PROJEKT REZOLUCJI w sprawie zewnętrznego bezpieczeństwa energetycznego
14.9.2009
zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu
Teresa Riera Madurell, Kristian Vigenin w imieniu grupy politycznej S&D
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B7-0040/2009
B7‑0043/2009
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie zewnętrznego bezpieczeństwa energetycznego
Parlament Europejski,
- uwzględniając komunikat Komisji skierowany do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów zatytułowany „Drugi strategiczny przegląd sytuacji energetycznej – plan działania dotyczący bezpieczeństwa energetycznego i solidarności energetycznej UE” (SEC(2008)2870) (SEC(2008)2871) (SEC(2008)2872) oraz towarzyszące mu dokumenty: Obecna i przyszła sytuacja energetyczna Europy: zapotrzebowanie, zasoby, inwestycje; Rynek paliw stałych w UE w latach 2004-2006 oraz prognozy na 2007 r. (COM(2008)0744),
- uwzględniając zieloną księgę zatytułowaną „W kierunku bezpiecznej, zrównoważonej i konkurencyjnej europejskiej sieci energetycznej” oraz towarzyszący jej dokument: Infrastruktury naftowe: ocena istniejących i planowanych infrastruktur naftowych w UE i w kierunku UE (COM(2008)0737),
- uwzględniając rezolucję z dnia 26 września 2007 r. w sprawie wspólnej europejskiej polityki zagranicznej w dziedzinie energetyki[1],
- uwzględniając zieloną księgę Komisji zatytułowaną „Europejska strategia na rzecz zrównoważonej, konkurencyjnej i bezpiecznej energii” (COM(2006)0105),
- uwzględniając pierwsze posiedzenie Sieci korespondentów ds. bezpieczeństwa energetycznego UE (NESCO), które odbyło się dnia 10 maja 2007 r. w Brukseli,
- uwzględniając wspólny dokument Komisji i Sekretarza Generalnego Rady/Wysokiego Przedstawiciela Rady zatytułowany „Polityka zagraniczna w służbie europejskich interesów energetycznych”, przedstawiony na posiedzeniu Rady Europejskiej w dniach 15–16 czerwca 2006 r.,
- uwzględniając stanowisko Parlamentu z dnia 18 maja 2006 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie zawarcia przez Wspólnotę Europejską Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Energetyczną²,
- uwzględniając rezolucję z dnia 23 marca 2006 r. w sprawie bezpieczeństwa dostaw energii w Unii Europejskiej³,
- uwzględniając komunikat Komisji skierowany do Rady Europejskiej z dnia 12 października 2006 r. zatytułowany „Stosunki zewnętrzne w obszarze energii – od zasad do działań” (COM(2006)0590),
- uwzględniając konkluzje Prezydencji z posiedzenia Rady Europejskiej w dniach 23–24 marca 2006 r. dotyczące zatwierdzenia przez Radę Europejską zielonej księgi w sprawie europejskiej polityki energetycznej, oraz z posiedzenia Rady Europejskiej w dniach 15–16 czerwca 2006 r. dotyczące wspólnego dokumentu Komisji i Sekretarza Generalnego Rady/Wysokiego Przedstawiciela Rady w sprawie zewnętrznych aspektów bezpieczeństwa energetycznego,
- uwzględniając komunikat Komisji skierowany do Rady Europejskiej i Parlamentu Europejskiego zatytułowany „Europejska polityka energetyczna” (COM(2007)0001),
- uwzględniając konkluzje Prezydencji z posiedzenia Rady Europejskiej w dniach 8–9 marca 2007 r. oraz plan działań Rady Europejskiej (2007–2009) dotyczący europejskiej polityki energetycznej (EPE),
- uwzględniając porozumienie podpisane w dniu 13 lipca 2009 r. przez UE i Turcję w sprawie ram prawnych gazociągu Nabucco,
