PROJEKT REZOLUCJI
14.5.2008
zgodnie z art. 103 ust. 2 Regulaminu
złożył Hannes Swoboda
w imieniu grupy politycznej PSE
w sprawie wzrostu cen żywności w Unii Europejskiej i krajach rozwijających się
B6‑0217/2008
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie wzrostu cen żywności w Unii Europejskiej i krajach rozwijających się
Parlament Europejski,
– mając na uwadze, że w tym roku mija 60. rocznica uchwalenia Powszechnej deklaracji praw człowieka,
– uwzględniając konkluzje światowego szczytu żywnościowego z 1996 r. oraz cel zmniejszenia liczby ludzi cierpiących głód o połowę do 2015 r.,
– uwzględniając zobowiązania zawarte w Międzynarodowym pakcie praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych ONZ, zwłaszcza w jego artykule 11 dotyczącym prawa do pożywienia, który podpisały i ratyfikowały wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej,
– uwzględniając Europejski konsensus w sprawie pomocy humanitarnej z dnia 18 grudnia 2007 r.,
– uwzględniając trwającą ocenę stanu WPR,
– uwzględniając sprawozdania Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC),
– uwzględniając bieżące negocjacje w sprawie rundy rozwojowej z Ad-Dauhy,
– uwzględniając deklarację z Kigali z dnia 22 listopada 2007 r. w sprawie sprzyjających rozwojowi umów o partnerstwie gospodarczym, przyjętą przez Wspólne Zgromadzenie Parlamentarne AKP-UE,
– uwzględniając art. 103 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że do lutego 2008 r. wzrost światowych cen pszenicy sięgnął 181% w ciągu 36 miesięcy, ceny ryżu wzrosły od stycznia o 141%, a ogólne ceny żywności na świecie wzrosły o 83%,
B. mając na uwadze, że 854 miliony ludzi na świecie cierpi głód lub niedożywienie (brak bezpieczeństwa żywnościowego), a liczba ta rośnie każdego roku o następne 4 miliony; mając na uwadze, że 170 milionów dzieci jest niedożywionych, a 5,6 miliona dzieci umiera rocznie w wyniku niedożywienia; mając na uwadze, że wraz ze wzrostem liczby ludności na świecie rośnie też zapotrzebowanie na żywność,
C. mając na uwadze, że prawo do pożywienia nie może być zdane na łaskę międzynarodowych spekulantów,
D. mając na uwadze, że według FAO wydatki na żywność stanowią 60-80% wydatków konsumpcyjnych w krajach rozwijających się i około 10-20% w krajach uprzemysłowionych; mając na uwadze, że wzrost cen żywności najboleśniej dotyka gospodarstwa domowe o niskim dochodzie,
E. mając na uwadze, że wzrost cen prowadzi do zjawiska zwanego „nowym obliczem głodu”, które polega na tym, że ludzi nie stać na zakup żywności, którą widzą na półkach sklepowych; mając na uwadze, że obecny kryzys nie jest jedynie kwestią podaży, ale także dostępności,
F. mając na uwadze, że istnieje pewne napięcie między potrzebą finansowania działań krótkoterminowych a potrzebą finansowania bardziej strukturalnych, długoterminowych środków oraz zajęcia się szerszym problemem niedożywienia, zdrowia i godnego życia, co ma podstawowe znaczenie dla zapewnienia spójności,
G. mając na uwadze, że Światowy Program Żywnościowy wskazuje, że do tej pory rozdysponowano należycie jedynie 260 mln z 750 mln dolarów potrzebnych do pokrycia zobowiązań na rok 2008,
H. mając na uwadze, że szereg krajów rozwijających się wykorzystuje tylko jedną trzecią, a nawet jedną czwartą swojej potencjalnej produkcji żywności,
I. mając na uwadze, że inflacja cen żywności jest jednym z głównych powodów, dla których EBC od czerwca ubiegłego roku utrzymuje główną stopę procentową na poziomie 4% i prawdopodobnie nie ogłosi zmiany tej decyzji w najbliższej przyszłości,
