PROJEKT REZOLUCJI w sprawie wniosków, jakie należy wyciągnąć dla bezpieczeństwa jądrowego Europy po awarii w elektrowni atomowej w Japonii
4.4.2011
zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu
Corien Wortmann-Kool, Pilar del Castillo Vera, Peter Liese, Herbert Reul, Lena Kolarska-Bobińska, Romana Jordan Cizelj, Jean-Pierre Audy w imieniu grupy politycznej PPE
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B7-0236/2011
B7‑0236/2011
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie wniosków, jakie należy wyciągnąć dla bezpieczeństwa jądrowego Europy po awarii w elektrowni atomowej w Japonii
Parlament Europejski,
– uwzględniając dyrektywę Rady 2009/7/Euratom z dnia 25 czerwca 2009 r. ustanawiającą wspólnotowe ramy bezpieczeństwa jądrowego obiektów jądrowych,
– uwzględniając konkluzje z posiedzeń Rady ds. Energii, które odbyły się w dniu 28 lutego i 21 marca 2011 r.,
– uwzględniając konkluzje z posiedzenia Rady Europejskiej, które odbyło się w dniu 25 marca 2011 r.,
– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje przyjęte w 10. i 15. rocznicę awarii w elektrowni jądrowej w Czarnobylu,
– uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że niedawne trzęsienie ziemi w północno-wschodniej Japonii, które przyniosło tysiące ofiar, doprowadziło do wyłączenia licznych czynnych japońskich reaktorów jądrowych, a także mając na uwadze, że wywołane trzęsieniem ziemi fale tsunami o wysokości ponad 10 metrów zniszczyły nie tylko sieci energetyczne, ale również rezerwowe i awaryjne systemy dostarczające energię do elektrowni jądrowej Fukushima 1; mając na uwadze, że wynikły stąd brak możliwości chłodzenia doprowadził do przegrzania niektórych prętów paliwowych i do częściowego stopienia rdzenia reaktora; mając na uwadze, że Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA) klasyfikuje obecnie te wydarzenia jako poważną awarię – szósty stopień w międzynarodowej skali INES,
B. mając na uwadze, że w świetle tych wydarzeń niezbędna jest ponowna analiza norm bezpieczeństwa jądrowego w Europie,
C. mając na uwadze, że skład koszyka energetycznego w UE to nadal sprawa należąca do właściwości państw członkowskich, a zarazem bezpieczeństwo jądrowe jest przedmiotem zaniepokojenia ponad granicami, a zatem należy się nim zająć skuteczniej w ramach właściwości regulacyjnych UE,
D. mając na uwadze, że według danych Komisji w 2008 r. energia jądrowa stanowiła 13,4% wewnętrznego zużycia energii brutto w UE, a do 2030 r. odsetek ten ma wzrosnąć do 15% przy założeniu utrzymywania się obecnych tendencji,
E. mając na uwadze, że w sprawozdaniu „Projekt Europa 2030” przedłożone w maju 2010 r. przez grupę refleksji utworzoną przez Radę Europejską podkreślono, że Europejczycy powinni podjąć poważną dyskusję na temat potrzeby bezpiecznej energii jądrowej w Europie oraz że Europa nie może sobie pozwolić na zrezygnowanie z tego źródła energii,
1. z zadowoleniem przyjmuje szybką reakcję Komisji na dramatyczne wydarzenia w Japonii, w formie ogólnoeuropejskiej oceny ryzyka i bezpieczeństwa obiektów jądrowych (testów warunków skrajnych) prowadzonych we współpracy z państwami członkowskimi; z zadowoleniem przyjmuje wsparcie ze strony Rady Europejskiej w kwestii kompleksowej i przejrzystej oceny ryzyka i bezpieczeństwa oraz przeglądu ram bezpieczeństwa jądrowego;
2. wzywa Komisję do zapewnienia, że właściwy organ (lub organy ds. bezpieczeństwa) przeprowadzą te oceny do końca roku w sposób niezależny i skoordynowany we wszystkich istniejących i planowanych obiektach jądrowych w UE; podkreśla, że oceny powinny opierać się na ujednoliconym rygorystycznym modelu obejmującym wszelkie rodzaje wyobrażalnych zagrożeń w realistycznych warunkach europejskich, np. trzęsienia ziemi, powodzie lub nieprzewidywalne zdarzenia, takie jak ataki terrorystyczne i cybernetyczne czy katastrofy lotnicze; podkreśla znaczenie pełnego zaangażowania Europejskiej Grupy Wysokiego Szczebla ds. Bezpieczeństwa Jądrowego i Gospodarowania Odpadami (ENSREG) oraz wykorzystania specjalistycznej wiedzy Stowarzyszenia Zachodnioeuropejskich Organów Nadzoru Instalacji Jądrowych (WENRA) dla opracowania ocen ryzyka i bezpieczeństwa;
3. podkreśla, że w razie niespełnienia przez daną elektrownię jądrową testów warunków skrajnych należy zapewnić niezwłoczne działanie zainteresowanego państwa członkowskiego, w tym czasowe zawieszenie działalności lub definitywne zamknięcie elektrowni;
4. z naciskiem wzywa Komisję i państwa członkowskie do podejmowania wszelkich wysiłków na rzecz zapewnienia, że testy warunków skrajnych oraz wynikające z nich normy bezpieczeństwa jądrowego, a także bezpieczeństwa i gospodarowania odpadami będą nie tylko stosowane w UE, ale również wykorzystywane w istniejących lub planowanych obiektach jądrowych w krajach trzecich sąsiadujących z UE, a także na szczeblu międzynarodowym; uważa, że UE powinna w związku z tym w pełni wykorzystywać możliwości, jakie dają organizacje i organy międzynarodowe; wzywa UE i jej państwa członkowskie do rozpoczęcia debaty w MAEA z myślą o wprowadzeniu bardziej rygorystycznych ram bezpieczeństwa jądrowego na szczeblu międzynarodowym; wzywa państwa członkowskie, które posiadają obiekty jądrowe, do zaangażowania sąsiadujących państw członkowskich w nadzór nad bezpieczeństwem;
