ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ
16.3.2006
σύμφωνα με το άρθρο 108, παράγραφος 5, του Κανονισμού
των βουλευτών:
Klaus-Heiner Lehne και Giuseppe Gargani, εξ ονόματος της Ομάδας PPE-DE
Maria Berger, εξ ονόματος της Ομάδας PSE
Diana Wallis, εξ ονόματος της Ομάδας ALDE
Monica Frassoni, εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE
Brian Crowley, εξ ονόματος της Ομάδας UEN
σχετικά με τα νομικά επαγγέλματα και το γενικό συμφέρον στην ομαλή λειτουργία των νομικών συστημάτων
B6‑0203/2006
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τα νομικά επαγγέλματα και το γενικό συμφέρον στην ομαλή λειτουργία των νομικών συστημάτων
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τις βασικές αρχές των Ηνωμένων Εθνών της 7ης Σεπτεμβρίου 1990 σχετικά με το ρόλο των δικηγόρων,
– έχοντας υπόψη τη σύσταση του Συμβουλίου της Ευρώπης Rec (2000)21 της 25ης Οκτωβρίου 2000 σχετικά με την ελευθερία άσκησης του επαγγέλματος του δικηγόρου,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 18ης Ιανουαρίου 1994 σχετικά με το επάγγελμα του συμβολαιογράφου στην Κοινότητα,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 5ης Απριλίου 2001 σχετικά με τα τέλη παροχής υπηρεσιών και τον κώδικα αμοιβών για ορισμένα ελεύθερα επαγγέλματα και ιδίως για τους δικηγόρους και σχετικά με τον ειδικό ρόλο και τη θέση των ελευθέρων επαγγελμάτων στη σύγχρονη κοινωνία,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 16ης Δεκεμβρίου 2003 σχετικά με τις ρυθμίσεις της αγοράς και τους κανόνες του ανταγωνισμού για τα ελεύθερα επαγγέλματα,
– έχοντας υπόψη τις οδηγίες 1977/249/ΕΟΚ, 98/5/ΕΚ και 2005/36/ΕΚ,
– έχοντας υπόψη το νομοθετικό ψήφισμά του της 16ης Φεβρουαρίου 2006 σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά,
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 5ης Σεπτεμβρίου 2005 με θέμα "Επαγγελματικές υπηρεσίες - έδαφος για περαιτέρω μεταρρυθμίσεις",
– έχοντας υπόψη το άρθρο 108, παράγραφος 5, του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων έχει αποφανθεί ότι:
- –η ανεξαρτησία, η έλλειψη σύγκρουσης συμφερόντων και το επαγγελματικό απόρρητο/η επαγγελματική εμπιστευτικότητα αποτελούν θεμελιώδεις αξίες του νομικού επαγγέλματος που εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον,
- –οι κανονιστικές ρυθμίσεις για την προστασία των θεμελιωδών αρχών είναι απαραίτητες για την ορθή άσκηση του νομικού επαγγέλματος παρά τους περιορισμούς που ενδέχεται να επιφέρουν στον ανταγωνισμό,
Β. εκτιμώντας ότι οποιαδήποτε μεταρρύθμιση των νομικών επαγγελμάτων έχει ριζικές συνέπειες που βαίνουν πέραν της νομοθεσίας του ανταγωνισμού και που αναπτύσσονται στον τομέα της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης και, γενικότερα, στον τομέα της προστασίας του κράτους δικαίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι βασικές αρχές των Ηνωμένων Εθνών της 7ης Σεπτεμβρίου 1990 σχετικά με το ρόλο των δικηγόρων ορίζουν ότι:
- –οι δικηγόροι δικαιούνται να σχηματίζουν και να συμμετέχουν σε αυτορρυθμιζόμενες επαγγελματικές ενώσεις που εκπροσωπούν τα συμφέροντά τους, προωθούν τη συνεχή εκπαίδευση και κατάρτισή τους και προστατεύουν το επαγγελματικό τους κύρος· το εκτελεστικό όργανο των επαγγελματικών ενώσεων εκλέγεται από τα μέλη του και ασκεί τα καθήκοντά του χωρίς παρέμβαση τρίτων·