- uwzględniając protokół ustaleń z dnia 13 lipca 2009 r. podpisany przez 12 przedsiębiorstw UE dotyczący stworzenia inicjatywy przemysłowej DESERTEC w celu znacznego rozwoju potencjału dla rozwoju energii słonecznej na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej,
– uwzględniając konkluzje prezydencji z posiedzenia Rady Europejskiej z dni 19-20 marca 2009 r.,
– uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że bezpieczeństwo energetyczne jest podstawowym elementem ogólnego bezpieczeństwa, stabilności i dobrobytu w Unii Europejskiej, jednak nadal nie ma dla niego podstaw w traktatach,
B. mając na uwadze, że chociaż podjęto już pewne kroki, istnieje potrzeba ułożenia naprawdę wspólnej polityki energetycznej z uwzględnieniem zarówno regulacji rynku wewnętrznego, jak i zewnętrznych aspektów uwzględniajacych polityczne i gospodarcze interesy wszystkich państw członkowskich,
C. mając na uwadze, że pomimo spadku cen ropy naftowej i gazu w wyniku światowego kryzysu finansowego, powolne postępy w kierunku przejścia na bardziej trwałe paliwa, zmniejszające się wydobycie z pól naftowych i gazowych na świecie pomimo odkrycia nowych rezerw oraz stale rosnący popyt doprowadzą do nieuniknionego kurczenia się rynków paliw kopalnych oraz większej zależności krajów konsumenckich od przywozu, po wyjściu z kryzysu,
D. mając na uwadze, że niektóre państwa członkowskie są w olbrzymim stopniu uzależnione od jednego dostawcy gazu ziemnego, a nieuzasadnione zakłócenia dostaw mogą spowodować poważne problemy, czego dowodem był zaistniały na początku roku 2009 konflikt gazowy między Rosją a Ukrainą,
E. mając na uwadze, ze niektóre państwa członkowskie nie mają wystarczających naturalnych rezerw pozwalających na radzenie sobie z kryzysem,
F. mając na uwadze, że istniejące instrumenty wczesnego ostrzegania okazały się nieskuteczne jeżeli chodzi o przewidzenie kryzysu gazowego, do którego doszło w styczniu 2009r.,
G. mając na uwadze, że przewidywalne zagrożenia dla bezpieczeństwa dostaw energii nadal będą istniały dopóki dostawcy energii i kraje tranzytowe nie będą przestrzegać wspólnych przejrzystych zasad przewidzianych w Traktacie Karty Energetycznej (ECT) i protokole tranzytowym,
H. mając na uwadze, że wspólna zewnętrzna polityka energetyczna, oparta na zasadach solidarności, zróżnicowania źródeł dostaw i jedności w obronie wspólnych interesów, ściślejszej współpracy z głównymi producentami energii, krajami tranzytowymi i konsumenckimi oraz wspierania zrównoważonego rozwoju przyniosłaby efekt synergii zapewniający Unii Europejskiej bezpieczeństwo dostaw i wzmocniła jej pozycję, poprawiła zdolność do podejmowania działań w kwestiach związanych z polityką zagraniczną i zwiększyła wiarygodność UE jako światowego partnera,
1. oczekuje, że Komisja i państwa członkowskie obejmą przywództwo strategiczne w procesie tworzenia wspólnej europejskiej polityki zagranicznej w dziedzinie energetyki, o które Parlament apelował w rezolucji z dnia 26 września 2007 r. w sprawie wspólnej europejskiej polityki zagranicznej w dziedzinie energetyki;
2. przypomina, że zmniejszenie zależności energetycznej UE od krajów trzecich poprzez maksymalne wykorzystanie miejscowych źródeł energii, w szczególności odnawialnych źródeł energii, które są najważniejszymi potencjalnymi źródłami energii dostępnymi dla Unii Europejskiej, oraz zwiększenie do 2020 r. wydajności energetycznej o 20% poprzez nałożenie prawnie wiążących celów, ma zasadnicze znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego UE;
