PROJEKT REZOLUCJI
11.12.2007
zgodnie z art. 103 ust. 2 regulaminu
złożyli Hélène Flautre, Raül Romeva i Rueda, Helga Trüpel, Eva Lichtenberger i Milan Horáček
w imieniu grupy politycznej Verts/ALE
w sprawie prowadzonego między UE a Chinami dialogu dotyczącego praw człowieka (szczyt UE-Chiny)
B6‑0547/2007
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie prowadzonego między UE a Chinami dialogu dotyczącego praw człowieka (szczyt UE-Chiny)
Parlament Europejski,
– uwzględniając wytyczne Unii Europejskiej w sprawie dialogów dotyczących praw człowieka, przyjęte w dniu 13 grudnia 2001 r., oraz ocenę wdrażania tych wytycznych, przyjętą w dniu 9 grudnia 2004 r.,
– uwzględniając swoje rezolucje w sprawie Tybetu, zwłaszcza rezolucję z dnia 15 lutego 2007 r. w sprawie dialogu między rządem Chin a wysłannikami Dalajlamy,
– uwzględniając swoje doroczne rezolucje w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka na świecie,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 września 2007 r. w sprawie funkcjonowania prowadzonych z krajami trzecimi dialogów i konsultacji dotyczących praw człowieka,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 września 2006 r. w sprawie stosunków między Unią Europejską a Chinami oraz swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Chin,
– uwzględniając wezwanie ONZ do przestrzegania rozejmu olimpijskiego, przyjęte przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 31 października 2007 r. (GA/10650), zachęcające państwa członkowskie ONZ do przestrzegania rozejmu i propagowania pokoju w czasie igrzysk olimpijskich,
– uwzględniając rundy prowadzonego między UE a Chinami dialogu dotyczącego praw człowieka, które odbyły się w Pekinie w dniu 17 października 2007 r. i w Berlinie w dniach 15 i 16 maja 2007 r.,
– uwzględniając posiedzenie otwarte, które odbyło się 26 listopada 2007 r. w Podkomisji ds. praw człowieka PE, a dotyczyło praw człowieka w Chinach w przededniu igrzysk olimpijskich,
– uwzględniając wspólne oświadczenie 10. szczytu Chiny-UE, który odbył się w Pekinie w dniu 28 listopada 2007 r.,
– uwzględniając art. 103 ust. 2 regulaminu,
A. mając na uwadze, że UE opiera się na przywiązaniu do zasad wolności, demokracji i przestrzegania praw człowieka, podstawowych wolności i praworządności, i że właśnie przez te zasady może być zdefiniowana; mając na uwadze zarazem, że zdaniem UE przestrzeganie tych zasad stanowi warunek wstępny pokoju i stabilności w każdym społeczeństwie,
B. mając na uwadze, że wszelkie decyzje w sprawie podjęcia dialogu na temat praw człowieka podejmuje się w oparciu o pewne kryteria przyjęte przez Radę, która bierze pod uwagę w pierwszej kolejności obawy UE dotyczące sytuacji w zakresie praw człowieka w danym kraju, rzeczywiste zaangażowanie władz tego kraju w taki dialog w celu poprawy sytuacji w zakresie praw człowieka w terenie, a także wszelkiego rodzaju pozytywny wpływ, jaki dialog na temat praw człowieka może wywierać na sytuację w tym zakresie,
C. mając na uwadze, że igrzyska olimpijskie w Pekinie w 2008 r. powinny stanowić ważną historycznie okazję do poprawy sytuacji w zakresie praw człowieka w Chinach,
D. ubolewa, że pomimo wielokrotnych zapewnień rządu Chin o zamiarze ratyfikowania Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych ratyfikacja ta wciąż nie nastąpiła,
E. mając na uwadze, że UE dąży do wszechstronnego strategicznego partnerstwa z Chinami, które powinno się opierać na wspólnych wartościach; mając na uwadze, że UE negocjuje z Chinami nową, ambitniejszą umowę ramową, która zastąpi zawartą w 1985 r. między EWG a Chinami umowę o współpracy handlowej i gospodarczej,
1. ponownie wyraża opinię, że stosunki z Chinami mogą mieć wyłącznie pragmatyczny charakter; uważa jednak, że należy dołożyć wszelkich starań na rzecz konstruktywnego i otwartego zaangażowania i zmobilizowania Chin, ze szczególnym uwzględnieniem trwających negocjacji w sprawie nowej, szeroko zakrojonej umowy opartej na rzeczywiście podzielanych wartościach i interesach;