5. przypomina, że w kwietniu 2009 r. Parlament Europejski głosował za zaostrzeniem dyrektywy w sprawie bezpieczeństwa jądrowego, m.in. przez uznanie, że zasady bezpieczeństwa MAEA mają charakter wiążący, a nie dobrowolny; ubolewa, że państwa członkowskie nie uwzględniły obaw Parlamentu Europejskiego; zauważa, że do dziś nie wszystkie państwa członkowskie w pełni przeniosły do prawa krajowego zmienioną dyrektywę w sprawie bezpieczeństwa jądrowego; podkreśla znaczenie autentycznej współpracy w kwestii dyrektywy w sprawie gospodarowania odpadami jądrowymi i zużytym paliwem oraz wzywa Radę do uwzględnienia głównych żądań Parlamentu Europejskiego;
6. wzywa Komisję, by do końca roku przedstawiła wniosek w sprawie przeglądu dyrektywy w sprawie bezpieczeństwa jądrowego w oparciu o wyniki opracowywanych obecnie ocen ryzyka i bezpieczeństwa, z uwzględnieniem gruntownej analizy awarii w elektrowni jądrowej w Japonii; we wniosku tym należy ustalić nowe ujednolicone normy bezpieczeństwa jądrowego; apeluje, by wniosek ten był ukierunkowany na najsurowsze spośród stosowanych norm oraz na zapewnienie ich stałego doskonalenia;
7. wyraża zaniepokojenie faktem, że według doniesień spółka eksploatująca elektrownię w Fukushimie na krótko przed awarią w elektrowni atomowej w Fukushimie informowała organy regulacyjne o szeregu nieprawidłowości kontrolnych; wzywa Komisję, by w świetle takich potencjalnych nieprawidłowości regulacyjnych przeprowadziła analizę skuteczności, kompetencji i niezależności nadzoru regulacyjnego w Europie oraz by w stosownych przypadkach zasugerowała udoskonalenia; wzywa Komisję, by zbadała w tym celu możliwość utworzenia na szczeblu UE organu regulacyjnego ds. bezpieczeństwa jądrowego w oparciu o ramy WENRA, z kompetencjami niezbędnymi do zapewnienia wspólnego podejścia do bezpieczeństwa jądrowego;
8 apeluje o całościowe podejście do kultury bezpieczeństwa, obejmujące normy bezpieczeństwa, silny i niezależny organ regulacyjny, odpowiednie zasoby finansowe i ludzkie oraz właściwe informowanie obywateli;
9. wzywa Komisję do zacieśnienia i intensyfikacji współpracy między europejskimi organami bezpieczeństwa jądrowego;
10. z zadowoleniem przyjmuje przedstawioną przez Komisję propozycję przedłużenia programu ramowego Euratom w zakresie badań i szkoleń w dziedzinie energii jądrowej na lata 2012-2013, co stanowi istotny wkład w poprawę stanu bezpieczeństwa jądrowego i ochrony przez promieniowaniem; apeluje o zapisanie w kolejnych wieloletnich ramach finansowych ambitnego programu badań nad bezpieczeństwem jądrowym i gospodarowaniem odpadami; podkreśla, że wobec prawdopodobnego wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną w przyszłości energia termojądrowa może mieć potencjalnie wysoki wkład w wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła; w związku z tym wzywa do przestrzegania międzynarodowych zobowiązań UE w tej dziedzinie;
11. apeluje, by w pełni wykorzystać ogólnoświatowy zakres instrumentu współpracy na rzecz bezpieczeństwa jądrowego (NSCI), np. do sfinansowania działań z udziałem Japonii, oraz by zacieśnić współpracę między NCSI a Międzynarodowym Ośrodkiem Bezpieczeństwa Sejsmicznego MAEA (ISSC);
12. podkreśla, że energia jądrowa jest obecnie niezbędna do zapewnienia w Europie dostaw energii ze źródeł niskowęglowych; zaznacza, że po niedawnych wydarzeniach wzrasta znaczenie wydajności energetycznej i odnawialnych źródeł energii; wzywa państwa członkowskie, by przyspieszyły wdrażanie planu wydajności energetycznej i wprowadzanie zrównoważonych technologii niskowęglowych, takich jak wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla oraz źródła energii oparte na czystym węglu i odnawialne źródła energii; wzywa Komisję, a także ENTSO-E, ENTSO-G i Agencję ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki do uważnego śledzenia możliwego rozwoju sytuacji oraz do wyciągnięcia z niej niezbędnych wniosków, zwłaszcza jeśli chodzi o wymogi rozwoju sieci i inne konsekwencje;
13. wzywa z naciskiem Komisję Europejską i państwa członkowskie, by dołożyły wszelkich starań niezbędnych do unowocześnienia i rozbudowy europejskiej infrastruktury energetycznej oraz do wprowadzenia wzajemnych połączeń między sieciami ponad granicami państw w celu uniknięcia potencjalnej powszechnej przerwy w dostawach, która może prowadzić do takich destrukcyjnych wypadków, jakie zaszły niedawno w Japonii;
14. podkreśla znaczenie technologii magazynowania energii oraz inteligentnych sieci, które umożliwią utrzymanie pewnych dostaw energii w przyszłości;
15. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz agencjom regulacyjnym, organom i sieciom UE, o których mowa w niniejszej rezolucji.