PROJEKT REZOLUCJI
26.3.2009
zgodnie z art. 103 ust. 2 Regulaminu
złożyli Gisela Kallenbach, László Tőkés i Milan Horáček
w imieniu grupy politycznej Verts/ALE
w sprawie: sumienie Europy a totalitaryzm
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B6-0165/2009
B6‑0169/2009
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie: sumienie Europy a totalitaryzm
Parlament Europejski,
– uwzględniając liczne rezolucje dotyczące demokracji i poszanowania podstawowych praw i swobód, w tym rezolucję z dn. 11 maja 2005 r. w sprawie sześćdziesiątej rocznicy zakończenia II wojny światowej[1], z dn. 23 października 2008 r. w sprawie upamiętnienia ofiar Wielkiego Głodu[2] oraz z dn. 15 stycznia 2009 r. w sprawie Srebrenicy[3],
– uwzględniając art. 6 oraz 7 Traktatu o Unii Europejskiej,
– uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej,
– uwzględniając decyzję ramową Rady 2008/913/WSiSW z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych[4],
– uwzględniając deklarację w sprawie europejskiego sumienia i komunizmu, przyjętą w Pradze w dniu 3 czerwca 2008 r.,
– uwzględniając art. 103 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że należy podtrzymywać pamięć o tragicznych wydarzeniach w historii Europy, tak by móc złożyć hołd ofiarom, potępić sprawców i stworzyć podwaliny pojednania opartego na prawdzie i pamięci,
B. mając na uwadze, że od samego początku integracja europejska stanowiła reakcję na cierpienia spowodowane dwoma wojnami światowymi oraz nazistowską tyranią, która doprowadziła do holocaustu oraz do rozprzestrzenienia się totalitarnych i niedemokratycznych reżimów komunistycznych w krajach Europy Środkowej i Wschodniej, a także była sposobem przezwyciężenia głębokich podziałów i wrogości w Europie dzięki współpracy i integracji oraz sposobem na zakończenie wojny i umocnienie demokracji w Europie,
C. mając na uwadze, że proces integracji europejskiej okazał się sukcesem i doprowadził do powstania Unii Europejskiej obejmującej też kraje Europy Środkowej i Wschodniej, w których od końca drugiej wojny światowej do początku lat 90-tych panował ustrój komunistyczny, a także mając na uwadze, że wcześniejsze przystąpienie do Wspólnoty Grecji, Hiszpanii i Portugalii pomogło umocnić demokrację na południu Europy,
D. mając na uwadze, że jednym z podstawowych celów procesu powstawania Unii Europejskiej jest zagwarantowanie poszanowania praw podstawowych i państwa prawa w przyszłości, a także mając na uwadze, że odpowiednie mechanizmy dla realizacji tego celu zostały przewidziane w art. 6 i 7 traktatu o Unii Europejskiej,
E. mając na uwadze, że z punktu widzenia ofiar nie ma różnicy, który reżim pozbawił je wolności lub poddawał torturom czy też mordował,
1. wyraża szacunek dla wszystkich ofiar systemów totalitarnych i niedemokratycznych w Europie i składa hołd wszystkim, którzy walczyli przeciwko tyranii i uciskowi;
2. zauważa, że wszystkie te reżimy uważały stosowanie przemocy przez państwo za dopuszczalny, preferowany i skuteczny sposób zachowania absolutnej kontroli nad obywatelami; przypomina, że reżimy te często uciekały się do ekstremalnych aktów terroru, tłumiąc wszelkie swobody obywatelskie i prawa człowieka, prowokując agresywne wojny oraz stosując – jako integralną część swej ideologii – eksterminację, wyniszczanie i ruinę całych narodów i grup ludności na tle rasowym, społecznym i politycznym, oraz że z tego powodu należy je postrzegać jako największą moralną, polityczną i społeczną plagę XX wieku;
3. ponawia swoje oddanie idei pokojowej i dobrze prosperującej Europy stworzonej w oparciu o wartości, takie jak poszanowanie ludzkiej godności, wolność, demokrację, równość, rządy prawa i przestrzeganie praw człowieka;
4. podkreśla znaczenie pielęgnowania pamięci o przeszłych wydarzeniach, ponieważ bez pamięci nie można doprowadzić do pojednania; ponownie potwierdza swój wspólny sprzeciw wobec rządów totalitarnych, niezależnie od ich podstaw ideologicznych;
