ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με το κράτος δικαίου στη Ρωσία
9.2.2011
σύμφωνα με το άρθρο 110, παράγραφος 2, του Κανονισμού
Eva-Britt Svensson, Helmut Scholz εξ ονόματος Ομάδας GUE/NGL
B7‑0111/2011
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το κράτος δικαίου στη Ρωσία
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα παλαιότερα ψηφίσματά του για τη Ρωσία,
– έχοντας υπόψη τη συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ρωσικής Ομοσπονδίας, η οποία άρχισε να ισχύει το 1997 και παρατάθηκε εν αναμονή της αντικατάστασής της από νέα συμφωνία,
– έχοντας υπόψη τις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις για την επίτευξη νέας σημαντικής συμφωνίας πλαισίου για τις σχέσεις ΕΕ-Ρωσίας,
– έχοντας υπόψη τη σύμβαση για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, τη διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τη διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για το Δικαίωμα και την Ευθύνη των ατόμων και των κοινωνικών ομάδων και φορέων για την προώθηση και την προάσπιση των διεθνώς αναγνωρισμένων δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 110, παράγραφος 2, του Κανονισμού του,
A. εκτιμώντας ότι το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναφέρει στην παγκόσμια έκθεσή του του 2011 ότι η Ρωσία εμφανίστηκε ιδιαίτερα επιδεκτική στη διεθνή συνεργασία στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά το γενικό κλίμα στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα παραμένει εντελώς αρνητικό. Οι ρητορικές δεσμεύσεις όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα του προέδρου Dimitri Medvedev και το κράτος δικαίου δεν συνοδεύθηκαν από συγκεκριμένες ενέργειες για τη στήριξη της κοινωνίας των πολιτών. Κατά τη διάρκεια του 2010 σημειώθηκαν νέες επιθέσεις κατά των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και παραμένουν ατιμώρητοι οι δράστες στυγερών δολοφονιών,
B. εκτιμώντας ότι ακόμη και ο Valerii Zorkin, Πρόεδρος του Ρωσικού Συνταγματικού Δικαστηρίου, επεσήμανε ότι η πραγματική ευαισθησία ως προς τον νόμο και η τήρησή του δεν έχουν ακόμα ενσωματωθεί στο γενικώς αποδεκτό σύστημα αξιών ακόμη και σε πολλές δημόσιες αρχές που συχνά πιστεύουν ότι τα συμφέροντα του κράτους και των κρατικών επιχειρήσεων θα πρέπει εξ ορισμού να υπερέχουν έναντι των συμφερόντων των απλών πολιτών,
Γ. εκτιμώντας ότι αριθμός υποθέσεων με μεγάλη δημοσιότητα, όπως η δεύτερη δίκη των M. Khodorkovsky και P. Lebedev, οι διαδικασίες κατά των διαχειριστών και δικηγόρων της HSBC/Hermitage, η έρευνα για τη δολοφονία της A. Politkovskaya, η δίωξη του Y. Samodurov και η παραίτηση της δικαστού Kudeshkina και ορισμένων άλλων δικαστών, δημιουργούν ανησυχίες όσον αφορά την υποβάθμιση του κράτους δικαίου στη Ρωσία,
Δ. εκτιμώντας ότι το Συμβούλιο της Ευρώπης άσκησε κριτική για το γεγονός ότι οι δικαστές υπόκεινται σε αυξανόμενες πιέσεις που αποσκοπούν στο να διασφαλιστούν καταδίκες σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις που προσάγονται στο δικαστήριο από την εισαγγελία· εκτιμώντας ότι οι δικηγόροι εξακολουθούν να υπόκεινται σε έρευνες και κατασχέσεις και άλλες μορφές πίεσης κατά παράβαση της ρωσικής νομοθεσίας και των προτύπων του Συμβουλίου της Ευρώπης,