J. mając na uwadze potrzebę zintegrowanej reakcji politycznej na problem żywności oraz konieczność opracowania kompleksowej strategii w tym zakresie, obejmującej lepsze warunki życia, strategie socjalne, produktywność rolnictwa, zrównoważony rozwój, handel, technologie, paliwa pochodzenia rolniczego i krótkoterminową pomoc dla krajów ubogich; mając na uwadze, że strategia ta musi uwzględniać konieczność pogodzenia różnych celów; mając jednak na uwadze, że globalna współpraca może zapewnić ramy makroekonomiczne i zachęty potrzebne do trwałego rozwiązania tej kwestii,
K. mając na uwadze, że brak właściwego rozwiązania kryzysu żywnościowego może wywołać lawinę kryzysów pokrewnych, zagrażających postępowi społecznemu, handlowi, wzrostowi gospodarczemu, a nawet światowemu bezpieczeństwu politycznemu,
1. podkreśla fundamentalny charakter prawa do pożywienia oraz konieczność poprawy stałego dostępu każdego człowieka do żywności, która wystarcza do aktywnego i zdrowego życia; podkreśla, że państwa mają obowiązek ochrony, przestrzegania i zaspokajania tego prawa człowieka; zwraca uwagę, że fakt, iż 2 miliardy ludzi wciąż żyje w skrajnej nędzy, a 850 milionów ludzi cierpi codziennie głód, obrazuje regularne naruszanie prawa do pożywienia, zapisanego w prawie międzynarodowym w dziedzinie praw człowieka;
2. w związku z tym zwraca się do Rady o wzmożenie wysiłków na rzecz osiągnięcia milenijnych celów rozwoju poprzez potwierdzenie zobowiązań finansowych i przyjęcie wspólnotowego programu działania dotyczącego milenijnych celów rozwoju podczas czerwcowego szczytu Rady Europejskiej; program ten powinien określać konkretne etapy i działania w określonych ramach czasowych w kluczowych obszarach, takich jak edukacja, zdrowie, woda, rolnictwo, wzrost gospodarczy i infrastruktura, co przyczyni się do osiągnięcia milenijnych celów rozwoju do 2015 r. z myślą m.in. o likwidacji głodu do 2015 r.;
3. wzywa Radę do zapewnienia spójności wszystkich krajowych i międzynarodowych strategii politycznych dotyczących żywności ze zobowiązaniami wynikającymi z prawa do pożywienia; zwraca uwagę, że szczególnie polityka z zakresu rolnictwa i rybołówstwa, handlu i inwestycji oraz rozwoju i energii powinna przyczyniać się do wspierania całkowitego zaspokajania prawa do wystarczającej ilości żywności, nigdy natomiast do jego podważania; w tym kontekście podkreśla rolę UE w szukaniu rozwiązania światowego konfliktu żywnościowego i zagwarantowaniu długotrwałego bezpieczeństwa żywnościowego nie tylko w UE, ale także w krajach rozwijających się;
4. stanowczo potępia działalność podmiotów spekulujących światowymi artykułami spożywczymi, surowcami rolnymi i energią, które przyczyniają się do nasilenia niestabilności cen i pogłębienia światowego kryzysu żywnościowego; uważa, że nawet w gospodarce wolnorynkowej charakteryzującej się międzynarodowymi przepływami finansowymi niedopuszczalne jest czerpanie zysków z faktu, że niektórzy ludzie głodują;
5. w związku z tym stanowczo zaleca podjęcie wszelkich koniecznych środków, zwłaszcza zawieszenie niektórych kursów w celu zagwarantowania umiarkowanych cen, dzięki czemu możliwe będzie natychmiastowe zakończenie kryzysu, a w dłuższej perspektywie opracowanie odpowiednich przepisów pozwalających na lepszą regulację działalności spekulacyjnej; zaleca także zbadanie uprawnień i kompetencji krajowych organów nadzorczych w dziedzinie artykułów żywnościowych, tak aby zagwarantować, że są oni w stanie zapewnić stabilne i bezpieczne rynki oraz że spekulacje nie naruszają prawa do pożywienia;
