ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ
4.9.2006
σύμφωνα με το άρθρο 103, παράγραφος 2, του Κανονισμού
των βουλευτών: Pervenche Berès, Luis Manuel Capoulas Santos, Rosa Miguélez Ramos και Antolín Sánchez Presedo
εξ ονόματος της Ομάδας PSE
σχετικά με τις δασικές πυρκαγιές που έπληξαν την Ευρώπη το καλοκαίρι του 2006
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B6-0460/2006
B6‑0474/06
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τις δασικές πυρκαγιές που έπληξαν την Ευρώπη το καλοκαίρι του 2006
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 2, 6 και 174 της Συνθήκης ΕΚ,
– έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του της 13ης Ιανουαρίου 2005 σχετικά με το αποτέλεσμα της Διάσκεψης του Μπουένος Άιρες για την κλιματική αλλαγή, της 5ης Σεπτεμβρίου 2002 σχετικά με τις πλημμύρες στην Ευρώπη, της 14ης Απριλίου 2005 για την ξηρασία στην Πορτογαλία, της 12ης Μαΐου 2005 για την ξηρασία στην Ισπανία, της 8ης Σεπτεμβρίου 2005 σχετικά με τις φυσικές καταστροφές (πυρκαγιές και πλημμύρες) στην Ευρώπη και της 18ης Μαΐου 2006 για τις φυσικές καταστροφές (πυρκαγιές, ξηρασία και πλημμύρες) - γεωργικές πτυχές, πτυχές περιφερειακής ανάπτυξης και πτυχές περιβάλλοντος (2005/2195(ΙΝΙ)), Α6-0152/2006, Α6-0147/2006 και Α6-0149/2006,
– έχοντας υπόψη το Πρωτόκολλο του Κιότο στη Σύμβαση Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (UNFCCC) της 11ης Δεκεμβρίου 1997 και την επικύρωση από την Κοινότητα του Πρωτοκόλλου του Κιότο στις 4 Μαρτίου 2002,
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής αριθ. 21553 σχετικά με την κλιματική αλλαγή και την ευρωπαϊκή διάσταση των υδάτων,
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό "Έμφαση στα δάση" (Κανονισμός (ΕΚ) Αριθ. 2152/2003 της 17ης Νοεμβρίου 2003),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 3ης Νοεμβρίου 1998 σχετικά με την δασική στρατηγική για την Ευρωπαϊκή Ένωση (CΟΜ(1998) 0649),
– έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής της 29ης Σεπτεμβρίου 2004 σχετικά με το πρόγραμμα LIFE + (CΟΜ(2004) 0621), και το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 2ας Μαΐου 2005 σχετικά με το χρηματοδοτικό μέσο LIFE + για το περιβάλλον: πολυετής προγραμματισμός 2007-2013,
– έχοντας υπόψη τα ευρωπαϊκά γεωργικά ταμεία για την ανάπτυξη της υπαίθρου (FEADER), και "τις κοινοτικές στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές για την ανάπτυξη της υπαίθρου",
– έχοντας υπόψη τη δημιουργία χρηματοδοτικού μέσου ταχείας επέμβασης και ετοιμότητας για σοβαρές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης (CΟΜ(2005) 0113),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 20ής Απριλίου 2005 σχετικά με την βελτίωση των μέτρων πολιτικής προστασίας· και την έκθεση του κ. Michel Barnier "Για μια ευρωπαϊκή δύναμη πολιτικής προστασίας: Europe Aid",
– έχοντας υπόψη τον Κανονισμό (ΕΚ) Αριθ. 2012/2002 σχετικά με την ίδρυση του Ταμείου Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Απριλίου 2006, σχετικά με την αναθεώρηση του προαναφερθέντα κανονισμού (Α6-0123/2006),
– έχοντας υπόψη το πρόγραμμα δράσης για τη βιομάζα (CΟΜ(2005) 0628) και τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα βιοκαύσιμα (CΟΜ(2006) 0034),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 103, παράγραφος 2, του Κανονισμού του,
