PROJEKT REZOLUCJI
23.1.2008
zgodnie z art. 103 ust. 2 Regulaminu
złożyli Annemie Neyts-Uyttebroeck i Marco Cappato
w imieniu grupy politycznej ALDE
w sprawie Iranu
B6-0046/2008
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie Iranu
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Iranu, zwłaszcza rezolucje dotyczące praw człowieka, a w szczególności rezolucję z dnia 25 października 2007 r.,
– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka ONZ, Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych, Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych oraz Konwencję praw dziecka, których stroną jest Iran,
– uwzględniając dialog UE-Iran na temat praw człowieka, przerwany w czerwcu 2004 r.,
– uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr A/RES/62/168 z dnia 18 grudnia 2007 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw człowieka w Iranie,
– uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1696, 1737 i 1747,
– uwzględniając sprawozdanie na temat działań nuklearnych Iranu przedstawione przez dyrektora generalnego Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) w dniu 15 listopada 2007 r.,
– uwzględniając konkluzje prezydencji przyjęte przez Radę Europejską w Brukseli w dniu 14 grudnia 2007 r.,
– uwzględniając wspólne oświadczenie przewodniczących 2. posiedzenia międzyparlamentarnego UE-Iran, które odbyło się w Teheranie w dniach 8 i 9 grudnia 2007 r.,
– uwzględniając art. 103 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że sytuacja w Islamskiej Republice Iranu w zakresie wykonywania praw obywatelskich i korzystania ze swobód politycznych pogorszyła się w ciągu ostatnich dwóch lat, przede wszystkim od czasu wyborów prezydenckich w czerwcu 2005 r., mimo że Iran zobowiązał się do promowania i ochrony praw człowieka i podstawowych wolności w ramach różnych międzynarodowych instrumentów w tej dziedzinie,
B. mając na uwadze, że według Amnesty International liczba egzekucji wykonanych w Iranie, także na nieletnich i homoseksualistach, często publicznie, poprzez powieszenie lub ukamienowanie, dramatycznie wzrosła, wskutek czego liczba egzekucji odnotowanych od początku 2007 r. wynosi co najmniej 244 – o wiele więcej niż 177 egzekucji odnotowanych w 2006 r.,
C. mając na uwadze, że na 62. sesji w 2007 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło rezolucję wzywającą do wprowadzenia ogólnoświatowego moratorium na egzekucje, co ma stanowić krok w kierunku zniesienia kary śmierci, oraz przyjmując z zadowoleniem fakt, że laureat Nagrody Nobla Shirin Ebadi wezwał rząd Iranu do wdrożenia tej rezolucji,
D. mając na uwadze, że praktyka torturowania i znęcania się nad więźniami, przetrzymywania w celi izolacyjnej, więzienia w tajnych ośrodkach, traktowania lub karania w okrutny, nieludzki i poniżający sposób, a także bezkarność funkcjonariuszy państwowych są nadal powszechne,
E. mając na uwadze, że przetrzymuje się coraz większą liczbę intelektualistów, a w ostatnim czasie fala represji dotknęła osoby o podwójnym obywatelstwie, którym grożą najcięższe zarzuty współpracy z obcymi siłami lub szpiegostwa,
F. mając na uwadze, że kilka aktywistek zaangażowanych w obronę praw kobiet jest lub było prześladowanych za udział w kampanii „milion podpisów”, której celem jest doprowadzenie do zniesienia przepisów dyskryminujących kobiety oraz przekazanie tychże podpisów do parlamentu krajowego (Madżilisu),
G. mając na uwadze, że Iran nadal nie jest stroną Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet,
H. mając na uwadze, że po wprowadzeniu wytycznych w zakresie procedur publikacji przez Ministerstwo Kultury i Spraw Kościelnych zaostrzono cenzurę, oraz mając na uwadze, że dziennikarze są coraz częściej nękani i więzieni, a środki masowego przekazu są regularnie zamykane przez władze,
I. mając na uwadze, że mniejszości są coraz silniej dyskryminowane i napastowane ze względu na przynależność religijną lub pochodzenie etniczne, szczególnie w regionach przygranicznych (Kurdystan, Chuzestan, Beludżystan i Sistan, Azerbejdżan), oraz mając na uwadze, że wiąże się to z długotrwałym przetrzymywaniem oraz wyrokami śmierci dla niektórych członków tych mniejszości,
