MOZZJONI GĦAL RIŻOLUZZJONI
7.7.2008
imressqa skond l-Artikolu 103(2) tar-Regoli ta' Proċedura
- –Michael Gahler, Maria Martens u Geoffrey Van Orden, f'isem il-Grupp PPE-DE
- –Josep Borrell Fontelles, Ana Maria Gomes, Alain Hutchinson, Glenys Kinnock u Pasqualina Napoletano, f'isem il-Grupp PSE
- –Fiona Hall, Sarah Ludford, Johan Van Hecke, Thierry Cornillet u Elizabeth Lynne, f'isem il-Grupp ALDE
- –Konrad Szymański, Adam Bielan, Hanna Foltyn-Kubicka, Ryszard Czarnecki, Mieczysław Edmund Janowski, Ewa Tomaszewska u Eoin Ryan, f'isem il-Grupp UEN
- –Frithjof Schmidt, f'isem il-Grupp Verts/ALE
B6‑0347/2008
Riżoluzzjoni tal-Parlament Ewropew dwar is-sitwazzjoni fiż-Żimbabwe
Il-Parlament Ewropew,
– wara li kkunsidra r-riżoluzzjonijiet preċedenti tiegħu dwar iż-Żimbabwe, partikolarment dik ta' l-24 ta' April 2008,
– wara li kkunsidra l-Pożizzjoni Komuni 2008/135/CFSP tal-Kunsill tat-18 ta' Frar 2008, li ġġeddet sa l-20 ta' Frar 2009 l-miżuri restrittivi kontra ż-Żimbabwe, imposti skond il-Pożizzjoni Komuni 2004/161/CFSP,
– wara li kkunsidra l-Konklużjonijiet tal-Kunsill dwar iż-Żimbabwe adottati fis-26-27 ta' Mejju 2008 u fid-29 ta' April 2008,
– wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni dwar il-perjodu ta' ballottaġġ ta' l-elezzjoni li ġejja fiż-Żimbabwe, adottata mill-Kummissjoni Afrikan dwar id-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Popli (il-Kummissjoni Afrikana) li ltaqgħet waqt it-43 Sessjoni Ordinarja tagħha f'Ezulwini, ir-Renju tas-Sważiland bejn is-7 u t-22 ta' Mejju 2008,
– wara li kkunsidra r-rapport tal-Missjoni Parlamentari ta' Osservazzjoni ta' l-Elezzjoni Pan-Afrikana tad-29 ta' Marzu 2008 dwar l-armonizzazzjoni ta' l-elezzjonijiet fir-Repubblika taż-Żimbabwe,
– wara li kkunsidra l-Konklużjonijiet tal-Presidenza tal-Kunsill Ewropew tad-19-20 ta' Ġunju 2008, li jikkonfermaw il-prontezza ta' l-UE biex tadotta miżuri addizzjonali kontra dawk responsabbli għall-vjolenza,
– wara li kkunsidra l-istqarrija preliminari tal-Missjoni ta' Osservazzjoni ta' l-Elezzjoni tal-Komunità għall-Iżvilupp ta' l-Afrikan tan-Nofsinhar (SADC) dwar il-ballottaġġ presidenzjali fiż-Żimbabwe u ta' l-elezzjonijiet parzjali tal-Kamra ta' l-Assemblea tad-29 ta' Ġunju,
– wara li kkunsidra l-istqarrija interim tal-Missjoni Parlamentari ta' Osservazzjoni ta' l-Elezzjoni Pan-Afrikana tat-30 ta' Marzu 2008 dwar il-ballottaġġ presidenzjali u l-elezzjonijiet parzjali fiż-Żimbabwe,
– wara li kkunsidra l-istqarrija preliminari tal-Missjoni Parlamentari ta' Osservazzjoni ta' l-Elezzjoni ta' l-Unjoni Afrikana tad-29 ta' Ġunju 2008,
– wara li kkunsidra r-riżoluzzjoni dwar iż-Żimbabwe adottata fil-11-il Samit ta' l-Unjoni Afrikana, li sar f'Sharm el-Sheikh fit-30 ta' Ġunju-1 ta' Lulju 2008,
– wara li kkunsidra l-Artikolu 103(2) tar-Regoli ta' Proċedura tiegħu,
