ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την έκθεση προόδου του 2010 για την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας
24.3.2011
σύμφωνα με το άρθρο 110, παράγραφος 2, του Κανονισμού
Kristian Vigenin εξ ονόματος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων
B7‑0225/2011
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την έκθεση προόδου του 2010 για την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2005, να χορηγηθεί στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας καθεστώς υποψήφιας για ένταξη χώρας, καθώς και τα συμπεράσματα της Προεδρίας των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων που πραγματοποιήθηκαν στις 15 και 16 Ιουνίου 2006 και στις 14 και 15 Δεκεμβρίου 2006,
– έχοντας υπόψη τα ψηφίσματα 845 (1993) και 817 (1993) του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και την ενδιάμεση συμφωνία του 1995 μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας,
– έχοντας υπόψη την εκπονηθείσα από την Επιτροπή έκθεση προόδου του 2010 για την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (SEC/2010/1332) και την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 9ης Νοεμβρίου 2010, με τίτλο "Στρατηγική διεύρυνσης και κυριότερες προκλήσεις για την περίοδο 2010-2011" (COM(2010)0660),
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του, της 10ης Φεβρουαρίου 2010, σχετικά με την έκθεση προόδου του 2009 για την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας[1],
– έχοντας υπόψη τις συστάσεις της Μικτής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής ΕΕ-πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, της 30ής Νοεμβρίου 2010,
– έχοντας υπόψη την απόφαση 2008/212/ΕΚ του Συμβουλίου, της 18ης Φεβρουαρίου 2008, για τις αρχές, τις προτεραιότητες και τις προϋποθέσεις που εμπεριέχονται στην ευρωπαϊκή εταιρική σχέση με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας[2],
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων και του Συμβουλίου Εξωτερικών της 13ης και 14ης Δεκεμβρίου 2010,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 110, παράγραφος 2, του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαδικασία της διεύρυνσης της ΕΕ αποτελεί ισχυρή κινητήρια δύναμη για την ειρήνη, τη σταθερότητα και τη συμφιλίωση στην περιοχή,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2005 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναγνώρισε καθεστώς υποψήφιας χώρας στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, αλλά ότι έκτοτε δεν προχώρησε στον καθορισμό ημερομηνίας για την έναρξη των διαπραγματεύσεων, παρά τις ουσιαστικές προόδους που έχει σημειώσει η εν λόγω χώρα στην πορεία της προς την ΕΕ· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα διμερή ζητήματα δεν πρέπει να αποτελούν και να χρησιμοποιούνται ως εμπόδιο στην ενταξιακή διαδικασία, αν και πρέπει να διευθετηθούν πριν από την ένταξη· λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνέχιση της ενταξιακής διαδικασίας θα συμβάλει στη σταθερότητα της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας και θα ενισχύσει περαιτέρω τον διεθνοτικό διάλογο,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η εντατικοποίηση του οικονομικού διαλόγου και της συνεργασίας με τις χώρες της διεύρυνσης επιτρέπει στην ΕΕ να εστιαστεί στην υπέρβαση της οικονομικής κρίσης και συνεισφέρει στη συνολική ανταγωνιστικότητα της Ένωσης,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η στρατηγική διεύρυνσης του 2010 αναδεικνύει ως προτεραιότητες τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και του δικαστικού συστήματος, την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς, καθώς και τον διάλογο μεταξύ των πολιτικών παραγόντων,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ εφαρμόζει συνολικές διαδικασίες έγκρισης οι οποίες εξασφαλίζουν ότι τα νέα μέλη γίνονται δεκτά μόνο όταν έχουν εκπληρώσει όλες τις απαιτήσεις και μόνο με την ενεργητική συγκατάθεση των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και των κυβερνήσεων των κρατών μελών της ΕΕ,
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελευθερία της έκφρασης και η ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης παραμένουν θέμα προβληματισμού στις περισσότερες από τις χώρες της διεύρυνσης,