6. zwraca uwagę, że obecny kryzys żywnościowy jest ściśle związany z kryzysem finansowym, podczas którego zastrzyki kapitału, dokonywane przez banki centralne w celu zapobieżenia bankructwom, mogły spowodować nasilenie inwestycji spekulacyjnych w artykuły spożywcze; wzywa Międzynarodowy Fundusz Walutowy i Forum Stabilności Finansowej do analizy tego „efektu ubocznego” i uwzględnienia go podczas przedstawiania globalnych rozwiązań; za skandaliczne uznaje strategie – otwarcie prowadzone między innymi przez KBC i Deutsche Bank – inwestowania w obecnej sytuacji w rynki żywnościowe, a także zachęcanie klientów do brania udziału w spekulacji, oraz ponownie wyraża silne poparcie dla etycznych inwestycji; w tym kontekście zwraca się do Komisji o przedstawienie w trybie pilnym konkretnych środków mających na celu zakaz oferowania, rozpowszechniania lub promowania w UE instrumentów finansowych, w tym ubezpieczeń i produktów ubezpieczeniowych związanych z funduszami inwestycyjnymi, których zyski pochodzą w całości lub częściowo ze spekulacji środkami żywnościowymi;
7. przypomina, że kryzys najdotkliwiej dotknął osoby z najmniej uprzywilejowanych warstw społecznych krajów rozwijających się oraz gospodarstwa domowe o niskim dochodzie; w związku z tym podkreśla, że wzrost cen żywności powoduje zwiększenie nierówności nie tylko w kontekście podziału między Północą a Południem, ale także wewnątrz naszych społeczeństw, ponieważ kryzys najbardziej dotyka osoby najbiedniejsze, co może prowadzić do globalnych niepokojów społecznych;
8. podkreśla potrzebę prowadzenia silnej polityki socjalnej w celu wzmocnienia pozycji ludności ubogiej i potrzebującej oraz złagodzenia skutków obecnego kryzysu żywnościowego; w związku z tym wzywa Komisję do przedłożenia postępowych wniosków dotyczących społecznej Europy; wzywa państwa członkowskie nie tylko do wspierania i promowania tych wniosków, ale także do podjęcia natychmiastowych kroków w celu wspomożenia obywateli stojących w obliczu wzrostu cen żywności; w tym kontekście podkreśla zasadniczą rolę redystrybucji, pomocy i dotacji dla konsumentów zagrożonych kryzysem, tak aby umożliwić im lepszy dostęp do żywności wysokiej jakości;
9. w tym kontekście wspiera mechanizm pomocowy dla osób potrzebujących w UE i z zadowoleniem przyjmuje obecne konsultacje publiczne, zapoczątkowane w tym obszarze przez Komisję Europejską; wzywa państwa członkowskie do uczestnictwa w tym mechanizmie wspólnotowym oraz do jego przestrzegania; podkreśla, że środki budżetowe przewidziane na ten mechanizm na rok 2008 i na kolejne lata powinny odzwierciedlać faktyczne potrzeby oraz nowe wymagania, jakie wynikają z obecnego kryzysu żywnościowego; zwraca się do Komisji o przedstawienie pełnych informacji na temat rodzaju wydatków finansowanych w ramach pozycji budżetu „pomoc dla osób potrzebujących”;
10. wzywa państwa członkowskie UE do zapewnienia dodatkowych środków na operacje pomocy żywnościowej poza granicami UE w celu stawienia czoła naglącej sytuacji spowodowanej obecnym kryzysem żywnościowym; niemniej jednak uważa, że należy ograniczyć zależność od operacji pomocy żywnościowej, i w związku z tym podkreśla konieczność podjęcia średnio- i długoterminowych działań mających na celu zapobieżenie bardziej szkodliwym skutkom i zajęcie się źródłem kryzysu;
