ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ
17.9.2008
σύμφωνα με το άρθρο 108, παράγραφος 5, του Κανονισμού
των βουλευτών: Hannes Swoboda και Robert Goebbels
εξ ονόματος της Ομάδας PSE
σχετικά με την αύξηση των τιμών της ενέργειας
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B6-0428/2008
B6‑0436/2008
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την αύξηση των τιμών της ενέργειας
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με τίτλο «Ενεργειακή πολιτική για την Ευρώπη» (COM(2007)0001),
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 8ης και 9ης Μαρτίου 2007, καθώς και το σχέδιο δράσης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (2007-2009) για μια ενεργειακή πολιτική για την Ευρώπη (ΕΠΕ),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 26ης Σεπτεμβρίου 2007 με τίτλο "Προς μια κοινή εξωτερική ευρωπαϊκή πολιτική για την ενέργεια",
– έχοντας υπόψη το άρθρο 108, παράγραφος 5, του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά την τελευταία τριετία οι τιμές έχουν υπερτριπλασιαστεί, και, δεδομένου ότι πάνω από το 37% της ενέργειας που καταναλώνεται στην ΕΕ προέρχεται από το πετρέλαιο, τούτο έχει καταστροφικό αντίκτυπο στις οικονομίες και τα νοικοκυριά της ΕΕ,
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πληθωρισμός των τιμών της ενέργειας είναι ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους η ΕΚΤ άφησε το βασικό της επιτόκιο αμετάβλητο στο 4% από τον Ιούνιο του 2007 και δεν αναμένεται να ανακοινώσει οποιαδήποτε αλλαγή στο εγγύς μέλλον,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η τιμή του πετρελαίου επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, όπως: την έλλειψη επενδύσεων για έρευνα και ικανότητα διύλισης· τη σημαντική αύξηση της ζήτησης πετρελαίου τα τελευταία χρόνια, με πρόβλεψη -σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΔΟΕ- για αύξηση στην παγκόσμια ζήτηση ενέργειας κατά περισσότερο από 50% έως το 2030, και τη ραγδαία αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας στις αναδυόμενες οικονομίες · την πολιτική αστάθεια στη Μέση Ανατολή· την εξάντληση των αποθεμάτων· μετεωρολογικά φαινόμενα· και την κερδοσκοπία με τις τιμές του πετρελαίου,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενέργεια αποτελεί βασική ανθρώπινη ανάγκη, ωστόσο διαρκώς περισσότεροι πολίτες της ΕΕ αδυνατούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους για την παροχή ενέργειας, πλήττονται δε περισσότερο οι ευπαθέστεροι καταναλωτές, συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων και των αναπήρων καθώς και των οικογενειών χαμηλού εισοδήματος,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι μια κοινή ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική για την ενέργεια, βασισμένη στην αλληλεγγύη και τη διαφοροποίηση, και στην προώθηση της αειφορίας, θα δημιουργούσε συνέργειες που θα μπορούσαν να εγγυηθούν την ασφάλεια του εφοδιασμού για την Ευρωπαϊκή Ένωση και θα ενδυνάμωναν την ισχύ, την ικανότητα ανάληψης δράσης στο πλαίσιο θεμάτων εξωτερικής πολιτικής και την αξιοπιστία της ΕΕ ως παγκόσμιου παράγοντα,
1. υπογραμμίζει ότι είναι επείγουσα ανάγκη, να αμβλυνθούν οι επιπτώσεις στις ασθενέστερες ομάδες, εν ανάγκη με τη λήψη μέτρων κοινωνικού χαρακτήρα· ζητεί από την Επιτροπή να αποτρέψει τον κίνδυνο αύξησης του κοινωνικού αποκλεισμού λόγω της αύξησης των τιμών του πετρελαίου· επιβεβαιώνει την ανάγκη επιστράτευσης του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου για την αντιμετώπιση της ανεργίας που προκαλεί η αύξηση των τιμών του πετρελαίου·
2. εκφράζει την ανησυχία του σχετικά με τις κοινωνικές επιπτώσεις από την αύξηση του κόστους στέγασης, θέρμανσης και μεταφορών, ιδιαίτερα για τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα, τους φτωχούς και τις ευπαθείς ομάδες, και καλεί τα κράτη μέλη να λάβουν κατάλληλα μέτρα για τη διασφάλιση προσιτών τιμών και πρόσβασης στις υπηρεσίες αυτές, συμπεριλαμβανομένων τόσο συγκεκριμένων μέτρων σε επίπεδο εισοδήματος όσο και κινήτρων για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών, προκειμένου να διασφαλιστεί η κινητικότητα και να αποφευχθούν ο κοινωνικός αποκλεισμός και η εξαθλίωση· εκφράζει στο πλαίσιο αυτό, την ικανοποίησή του για την πρόσφατη πρόταση της Ευρωομάδας, να θεσπιστεί εθνικό ελάχιστο εισόδημα σε όλα τα κράτη μέλη, ώστε να ανέβουν όλοι οι Ευρωπαίοι πάνω από το όριο της φτώχειας·
