ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την Ουκρανία
18.10.2010
σύμφωνα με το άρθρο 110, παράγραφος 2, του Κανονισμού
Adrian Severin, Hannes Swoboda, Marek Siwiec, Kristian Vigenin, Vilija Blinkevičiūtė εξ ονόματος της Ομάδας S&D
B7‑0576/2010
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την Ουκρανία
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την Ουκρανία, και ιδίως το ψήφισμά του της 25ης Φεβρουαρίου 2010,
– έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση για την ανατολική εταιρική σχέση που διατυπώθηκε στην Πράγα στις 7 Μαΐου 2009,
– έχοντας υπόψη τη Δήλωση και τις Συστάσεις της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Συνεργασίας ΕΕ-Ουκρανίας που συνεδρίασε στις 26-27 Οκτωβρίου 2009,
– έχοντας υπόψη την προσχώρηση της Ουκρανίας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου από το Μάρτιο του 2008,
- έχοντας υπόψη την προσχώρηση της Ουκρανίας στη Συνθήκη Ενεργειακής Κοινότητας, η οποία εγκρίθηκε από το συμβούλιο Υπουργών της ΣΕΚ στο Ζάγκρεμπ το Δεκέμβριο του 2009,
- έχοντας υπόψη τη Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας ΕΕ-Ουκρανίας που ετέθη σε ισχύ την 1η Μαΐου 1998, καθώς και τις υπό εξέλιξη διαπραγματεύσεις για τη Συμφωνία Σύνδεσης που προορίζεται να αντικαταστήσει τη Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας,
- έχοντας υπόψη την Ατζέντα Σύνδεσης ΕΕ-Ουκρανίας που ενέκρινε το Συμβούλιο Συνεργασίας ΕΕ-Ουκρανίας τον Ιούνιο 2009 σε αντικατάσταση του Σχεδίου Δράσης,
- έχοντας υπόψη τη Συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ουκρανίας για τη διευκόλυνση των θεωρήσεων διαβατηρίου, που υπεγράφη στις 18 Ιουνίου 2007 και ετέθη σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2008, καθώς και το διάλογο ΕΕ-Ουκρανίας για τις θεωρήσεις διαβατηρίων που ξεκίνησε τον Οκτώβριο 2008,
- έχοντας υπόψη το Μνημόνιο Συμφωνίας για τη θέσπιση ενός διαλόγου για την περιφερειακή πολιτική και την ανάπτυξη της περιφερειακής συνεργασίας μεταξύ του ουκρανικού Υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και Έργων και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που υπεγράφη στις 22 Ιουλίου 2009,
– έχοντας υπόψη τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1638/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Οκτωβρίου 2006 περί καθορισμού γενικών διατάξεων για τη θέσπιση ευρωπαϊκού μηχανισμού γειτονίας και εταιρικής σχέσης (ENPI)[1],
– έχοντας υπόψη το Μνημόνιο Συμφωνίας για τη συνεργασία ΕΕ-Ουκρανίας στο πεδίο της ενέργειας, που υπεγράφη την 1η Δεκεμβρίου 2005,
– έχοντας υπόψη τις αλλαγές τελευταίας στιγμής που πραγματοποιήθηκαν στον ουκρανικό εκλογικό νόμο τον οποίο ενέκρινε το ουκρανικό κοινοβούλιο (Verkhovna Rada) τον Ιούνιο 2010, λίγο πριν από τη διεξαγωγή των τοπικών εκλογών,
– έχοντας υπόψη το Εθνικό Ενδεικτικό Πρόγραμμα 2011-2013 για την Ουκρανία,
– έχοντας υπόψη τα αποτελέσματα των πρόσφατων διασκέψεων κορυφής ΕΕ-Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της αναγνώρισης της Ουκρανίας από τη Διάσκεψη Κορυφής των Παρισίων το 2008 ως ευρωπαϊκής χώρας με κοινή ιστορία και κοινές αξίες με τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα της Διάσκεψης Κορυφής ΕΕ-Ουκρανίας που διεξήχθη στο Κίεβο στις 4 Δεκεμβρίου 2009,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 110, παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ουκρανία είναι ένας γείτονας στρατηγικής σπουδαιότητας για την ΕΕ, ότι το μέγεθός της, οι πόροι του εδάφους της, ο πληθυσμός της και η γεωγραφική της θέση δίνουν στην Ουκρανία μια ξεχωριστή θέση μέσα στην Ευρώπη και την καθιστούν καθοριστικό περιφερειακό παράγοντα,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ουκρανία είναι ευρωπαϊκό κράτος και, σύμφωνα με το άρθρο 49 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, μπορεί να υποβάλει αίτηση για να καταστεί μέλος της ΕΕ όπως όλα τα ευρωπαϊκά κράτη που ασπάζονται