11. wzywa Komisję i Radę do rozważenia, czy możliwe jest zwiększenie budżetu na pomoc żywnościową w 2008 i 2009 r., oraz do współpracy z Parlamentem w tym zakresie; podkreśla, że zwiększenie budżetu nie może odbyć się kosztem wydatków na pomoc humanitarną i rozwojową, ponieważ budżety te również będą napięte z uwagi na nowe wyzwania związane z bezpieczeństwem żywnościowym i zmianami klimatycznymi, ani kosztem żadnych innych priorytetów politycznych PE;
12. wzywa Komisję, aby w 2009 r. w sprawozdaniu z funkcjonowania porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 17 maja 2006 r. przeanalizowała również sytuację w zakresie finansowania pomocy żywnościowej w obecnych wieloletnich ramach finansowych (2007–2013);
13. z dużym zaniepokojeniem obserwuje nasilające się i zróżnicowane tendencje inflacyjne, wyraźnie związane z wyższymi cenami żywności i energii, wewnątrz UGW oraz w całej Unii Europejskiej; wzywa Radę ECOFIN, Eurogrupę, Komisję Europejską i EBC do wspólnego opracowania w trybie pilnym – przy ścisłej współpracy z Parlamentem Europejskim i partnerami społecznymi – aktywnej polityki makroekonomicznej i antyinflacyjnej, w tym polityki aktywnego inwestowania i polityki płacowej, a także obniżenia stóp procentowych w celu stabilizacji wzrostu gospodarczego i popytu; ponadto wzywa państwa członkowskie do zrównoważenia negatywnych skutków społecznych rosnących cen żywności i energii;
14. jest zdania, że czynniki przyczyniające się do wzrostu cen żywności muszą być analizowane w zintegrowany i kompleksowy sposób, a nie w odosobnieniu, ponieważ są ze sobą powiązane; podkreśla, że skutkami cen żywności należy się zająć na poziomie globalnym;
15. z zadowoleniem przyjmuje więc utworzenie grupy zadaniowej ONZ ds. światowych kryzysów żywnościowych pod przewodnictwem Sekretarza Generalnego ONZ Bana Ki-moona, której celem jest koordynacja wysiłków i przygotowanie spójnej międzynarodowej odpowiedzi na kryzys, który istotnie stanowi globalne wyzwanie; z zadowoleniem przyjmuje także skierowany do przywódców światowych apel Sekretarza Generalnego ONZ o wzięcie udziału w konferencji wysokiego szczebla w sprawie bezpieczeństwa żywnościowego, która odbędzie się w dniach 3–5 czerwca w Rzymie, i również zachęca ich do uczestnictwa;
16. przypomina o specyfice rynków rolniczych i potrzebie zapewnienia wewnętrznych oraz globalnych regulacji korzystnych dla siły nabywczej konsumentów, dochodów rolników i przemysłu przetwórczego; uważa, że rozwiązaniem obecnego kryzysu jest poprawa dostępu najuboższych ludzi na świecie do żywności, a nie podniesienie dotacji rolniczych lub środków protekcjonistycznych; wzywa Komisję do uwzględnienia tych rozważań w ramach oceny stanu WPR oraz do oceny przydatności istniejących instrumentów w świetle nowej rzeczywistości globalnej; w związku z tym przypomina, że podstawowym celem WPR jest zagwarantowanie stabilności rynków, bezpieczeństwa dostaw i przystępnych cen dla konsumentów, oraz podkreśla potrzebę istnienia WPR po 2013 r. z myślą o zapewnieniu zrównoważonej polityki żywnościowej UE przy jednoczesnym poszanowaniu trwałości, bezpieczeństwa i jakości produktów rolnych; uważa, że UE powinna objąć przewodnią rolę w promowaniu nowego wiejskiego modelu wszechstronnego rolnictwa, który oddzielałby politykę żywnościową od środków obejmujących produkty nieżywnościowe;