2. jest zdania, że kwestie demokracji i praw człowieka muszą się stać centralnym elementem wszelkich przyszłych umów, ze szczególnym uwzględnieniem określenia i włączenia skutecznej i operacyjnej klauzuli dotyczącej praw człowieka, oraz że jakość i zakres przyszłych stosunków zależy od poszanowania i popierania tych wartości;
3. ubolewa nad brakiem spójnej i skoordynowanej polityki państw członkowskich wobec Chin, co podkopuje wiarygodność Unii i często osłabia całą politykę UE wobec tego kraju;
Szczyt UE-Chiny
4. ubolewa, że na szczycie UE-Chiny Rada i Komisja po raz kolejny nie zdołały w stanowczy i właściwy sposób postawić kwestii spraw człowieka, co nadałoby większą wagę polityczną obawom dotyczącym przestrzegania praw człowieka, oraz że UE nie wykorzystała sposobności, jaką dają zbliżające się igrzyska olimpijskie, by zająć się poważnymi obawami dotyczącymi praw człowieka w Chinach;
5. wzywa do większej spójności i konsekwencji w zakresie praw człowieka, handlu i bezpieczeństwa; w związku z tym wzywa UE do zapewnienia uzależnienia stosunków handlowych z Chinami od reform w zakresie praw człowieka, a Radę – do przeprowadzenia kompleksowej oceny sytuacji w zakresie praw człowieka, zanim sfinalizuje jakąkolwiek nową umowę ramową o partnerstwie i współpracy;
6. podkreśla z naciskiem, że należy utrzymać embargo na sprzedaż broni do Chin, dopóki nie zostaną poczynione większe postępy w kwestii przestrzegania praw człowieka, szczególnie w odniesieniu do wydarzeń na placu Tiananmen; przypomina państwom członkowskim UE, że w kodeksie postępowania Unii Europejskiej w sprawie wywozu broni zapisano kryterium dotyczące poszanowania praw człowieka w kraju ostatecznego przeznaczenia tego rodzaju wywozu;
Prawa człowieka w Chinach w przededniu igrzysk olimpijskich w 2008 r.
7. jest zdania, że w przygotowaniach do igrzysk olimpijskich w Pekinie należy zwrócić większą uwagę na obawy dotyczące przestrzegania praw człowieka; w związku z tym ponownie zauważa, że w art. 1 i 2 Karty olimpijskiej zapisano przestrzeganie podstawowych powszechnych zasad etycznych i wspieranie pokojowego społeczeństwa dbającego o ochronę godności ludzkiej;
8. podkreśla spoczywającą na UE odpowiedzialność za mówienie jednym głosem i współpracę z krajowymi komitetami olimpijskimi i sponsorami olimpijskimi mającymi siedzibę w UE w celu stworzenia podstaw dla odpowiedzialnego zachowania podczas przygotowań do igrzysk olimpijskich, w czasie ich trwania i po ich zakończeniu;
9. wyraża poważne zaniepokojenie niedawnym, związanym z igrzyskami olimpijskimi, nasileniem prześladowań politycznych obrońców praw człowieka, dziennikarzy, prawników, składających petycje, działaczy społeczeństwa obywatelskiego, członków ruchu Falun Gong, którzy są zamykani w obozach lub szpitalach psychiatrycznych bądź obejmowani aresztem domowym, i wzywa chińskie władze do zaprzestania łamania praw człowieka we wszystkich wymienionych formach;
10. wzywa Chiny do podjęcia konkretnych działań w celu zapewnienia wolności słowa i poszanowania wolności prasy zarówno w odniesieniu do dziennikarzy chińskich, jak i zagranicznych; wyraża szczególne zaniepokojenie z powodu niewdrożenia nowych przepisów dotyczących międzynarodowych dziennikarzy działających w Chinach;