τις αρχές της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών και του κράτους δικαίου,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τοπικές και περιφερειακές εκλογές θα πραγματοποιηθούν στην Ουκρανία στις 31 Οκτωβρίου 2010· ότι έχουν εκφρασθεί επικρίσεις για ορισμένες πτυχές της οργάνωσης αυτών των εκλογών,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προεδρικές εκλογές της 17ης Ιανουαρίου και της 7ης Φεβρουαρίου 2010 διεξήχθησαν ομαλά, με σεβασμό των αστικών και πολιτικών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας του συνέρχεσθαι, του συνεταιρίζεσθαι και του εκφράζεσθαι, πράγμα που δείχνει ότι η Ουκρανία είναι σε θέση να διεξάγει ελεύθερες και τίμιες εκλογές,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ ευνοεί μια σταθερή και δημοκρατική Ουκρανία που θα σέβεται τις αρχές της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την προστασία των μειονοτήτων και που θα εγγυάται τα θεμελιώδη δικαιώματα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η εσωτερική πολιτική σταθερότητα της Ουκρανίας και η εστίασή της στην εσωτερική μεταρρύθμιση αποτελεί προϋπόθεση για την περαιτέρω ανάπτυξη των σχέσεων της ΕΕ με την Ουκρανία,
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, μετά την «Πορτοκαλί Επανάσταση», η Ουκρανία έχασε δυστυχώς πάνω από πέντε χρόνια προσπαθώντας να καλύψει δεόντως τα μείζονα συνταγματικά και θεσμικά ελλείμματά της, και ειδικά να λύσει τις διαμάχες Προέδρου και Πρωθυπουργού σχετικά με τις αντίστοιχες αρμοδιότητές τους· ότι, κατά συνέπεια, σημαντικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων στον δημόσιο, τον οικονομικό και τον κοινωνικό τομέα καθυστέρησαν, εφαρμόστηκαν ανακόλουθα ή δεν ξεκίνησαν καθόλου,
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν διατυπωθεί ισχυρισμοί ότι οι δημοκρατικές ελευθερίες, όπως η ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι, η ελευθερία της έκφρασης και η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, έχουν δεχθεί πιέσεις τους τελευταίους μήνες,
Η λαμβάνοντας υπόψη ότι – ύστερα από την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου να κηρύξει παράνομες τις τροποποιήσεις του Συντάγματος το 2007 – η Ουκρανία πρέπει να προχωρήσει σε συνολική συνταγματική μεταρρύθμιση προκειμένου να εγκαθιδρύσει ένα βιώσιμο και αποτελεσματικό σύστημα ελέγχων και διασφαλίσεων το οποίο να ορίζει σαφή καταμερισμό αρμοδιοτήτων μεταξύ του Προέδρου, του υπουργικού συμβουλίου και του Verkhovna Rada,
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει επιτευχθεί σημαντική πρόοδος κατά τα τελευταία χρόνια στις σχέσεις ΕΕ-Ουκρανίας τόσο σε γενικές γραμμές όσο και ειδικότερα στους τομείς της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας και σε εμπορικά, χρηματοπιστωτικά, οικονομικά και ενεργειακά θέματα,
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ένταξη της Ουκρανίας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) αποτελεί σημαντικό βήμα σε ό,τι αφορά την εκ μέρους της αποδοχή των διεθνών και ευρωπαϊκών οικονομικών προτύπων και των ενισχυμένων εμπορικών δεσμών με την ΕΕ, και επιταχύνει τις διαπραγματεύσεις για την ίδρυση μίας εις βάθος και σφαιρικής ζώνης ελευθέρων συναλλαγών (DCFTA) ως ακέραιο τμήμα της Συμφωνίας Σύνδεσης
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ένταξη της Ουκρανίας στη Συνθήκη Ενεργειακής Κοινότητας έχει μεγάλη σημασία για όλα τα μέρη,
1. τονίζει ότι η Ουκρανία έχει ισχυρούς ιστορικούς, πολιτισμικούς και οικονομικούς δεσμούς με την Ευρωπαϊκή Ένωση και ότι αποτελεί έναν από τους βασικούς εταίρους της Ένωσης στην ανατολική γειτονία της, ασκώντας σημαντική επιρροή στην ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ευημερία ολόκληρης της ηπείρου·