17. z zadowoleniem przyjmuje „nowe porozumienie” zaproponowane przez prezesa Banku Światowego Roberta Zoellicka jako sposób zwalczania głodu i niedożywienia na świecie poprzez połączenie pomocy nadzwyczajnej i długofalowych wysiłków na rzecz pobudzenia produkcyjności rolnictwa w krajach rozwijających się; wyraża nadzieję, że oznacza to odejście od polityki zalecanej dawniej przez Bank Światowy, obejmującej warunkowość i pośpiesznie przeprowadzaną liberalizację sektora rolnictwa, która zwiększyła podatność wielu krajów na zagrożenia;
18. przypomina, że aby konkurować cenowo na światowym rynku rolnym, kraje rozwijające się zachęcane są do koncentrowania produkcji na ograniczonej liczbie produktów przeznaczonych wyłącznie na eksport; przypomina również, że powoduje to rozwój monokultur, co prowadzi do rezygnacji z tradycyjnych metod produkcji żywności niezbędnych do zaopatrzenia w żywność okolicznych mieszkańców, do rosnącego uzależnienia od importu podstawowych produktów i do uwrażliwienia na niekontrolowane wahania na rynkach światowych;
19. popiera starania krajów, zwłaszcza rozwijających się, o zapewnienie swoim mieszkańcom dostępu do żywności; jest zdania, że należy dalej zwiększać rzeczywistą swobodę działań politycznych, aby umożliwić wprowadzanie krajowych przepisów i środków na rzecz rozwoju tego sektora; uważa Malawi za pozytywny przykład kraju rozwijającego się, w którym w ciągu ostatnich trzech lat produkcja żywności wzrosła dwukrotnie, i podkreśla, że UE odgrywa pewną rolę we wspieraniu tego rozwoju; wzywa Unię Europejską do pomocy w upowszechnianiu wiedzy o tym zjawisku, aby mogło ono służyć za wzór dla innych krajów rozwijających się;
20. wzywa do pilnego i zdecydowanego zwiększenia inwestycji w rolnictwo, rozwój obszarów wiejskich i działalności gospodarczej związanej z rolnictwem w krajach rozwijających się, zorientowanych na ubogich rolników i małe gospodarstwa bazujące na agroekologicznych systemach produkcji żywności; przypomina, że 75% najbiedniejszej ludności świata mieszka na obszarach wiejskich, ale na rolnictwo przeznacza się tylko 4% pomocy publicznej na rzecz rozwoju; dlatego też wzywa Komisję i państwa członkowskie do skuteczniejszego uwzględniania rolnictwa w ich polityce na rzecz rozwoju; podkreśla rolę organizacji pozarządowych i władz lokalnych w poszukiwaniu innowacyjnych rozwiązań w rolnictwie w ramach partnerstwa z mieszkańcami krajów rozwijających się, a także wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania i propagowania ich projektów;
21. podkreśla konieczność zapewnienia drobnym rolnikom w krajach ubogich, którymi są głównie kobiety, dostępu do ziemi, usług finansowych i kredytów, wysokoplennego materiału siewnego, systemów nawadniania i środków użyźniających; podkreśla, że inwestycje w sektorze rolnictwa muszą w większej mierze skupiać się na nawadnianiu, drogach wiejskich, badaniach i wiedzy na szczeblu lokalnym, czystej wodzie pitnej i edukacji, a także na wzmacnianiu miejscowej produkcji i wymiany handlowej; w związku z tym wzywa Komisję do położenia w swoich działaniach większego nacisku na te obszary i do wspierania organizacji producentów, mikrokredytów i innych programów usług finansowych oraz większych inwestycji w rolnictwie;
22. żąda włączenia wsparcia dla zrównoważonej polityki rolnej do wszystkich instrumentów dotyczących rozszerzenia i sąsiedztwa;