3. θεωρεί ότι η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει ανακοίνωση σχετικά με την αντιμετώπιση της ενεργειακής πενίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση· ζητεί από τα κράτη μέλη να ορίσουν σε εθνικό επίπεδο, τι σημαίνει ενεργειακή πενία, και να καταρτίσουν εθνικά σχέδια δράσης για την εξάλειψη της ενεργειακής πενίας· ζητεί από την Επιτροπή να παρακολουθεί και να συντονίζει τα στοιχεία που παρέχουν τα κράτη μέλη, διασφαλίζοντας παράλληλα την εκπλήρωση των υποχρεώσεων καθολικής και δημόσιας υπηρεσίας·
4. ζητεί από την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι ο προτεινόμενος Χάρτης των Καταναλωτών Ενέργειας θα είναι νομικά δεσμευτικός και θα καθορίζει σαφώς τα δικαιώματα των καταναλωτών· ζητεί από τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές θα ασκούν τις εξουσίες τους για να βοηθούν τους καταναλωτές·
5. εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η αύξηση αυτή των τιμών της ενέργειας συνδέεται στενά με την οικονομική κρίση που οδήγησε σε ενέσεις ρευστού εκ μέρους των κεντρικών τραπεζών, για την πρόληψη χρεοκοπιών, με αποτέλεσμα την ενδεχόμενη αύξηση των κερδοσκοπικών επενδύσεων σε βασικά αγαθά· ζητεί από το ΔΝΤ και το Φόρουμ για την Οικονομική Σταθερότητα να εκτιμήσουν τη συγκεκριμένη "παρενέργεια" και να την λάβουν υπόψη όταν προτείνουν γενικές λύσεις· στο πλαίσιο αυτό, καλεί την Επιτροπή να προτείνει επειγόντως συγκεκριμένα μέτρα για την απαγόρευση της προσφοράς, διάδοσης ή προώθησης στην ΕΕ οικονομικών μέσων, συμπεριλαμβανομένων ασφαλειών και ασφαλιστικών προϊόντων, σχετικών με επενδυτικά ταμεία, αν το κέρδος τους προέρχεται αποκλειστικά ή εν μέρει από κερδοσκοπία στα βασικά είδη διατροφής·
6. παρατηρεί με μεγάλη ανησυχία τάσεις αύξησης και διαφοροποίησης του πληθωρισμού, που συνδέονται ιδιαίτερα με τις τιμές της ενέργειας στην ΟΝΕ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολό της· ζητεί από το ECOFIN, την Ευρωομάδα, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ΕΚΤ να αναπτύξουν επειγόντως από κοινού -σε στενή συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τους κοινωνικούς εταίρους- προορατική μακροοικονομική αποπληθωριστική πολιτική, που να περιλαμβάνει προορατικά μέτρα για τις επενδύσεις και τους μισθούς, και μειώσεις επιτοκίων, με στόχο τη σταθεροποίηση της οικονομικής ανάπτυξης και της ζήτησης·
7. επισημαίνει την αύξηση στα φορολογικά έσοδα από την ενέργεια λόγω των πρόσφατων αυξήσεων της τιμής του πετρελαίου· υπογραμμίζει τη σπουδαιότητα των ενδεδειγμένων φορολογικών πολιτικών, μεταξύ άλλων στον στεγαστικό τομέα, ως μέσων για τη μείωση της οικονομικής εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, για την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος και για τη δημιουργία κινήτρων με σκοπό την αύξηση των επενδύσεων και τη δραστήρια προώθηση της ενεργειακής απόδοσης, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των φιλικών προς το περιβάλλον προϊόντων· τονίζει ότι τα φορολογικά συστήματα θα πρέπει επίσης να υιοθετήσουν την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει»·
8. ζητεί τη θέσπιση ολοκληρωμένου μηχανισμού έκτακτης ανάγκης της ΕΕ για την ασφάλεια του εφοδιασμού, με αύξηση των ελάχιστων αποθεμάτων πετρελαίου στην ΕΕ από 90 σε 120 ημέρες κατανάλωσης και την ανάπτυξη ελάχιστου αποθέματος φυσικού αερίου 90 ημερών τουλάχιστον·
9. υποστηρίζει ότι η εβδομαδιαία δημοσίευση (βάσει κοινόχρηστων δεδομένων, όπως στις Ηνωμένες Πολιτείες) των ευρωπαϊκών αποθεμάτων πετρελαίου και πετρελαϊκών προϊόντων καθώς και των εισαγωγών και εξαγωγών, και μάλιστα ανά τύπο προϊόντος (αργό πετρέλαιο, βενζίνη, πετρέλαιο ντίζελ, πετρέλαιο θέρμανσης κλπ.), θα προσέφερε μια καλύτερη εικόνα των πιέσεων που ασκούνται στην παγκόσμια αγορά, θα έδειχνε καθαρά το επίπεδο της ευρωπαϊκής κατανάλωσης, θα περιόριζε την τάση των φορέων της αγοράς να κλίνουν προς τα αμερικανικά αποθέματα, και θα συνέβαλε έτσι στη μείωση της αστάθειας των τιμών του πετρελαίου.
