PROJEKT REZOLUCJI

11.2.2009

zamykającej debatę nad oświadczeniami Rady i Komisji
zgodnie z art. 103 ust. 2 Regulaminu
złożył Claudio Fava
w imieniu grupy politycznej PSE
w sprawie dalszych działań w związku z pracami komisji tymczasowej do zbadania sprawy rzekomego wykorzystania krajów europejskich przez CIA do transportu i nielegalnego przetrzymywania więźniów (TDIP)

Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B6-0097/2009

B6‑0098/2009

Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie dalszych działań w związku z pracami komisji tymczasowej do zbadania sprawy rzekomego wykorzystania krajów europejskich przez CIA do transportu i nielegalnego przetrzymywania więźniów (TDIP)

Parlament Europejski,

–  uwzględniając międzynarodowe, europejskie i krajowe instrumenty dotyczące praw człowieka i podstawowych wolności oraz zakazujące samowolnego zatrzymywania, przymusowych zaginięć i tortur, takie jak Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z dnia 16 grudnia 1966 r. oraz Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania z dnia 10 grudnia 1984 r.,

–  uwzględniając sprawozdanie na temat ustaleń komisji TDIP w sprawie rzekomego wykorzystania krajów europejskich przez CIA do transportu i nielegalnego przetrzymywania więźniów, jak również podnoszące tę kwestię inne sprawozdania i rezolucje, w tym prace Rady Europy na ten temat,

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 4 lutego 2009 r. w sprawie powrotu i przesiedlenia więźniów z więzienia w placeCityGuantanamo,

–   uwzględniając pismo przesłane przez przewodniczącego PE do parlamentów krajowych w sprawie dalszych działań państw członkowskich w związku ze sprawozdaniem TDIP,

–  uwzględniając art. 103 ust. 2 Regulaminu,

A.  mając na uwadze, że w sprawozdaniu w sprawie rzekomego wykorzystania krajów europejskich przez CIA do transportu i nielegalnego przetrzymywania więźniów poruszono szereg szczegółowych zaleceń dla państw członkowskich, Komisji i Rady,

B.  mając na uwadze, że od czasu przyjęcia sprawozdania Parlamentu Europejskiego w państwach członkowskich UE miał miejsce szereg wydarzeń, w tym:

• –oświadczenia brytyjskiego ministra spraw zagranicznych w sprawie dwóch amerykańskich lotów przewożących dwóch więźniów przeznaczonych do wydania w trybie nadzwyczajnym, które wylądowały na terytorium Wielkiej Brytanii w 2002 r., oraz sporządzenie listy podejrzanych lotów, która zostałaby przesłana władzom USA z żądaniem konkretnych gwarancji, że loty te nie zostały wykorzystane do nielegalnego przewozu więźniów, jak również oświadczenia premiera w tym względzie,
• –decyzja polskiego premiera o przekazaniu prokuratorom dokumentów w sprawie lotów i więzień CIA oraz ustalenie przez polskiego prokuratora, że ponad tuzin lotów CIA dotyczyło lotniska w Szymanach, co potwierdza tym samym ustalenia komisji TDIP,
• –oświadczenia ministra spraw zagranicznych Hiszpanii oraz parlamentu hiszpańskiego, wyjaśniające informacje o lotach wojskowych opublikowane przez El Pais,
• –nowe informacje w sprawie lotów CIA w Portugalii, którymi według ministra spraw zagranicznych przewożono więźniów za kadencji rządu Barroso,
• –objęcie przez niektóre rządy tajemnicą państwową informacji istotnych dla dochodzeń w sprawie wydawania więźniów, jak na przykład we Włoszech, gdzie postępowanie w sprawie wydania Abu Omara jest obecnie zawieszone w oczekiwaniu na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego w sprawie legalności powołania się na tajemnicę państwową,