11. ubolewa w związku z tym nad obecnymi ograniczeniami wolności słowa i swobody dostępu do Internetu i wzywa chińskie władze, by niezwłocznie zaprzestały cenzury i blokowania tysięcy zagranicznych stron internetowych prezentujących aktualności i informacje; ponownie wzywa Pekin do zaprzestania zastraszania, gnębienia lub więzienia orędowników wolności słowa; dlatego też potępia ustawę o cenzurze Internetu przyjętą przez Ogólnochińskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych oraz istnienie systemów cenzury Internetu znanych łącznie pod nazwą „wielkiej chińskiej zapory sieciowej” (Great Firewall of China); wzywa do uwolnienia wszystkich dziennikarzy, użytkowników Internetu i cyberdysydentów więzionych w Chinach za korzystanie z prawa do informacji; wzywa największe firmy internetowe (Yahoo, MSN i Google), by przestały pośrednio lub bezpośrednio spełniać stawiane przez chiński rząd żądania cenzury;
12. wzywa Międzynarodowy Komitet Olimpijski do zagwarantowania, że Chiny dotrzymają obietnic dotyczących wolności mediów, oraz do jak najszybszego wydania oświadczenia politycznego na temat sytuacji w Chinach;
13. podkreśla z naciskiem, że Chiny muszą wywiązywać się z podjętych zobowiązań i z obowiązków gospodarza igrzysk olimpijskich, w tym udostępnić opinii publicznej umowę dotyczącą przyznania statusu gospodarza igrzysk;
14. wzywa chińskie władze, by położyły kres łamaniu gwarantowanych ustawowo praw pracowniczych około miliona migrantów pracujących na budowach w Pekinie, związanych bezpośrednio lub pośrednio z przygotowaniami do igrzysk olimpijskich w 2008 r.;
15. wzywa chińskie władze, aby zaprzestały łamania podstawowego prawa do mieszkania poprzez wyburzanie dzielnic mieszkaniowych w Pekinie i przymusowe przenoszenie mieszkańców w związku z budową obiektów i infrastruktury na igrzyska olimpijskie w 2008 r.;
16. potępia sporządzenie czarnej listy 42 kategorii osób, w tym Dalajlamy i osób z nim związanych, a także dziennikarzy i działaczy zaangażowanych w obronę praw człowieka, uniemożliwiającej im wjazd do Chin w trakcie igrzysk olimpijskich;
17. wzywa Chiny do przedstawienia gwarancji, że sprzęt służący zapewnieniu bezpieczeństwa nie zostanie użyty przeciwko działaczom i członkom społeczeństwa obywatelskiego; wyraża zaniepokojenie mianowaniem dowódcy pekińskich służb bezpieczeństwa osobą odpowiedzialną za igrzyska olimpijskie;
18. wzywa Komisję, Radę i społeczność międzynarodową, by zwróciły szczególną uwagę na sytuację w zakresie praw człowieka oraz monitorowały ją w czasie przygotowań do igrzysk olimpijskich, w ich trakcie i po ich zakończeniu; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje decyzję o wysłaniu do Chin delegacji Podkomisji ds. praw człowieka;
Dialog UE-Chiny dotyczący praw człowieka
19. podkreśla, że stan praw człowieka w Chinach nadal budzi poważne obawy; podkreśla zatem potrzebę znacznego wzmocnienia i poprawy prowadzonego między UE a Chinami dialogu w zakresie praw człowieka; wzywa Radę, by dostarczała na sesje plenarne Parlamentu bardziej szczegółowe informacje o prowadzonych rozmowach;
20. wzywa Trójkę UE do dalszych intensywnych dyskusji w objętych dialogiem sprawach budzących obawy, takich jak ratyfikacja Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych ONZ, reforma systemu sądownictwa karnego, w tym kary śmierci i systemu reedukacji poprzez pracę, wolność słowa, zwłaszcza w Internecie, wolność prasy, wolność sumienia, przekonań i wyznania, sytuacja mniejszości w Tybecie i Sinkiangu, uwolnienie osób uwięzionych w wyniku wydarzeń na placu Tiananmen, prawa pracownicze oraz inne prawa społeczne i gospodarcze; wzywa ponadto Radę i Komisję do zwrócenia szczególnej uwagi na przestrzeganie konwencji MOP, zwłaszcza w odniesieniu do niezależnych związków zawodowych i pracy dzieci;
21. ubolewa, że nie poczyniono żadnych znaczących postępów w sprawie uwolnienia więźniów politycznych zatrzymanych za udział w demonstracjach na placu Tiananmen, a także wyraża ubolewanie, że chińskie władze w dalszym ciągu ignorują apele o całościowe i bezstronne zbadanie wydarzeń z 1989 r.; wzywa władze chińskie do dokonania ponownej oficjalnej oceny wydarzeń na placu Tiananmen, do opublikowania listy więźniów politycznych oraz do ich bezwarunkowego uwolnienia;