2. χαιρετίζει τις επανειλημμένες δηλώσεις της ουκρανικής πολιτικής και κρατικής ηγεσίας σχετικά με τις βλέψεις της όσον αφορά το δρόμο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και τη μακροπρόθεσμη φιλοδοξία της να καταστεί κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης· επισημαίνει ότι ο σκοπός αυτός εξακολουθεί να υποστηρίζεται ομόφωνα από όλους τους παράγοντες της πολιτικής σκηνής·
3. χαιρετίζει τις προσπάθειες που καταβάλλει ο τρέχων κυβερνητικός συνασπισμός για να επαναφέρει την πολιτική σταθερότητα στην Ουκρανία, που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την εδραίωση της δημοκρατίας στη χώρα· επισημαίνει ότι μακρόχρονη πολιτική σταθερότητα μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο με συνταγματικές αλλαγές που ορίζουν σαφή διαχωρισμό εξουσιών, καθώς και με ένα κατάλληλο σύστημα ελέγχων και διασφαλίσεων μεταξύ και εντός του εκτελεστικού, του νομοθετικού και του δικαστικού κλάδου της εξουσίας·
4. υπογραμμίζει ότι αυτή η κατάσταση μεγαλύτερης σταθερότητας επιτρέπει στην τρέχουσα κυβέρνηση να εφαρμόσει πολιτική ενεργητικών και συστηματικών μεταρρυθμίσεων σε σχέση με ορισμένους σημαντικούς τομείς της οικονομικής ζωής της Ουκρανίας, όπως η έγκριση ενός νέου φορολογικού κώδικα και μια νέα νομοθεσία για τις χρηματοπιστωτικές συμβάσεις, την ενίσχυση των χρηματοπιστωτικών αγορών και τον εκσυγχρονισμό του ενεργειακού τομέα·
5. τονίζει ότι οι συνεχιζόμενες συζητήσεις σχετικά με την εφαρμογή του εκλογικού νόμου και οι τακτικές αλλαγές τελευταίας στιγμής των κανόνων δημιουργούν μια ατμόσφαιρα περιττής αμφισβήτησης γύρω από όλες τις εκλογές· κατά συνέπεια, χαιρετίζει το γεγονός ότι έχει πλέον κατατεθεί σχέδιο Ενιαίου Εκλογικού Κώδικα προς έγκριση από το ουκρανικό κοινοβούλιο· παροτρύνει τις αρχές να εγκρίνουν νόμο σχετικά με την χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων ο οποίος να είναι σύμφωνος με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και να εξετάσουν το ενδεχόμενο κρατικής χρηματοδότησης για τα πολιτικά κόμματα έτσι ώστε να μειωθεί η εξάρτησή τους από οικονομικά συμφέροντα·
6. αναμένει ότι, παρά το γεγονός ότι έχουν σημειωθεί ορισμένες αρχικές δυσκολίες, οι ουκρανικές αρχές, μαζί με όλες τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας, θα εξασφαλίσουν την ελεύθερη και δίκαιη διεξαγωγή των τοπικών εκλογών της 31ης Οκτωβρίου 2010· χαιρετίζει την πρωτοβουλία των ουκρανικών αρχών να καλέσουν διεθνείς παρατηρητές σε αυτές τις εκλογές, ως ένδειξη της προθυμίας τους να εγγυηθούν τη διαφάνεια και τον ανοικτό χαρακτήρα της εκλογικής διαδικασίας·
7. καλεί τις αρχές και την αντιπολίτευση να εφαρμόσουν από κοινού δέσμη μέτρων συνταγματικών μεταρρυθμίσεων που να αντιμετωπίζει τις τρέχουσες αδυναμίες, καθώς και τις βαθύτερες αιτίες της συστημικής πολιτικής αστάθειας στην Ουκρανία· καλεί τα κόμματα της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης να μεριμνήσουν για την πλήρη συμμετοχή όλων των τμημάτων της κοινωνίας των πολιτών στις συζητήσεις σχετικά με τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις και να τις διεξαγάγουν σε πνεύμα αρμονίας και συνεργασίας· παροτρύνει τα κόμματα να συνεργαστούν εκ του σύνεγγυς με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για Δημοκρατία μέσω του Δικαίου (Επιτροπή της Βενετίας)·
8. εκφράζει την ανησυχία του για τον αυξανόμενο αριθμό ισχυρισμών ότι οι δημοκρατικές ελευθερίες, όπως η ελευθερία του συνέρχεσθε, η ελευθερία της έκφρασης και η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, έχουν δεχθεί πιέσεις τους τελευταίους μήνες· κατά συνέπεια, καλεί τις αρχές να διερευνήσουν όλες τις καταγγελίες για παραβιάσεις δικαιωμάτων και ελευθεριών και να επανορθώσουν οποιεσδήποτε παραβάσεις διαπιστωθούν· εκτός αυτού, συνιστά στις αρχές να επανεξετάσουν οποιαδήποτε απόφαση ή διορισμό θα μπορούσε να οδηγήσει σε σύγκρουση συμφερόντων, ιδίως στους τομείς της επιβολής του νόμου και των δικαστικών αρχών·
