ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την ενεργειακή ασφάλεια
14.9.2009
σύμφωνα με το άρθρο 110, παράγραφος 2, του Κανονισμού
Michał Tomasz Kamiński, Charles Tannock, Roberts Zīle, Adam Bielan, Tomasz Piotr Poręba και Ryszard Antoni Legutko, εξ ονόματος της Ομάδας ECR
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B7-0040/2009
B7‑0058/2009
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ενεργειακή ασφάλεια
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 26ης Σεπτεμβρίου 2007 σχετικά με μια κοινή ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική για την ενέργεια,
– έχοντας υπόψη τη διακυβερνητική συμφωνία μεταξύ Αυστρίας, Βουλγαρίας, Ουγγαρίας, Ρουμανίας και Τουρκίας σχετικά με τον αγωγό αερίου Ναμπούκο που υπεγράφη στις 13 Ιουλίου 2009 στην Άγκυρα,
– έχοντας υπόψη την εξαγορά μεγάλου μεριδίου μειοψηφίας (21,2%) της ουγγρικής εταιρίας πετροχημικών ΜΟL, που συμμετέχει στο κονσόρτσιουμ για τον Ναμπούκο, από τη ρωσική εταιρία πετρελαίου και αερίου Surgutneftegaz,
– έχοντας υπόψη το πρωτόκολλο για τη συνεργασία στον τομέα του αερίου μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας που υπεγράφη στις 6 Αυγούστου 2009 στην Άγκυρα βάσει του οποίου η Τουρκία συναινεί προκαταρκτικά στην κατασκευή του αγωγού αερίου South Stream και επιτρέπει στη Ρωσία την πραγματοποίηση έργων επιθεώρησης για τον αγωγό στα χωρικά ύδατα της Τουρκίας,
– έχοντας υπόψη το Μνημόνιο Συνεννόησης που υπεγράφη στις 13 Ιουλίου 2009 μεταξύ 12 εταιριών της ΕΕ για τη θέσπιση της βιομηχανικής πρωτοβουλίας DESERTEC με στόχο την ανάπτυξη ευρείας κλίμακας ηλιακού ενεργειακού δυναμικού στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική,
– έχοντας υπόψη τη Δεύτερη Στρατηγική Ενεργειακή Ανασκόπηση,
– έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής για κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με μέτρα κατοχύρωσης της ασφάλειας εφοδιασμού αερίου και την κατάργηση της Οδηγίας 2004/67/ΕΚ (COM(2009)361τελ.),
– έχοντας υπόψη την πρόταση της Επιτροπής για κανονισμό του Συμβουλίου σχετικά με την κοινοποίηση στην Επιτροπή των επενδυτικών προγραμμάτων σε ενεργειακές υποδομές στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα και την κατάργηση του κανονισμού του Συμβουλίου (ΕΚ)736/96 (COM(2009)361 τελ.,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 110, παράγραφος 2, του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ενεργειακή ασφάλεια αποτελεί ουσιαστική συνιστώσα της κοινωνικής ασφάλειας, σταθερότητας και ευημερίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και βασικό στοιχείο για την επίτευξη της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης στην Ευρώπη, για την οποία ωστόσο εξακολουθεί να μην υφίσταται κάποια βάση στο πλαίσιο των Συνθηκών,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η εξάρτηση της ΕΕ από εισαγωγές ενέργειας είναι σήμερα σημαντική και προορίζεται να αναπτυχθεί υπό τους τρέχοντες όρους,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι παρά την πτώση των τιμών πετρελαίου και αερίου συνεπεία της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, η αργή πρόοδος προς τη μετάβαση σε περισσότερο βιώσιμα καύσιμα, τα φθίνοντα αποθέματα πετρελαίου και αερίου σε παγκόσμιο επίπεδο παρά τα αποθέματα που πρόσφατα ανακαλύφθηκαν και η συνεχιζόμενη αύξηση της ζήτησης, αναπόφευκτα οδηγούν στην ενίσχυση των αγορών ορυκτών καυσίμων και την άνοδο της εξάρτησης των καταναλωτριών χωρών από τις εισαγωγές μόλις τερματιστεί η κρίση,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι διάφορα κράτη μέλη εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από έναν μόνο προμηθευτή φυσικού αερίου και ότι μια απροειδοποίητη διακοπή της προμήθειας αερίου μπορεί να προκαλέσει σοβαρή κρίση, όπως αποδείχθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης του αερίου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας στις αρχές του έτους,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα κράτη μέλη δεν διαθέτουν επαρκή φυσικά αποθέματα για να αντιμετωπίσουν καταστάσεις κρίσης,
