PROJEKT REZOLUCJI
3.10.2008
zgodnie z art. 103 ust. 2 Regulaminu
złożyli Elisabeth Schroedter, Milan Horáček
w imieniu grupy politycznej Verts/ALE
w sprawie sytuacji na Białorusi
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B6-0527/2008
B6‑0535/2008
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji na Białorusi
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie sytuacji na Białorusi,
– uwzględniając oświadczenie o wstępnych ustaleniach oraz wnioski misji obserwacji wyborów prowadzonej przez OBWE z dnia 29 września 2008 r.,
– uwzględniając konkluzje Rady z dni 15 i 16 września 2008 r.,
– uwzględniając złożoną w imieniu UE deklarację prezydencji w sprawie uwolnienia Siarhieja Parsiukiewicza oraz Andreja Kima,
– uwzględniając oświadczenie Komisji z dnia 21 listopada 2006 r. o gotowości Unii Europejskiej do wznowienia stosunków z Białorusią i ludnością białoruską w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa (EPS),
– uwzględniając art. 103 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że misja obserwacji wyborów OBWE stwierdziła we wstępnym oświadczeniu, że mimo niewielkiej poprawy wybory z 28 września ostatecznie nie spełniły standardów OBWE dotyczących demokratycznych wyborów, mając na uwadze, że w oświadczeniu stwierdzono w szczególności, że proces wyborczy uległ znacznemu pogorszeniu na etapie liczenia głosów, a w kilku przypadkach stwierdzono celowe fałszowanie wyników,
B. mając na uwadze, że z 263 kandydatów 70 reprezentowało opozycję (w wielu przypadkach opozycjonistom nie zezwolono na kandydowanie), jednak żaden kandydat opozycji nie został wybrany do parlamentu,
C. mając na uwadze, że prezydent Alaksandr Łukaszenka w dniu 10 lipca wezwał publicznie do przeprowadzenia otwartych i demokratycznych wyborów i wezwanie to powtórzył w wystąpieniu telewizyjnym dnia 29 sierpnia, obiecując, że wybory będą wydarzeniem bez precedensu, jeżeli chodzi o uczciwość,
D. mając na uwadze, że wybory były ściśle kontrolowane i przeprowadzone według zasad znacznie ograniczających prowadzenie kampanii i rolę odgrywaną przez partie polityczne; mając na uwadze wysoce restrykcyjne uregulowania dotyczące druku i dystrybucji materiałów wykorzystywanych podczas kampanii,
E. mając na uwadze, że wezwanie Zjednoczonych Sił Demokratycznych do zaangażowania się rządu w otwarty dialog na temat procesu wyborczego zostało zlekceważone, mając na uwadze, że kandydatów opozycji dzieliła kwestia wycofania się z procesu wyborczego ze względu na brak zaufania do procesu wyborczego oraz spodziewanego sposobu liczenia głosów,
F. mając na uwadze, że choć konstytucja Białorusi zabrania cenzury i monopolizacji mediów oraz gwarantuje wolność słowa, ogólnie niewiele mediów prezentuje niezależne poglądy i opinie,
G. mając na uwadze, że po zamknięciu lokali wyborczych w niedzielę wieczorem kilkuset zwolenników opozycji uczestniczyło w marszu na Placu Październikowym w centrum Mińska, demonstrując przeciwko sposobowi przeprowadzenia procesu wyborczego,
H. mając na uwadze, że kilka dni wcześniej władze białoruskie uwolniły wszystkich ostatnich więźniów politycznych, a mianowicie Alaksandra Kazulina, Siarhieja Parsiukiewicza oraz Andreja Kima,
1. wyraża ubolewanie, że pomimo ostatniego otwarcia się na UE rząd białoruski kolejny raz nie wykorzystał szansy na zbliżenie i poprawę stosunków z UE poprzez pokazanie poszanowania wartości demokratycznych; wyraża głębokie rozczarowanie faktem, że wybory nie wykazały żadnych rzeczywistych postępów w kierunku przestrzegania norm międzynarodowych i europejskich;
2. podkreśla utrzymujące się poważne obawy dotyczące praw podstawowych: wolności zgromadzeń i wolności słowa oraz dostępu głosujących do różnych poglądów niezbędnych do podjęcia świadomego wyboru; wyraża żal, że partie polityczne odegrały niewielką rolę i że ograniczenia nałożone przez władze państwowe nie pozwoliły na prowadzenie intensywnej i prawdziwie konkurencyjnej kampanii;
3. podkreśla, że chociaż UE przyjęła z zadowoleniem niedawne uwolnienie kilku działaczy opozycji demokratycznej i miała nadzieje na lepszą organizację wyborów, uporczywa niemożność przeprowadzenia wolnych i sprawiedliwych wyborów będzie krokiem wstecz dla Białorusi i będzie miała w dalszym ciągu wpływ na stosunki z Unią Europejską;
