PROJEKT REZOLUCJI
9.7.2007
zgodnie z art. 103 ust. 2 Regulaminu
złożyły Kathalijne Maria Buitenweg i Eva Lichtenberger
w imieniu grupy politycznej Verts/ALE
w sprawie porozumienia ze Stanami Zjednoczonymi w sprawie udostępniania danych osobowych pasażerów (PNR)
B6‑0281/2007
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie porozumienia ze Stanami Zjednoczonymi w sprawie udostępniania danych osobowych pasażerów (PNR)
Parlament Europejski,
– uwzględniając art. 6 TUE oraz art. 8 Karty Praw Podstawowych,
– uwzględniając rezolucje w sprawie PNR z dnia 7 września 2006 r. (P6_TA(2006)0354) oraz z dnia 14 lutego 2007 r. (P6_TA(2007)0039),
– uwzględniając poprzednie porozumienia w sprawie PNR między Wspólnotą Europejską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki z dnia 28 maja 2004 r. oraz między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki z dnia 19 października 2006 r.,
– uwzględniając projekt porozumienia z dnia 28 czerwca 2007 r. między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki w sprawie przetwarzania i przekazywania danych dotyczących PNR przez przewoźników lotniczych do Departamentu Bezpieczeństwa Wewnętrznego Stanów Zjednoczonych (DHS), nieoficjalnie przekazany przewodniczącemu Komisji LIBE przez urzędującego przewodniczącego Wolfganga Schäublego,
– uwzględniając pismo DHS z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie zapewnień o ochronie danych PNR przez DHS, nieoficjalnie przekazane przewodniczącemu Komisji LIBE przez urzędującego przewodniczącego Wolfganga Schäublego,
– uwzględniając pismo Europejskiego Inspektora Ochrony Danych z dnia 27 czerwca 2007 r. do urzędującego przewodniczącego Wolfganga Schäublego, dotyczące nowego porozumienia ze Stanami Zjednoczonymi w sprawie PNR,
– uwzględniając dyrektywę 2004/82/WE w sprawie zobowiązania przewoźników do przekazywania danych pasażerów,
– uwzględniając art. 103 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że zadeklarowanym celem porozumienia w sprawie PNR jest z jednej strony ustanowienie podstawy prawnej dla transferu danych PNR z UE do Stanów Zjednoczonych, a z drugiej zagwarantowanie obywatelom europejskim odpowiedniej ochrony danych osobowych oraz proceduralnych zabezpieczeń,
B. mając na uwadze, że porozumienie w sprawie PNR nie realizuje drugiego celu, ponieważ jest w znacznym stopniu wadliwe pod względem pewności prawnej, ochrony danych i prawnego mechanizmu odwoławczego dostępnego dla obywateli UE, zwłaszcza z uwagi na otwarte i nieprecyzyjne definicje i dopuszczenie możliwości wielu wyjątków,
C. mając na uwadze, że dostateczna ochrona prywatności i swobód obywatelskich poszczególnych obywateli oraz kontrole jakości danych są niezbędne, jeżeli udostępnianie danych i informacji ma być cennym i wiarygodnym narzędziem w walce z terroryzmem,
D. zaniepokojony osłabieniem pozycji negocjacyjnej UE spowodowanym niejasnym formułowaniem własnych wymagań i wielokrotnym podkreślaniem swojej słabej pozycji negocjacyjnej zamiast szukania sposobów jej wzmocnienia,
Kwestie ogólne
1. wyraża głębokie ubolewanie z powodu braku jakiegokolwiek nadzoru demokratycznego, jako że porozumienie w sprawie PNR - spowodowane wymaganiami strony amerykańskiej - zostało wynegocjowane i uzgodnione bez jakiegokolwiek udziału Parlamentu Europejskiego oraz nie pozostawiło parlamentom państw członkowskich wystarczającej możliwości wywarcia jakiegokolwiek wpływu na mandat negocjacyjny, dokonania szczegółowej oceny proponowanego porozumienia ani zaproponowania do niego ewentualnych zmian;