3. z zadowoleniem przyjmuje środki na rzecz zróżnicowania dostaw energii i poprawy bezpieczeństwa energetycznego UE zgodnie z propozycją Komisji przedstawioną w drugim strategicznym przeglądzie polityki energetycznej; uważa jednak, że niezbędne są jasno określone priorytety i szybkie działania mające na celu wdrożenie tych środków oraz pełne informowanie Parlamentu na ten temat;
4. z zadowoleniem przyjmuje przyjęty ostatnio przez Komisję wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego (COM(2009)363);
5. uważa, że niezwykle ważna jest poprawa wzajemnych połączeń w Europie, ponieważ usunięcie istniejących braków ma kluczowe znaczenie dla skutecznego funkcjonowania rynku wewnętrznego i solidarności energetycznej; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje porozumienie w sprawie finansowania projektów infrastrukturalnych stanowiące część Europejskiego planu naprawy gospodarczej;
6. podkreśla znaczenie skoordynowanego europejskiego systemu bezpieczeństwa energetycznego obejmującego Nabucco i inne projekty rozpatrywane przez państwa członkowskie UE lub zaakceptowane przez nie, takie jak Nordstream, ITGI, Medgaz i South Stream; przyjmuje z zadowoleniem postępy poczynione w odniesieniu do Nabucco; podkreśla jednak znaczenie ogólnych zasad dotyczących tworzenia korytarza łączącego UE z nowymi źródłami gazu na Bliskim Wschodzie i regionie Morza Kaspijskiego, niezależnie od przedsiębiorstwa czy gazociągu, oraz mających na celu szybką realizację tego połączenia; wzywa przedsiębiorstwa i państwa członkowskie, które współpracują ściśle z Komisją, do podpisania wstępnych porozumień z potencjalnymi dostawcami, którzy będą operatorami gazociągów;
7. wzywa UE do współpracy z krajami regionu Morza Śródziemnego i Afryki Północnej, w szczególności ze względu na znaczący potencjał tych krajów w zakresie zasobów energetycznych oraz duże szanse rozwoju dla Afryki; należy w szczególności prowadzić badania w zakresie energii słonecznej i wiatrowej oraz zachęcać do jej wykorzystywania w ramach procesu barcelońskiego: Unii na rzecz Regionu Morza Śródziemnego”. podkreśla, że podejście UE do projektu DESERTEC musi być spójne i wnosić czynny wkład w rozwój Afryki Północnej i krajów Bliskiego Wschodu; apeluje zatem do przedsiębiorstw i państw członkowskich biorących udział w tym projekcie, aby przy ścisłej współpracy z Komisją wspierały rozwój poprzez rzeczywisty transfer technologii i budowę potencjału dla lokalnych przedsiębiorstw i społeczeństwa obywatelskiego, aby zagwarantować przejęcie odpowiedzialności i stworzyć trwałe partnerstwo z krajami basenu Morza Śródziemnego, w których realizowany będzie DESERTEC;
8. zachęca państwa członkowskie do zwiększenia ich rezerw gazu ziemnego, w tym skroplonego gazu ziemnego (LNG), z możliwością ich szybkiego udostępnienia;
9. wzywa UE do współpracy z krajami regionu Morza Północnego ze względu na ich znaczny potencjał energetyczny, w szczególności dzięki wytwarzaniu nadmorskiej energii wiatrowej;
10. wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania odpowiedniej „klauzuli solidarności”, łącznie z warunkami i procedurami interwencji w sytuacjach awaryjnych spowodowanych zakłóceniami w dostawach energii w innych państwach członkowskich, zgodnie z traktatem z Lizbony;
11. wzywa Komisję do przygotowania dyrektywy w sprawie magazynowania minimalnych zapasów gazu; zauważa, że gromadzenie minimalnych zapasów gazu wymaga skutecznej koordynacji, planowania i inwestycji ze strony państw członkowskich; chociaż korzyści posiadania minimalnych zapasów gazu (bezpieczeństwo dostaw) w sposób oczywisty przeważają nad związanymi z tym kosztami poniesionymi przez większość państw członkowskich, należy należycie uwzględnić fakt, że składowanie gazu ziemnego jest kosztowne; wzywa zatem do udzielenia odpowiedniego wsparcia finansowego państwom członkowskim, które planują zwiększyć swój potencjał magazynowania gazu ziemnego;
12. z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji dotyczący wspólnych ram zgłaszania Komisji danych i informacji w sprawie projektów inwestycyjnych dotyczących infrastruktury energetycznej (COM(2009)0361);
13. wyraża uznanie dla prac Komisji nad zacieśnieniem dialogu w sprawie energii, której wynikiem są między innymi protokoły ustaleń ze wschodnimi sąsiadami UE oraz z krajami Azji Środkowej, a także oczekuje większych postępów w rozmowach z partnerami na południu;
14. podkreśla, że dialogi energetyczne nie powinny w żadnym wypadku odbywać się kosztem otwartych i zorientowanych na wyniki dialogów w zakresie praw człowieka;
15. wzywa Komisję do pilnego dokonania przeglądu istniejących mechanizmów wczesnego ostrzegania, Sieci korespondentów ds. bezpieczeństwa energetycznego (NESCO) oraz innych instrumentów, które okazały się nieskuteczne wobec kryzysu energetycznego, który wystąpił w 2009 r. w stosunkach między Rosją a Ukrainą;
16. wzywa Komisję i Radę do wspierania Traktatu karty energetycznej i apeluje do partnerów UE, którzy podpisali Traktat karty energetycznej i jego protokół tranzytowy, by stosowali się do ich postanowień i zasad;
17. wzywa państwa członkowskie do wzajemnego informowania się oraz powiadamiania Komisji o strategicznych decyzjach i porozumieniach dotyczących projektów z zakresu infrastruktury energetycznej; zauważa, że zawarte niedawno porozumienie w sprawie trzeciego pakietu liberalizacyjnego utrzymało procedurę przyznawania odstępstw dla nowej obowiązującej infrastruktury i ustanawia ramy prawne certyfikacji operatora systemu przesyłowego w stosunku do krajów trzecich;
18. wzywa Komisję, by podjęła natychmiastowe działania przeciwko wrogim przejęciom na rynku energetycznym UE, dokonywanym przez nieprzejrzyste podmioty zagraniczne; jest zaniepokojony niedawnym nabyciem przez Surgutneftegaz udziałów w węgierskim przedsiębiorstwie energetycznym MOL i niemożnością ujawnienia przez rosyjski koncern swojej struktury majątkowej oraz określenia ostatecznych właścicieli – beneficjentów, czego domagał się zgodnie z prawem węgierski organ ds. regulacji rynku energetycznego; wzywa Komisję do zbadania działalności nieprzejrzystych podmiotów zagranicznych, takich jak CENTREX, który nabył ostatnio 20% udziałów w austriackim ośrodku magazynowania gazu i handlu gazem w Baumgartem;
19. podkreśla, że postęp w tworzeniu wspólnej europejskiej polityki energetycznej zależy w znacznej mierze od wejścia w życie traktatu z Lizbony; apeluje do UE i państw członkowskich o podjęcie kroków mających na celu zapewnienie wiążącej, postępowej i wszechstronnej podstawy traktatowej dla wspólnych europejskich dostaw energii i bezpieczeństwa energetycznego; wspiera traktat lizboński, który zawiera klauzulę o solidarności energetycznej i przewiduje wspólną odpowiedzialność UE i państw członkowskich za politykę energetyczną, jako krok w dobrym kierunku;
20. zobowiązuje swego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
- [1] Dz.U. C 219 E z 28.8.2008, str. 206.
Dz.U. C 297 E z 7.12.2006, str. 340.
Dz.U. C 292 E z 01.12.2006, str. 112.