A. billi l-ballottaġġ presidenzjali sar fis-27 ta' Ġunju 2008 minkejja l-irtirar tal-kandidat presidenzjali Tsvangirai minħabba li żdiedu l-vjolenza u r-restrizzjonijiet fuq il-partit ta' l-oppożizzjoni u l-partitarji,
B. billi osservaturi mill-SADC, il-Parlament Pan-Afrikan u l-Unjoni Afrikana qalu li l-ballottaġġ kien imfixkel mill-vjolenza u ma laħaqx l-istandards ta' l-Unjoni Afrikana u l-SADC u ma rriflettiex ir-rieda tal-poplu,
C. billi l-elezzjonijiet għall-Kamra ta' l-Assemblea taż-Żimbabwe, għas-Senat taż-Żimbabwe, għall-Presidenza, u għall-entitajiet tal-gvern lokali seħħew fid-29 ta' Marzu 2008,
D. billi skond riżultati uffiċjali li ngħataw mill-Kummissjoni Elettorali taż-Żimbabwe, il-partit ta' l-oppożizzjoni l-MDC rebaħ maġġoranza ta' siġġijiet fl-Assemblea, waqt li s-Sur Morgan Tsvangirai rebaħ 47.9% u s-Sur Robert Mugabe rebaħ 43.2% tal-voti fl-elezzjoni presidenzjali,
E. billi r-riżultati ta' l-elezzjoni presidenzjali damu ma ħarġu għal xi ġimgħat, dewmien li tellef il-kredibilità u t-trasparenza tal-proċess elettorali,
F. billi Robert Mugabe ddikjara, qabel il-ballottaġġ elettorali, li l-Moviment għall-Bidla Demokratika ta' l-oppożizzjoni (MDC) qatt mhu se jiggverna liż-Żimbabwe u li hu kien lest jiġġieled kontrihom biex ma jħallihomx jieħdu l-poter,
G. billi fit-tħejjija għat-tieni fażi ta' l-elezzjoni presidenzjali attivisti u partitarji ta' l-oppożizzjoni sofrew vjolenza sponsorjata mill-istat, tortura, intimidazzjoni u arresti arbitrarji, u skond l-MDC għallinqas 86 partitarju tagħha ġew maqtula u 200,000 spustati minn darhom,
H. billi, waqt il-kampanja elettorali, is-Sur Tsvangirai kien arrestat diversi drabi, kien segwit minn suldati armati u mġiegħel jistkenn fl-Ambaxxata Olandiża f'Harare,
I. billi s-Segretarju Ġenerali ta' l-MDC, is-Sur Tendai Biti, kien arrestat fit-12 ta' Ġunju u akkużat b'sovversjoni u tradiment,
J. billi l-midja ta' l-istat ipprojbixxiet reklami tal-kampanja ta' l-MDC, u għalhekk impediet li jkun hemm kampanja elettorali ħielsa u ġusta; billi r-rally ta' l-MDC ippjanat għat-22 ta' Ġunju 2008 f'Harare kien imfixkel minn partitarji vjolenti ta' ZANU-PF,
K. billi fl-24 ta' Ġunju il-President ta' l-ANC Jabob Zuma ddeskriva s-sitwazzjoni fiż-Żimbabwe bħala 'mingħajr kontroll', u sejjaħ għal intervent urġenti min-Nazzjonijiet Uniti u mill-SADC,
L. billi l-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU fl-aħħar ikkundanna unanimament il-kampanja ta' vjolenza li saret mill-Gvern taż-Żimbabwe, għalkemm ma wasalx li jiddikjara din l-elezzjoni bħala illeġittima, minħabba l-oġġezzjoni ta' l-Afrika t'Isfel,
M. billi ġurnalisti kienu ffastidjati u intimidati u l-ġurnalisti barranin ma tħallewx jidħlu fil-pajjiż,
