PROJEKT REZOLUCJI
2.5.2007
zgodnie z art. 103 ust. 2 Regulaminu
złożyli Charles Tannock, Ria Oomen-Ruijten i Tunne Kelam
w imieniu grupy politycznej PPE-DE
w sprawie szczytu UE-Rosja, który odbędzie się w Samarze w dniu 18 maja 2007 r.
B6‑0195/2007
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie szczytu UE-Rosja, który odbędzie się w Samarze w dniu 18 maja 2007 r.
Parlament Europejski,
– uwzględniając umowę o partnerstwie i współpracy między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi a Federacją Rosyjską, która weszła w życie w 1997 r., a wygasa w 2007 r.,
– uwzględniając cel UE i Rosji – zawarty we wspólnym oświadczeniu wydanym w wyniku szczytu, który odbył się w Sankt Petersburgu w dniu 31 maja 2003 r. – polegający na utworzeniu wspólnej przestrzeni gospodarczej, wspólnej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, wspólnej przestrzeni współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa zewnętrznego oraz wspólnej przestrzeni badań naukowych i edukacji, obejmującej aspekty kulturalne,
– uwzględniając Europejską Konwencję o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz pięć protokołów do niej,
– uwzględniając dialog między UE a Rosją na temat praw człowieka,
– uwzględniając publiczne oświadczenie dotyczące Czeczeńskiej Republiki Federacji Rosyjskiej złożone w dniu 13 marca 2007 r. przez Europejski Komitet ds. Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Postępowaniu albo Karaniu, działający w ramach Rady Europy,
– uwzględniając komunikat Komisji dla Rady Europejskiej i Parlamentu Europejskiego z dnia 10 stycznia 2007 r. zatytułowany „Europejska polityka energetyczna” (COM(2007)0001),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 marca 2006 r. w sprawie bezpieczeństwa dostaw energii w Unii Europejskiej[1],
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Rosji, w szczególności:
- -rezolucję z dnia 26 kwietnia 2007 r. w sprawie ostatniego stłumienia manifestacji w Rosji[2],
- -rezolucję z dnia 13 grudnia 2006 r. w sprawie helsińskiego szczytu UE-Rosja[3],
- -rezolucję z dnia 25 października 2006 r. w sprawie stosunków UE-Rosja po zabójstwie rosyjskiej dziennikarki Anny Politkowskiej[4],
- -rezolucję z dnia 15 czerwca 2006 r. w sprawie szczytu UE-Rosja w Soczi[5],
- -rezolucję z dnia 19 stycznia 2006 r. w sprawie Czeczenii[6],
- -rezolucję z dnia 15 grudnia 2005 r. w sprawie praw człowieka w Rosji i nowej legislacji dotyczącej organizacji pozarządowych[7],
- -oraz rezolucję z dnia 26 maja 2005 r. w sprawie stosunków pomiędzy Unią Europejską a Rosją[8],
– uwzględniając 19. szczyt UE-Rosja, który odbędzie się w Samarze w dniu 18 maja 2007 r.,
– uwzględniając art. 103 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że od ostatnich kilku lat stosunki między UE a Rosją stale się rozwijają, prowadząc do głębokiej i kompleksowej integracji gospodarczej i współzależności, które w najbliższej przyszłości bez wątpienia jeszcze wzrosną,
B. mając na uwadze, że w stosunkach UE-Rosja tkwi ogromny potencjał gospodarczy oraz że obie strony odniosłyby korzyści z większej integracji gospodarczej i dobrosąsiedzkich relacji; mając na uwadze, że współpraca między UE a Rosją ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia stabilności we wszystkich dziedzinach wzajemnych i pokrywających się interesów;
C. mając na uwadze, że w 2005 r. łączna wartość wymiany handlowej między UE i Rosją wyniosła ponad 166 mld euro; mając na uwadze, że Rosja, której udział w handlu UE wynosi 7,3%, jest trzecim pod względem znaczenia partnerem handlowym UE, natomiast UE jest najważniejszym partnerem handlowym Rosji – jej udział w rosyjskim handlu wynosi 52,9%,
D. mając na uwadze, że wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Rosji w 2006 r. szacuje się na 31 mld USD, zaś w 2005 r. szacowano ją na 14,6 mld USD; mając na uwadze, że zagraniczne inwestycje bezpośrednie UE w Rosji wzrosły ponad dwukrotnie – z 2,5 mld euro w 2002 r. do 6,4 mld euro w 2004 r.,