A. έχοντας υπόψη τις καταστροφικές πυρκαγιές και τις μεγάλες πλημμύρες που προκάλεσαν το θάνατο και την καταστροφή σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο, ιδιαίτερα στη Γαλικία, κατά τη διάρκεια του θέρους του 2006, συμπεριλαμβανομένων και κρατών μελών της ΕΕ, υποψήφιων χωρών και γειτονικών χωρών της ΕΕ, ιδιαίτερα στη Ρωσία, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα στον τομέα της υγείας και του περιβάλλοντος,
Β. έχοντας θρηνήσει τις τραγικές απώλειες ζωών δεκάδων πολιτών, πυροσβεστών, στρατιωτών και εθελοντών στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν αυτές τις καταστροφές,
Γ. εκτιμώντας την εκτεταμένη ζημία που προκλήθηκε από τις πυρκαγιές στην Ευρώπη, κυρίως την καταστροφή εκατοντάδων χιλιάδων εκταρίων βλάστησης και δασικών εκτάσεων, αμπελώνων, οπωροφόρων δέντρων, κατοικιών και γεωργικών υποδομών στην Πορτογαλία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Τουρκία και την Ελλάδα,
Δ. εκτιμώντας ότι αυτές οι πυρκαγιές οφείλονταν εν μέρει στην ξηρασία και τις υψηλές θερμοκρασίες αυτού του καλοκαιριού καθώς και στις κοινωνικοοικονομικές και πολιτιστικές αλλαγές που έχουν μεσολαβήσει κατά τις τελευταίες δεκαετίες στις περιοχές της υπαίθρου: εγκατάλειψη των αγροτικών περιοχών, ανεπαρκής συντήρηση των δασών, φύτευση μη επαρκών ποικιλιών δένδρων και μεγάλη έξαρση εγκληματικής δραστηριότητας,
Ε. εκτιμώντας τις σοβαρές ζημιές σε κατοικίες, υποδομές και τη γεωργία που προκλήθηκαν από τις πλημμύρες, ιδιαίτερα στην Αυστρία, την Ουγγαρία και άλλα μέρη της Ευρώπης,
ΣΤ. εκτιμώντας ότι η εγκατάλειψη των αγροτικών περιοχών καθώς και η μείωση της αποδοτικότητας των δασών και το υψηλό κόστος για τη διατήρησή τους, έχει επηρεάσει την καλή διαχείριση των δασών από τους ιδιοκτήτες τους, με συνέπεια την αύξηση της βιομάζας της χαμηλής βλάστησης και την εμφάνιση μεγάλων εκτάσεων με ιδιαίτερα εύφλεκτους θάμνους, ενώ στις περιοχές όπου τα δάση διατήρησαν την κοινωνικοοικονομική σημασία τους, το πρόβλημα των πυρκαγιών είναι πολύ λιγότερο σοβαρό,
Ζ. εκτιμώντας ότι αυτές οι πυρκαγιές αποτελούν ένα επαναλαμβανόμενο και κοινό πρόβλημα για το σύνολο του Νότου της Ευρώπης και ότι το γεγονός ότι το 70% της γης αποτελεί ιδιωτική ιδιοκτησία αλλά ιδιαίτερα κατακερματισμένη σε μικρά αγροτεμάχια και οι ιδιώτες ιδιοκτήτες είναι υποχρεωμένοι να προβαίνουν στη λήψη μέτρων πρόληψης μόνοι τους, παράλληλα με τα ειδικά κλιματικά χαρακτηριστικά, έχουν οδηγήσει στο να είναι οι περιοχές αυτές οι κυριότερες περιοχές κινδύνου στην Ένωση,
Η. εκτιμώντας ότι τα κράτη μέλη καλούνται συχνά να αντιμετωπίσουν μόνα τους δυσκολίες και όταν οι φυσικές καταστροφές διατρέχουν τα εσωτερικά σύνορα είναι υποχρεωμένα να απευθύνουν έκκληση για αλληλεγγύη και βοήθεια από την ΕΕ, γεγονός που απαιτεί ενισχύσεις και βελτιώσεις των κοινών δράσεων για τον έλεγχο των φυσικών καταστροφών, καθώς και από τα κοινοτικά μέσα πολιτικής προστασίας,
Θ. εκτιμώντας ότι ούτε ο ισχύων κανονισμός για την "Έμφαση στα δάση" ούτε και ο νέος κανονισμός για την ανάπτυξη της υπαίθρου προβλέπουν τα κατάλληλα μέτρα για την πρόληψη των πυρκαγιών και των καταστροφών στα δάση της Νότιας Ευρώπης, και δεν εξασφαλίζουν τους απαραίτητους πόρους που αναλογούν στη σοβαρότητα του προβλήματος,
