Projekt rezolucji - B7-0241/2011Projekt rezolucji
B7-0241/2011

PROJEKT REZOLUCJI w sprawie wniosków, jakie należy wyciągnąć dla bezpieczeństwa jądrowego Europy po awarii w elektrowni jądrowej w Japonii

4.4.2011

zamykającej debatę na temat oświadczeń Rady i Komisji
zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu

Lena Ek, Fiona Hall w imieniu grupy politycznej ALDE

Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B7-0236/2011

Procedura : 2011/2650(RSP)
Przebieg prac nad dokumentem podczas sesji
Dokument w ramach procedury :  
B7-0241/2011
Teksty złożone :
B7-0241/2011
Głosowanie :
Teksty przyjęte :

B7‑0241/2011

Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie wniosków, jakie należy wyciągnąć dla bezpieczeństwa jądrowego Europy po awarii w elektrowni jądrowej w Japonii

Parlament Europejski,

–   uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej oraz Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 194,

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 maja 2007 r. w sprawie Euratomu – bilans 50 lat europejskiej polityki w dziedzinie energii jądrowej,

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 marca 2011 r. w sprawie sytuacji w Japonii oraz z dnia 7 października 1999 r. w sprawie awarii jądrowej w Japonii (Tokaimura),

–   uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje przyjęte w 10. i 15. rocznicę awarii w elektrowni jądrowej w Czarnobylu,

–   uwzględniając niszczycielskie trzęsienie ziemi i tsunami, które nawiedziły Japonię i region Pacyfiku w dniu 11 marca br., powodując śmierć lub zaginięcie tysięcy osób oraz znaczne szkody materialne,

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 lipca 2010 r. w sprawie regionu Morza Bałtyckiego, w szczególności ust. 38,

–   uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie zmiany planu działania na rzecz racjonalizacji zużycia energii,

–   uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że ten wypadek jądrowy, jak również poprzednie takie wypadki w Japonii i na świecie zwracają uwagę bardziej niż kiedykolwiek na potrzebę dokonania przeglądu podejścia do kwestii bezpieczeństwa jądrowego w Unii Europejskiej i na świecie,

B.  mając na uwadze, że w dniu 26 kwietnia 2011 r. obchodzimy 25. rocznicę katastrofy w elektrowni jądrowej w Czarnobylu, której skutki są nadal odczuwalne,

C. mając na uwadze, że traktat Euratom obowiązuje od ponad 50 lat bez wprowadzenia doń istotnych zmian,

D. mając na uwadze, iż Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA) pod koniec 2008 r. ostrzegała, że zasady bezpieczeństwa dla elektrowni jądrowych w Japonii stały się przestarzałe i że poważny problem może stanowić trzęsienie ziemi o sile ponad 7,0 w skali Richtera,

E.  mając na uwadze, że dyrektywa w sprawie bezpieczeństwa jądrowego przewiduje jedynie ograniczone ramy działania UE w tej dziedzinie,

F.  mając na uwadze, że opracowywanie nowych projektów jądrowych na Białorusi i w Rosji (Obwód Kaliningradzki) budzi poważne obawy dotyczące norm bezpieczeństwa jądrowego i zgodności z odpowiednimi zobowiązaniami wynikającymi z konwencji międzynarodowych (np. konwencji z Espoo i Aarhus); mając na uwadze, że kwestie te są istotne nie tylko dla państw członkowskich bezpośrednio graniczących z Białorusią i Obwodem Kaliningradzkim, ale także dla dalszych rejonów Europy, co powoduje, że UE, wraz z właściwymi podmiotami w Komisji Europejskiej, musi współdziałać na zasadzie solidarności,

G.  mając na uwadze, że Parlament Europejski w rezolucji z dnia 6 lipca 2010 r. w sprawie regionu Morza Bałtyckiego oraz roli makroregionów w przyszłej polityce spójności stwierdza, iż „w związku z planowanym rozwojem energetyki jądrowej w regionie Morza Bałtyckiego kraje UE muszą przestrzegać najbardziej rygorystycznych norm bezpieczeństwa i standardów środowiskowych, a Komisja Europejska musi obserwować i monitorować, czy to samo podejście jest stosowane w państwach ościennych i czy przestrzegają one postanowień konwencji międzynarodowych, w szczególności w odniesieniu do państw zamierzających budować elektrownie jądrowe w pobliżu zewnętrznych granic UE”,

1.  wyraża solidarność z ofiarami klęski żywiołowej i późniejszej awarii jądrowej, podziw dla wszystkich tych, którzy narażają własne życie na niebezpieczeństwo, aby zapobiec katastrofie jądrowej, jak również dla mobilizacji, odwagi i determinacji narodu i władz Japonii w reakcji na tę katastrofę; wzywa Unię i jej państwa członkowskie do dalszego udzielania Japonii i regionom dotkniętym katastrofą wszelkiej koniecznej humanitarnej, technicznej i finansowej pomocy i wsparcia;

