ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τα διδάγματα που πρέπει να αντληθούν από το πυρηνικό ατύχημα στην Ιαπωνία, για την πυρηνική ασφάλεια στην Ευρώπη
4.4.2011
σύμφωνα με το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Corien Wortmann-Kool, Pilar del Castillo Vera, Peter Liese, Herbert Reul, Lena Kolarska-Bobińska, Romana Jordan Cizelj, Jean-Pierre Audy εξ ονόματος της Ομάδας PPE
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B7-0236/2011
B7‑0236/2011
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τα διδάγματα που πρέπει να αντληθούν από το πυρηνικό ατύχημα στην Ιαπωνία, για την πυρηνική ασφάλεια στην Ευρώπη
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την οδηγία 2009/71/Ευρατόμ του Συμβουλίου της 25ης Ιουνίου 2009 περί θεσπίσεως κοινοτικού πλαισίου για την πυρηνική ασφάλεια πυρηνικών εγκαταστάσεων,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 28ης Φεβρουαρίου και της 21ης Μαρτίου,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 25ης Μαρτίου,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του για τη συμπλήρωση 10 και 15 χρόνων από την πυρηνική τραγωδία στις εγκαταστάσεις του Τσερνομπίλ,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο πρόσφατος σεισμός με χιλιάδες θύματα στη βορειοανατολική Ιαπωνία οδήγησε στην παύση της λειτουργίας ορισμένων επιχειρησιακών πυρηνικών αντιδραστήρων της Ιαπωνίας και ότι το τσουνάμι που ακολούθησε με τα παλιρροιακά κύματα άνω των 10 μέτρων κατέστρεψε όχι μόνο τα υπάρχοντα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και τα συστήματα εφεδρείας και εφοδιασμού έκτακτης ανάγκης του πυρηνικού σταθμού Φουκουσίμα Νταϊτσί· λαμβάνοντας υπόψη ότι η επακόλουθη έλλειψη ικανότητας ψύξης οδήγησε σε υπερθέρμανση των πυρηνικών καυσίμων και σε τήξη τμημάτων της καρδιάς του αντιδραστήρα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) χαρακτήρισε τις εξελίξεις αυτές ως σοβαρό ατύχημα (επίπεδο 6) στη διεθνή κλίμακα INES,
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι με γνώμονα αυτές τις εξελίξεις ίσως χρειάζεται να αναθεωρηθούν οι προδιαγραφές πυρηνικής ασφάλειας στην Ευρώπη,
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η σύνθεση του ενεργειακού μίγματος στην ΕΕ παραμένει στην αρμοδιότητα των κρατών μελών αλλά ταυτόχρονα η πυρηνική ασφάλεια αποτελεί θέμα διακρατικής μέριμνας και συνεπώς πρέπει να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικότερα στο πλαίσιο της ρυθμιστικής αρμοδιότητας της ΕΕ,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σύμφωνα με στοιχεία της Επιτροπής το μερίδιο της πυρηνικής ενέργειας στην ακαθάριστη εσωτερική κατανάλωση ενέργειας της ΕΕ ήταν 13,4% το 2008 μερίδιο που προβλέπεται να αυξηθεί σε 15% το 2030 σε ένα σενάριο υπό κανονικές συνθήκες,
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Μάιο του 2010 έκθεση με τίτλο "Σχέδιο Ευρώπη 2030» από την ομάδα προβληματισμού που συστάθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει την ανάγκη να ξεκινήσουν οι Ευρωπαίοι σοβαρή συζήτηση σχετικά με την αναγκαιότητα μιας ασφαλούς πυρηνικής ενέργειας στην Ευρώπη και ότι η Ευρώπη δεν έχει την πολυτέλεια να παραιτηθεί από αυτή την πηγή ενέργειας,
1. χαιρετίζει την έγκαιρη αντίδραση της Επιτροπής στα σοβαρά γεγονότα στην Ιαπωνία με την έναρξη πανευρωπαϊκών αξιολογήσεων κινδύνου και ασφάλειας των πυρηνικών εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής («προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων») σε συνεργασία με τα κράτη μέλη· χαιρετίζει την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για εκτεταμένες και διαφανείς αξιολογήσεις κινδύνων και ασφάλειας καθώς και για επανεξέταση του πλαισίου της πυρηνικής ασφάλειας·
