PROJEKT REZOLUCJI w sprawie całkowitego zakazu wykorzystania technologii wydobywczych z zastosowaniem cyjanku w UE
19.4.2010
zgodnie z art. 115 ust. 5 Regulaminu
Daciana Octavia Sârbu, Csaba Sándor Tabajdi w imieniu grupy politycznej S&D
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B7-0238/2010
B7‑0239/2010
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie całkowitego zakazu wykorzystania technologii wydobywczych z zastosowaniem cyjanku w UE
Parlament Europejski,
– uwzględniając art. 191 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
– uwzględniając zasadę ostrożności przewidzianą w Deklaracji z Rio de Janeiro w sprawie środowiska i rozwoju, jak również w konwencji o różnorodności biologicznej (CBD) przyjętej w czerwcu 1992 r. w Rio de Janeiro,
– uwzględniając cele dotyczące środowiska naturalnego określone w ramowej dyrektywie wodnej (dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej),
– uwzględniając dyrektywę 2006/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z przemysłu wydobywczego zezwalającą na wykorzystanie cyjanku w przemyśle wydobywczym przy ustaleniu najwyższego dopuszczalnego stopnia zawartości cyjanku,
– uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/105/WE z dnia 16 grudnia 2003 r. zmieniającą dyrektywę Rady 96/82/WE (Seveso II) w sprawie kontroli niebezpieczeństwa poważnych awarii związanych z substancjami niebezpiecznymi, w której stwierdza się, że „niektóre działania związane ze składowaniem oraz działania przetwórcze w górnictwie [...] mogą powodować bardzo poważne konsekwencje”,
– uwzględniając dyrektywę 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odpowiedzialności za środowisko, na mocy której państwa członkowskie mogą zwolnić podmioty gospodarcze z kosztów za szkody w środowisku naturalnym, jeżeli spełnione zostały odpowiednie warunki,
– uwzględniając osiemnastomiesięczny program prezydencji hiszpańskiej, belgijskiej i węgierskiej w zakresie ich priorytetów dotyczących polityki wodnej i różnorodności biologicznej,
– uwzględniając sprawozdanie misji oceniającej w ramach Programu Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska i Biura ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej UNEP/OCHA w sprawie skażenia cyjankiem w Baia Mare (Rumunia) z marca 2000 r. oraz sprawozdanie międzynarodowej grupy zadaniowej ds. oceny katastrofy z Baia Mare z grudnia 2000 r.,
– uwzględniając przepisy wprowadzone w Republice Czeskiej w 2000 r. jako nowelizacja ustawy o wydobyciu nr 44/1988 dotyczące całkowitego zakazu stosowania technologii z wykorzystaniem cyjanku, jak również wprowadzoną w 2009 r. nowelizację węgierskiej ustawy o wydobyciu nr 48/1993, wprowadzającą zakaz wykorzystania technologii z zastosowaniem cyjanku na terytorium Węgier oraz niemiecki dekret zakazujący wydobywania poprzez ługowanie z zastosowaniem cyjanku przyjęty w 2002 r.,
– uwzględniając pytanie z dnia 17 marca 2010 r. skierowane do Komisji w sprawie zakazu technologii wykopowych z wykorzystaniem cyjanku w UE (QO-0035/2010 – B7‑0206/2010),
– uwzględniając art. 115 ust. 5 oraz art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że Organizacja Narodów Zjednoczonych ogłosiła rok 2010 Międzynarodowym Rokiem Różnorodności Biologicznej, w związku z czym w roku tym ludzi na świecie zachęca się do podejmowania działań prowadzących do ochrony różnorodnych form życia na ziemi,