C.  mając na uwadze, że w dniu 3 lutego 2009 r. komisarz UE ds. wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości stwierdził w Parlamencie Europejskim, że podjął szereg działań w celu wdrożenia zaleceń Parlamentu, łącznie ze skierowaniem pisemnej prośby do władz Polski i Rumunii o ujawnienie całej prawdy o rzekomym istnieniu na ich terenie tajnych więzień i wydaniem komunikatu z propozycją nowych środków w dziedzinie lotnictwa cywilnego,

D.  mając na uwadze, że wydawanie w trybie nadzwyczajnym i tajne przetrzymywanie są niezgodne z międzynarodowym prawem dotyczącym praw człowieka, europejską konwencją praw człowieka i Kartą praw podstawowych, a także mając na uwadze, że władze Stanów Zjednoczonych dokonują obecnie przeglądu tych praktyk,

E.  mając na uwadze, że porwani w niektórych państwach członkowskich w ramach programu wydania w trybie nadzwyczajnym zostali przewiezieni przez amerykańskie władze do Guantanamo lub innych państw lotami wojskowymi lub lotami CIA, które często odbywały się nad terytorium UE, a w niektórych przypadkach miały także międzylądowania w niektórych państwach członkowskich UE; mając na uwadze, że osoby przewożone do krajów trzecich były poddawane torturom w miejscowych więzieniach,

F.  mając na uwadze, że niektóre państwa członkowskie zwróciły się do władz USA z żądaniem uwolnienia i repatriacji osób wydanych w trybie nadzwyczajnym, będących obywatelami tych państw lub przebywających wcześniej na ich terytorium, mając na uwadze, że urzędnicy niektórych państw członkowskich UE mieli dostęp do więźniów w Guantanamo lub w innych ośrodkach przetrzymywania i że również prowadzili ich przesłuchania w celu zweryfikowania zarzutów postawionych przez władze amerykańskie przeciwko tym więźniom, legitymizując tym samym istnienie takich ośrodków przetrzymywania,

G.  mając na uwadze, że zgodnie z ich sprawozdaniem – co potwierdził późniejszy rozwój wypadków – kilka państw członkowskich UE było zaangażowanych w kontakty lub w aktywną bądź pasywną współpracę z władzami USA w zakresie prowadzonego przez amerykańskie siły wojskowe i CIA nielegalnego transportu więźniów do miejsc odosobnienia lub ich przetrzymywania w Guantanamo oraz innych „tajnych więzieniach”, których istnienie potwierdził prezydent Bush – czego dowodem są niedawno ujawnione informacje dotyczące przypadków wydawania rządowej zgody na wnioski USA o dokonywanie przelotów oraz informacje rządowe na temat tajnych więzień – i że państwa członkowskie UE podzielają szczególną odpowiedzialność polityczną, moralną i prawną za transport i przetrzymywanie osób uwięzionych w Guantanamo i w tajnych miejscach odosobnienia;

H.  mając na uwadze, że Senat USA ratyfikował umowę między UE a USA w sprawie ekstradycji i wzajemnej pomocy sądowniczej, ratyfikowane przez wszystkie państwa członkowskie UE z wyjątkiem Włoch,

I.  mając na uwadze, że dekrety wydane przez prezydenta Obamę w dniu 22 stycznia 2009 r., chociaż stanowią duży krok naprzód, wydają się jedynie częściowo rozwiązywać kwestie tajnego przetrzymywania i uprowadzania, a także kwestię stosowania tortur,

1.  wzywa państwa członkowskie, Komisję i Radę do pełnego wdrożenia zaleceń sformułowanych przez Parlament w sprawozdaniu w sprawie rzekomego wykorzystania krajów europejskich przez CIA do transportu i nielegalnego przetrzymywania więźniów oraz do udzielenia pomocy w ustaleniu prawdy przez wszczęcie dochodzeń lub współpracę z właściwymi organami, przez ujawnianie i dostarczanie wszystkich istotnych informacji, a także przez zapewnienie skutecznej kontroli parlamentarnej działań tajnych służb;