J. mając na uwadze, że członkowie wspólnoty religijnej bahaitów nie mogą praktykować swojej wiary, padają ofiarą poważnych prześladowań i są pozbawieni niemal wszystkich praw obywatelskich (np. praw własności, dostępu do szkolnictwa wyższego), a ich miejsca modlitwy są niszczone,
K. ubolewając nad faktem, że Iran nadal nie dotrzymał międzynarodowych zobowiązań w zakresie zawieszenia wszelkiej działalności związanej ze wzbogacaniem uranu i przetwarzaniem paliwa, tak aby przywrócić przekonanie o całkowicie pokojowym charakterze swojego programu nuklearnego,
L. ubolewając nad faktem, że ani Wysoki Przedstawiciel UE – w następstwie dyskusji z irańskim negocjatorem ds. nuklearnych – ani dyrektor generalny MAEA nie byli w stanie donieść o pozytywnym rezultacie w postaci wypełnienia przez Iran wymogów Rady Bezpieczeństwa NZ,
M. mając na uwadze, że państwa członkowskie UE powinny powstrzymać się od wydalania Irańczyków ubiegających się o azyl, w tym osób prześladowanych ze względu na orientację seksualną lub przekonania religijne – np. chrześcijan – oraz że Grecja nie powinna dokonywać ekstradycji Mohammada Hassana Talebiego, Mohammada Hosseina Dżaafariego i Wahida Szokoohi Nii do Iranu,
Prawa człowieka
1. wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu pogorszenia sytuacji praw człowieka w Iranie w ciągu ostatnich lat; apeluje do władz Iranu o przestrzeganie zobowiązań wynikających z międzynarodowych standardów praw człowieka i instrumentów ratyfikowanych przez Iran, poprzez promowanie uniwersalnych wartości i przyznanie wszystkim osobom praw obywatelskich i swobód politycznych;
2. jest głęboko zaniepokojony gwałtownym wzrostem w ostatnim roku represji wobec organizacji społeczeństwa obywatelskiego w Iranie; wzywa władze Iranu do położenia kresu brutalnemu tłamszeniu praw obrońców kobiet, aktywistek w kampanii „milion podpisów”, ruchów studenckich, obrońców praw mniejszości, intelektualistów, nauczycieli, dziennikarzy, osób publikujących w Internecie i działaczy związków zawodowych;
3. przypomina rządowi Iranu o zobowiązaniach, jakie przyjął na siebie przez podpisanie Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych oraz Międzynarodowego paktu praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych, które to zobowiązania polegają na zachowaniu podstawowych praw człowieka, a zwłaszcza swobody przekonań, oraz wzywa do zwolnienia wszystkich więźniów ukaranych za przekonania;
4. jest zbulwersowany faktem, że odnotowano gwałtowny wzrost liczby egzekucji, przy czym wiele straconych osób występowało w niesprawiedliwych procesach;
5. wzywa Iran, żeby w pełni przestrzegał przepisów swojego kodeksu postępowania karnego i przyznał wszystkim jednostkom prawo do sprawiedliwego procesu, w szczególności umożliwiając im dostęp do prawnika od początku postępowania sądowego; nalega na bezwarunkowe zapewnienie odpowiedniej opieki medycznej tym więźniom, którzy mają słabe zdrowie;
6. z całą stanowczością potępia wyroki śmierci i egzekucje, jakie przeprowadza się w Iranie, w szczególności dotyczące przestępców młodocianych i nieletnich i/lub na nich wykonywane, oraz nalega na władze irańskie, żeby w odniesieniu do nieletnich przestrzegały uznanych na arenie międzynarodowej gwarancji prawnych, takich jak Konwencja praw dziecka ONZ;
7. wzywa władze irańskie, żeby stosowały w praktyce zakaz tortur, który prezes Sądu Najwyższego ogłosił w kwietniu 2004 r.;
8. wzywa parlament irański do zmiany irańskiego prawa prasowego i kodeksu karnego, tak aby dostosować je do Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych, a zwłaszcza do uchylenia wszelkich przepisów karnych sankcjonujących pokojowe wyrażanie opinii m.in. na łamach prasowych;
9. apeluje, aby liczne organy prasowe, które zamknięto lub poddano cenzurze, mogły prowadzić działalność na ustanowionych zasadach wolności prasy;
10. wzywa władze Iranu do przyspieszenia śledztwa w sprawie podejrzanych przypadków śmierci i zabójstw intelektualistów oraz działaczy politycznych, tak aby domniemani sprawcy stanęli przed wymiarem sprawiedliwości;