10. εκφράζει την ανησυχία του για την αποτυχία των κυβερνήσεων πολλών κρατών μελών να δώσουν προτεραιότητα στην πλήρη και ταχεία μεταφορά στο εσωτερικό τους δίκαιο και την εφαρμογή της νομοθεσίας για την ενεργειακή απόδοση, παρά τις υποσχέσεις για την αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος και τη μείωση των εισαγωγών ενέργειας της ΕΕ· επισημαίνει ότι ο στόχος του 20% για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα συμβάλει στην αύξηση της σταθερότητας των αγορών ενέργειας, λόγω της διαφοροποίησης, και θα αποφέρει μακροπρόθεσμα οφέλη για τους καταναλωτές·
11. επισημαίνει ότι αυτή τη στιγμή αποκομίζονται τεράστια κέρδη στον τομέα της ενέργειας λόγω των τιμών του πετρελαίου, χωρίς να πραγματοποιούνται οι απαιτούμενες επενδύσεις για την ανάπτυξη του τομέα της διύλισης ώστε να ανταποκριθεί στην αυξανόμενη ζήτηση· ζητεί από την Επιτροπή να παρακολουθεί την εξέλιξη των τιμών, ιδιαίτερα όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο οι αυξήσεις ή οι μειώσεις των τιμών επηρεάζουν τους καταναλωτές· επιπλέον, καλεί την Επιτροπή στο πλαίσιο αυτό να υποβάλει προτάσεις σχετικά με την εφαρμογή της πολιτικής για την εταιρική κοινωνική ευθύνη σε επίπεδο ΕΕ·
12. επισημαίνει την αδικαιολόγητη αυτόματη αναπροσαρμογή των τιμών του πετρελαίου και του αερίου στις μακροπρόθεσμες συμβάσεις παροχής αερίου, που οδηγεί σε αύξηση των τιμών της θέρμανσης και της ηλεκτρικής ενέργειας· ζητεί από την Επιτροπή να διερευνήσει τη συνάρτηση αυτή και να δώσει κατάλληλη πολιτική απάντηση·
13. ζητεί από την Επιτροπή να λάβει επειγόντως μέτρα στον τομέα των μεταφορών, όχι μόνο για την ασφάλεια του εφοδιασμού με πετρελαϊκά προϊόντα, αλλά και για την προστασία του περιβάλλοντος· επισημαίνει ότι, προκειμένου να περιοριστεί η εξάρτηση του τομέα των μεταφορών από το πετρέλαιο, έχει αποφασιστική σημασία να δοθεί έμφαση στη στροφή από τις οδικές προς τις σιδηροδρομικές, τις εσωτερικές πλωτές και/ή τις ακτοπλοϊκές μεταφορές, ώστε να προωθηθούν και να αναζωογονηθούν οι σιδηροδρομικές μεταφορές εμπορευμάτων και επιβατών, και να προωθηθούν οι ακτοπλοϊκές και οι εσωτερικές πλωτές μεταφορές στην ΕΕ·
14. ζητεί την ανάπτυξη μιας κοινής ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής για την ενέργεια που να συμβάλλει σημαντικά στη διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας για το σύνολο της ΕΕ, επιδιώκοντας ταυτόχρονα τον στόχο της αειφορίας σε διεθνές επίπεδο, και προσφέροντας έτσι ουσιαστική προστιθέμενη αξία για τους πολίτες της ΕΕ, στις προσπάθειες που καταβάλλονται σε εθνικό επίπεδο· θεωρεί ότι η ενεργειακή πολιτική, και ιδιαίτερα η ασφάλεια του εφοδιασμού με ενέργεια, πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο και σημαντικό τμήμα της κοινής εξωτερικής πολιτικής, και ότι η ενεργειακή πολιτική θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη σε όλες τις πτυχές της εξωτερικής πολιτικής·