22. wzywa Komisję, Radę i państwa członkowskie, aby podniosły w szczególności kwestię następujących obrońców praw człowieka: Hu Jia i Zeng Jinyan, nominowani w 2007 r. do nagrody Parlamentu Europejskiego im. Sacharowa za szerzenie wolności przekonań, Niu Jinping, Zhang Lianying, Cao Dong, Chen Guangcheng, Li Heping, Guo Feixiong, Lu Gengsong Yang Chunlin, Gao Zhisheng i Gong Haoming;
23. wzywa chińskie władze do zreformowania nieprzejrzystego systemu tajemnic państwowych, który umożliwia łamanie prawa do wolności słowa i dostępu do informacji oraz podważa fundamenty dobrego rządzenia i państwa prawa;
24. podkreśla potrzebę dalszego organizowania europejsko-chińskich seminariów prawniczych na temat praw człowieka, które zazwyczaj poprzedzały dialog, z udziałem przedstawicieli środowiska akademickiego i społeczeństwa obywatelskiego; w związku z tym odnotowuje ustanowienie europejsko-chińskiej akademickiej sieci ds. praw człowieka w ramach trzeciego celu europejskiej inicjatywy na rzecz demokracji i praw człowieka oraz wzywa Komisję do zapewnienia skutecznego funkcjonowania tej sieci we współpracy z Parlamentem Europejskim, zwłaszcza poprzez zapraszanie go do udziału w tych seminariach;
25. przypomina Komisji i Radzie, że w razie negocjowania z władzami chińskimi składu delegacji uczestniczących w dialogu należy podnieść kwestię udziału posłów do Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych oraz Parlamentu Europejskiego, podobnie jak miało to miejsce w przypadku dialogu między UE a Iranem;
26. wzywa Chiny, by jako członek Rady Praw Człowieka ONZ przestrzegały procedur specjalnych, wdrażając zalecenia specjalnych sprawozdawców ONZ oraz wydając ekspertom ONZ stałe zaproszenie do Chin; zwraca w związku z tym uwagę, że władze Chin ciągle jeszcze nie wdrożyły szczególnych zaleceń specjalnego sprawozdawcy ds. tortur;
27. jest zdania, że prowadzony przez UE i Chiny dialog dotyczący praw człowieka powinien obejmować przypadki naruszania praw człowieka oraz masakry w Darfurze i zobowiązywać Chiny do wykorzystania ich znacznego wpływu poprzez dążenie do zaprowadzenia trwałego pokoju w Farfurze, między innymi poprzez skłonienie rządu Sudanu i ruchu rebelianckiego do zawarcia wszechstronnego układu pokojowego;
Tybet
28. ponownie wyraża zaniepokojenie doniesieniami o dalszym łamaniu praw człowieka w Tybecie i innych prowincjach zamieszkałych przez Tybetańczyków, w tym o torturach, arbitralnych aresztowaniach i zatrzymaniach, nieprzestrzeganiu wolności wyznania, arbitralnych ograniczeniach swobody podróżowania oraz „resocjalizacji” w obozach pracy; ubolewa nad nasileniem od października 2005 r. kampanii tzw. „edukacji patriotycznej” w tybetańskich klasztorach, zmuszania Tybetańczyków do podpisywania oświadczeń potępiających Dalajlamę jako niebezpiecznego separatystę i uznających Tybet za „część Chin”; wzywa Chiny do umożliwienia niezależnej instytucji dostępu do Genduna Czokjiego Nimy, panczenlamy Tybetu, oraz jego rodziców, zgodnie z żądaniem Komisji Praw Dziecka ONZ;
29. ubolewa, że szósta runda rozmów chińsko-tybetańskich nie przyniosła wyników; wzywa strony, by dołożyły wszelkich starań w celu kontynuowania dialogu, a chiński rząd – by zaangażował się w konkretne negocjacje i należycie uwzględnił wysuwane przez Dalajlamę żądania autonomii dla Tybetu; ponawia w związku z tym wezwanie do mianowania specjalnego wysłannika UE do Tybetu; wzywa Chiny do zaprzestania nacisków na państwa utrzymujące przyjazne stosunki z Dalajlamą;
Hongkong
30. wyraża zaniepokojenie rosnącymi naciskami Chin na władze Hongkongu, które uniemożliwiają temu specjalnemu regionowi administracyjnemu tworzenie pełnoprawnego systemu demokratycznego opartego na powszechnych wyborach;
31. zobowiązuje przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz prezydentowi i rządowi Chińskiej Republiki Ludowej oraz Ogólnochińskiemu Zgromadzeniu Przedstawicieli Ludowych.