23. zauważa, że zmiany klimatyczne mogą przyspieszyć ograniczanie dostępu do zasobów naturalnych; wzywa Komisję do rozważenia dalszych środków w celu dostosowania do nowych wyzwań dotyczących zapewniania bezpieczeństwa żywnościowego i dostaw energii; podkreśla, że państwa członkowskie powinny wykorzystywać fundusze na rozwój obszarów wiejskich do lepszego dostosowywania rolnictwa i leśnictwa do zmian klimatycznych; jest zdania, że środki dostosowawcze w tych sektorach muszą zmierzać do zmniejszania podatności na zagrożenia i zwiększania równowagi zarówno środowiskowej, jak i gospodarczej; podkreśla w związku z tym potrzebę odpowiednich środków zapobiegania kryzysom i zarządzania ryzykiem; uważa, że stopniowe dostosowywanie sektora gospodarstw rolnych do nowych potrzeb wynikających ze zmian klimatycznych należy poddać analizie w ramach oceny stanu WPR;
24. podkreśla potrzebę współpracy w dziedzinie zmian klimatycznych między UE a krajami rozwijającymi się, zwłaszcza potrzebę transferu technologii i tworzenia potencjału; kładzie nacisk na fakt, że zmiany klimatyczne muszą być włączone do głównego nurtu całej współpracy UE na rzecz rozwoju, a także akcentuje fakt, że niektóre proste środki ochronne mogłyby pomóc rolnikom chronić uprawy przed suszą i innymi klęskami, i wzywa Komisję do przeanalizowania tego rodzaju środków;
25. jest świadomy faktu, że paliwa pochodzenia rolniczego wskazuje się jako jeden z czynników prowadzących do wzrostu cen żywności; uważa, że kwestii paliw pochodzenia rolniczego nie można traktować odrębnie, lecz należy podjąć ten problem jako element zintegrowanej reakcji na obecny kryzys żywnościowy; podkreśla jednak, że potrzeby żywnościowe powinny mieć pierwszeństwo wobec paliw pochodzenia rolniczego;
26. uważa, że należy zbadać społeczne, gospodarcze i środowiskowe skutki wzrostu produkcji paliw pochodzenia rolniczego pierwszej generacji; uważa ponadto, że należy również stale monitorować wpływ i rentowność handlową biopaliw kolejnych generacji i zintensyfikować wysiłki badawcze w tej dziedzinie; przypomina, że skutki biopaliw należy oceniać w odniesieniu do ich całościowego wpływu na środowisko i do ich aspektów społecznych, z uwzględnieniem ryzyka konkurencji między bezpieczeństwem energetycznym a bezpieczeństwem żywnościowym, szczególnie niepokojącym w przypadku podstawowych roślin jadalnych uprawianych również na paliwa pochodzenia rolniczego, np. kukurydzy i innych zbóż, co widać na przykładzie USA, gdzie według danych OECD zdecydowane zachęcanie do produkcji zbóż na paliwa pochodzenia rolniczego pośrednio i bezpośrednio wpłynęło na wzrost cen żywności; wzywa Komisję do zbadania potencjalnych szkodliwych skutków dopłat do upraw na paliwa pochodzenia rolniczego;
27. jest świadom konieczności osiągania wydajności energetycznej i różnicowania źródeł dostaw energii; dlatego też stale wzywa Komisję do ponownej oceny społecznych, środowiskowych i gospodarczych kosztów i korzyści płynących z paliw pochodzenia rolniczego i wszelkiego rodzaju biomasy wykorzystywanej do celów energetycznych, a także innych form energii odnawialnej, oraz do odpowiedniego dostosowania swoich wniosków, ze szczególnym uwzględnieniem regionów stojących wobec znacznego zagrożenia deficytem energetycznym;