Πολιτικές εξελίξεις
1. συμμερίζεται την εκτίμηση της εκπονηθείσας από την Επιτροπή έκθεσης προόδου 2010 σχετικά με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και εκφράζει τη λύπη του διότι το Συμβούλιο δεν έχει λάβει απόφαση για το άνοιγμα ενταξιακών διαπραγματεύσεων όπως συνιστά για δεύτερο συνεχές έτος η Επιτροπή και σύμφωνα με τα προηγούμενα ψηφίσματα του Κοινοβουλίου· εκφράζει, ωστόσο, την ανησυχία του για την τρέχουσα πολιτική κατάσταση, μεταξύ άλλων για το μποϊκοτάζ του εθνικού κοινοβουλίου από τα κόμματα της αντιπολίτευσης και για τον κίνδυνο μήπως οι εξελίξεις αυτές επηρεάσουν δυσμενώς το θεματολόγιο της χώρας που αφορά την ΕΕ· υπενθυμίζει την προηγούμενη σύστασή του προς το Συμβούλιο να αρχίσει αμέσως τις διαπραγματεύσεις·
2. επισημαίνει ότι υπάρχουν διμερή ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν από τα ενδιαφερόμενα μέρη σε πνεύμα καλής γειτονίας και λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο των συμφερόντων της ΕΕ· απευθύνει έκκληση προς όλους τους βασικούς παράγοντες και τα ενδιαφερόμενα μέρη να εντείνουν τις προσπάθειές τους και να δείξουν υπευθυνότητα και αποφασιστικότητα για την επίλυση όλων των ζητημάτων που εκκρεμούν τα οποία όχι μόνο παρεμποδίζουν την ενταξιακή διαδικασία της υποψήφιας χώρας, καθώς και την πολιτική της ΕΕ στην περιοχή, αλλά θα μπορούσαν να έχουν επίσης επιπτώσεις στις διεθνοτικές σχέσεις, την περιφερειακή σταθερότητα και την οικονομική ανάπτυξη· σημειώνει με ικανοποίηση το αυξημένο επίπεδο επικοινωνίας μεταξύ των δύο Πρωθυπουργών·
3. συγχαίρει τη χώρα για τη 10η επέτειο της συμφωνίας-πλαισίου της Αχρίδας η οποία παραμένει ακρογωνιαίος λίθος των διεθνοτικών σχέσεων στη χώρα και καλεί την κυβέρνηση και όλα τα κρατικά όργανα να αξιοποιήσουν αυτήν την ιστορική επέτειο ως μέσο προώθησης της συνεχούς καλλιέργειας διεθνοτικής συνεργασίας και εμπιστοσύνης· ανησυχεί, ωστόσο, για τις αυξανόμενες διεθνοτικές εντάσεις σχετικά με την ανέγερση ενός κτιρίου στη θέση του φρουρίου Kale στα Σκόπια· καλεί όλους τους πολιτικούς και θρησκευτικούς ηγέτες και τα μέσα ενημέρωσης να ενεργούν υπεύθυνα και να απέχουν από ενέργειες που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις διεθνοτικές εντάσεις· παρατηρεί με ανησυχία τον κίνδυνο του αυξανόμενου απομονωτισμού της χώρας ο οποίος θα μπορούσε να εξελιχθεί σε υποκατάστατο πολιτικής λόγω της απουσίας μιας απτής ευρωπαϊκής προοπτικής·
4. καλεί την κυβέρνηση να καλλιεργήσει συνολικό διάλογο μεταξύ των εθνοτικών κοινοτήτων, να λάβει δεόντως υπόψη τις ευαισθησίες όλων των κοινοτήτων και των μειονοτήτων στις αποφάσεις της, όπως σε σχέση με το χωροταξικό σχέδιο "Σκόπια 2014", και να αποφύγει ενέργειες και πρωτοβουλίες που αποβλέπουν στην ενίσχυση της εθνικής ταυτότητας εις βάρος άλλων κοινοτήτων· εφιστά την προσοχή στην ανάγκη αποτελεσματικής λειτουργίας της κοινοβουλευτικής επιτροπής διεθνοτικών σχέσεων για την ενσωμάτωση των μειονοτήτων στη νομοθετική διαδικασία και υπογραμμίζει ότι απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες ώστε να προχωρήσει η διαδικασία αποκέντρωσης σύμφωνα με τη συμφωνία-πλαίσιο της Αχρίδας·
5. εκφράζει τη λύπη του διότι οι διαμεσολαβητικές προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών για την επίλυση της διένεξης για το όνομα δεν έχουν αποδώσει απτά αποτελέσματα·
Δημοκρατία, κράτος δικαίου και ανθρώπινα δικαιώματα
6. υπενθυμίζει ότι η υγιής πολιτική κουλτούρα αποτελεί το θεμέλιο της δημοκρατίας· καλεί τα κόμματα της αντιπολίτευσης να τερματίσουν το μποϊκοτάζ του εθνικού κοινοβουλίου και να αρχίσουν εκ νέου τον πολιτικό διάλογο εντός των θεσμικών οργάνων· θεωρεί ότι αποτελεί ευθύνη της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης να εξασφαλίσουν τη διεξαγωγή άμεσου και ανοικτού διαλόγου σχετικά με όλες τις υφιστάμενες προκλήσεις τις οποίες αντιμετωπίζει η χώρα· επισημαίνει ότι η πολιτική αστάθεια θα μπορούσε να υπονομεύσει τη διαδικασία ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που θα έπρεπε να αποτελεί κοινή προτεραιότητα όλων των συνιστωσών της κοινωνίας· χαιρετίζει την έγκριση των τροποποιήσεων στον κανονισμό του κοινοβουλίου, που καθιστούν δυνατή την ουσιαστικότερη συμμετοχή της αντιπολίτευσης στο έργο του· εκφράζει, ωστόσο, την ανησυχία του για τον ανεπαρκή διάλογο μεταξύ της κυβέρνησης και των κομμάτων της αντιπολίτευσης και το γενικό κλίμα δυσπιστίας και αντιπαράθεσης· παροτρύνει και τις δύο πλευρές να καλλιεργήσουν κλίμα εμπιστοσύνης και να επιδείξουν ισχυρή δέσμευση στη χρήση των νέων διατάξεων του κανονισμού του κοινοβουλίου με στόχο την ενίσχυση του πολιτικού διαλόγου και της εποικοδομητικής συνεργασίας στη νομοθετική διαδικασία και στον κοινοβουλευτικό έλεγχο των δραστηριοτήτων της κυβέρνησης·
7. χαιρετίζει την πολιτική βούληση να ολοκληρωθεί η από μακρού αναμενόμενη ανακοίνωση ονομάτων πρακτόρων που συνδέονταν με τις πρώην γιουγκοσλαβικές μυστικές υπηρεσίες, θεωρώντας ότι αποτελεί σημαντικό βήμα για την απαλλαγή από την παλαιά κομμουνιστική εποχή· παρατηρεί, ωστόσο, ανεπαρκή πρόοδο στην πλήρη εφαρμογή των σχετικών νόμων· παροτρύνει την κυβέρνηση να ολοκληρώσει χωρίς καθυστέρηση τη διαδικασία της κάθαρσης, αποφεύγοντας την επιλεκτική της χρήση για πολιτικούς σκοπούς, όπως η πολιτική αυτονομιμοποίηση ή η δυσφήμηση πολιτικών αντιπάλων·
8. επαινεί το άριστο έργο του απερχόμενου Ειδικού Εκπροσώπου της ΕΕ/Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της ΕΕ· καταδικάζει τις άτοπες επιθέσεις πολιτικών του κυβερνώντος κόμματος εναντίον εκπροσώπων της ΕΕ και εκφράζει τη λύπη του διότι η κυβέρνηση δεν έχει διαχωρίσει απερίφραστα και δημόσια τη θέση της από τέτοιες προσβολές· θεωρεί ότι τα περιστατικά αυτά είναι άκρως επιζήμια για την εικόνα της χώρας·
9. εφιστά την προσοχή στην ανάγκη να βελτιωθεί η εκλογική νομοθεσία προκειμένου να εναρμονιστεί με τις συστάσεις του ΟΑΣΕ/Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και της Επιτροπής της Βενετίας που παρατίθενται στην έκθεση σχετικά με τις προεδρικές και τοπικές εκλογές του 2009·
10. επαναλαμβάνει ότι τα ελεύθερα και ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης αποτελούν απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη σταθερής δημοκρατίας· παρατηρεί την ύπαρξη ευρείας ποικιλίας και μίγματος δημόσιων και ιδιωτικών μέσων ενημέρωσης στη χώρα· εκφράζει, ωστόσο, τη βαθιά ανησυχία του για την πολιτικοποίηση των μέσων ενημέρωσης και την παρέμβαση στο έργο τους· εκφράζει την ανησυχία του για την οικονομική εξάρτηση και τη συγκέντρωση πολιτικής εξουσίας στα μέσα ενημέρωσης, γεγονός που έχει συχνά ως αποτέλεσμα την έλλειψη συντακτικής ανεξαρτησίας και χαμηλό επίπεδο δημοσιογραφίας· εκφράζει την ανησυχία του για την αισθητή επιδείνωση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης στη χώρα, όπως δείχνει η σημαντική πτώση (από την 34η στην 68η θέση) στην κατάταξη για την ελευθερία του Τύπου που δημοσίευσε η οργάνωση «Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα» για το 2010· σημειώνει το γεγονός ότι το Υπουργείο Εσωτερικών δημοσίευσε στην ιστοσελίδα του έκκληση προς τους πολίτες να καταγγέλλουν τα "μη αντικειμενικά" άρθρα του Τύπου· καλεί τους δημοσιογράφους να διατηρούν υψηλά επαγγελματικά πρότυπα στο έργο τους, να αποστασιοποιούνται από τις πολιτικές επιρροές και να ιδρύσουν επαγγελματικές ενώσεις δημοσιογράφων, ενώ ταυτόχρονα προτρέπει τις αρμόδιες αρχές να ενισχύσουν την ανεξαρτησία και την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης με εφαρμογή ίσων κανόνων για όλα τα μέσα και με βελτίωση της διαφάνειας της ιδιοκτησίας τους·
11. χαιρετίζει τους πολυάριθμους νόμους που έχουν ψηφιστεί για τη δικαστική μεταρρύθμιση και ζητεί να καταβληθούν περαιτέρω εντατικές προσπάθειες για τη μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης, προκειμένου να εξασφαλιστούν ο επαγγελματισμός, η αποτελεσματικότητα και η ανεξαρτησία της από πολιτικές πιέσεις· υπογραμμίζει, προς τούτο, ότι το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο πρέπει να εφαρμοστεί ταχέως και αποτελεσματικά· εκφράζει την ανησυχία του για το ρόλο που εξακολουθεί να διαδραματίζει το Υπουργείο Δικαιοσύνης στο Δικαστικό Συμβούλιο και για τις κριτικές που ασκήθηκαν από την κυβέρνηση και βουλευτές εναντίον του Συνταγματικού Δικαστηρίου, οι οποίες δημιουργούν τον κίνδυνο υπαγωγής της δικαιοσύνης σε πολιτική παρέμβαση· παρατηρεί, ωστόσο, με ικανοποίηση ότι, παρά τις διαφωνίες αυτές, όλες οι αποφάσεις του δικαστηρίου έχουν εφαρμοστεί· χαιρετίζει τις προσπάθειες για αύξηση της αποτελεσματικότητας και της διαφάνειας του δικαστικού συστήματος, ιδίως δε για μείωση του όγκου των υποθέσεων που εκκρεμούν στα περισσότερα δικαστήρια· παρομοίως, χαιρετίζει την έναρξη ισχύος του νόμου για τη νομική συνδρομή·
12. χαιρετίζει τις συνεχιζόμενες προσπάθειες στον τομέα της καταπολέμησης της διαφθοράς, που εκδηλώνονται μεταξύ άλλων με την υλοποίηση του δεύτερου γύρου συστάσεων της GRECO (Ομάδα Κρατών του Συμβουλίου της Ευρώπης κατά της Διαφθοράς ) και με την έναρξη ισχύος των τροποποιήσεων του Ποινικού Κώδικα· ενθαρρύνει τις αρχές να συνεχίσουν να εφαρμόζουν τη νομοθεσία για την καταπολέμηση της διαφθοράς και να βελτιώνουν την ανεξαρτησία, την αποτελεσματικότητα και τους πόρους του δικαστικού συστήματος· υπενθυμίζει, ωστόσο, ότι η διαφθορά παραμένει εκτεταμένη και ζητεί να καταβληθούν περαιτέρω έντονες προσπάθειες για την εκρίζωσή της· υπογραμμίζει ότι επείγει η αποτελεσματική και αμερόληπτη εφαρμογή της νομοθεσίας κατά της διαφθοράς, ιδίως σε σχέση με τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και με τη σύγκρουση συμφερόντων· επισημαίνει πόσο σημαντικό είναι να λειτουργεί το δικαστικό σύστημα χωρίς πολιτικές παρεμβάσεις· χαιρετίζει τις προσπάθειες για αύξηση της αποτελεσματικότητας και της διαφάνειας του δικαστικού συστήματος· τονίζει την ανάγκη να καταρτισθεί μητρώο σε σχέση με την επιβολή των διώξεων και των καταδικών, βάσει του οποίου θα είναι δυνατό να εκτιμηθεί η πρόοδος· ζητεί την ενοποίηση της νομολογίας προκειμένου να εξασφαλιστούν ένα προβλέψιμο δικαστικό σύστημα και η εμπιστοσύνη του κοινού·
13. καλεί την Επιτροπή να συμπεριλάβει στην επόμενη έκθεση προόδου αξιολόγηση των επιπτώσεων και των αποτελεσμάτων που επετεύχθησαν με τη διάθεση χρηματοδοτικών πόρων της ΕΕ για τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος και την καταπολέμηση της διαφθοράς· καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει στο Συμβούλιο και στο Κοινοβούλιο μια αναλυτικότερη εκτίμηση της αποτελεσματικότητας των μέτρων καταπολέμησης της διαφθοράς που έχει λάβει η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις και την απάτη, και να την συμπεριλάβει στην προσεχή έκθεση προόδου της·
14. αναγνωρίζει τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί για τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, ζητεί, ωστόσο, να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες στον εν λόγω τομέα, ο οποίος εξακολουθεί να είναι πολιτικοποιημένος και στερείται ικανοτήτων και επαγγελματισμού· χαιρετίζει την έγκριση της Εθνικής Στρατηγικής για τη Μεταρρύθμιση της Δημόσιας Διοίκησης από την κυβέρνηση και τη συγκρότηση της Υποεπιτροπής της Συμφωνίας Σταθεροποίησης και Σύνδεσης για τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης· εκφράζει την ανησυχία του για την αδιαφανή και ειδική για τον συγκεκριμένο σκοπό (ad hoc) διαδικασία της μετατροπής έκτακτων θέσεων σε μόνιμες, γεγονός το οποίο οδηγεί στην περαιτέρω πολιτικοποίηση της διοίκησης· ζητεί να χαραχθεί μια σαφής στρατηγική στον τομέα των ανθρώπινων πόρων, η οποία να ορίζει τις ανάγκες της διοίκησης από πλευράς ικανοτήτων και δεξιοτήτων και η υλοποίησή της να γίνεται μέσω αξιοκρατικών προσλήψεων και εξέλιξης της σταδιοδρομίας· χαιρετίζει την αυξημένη πρόσληψη πολιτών από μη πλειονοτικές κοινότητες, αλλά υπογραμμίζει ότι αυτή πρέπει να στηρίζεται σε εκτίμηση των αναγκών της διοίκησης προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι οι δεξιότητες των νέων υπαλλήλων αντιστοιχούν στις απαιτήσεις των θέσεων εργασίας·
15. επαινεί τη συνεχιζόμενη πρόοδο στον τομέα της αποκέντρωσης· παρατηρεί, ωστόσο, ότι η μεταφορά αρμοδιοτήτων σε κατώτερες αρχές πρέπει να συνοδεύεται από επαρκή προϋπολογισμό·
16. χαιρετίζει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί όσον αφορά τη μεταρρύθμιση του σωφρονιστικού συστήματος· εξακολουθεί, ωστόσο, να ανησυχεί βαθύτατα για τις ταπεινωτικές συνθήκες που επικρατούν σε ορισμένες φυλακές, ιδίως όσον αφορά το συνωστισμό και το ανεπαρκές σύστημα υγειονομικής περίθαλψης· υπογραμμίζει την ανάγκη να γίνει σεβαστή η αρχή σύμφωνα με την οποία οι κρατούμενοι πρέπει να τυγχάνουν κατάλληλης μεταχείρισης, σύμφωνα με τις αρχές των Ηνωμένων Εθνών·
17. χαιρετίζει την έγκριση του νόμου για την απογραφή πληθυσμού και νοικοκυριών 2011 και τονίζει την ανάγκη να εξασφαλισθεί επαρκής προετοιμασία και επιχειρησιακή οργάνωση προκειμένου να διεξαχθεί με ακρίβεια η απογραφή· καλεί την κυβέρνηση να διαθέσει επαρκείς πόρους για την οργάνωσή της και τονίζει την ανάγκη αποπολιτικοποίησης του ζητήματος ούτως ώστε η απογραφή να είναι αμερόληπτη και με την ευρύτερη δυνατή συμμετοχή·
18. υπογραμμίζει ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι το εκπαιδευτικό σύστημα υποστηρίζει την ενσωμάτωση των εθνοτικών κοινοτήτων· προς τούτο, χαιρετίζει τη στρατηγική ολοκληρωμένης από κοινού εκπαίδευσης και ζητεί την ταχεία υλοποίησή της, μεταξύ άλλων με σταδιακή κατάργηση του διαχωρισμού βάσει εθνοτικών κριτηρίων και με αύξηση της εκμάθησης όλων των επίσημων γλωσσών στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας· καλεί την κυβέρνηση να βελτιώσει τη διαδικασία διαβούλευσης με τις διαφορετικές κοινότητες και να συνεργαστεί μαζί τους στενά για την υλοποίηση αυτής της στρατηγικής·
19. παρατηρεί έλλειψη προόδου στον από κοινού εορτασμό κοινών ιστορικών γεγονότων με γειτονικά κράτη μέλη της ΕΕ, ο οποίος συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση της ιστορίας και στη διατήρηση σχέσεων καλής γειτονίας, όπως είχε τονισθεί στην προηγούμενη έκθεση· ζητεί επιμόνως την εισαγωγή σχολικών διδακτικών βιβλίων που να είναι απαλλαγμένα από ιδεολογικές ερμηνείες της ιστορίας
20. εκφράζει τη σοβαρή ανησυχία του για την κατάσταση της κοινότητας των Ρομά, η οποία εξακολουθεί να αντιμετωπίζει κακές συνθήκες ζωής και διακρίσεις στην πρόσβαση στην αγορά εργασίας, την υγειονομική περίθαλψη και τις κοινωνικές υπηρεσίες· υπογραμμίζει ιδίως τη δύσκολη κατάσταση των κοριτσιών και γυναικών Ρομά, οι οποίες εξακολουθούν να υφίστανται διπλή διάκριση, τόσο λόγω εθνοτικής καταγωγής όσο και λόγω φύλου· καλεί την κυβέρνηση να αναλάβει ισχυρότερη δέσμευση για την υλοποίηση της στρατηγικής για τους Ρομά και του προγράμματος δράσης για την Δεκαετία των Ρομά· χαιρετίζει από την άποψη αυτή τα μέτρα της κυβέρνησης που αποσκοπούν στην πολιτική ένταξη των Ρομά, μεταξύ άλλων τον ορισμό υπουργού που ανήκει στην εθνότητα Ρομά και είναι επιφορτισμένος με ζητήματα που αφορούν την κοινότητα των Ρομά· επαινεί την κυβέρνηση διότι συγκάλεσε συνεδρίαση για το θέμα της ένταξης των Ρομά όταν ασκούσε την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρώπης·
21. χαιρετίζει την έγκριση του νόμου κατά των διακρίσεων που αποτελεί ζωτικό βήμα για την καταπολέμηση των πρακτικών που εισάγουν διακρίσεις, οι οποίες εξακολουθούν να είναι διαδεδομένες, και ζητεί την ταχεία και αποτελεσματική εφαρμογή του· εκφράζει, ωστόσο, τη λύπη του διότι, σε αντίθεση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, ο νόμος δεν περιλαμβάνει τον σεξουαλικό προσανατολισμό ως λόγο διακρίσεων· ζητεί την ταχεία εναρμόνιση των εθνικών διατάξεων επί του θέματος αυτού με το κεκτημένο καθώς και την ενίσχυση των μηχανισμών παρακολούθησης, και υπογραμμίζει ότι τούτο αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ένταξη· εκφράζει την ανησυχία του για την εξέλιξη της διαδικασίας επιλογής μελών της επιτροπής προστασίας κατά των διακρίσεων· εκφράζει τη λύπη του διότι δεν ορίστηκε στην επιτροπή κανένας εκπρόσωπος της κοινωνίας των πολιτών· ζητεί να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες σχετικά με τα δικαιώματα των γυναικών, να αυξηθεί η συμμετοχή τους στην αγορά εργασίας και στη λήψη αποφάσεων στον πολιτικό και επιχειρηματικό τομέα και να προστατευθούν γυναίκες και παιδιά από την οικιακή βία·
22. ζητεί να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες στον τομέα της ισότητας των φύλων και των δικαιωμάτων των γυναικών· ενθαρρύνει τις αρχές να εφαρμόσουν πλήρως το νόμο για τις ίσες ευκαιρίες μεταξύ ανδρών και γυναικών και να εξασφαλίσουν ότι το εθνικό σχέδιο δράσης για την ισότητα των φύλων χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη συνοχή· χαιρετίζει την έγκριση της στρατηγικής για την καταπολέμηση της οικιακής βίας· ζητεί την εφαρμογή συστήματος στήριξης των θυμάτων· παροτρύνει την κυβέρνηση και μη κυβερνητικές οργανώσεις να προωθήσουν μέτρα που αυξάνουν την ευαισθητοποίηση για αυτά τα θέματα·
23. καταδικάζει τις πρόσφατες ενέργειες εκφοβισμού και τις απευθείας επιθέσεις εναντίον οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και την προσωπική δυσφήμιση των κορυφαίων στελεχών τους· χαιρετίζει τους μηχανισμούς για διαβούλευση με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, τους οποίους εισήγαγε η κυβέρνηση, αλλά εκφράζει την ανησυχία του διότι δεν υπάρχει συστηματικός και διαφανής μηχανισμός για τη διαβούλευση με την κοινωνία των πολιτών σχετικά με τις εθνικές αναπτυξιακές πολιτικές, τη νομοθεσία, τα προγράμματα ή άλλα στρατηγικά έγγραφα· τονίζει την ανάγκη να υπάρξει συμμετοχή οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στη διαδικασία χάραξης πολιτικής, κατά μη επιλεκτικό τρόπο, προκειμένου να δοθούν ερεθίσματα για ουσιαστική δημόσια ανταλλαγή απόψεων και να συμπεριληφθούν οι ενδιαφερόμενοι στην ενταξιακή διαδικασία της χώρας· τονίζει το ζωτικό ρόλο της κοινωνίας των πολιτών στην ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας επί κοινωνικών και πολιτικών θεμάτων· επαινεί την έγκριση του νέου νόμου για τις οργανώσεις πολιτών και παροτρύνει τις αρχές να εφαρμόσουν τις διατάξεις που αφορούν τους κοινωφελείς οργανισμούς εξασφαλίζοντας συστήματα χρηματοδότησης το ταχύτερο δυνατό·
24. επισημαίνει με ικανοποίηση ότι η βοήθεια από το Προενταξιακό Μέσο (ΙΡΑ) αποδίδει καλά στη Μακεδονία· ενθαρρύνει τόσο τη μακεδονική κυβέρνηση όσο και την Επιτροπή να απλουστεύσουν τις διοικητικές διαδικασίες για χρηματοδότηση από το IPA προκειμένου να γίνει περισσότερο προσιτή στις μικρότερες και μη κεντροποιημένες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, τις συνδικαλιστικές ενώσεις και άλλους δικαιούχους·
25. υπογραμμίζει ότι η Μακεδονία έχει κυρώσει τις οκτώ βασικές συμβάσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας σχετικά με τα εργατικά δικαιώματα· εκφράζει την ανησυχία του διότι μόνο μικρή πρόοδος έχει σημειωθεί στον τομέα των εργατικών δικαιωμάτων και των συνδικαλιστικών οργανώσεων· καλεί τις μακεδονικές αρχές να ενισχύσουν περαιτέρω τα εργατικά και συνδικαλιστικά δικαιώματα, και, ως προς αυτό το θέμα, ενθαρρύνει επίσης τη μακεδονική κυβέρνηση να μεριμνήσει για επαρκείς διοικητικές δυνατότητες ούτως ώστε να εξασφαλισθεί η ορθή εφαρμογή και επιβολή του εργατικού δικαίου· υπογραμμίζει το σημαντικό ρόλο του κοινωνικού διαλόγου και ενθαρρύνει τη μακεδονική κυβέρνηση να θέσει πιο φιλόδοξους στόχους και να καθιερώσει εφ' όλης της ύλης κοινωνικό διάλογο με τους σχετικούς εταίρους·
26. υπογραμμίζει τη σημασία της προστασίας και διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς, η οποία αποτελεί στυλοβάτη των ευρωπαϊκών αξιών και αρχών· επισημαίνει με λύπη ότι πολλά νεκροταφεία, ενεπίγραφες τοιχογραφίες και τεχνουργήματα, τα οποία ανήκουν στη βουλγαρική πολιτιστική κληρονομιά, έχουν εγκαταλειφθεί τελείως και έχουν καταστραφεί·
27. χαιρετίζει την πρόοδο της χώρας στην πορεία προς μια λειτουργούσα οικονομία της αγοράς και την ευρεία συναίνεση όσον αφορά τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά της οικονομικής πολιτικής της χώρας· επαινεί την κυβέρνηση για τη διατήρηση μακροοικονομικής σταθερότητας παρά τον αρνητικό αντίκτυπο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης· επισημαίνει επίσης τις καλές προοπτικές οικονομικής μεγέθυνσης στα επόμενα έτη·
Κοινωνικο-οικονομικές εξελίξεις
28. εκφράζει την ανησυχία του για την επίμονη και πολύ υψηλή ανεργία, ιδίως μεταξύ των νέων, που είναι κοινό φαινόμενο σε πολλές χώρες της περιοχής· καλεί την κυβέρνηση να υλοποιήσει ταχέως αποτελεσματικότερα μέτρα για τη βελτίωση των δημόσιων επενδύσεων με επίκεντρο τις πολιτικές απασχόλησης και της απορρόφησης του εργατικού δυναμικού σε θέσεις ποιοτικής, σταθερής και αξιοπρεπούς εργασίας· καλεί την Επιτροπή να βοηθήσει τις αρχές με αυξημένη βοήθεια από το IPA·
29. παρατηρεί τη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος ως συνέπεια της πραγματοποίησης οικονομικών μεταρρυθμίσεων κατά τα προηγούμενα έτη και τονίζει ότι είναι ανάγκη να συνεχιστούν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στη χώρα· σημειώνει ταυτόχρονα ότι οι ξένες επενδύσεις, οι οποίες ήταν ήδη σε χαμηλό επίπεδο, μειώθηκαν κι άλλο και ότι η κατάσταση έχει επιδεινωθεί λόγω της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης· καλεί τις κρατικές υπηρεσίες που είναι αρμόδιες για την προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την προσέλκυση δυνητικών ξένων επενδυτών·
30. συγχαίρει την κυβέρνηση για την αποτελεσματική και ομαλή εφαρμογή της Συμφωνίας Σταθεροποίησης και Σύνδεσης με την ΕΕ χαιρετίζει, εν προκειμένω, την πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης να καταργήσει τους τελωνειακούς δασμούς για πάνω από εκατό διαφορετικά προϊόντα ως βήμα προς την πλήρη ελευθέρωση του εμπορίου με την ΕΕ· ελπίζει ότι οι αλλαγές αυτές θα αυξήσουν την ανταγωνιστικότητα των εγχώριων παραγωγών δίνοντας με αυτόν τον τρόπο ερεθίσματα για μεγαλύτερη οικονομική μεγέθυνση· θεωρεί ότι η εξέλιξη αυτή αποτελεί σημαντικό ορόσημο που καταδεικνύει τις προσπάθειες της χώρας να αντέξει τον αυξημένο ανταγωνισμό που θα αντιμετωπίσει όταν γίνει μέλος της ΕΕ·
31. υπογραμμίζει την ανάγκη να εφαρμοσθούν οι αρχές της χρηστής διακυβέρνησης στις δημοσιονομικές δαπάνες, με βελτίωση της ελεύθερης πρόσβασης στις δημόσιες πληροφορίες, διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους στη δημοσιονομική διαδικασία και καθιέρωση ενός μηχανισμού αναφορών ούτως ώστε να υπάρχει λογοδοσία για τα χρήματα που δαπανώνται· υπενθυμίζει ότι οι αδιαφανείς δημοσιονομικές δαπάνες οδηγούν σε κοινωνικό αποκλεισμό και συγκρούσεις και αμφισβητεί τη νομιμότητα ορισμένων εθνικών εκστρατειών·
32. χαιρετίζει την πρόσφατη έγκριση του Νόμου για την Ενέργεια που αποσκοπεί στην ελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας και ο οποίος είναι σύμφωνος με τις σχετικές ευρωπαϊκές οδηγίες·
33. υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να αναπτυχθεί ένα αποτελεσματικό και αξιόπιστο σύστημα δημόσιων μεταφορών τόσο εντός της χώρας όσο και σε περιφερειακό επίπεδο (συμπεριλαμβανομένης της σιδηροδρομικής σύνδεσης Σόφιας-Σκοπίων-Τιράνων)· επαναλαμβάνει προς τούτο την έκκλησή του προς τις αρχές να επενδύουν στη συντήρηση και αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου το οποίο αποτελεί μια βιώσιμη εναλλακτική λύση στο οδικό σύστημα· εκφράζει τη λύπη του για την απόφαση της κυβέρνησης να μειώσει τα επενδυτικά κεφάλαια στο ετήσιο πρόγραμμα σιδηροδρομικών υποδομών και καλεί την Επιτροπή να προσφέρει την απαραίτητη τεχνική και χρηματοδοτική βοήθεια στο πλαίσιο του IPA·
34. καλεί τις αρχές της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας και της Βουλγαρίας να ανοίξουν και πάλι τη διαμεθοριακή δίοδο για επιβάτες και ποδηλάτες μεταξύ Staro Konjarevo και Sabrene προκειμένου να βελτιωθεί το τμήμα του δικτύου Iron Curtain Trail («Στα ίχνη του σιδηρού παραπετάσματος») μεταξύ Strumica και Petric·
35. χαιρετίζει την έγκριση της εθνικής στρατηγικής για την αειφόρο ανάπτυξη, αλλά ζητεί να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για την εφαρμογή της νομοθεσίας στον τομέα του περιβάλλοντος και να διατεθούν επαρκή κεφάλαια προς τούτο· εφιστά ιδιαίτερα την προσοχή στις προκλήσεις στους τομείς της ποιότητας των υδάτων, της διαχείρισης των αποβλήτων και της προστασίας της φύσης· ζητεί στενότερη συνεργασία επί διασυνοριακών περιβαλλοντικών ζητημάτων βάσει των προτύπων της ΕΕ (οδηγία 2000/60 ΕΚ)· επαναλαμβάνει, εν προκειμένω, την έκκλησή του για ουσιαστική παρακολούθηση της ποιότητας και της στάθμης των υδάτων στις μεθοριακές λίμνες Οχρίδα, Πρέσπα και Δοϊράνη, καθώς και στον ποταμό Αξιό· χαιρετίζει την πρωτοβουλία για την τριμερή Ευρωπεριοχή της λίμνης Πρέσπας που περιλαμβάνει την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, την Ελλάδα και την Αλβανία· καλεί την κυβέρνηση να επεκτείνει την επιτυχημένη εμπειρία του συστήματος συλλογής λυμάτων της Οχρίδας σε άλλες λίμνες της περιοχής· επιπλέον, χαιρετίζει την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην κατασκευή μονάδας επεξεργασίας λυμάτων στη Γευγελή·
36. εκφράζει τη βαθιά ανησυχία του για τη ρύπανση του εδάφους στην πόλη Veles, η οποία έχει ανακηρυχθεί από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας ως επικίνδυνο μέρος για να ζει κανείς· καλεί την κυβέρνηση να αντιμετωπίσει αυτό το ζήτημα και να λάβει κατάλληλα μέτρα για την προστασία της δημόσιας υγείας στην περιοχή· καλεί την Επιτροπή να εξετάσει κατά πόσον θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην προκειμένη περίπτωση πιστώσεις του IPA·
Περιφερειακά ζητήματα
37. επαινεί τη χώρα για το συνεχή σταθεροποιητικό ρόλο της στην περιοχή· τονίζει τη συμμετοχή της στις μη στρατιωτικές και στρατιωτικές αποστολές της ΕΕ, υπενθυμίζει, ωστόσο, στην κυβέρνηση την υποχρέωσή της να ακολουθεί τις Κοινές Θέσεις της ΚΕΠΠΑ, ιδίως όσες αφορούν περιοριστικά μέτρα, και ειδικότερα όσον αφορά τη συγκεκριμένη περίπτωση της Ζιμπάμπουε·
38. χαιρετίζει την πρόσφατη απόφαση που ελήφθη από τις αρχές της Σερβίας και της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας να καταργήσουν την υποχρέωση πολιτών που ταξιδεύουν μεταξύ των δύο κρατών να είναι κάτοχοι διεθνών διαβατηρίων, με σκοπό να καθιερωθεί κοινός έλεγχος των κοινών τους συνόρων·
39. εκφράζει τη βαθιά λύπη του για το γεγονός ότι η διένεξη με την Ελλάδα για το όνομα εξακολουθεί να κλείνει το δρόμο της χώρας προς την ένταξη στην ΕΕ και υπενθυμίζει τη σύστασή του προς το Συμβούλιο για άμεση έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων· υπογραμμίζει τη σημασία που έχουν στη διαδικασία αυτή οι σχέσεις καλής γειτονίας και η κατανόηση των ευαισθησιών των γειτονικών χωρών· καλεί τις κυβερνήσεις των εν λόγω χωρών να αποφεύγουν χειρονομίες, αμφιλεγόμενες ενέργειες και δηλώσεις που θα μπορούσαν να έχουν αρνητικές επιπτώσεις και να προκαλέσουν εντάσεις στις σχέσεις καλής γειτονίας· σημειώνει τον εντατικοποιημένο διάλογο μεταξύ των δύο Πρωθυπουργών και τους ενθαρρύνει να επιδείξουν πολιτική σύνεση και προθυμία για συμβιβασμό και να εξεύρουν ταχέως μια λύση ικανοποιητική και για τις δύο πλευρές·
40. καλεί την Επιτροπή και το Συμβούλιο να αρχίσουν την ανάπτυξη ενός γενικά εφαρμόσιμου μηχανισμού διαιτησίας που θα αποβλέπει στην επίλυση διμερών ζητημάτων μεταξύ χωρών της διεύρυνσης, μεταξύ κρατών μελών και χωρών της διεύρυνσης και μεταξύ κρατών μελών·
41. σημειώνει με ανησυχία τη χρήση ιστορικών επιχειρημάτων στο πλαίσιο του διεξαγόμενου διαλόγου, συμπεριλαμβανομένου του φαινόμενου της λεγόμενης «αρχαιοποίησης», που απειλεί να αυξήσει τις εντάσεις με τις γειτονικές χώρες και να δημιουργήσει νέους εσωτερικούς διχασμούς·
42. καλεί την Ύπατη Εκπρόσωπο και τον αρμόδιο για τη διεύρυνση και την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας Επίτροπο να διευκολύνουν μια συμφωνία για το ζήτημα του ονόματος και να προσφέρουν πολιτική καθοδήγηση, με πλήρη σεβασμό προς τη διεξαγόμενη διαδικασία διαπραγματεύσεων και τις διατάξεις του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών· θεωρεί ότι η εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτής λύσης το ταχύτερο δυνατό θα αποτελέσει μια περίπτωση όπου θα δοκιμαστεί τόσο η μετά τη Συνθήκη της Λισαβόνας κοινή εξωτερική πολιτική όσο και η ικανότητα της Ένωσης να επιλύει από μακρού υφιστάμενες διεθνείς αντιπαραθέσεις στα σύνορά της·
43. καλεί το Συμβούλιο και την Επιτροπή να ανταποκριθούν στις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει έναντι τρίτων χωρών και να ανταμείψουν την πρόοδο και τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες των χωρών που πληρούν τις απαιτήσεις της Ένωσης· σημειώνει ότι, σε διαφορετική περίπτωση, η ετοιμότητα των χωρών για μεταρρυθμίσεις ενδέχεται να μειωθεί·
44. εκφράζει την άποψη ότι η περαιτέρω παράταση του status quo σε σχέση με το ζήτημα του ονόματος και με άλλα ανοικτά ζητήματα με τις γειτονικές χώρες θα μπορούσε να υπονομεύσει όχι μόνο τη σταθερότητα της χώρας και της περιοχής, αλλά και την αξιοπιστία της πολιτικής της διεύρυνσης, και, ως εκ τούτου, καλεί όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να επιδείξουν καλή θέληση, αλληλεγγύη και υπευθυνότητα ως προς την επίλυση των ζητημάτων που εκκρεμούν· καλεί, από την άποψη αυτή, τις αρχές της χώρας να προωθήσουν την πρωτοβουλία συγκρότησης κοινών επιτροπών εμπειρογνωμόνων με τη Βουλγαρία και την Ελλάδα σε θέματα ιστορίας και εκπαίδευσης·
* *
*
45. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στην κυβέρνηση και το κοινοβούλιο της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας.
- [1] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2010)0024.
- [2] ΕΕ L 80, 19.3.2008, σ. 32.