5. przypomina, że ostatnie akty ludobójstwa i zbrodnie przeciw ludzkości miały miejsce w Europie jeszcze w lipcu 1995 r. oraz że potrzebna jest nieustanna czujność w walce z niedemokratycznymi, ksenofobicznymi, autorytarnymi i totalitarnymi postawami i tendencjami;
6. podkreśla, że w celu podniesienia europejskiego poziomu świadomości zbrodni popełnionych w systemach totalitarnych i niedemokratycznych należy wesprzeć proces dokumentacji i zbierania świadectwa o burzliwej przeszłości Europy, jako że pojednanie nie jest możliwe bez pamięci;
7. w związku z tym wzywa Radę i Komisję do wspierania i obrony działalności organizacji pozarządowych, takich jak stowarzyszenie „Memoriał” działające w Federacji Rosyjskiej, które aktywnie angażuje się w badanie i gromadzenie dokumentów dotyczących zbrodni popełnionych w okresie stalinizmu;
8. wyraża ubolewanie, że 20 lat po upadku komunistycznych rządów w Europie Środkowej i Wschodniej w niektórych państwach członkowskich wciąż niesłusznie ograniczony jest dostęp do dokumentów istotnych dla poszczególnych osób i koniecznych dla badań naukowych; wzywa, by we wszystkich państwach członkowskich faktycznie dążyć do otwarcia archiwów, w tym archiwów byłych wewnętrznych służb bezpieczeństwa, tajnej policji i agencji wywiadowczych;
9. stanowczo i jednoznacznie potępia zbrodnie przeciw ludzkości i nagminne łamanie praw człowieka dokonywane przez totalitarne reżimy komunistyczne; wyraża współczucie, zrozumienie i uznanie dla ofiar i ich rodzin za ich cierpienia spowodowane tymi zbrodniami;
10. oświadcza, że oparty na pokoju i pojednaniu model integracji europejskiej został dobrowolnie wybrany przez narody Europy z myślą o wspólnej przyszłości oraz że na Unii Europejskiej spoczywa szczególna odpowiedzialność za szerzenie i umacnianie demokracji, poszanowania praw człowieka i rządów prawa, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz Unii Europejskiej;
11. wzywa Komisję i państwa członkowskie do dalszych wysiłków na rzecz osiągnięcia wspólnego porozumienia w sprawie historii europejskiej, a także podkreślenia historycznego osiągnięcia jakim jest integracja europejska oraz ogromnego kontrastu między tragiczną przeszłością a pokojowym i demokratycznym porządkiem społecznym w dzisiejszej Unii Europejskiej;
12. uważa, że aby w sposób właściwy pielęgnować pamięć historyczną, niezbędna i nieunikniona staje się ponowna kompleksowa ocena europejskiej historii oraz ogólnoeuropejskie uznanie wszystkich historycznych aspektów nowoczesnej Europy, które wzmocni europejską integrację, ponieważ lepszą przyszłość można budować wyłącznie dzięki lepszemu zrozumieniu wspólnej przeszłości, co jednocześnie pozwoli uniknąć ewentualnego powrotu totalitarnych reżimów;
13. apeluje o proklamowanie ogólnoeuropejskiego dnia pamięci o ofiarach wszystkich totalitarnych i niedemokratycznych reżimów, który będzie obchodzony w godny i bezstronny sposób, oraz wzywa wszystkie rządy UE do ogłoszenia 23 sierpnia, w którym to dniu w 1939 r. podpisany został pakt Ribbentrop-Mołotow, Europejskim Dniem Pamięci o Ofiarach Nazizmu i Stalinizmu;
14. ponawia swe ciągłe wsparcie dla wzmocnienia międzynarodowego wymiaru sprawiedliwości, zwłaszcza w związku z nieocenioną działalnością Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości i Międzynarodowego Trybunału Karnego;
15. zobowiązuje przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, parlamentom państw członkowskich, rządom i parlamentom krajów kandydujących, rządom i parlamentom krajów stowarzyszonych z Unią Europejską oraz rządom i parlamentom członków Rady Europy.
- [1] Dz.U. C 92 E z 20.4.2006, s. 114.
- [2] Teksty przyjęte, P6_TA(2008)0523.
- [3] Teksty przyjęte, P6_TA(2009)0028.
- [4] Dz.U. L 328 z 6.12.2008, s. 55.