E. mając na uwadze, że podstawowymi zasadami panującymi w stosunkach gospodarczych i handlowych między UE a Federacją Rosyjską powinny być wzajemność, przejrzystość, przewidywalność, wiarygodność, brak dyskryminacji i dobre zarządzanie,
F. mając na uwadze, że bezpieczeństwo dostaw energii stanowi jedno z największych wyzwań dla Europy oraz jedną z głównych dziedzin współpracy z Rosją; mając na uwadze, że UE importuje około jednej czwartej swojego gazu i ropy naftowej z Rosji oraz jest najpewniejszym odbiorcą rosyjskiego eksportu,
G. mając na uwadze, że w dniu 19 kwietnia Rada ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych zatwierdziła zawarcie dwóch umów, w sprawie ułatwień wizowych oraz w sprawie readmisji nielegalnych imigrantów, oraz że w dniu 22 kwietnia rozpoczęto rozmowy na temat wprowadzenia ruchu bezwizowego, co świadczy o konkretnych postępach w zakresie wspólnej przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości,
H. mając na uwadze, że szybka i pełna realizacja wszystkich czterech wspólnych przestrzeni, tj. wspólnej przestrzeni gospodarczej, przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, przestrzeni bezpieczeństwa zewnętrznego oraz przestrzeni badań naukowych, edukacji i kultury, powinna stanowić trzon negocjacji w sprawie nowej umowy o partnerstwie i współpracy,
I. mając na uwadze, że Rosja podpisała i ratyfikowała protokół z Kioto,
J. mając na uwadze, że zawarcie nowej umowy o partnerstwie i współpracy między UE a Federacją Rosyjską ma pierwszorzędne znaczenie dla ich dalszej współpracy, w szczególności w zakresie dalszego rozwoju stosunków gospodarczych, dalszej poprawy bezpieczeństwa i stabilności w Europie oraz dalszego umacniania poszanowania praw człowieka, demokracji i praworządności, jako podstawy tej współpracy,
K. mając na uwadze, że Federacja Rosyjska jest członkiem Rady Europy, a zatem zobowiązała się do realizacji celów Rady, takich jak promowanie demokracji i utrwalanie demokratycznej stabilności w Europie,
L. mając na uwadze, że w ostatnich latach stan demokracji w Rosji nadal się pogarszał, co było spowodowane w szczególności zwiększoną kontrolą rządu nad głównymi stacjami telewizyjnymi i większością stacji radiowych, rozprzestrzenieniem się autocenzury w mediach drukowanych, zamykaniem niezależnych mediów, ograniczeniem prawa do organizowania publicznych demonstracji, pogorszeniem się klimatu dla działalności organizacji pozarządowych, nękaniem obrońców praw człowieka, zabójstwami znaczących przeciwników rosyjskiego rządu oraz wzmożoną polityczną kontrolą sądownictwa, której przykładem była sprawa Jukosu oraz procesy przeciwko M. Chodorkowskiemu i W. Lebiediewowi, a jednocześnie w Republice Czeczeńskiej nadal dochodzi do poważnych naruszeń praw człowieka, takich jak morderstwa, wymuszone zaginięcia, tortury, uprowadzenia zakładników oraz bezpodstawne aresztowania,
M. mając na uwadze, że jak dotąd konsultacje UE-Rosja dotyczące praw człowieka nie przyniosły żadnego istotnego postępu w tej dziedzinie, która powinna stanowić priorytet w stosunkach UE z Rosją;
N. mając na uwadze, że ostatni szczyt UE-Rosja, który odbył się w dniu 24 listopada 2006 r. w Helsinkach, miał rozpocząć nowy etap w stosunkach UE-Rosja, a w szczególności przyczynić się do rozpoczęcia negocjacji w sprawie nowej umowy ramowej pomiędzy UE a Rosją, mającej zastąpić umowę o partnerstwie i współpracy, która wygasa w 2007 r.,
O. mając na uwadze, że Polska zablokowała rozpoczęcie negocjacji w sprawie nowej umowy ramowej, uzależniając ich otwarcie od zniesienia przez Moskwę zakazu importu polskiego mięsa, który został wprowadzony w 2005 r. i przedłużony w 2006 r.,
P. mając na uwadze rozmowy przeprowadzone w dniu 21 kwietnia przez Markosa Kyprianou, komisarza UE ds. zdrowia, oraz Aleksieja Gordiejewa, rosyjskiego ministra rolnictwa, na temat poprawy stosunków między Rosją a UE poprzez zniesienie zakazu zakończyły się impasem, rzucając cień na szczyt UE-Rosja, który odbędzie się w Samarze w dniu 18 maja,