2. jest zaniepokojony ciągłym brakiem pewności prawnej, jeśli chodzi o konsekwencje i zakres obowiązków nałożonych na linie lotnicze oraz związek prawny między porozumieniem w sprawie PNR a pismem DHS;
3. poddaje krytyce fakt, że porozumienie w sprawie PNR nie zapewnia dostatecznego poziomu ochrony danych PNR oraz wyraża ubolewanie z powodu braku jasnych i proporcjonalnych przepisów dotyczących wymiany informacji, przechowywania danych i nadzoru przez organy ochrony danych; jest zaniepokojony faktem, że liczne przepisy mają zostać wdrożone według uznania DHS;
Kwestie dotyczące ram prawnych
4. jest zaniepokojony faktem, że przetwarzanie, gromadzenie, wykorzystywanie i przechowywanie danych PNR przez DHS nie jest poparte właściwym porozumieniem, lecz jedynie niewiążącymi zapewnieniami, które w każdym momencie mogą zostać jednostronnie zmienione przez DHS i które nie nadają żadnych praw ani korzyści żadnej osobie ani stronie;
5. wyraża ubolewanie z powodu braku wyraźnego ograniczenia celu pojawiającego się w piśmie DHS, zgodnie z którym dane PNR mogą zostać wykorzystane do walki z terroryzmem i przestępstwami z nim związanymi, lecz również do szeregu dalszych niesprecyzowanych celów, a dokładnie do „ochrony żywotnych interesów podmiotu lub osób, których dotyczą dane lub też w jakimkolwiek postępowaniu karnym przed sądem, lub w innych przypadkach, gdy wymaga tego prawo”;
6. z zadowoleniem przyjmuje gotowość DHS do przejścia na system „PUSH” („pchający”) zasadniczo najpóźniej do dnia 1 stycznia 2008 r.; jednocześnie ubolewa nad faktem, że to przejście – przewidziane już w porozumieniu w sprawie PNR z 2004 r. – ma kilkuletnie opóźnienie, i to w sytuacji, gdy od dawna spełniony już jest warunek technicznej wykonalności; uważa, że system „PUSH” dla wszystkich przewoźników winien być warunkiem koniecznym każdego transferu PNR; podkreśla, że współistnienie systemu „PUSH” i system informacji na żądanie („PULL”) mogłoby doprowadzić do zakłóceń konkurencji między przewoźnikami z UE;
7. żąda, aby wspólny przegląd okresowy dokonywany przez DHS i UE był kompleksowy oraz by realizowano go corocznie, zaś jego wyniki publikowano; nalega, aby przegląd obejmował ocenę skuteczności środków pod względem większego bezpieczeństwa; ubolewa, że w przeglądzie w ogóle nie przewidziano udziału krajowych inspektorów ochrony danych ani europejskiego inspektora ochrony danych, co uwzględniono w poprzednim porozumieniu w sprawie PNR;
8. nalega na konieczność odpowiedniego informowania pasażerów o wykorzystywaniu ich danych oraz o przysługujących im prawach, w szczególności o prawie do odszkodowania oraz o prawie do informacji, na jakiej podstawie podróżującego zatrzymano, oraz aby obowiązek ten spoczywał na liniach lotniczych; jest zdania, że DHS i Komisja Europejska muszą wziąć na siebie odpowiedzialność za informacje przekazywane pasażerom i proponuje udostępnić wszystkim pasażerom „Krótką notatkę dotyczącą podróżowania między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi” zaproponowaną przez grupę roboczą powołaną zgodnie z art. 29 (WP 132);
Kwestie dotyczące ochrony danych
9. z zadowoleniem odnosi się do przepisu dotyczącego administracyjnego rozszerzenia na obywateli UE amerykańskiej ustawy o ochronie danych osobowych;
10. wyraża ubolewanie, że DHS zastrzega sobie prawo do wprowadzenia wyłączeń na mocy ustawy o wolności informacji;
11. ubolewa nad planowanym wydłużeniem okresu przechowywania danych z 3,5 roku do 5 lat, jak również nad zastosowaniem tej zasady z mocą wsteczną do danych zgromadzonych na mocy poprzednich porozumień w sprawie PNR; stanowczo krytykuje brak gwarancji definitywnego usunięcia danych po 15-letnim okresie ich przechowywania, składającego się z 7-letniego okresu „aktywności” i 8-letniego okresu „uśpienia”;