Ι. εκτιμώντας ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής για τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο δασικό τομέα δεν προβλέπει ειδικά μέτρα για τον έλεγχο των πυρκαγιών, μολονότι αποτελούν τον κύριο λόγο για την υποβάθμιση των δασών στην Ευρώπη, και ότι η Επιτροπή θα υποβάλει σύντομα το "Πρόγραμμα δράσης της ΕΕ για την αειφόρο διαχείριση των δασών", την οποία ανακοίνωσε τον περασμένο Ιούνιο,
ΙΑ. θεωρώντας ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έδωσε ιδιαίτερη προσοχή πρόσφατα στις φυσικές καταστροφές με την προώθηση τεράστιου αριθμού πρωτοβουλιών με αποκορύφωμα την έγκριση με συντριπτική πλειοψηφία συγκεκριμένης πρότασης η οποία θα πρέπει να εφαρμοστεί,
1. εκφράζει την αλληλεγγύη του προς τους συγγενείς εκείνων που έχασαν τη ζωή τους καθώς και προς τους κατοίκους των πληγεισών περιοχών, και ευχαριστεί όλους εκείνους-επαγγελματίες, εθελοντές και τοπικές αρχές- που συμμετείχαν στην κατάσβεση των πυρκαγιών και τη διάσωση των πλημμυροπαθών·
2. χαιρετίζει την έγκαιρη αντίδραση των αρχών σε ορισμένα κράτη μέλη ενώ ταυτόχρονα εκφράζει τη λύπη του για τις περιπτώσεις κατά τις οποίες η αντίδραση δεν ήταν επαρκής και δεόντως αποτελεσματική· αναγνωρίζει το πνεύμα αλληλεγγύης που επέδειξαν η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της προς τις πληγείσες περιοχές τόσο των κρατών μελών όσο και των υποψηφίων χωρών και την αξιέπαινη βοήθεια που παρασχέθηκε στις αρχές τους και στις υπηρεσίες διάσωσης· θεωρεί ότι οι διαστάσεις αυτών των φαινομένων και οι συνέπειές τους επεκτείνονται πέρα από την περιφερειακή και εθνική κλίμακα και απαιτούν αποτελεσματική ευρωπαϊκή δέσμευση·
3. εκφράζει την ανησυχία του για τον αυξανόμενο αριθμό φυσικών καταστροφών οι οποίες, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, μπορεί να οφείλονται κυρίως στην κλιματική αλλαγή, και καλεί την Επιτροπή να αναλάβει πρωτοβουλίες για να εξασφαλίσει την τήρηση των δεσμεύσεων του Κιότο και την παρακολούθησή τους·
4. καλεί το Συμβούλιο να τροποποιήσει κατεπειγόντως τους κανόνες των Ταμείων Αλληλεγγύης ευθυγραμμιζόμενο με το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Απριλίου 2006, και καλεί την Επιτροπή να διευκολύνει την εφαρμογή των νέων κριτηρίων στις πληγείσες περιοχές, με βάση πολιτικούς προβληματισμούς, εξασφαλίζοντας την εφαρμογή, στο βαθμό που αυτό δεν έχει συμβεί κατά το παρελθόν·
5. παρακινεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να εφαρμόσουν το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του Μαΐου 2006 σχετικά με τις φυσικές καταστροφές (πυρκαγιές, ξηρασία και πλημμύρες) - γεωργικές πτυχές, πτυχές περιφερειακής ανάπτυξης και πτυχές περιβάλλοντος (2005/2195(ΙΝΙ)) Α6-0152/2006, Α6-0147/2006 και Α6-0149/2006·
6. ελπίζει ότι η Επιτροπή θα κινητοποιήσει τάχιστα τα απαραίτητα κεφάλαια ευθύς ως υποβάλουν οι πληγείσες χώρες τα αιτήματά τους για βοήθεια, με σκοπό να ενισχυθεί ο οικείος πληθυσμός και να αντιμετωπίσει τάχιστα τις συνέπειες των πυρκαγιών·
7. καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει τη συνεργασία της με τις εθνικές αρχές προκειμένου να συνδράμει τους πληγέντες πληθυσμούς, να ελαχιστοποιηθεί η περιβαλλοντική επίπτωση των πυρκαγιών, να αξιολογηθούν οι ζημίες και οι συνέπειες και να διευκολυνθεί η δημόσια ενίσχυση για να καλύψει την πιθανή παραγωγικότητα των πληγεισών περιοχών· απευθύνει έκκληση για μια πολιτική αναδάσωσης που θα βασίζεται στο σεβασμό των βιοκλιματικών και περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών, με τη χρησιμοποίηση ποικιλιών που ανθίστανται καλύτερα στις πυρκαγιές και την ξηρασία και είναι καλύτερα προσαρμοσμένες στο κλίμα·
8. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να επιτύχουν στενότερο συντονισμό για τη λήψη μέτρων πολιτικής προστασίας σε περίπτωση φυσικών καταστροφών με σκοπό την πρόληψη και την ελαχιστοποίηση των καταστροφικών συνεπειών τους, διαθέτοντας τους απαραίτητους πόρους για την άμεση προειδοποίηση, το συντονισμό και τη διάθεση υλικοτεχνικών πόρων, ιδιαίτερα μέσω πρόσθετων μέτρων πολιτικής προστασίας σε επείγουσες περιπτώσεις και με τη δημιουργία ευρωπαϊκής δύναμης πολιτικής προστασίας, προσέχοντας ιδιαίτερα τον ευάλωτο χαρακτήρα των παραμεθόριων περιοχών·
9. παρακινεί την Επιτροπή να δημιουργήσει ένα πρόγραμμα ανταλλαγής εμπειριών για την εφαρμογή νέων τεχνολογιών για τον έλεγχο και την παρακολούθηση των κινδύνων και των συνεπειών δασικών πυρκαγιών, καθώς και την προετοιμασία ευρωπαϊκής διαδικασίας έγκρισης για ειδικευμένο τεχνικό προσωπικό, προκειμένου να βελτιωθεί η κατάρτισή του·
10. επισημαίνει ότι η Επιτροπή, παρά το γεγονός ότι το σύστημα ΕFFIS επέτυχε να διαχειριστεί τα δεδομένα για τις πυρκαγιές εντός των κρατών μελών και να παράσχει ενημερωμένη πληροφόρηση για τους φυσικούς παράγοντες κινδύνου, η Επιτροπή δεν επιτρέπει τη διερεύνηση των ανθρωπογενών αιτίων, δεν καθορίζει τους κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες κινδύνου και δεν αξιολογεί τις επιπτώσεις των πυρκαγιών· καλεί την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση για τη συμπλήρωση αυτού του συστήματος με άλλα δεδομένα που θα επιτρέψουν τη διόρθωση αυτών των ελλείψεων· καλεί επίσης την Επιτροπή να πραγματοποιήσει μια εις βάθος ανάλυση των λόγων και των συνεπειών των πυρκαγιών του φετινού καλοκαιριού, ιδιαίτερα στον ευρωπαϊκό δασικό τομέα, και να υποβάλει προτάσεις για την ανάπτυξη κοινού πρωτοκόλλου για την καταπολέμηση των πυρκαγιών·
11. εκφράζει την ανησυχία του διότι ο στόχος του κανονισμού "Εστίαση στα δάση" για την πρόληψη, δεν έχει επιτευχθεί: από την έναρξη της ισχύος του ο αριθμός των πυρκαγιών και των επιφανειών που κάηκαν έχει αυξηθεί αντί να μειωθεί· καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει ειδικές προτάσεις για την επίλυση αυτών των προβλημάτων στην έκθεση που θα υποβάλει πριν από τα τέλη του 2006·
12. καλεί την Επιτροπή να ενισχύσει, στο νέο "Πρόγραμμα δράσης της ΕΕ για την αειφόρο διαχείριση των δασών", την ευρωπαϊκή δασική πολιτική, δίδοντας ιδιαίτερο προβάδισμα στις πολλές λειτουργίες της ευρωπαϊκής γεωργίας με ένα διπλό στόχο: διατήρηση και απασχόληση του αγροτικού πληθυσμού και σημαντική αύξηση των δασικών εκτάσεων· ζητεί επίσης τη λήψη μέτρων στήριξης για την πρόληψη των πυρκαγιών στη δασοκομία με συγχρηματοδότηση από την ΕΕ προκειμένου να ενισχυθούν οι ιδιοκτήτες και οι οργανώσεις τους και να προβούν σε δραστηριότητες όπως το κορφολόγημα, το μη εμπορικό κλάδεμα, η εκθάμνωση, ο καθαρισμός της δασικής βιομάζας, ο καθορισμός γραμμών ελέγχου και αντιπυρικών ζωνών, η κατασκευή δασικών οδών και η αποθήκευση νερού·