- –οι επαγγελματικές ενώσεις των δικηγόρων διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην τήρηση των επαγγελματικών προτύπων και της επαγγελματικής δεοντολογίας, στην προστασία των μελών τους από διώξεις και παράνομους περιορισμούς και προσβολές, στην παροχή νομικών υπηρεσιών σε όλους όσοι τις χρειάζονται και στη συνεργασία με κυβερνητικά και άλλα θεσμικά όργανα για την προαγωγή των στόχων της δικαιοσύνης και του δημοσίου συμφέροντος·
- –οι πειθαρχικές διαδικασίες εις βάρος δικηγόρων άγονται ενώπιον ενός αμερόληπτου πειθαρχικού συμβουλίου που έχει συσταθεί από το νομικό επάγγελμα, ενώπιον μιας ανεξάρτητης καταστατικής αρχής ή ενώπιον δικαστηρίου και υπόκεινται σε ανεξάρτητο δικαστικό έλεγχο·
Δ. εκτιμώντας ότι η επαρκής προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών είτε οικονομικού, κοινωνικού και πολιτιστικού είτε αστικού και πολιτικού χαρακτήρα, στα οποία έχουν όλοι δικαίωμα, προϋποθέτει ότι όλα τα πρόσωπα διαθέτουν αποτελεσματική πρόσβαση σε νομικές υπηρεσίες παρεχόμενες από ανεξάρτητα νομικά επαγγέλματα·
Ε. εκτιμώντας ότι η σημασία της δεοντολογίας, της τήρησης της εμπιστευτικότητας με τους πελάτες και ενός υψηλού επιπέδου εξειδικευμένων γνώσεων καθιστά απαραίτητη τη θέσπιση αυτορρυθμιζόμενων συστημάτων, όπως εκείνα που διαθέτουν σήμερα οι φορείς και οι ενώσεις των νομικών επαγγελμάτων·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συμβολαιογράφοι διορίζονται από τα κράτη μέλη ως δημόσιοι υπάλληλοι, στα καθήκοντα των οποίων συμπεριλαμβάνεται η σύνταξη δημοσίων εγγράφων με αυξημένη αποδεικτική ισχύ και άμεση εκτελεστότητα·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι συμβολαιογράφοι διενεργούν διεξοδικές έρευνες και εκτεταμένους ελέγχους για λογαριασμό του κράτους σε υποθέσεις που αφορούν την εξωδικαστική έννομη προστασία, ιδίως σε σχέση με το εταιρικό δίκαιο - με βάση το κοινοτικό δίκαιο σε ορισμένες περιπτώσεις - και ασκούντες το έργο αυτό υπόκεινται σε πειθαρχικό έλεγχο από το οικείο κράτος μέλος παρεμφερή προς εκείνον που εφαρμόζεται σε δικαστές και δημοσίους υπαλλήλους·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η μερική εκχώρηση κρατικής εξουσίας αποτελεί πρωταρχικό στοιχείο εγγενές στην άσκηση του επαγγέλματος του συμβολαιογράφου και ότι ασκείται κατ' ουσίαν σε τακτική βάση και καταλαμβάνει μεγάλο μέρος των δραστηριοτήτων του συμβολαιογράφου·
1. αναγνωρίζει πλήρως τον ζωτικό ρόλο που διαδραματίζουν τα νομικά επαγγέλματα σε μία δημοκρατική κοινωνία για τη διασφάλιση του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων, του κράτους δικαίου και της ασφάλειας κατά την εφαρμογή του νόμου, τόσο όταν οι δικηγόροι εκπροσωπούν και υπερασπίζονται τους πελάτες τους ενώπιον των δικαστηρίων όσο και όταν παρέχουν σε αυτούς νομικές συμβουλές·
2. επιβεβαιώνει τις θέσεις που διατύπωσε στα ψηφίσματά του της 18ης Ιανουαρίου 1994, της 5ης Απριλίου 2001 και της 16ης Δεκεμβρίου 2003·
3. επισημαίνει τα υψηλά προσόντα που απαιτούνται για την πρόσβαση στα νομικά επαγγέλματα, την ανάγκη προστασίας των προσόντων αυτών που χαρακτηρίζουν τα νομικά επαγγέλματα, χάριν του συμφέροντος των ευρωπαίων πολιτών, και την ανάγκη δημιουργίας μιας ειδικής σχέσης με βάση την εμπιστοσύνη μεταξύ των νομικών επαγγελμάτων και των πελατών τους·
4. επιβεβαιώνει τη σημασία της θέσπισης κανόνων που είναι απαραίτητοι για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας, της επάρκειας, του κύρους και της ευθύνης των μελών των νομικών επαγγελμάτων ούτως ώστε να εξασφαλίζεται η ποιότητα των υπηρεσιών τους προς όφελος των πελατών τους και της κοινωνίας εν γένει και χάριν της προστασίας του δημοσίου συμφέροντος·
5. επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι οι μεταρρυθμίσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν αποτελεσματικότερα σε εθνικό επίπεδο και ότι οι αρχές των κρατών μελών, ιδίως τα νομοθετικά όργανα, είναι τα πλέον αρμόδια για να θεσπίσουν τους κανόνες που εφαρμόζονται στα νομικά επαγγέλματα·
6. τονίζει το γεγονός ότι το Δικαστήριο έχει αναγνωρίσει την ύπαρξη διακριτικής ευχέρειας των εθνικών νομοθετών καθώς και των επαγγελματικών ενώσεων και οργάνων όταν αποφασίζουν τί είναι κατάλληλο και απαραίτητο για την προστασία της ορθής άσκησης των νομικών επαγγελμάτων σε ένα κράτος μέλος·
7. επισημαίνει ότι κάθε είδος δραστηριότητας ενός επαγγελματικού οργάνου πρέπει να εξετάζεται ξεχωριστά, ούτως ώστε οι κανόνες του ανταγωνισμού να εφαρμόζονται στην ένωση μόνον όταν αυτή ενεργεί με αποκλειστικό γνώμονα το συμφέρον των μελών της και όχι όταν ενεργεί χάριν του γενικού συμφέροντος·
8. υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι ο κανονισμός για τις νομικές υπηρεσίες έχει ως σκοπό την προστασία του κοινωνικού συνόλου, τη διασφάλιση του δικαιώματος της υπεράσπισης και της πρόσβασης στη δικαιοσύνη καθώς και ασφάλεια κατά την εφαρμογή του νόμου και ότι, για τους λόγους αυτούς, δεν μπορεί να προσαρμοσθεί ώστε να ανταποκρίνεται στις ειδικές απαιτήσεις των πελατών·
9. παροτρύνει τους επαγγελματικούς φορείς, τις επαγγελματικές οργανώσεις και ενώσεις των νομικών επαγγελμάτων να θεσπίσουν κώδικες δεοντολογίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι οποίοι θα συμπεριλαμβάνουν κανόνες σχετικά με την οργάνωση, τα προσόντα, την επαγγελματική δεοντολογία, την εποπτεία, την ευθύνη και τις εμπορικές ανακοινώσεις, προκειμένου να διασφαλίσουν ότι οι τελικοί αποδέκτες των νομικών υπηρεσιών τυγχάνουν των απαραίτητων εγγυήσεων σε σχέση με την ακεραιότητα και την εμπειρία και να διασφαλίσουν την ορθή απονομή της δικαιοσύνης·
10. καλεί την Επιτροπή να εφαρμόσει τους κανόνες για τον ανταγωνισμό, εφόσον αυτοί δύνανται να εφαρμοσθούν, σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου·
11. θεωρεί ότι το δημόσιο συμφέρον που υπερτερεί των αρχών του ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενυπάρχει στο νομικό σύστημα του κράτους μέλους στο οποίο η ρύθμιση θεσπίζεται ή παράγει τα αποτελέσματά της και ότι δεν υφίσταται διαδικασία ελέγχου του δημοσίου συμφέροντος της ΕΕ όπως και αν αυτό καθορισθεί·
12. καλεί την Επιτροπή να μην εφαρμόσει το δίκαιο του ανταγωνισμού της ΕΕ σε υποθέσεις οι οποίες, με βάση το θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ, υπάγονται στην αρμοδιότητα των κρατών μελών, όπως η πρόσβαση στη δικαιοσύνη, η οποία αφορά ζητήματα όπως τέλη παροχής υπηρεσιών που εφαρμόζονται από τα δικαστήρια για την εξόφληση των αμοιβών των δικηγόρων·
13. υπογραμμίζει ότι τα υφιστάμενα κατά το παρελθόν εμπόδια στην ελευθερία της εγκατάστασης και στην ελευθερία της παροχής υπηρεσιών των νομικών επαγγελμάτων έχουν αρθεί αποτελεσματικά με τις οδηγίες 1977/249/ΕΟΚ, 98/5/ΕΚ και 2005/36/ΕΚ·
14. θεωρεί ότι το άρθρο 49 της Συνθήκης ΕΚ, η οδηγία 2005/36/ΕΚ και η οδηγία 1977/249/ΕΟΚ επιτρέπουν την εφαρμογή της αρχής της χώρας προορισμού στα τέλη παροχής υπηρεσιών και τους κώδικες αμοιβών των δικηγόρων και των άλλων νομικών επαγγελμάτων·
15. θεωρεί ότι το άρθρο 45 της Συνθήκης ΕΚ πρέπει να εφαρμοσθεί πλήρως στο επάγγελμα του συμβολαιογράφου·
16. καλεί την Επιτροπή, όταν αναλύει τους κανόνες που διέπουν την άσκηση των νομικών επαγγελμάτων στα κράτη μέλη, να εξετάζει με προσοχή τις αρχές και τις ανησυχίες που εκφράζονται στο παρόν ψήφισμα·
17. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Επιτροπή.