Q. mając na uwadze, że według komisarza ds. handlu Petera Mandelsona w stosunkach UE-Rosja panuje obecnie brak zrozumienia, a nawet zaufania, jakiego nie doświadczano od czasów zimnej wojny, co szkodzi wysiłkom na rzecz tworzenia ściślejszych związków między obiema stronami,
R. mając na uwadze, że w wyniku niedawnych wydarzeń w Estonii uniemożliwione zostało normalne funkcjonowanie estońskiej ambasady w Moskwie, a kilku z jej pracowników stało się przedmiotem fizycznej napaści ze strony demonstrantów otaczających ambasadę, którzy spalili flagę Estonii,
S. mając na uwadze, że UE musi przemówić jednym głosem, okazując solidarność i jedność w stosunkach z Federacją Rosyjską,
1. potwierdza swe przekonanie, że Rosja pozostaje w zakresie praktycznej współpracy ważnym partnerem, z którym UE łączą nie tylko interesy gospodarcze i handlowe, ale także cel ścisłej współpracy na arenie międzynarodowej oraz we wspólnym sąsiedztwie;
2. podkreśla znaczenie większej jedności i solidarności pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej w zakresie stosunków z Rosją; wita zatem z zadowoleniem wspólną linię przyjętą przez UE w negocjacjach z Moskwą w sprawie zniesienia rosyjskiego zakazu importu polskiego mięsa;
3. ubolewa nad przerwaniem tych negocjacji oraz nad późniejszym niepowodzeniem we wszczęciu negocjacji w sprawie nowego porozumienia ramowego między UE a Rosją i zachęca niemiecką prezydencję do kontynuowania prac w celu umożliwienia możliwie najszybszego przyjęcia mandatu negocjacyjnego dla nowego porozumienia oraz rozpoczęcia negocjacji bez dalszej zwłoki, pod warunkiem zaprzestania przez Rosję praktyki uciekania się do wywierania nacisków gospodarczych na państwa członkowskie UE;
4. wzywa Rosję do pełnego przestrzegania zobowiązań wynikających z Konwencji wiedeńskiej o stosunkach dyplomatycznych poprzez zagwarantowanie ochrony i normalnego funkcjonowania zagranicznych ambasad;
5. przychylnie odnosi się do – prowadzonych podczas ostatniego szczytu UE-Rosja, który odbył się w dniu 24 listopada 2006 r. w Helsinkach – otwartych dyskusji na temat demokracji i praw człowieka; podkreśla jednak, że obecna sytuacja w Rosji daje powody do zaniepokojenia stanem poszanowania praw człowieka, demokracji i praworządności; ubolewa w związku z tym nad brakiem istotnego postępu w tej dziedzinie w wyniku dialogu UE z Rosją i wzywa rząd rosyjski do dołożenia starań na rzecz intensyfikacji tych konsultacji jako ważnej części partnerstwa UE-Rosja;
6. potwierdza swoją opinię, że zdecydowana obrona praw człowieka oraz wartości demokratycznych powinna być fundamentalną zasadą wszelkich stosunków UE z Rosją; wzywa Komisję do zadbania, aby wspomniane wartości nie uzyskały podrzędnego statusu w pakiecie negocjacyjnym UE z Rosją, oraz aby wszelka przyznana Rosji pomoc finansowa łączyła się z podniesieniem standardów demokratycznych w tym kraju;
7. wyraża głębokie zaniepokojenie nieustającymi sprawozdaniami rosyjskich i międzynarodowych organizacji praw człowieka, dotyczącymi stosowania w rosyjskich więzieniach, na posterunkach policji oraz w tajnych więzieniach w Czeczenii tortur oraz nieludzkich i poniżających czynów; zdecydowanie potępia takie praktyki i wzywa władze rosyjskie do zapewnienia pełnego przestrzegania w Republice Czeczeńskiej praw, jakie gwarantuje Europejska Konwencja Praw Człowieka, której Rosja jest sygnatariuszem, oraz do postawienia przed sądem wszystkich tych, którzy te prawa łamią;
8. podkreśla potrzebę współpracy z Rosją jako koniecznym i ważnym partnerem w celu zapewnienia pokoju, stabilności i bezpieczeństwa oraz zwalczania międzynarodowego terroryzmu i brutalnego ekstremizmu, jak również rozwiązywania innego rodzaju kwestii dotyczących bezpieczeństwa, takich jak zagrożenia środowiskowe i jądrowe, narkotyki, nielegalny handel bronią i ludźmi oraz ponadgraniczna przestępczość zorganizowana w europejskim sąsiedztwie;