2. καλεί την Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι αυτές οι αξιολογήσεις θα πραγματοποιηθούν έως το τέλος του τρέχοντος έτους κατά τρόπο ανεξάρτητο και συντονισμένο από τις αρμόδιες αρχές (ή τις αρχές ασφαλείας) για όλες τις υπάρχουσες και σχεδιαζόμενες πυρηνικές εγκαταστάσεις στην ΕΕ· υπογραμμίζει ότι οι αξιολογήσεις πρέπει να βασίζονται σε εναρμονισμένο και αυστηρό πρότυπο αξιολόγησης που θα καλύπτει όλα τα είδη νοητών κινδύνων σε ένα ευρωπαϊκό ρεαλιστικό σενάριο όπως σεισμοί, πλημμύρες ή απρόβλεπτα γεγονότα όπως οι τρομοκρατικές επιθέσεις και επιθέσεις στον κυβερνοχώρο ή η συντριβή αεροσκαφών· τονίζει ότι είναι σημαντικό να συμμετάσχει πλήρως η Ευρωπαϊκή Ομάδα Ρυθμιστικών Φορέων Πυρηνικής Ασφάλειας (ENSREG) και να αξιοποιηθεί η εμπειρογνωσία της Δυτικοευρωπαϊκής Ένωσης Ρυθμιστικών Αρχών στα Πυρηνικά (WENRA) στην κατάρτιση των αξιολογήσεων κινδύνων και ασφάλειας·
3. τονίζει ότι πρέπει να εξασφαλισθεί η άμεση λήψη μέτρων από τα οικεία κράτη μέλη, μεταξύ άλλων προσωρινή αναστολή δραστηριότητας ή οριστικό κλείσιμο, σε περίπτωση κατά την οποία το πυρηνικό εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής αποτύχει στην προσομοίωση ακραίων καταστάσεων·
4. προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταβάλουν κάθε προσπάθεια για να εξασφαλισθεί ότι οι εν λόγω προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων καθώς και οι επακόλουθες προδιαγραφές πυρηνικής ασφάλειας, ασφάλειας του εφοδιασμού και διαχείρισης των αποβλήτων δεν θα εφαρμόζονται μόνον εντός της ΕΕ, αλλά και στους υπάρχοντες ή σχεδιαζόμενους πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής στις γειτονικές τρίτες χώρες της ΕΕ και διεθνώς· πιστεύει ότι η ΕΕ πρέπει επ' αυτού να χρησιμοποιήσει πλήρως τους διεθνείς οργανισμούς και φορείς· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη να ξεκινήσουν συζήτηση στο πλαίσιο της IAEA με στόχο την εισαγωγή σταθερότερου πλαισίου για την πυρηνική ασφάλεια σε διεθνές επίπεδο· καλεί τα κράτη μέλη με πυρηνικές εγκαταστάσεις να ζητήσουν τη συμμετοχή των γειτονικών κρατών μελών στην εποπτεία της ασφάλειας·
5. υπενθυμίζει ότι τον Απρίλιο του 2009 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ της ενίσχυσης της οδηγίας για την πυρηνική ασφάλεια, καθιστώντας τις αρχές ασφάλειας της IAEA νομική απαίτηση παρά εθελοντική· εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το ότι τα κράτη μέλη δεν έλαβαν υπόψη τις ανησυχίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου· σημειώνει ότι μέχρι σήμερα δεν έχουν μεταφέρει όλα τα κράτη μέλη στο εθνικό τους δίκαιο την αναθεωρημένη οδηγία για την πυρηνική ασφάλεια· επαναλαμβάνει τη σημασία μιας πραγματικής συνεργασίας για την εφαρμογή της οδηγίας σχετικά με τη διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων και αναλωμένων καυσίμων και καλεί το Συμβούλιο να υιοθετήσει τα κύρια αιτήματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου·
6. ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει μέχρι το τέλος του έτους πρόταση για την αναθεώρηση της οδηγίας για την πυρηνική ασφάλεια με βάση τα αποτελέσματα των επί του παρόντος διεξαγόμενων αξιολογήσεων κινδύνων και της ασφάλειας, λαμβάνοντας υπόψη μια ενδελεχή ανάλυση του πυρηνικού ατυχήματος στην Ιαπωνία, οδηγία που θα εισάγει νέες εναρμονισμένες προδιαγραφές πυρηνικής ασφάλειας· ζητεί η εν λόγω πρόταση να συνδυάζεται με τις υψηλότερες ισχύουσες προδιαγραφές και να εξασφαλίζει τη συνεχή βελτίωση τους·