2.  wzywa władze japońskie oraz TEPCO, właściciela elektrowni jądrowej, do przestrzegania zasad przejrzystości i podawania bieżących informacji o rozwoju sytuacji w Fukushimie, w szczególności w odniesieniu do poziomu radioaktywności wewnątrz i na zewnątrz strefy zamkniętej;

3.  z zadowoleniem przyjmuje rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 297/2011 z dnia 25 marca 2011 r., wprowadzające specjalne warunki regulujące przywóz paszy i żywności pochodzących lub wysyłanych z Japonii w następstwie wypadku w elektrowni jądrowej Fukushima; podstawę do określenia maksymalnych poziomów radionuklidów jodu i cezu powinno jednak stanowić rozporządzenie Rady nr 733/2008 z dnia 15 lipca 2008 r., a nie rozporządzenie Rady (Euratom) nr 3954/87 z dnia 22 grudnia 1987 r., rozporządzenie Komisji (Euratom) nr 944/89 z dnia 12 kwietnia 1989 r. i rozporządzenie Komisji (Euratom) nr 770/90 z dnia 29 marca 1990 r.; w celu zapobiegania zagrożeniom dla zdrowia człowieka należałoby przyjąć jako wartości referencyjne niższe poziomy cezu przewidziane w rozporządzeniu 733/2008, które zapewnia bardziej rygorystyczne i bardziej aktualne normy ochrony;

4.  uważa, iż Unia Europejska musi ponownie kompleksowo ocenić swoje podejście do kwestii bezpieczeństwa jądrowego, mając na uwadze, że energia jądrowa będzie jeszcze przez wiele lat wchodzić w skład koszyka energetycznego wielu państw członkowskich i że nowe reaktory są planowane lub są już w trakcie budowy; wzywa państwa członkowskie, aby tymczasem nałożyły moratorium na rozwój i uruchamianie nowych reaktorów jądrowych, co najmniej przez okres przeprowadzania i oceniania wyników testów warunków skrajnych;

5.  aby zapewnić wiarygodność testów warunków skrajnych muszą być one obowiązkowe oraz oparte na wspólnych i przejrzystych kryteriach wspólnotowych, przeprowadzane pod kontrolą Wspólnoty i nadzorowane przez niezależnych ekspertów, a ich wyniki muszą być opublikowane;

6.  takie testy warunków skrajnych powinny obejmować:

–    zarówno elektrownie jądrowe, jak i obiekty unieszkodliwiania odpadów,

–    przegląd ogólnej „kultury bezpieczeństwa jądrowego” (jak rozbudowa strefy bezpieczeństwa, roczne sprawozdanie dotyczące bezpieczeństwa oraz informowanie opinii publicznej),

–    zagrożenia wynikające z działań człowieka (jak ataki terrorystyczne i katastrofy          lotnicze),

–    skutki nadzwyczajnych zjawisk naturalnych (trzęsienia ziemi, powodzie, susze lub inne zagrożenia charakterystyczne dla danego regionu), w tym dostosowywanie do zmiany klimatu w celu uwzględnienia zwiększonej częstotliwości i skali występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych,

–    ogólne skutki poważnej i ewentualnie niezależnej katastrofy, takie jak brak dostaw energii elektrycznej i wody, utrata połączeń telekomunikacyjnych, brak fizycznego dostępu do terenu elektrowni, niedostatek siły roboczej i problem z niezawodnością zaplecza,

–    bezpieczeństwo tras dostaw paliwa,

–    gotowość do reagowania na połączenie takich wydarzeń, składające się na potencjalnie złożony i wielopłaszczyznowy scenariusz katastrofy;

7.  wzywa do opracowania na szczeblu UE listy elektrowni jądrowych najbardziej niebezpiecznych choćby ze względu na położenie geograficzne (np. zbudowanych w strefie sejsmicznej), które albo należy szybko monitorować co najmniej z myślą o ulepszeniu projektu konstrukcyjnego, albo zdemontować po upływie przewidywanego terminu;

8.  podkreśla, że negatywny wynik testu warunków skrajnych w danej elektrowni powinien skutkować natychmiastowym jej zamknięciem;

9.  wzywa Komisję do przeprowadzenia kompleksowego przeglądu przepisów UE dotyczących bezpieczeństwa jądrowego oraz do przedstawienia do końca 2011 r. wniosku ustawodawczego, który dokonałby przełożenia na poziom UE opracowanych przez MAEA podstawowych zasad bezpieczeństwa, w razie potrzeby zawierających bardziej szczegółowe lub rygorystyczne wymagania, jak również obowiązkowy mechanizm dotyczący regularnego przeglądu stosowania norm bezpieczeństwa w państwach członkowskich, dokonywanego pod nadzorem Komisji w drodze wzajemnej weryfikacji oraz przez niezależny komitet ekspertów jądrowych;