28. podkreśla, że produkcja wszelkiego rodzaju biomasy do celów energetycznych musi spełniać ambitne i rygorystyczne kryteria dotyczące równowagi społecznej i trwałości różnorodności biologicznej i nie powinna prowadzić do negatywnych skutków społecznych ani konkurencji w zakresie wykorzystania gruntów; odnotowuje potencjał zrównoważonej produkcji paliw pochodzenia rolniczego, na przykład z odpadów lub na terenach zniszczonych ekologicznie; zauważa, że obecny cel, polegający na osiągnięciu 10% udziału biopaliw do 2020 r., może spełnić stawiane przed nim zadanie tylko wtedy, gdy będzie działał jako zachęta do tworzenia biopaliw drugiej i trzeciej generacji; odnotowuje w związku z tym wniosek Komisji w sprawie podwójnego liczenia biopaliw kolejnych generacji przy ocenie realizacji wiążącego 10% celu; jest gotów uwzględnić w swoich pracach legislacyjnych wniosek dotyczący ograniczenia importu paliw pochodzenia rolniczego do importerów, którzy ratyfikowali „co najmniej dziesięć” z listy dwudziestu umów międzynarodowych zawartej w dokumencie roboczym Komisji, w tym cztery umowy dotyczące kwestii środowiska (m.in. protokołu z Kioto) i osiem umów dotyczących prawa pracy (niekorzystanie z pracy dzieci, swoboda związków zawodowych itd.);
29. uważa, że otwieranie rynków rolnych musi być stopniowe, odpowiadać postępom poszczególnych krajów rozwijających się i opierać się na jakości; zauważa, że produkty newralgiczne, zaspokajające podstawowe potrzeby mieszkańców krajów rozwijających się, lub produkty mające szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa żywnościowego i rozwoju obszarów wiejskich w krajach rozwijających nie powinny być objęte pełną liberalizacją, aby zapobiec nieodwracalnym szkodom dla miejscowych producentów;
30. uznaje, że liberalizacja handlu rolnymi produktami żywnościowymi i podstawowymi towarami rolnymi postawiła wiele małych gospodarstw w krajach rozwijających się, zwłaszcza najsłabiej rozwiniętych, przed wieloma nowymi wyzwaniami; zauważa, że wiele małych gospodarstw często prowadzą kobiety, na których spoczywa główna odpowiedzialność za wyżywienie rodziny i lokalnych społeczności, i że niezmierne ważne jest, by pomóc im radzić sobie z zewnętrzną konkurencją;
31. stanowczo apeluje o większą spójność między polityką handlową a polityką na rzecz rozwoju, o znaczne zwiększenie udziału małych producentów i pracowników w zyskach ze światowego handlu towarami, o podniesienie bezpieczeństwa żywnościowego oraz o podjęcie działań na rzecz zapewnienia, że niesprawiedliwy handel nie przeszkodzi w trwałym rozwoju;
32. wyraża opinię, że aby zagwarantować bezpieczeństwo żywnościowe i trwały rozwój oraz pomóc zwalczać ubóstwo, należy przyjmować całe prawodawstwo europejskie i międzynarodowe z myślą o tych problemach i uwzględniać w międzynarodowych przepisach i porozumieniach handlowych prawa gospodarcze i społeczne, w tym prawo do pożywienia; jest zdania, że zarówno UE, jak i społeczność międzynarodowa powinny włączyć te cele do wszystkich dziedzin swojej polityki; podkreśla, że kryzys światowy dobitnie wskazuje na potrzebę poprawy światowego zarządzania żywnością, handlem i pomocą;
33. podkreśla, że UE musi wspierać preferencyjny asymetryczny system negocjacji handlowych z krajami rozwijającymi się, aby umożliwić im utrzymanie na swoich rynkach określonego zarządzania dostawami i innych narzędzi na rzecz rozwoju;
34. podkreśla, że w obecnych negocjacjach dotyczących umów o partnerstwie gospodarczym priorytetem Komisji musi być odpowiadanie na potrzeby rozwojowe wyrażane przez kraje AKP; przestrzega, że umowy o partnerstwie gospodarczym w obecnej formie stanowią poważne zagrożenie, gdyż mogą ograniczać pole działań politycznych krajów rozwijających się, uniemożliwiając im wspieranie rolnictwa i podnoszenie wydajności produkcji, a także wprowadzając konkurencję szokową ze strony produktów europejskich, zdecydowanie bardziej konkurencyjnych, co może zdestabilizować lokalne rynki rolne krajów AKP i zwiększyć ich uzależnienie żywnościowe; przypomina, że aby stawić czoła temu wyzwaniu, umowom o partnerstwie gospodarczym musi towarzyszyć obiecane dalsze finansowanie pomocy na rzecz wymiany handlowej (2 mld euro rocznie do 2010 r.) i wspieranie integracji regionalnej;