13. επιβεβαιώνει ότι η υλοποίηση προληπτικής δασοκομικής θεραπείας και η πρόβλεψη και διατήρηση υποδομών προστασίας στα ιδιωτικά δάση έχει επηρεασθεί από την πτώση, σχεδόν κατά 30% της αποδοτικότητας των δασικών προϊόντων, ιδιαίτερα στη Νότια Ευρώπη, και για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο ένα πρόγραμμα της Επιτροπής για την ενίσχυση της διαφοροποίησης της χρήσης του ξύλου και την αύξηση της κατανάλωσής του, στηρίζοντας τις δραστηριότητες εκείνες που χρησιμοποιούν τα δασικά προϊόντα ως πρώτη ύλη κατά τρόπον ώστε να συμβάλουν στην εξασφάλιση της αειφορίας των δασών·
14. παρακινεί την Επιτροπή να υποβάλει, στα πλαίσια του προγράμματος δράσης για τη βιομάζα, συγκεκριμένες προτάσεις, για τα δάση της Νότιας Ευρώπης, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί η δασική βιομάζα για ενεργειακούς σκοπούς παρέχοντας ένα νέο πόρο εισοδήματος για τον ιδιοκτήτη, και συγχρόνως συμβάλλοντας στην καλύτερη διαχείριση των δασών·
15. καλεί την Επιτροπή να υποβάλει ανακοίνωση προκειμένου να συνειδητοποιήσει η κοινωνία την αξία των δασών μας και των πόρων τους καθώς και τα πλεονεκτήματα από τη συντήρησή τους, προωθώντας τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών μέσω οργανωμένου εθελοντισμού ή με άλλες μεθόδους, όπως είναι οι ενώσεις προστασίας και προάσπισης των δασών και των φυσικών χώρων·
16. καλεί την Επιτροπή να επιταχύνει τη θέσπιση Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Ξηρασίας το οποίο θα συλλέγει γνώσεις και θα προτείνει μέτρα μετριασμού και παρακολούθησης προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι συνέπειες της ξηρασίας στην Ευρώπη·
17. καλεί τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τις κυρώσεις για εγκληματικές πράξεις που ζημιώνουν το περιβάλλον και συγκεκριμένα εκείνες που προκαλούν πυρκαγιές των δασών, και να εντείνουν το συντονισμό, όχι μόνο στα πλαίσια των υπηρεσιών κατάσβεσης πυρκαγιάς αλλά και στα πλαίσια όλων των θεσμών που ασχολούνται με τις αιτίες και τις συνέπειες των πυρκαγιών, καθώς και την εξακρίβωση και προσαγωγή στη δικαιοσύνη των υπευθύνων: επισημαίνει ότι η έγκαιρη και αποτελεσματική έρευνα που θα καθορίζει τις ευθύνες και στη συνέχεια η κατάλληλη πειθαρχική δίωξη, θα αποθαρρύνουν την αδιάφορη και εσκεμμένη εγκληματική συμπεριφορά·
18. καλεί τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν τη μεγαλύτερη δυνατή επαγρύπνηση και αποτελεσματικότητα των μηχανισμών τους πολιτικής προστασίας και καταπολέμησης των πλημμυρών και των πυρκαγιών, καθώς και τη στελέχωσή τους σύμφωνα με τα υψηλότερα πρότυπα αριστείας και την ύπαρξη και λειτουργία του μεγαλύτερο δυνατού αριθμού εξοπλισμού κατάσβεσης πυρκαγιών, ιδιαίτερα κατά τις περιόδους υψηλού κινδύνου για πλημμύρες ή πυρκαγιές·
19. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, τις κυβερνήσεις και τις εθνικές και περιφερειακές αρχές καθώς και τα ενδιαφερόμενα κοινοβούλια στην ΕΕ και στις ενδιαφερόμενες υποψήφιες χώρες.