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι λόγω της τρέχουσας και αυξανόμενης εξάρτησης από τον ενεργειακό εφοδιασμό από περιοχές ασταθής από πολιτική άποψη, οι προσπάθειες για την εξασφάλιση της ασφάλειας εφοδιασμού αποκλειστικά σε εθνικό επίπεδο απεδείχθησαν ανεπαρκείς και δεν διασφαλίζουν τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα όλων των κρατών μελών της ΕΕ,
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα υφιστάμενα μέσα έγκαιρης προειδοποίησης αποδείχθηκαν ανίκανα να προβλέψουν την κρίση του αερίου τον Ιανουάριο του 2009,
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν προβλέψιμες απειλές σε σχέση με την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού όσο οι προμηθεύτριες χώρες και οι χώρες διέλευσης δεν συμμορφούνται με κοινούς και διάφανους κανόνες όπως αυτοί προσδιορίζονται στην Συνθήκη Ενεργειακού Χάρτη και στο Πρωτόκολλο Διαμετακόμισης,
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η στενή συνεργασία στον τομέα του ενεργειακού εφοδιασμού αποτελεί ένα από τα αποτελεσματικότερα και πλέον απαραίτητα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης στις σχέσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των γειτονικών κρατών,
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι μολονότι έχουν ήδη γίνει κάποιες ενέργειας, υφίσταται ανάγκη να διατυπωθεί μια πραγματικά κοινή ενεργειακή πολιτική σε σχέση με τη ρύθμιση της εσωτερικής αγοράς καθώς και τις εξωτερικές πτυχές, πολιτική που θα λαμβάνει υπόψη τα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα όλων των κρατών μελών,
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι μια κοινή εξωτερική ενεργειακή πολιτική, βασιζόμενη στην αλληλεγγύη, τη διαφοροποίηση, την ενότητα ως προς την προάσπιση των κοινωνικών συμφερόντων, την ενισχυμένη συνεργασία με τις κύριες χώρες παραγωγούς και διαμετακόμισης ενέργειας και τις καταναλώτριες χώρες καθώς και σε μια προώθηση της βιωσιμότητας θα δημιουργήσουν συνέργειες που θα εξασφαλίζουν την ασφάλεια εφοδιασμού για την Ευρωπαϊκή Ένωση και θα ενισχύσουν την ισχύ της ΕΕ, την ικανότητα δράσης της επί θεμάτων εξωτερικής πολιτικής και την αξιοπιστία της ως παράγοντα παγκοσμίου επιπέδου,
1. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διαδραματίσουν ισχυρότερο στρατηγικό πρωταγωνιστικό ρόλο για τη διατύπωση μιας κοινής ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής για την ενέργεια, όπως ζήτησε με το ψήφισμά του της 26ης Σεπτεμβρίου 2007 σχετικά με την πορεία προς μια κοινή ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική για την ενέργεια·
2. χαιρετίζει τα μέτρα για τη διαφοροποίηση και βελτίωση της ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ που πρότεινε η Επιτροπή στο πλαίσιο της Δεύτερης Στρατηγικής Ενεργειακής Ανασκόπησης· θεωρεί ωστόσο ότι χρειάζονται σαφώς προσδιορισμένες προτεραιότητες και ταχεία δράση σε σχέση με την εφαρμογή τους, κρατώντας το Κοινοβούλιο πλήρως ενήμερο·