9. wzywa Komisję i Radę do kontynuowania, wraz z rosyjskim rządem, wspólnych inicjatyw wzmacniających bezpieczeństwo i stabilność we wspólnym sąsiedztwie, zwłaszcza przy pomocy wspólnego zarządzania kryzysami na Ukrainie i Białorusi oraz wspólnych wysiłków na rzecz ostatecznego rozwiązania zamrożonych konfliktów w Górskim Karabachu oraz w Mołdawii i Gruzji poprzez zagwarantowanie pełnej integralności terytorialnej tych państw; wzywa UE i Rosję jako członków Rady Bezpieczeństwa ONZ do przyjęcia odpowiedzialności za irańską kwestię jądrową, a jako członków „Kwartetu” - za rozwiązanie konfliktu na Bliskim Wschodzie oraz do wspierania starań na rzecz zorganizowania międzynarodowej konferencji pokojowej w sprawie pokoju w regionie Bliskiego Wschodu; wzywa ponadto Rosję jako członka grupy kontaktowej i Rady Bezpieczeństwa ONZ do współpracy w zakresie znalezienia trwałego rozwiązania kwestii Kosowa, a jako członka rozmów sześciostronnych do udzielenia pomocy w rozwiązaniu problemu rozprzestrzeniania broni jądrowej w Korei Północnej;
10. podkreśla wagę przystąpienia Rosji do WTO i jest przekonany, że uzyskanie członkostwa w WTO stanie się ważnym sygnałem dla zagranicznych inwestorów, ożywi wzrost gospodarczy w Rosji i pobudzi wymianę handlową z UE; uważa, że przystąpienie do WTO powinno doprowadzić do ściślejszej integracji gospodarczej UE i Rosji;
11. ponownie podkreśla ponadto znaczenie ustanowienia wspólnej przestrzeni gospodarczej (CES) oraz dalszego opracowywania celów uzgodnionych w ramach mapy drogowej CES, zwłaszcza w zakresie utworzenia otwartego zintegrowanego rynku między UE a Rosją;
12. podkreśla znaczenie poprawy klimatu inwestycyjnego w Rosji, co można osiągnąć jedynie poprzez promocję i wprowadzanie niedyskryminujących i przejrzystych warunków prowadzenia działalności gospodarczej oraz poprzez zmniejszenie biurokracji i inwestycje dwustronne; z niepokojem odnotowuje brak przewidywalności w zakresie stosowania przepisów przez władze;
13. z zadowoleniem przyjmuje porozumienie zawarte przez rosyjskiego ministra ds. energetyki Wiktora Christienko i komisarza UE ds. energii Andrisa Piebalgsa w sprawie restrukturyzacji grup tematycznych działających w zakresie dialogu energetycznego UE-Rosja; odnotowuje, że nowe grupy zajmą się kwestiami takimi, jak (i) strategie, przewidywania i scenariusze energetyczne, (ii) rozwój sytuacji na rynku i (iii) energia oraz rozmowami w sprawie ustanowienia mechanizmu wczesnego ostrzegania na wypadek kryzysów energetycznych;
14. podkreśla znaczenie pogłębionego dialogu z Rosją jako najważniejszego dostawcy UE na temat kwestii energetycznych z myślą o zapewnieniu tak bezpieczeństwa dostaw, jak i bezpieczeństwa zapotrzebowania w kontekście zwiększonej współzależności energetycznej; podkreśla, że współpraca ta musi się opierać na zasadach określonych w traktacie karty energetycznej, a w szczególności na załączonym do niego protokole w sprawie tranzytu, oraz na wzajemności inwestycji, a także dostępu do rynku i infrastruktury;
15. propaguje wymianę informacji na temat zaawansowanych technologii energetycznych i zachęca do kontaktów między podmiotami sektorów energetycznych UE i Rosji, jak również do podejmowania koniecznych wysiłków w celu poprawy racjonalnego wykorzystania energii i rozwijania technologii nieemisyjnych jeśli chodzi o CO2, które oferują znaczące możliwości współpracy, w szczególności współpracy przemysłowej, wraz z wymianą najlepszych praktycznych wzorców i technologii między przedsiębiorstwami w Rosji i UE; wzywa Rosję i państwa członkowskie UE do osiągnięcia celów założonych w protokole z Kioto;
16. podkreśla potrzebę jednolitego i zdeterminowanego działania Unii Europejskiej w ramach starań na rzecz zacieśnienia stosunków z Rosją; przychylnie odnosi się do powziętego przez niemiecką prezydencję zamiaru utrzymania priorytetowego charakteru tej ważnej kwestii;
17. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Federacji Rosyjskiej, a także Radzie Europy.