N. billi l-pulizija arbitrarjament arrestat attivisti tas-soċjetà ċivili, inklużi membri ta' gruppi ċiviċi ta' diversi Knejjes f'Harare, u numru ta' NGOs u aġenziji ta' l-għajnuna kellhom jissospendu l-operazzjonijiet tagħhom,
O. billi d-'diplomazija tas-silenzju' tal-President Mbeki matul is-snin sfortunatament ma ħalliet l-ebda riżultat tanġibbli fir-rigward tas-sitwazzjoni politika fiż-Żimbabwe waqt li s-simpatiji magħrufa tiegħu għal Mugabe eventwalment wasslu biex l-oppożizzjoni fiż-Żimbabwe tirrifjutah bħala medjatur,
P. billi l-kriżi fiż-Żimbabwe qed tħalli effetti sinifikanti fuq il-pajjiżi ġirien, l-aktar l-Afrika t'Isfel,
Q. billi skond rapport ta' l-Organizzazzjoni dwar l-Ikel u l-Agrikoltura u l-Programm Dinji ta' l-Ikel madwar żewġ miljun persuna se jkunu mingħajr ikel bejn ix-xahar li ġej u Settembru fiż-Żimbabwe, u din il-figura mistennija li tikber għal 5.1 miljun bejn Jannar u Marzu 2009,
R. billi wieħed minn kull għaxart itfal fiż-Żimbabwe imutu qabel ma jagħlqu l-ħames snin u li l-medja ta' l-għomor tal-ħajja hi ta' 37 sena,
1. Jenfasizza li l-elezzjonijiet tas-27 ta' Ġunju ma jistgħux jitqiesu bħala leġittimi, u jilqa' b'sodisfazzjon l-istqarrija tat-28 ta' Ġunju tal-Presidenza ta' l-UE li b'mod ċar tiddikjara din il-pożizzjoni;
2. Jikkundanna bil-qawwa l-kampanja ta' vjolenza sponsorjata mill-gvern kontra l-oppożizzjoni politika qabel it-tieni fażi ta' l-elezzjonijiet Presidenzjali, li rriżultat fil-qtil, l-arrest arbitrarju u l-fastidju ta' attivisti u partitarji ta' l-oppożizzjoni kif ukoll ta' difensuri tad-drittijiet tal-bniedem;
3. Iqis li l-kampanja ta' vjolenza, theddid u intimidazzjoni kontra l-oppożizzjoni għamlitha impossibbli li jkun hemm ballottaġġ għall-elezzjoni presidenzjali ħieles u ġust, kif magħruf sew mill-komunità internazzjonali, inklużi l-osservaturi Afrikani ta' l-elezzjoni u mexxejja Afrikani;
4. Jilqa' b'sodisfazzjon l-istqarrijia presidenzjali ta' l-UNSC li tikkundanna l-mod kif saret l-elezzjoni presidenzjali fiż-Żimbabwe;
5. Jistieden lill-pajjiżi Afrikani u lill-komunità internazzjonali kollha biex tirrifjuta li tirrikonoxxi r-reġim ta' Mugabe;
6. Jistieden lill-Unjoni Afrikana, lill-SADC u lin-NU biex jiffaċilitaw proċess inklussiv ta' medjazzjoni bi skadenzi ċari għal negozjati, li jippermetti soluzzjoni rapida u pożittiva għall-kriżi taż-Żimbabwe, ibbażata fuq elezzjonijiet ħielsa u ġusti;
7. Jenfasizza li biex l-isforz ta' medjazzjoni iwassal għal djalogu nazzjonali sodisfaċenti u produttiv, il-parteċipanti esterni minbarra l-President Mbeki għandhom ikunu involuti, u d-djalogu intern m'għandux ikun ristrett għaż-żewġ partiti politiċi, imma għandu jinkludi parteċipanti oħra tas-soċjetà ċivili bħal NGOs, Knejjes, u trade unions;