7. εκφράζει την ανησυχία του σχετικά με εκθέσεις σύμφωνα με τις οποίες η εταιρεία εκμετάλλευσης είχε ενημερώσει τις ρυθμιστικές αρχές σχετικά με αρκετές ανεπάρκειες της επιθεώρησης λίγο πριν συμβεί το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα· ζητεί από την Επιτροπή με γνώμονα αυτές τις δυνητικές ρυθμιστικές ανεπάρκειες να αναλύσει την αποτελεσματικότητα, τις αρμοδιότητες και την ανεξαρτησία της ρυθμιστικής εποπτείας στην Ευρώπη και να προτείνει βελτιώσεις, όπου απαιτείται· ζητεί από την Επιτροπή προς το σκοπό αυτό να εξετάσει τις δυνατότητες για τη δημιουργία μιας ρυθμιστικής αρχής για την πυρηνική ασφάλεια με βάση το πλαίσιο WENRA που θα έχει τις αναγκαίες ικανότητες για την εξασφάλιση μιας κοινής προσέγγισης στο θέμα της πυρηνικής ασφάλειας·
8 ζητεί μια ολιστική προσέγγιση στη φιλοσοφία της ασφάλειας, η οποία θα περιλαμβάνει προδιαγραφές ασφάλειας, ισχυρό και ανεξάρτητο ρυθμιστικό όργανο, κατάλληλους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους καθώς και επαρκή ενημέρωση προς τους πολίτες·
9. ζητεί από την Επιτροπή να υποστηρίξει και να εντατικοποιήσει τη συνεργασία μεταξύ των ευρωπαϊκών αρχών πυρηνικής ασφάλειας·
10. χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής βάσει της οποίας παρατείνεται το πρόγραμμα πλαίσιο της Ευρατόμ για την πυρηνική έρευνα και τις δραστηριότητες κατάρτισης με σκοπό να καλύψει τα έτη 2012 και 2013, που αντιπροσωπεύει σημαντική συμβολή στη βελτίωση των επιδόσεων πυρηνικής ασφάλειας και στην ακτινοπροστασία· ζητεί φιλόδοξο ερευνητικό πρόγραμμα για την πυρηνική ασφάλεια και διαχείριση των αποβλήτων στο προσεχές πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο· τονίζει ότι έχοντας υπόψη την πιθανή αύξηση στο μέλλον της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, η ενέργεια σύντηξης μπορεί να έχει το δυναμικό να συμβάλει σημαντικά στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας· ζητεί επομένως να τηρηθούν οι προς τούτο διεθνείς δεσμεύσεις της ΕΕ·
11. ζητεί την πλήρη χρησιμοποίηση του παγκόσμιου γεωγραφικού πεδίου του Μέσου Συνεργασίας για την Πυρηνική Ασφάλεια (NSCI), για παράδειγμα με σκοπό τη χρηματοδότηση δραστηριοτήτων με την Ιαπωνία, και μια ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ του NCSI και του Διεθνούς Κέντρου Σεισμικής Ασφάλειας της IAEA (ISSC)·
12. τονίζει ότι η πυρηνική ενέργεια είναι επί του παρόντος απαραίτητη για να εξασφαλισθεί χαμηλών εκπομπών άνθρακα εφοδιασμός της Ευρώπης σε ενέργεια· υπογραμμίζει την ακόμη μεγαλύτερη σημασία της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μετά τα πρόσφατα γεγονότα· καλεί τα κράτη μέλη να επισπεύσουν την εκτέλεση του σχεδίου δράσης για την ενεργειακή απόδοση και την ανάπτυξη βιώσιμων τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών άνθρακα όπως η δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα (CCS) ή οι καθαρές τεχνολογίες άνθρακα και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειες· ζητεί από την Επιτροπή καθώς και από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ENTSO-E), το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Αερίου (ENTSO-G) και τον Οργανισμό Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενεργείας (ACER) να παρακολουθούν στενά τις πιθανές εξελίξεις και να συναγάγουν τα απαραίτητα συμπεράσματα, ειδικά όσον αφορά τις απαιτήσεις ανάπτυξης δικτύου και άλλες συνέπειες·
13. προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να καταβάλουν όλες τις αναγκαίες προσπάθειες για τον εκσυγχρονισμό και την επέκταση των ενεργειακών υποδομών της Ευρώπης καθώς και τη διασύνδεση δικτύων σε διασυνοριακό επίπεδο, προκειμένου να αποφευχθεί μια πιθανή διακοπή ρεύματος η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε καταστροφικά συμβάντα όπως αυτά που συνέβησαν πρόσφατα στην Ιαπωνία·
14. υπογραμμίζει τη σημασία των τεχνολογιών αποθήκευσης ενέργειας και των ευφυών δικτύων προκειμένου να είναι δυνατόν να διατηρηθεί αξιόπιστη παροχή ενέργειας για το μέλλον·
15. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, και τους ρυθμιστικούς οργανισμούς, φορείς και δίκτυα της ΕΕ στα οποία παραπέμπει το παρόν ψήφισμα.