3. επαναλαμβάνει ότι η εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη διαταραχών και κρίσεων στο μέλλον σε σχέση με την παροχή αερίου, το αυτό δε ισχύει σε σχέση με τη διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών και τονίζει ως εκ τούτου την ανάγκη για περισσότερες επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στην ενέργεια με χαμηλές εκπομπές άνθρακα, καθώς και την ενεργειακή απόδοση που θα έπρεπε να αποτελέσουν το επίκεντρο του ενεργειακού σχεδίου δράσης για το 2010-2014·
4. χαιρετίζει τις προτάσεις για κανονισμούς σχετικά με μέτρα για την κατοχύρωση της ασφάλειας εφοδιασμού αερίου και για επενδυτικά προγράμματα σε ενεργειακές υποδομές στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα συμβάλλοντας στην καλύτερη ασφάλεια εφοδιασμού αερίου στην ΕΕ εξασφαλίζοντας ότι τα κράτη μέλη θα ενεργήσουν προληπτικά και θα βελτιώσουν τους μηχανισμούς διαχείρισης των κρίσεων με μεγαλύτερη διαφάνεια και λιγότερη γραφειοκρατία·
5. υπογραμμίζει τον επείγοντα χαρακτήρα της υλοποίησης στρατιωτικών προγραμμάτων με στόχο τη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού, ιδίως στον Νότιο Διάδρομο· συγχαίρει στο πλαίσιο αυτό τις κυβερνήσεις της Αυστρίας, Βουλγαρίας, Ουγγαρίας, Ρουμανίας και Τουρκίας που στις 13 Ιουλίου υπέγραψαν τη διακυβερνητική συμφωνία σχετικά με ένα νομικό πλαίσιο για τον αγωγό Ναμπούκο που αποτελεί σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της υλοποίησης του προγράμματος αυτού, υπογραμμίζει όμως ταυτόχρονα τη σημασία ενός γενικού καθεστώτος για την ανάπτυξη του διαδρόμου που θα συνδέει την ΕΕ με νέες πηγές αερίου από τη Μέση Ανατολή και την περιοχή της Κασπίας, ανεξαρτήτως μιας συγκεκριμένης εταιρίας ή αγωγού και με πρωταρχικό στόχο την ταχεία υλοποίηση της σύνδεσης αυτής· καλεί επειγόντως τις εταιρίες και τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή τις αρχικές συμφωνίες με τους μελλοντικούς προμηθευτές που θα τροφοδοτήσουν τους αγωγούς·
6. καλεί την Επιτροπή να κλιμακώσει τις προσπάθειές της για τη διαφοροποίηση των μορφών και πηγών ενέργειας· αναμένει μια ισχυρή δέσμευση της ΕΕ στο πλαίσιο αυτό και τονίζει εκ νέου την υποστήριξή του στον αγωγό Ναμπούκο, θεωρεί δε ότι το πρόγραμμα αυτό θα έπρεπε να αποτελέσει προτεραιότητα για την ΕΕ με τη δέουσα συγκεκριμένη στήριξη από τον προϋπολογισμό της· καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει τις προσπάθειές της για τη διατύπωση μιας πραγματικής κοινής εξωτερικής πολιτικής ενεργειακής ασφάλειας σε πλαίσιο σεβασμού των αρχών της επικουρικότητας·
7. καλεί την Επιτροπή να επισπεύσει τις προσπάθειες για την κατασκευή του αγωγού Ναμπούκο δεδομένου ότι πρόκειται για την πιο σοβαρή εναλλακτική λύση σε προγράμματα που έχουν αναληφθεί σε συνεργασία με τη Ρωσία, που στο σύνολό τους ενδέχεται να αυξήσουν την οικονομική και πολιτική εξάρτηση των κρατών μελών της ΕΕ από τη χώρα αυτή η οποία μόλις ανήγγειλε ότι αποσύρεται επισήμως από κάθε συμμετοχή στην Συνθήκη για τον Ενεργειακό Χάρτη·
8. τονίζει ότι το πρόγραμμα για την κατασκευή του αγωγού αερίου South Stream στο οποίο πρωτοστατούν η Gazprom και η ΕΝΙ θέτει σε κίνδυνο το πρόγραμμα της κατασκευής του αγωγού Ναμπούκο που θα έπρεπε να θεωρείται στρατηγική προτεραιότητα από την ΕΕ·
9. τονίζει ότι η Ρωσία δεν μπορεί να θεωρείται αξιόπιστος προμηθευτής ενέργειας για την Ευρώπη μετά τις επανειλημμένες διακοπές της παροχής αερίου στην Ευρώπη· τονίζει ότι η αξιοπιστία των εμπορικών εταίρων και η αλληλεγγύη μεταξύ των μελών της ΕΕ είναι κρίσιμης σημασίας για τη μελλοντική ασφάλεια εφοδιασμού αερίου στην Ευρώπη·
10. καλεί την Επιτροπή να παράσχει πολιτική, νομική και οικονομική βοήθεια στις εταιρίες που είτε εμπλέκονται είτε επιδιώκουν να εμπλακούν στην υλοποίηση στρατηγικών προγραμμάτων και στην ανάληψη ηγετικής θέσης στο πλαίσιο συμφωνιών τυποποίησης που υποστηρίζουν την ανάπτυξη αγωγών·
