάλυψης των επενδύσεων σε αμυντικά έργα· ζητεί να επανεξεταστούν διεξοδικά οι υφιστάμενες διαδικασίες ελέγχου και να αναπτυχθεί ένα διαφανές πλαίσιο για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ αμυντικών πρωτοβουλιών·
76. αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στον Επίτροπο Άμυνας και Διαστήματος, στην Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, το Συμβούλιο και στην Επιτροπή.
- [1] ΕΕ C 493 της 27.12.2022, σ. 136.
- [2] Κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 8ης Δεκεμβρίου 2008, για τον καθορισμό κοινών κανόνων που διέπουν τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού, ΕΕ L 335 της 13.12.2008, σ. 99, ELI: http://data.europa.eu/eli/compos/2008/944/oj.
- [3] Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2093 του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2020, για τον καθορισμό του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου για τα έτη 2021 έως 2027, ΕΕ L 433 I της 22.12.2020, σ. 11, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2020/2093/oj.
- [4] Απόφαση (ΕΕ, Ευρατόμ) 2020/2053 του Συμβουλίου, της 14ης Δεκεμβρίου 2020, για το σύστημα των ιδίων πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για την κατάργηση της απόφασης 2014/335/ΕΕ, Ευρατόμ, ΕΕ L 424 της 15.12.2020, σ. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/dec/2020/2053/oj.
- [5] Σύμφωνα με το σημείο 1 στοιχείο ιγ) της σύστασής του της 8ης Ιουνίου 2022 προς το Συμβούλιο και τον Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατο Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας όσον αφορά την Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφαλείας της ΕΕ μετά τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας (ΕΕ C 493 της 27.12.2022, σ. 136).