9. εκφράζει την ανησυχία του για πρόσφατες εξελίξεις που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης· καλεί τις αρχές να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να προστατεύσουν αυτές τις κεφαλαιώδεις πτυχές μιας δημοκρατικής κοινωνίας και να απόσχουν από οποιεσδήποτε προσπάθειες ελέγχου, άμεσου ή έμμεσου, του περιεχομένου της ειδησεογραφικής κάλυψης στα εθνικά μέσα ενημέρωσης· υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για νομοθετική μεταρρύθμιση του τομέα των μέσων ενημέρωσης και κατά συνέπεια χαιρετίζει πρόσφατη πρόταση για Δημόσια Ραδιοτηλεοπτική Υπηρεσία στην Ουκρανία· χαιρετίζει επίσης τις δημόσιες διαβεβαιώσεις των ουκρανικών αρχών ότι το νομοθετικό πλαίσιο που απαιτείται για να δημιουργηθεί δημόσια ραδιοτηλεοπτική υπηρεσία θα ολοκληρωθεί έως το τέλος του έτους·
10. υπογραμμίζει τη μεγάλη σημασία της διαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης της Ουκρανίας για τη συνέχιση των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών μεταρρυθμίσεων στη χώρα· κατά συνέπεια, ελπίζει ότι θα σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος κατά την προσεχή σύνοδο κορυφής ΕΕ-Ουκρανίας, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 22 Νοεμβρίου στις Βρυξέλλες, έτσι ώστε να γίνουν νέα βήματα προς την ταχεία σύναψη μιας συμφωνίας σύνδεσης· κατά συνέπεια καλεί την Επιτροπή και την Ουκρανία να εντείνουν τις προσπάθειες υλοποίησης της Ατζέντας Σύνδεσης ΕΕ-Ουκρανίας·
11. τονίζει ιδίως ότι η σφαιρική και σε βάθος συμφωνία ελευθέρων συναλλαγών αναμένεται να διασφαλίσει την σταδιακή ενσωμάτωση της Ουκρανίας στην εσωτερική αγορά της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης των τεσσάρων ελευθεριών στην εν λόγω χώρα· παροτρύνει την Επιτροπή και την Ουκρανία να σημειώσουν ταχεία πρόοδο σε αυτό τον τομέα με βάση τα όσα έχει επιτύχει η Ουκρανία ως μέλος του ΠΟΕ·
12. τονίζει τη σημασία της περαιτέρω ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ της Ουκρανίας και της ΕΕ στον τομέα της ενέργειας· καλεί την Ουκρανία να υλοποιήσει πλήρως και να κυρώσει την ένταξή της στη Συνθήκη Ενεργειακής Κοινότητας· επίσης καλεί την Ουκρανία να υλοποιήσει τις δεσμεύσεις της που απορρέουν από την Κοινή Διακήρυξη της Διεθνούς Διάσκεψης Επενδυτών ΕΕ/Ουκρανίας σχετικά με τον εκσυγχρονισμό του συστήματος διαμετακόμισης φυσικού αερίου της Ουκρανίας· ζητεί τη σύναψη περαιτέρω συμφωνιών μεταξύ της ΕΕ και της Ουκρανίας με στόχο την εξασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού και για τις δύο πλευρές, συμπεριλαμβανομένου ενός αξιόπιστου και διαφοροποιημένου συστήματος διαμετακόμισης για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο·
13. παροτρύνει την Επιτροπή και το Συμβούλιο να εκπονήσουν χάρτη πορείας για την κατάργηση των ταξιδιωτικών θεωρήσεων με την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένου του ενδιάμεσου στόχου της κατάργησης των υφιστάμενων τελών έκδοσης θεωρήσεων·
14. ζητεί από την Επιτροπή να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη και την Ουκρανία για την κατάρτιση ειδικών μέτρων που θα θεσπιστούν σε σχέση με Ευρωπαϊκό Ποδοσφαιρικό Πρωτάθλημα, με στόχο να αξιοποιηθεί αυτή η ειδική περίσταση ως περίοδος δοκιμής για ένα τελικό καθεστώς χωρίς θεωρήσεις διαβατηρίων·
15. υπογραμμίζει τη σημασία της ενίσχυσης της συνεργασίας στον τομέα των ανταλλαγών νέων και φοιτητών και της ανάπτυξης προγραμμάτων υποτροφιών που θα επιτρέψουν σε Ουκρανούς να γνωριστούν με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της·
16. παροτρύνει το Συμβούλιο και την Επιτροπή να εντείνουν περαιτέρω τη συνεργασία με την Ουκρανία όσον αφορά τις εξελίξεις στο γειτονικό χώρο και ιδίως όσον αφορά την ανάπτυξη των πολιτικών για την περιοχή του Εύξεινου Πόντου·
17. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, τα κράτη μέλη, την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Ουκρανίας και τις κοινοβουλευτικές συνελεύσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης και του ΟΑΣΕ.
- [1] ΕΕ L 310, 9.11.2006, σελ. 1