2.  wzywa Unię Europejską i Stany Zjednoczone do intensyfikacji dialogu transatlantyckiego na temat nowego wspólnego podejścia do zwalczania terroryzmu w oparciu o wspólne wartości poszanowania międzynarodowego prawa z zakresu praw człowieka, demokracji i praworządności, w ramach współpracy międzynarodowej;

3.   uważa, że umowy między UE a USA w sprawie ekstradycji i wzajemnej pomocy sądowniczej stanowią odpowiednie narzędzie służące prawnie uzasadnionemu egzekwowaniu prawa i współpracy sądowniczej w walce z terroryzmem; dlatego z zadowoleniem przyjmuje ratyfikację tych umów przez Senat USA i wzywa Włochy do jak najszybszej ich ratyfikacji;

4.  z zadowoleniem przyjmuje wydanie przez prezydenta Obamę trzech dekretów w sprawie zamknięcia więzienia w Guantanamo, wstrzymania prac komisji wojskowych, położenia kresu stosowaniu tortur oraz zamknięcia tajnych więzień za granicą;

5.  ponawia zatem swój apel o zamknięcie i zakazanie używania wszystkich tajnych ośrodków przetrzymywania w Stanach Zjednoczonych lub za granicą, zarządzanych bezpośrednio lub pośrednio przez władze USA; przypomina, że tajne przetrzymywanie samo w sobie stanowi poważne naruszenie podstawowych praw człowieka;

6.  z zadowoleniem przyjmuje zbliżającą się wizytę w Stanach Zjednoczonych komisarza ds. wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, czeskiej prezydencji oraz koordynatora UE ds. zwalczania terroryzmu i wzywa delegację UE do przedyskutowania sposobu współpracy przy wyjaśnianiu kwestii wydawania w trybie nadzwyczajnym i tajnych ośrodków przetrzymywania, które to kwestie doprowadziły do poważnych naruszeń prawa międzynarodowego i europejskiego z zakresu praw człowieka;

7.  wzywa Unię Europejską, jej państwa członkowskie oraz władze Stanów Zjednoczonych do przeprowadzenia dochodzenia i pełnego wyjaśnienia nadużyć oraz przypadków łamania międzynarodowego i krajowego prawa z zakresu praw człowieka, podstawowych wolności, zakazu stosowania tortur i złego traktowania, wymuszonych zaginięć oraz nieposzanowania prawa do sprawiedliwego procesu sądowego, zaistniałych w związku z ogłoszeniem „wojny z terrorem”, skutkiem czego winno być określenie zakresu odpowiedzialności za utworzenie tajnych ośrodków przetrzymywania – w tym również więzienia w Guantanamo – oraz za stosowanie programu wydawania w trybie nadzwyczajnym, a także zagwarantowanie, że nadużycia takie nie powtórzą się w przyszłości i że zwalczanie terroryzmu prowadzone będzie w poszanowaniu praw człowieka, podstawowych wolności, demokracji i praworządności;

8.  wzywa Komisję, Radę, aby po wizycie delegacji UE w USA przedstawili Parlamentowi sprawozdanie w sprawie stosowania umów o wzajemnej pomocy prawnej i o ekstradycji, jak również w sprawie współpracy UE-USA w dziedzinie zwalczania terroryzmu przy zapewnieniu pełnego poszanowania praw człowieka, aby właściwa komisja mogła zająć się tymi kwestiami w sprawozdaniu sporządzonym między innymi na podstawie ust. 232 sprawozdania komisji tymczasowej TDIP;

9.  zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Wysokiemu Przedstawicielowi ds. WPZiB, koordynatorowi ds. zwalczania terroryzmu, parlamentom państw członkowskich, Sekretarzowi Generalnemu NATO, Sekretarzowi Generalnemu i Przewodniczącemu Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, Sekretarzowi Generalnemu ONZ oraz Prezydentowi i Kongresowi Stanów Zjednoczonych Ameryki.

.