35. podkreśla potrzebę pomyślnego, prorozwojowego zakończenia rundy z Ad-Dauhy; zaznacza również, że kraje rozwinięte powinny bardziej zdecydowanie zaangażować się w reformę swoich dopłat dla rolników poprzez światowy układ w sprawie handlu; zwraca uwagę na potrzebę zdyscyplinowania dopłat prowadzących do dumpingu lub zmniejszających szanse eksportowe krajów rozwijających się; podkreśla również konieczność ułatwień i współpracy handlowej, mających pomóc przesyłać żywność szybciej i taniej tam, gdzie jest potrzebna; przypomina w związku z tym starania Komisji o zawarcie porozumienia handlowego w WTO, które pomogłoby podnieść dochody krajów rozwijających się i złagodzić problem dostępu do żywności, ponieważ na mniej zafałszowanym rynku i przy niezbędnych środkach towarzyszących w odpowiedzi na wyższe ceny wzrosną też dostawy żywności; podkreśla, że wyniki rundy z Ad-Dauhy powinny przynieść krajom rozwijającym się pozytywne zachęty do inwestowania w produkcję rolną i w produkcję żywności;
36. uważa, że niezbędne są krajowe środki polityczne mające na celu skorygowanie zafałszowania rynku i nie zagrażające dostawom, należy jednak zrezygnować z ograniczeń eksportowych; w tym kontekście wyraża zaniepokojenie sugestiami o istnieniu „kartelu” ryżowego;
37. zachęca Komisję do popierania wniosków dotyczących włączenia do obecnej rundy negocjacji w WTO działań dotyczących cen podstawowych produktów żywnościowych;
38. ponownie apeluje do Komisji i Rady o propagowanie sprawiedliwego handlu i innych etycznych systemów przyczyniających się do podniesienia standardów społecznych i środowiskowych poprzez wspieranie małych i marginalizowanych producentów w krajach rozwijających się oraz gwarantowanie sprawiedliwszych cen i dochodów, a także zachęca władze publiczne w Unii Europejskiej do włączenia kryteriów dotyczących sprawiedliwego handlu i trwałego rozwoju do polityki zamówień publicznych i zakupów;
39. wzywa Komisję do zbadania wpływu koncentracji sektora supermarketów w UE na małe przedsiębiorstwa, dostawców, pracowników i konsumentów oraz do przeprowadzenia oceny wszelkich przypadków niewłaściwego wykorzystywania siły nabywczej wynikającej z takiej koncentracji, w szczególności jej wpływu na ceny żywności; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w 2009 r. w ramach przeglądu jednolitego rynku przygotowane zostanie sprawozdanie dotyczące przyczyn złego funkcjonowania usług detalicznych, i zwraca się do Komisji o zaproponowanie odpowiednich środków, w tym zasad ochrony konsumentów, pracowników i producentów przed wszelkimi wskazanymi nadużyciami i negatywnym wpływem;
40. podkreśla, że obecny kryzys żywnościowy dowodzi potrzeby wspierania stabilności politycznej, integracji regionalnej, demokracji i praw człowieka, nie tylko w UE, ale na całym świecie; dlatego też wzywa wszystkie zainteresowane strony, by zajmując się obecnym kryzysem żywnościowym i rozwiązując długofalowe problemy dotyczące bezpieczeństwa żywnościowego, propagowały wartości humanistyczne i demokratyczne oraz zasady państwa prawa;
41. zobowiązuje przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz współprzewodniczącym Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE i Parlamentu Panafrykańskiego.