8. Isejjaħ biex ikun hemm soluzzjoni negozjata għall-kriżi attwali, li twassal għall-ħolqien ta' amministrazzjoni tranżizzjonali, b'mandat biex tintemm il-vjolenza sponsorjata mill-gvern, ikunu demobilizzati l-militias, jitneħħew il-liġijiet ripressivi, tissolva l-kriżi umanitarja, ikun hemm stabilità ekonomika, jinbeda proċess inklussiv u kostituzzjonali ta' reviżjoni, u terġa titwaqqaf il-Kummissjoni Elettorali taż-Żimbabwe (ZEC) sabiex jinħolqu l-kundizzjonijiet għal elezzjonijiet presidenzjali ħielsa u ġusti fil-futur qarib taħt il-partroċinju ta' l-Unjoni Afrikana u n-NU;
9. Jistieden lin-NU sabiex tniedi investigazzjoni sħiħa u indipendenti dwar il-vjolazzjonijiet tad-drittijiet tal-bniedem li saru u tinsisti li dawk responsabbli ma jitħallewx mingħajr ma jieħdu li ħaqqhom u għandhom jitressqu quddiem tribunal kompetenti u imparzjali;
10. Jenfasizza l-ħtieġa ta' riabilitazzjoni tal-vittmi u jitlob għal miżuri tranżizzjonali ta' ġustizzja, flimkien mat-twaqqif ta' Kummissjoni tal-Verità u r-Rikonċiljazzjoni;
11. Jilqa' b'sodisfazzjon il-pożizzjoni ta' numru sew ta' pajjiżi Afrikani, kif ukoll ta' grupp kbir ta' personalitajiet Afrikani rispettati sew, inkluż Nelson Mandela, Desmond Tutu u Kofi Annan, li tikkundanna s-sitwazzjoni fiż-Żimbabwe, u tinkoraġġihom biex b'mod konkret jimpenjaw ruħhom għal soluzzjoni politika u demokratika;
12. Jappoġġja lil Botswana fis-sejħiet tagħha biex iż-Żimbabwe tkun sospiża mill-forums Afrikani sakemm jinżammu elezzjonijiet ħielsa u ġusti;
13. Jitlob lill-Afrika t'Isfel biex tassumi rwol ewlieni fir-reġjun ta' l-SADC għall-futur taż-Żimbabwe u jiddispjaċih sew dwar ir-rifjut ta' l-Afrika t'Isfel fil-UNSC li tiddikjara din l-elezzjoni illeġittima;
14. Jitlob lill-komunità internazzjonali biex iżżid il-pressjoni diplomatika fuq ir-reġim ta' Mugabe biex immedjatament iwaqqaf kull vjolenza, u jippermetti lill-Parlament li kien elett tliet xhur ilu li jiltaqa';
15. Jistieden lill-Kunsill biex jintensifika s-sanzjoni immirati kontra membri tar-reġim ta' Mugabe u persuni oħra responsabbli mill-vjolazzjonijiet gravi tad-drittijiet tal-bniedem, jekk l-isforzi ta' medjazzjoni ma jkunux aċċettati u jekk il-vjolenza sponsorjata mill-istat ma tieqafx, u sabiex jinsisti dwar sanzjonijiet li għandhom ikunu adottati fuq livell tan-NU, inkluż embargo ta' l-armi kif ukoll iffriżar komprensiv ta' l-assi kollha tal-gvern u tal-partit fit-tmexxija; jenfasizza l-ħtieġa li jkunu implimentati b'mod strett is-sanzjonijiet u li jkun hemm koordinazzjoni mal-komunità internazzjonli kollha sabiex tiġi żgurata l-effettività tagħhom u ma jkunx hemm evażjonijiet;
16. Jinsisti li miżuri koersivi bħal dawn għandhom isemmu u jagħmlu diżunur lil dawk in-negozjanti responsabbli għall-finanzjament tar-reġim ripressiv ZANU-PF, kif ukoll li ma jħallulhomx id-dritt ta' residenza fl-Ewropa, u ma jagħtux aċċess għall-membri tal-familji tagħhom għal impjieg jew għal istituzzjonijiet edukattivi, kif ukoll jesponu isimhom lill-azzjonisti tal-banek internazzjonali li jservu biex jgħaddu l-qliegħ b'mod korrott, u jipprovdu self u investiment bħal Barclays Bank, Standard Chartered u oħrajn; jinkoraġġixxi kumpaniji Ewropej u internazzjonali oħra biex jirrevedu kull attività li tippermetti lir-reġim aċċess għal munita soda u, f'dan il-kuntest, jilqa' b'sodisfazzjon id-deċiżjoni ta' Tesco u Giesecke u Devrient biex itemmu r-relazzjonijiet ta' kummerċ maż-Żimbabwe;
17. Jistieden, għalhekk, lill-Istati Membri biex ma jagħtu l-ebda viża lil Mugabe, lill-kabinett tiegħu u lit-tmexxija ta' ZANU-PF għal skopijiet nazzjonali jew internazzjonali fuq territorju ta' l-UE, għaliex huma jirrapreżentaw reġime de facto illeġittimu, u ma jistgħux jitolbu l-ebda privileġġ skond il-konvenzjonijiet internazzjonali relevanti dwar libertajiet u privileġġi;
18. Jistieden lill-Istati Membri, lill-Kunsill u lill-Kummissjoni sabiex iżidu l-ħidma diplomatika mal-gvernijiet Afrikani, l-SADC u l-Unjoni Afrikana kif ukoll ma' parteċipanti oħra importanti, inkluż il-gvern Ċiniż, sabiex jidentifikaw pożizzjonijiet komuni dwar il-kriżi taż-Żimbabwe;
19. Jistieden liċ-Ċina u lil-Libja biex ma jkomplux jagħtu appoġġ lir-reġim ta' Mugabe;
20. Jistieden lill-Kunsill u lill-Kummissjoni sabiex jimpenjaw lilhom infushom speċifikament ma' l-Afrika t'Isfel, bħala l-pajjiż ewlieni tar-reġjun, ħalli jesprimu t-tħassib serju tagħna għan-nuqqas ta' kwalunkwe riżultat ta' medjazzjoni tanġibbli f'dawn l-aħħar snin fir-rigward tal-kriżi taż-Żimbabwe, biex juru li l-impatt tal-kriżi fuq pajjiżi ġirien, inkluż l-Afrika t'Isfel, m'għandux jitħalla mingħajr ma jingħata attenzjoni fir-reġjun u sabiex jiċċaraw li l-appoġġ politiku u ekonomiku kontinwu lir-reġim ta' Mugabe jista' jkollu effetti negattivi fuq ir-relazzjonijiet bejn l-UE u l-Afrika t'Isfel;
21. Jistieden lill-Kunsill biex jinsisti dwar miżuri effettivi u tanġibbli ta' prevenzjoni tal-konflitt internazzjonali u miżuri ta' mitigazzjoni, jekk meħtieġ permezz ta' l-iskjerament rapidu tal-forzi taż-żamma tal-paċi ta' l-Unjoni Afrikana u tan-NU;
22. Iħeġġeġ biex il-persuni arrestati għal raġunijiet politiċi jinħelsu;
23. Jinnota l-impatt devastanti li l-kriżi politika qed ikollha fuq il-poplu taż-Żimbabwe u jistieden lill-Gvern ta' Mugabe sabiex ineħħi r-restrizzjonijiet kollha kontra aġenziji ta' l-għajnuna umanitarja u sabiex jiżgura li l-għajnuna umanitarja tista' titwassal bi qbil mal-prinċipji ta' l-umanità, in-newtralità, l-imparzjalità u l-indipendenza;
24. Jistieden lill-gvern taż-Żimbabwe biex immedjatament ineħħi l-armi minn idejn il-miliżja żagħżugħa u l-veterani tal-gwerra u jiddemobilizzahom kif ukoll jieħu passi kontra individwi li wettqu vjolazzjonijiet tad-drittijiet tal-bniedem;