15. επισημαίνει τα αποτελέσματα της αύξησης των τιμών της ενέργειας στον αναπτυσσόμενο κόσμο, και καλεί την Επιτροπή να χαράξει στρατηγική η οποία να συμβάλει στην άμβλυνση των επιπτώσεων των απρόσιτων τιμών της ενέργειας στα φτωχότερα στρώματα· επισημαίνει ότι η ραγδαία αύξηση των τιμών της ενέργειας θα μπορούσε να αποτελέσει το έναυσμα για διεθνείς κρίσεις και συγκρούσεις, με επιπτώσεις στη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη φτώχεια, ιδιαίτερα στον αναπτυσσόμενο κόσμο·
16. είναι πεπεισμένο ότι κοινή ευρωπαϊκή πολιτική για την ενέργεια και οι προσπάθειες της ΕΕ για διεθνή συνεργασία στον ενεργειακό τομέα θα πρέπει να διέπονται από τις αρχές της Συνθήκης του Ενεργειακού Χάρτη·
17. ζητεί από την ΕΕ να εξακολουθήσει να εργάζεται σε διεθνές επίπεδο με τις κύριες χώρες παραγωγής και κατανάλωσης πετρελαίου, για την αντιμετώπιση της απουσίας επενδύσεων στην εξόρυξη και τη διύλιση, ώστε να ενταθεί η παραγωγή και να ικανοποιηθεί η διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση ενέργειας από πετρέλαιο σε διεθνές επίπεδο·
18. εκφράζει ικανοποίηση για την ίδρυση της Διεθνούς Εταιρείας για τη συνεργασία στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης (IPEEC) από την G8, την Κίνα, την Ινδία, τη Νότια Κορέα και την ΕΕ τον Ιούνιο του 2008· ζητεί από τα κράτη μέλη της IPEEC να θέσουν δεσμευτικούς στόχους ενεργειακής απόδοσης, ανάλογων φιλοδοξιών με εκείνον της ΕΕ, και να θεσπίσουν νομοθετικό πλαίσιο το οποίο να διευκολύνει την ώθηση για ενεργειακή απόδοση· ζητεί μια ολοκληρωμένη και συνεπή παγκόσμια στρατηγική για την προώθηση της χρήσης εναλλακτικών πηγών ενέργειας·
19. ζητεί την ενεργό συμμετοχή των ευρωπαϊκών χωρών που δεν είναι κράτη μέλη της ΕΕ –όπως η Νορβηγία, τρίτος κατά σειρά μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο – στην κοινή ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική στον τομέα της ενέργειας·
20. στηρίζει τις πρωτοβουλίες της Επιτροπής υπέρ της ανάπτυξης ενός στενότερου διαλόγου για την ενέργεια με τις χώρες των περιοχών του Νοτίου Καυκάσου, της Κασπίας και της Κεντρικής Ασίας καθώς και των περιοχών της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής· χαιρετίζει την κίνηση της ΕΕ προς μια προσέγγιση «κριτικού και εποικοδομητικού διαλόγου» έναντι των χωρών της περιοχής, που να εξισορροπεί το συμφέρον της ΕΕ για διαφοροποίηση της προμήθειας πετρελαίου και φυσικού αερίου με τον στόχο της επίτευξης πολιτικών μεταρρυθμίσεων στις εν λόγω χώρες·
21. ζητεί την ανάπτυξη των υφιστάμενων μηχανισμών και τη δημιουργία νέων μηχανισμών, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας και της Συνεργασίας του Εύξεινου Πόντου, με στόχο στην εμβάθυνση της συνεργασίας με τις χώρες διαμετακόμισης –Ουκρανία, Λευκορωσία, Μολδαβία, χώρες του Νοτίου Καυκάσου, χώρες Μασρέκ/Μαγκρέμπ– προκειμένου να ενισχυθεί η διαφάνεια της λειτουργίας της αγοράς και να διασφαλιστεί η σταθερότητα του εφοδιασμού και της διαμετακόμισης·
22. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.