Ε. εκτιμώντας ότι περίπου το 30% των περιπτώσεων που εκκρεμούν ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αφορούν τώρα τη Ρωσία, πολύ περισσότερες από οποιαδήποτε άλλη χώρα· ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει εκδώσει περισσότερες από 150 αποφάσεις που θεωρούν τη Ρωσία υπεύθυνη για σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τσετσενία· ότι η Ρωσία εξακολουθεί να καταβάλλει τις απαιτούμενες οικονομικές αποζημιώσεις στα θύματα αλλά αποτυγχάνει να εφαρμόσει ορθώς την ουσία των αποφάσεων, ιδιαίτερα με τη διενέργεια αποτελεσματικών ερευνών και την απόδοση των ευθυνών στους δράστες,
ΣΤ. εκτιμώντας ότι η Ρωσία έπεσε στην 154η θέση από 178 της κατάταξης χωρών της διεθνούς διαφάνειας λόγω της παρατηρούμενης διαφθοράς των κρατικών αξιωματούχων (συμπεριλαμβανομένης της αστυνομίας και των δικαστών),
Ζ. εκτιμώντας ότι παρά τις επανειλημμένες δηλώσεις του Κρεμλίνου για τη σημασία των κανονικών συνθηκών εργασίας για τις ΜΚΟ, οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παραμένουν ευάλωτοι σε παρενοχλήσεις και επιθέσεις, και μάλιστα εκείνοι που εργάζονται για τον τερματισμό της ατιμωρησίας στο Βόρειο Καύκασο αντιμετωπίζουν ιδιαίτερους κινδύνους,
Η. εκτιμώντας ότι οι ΜΚΟ και τα μέσα ενημέρωσης εξακολουθούν να είναι ευάλωτη θέση έναντι μιας ασαφούς νομοθεσίας κατά των εξτρεμιστικών στοιχείων· ότι τον Ιούλιο του 2010, εγκρίθηκαν νέες διατάξεις στη νομοθεσία για την ομοσπονδιακή υπηρεσία ασφάλειας (ΟΥΑ) οι οποίες επιτρέπουν στην εν λόγω υπηρεσία να εκδίδει προειδοποιήσεις σε μεμονωμένα άτομα, οργανώσεις και σε μέσα ενημέρωσης· ότι οι προειδοποιήσεις απαιτούν από τα άτομα ή τις οργανώσεις να σταματήσουν τις δραστηριότητες που η ομοσπονδιακή υπηρεσία ασφάλειας κρίνει εξτρεμιστικές ή δυνάμει εξτρεμιστικές,
Θ. εκτιμώντας ότι παρατηρείται ένας συνεχώς αυξανόμενος αριθμός περιπτώσεων αυθαίρετων περιορισμών του δικαιώματος της ελευθερίας του συνέρχεσθαι, και όλο και συχνότερη επιβολή αυστηρών ποινών σε ειρηνικούς διαδηλωτές από τις αρχές· ότι κατά τη διάρκεια του 2010, η αστυνομία συνέχισε να διαλύει, μερικές φορές βίαια τις δημόσιες συγκεντρώσεις που πραγματοποιούνται σε μεγάλες πόλεις την 31η ημέρα κάθε μήνα προς υποστήριξη του άρθρου 31 του Συντάγματος, το οποίο εγγυάται την ελευθερία του συνέρχεσθαι· ότι οι διοργανωτές των εκδηλώσεων συχνά αντιμετωπίζουν παρενοχλήσεις και εκφοβισμό, και από αξιωματούχους επιβολής του νόμου και μέλη φιλοκυβερνητικών οργανώσεων,
I. εκτιμώντας ότι οι μετανάστες εργαζόμενοι στη Ρωσία αντιμετωπίζουν παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους μεταξύ των οποίων κατασχέσεις διαβατηρίων, άρνηση σύναψης συμβάσεων, μη καταβολή ή καθυστερημένη καταβολή μισθών και ανασφαλείς συνθήκες εργασίας· εκτιμώντας ότι οι νομοθετικές αλλαγές που εγκρίθηκαν τον Μάιο δεσμεύουν τους ξένους εργαζόμενους περισσότερο με τους εργοδότες τους και μπορούν να αποθαρρύνουν έναν εργαζόμενο να εγκαταλείψει έναν εργοδότη που παραβιάζει τα δικαιώματά του· ότι αυτό συγκεκριμένα είναι ανησυχητικό στο πλαίσιο κατασκευαστικών έργων μεγάλης εμβέλειας που είναι απαραίτητα για τη Ρωσία προκειμένου να φιλοξενήσει τους χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2014 στο Sochi,
1. υπογραμμίζει ότι το κράτος δικαίου και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι σημαντικά για τη σταθερότητα της περιοχής· είναι της άποψης ότι η ΕΕ και η Ρωσία όπως και όλες οι άλλες χώρες θα πρέπει να εργασθούν ενεργά για την εξασφάλιση αυτών των αρχών για όλους τους πολίτες τους· επιμένει ότι αυτό είναι ένα σημαντικό κριτήριο για την ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ της ΕΕ και της Ρωσίας·
2. τονίζει και πάλι ότι η δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα θα πρέπει να βρίσκονται στον πυρήνα της νέας συνολικής συμφωνίας πλαισίου με τη Ρωσική Ομοσπονδία, όσον αφορά συγκεκριμένα τον ορισμό και τη συμπερίληψη πραγματικής και λειτουργικής ρήτρας ανθρωπίνων δικαιωμάτων·