10. uważa, że bezpieczeństwo jądrowe jest przedmiotem troski w całej Unii Europejskiej i zasada pomocniczości ma zastosowanie tylko częściowo; wzywa zatem do przeprowadzenia rewizji traktatu Euratom w celu wzmocnienia kompetencji UE w tej dziedzinie, do włączenia Parlamentu Europejskiego w ramach zwykłej procedury ustawodawczej z myślą o osiągnięciu większej przejrzystości, a także do uaktualnienia wspomnianego traktatu w świetle celów wspólnej polityki energetycznej określonych w traktacie lizbońskim;

11. podkreśla konieczność opracowania przez UE strategii wykraczającej poza granice UE, obejmującej konsekwentne działania na najwyższym szczeblu politycznym, w celu zapewnienia ochrony i bezpieczeństwa jądrowego oraz określenia energii jądrowej jako technologii pomostowej oraz – w ramach struktur G8 i G20 – dążenia do wprowadzenia światowego zakazu dotyczącego posadowienia elektrowni jądrowych w regionach narażonych na trzęsienia ziemi, który powinien doprowadzić do wiążącej konwencji ONZ;

12. wzywa Komisję i państwa członkowskie do okazywania aktywnego zainteresowania i podjęcia współodpowiedzialności w dziedzinie umacnianiu międzynarodowych norm bezpieczeństwa jądrowego i ich właściwego stosowania w krajach trzecich, w ścisłej współpracy z Międzynarodową Agencją Energii Atomowej, Espoo i innymi odpowiednimi organizacjami i konwencjami międzynarodowymi, włącznie z przeprowadzaniem własnych testów warunków skrajnych; wzywa Komisję do przedstawienia do czerwca 2011 r. kompleksowego planu działania z podaniem konkretnych etapów jego realizacji; wzywa Komisję, aby we współpracy z MAEA wywierała konstruktywne naciski na Białoruś i Rosję, z myślą o przestrzeganiu przez te państwa międzynarodowych norm bezpieczeństwa i współpracy z międzynarodowymi ekspertami na wszystkich etapach przygotowania, budowy i eksploatacji elektrowni jądrowych (L. Donskis);

13. wzywa do aktywnego zaangażowania Unii Europejskiej w umacnianie traktatów w sprawie bezpieczeństwa jądrowego oraz instytucjonalnych ustaleń na szczeblu międzynarodowym poprzez wzmocnienie MAEA dzięki zapewnieniu dodatkowych środków, w szczególności w zakresie programów MAEA dotyczących ochrony i bezpieczeństwa jądrowego, dzięki wprowadzeniu obowiązkowej weryfikacji wzajemnej, w szczególności w odniesieniu do „nowych podmiotów”, oraz dzięki uzależnieniu budowy nowych reaktorów od przyjęcia okresowej weryfikacji wzajemnej;

14. wzywa Komisję do przeprowadzenia badania na temat ogólnych aspektów gospodarczych dotyczących budowy, eksploatacji i likwidacji elektrowni jądrowych w Europie, w tym aspektów związanych z interwencją państwa w razie wypadków/ sytuacji kryzysowych, aspektów dotyczących ubezpieczeń, a także na temat pomocy państwa i aspektów dotyczących konkurencji w ramach jednolitego europejskiego rynku energii;

15. przypomina w tym kontekście wzrost znaczenia efektywności energetycznej i oszczędności energii, konieczność stworzenia odpowiednich ram legislacyjnych oraz zapewnienia niezbędnego wsparcia inwestycji w odnawialne i zrównoważone źródła energii, w technologie przechowywania energii oraz w ogólnoeuropejską sieć energii elektrycznej; warunkiem zminimalizowania ryzyka zakłóceń w dostawach jest unowocześniona inteligentna sieć elektryczna, którą mogą zasilać zdecentralizowane zakłady produkujące energię;

16. podkreśla w szczególności, że niedawne wydarzenia międzynarodowe dowodzą wyraźnie, iż osiągnięcie do 2020 r. zakładanego celu efektywności energetycznej w wysokości 20% jest ważniejsze niż kiedykolwiek wcześniej, także z myślą o zmniejszeniu emisji CO2; domaga się niezwłocznego przełożenia celu wynoszącego 20% na cele dla państw członkowskich oraz uczynienia tych celów prawnie wiążącymi, przy pozostawieniu państwom członkowskim należnej elastyczności w zakresie sposobów ich osiągania; wskazuje, że długoterminowe cele w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii mają również kluczowe znaczenie dla podmiotów gospodarczych, i wzywa do tego, aby „mapa drogowa” na rok 2050 zawierała ambitne cele w zakresie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii zarówno dla roku 2030, jak i roku 2050;

17. uważa, że strategia energetyczna UE powinna być powiązana ze strategią państw północnoafrykańskich, gdyż zakończone powodzeniem ruchy wolnościowe w takich krajach stwarzają warunki dla dalszego rozwoju gospodarczego, w tym poprzez inwestycje w dziedzinie energii słonecznej, która dzięki odpowiedniej infrastrukturze zapewniałaby zrównoważoną energię dla Europy;

18. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji i władzom Japonii.