11. wzywa członków Madżilisu do pilnej zmiany kodeksu karnego, tak aby moratorium na ukamienowanie przekształcono w ostateczny zakaz, oraz do uchwalenia prawa delegalizującego egzekucję przestępców młodocianych i wykonywanie kary śmierci za akty homoseksualizmu czy cudzołóstwo;
12. wzywa władze irańskie do stosowania wszelkich wymaganych gwarancji procesowych w postępowaniach dotyczących kary śmierci oraz do ograniczenia zbioru czynów, za które grozi kara śmierci, co stanowiłoby pierwszy krok w kierunku całkowitego jej zniesienia; zwraca się do obywateli Iranu o wsparcie kampanii pod hasłem „Stop karze śmierci – świat decyduje”, którą zorganizowały Światowa Koalicja przeciwko Karze Śmierci (WCADP) i inne organizacje pozarządowe;
13. zwraca się do władz o przestrzeganie uznanych na arenie międzynarodowej gwarancji prawnych dla osób należących do mniejszości religijnych – uznanych oficjalnie lub nie; potępia obecny brak poszanowania praw mniejszości i żąda, aby mniejszości mogły wykonywać wszystkie prawa przyznane przez irańską konstytucję i prawo międzynarodowe; ponadto wzywa władze do usunięcia wszelkich form dyskryminacji z przyczyn religijnych lub etnicznych, czy też dyskryminacji osób należących do mniejszości, takich jak Kurdowie, Azerowie, Arabowie, Beludżowie i bahaici; wzywa zwłaszcza do zniesienia obowiązującego de facto zakazu praktykowania bahaizmu;
14. przyjmuje z zadowoleniem przegłosowanie przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucji, która w wyraźny i stanowczy sposób potępia naruszanie podstawowych praw człowieka w Iranie, oraz wzywa rząd Iranu do podjęcia pilnych środków mających na celu powstrzymanie ostatniej fali egzekucji w tym kraju;
15. zwraca się do Rady i Komisji o ścisłe monitorowanie wydarzeń w Iranie, a także o wskazywanie na konkretne przypadki naruszania praw człowieka; zwraca się do Rady i Komisji o przedstawianie sprawozdań z monitorowania sytuacji w Iranie;
16. proponuje wznowienie dialogu UE-Iran na temat praw człowieka, który przerwano w czerwcu 2004 r.;
17. potwierdza swoje poparcie dla wszystkich niezależnych organizacji pozarządowych w Iranie, które za pomocą dialogu prowadzą walkę o prawa demokratyczne;
18. wzywa Komisję, aby dołożyła wszelkich możliwych starań na rzecz wsparcia społeczeństwa obywatelskiego oraz wymiany akademickiej, społeczno-gospodarczej i kulturalnej między Europą i Iranem w interesie otwartego dialogu, zwłaszcza przez wykorzystanie nowego instrumentu na rzecz demokracji i praw człowieka (EIDHR);
Program nuklearny
19. podkreśla, że zdobycie przez Iran wojskowego potencjału nuklearnego byłoby nie do przyjęcia, i wzywa rząd Iranu do przekazania MAEA wyczerpujących, jasnych i wiarygodnych odpowiedzi, by rozwiązać wszystkie kwestie dotyczące działań nuklearnych Iranu, do ratyfikowania i wdrożenia protokołu dodatkowego do porozumienia o zabezpieczeniach oraz do pełnego wdrożenia uzupełniających je ustaleń dodatkowych;
20. podkreśla, że prowadzenie tych działań oraz stosowanie środków na rzecz przejrzystości, zgodnie z wymaganiami MAEA, stanowiłoby pozytywny krok w kierunku budowania zaufania UE i wspólnoty międzynarodowej wobec irańskiego programu nuklearnego;
21. potwierdza swoje pełne poparcie dla starań Rady w celu znalezienia wynegocjowanego z Iranem długoterminowego rozwiązania w kwestii jądrowej i podkreśla, że propozycje UE pozwalałyby Iranowi na rozwinięcie – wedle potrzeb – nowoczesnego przemysłu nuklearnego o charakterze cywilnym, a jednocześnie rozwiałyby obawy społeczności międzynarodowej;
22. potwierdza pełne poparcie dla rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ przyjętej zgodnie z rozdziałem VII art. 41 Karty Narodów Zjednoczonych i wzywa, aby podczas kolejnej Rady ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych postanowiono, jakie działania UE podejmie w świetle przyszłych decyzji, które ma podjąć Rada Bezpieczeństwa ONZ;
23. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Wysokiemu Przedstawicielowi ds. WPZiB, rządom i parlamentom państw członkowskich, Sekretarzowi Generalnemu ONZ, Radzie Praw Człowieka ONZ, prezesowi Sądu Najwyższego Iranu oraz rządowi i parlamentowi Islamskiej Republiki Iranu.