B. mając na uwadze, że cyjanek jest wysoce trującym związkiem chemicznym wykorzystywanym w przemyśle wydobycia złota, znajdującym się również w Załączniku VIII ramowej dyrektywy wodnej i ma nieodwracalny wpływ na zdrowie ludzkie i środowisko naturalne, a co za tym idzie na różnorodność biologiczną,
C. mając na uwadze, że w swoim wspólnym stanowisku w sprawie zrównoważonego przemysłu wydobywczego przyjętym podczas 14. posiedzenia ministrów środowiska Grupy Wyszehradzkiej w dniu 25 maja 2007 r. w Pradze czeskiej grupa ministrów środowiska Czech, Polski, Słowacji i Węgier wyraziła swoje zaniepokojenie w związku z niebezpiecznymi technologiami wykorzystywanymi i przewidywanymi w przemyśle wydobywczym w różnych lokalizacjach w regionie, a co za tym idzie poważnym zagrożeniem dla środowiska naturalnego o potencjalnych konsekwencjach ponadgranicznych,
D. mając na uwadze, że w ramach Konwencji z Sofii w sprawie współpracy na rzecz ochrony i zrównoważonego wykorzystania Dunaju strony uzgodniły, że oprócz priorytetowych substancji niebezpiecznych uwzględnionych w ramowej dyrektywie wodnej, cyjanek można zaklasyfikować jako substancję niebezpieczną,
E. mając na uwadze, że 10 lat temu ponad 100 000 metrów sześciennych wody skażonej cyjankiem wydostało się ze zbiornika kopalni złota w Baia Mare (Rumunia) do systemu rzecznego Samosz – Cisa – Dunaj i spowodowało największą wówczas katastrofę ekologiczną w Europie Środkowej; mając na uwadze, że substancje toksyczne zabiły wiele organizmów, niszcząc na wiele lat ekosystem, łańcuch żywnościowy i niwecząc podstawowy sposób wykorzystywania rzeki przez człowieka,
F. mając na uwadze, że przez ostatnie 25 lat na całym świecie miało miejsce ponad 30 poważnych wypadków związanych z wyciekiem cyjanku oraz że nie ma rzeczywistych gwarancji, że takie wypadki nie powtórzą się, szczególnie biorąc pod uwagę coraz częstsze ekstremalne warunki pogodowe, a między innymi ulewne deszcze o dużej częstotliwości, przewidywane w ramach czwartego raportu Międzyrządowego Zespołu do spraw Zmian Klimatu,
G. mając na uwadze, że szereg państw członkowskich zamierza wciąż realizować nowe projekty związane z wydobyciem złota na dużą skalę w kopalniach odkrywkowych z wykorzystaniem technologii stosujących cyjanek, w gęsto zaludnionych obszarach, co stanowi zagrożenie dla zdrowia ludzkiego i środowiska naturalnego,
H. mając na uwadze, że na mocy ramowej dyrektywy wodnej państwa członkowskie są zobowiązane doprowadzić do osiągnięcia i utrzymania dobrego stanu zasobów wodnych, a także zapobiegać zanieczyszczeniu substancjami niebezpiecznymi; mając jednak na uwadze, że stan wody może także zależeć od stanu wody w danym dorzeczu znajdującym się w państwach sąsiadujących, w których stosuje się technologie w wykorzystaniem cyjanku,
I. mając na uwadze, że ponadgraniczny wpływ wypadków, które prowadzą do wydostania się cyjanku, w szczególności wypadków powodujących zanieczyszczenie rozległych dorzeczy i zasobów wód gruntowych, wskazuje na potrzebę wypracowania ogólnounijnego podejścia do poważnego zagrożenia dla środowiska, jakie stanowi wykorzystanie technologii wydobywczych z zastosowaniem cyjanku,
J. mając na uwadze, że nadal nie istnieją zasady ostrożności i odpowiednie gwarancje finansowe, a wdrożenie obecnego ustawodawstwa dotyczącego przemysłu wydobywczego z wykorzystaniem cyjanku zależy również od uprawnień wykonawczych każdego państwa członkowskiego, tak więc kolejny wypadek jest tylko kwestią czasu i zaniedbania ze strony człowieka,
K. mając na uwadze, że dyrektywa w sprawie odpadów kopalnianych nie została w pełni wdrożona w niektórych państwach członkowskich,