4. jest zaniepokojony, że zorganizowana przez opozycję manifestacja w dniu 28 września w Mińsku została uznana przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych za naruszenie porządku publicznego, a także jest zaniepokojony doniesieniami, ze informacja o manifestacji zostanie przedłożona Prokuraturze Generalnej w celu dokonania oceny prawnej; wzywa władze białoruskie do poszanowania praw podstawowych – wolności zgromadzeń i wolności słowa;
5. z zadowoleniem przyjmuje uwolnienie przez władze białoruskie w dniach od 16 do 20 sierpnia więźniów politycznych: Alaksandra Kazulina, Siarhieja Parsiukiewicza oraz Andreja Kima; z satysfakcją odnotowuje, że ich uwolnienie oznacza, że na Białorusi nie są już przetrzymywani żadni uznani przez społeczność międzynarodową więźniowie polityczni;
6. przypomina, że w dniu 21 listopada 2006 r. Unia Europejska wydała oświadczenie o gotowości do odnowienia stosunków z Białorusią i ludnością białoruską w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa, gdy tylko rząd białoruski wykaże poszanowanie dla wartości demokratycznych i praw podstawowych ludności białoruskiej;
7. ubolewa, że nieudane wybory parlamentarne z dnia 28 września oznaczają, że Białoruś w dalszym ciągu jest daleka od spełnienia warunków poprawy i wzmocnienia stosunków z Unią Europejską oraz wzywa Radę, Komisję i państwa członkowskie do utrzymania presji na władze białoruskie co do przestrzegania wartości demokratycznych i praw podstawowych obywateli białoruskich oraz zachowania szczególnej ostrożności jeżeli chodzi o wszelkie posunięcia, które można byłoby interpretować jako normalizację stosunków, do czasu dokonania przez Białoruś faktycznych postępów;
8. wzywa rząd Białorusi do utrzymywania w mocy i do zapewnienia ochrony wszystkich podstawowych praw człowieka oraz do zapewnienia poszanowania przez Białoruś międzynarodowych standardów, a w szczególności art. 18 międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych;
9. wzywa rząd Białorusi do potwierdzenia swych oświadczeń o gotowości do poprawy współpracy z UE w działaniach oraz do stworzenia lepszych warunków dla ostatecznego podjęcia dyskusji między UE a Białorusią, poprzez śledzenie z uwagą sytuacji wewnętrznej w kraju oraz rozpoczęcie negocjacji w kwestiach politycznych, gospodarczych i społecznych oraz z zakresu praw człowieka, z udziałem wszystkich partii politycznych, sił opozycyjnych, organizacji pozarządowych, związków zawodowych oraz organizacji młodzieżowych;
10. wzywa Radę i Komisję do podjęcia dalszych kroków w celu ułatwienia i liberalizacji procedur wizowych mających zastosowanie do obywateli Białorusi, gdyż takie działania mają zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia głównego celu polityki UE wobec Białorusi, jakim jest ułatwienie i zwiększenie kontaktów między ludźmi oraz demokratyzacja państwa; wzywa je, aby w związku z powyższym rozważyły możliwość zmniejszenia opłat wizowych dla obywateli Białorusi wjeżdżających na obszar Schengen, co jest jedynym sposobem uniknięcia pogłębienia izolacji Białorusi i jej obywateli;
11. potępia fakt, że Białoruś jako ostatnie państwo w Europie dopuszcza karę śmierci, co jest sprzeczne z europejskimi i powszechnymi wartościami;
12. apeluje do władz białoruskich, aby nie czyniły trudności i umożliwiły posłom do Parlamentu Europejskiego i do parlamentów krajowych wizytę w kraju;
13. oczekuje, że Rada i Komisja utrzymają kontakty z opozycją demokratyczną oraz udzielą większego wsparcia społeczeństwu obywatelskiemu na Białorusi, a w szczególności zwiększą pomoc finansową na rzecz niezależnych mediów, organizacji pozarządowych oraz studentów białoruskich studiujących za granicą; przychylnie odnosi się do wsparcia finansowego udzielonego przez Komisję Europejskiemu Uniwersytetowi Humanistycznemu w Wilnie (Litwa);
14. zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, parlamentom i rządom państw członkowskich, Sekretarzowi Generalnemu ONZ, zgromadzeniom parlamentarnym OBWE i Rady Europy oraz rządowi Białorusi.