3. επαναλαμβάνει την έκκλησή του για την προώθηση του διαλόγου ΕΕ-Ρωσίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου και ζητεί να ανοίξει η διαδικασία αυτή ούτως ώστε να υπάρχει δυνατότητα αποτελεσματικής συμβολής από την πλευρά του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της κρατικής Δούμας καθώς και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων·
4. τονίζει τη θεμελιώδη σημασία, για το κράτος δικαίου και την προστασία της ατομικής ελευθερίας, της θωράκισης των συστημάτων ποινικής δικαιοσύνης σε όλη την Ευρώπη από παρεμβάσεις με πολιτικά κίνητρα· εκφράζει τη σοβαρή ανησυχία του για τις περιπτώσεις κατά τις οποίες η Ρωσία δεν κατάφερε να εγγυηθεί αυτή την αρχή· υπογραμμίζει ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πρόσχημα η παραπομπή στη δεδηλωμένη μοναδικότητα της ιστορικής κληρονομιάς της χώρας, στις δικαστικές ή κυβερνητικές παραδόσεις για την αγνόηση ή, ακόμη χειρότερα, την καταπάτηση διεθνών νομικών και δημοκρατικών προτύπων, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας·
5. εκφράζει τη συμπάθειά του και την αλληλεγγύη του προς τους φίλους και τις οικογένειας όλων των θυμάτων της πρόσφατης επίθεσης στο αεροδρόμιο της Μόσχας Domodedovo και άλλων επιθέσεων κατά αμάχων στη Ρωσική Ομοσπονδία· υπογραμμίζει ότι η καταπολέμηση τέτοιων τρομοκρατικών πράξεων δεν θα πρέπει να οδηγήσει σε περαιτέρω περιορισμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών· ανησυχεί εν προκειμένω βαθιά για τη νέα ακτίνα δράσης της ομοσπονδιακής υπηρεσίας ασφάλειας· εκφράζει τη βαθύτατη ανησυχία του για την αναζωπύρωση της βίας και των τρομοκρατικών πράξεων στη Ρωσική Ομοσπονδία και, ιδιαίτερα, στο Βόρειο Καύκασο·
6. ζητεί αφενός τον τερματισμό κάθε τρομοκρατικής ενέργειας και, αφετέρου, από τις ρωσικές αρχές, να θέσουν τέρμα στο ευρέως διαδεδομένο κλίμα ατιμωρησίας για τις περιπτώσεις παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην απουσία του κράτους δικαίου στην περιοχή·
7. καλεί τη Ρωσία να σεβαστεί απόλυτα τις υποχρεώσεις της ως μέλους του ΟΑΣΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένου και του σεβασμού του δικαιώματος του συνεταιρίζεσθαι και του δικαιώματος πραγματοποίησης ειρηνικών διαδηλώσεων·
8. καλεί τις ρωσικές αρχές να θέσουν τέλος στη συνεχιζόμενη και ευρέως διαδεδομένη ατιμωρησία για άσκηση βίας σε βάρος υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και, να προστατεύσει και να εγγυηθεί τη σωματική τους ακεραιότητα σύμφωνα με τα αντίστοιχα διεθνή και περιφερειακά μέσα και έγγραφα για τα ανθρώπινα δικαιώματα· καλεί συγκεκριμένα τις ρωσικές αρχές να εγκρίνουν προληπτικά μέτρα προστασίας όσον αφορά τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως τη διεξαγωγή ανακρίσεων ευθύς ως γνωστοποιηθούν απειλές κατά αυτών από τον εισαγγελέα και το δικαστικό σύστημα·
9. ζητεί σε περίπτωση καταδίκης από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε βάρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας την επανάληψη των ερευνών εκ μέρους των ρωσικών αρχών και την επανεξέταση των νομικών συστημάτων προκειμένου να αποφεύγονται περαιτέρω παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου·
10. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, τα κοινοβούλια και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών, την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της Ρωσικής Ομοσπονδίας, τον ΟΑΣΕ και το Συμβούλιο της Ευρώπης.