12. przyjmuje do wiadomości zmniejszenie liczby pól danych z 34 do 19, niemniej zaznacza, że ograniczenie to ma w dużej mierze charakter kosmetyczny, co wynika z połączenia pól danych i zmiany ich nazewnictwa, nie zaś z ich rzeczywistego usunięcia;
13. z zaniepokojeniem zauważa, że DHS udostępnione zostaną dane wrażliwe (tj. dane osobowe ujawniające pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne czy filozoficzne, przynależność do związków zawodowych oraz dane o stanie zdrowia lub życiu seksualnym osoby, której dane te dotyczą) i że DHS może z nich korzystać w wyjątkowych przypadkach;
14. wyraża zaniepokojenie z powodu planowanego przechowywania danych w „aktywnych analitycznych bazach danych” przez siedem lat, stwarzającego znaczne ryzyko profilowania i eksploracji danych na dużą skalę, co jest niezgodne z podstawowymi zasadami europejskimi i jest praktyką nadal będącą przedmiotem dyskusji w Kongresie Stanów Zjednoczonych;
Kwestie dotyczące udostępniania informacji
15. ubolewa, że porozumienie nadal nie precyzuje, które organy w USA mogą mieć dostęp do danych osobowych pasażerów;
16. zdecydowanie sprzeciwia się, aby kraje trzecie w ogólności mogły uzyskać dostęp do danych osobowych pasażerów pod warunkiem przestrzegania podanych przez DHS zasad i aby kraje trzecie mogły wyjątkowo, w bliżej nieokreślonych sytuacjach awaryjnych, otrzymać dostęp do danych osobowych pasażerów bez gwarancji operowania tymi danymi zgodnie z wymaganym przez DHS poziomem ochrony danych;
Kwestie dotyczące europejskiego systemu danych osobowych pasażerów (PNR)
17. stwierdza, że porozumienie zawiera odniesienie do ewentualnego przyszłego systemu PNR na szczeblu UE lub w co najmniej jednym unijnym państwie członkowskim, oraz do przepisu, że dane PNR w takim systemie mają zostać udostępnione DHS;
18. domaga się od Komisji Europejskiej wyjaśnienia aktualnej sytuacji dotyczącej unijnego systemu PNR łącznie z udostępnieniem studium wykonalności, które podjęła się wykonać;
19 powtarza zastrzeżenia wyrażone przez grupę roboczą powołaną zgodnie z art. 29 dotyczące wykorzystywania danych osobowych pasażerów dla celów egzekwowania prawa, wzywając Komisję Europejską do potwierdzenia, co następuje:
- a)operacyjnej konieczności i celu gromadzenia danych osobowych pasażerów przy wjeździe na terytorium Unii Europejskiej,
- b)wartości dodanej gromadzenia danych osobowych pasażerów w świetle już obowiązujących środków kontroli przyjętych dla celów bezpieczeństwa przy wjeździe do UE, takich jak system Schengen, system informacji wizowej (VIS) oraz system zaawansowanych informacji o pasażerach (API),
- c)przewidzianego wykorzystania danych osobowych pasażerów, zwłaszcza do identyfikacji poszczególnych osób w celu zapewnienia bezpieczeństwa lotniczego, identyfikacji osób wkraczających na terytorium UE lub do ogólnego sporządzania negatywnych czy pozytywnych profilów pasażerów;
20. nalega na udział Parlamentu Europejskiego we wszystkich odnośnych działaniach zgodnie z art. 71 ust. 1 lit. c) i art. 251 traktatu WE;
21. zastrzega sobie prawo wniesienia sprawy przed Trybunał Sprawiedliwości w odniesieniu do podstawy prawnej, jak i treści porozumienia międzynarodowego, w celu dokonania weryfikacji jego legalności oraz w szczególności jego zgodności z ochroną praw podstawowych;
oo o
22. zobowiązuje przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich i Kongresowi Stanów Zjednoczonych.