L. mając na uwadze, że dzięki wykorzystaniu technologii wydobywczych z zastosowaniem cyjanku tworzy się niewiele miejsc pracy i jedynie na okres od ośmiu do szesnastu lat, jednocześnie takie praktyki powodują ogromne ponadgraniczne szkody dla środowiska, których skutków nie pokrywają działające w tym sektorze odpowiedzialne za nie przedsiębiorstwa, zazwyczaj rozwiązujące działalność lub ogłaszające bankructwo, lecz państwo, tzn. podatnicy;
M. mając na uwadze, że podmioty gospodarcze nie posiadają długoterminowych ubezpieczeń, z których można by w przyszłości pokryć koszty powstałe w wyniku wypadku lub nieprawidłowego działania,
N. mając na uwadze, że aby uzyskać dwa gramy złota konieczne jest wydobycie jednej tony rudy niskiej jakości, co pozostawia w wyrobiskach ogromną ilość odpadów kopalnianych, podczas gdy 25-50% złota ostatecznie pozostaje w składowiskach odpadów; mając ponadto na uwadze, że projekty na wielką skalę, w których cyjanek wykorzystuje się w celach wydobywczych pochłaniają kilka milionów kilogramów cyjanku sodu rocznie, a jego transport i składowanie ma w przypadku niepowodzenia potencjalnie katastrofalne skutki;
O. mając na uwadze istnienie rozwiązań alternatywnych względem technologii wydobywczych z zastosowaniem cyjanku, które mogłyby zastąpić te technologie,
P. mając na uwadze stanowcze protesty społeczne ze strony nie tylko obywateli, lecz również społeczności lokalnych, organizacji pozarządowych, organizacji rządowych, rządów i polityków wobec wciąż realizowanych projektów wydobywczych z zastosowaniem technologii wykorzystujących cyjanek w całej Europie,
1. wyraża przekonanie, że przestrzeganie założeń UE na mocy ramowej dyrektywy wodnej, a mianowicie dążenie do osiągnięcia dobrego stanu chemicznego wód i do ochrony zasobów wodnych, jak również ochrony różnorodności biologicznej można osiągnąć wyłącznie poprzez zakaz stosowania technologii wydobywczych z użyciem cyjanku;
2. wzywa Komisję do złożenia wniosku w sprawie całkowitego zakazu stosowania technologii z wykorzystaniem cyjanku w przemyśle wydobywczym w całej Unii Europejskiej do końca 2011 r., ponieważ jest to jedyny bezpieczny sposób ochrony zasobów wodnych i ekosystemów przed zanieczyszczeniami wynikającymi z wydobycia i jednoczesnego prowadzenia zwykłych procedur związanych z ocena wpływu na środowisko naturalne;
3. przyjmuje do wiadomości odnośne inicjatywy podejmowane w ramach UE i ONZ i stanowczo zachęca do tworzenia bezpieczniejszych – w szczególności niewykorzystujących cyjanku – metod wydobywczych i do ich stosowania;
4. wzywa Komisję i państwa członkowskie do powstrzymania się do momentu wprowadzenia całkowitego zakazu wykorzystania cyjanku od bezpośredniego i niebezpośredniego popierania projektów wydobywczych realizowanych w UE, w ramach których wykorzystywane będą technologie z zastosowaniem cyjanku oraz powstrzymania się od popierania tego typu projektów w krajach trzecich;
5. wzywa Komisję do przedstawienia wniosku zmieniającego obowiązujące przepisy dotyczące zarządzania odpadami kopalnianymi, który zobowiązywałby podmioty gospodarcze do zawierania umów ubezpieczeniowych pozwalających na wypłatę odszkodowania i pokrycie wszelkich kosztów przywrócenia pierwotnego stanu środowiska naturalnego i stanu chemicznego wód, sprzed wypadku lub wydarzenia związanego z nieprawidłowym działaniem;
6. zobowiązuje przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz parlamentom i rządom państw członkowskich.