11. θεωρεί ότι η βελτίωση των διασυνδέσεων εντός Ευρώπης είναι ουσιώδους σημασίας δεδομένου ότι η κάλυψη των υφισταμένων κενών είναι σημαντική για την εύρυθμη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και την ενεργειακή αλληλεγγύη· χαιρετίζει σχετικά τη συμφωνία για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων υποδομής ως τμήμα του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Οικονομικής Ανάκαμψης, επιμένει όμως ότι είναι απαραίτητη η γενική αύξηση της δημόσιας χρηματοδότησης στον τομέα της ενεργειακής ασφάλειας·
12. καλεί τα κράτη μέλη να αλληλοενημερώνονται και να ενημερώνουν την Επιτροπή σχετικά με τις στρατηγικής φύσεως αποφάσεις και συμφωνίες σε σχέση με προγράμματα ενεργειακής υποδομής· επισημαίνει ότι η πρόσφατη συμφωνία για την 3η δέσμη ελευθέρωσης ανανέωσε τη διαδικασία εξαιρέσεων για νέες υποδομές και θέτει το νομικό πλαίσιο για την πιστοποίηση του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς σε σχέση με τις τρίτες χώρες·
13. καλεί την Επιτροπή να αναλάβει αμέσως δράση κατά των εχθρικών εξαγορών εκ μέρους ξένων οντοτήτων που δεν χαρακτηρίζονται από διαφάνεια στην ενεργειακή αγορά της ΕΕ· εκφράζει την ανησυχία του για την πρόσφατη εξαγορά εκ μέρους της Surgut Neftegaz μεριδίου της ουγγρικής εταιρίας ενέργειας MOL και την αδυναμία της Surgut Neftgaz να αποκαλύψει τη δομή ιδιοκτησίας της και την ταυτότητα του τελικού ιδιοκτήτη όπως ευλόγως απαιτεί ο Ούγγρος ρυθμιστής της αγοράς ενέργειας·
14. καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να συνεργαστούν με τις χώρες της Μεσογείου και της Βόρειας Αφρικής δεδομένου του σημαντικού δυναμικού τους από πλευράς ενεργειακών πόρων και των ουσιαστικών ευκαιριών για την ίδια την ανάπτυξή τους· ενθαρρύνει ιδιαίτερα τη χρήση της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας στις περιοχές αυτές· χαιρετίζει την πρόσφατη πρόοδο της βιομηχανικής πρωτοβουλίας DESERTEC για την ανάπτυξη ευρείας κλίμακας ηλιακού ενεργειακού δυναμικού στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική·
15. τονίζει τη στρατηγική σημασία της Αρκτικής Ζώνης για την ΕΕ τόσο σε σχέση με τους ενεργειακούς πόρους όσο και με το περιβάλλον και τις μεταφορές· δεδομένης της αυξανόμενης δυνατότητας πρόσβασης στους πόρους λόγω της αλλαγής του κλίματος, υπογραμμίζει την ανάγκη ανάπτυξης μιας συνολικής στρατηγικής συνεργασίας στον Απώτερο Βορρά· είναι ως εκ τούτου πεπεισμένο ότι προκειμένου να διασφαλιστούν τα μακροπρόθεσμα συμφέροντά της, η ΕΕ θα έπρεπε να επιδιώξει την ενεργή συμμετοχή στη στρατηγική αυτή των εταίρων της περιοχής όπως η Νορβηγία και η Ισλανδία· ζητεί ένα νέο προβληματισμό σχετικά με μια μακροπρόθεσμη πραγματιστική πολιτική της ΕΕ με άλλους ενδιαφερόμενους όπως η Ρωσία, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς στον τομέα της ενέργειας και της ασφάλειας, καθώς και στους τομείς των μεταφορών και του περιβάλλοντος προκειμένου να αποφευχθεί μια πιθανή σύγκρουση στην ευαίσθητη αυτή περιοχή·
16. τονίζει ότι η πρόοδος για τη διατύπωση μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής ενέργειας εξαρτάται από την κοινή πολιτική βούληση των 27 κρατών μελών· καλεί επειγόντως την ΕΕ και τα κράτη μέλη να προβούν σε διαβήματα προκειμένου να εξασφαλιστεί η νομική του βάση για μια κοινή ευρωπαϊκή πολιτική ενεργειακού εφοδιασμού και ασφάλειας·
17. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή καθώς και τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών.