PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sprawozdania o postępach Islandii w 2010 r.
24.3.2011
zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu
Cristian Dan Preda w imieniu Komisji Spraw Zagranicznych
B7‑0226/2011
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sprawozdania o postępach Islandii w 2010 r.
Parlament Europejski,
– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 maja 2010 r. dodające Islandię do wykazu krajów spełniających wymogi pomocy przedakcesyjnej UE mającej na celu wsparcie państw kandydujących w dostosowaniu się do europejskiego dorobku prawnego,
– uwzględniając opinię Komisji Europejskiej z dnia 24 lutego 2010 r. w sprawie złożonego przez Islandię wniosku o członkostwo w Unii Europejskiej (SEC(2010) 153),
– uwzględniając decyzję Rady Europejskiej z dnia 17 czerwca 2010 r. o rozpoczęciu negocjacji akcesyjnych z Islandią,
– uwzględniając ogólne stanowisko UE oraz ogólne stanowisko rządu Islandii przyjęte w dniu 27 lipca 2010 r. na posiedzeniu ministerialnym inaugurującym międzyrządową konferencję w sprawie przystąpienia Islandii do Unii Europejskiej,
– uwzględniając komunikat Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady zatytułowany „Strategia rozszerzenia i najważniejsze wyzwania na lata 2010-2011” (COM(2010)660) oraz sprawozdanie w sprawie postępów Islandii w 2010 r. przyjęte w dniu 9 listopada 2010 r.,
– uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 26 listopada 2009 r. w sprawie strategii rozszerzenia dotyczącej państw Bałkanów Zachodnich, Islandii i Turcji,
– uwzględniając rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie wniosku Islandii o członkostwo w Unii Europejskiej,
– uwzględniając zalecenia na pierwsze posiedzenie wspólnej komisji parlamentarnej UE-Islandia, przyjęte w październiku 2010 r.,
– uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że Islandia spełnia kryteria kopenhaskie oraz że w dniu 27 lipca 2010 r., po zatwierdzeniu przez Radę, Unia Europejska rozpoczęła negocjacje akcesyjne z Islandią,
B. mając na uwadze, że przegląd prawodawstwa rozpoczął się w dniu 15 listopada 2010 r. i przewiduje się, że potrwa on do dnia 17 czerwca 2011 r.,
C. mając na uwadze, że, jak podkreślono nowym porozumieniu w sprawie rozszerzenia, postępy każdego państwa w dążeniu do przynależności do UE opierają się na zasługach,
D. mając na uwadze, że Islandia prowadzi już ścisłą współpracę z Unią Europejską, ponieważ jest członkiem Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) oraz stroną umów z Schengen i rozporządzenia dublińskiego, i w związku z tym zastosowała się już do znacznej części wspólnotowego dorobku prawnego,
E. mając na uwadze, że Islandia przyczynia się do zwiększenia spójności i solidarności w Europie poprzez mechanizm finansowy w ramach EOG i współpracuje z UE w operacjach zaprowadzania pokoju i zarządzania kryzysowego,
1. z zadowoleniem przyjmuje rozpoczęte w lipcu 2010 r. negocjacje akcesyjne z Islandią; uważa, że należy stworzyć warunki konieczne do zakończenia procesu przystąpienia Islandii do UE i zapewnić jego pomyślność,
Kryteria polityczne
2. z zadowoleniem przyjmuje perspektywę przyjęcia nowego państwa członkowskiego, które jest krajem o dużych tradycjach demokratycznych i kulturze obywatelskiej; podkreśla, że przystąpienie Islandii do UE zwiększy dodatkowo rolę Unii w propagowaniu i obronie praw człowieka i podstawowych wolności na świecie;
3. wyraża Islandii uznanie za dobre wyniki w dziedzinie ochrony praw człowieka i wysoki poziom współpracy z organami międzynarodowymi w ramach ochrony praw człowieka;
4. popiera trwające prace mające na celu wzmocnienie otoczenia legislacyjnego w zakresie wolności wypowiedzi i dostępu do informacji; z zadowoleniem przyjmuje w tym kontekście nową islandzką inicjatywę ustawodawczą w sprawie mediów (Icelandic Modern Media Initiative), która umożliwia zarówno Islandii, jak i UE zajęcie wyraźnych stanowisk w odniesieniu do prawnej ochrony wolności słowa i informacji;
5. z zadowoleniem przyjmuje utworzenie w październiku 2010 r. wspólnej komisji parlamentarnej UE-Islandia i wyraża przekonanie, że forum to przyczyni się w trakcie procesu akcesyjnego do zacieśnienia współpracy między zgromadzeniem ogólnym Islandii (Althingi) a Parlamentem Europejskim;
6. usilnie zachęca władze Islandii do ujednolicenia praw obywateli UE w zakresie prawa do głosowania w wyborach lokalnych w Islandii;
7. przyjmuje do wiadomości duże postępy w zwiększaniu niezależności władzy sądowniczej i z zadowoleniem przyjmuje środki podjęte przez władze Islandii w maju 2010 r., aby rozwiązać problem decydującej roli ministra sprawiedliwości w powoływaniu sędziów, a także zmiany wprowadzone do ustawy o sądownictwie, które zwiększają niezależność władzy sądowniczej, przy czym podkreśla potrzebę skrupulatnego wdrożenia tych środków;
8. z zadowoleniem przyjmuje prace urzędu specjalnego prokuratora oraz sprawozdanie specjalnej komisji dochodzeniowej powołanej w grudniu 2008 r. przez Parlament Islandii, aby zbadać i przeanalizować proces, który doprowadził do krachu systemu bankowego, a także postępy w rozwiązywaniu politycznych, instytucjonalnych i administracyjnych skutków krachu islandzkiego systemu bankowego, przy czym zauważa, że nadal trwa wdrażanie zaleceń komisji i że należy je nieprzerwanie kontynuować;
Kryteria gospodarcze
9. z zadowoleniem przyjmuje ogólnie zadowalające wyniki Islandii, jeżeli chodzi o wypełnianie zobowiązań w ramach EOG oraz zdolność sprostania presji konkurencji unijnej i unijnych sił rynkowych;
10. stwierdza jednak, że ostatnia tablica wyników EFTA pokazała lekki wzrost deficytu transpozycji w Islandii, który wynosi 1,3% i jest wyższy od pośredniego celu wynoszącego 1%, pomimo że skróciły się zwłoki w transpozycji,
11. z zadowoleniem przyjmuje porozumienie zawarte między przedstawicielami rządów Islandii, Holandii i Zjednoczonego Królestwa w sprawie Icesave, w szczególności w sprawie gwarancji spłaty kosztów poniesionych w związku z minimalnymi gwarancjami wypłaconymi deponentom w filiach banku Landsbanki Islands hf. w Zjednoczonym Królestwie i Holandii; z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie porozumienia przez parlament Islandii większością dwóch trzecich głosów w dniu 17 lutego 2011 r.; przyjmuje do wiadomości decyzję prezydenta Islandii o głosowaniu nad ustawą w referendum i ma nadzieję, że zakończy się postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom, które Urząd Nadzoru EFTA wszczął wobec rządu Islandii w dniu 26 maja 2010 r.;
12. z zadowoleniem przyjmuje działania zmierzające do naprawy instytucjonalnych niedociągnięć w sektorze finansowym oraz postępy w zwiększaniu regulacji i nadzoru w bankowości, szczególnie jeżeli chodzi o uprawnienia organu nadzoru finansowego;
13. z zadowoleniem przyjmuje przedstawiony przez Islandię Komisji Europejskiej pierwszy przedakcesyjny program gospodarczy, jako ważny krok na etapie przedakcesyjnym oraz wyraża nadzieję, że coroczny dwustronny dialog gospodarczy, który został ogłoszony, utrwali współpracę między dwoma stronami;
14. zachęca władze Islandii do kontynuowania układania strategii liberalizacji kontroli kapitału, co jest istotnym warunkiem przyjęcia Islandii do UE;
15. z zadowoleniem przyjmuje pozytywny czwarty przegląd promesy kredytowej MFW, w którym podkreślono istotne nowości w ramach podatkowej i gospodarczej konsolidacji w Islandii oraz fakt, że po siedmiu kolejnych półroczach spadku, gospodarka tego kraju wyszła z recesji, a produkt krajowy brutto w okresie lipiec-wrzesień 2010 wzrósł o 1,2% w stosunku do poprzedniego półrocza;
16. z zadowoleniem przyjmuje działania mające na celu większe zróżnicowanie gospodarki islandzkiej, które postrzega jako środek niezbędny do osiągnięcia dobrobytu gospodarczego kraju w dłuższej perspektywie; zachęca władze Islandii do dalszego rozwoju turystyki, która jest postrzegana jako obiecujący sektor długotrwałego wzrostu oraz wykazała ogólny coraz większy wzrost produkcji i zatrudnienia;
17. przyjmuje do wiadomości stanowisko Islandii w sprawie przystąpienia do strefy euro, co może nastąpić po przystąpieniu Islandii do UE i spełnieniu przez nią wszystkich niezbędnych warunków;
18. jest zaniepokojony wysokim poziomem bezrobocia w Islandii, w szczególności bezrobociem wśród młodzieży, a także spadkiem inwestycji i konsumpcji na rynku wewnętrznym, co jest skutkiem kryzysu gospodarczo-finansowego, pomimo oznak poprawy w niektórych dziedzinach; uważa, że tania zielona energia i ekologiczne technologie energetyczne, jakie wytwarza Islandia, mogłyby być istotniejszym czynnikiem odnowy gospodarczej;
19. wyraża Islandii uznanie za wysoki wskaźnik inwestycji w edukację, badania naukowe i rozwój, a także za wspieranie strategii lizbońskiej i zaangażowanie w tę strategię, w tym za przyjęcie islandzkiej strategii 2020, która podkreśla znaczenie edukacji, badań i rozwoju i wyznacza wymierne cele;
Zdolność podjęcia obowiązków wynikających z członkostwa
20. zauważa, że Islandia, która jest członkiem EOG, osiągnęła zaawansowane stadium w spełnianiu wymogów dziesięciu rozdziałów negocjacyjnych i częściowo spełnia wymogi jedenastu rozdziałów negocjacyjnych; podkreśla, że wywiązanie się przez Islandię ze zobowiązań wynikających z porozumienia EOG jest ważnym wymogiem, jaki należy spełnić w ramach negocjacji akcesyjnych;
21. wzywa Islandię do nasilenia przygotowań do dostosowania prawa Islandii do unijnego dorobku prawnego, w szczególności w dziedzinach nie objętych EOG, oraz do zapewnienia wdrożenia i egzekwowania tych przepisów przed przystąpieniem do UE;
22. wzywa Islandię do przygotowania się do udziału w unijnej polityce rolnej i polityce rozwoju obszarów wiejskich, a w szczególności do nasilenia starań zmierzających do utworzenia struktur administracyjnych niezbędnych do wdrożenia tej polityki przed przystąpieniem do UE; podkreśla jednak specyfikę ekosystemu Islandii i zachęca Komisję oraz władze Islandii do zawarcia satysfakcjonującego dla obu stron porozumienia, biorącego pod uwagę wyjątkowy charakter islandzkiego środowiska naturalnego;
23. biorąc pod uwagę fakt, że trwa obecnie przegląd wspólnej polityki rybołówstwa oraz że unijny dorobek prawny może ulec zmianom przed przystąpieniem Islandii do UE, wzywa Islandię i UE do konstruktywnego podejścia do tego rozdziału negocjacji i znalezienia zadowalającego dla obu stron rozwiązania kwestii zrównoważonego zarządzania zasobami rybnymi i zrównoważonej eksploatacji tych zasobów;
24. odnotowuje dobre wyniki Islandii w zakresie zrównoważonego zarządzania zasobami rybnymi, opartego na naukowych ocenach;
25. wzywa władze Islandii do dostosowania prawodawstwa kraju do dorobku prawnego w zakresie jednolitego rynku jeśli chodzi o swobodę przedsiębiorczości, swobodę świadczenia usług oraz swobodny przepływ kapitału w sektorze produktów i przetworów rybnych;
26. wzywa Islandię i Unię Europejską do konstruktywnego podejścia do wspólnego zarządzania łowiskami makreli i wzywa Islandię do utrzymania zadawalającego tempa trwających negocjacji w tej sprawie, w szczególności aby osiągnąć długoterminowe, trwałe porozumienie w sprawie podziału kwot;
27. zauważa, że Islandia może wnieść cenny wkład do polityki unijnej dzięki doświadczeniu w dziedzinie stosowania energii odnawialnych, a w szczególności energii geotermicznej, w dziedzinie ochrony środowiska i przeciwdziałania zmianom klimatycznym;
28. stwierdza jednak, że nadal istnieją poważne rozbieżności między UE a Islandią w kwestiach związanych z zarządzaniem życiem morskim, w szczególności odnośnie do polowań na wieloryby; zwraca uwagę, że zakaz polowań na wieloryby jest częścią dorobku prawnego UE i wzywa do szerszego przedyskutowania kwestii zakazu polowań na wieloryby i handlu produktami z wielorybów;
29. przyjmuje do wiadomości, że Islandia nie ma wojska i nie produkuje broni; z zadowoleniem przyjmuje stałe wspieranie przez Islandię cywilnych operacji prowadzonych w ramach WPBiO oraz dostosowanie do większości deklaracji i decyzji w ramach WPZiB;
30. z zadowoleniem przyjmuje tradycję polityki zagranicznej zakorzenioną w prawie międzynarodowym, prawach człowieka, równości płci i współpracy na rzecz rozwoju oraz islandzką politykę bezpieczeństwa opartą na wartościach cywilnych;
Współpraca regionalna
31. uważa, że przyjęcie Islandii do UE zwiększy szanse Unii odgrywania aktywniejszej i bardziej konstruktywnej roli w Północnej Europie i w regionie Arktyki, co się przyczyni do wielostronnego zarządzania i zrównoważonych rozwiązań politycznych w tym regionie; pozytywnie odnosi się do udziału Islandii w Radzie Nordyckiej, a także w polityce UE dotyczącej wymiaru północnego, w Euro-arktycznej Radzie Morza Barentsa oraz w Radzie Arktycznej, która jest głównym wielostronnym forum współpracy w Arktyce; uważa, że przystąpienie Islandii do UE w większym stopniu utwierdzi obecność UE w Radzie Arktycznej;
32. podkreśla, że potrzebna jest skuteczniejsza i skoordynowana polityka unijna w odniesieniu do Arktyki i uważa, że przystąpienie Islandii do UE wzmocniłoby północno-atlantycki wymiar zewnętrznej polityki Unii;
Opinia publiczna i poparcie dla dalszego rozszerzenia
33. wzywa władze Islandii do szerszego przedyskutowania na forum publicznym kwestii przystąpienia do UE, mając na uwadze, że aby negocjacje zakończyły się pomyślnie, potrzebne jest zdecydowane zaangażowanie; pochwala Islandię za utworzenie ogólnie dostępnej strony internetowej eu.mfa.is i z zadowoleniem przyjmuje coraz większą liczbę wyważonych dyskusji w islandzkich środkach przekazu na temat dobrych i złych stron przystąpienia do UE;
34. wzywa Komisję do zapewnienia władzom Islandii, jeżeli wystąpią z takim wnioskiem, materialnego i technicznego wsparcia, aby pomóc im zwiększyć przejrzystość i odpowiedzialność w ramach procesu rozszerzenia i przyczynić się do zorganizowania na terenie całego kraju kampanii informacyjnej w oparciu o jasne, dokładne i bazujące na faktach informacje na temat skutków przynależności do UE, tak aby umożliwić obywatelom Islandii podjęcie świadomego wyboru w przyszłym referendum w sprawie przystąpienia do UE;
35. wyraża nadzieję, że, pomijając różnice w poglądach politycznych, poinformowana opinia publiczna może również pozytywnie wpłynąć na dążenie władz Islandii do przystąpienia do UE;
36. sądzi, że bardzo ważne jest, aby przekazywać obywatelom UE jasne, zrozumiałe i oparte na faktach informacje o skutkach przystąpienia Islandii do UE; wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia wysiłków w tym celu, a także uważa, że równie ważne jest, aby słuchać obywateli i udzielać odpowiedzi na nurtujące ich pytania i wątpliwości, a także aby działać w odpowiedzi na opinie obywateli i zgodnie z ich interesem;
37. zobowiązuje przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz przewodniczącemu parlamentu (Althingi) i rządowi Islandii.