25. Jikkundanna l-fatt li uffiċjal tad-drittijiet tal-bniedem tan-Nazzjonijiet Uniti kien imkeċċi miż-Żimbabwe ġimgħa qabel l-elezzjonijiet ippjanati, u jistieden lill-gvern biex jagħti aċċess bla tfixkil lill-istaff tan-NU;
26. Jistieden lill-awtoritajiet ta' l-Afrika t'Isfel sabiex itemmu d-deportazzjoni ta' refuġjati li ġejjin miż-Żimbabwe u jagħtuhom status temporanju sakemm ikun possibbli li jirritornaw lura b'mod sikur;
27. Jistieden lill-Kummissjoni biex iżżid l-appoġġ għad-difensuri tad-drittijiet tal-bniedem u tieħu azzoni malajr meta jkun hemm ħtieġa umanitarja addizzjonali kkawżata mill-kriżi politika, partikolarment fir-rigward tal-bżonnijiet u tas-sikurezza tal-persuni li huma spustati f'pajjiżhom;
Juri tħassib dwar it-tbassir ta' żieda ta' bejn l-10% u l-40% ta' persuni miż-Żimbabwe li jaqsmu l-fruntieri fil-ġimgħat li ġejjin; jinnota li fost il-migranti, it-tfal se jkunu partikolarment f'sitwazzjoni vulverabbli, f'riskju ta' abbuż, u furzati li jagħmlu xogħol perikoluż bħal dak fil-minjieri, iħaddmu makkinarju tal-biedja jew xogħol relatat mas-sess biex jibqgħu jgħixu;
29. Jistieden lill-UE sabiex twaqqaf kwalunkwe għajnuna li qed titqassam permezz ta' l-awtoritajiet taż-Żimbabwe u biex tindirizzaha minflok permezz ta' istituzzjonijiet indipendenti nazzjonali u internazzjonali;
30. Jinsisti dwar il-ħtieġa li jkunu rispettati x-xewqat demokratiċi tal-poplu taż-Żimbabwe; iħeġġeġ lil dawk kollha li jixtiequ jieħdu sehem fil-ġejjieni taż-Żimbabwe sabiex jikkoperaw mal-forzi tal-bidla demokratika;
31. Jistieden lill-Gvern taż-Żimbabwe biex jirrispetta l-impenji tiegħu stess favur prinċipji demokratiċi, id-drittijiet tal-bniedem u l-istat tad-dritt bħala firmatarju tat-Trattat SADC u tal-Protokolli relattivi, inkluż il-protokoll elettorali ta' l-SADC, ta' l-Att Kostituttiv ta' l-Unjoni Afrikana, tal-Karta Afrikana tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Popli u tas-Sħubija Ġdida għall-Iżvilupp ta' l-Afrika;
32. Jistieden lil dawk ta' rieda tajba fl-istrutturi tar-reġim u fiz-ZANU-PF sabiex iwarrbu l-forzi anti-demokratiċi u jieħdu azzjoni ħalli jikkoperaw mal-MDC biex iġibu bidla rapida qabel ikun tard wisq;
33. Jagħti istruzzjonijiet lill-President tiegħu biex jgħaddi din ir-riżoluzzjoni lill-Kunsill, lill-Kummissjoni, lill-gvernijiet u l-parlamenti ta' l-Istati Membri, lill-gvernijiet tal-pajjiżi tal-G8, lill-gvernijiet u lill-parlamenti taż-Żimbabwe u ta' l-Afrika t'Isfel, lis-Segretarju Ġenerali tal-Commonwealth, lis-Segretarju Ġenerali tan-Nazzjonijiet Uniti, liċ-Chairpersons tal-Kummissjoni u tal-Kunsill Eżekuttiv ta' l-Unjoni Afrikana, lill-Parlament Pan-Afrikan, u lis-Segretarju Ġenerali u l-gvernijiet ta' l-SADC u lill-Forum Parlamentari tiegħu.