PROJEKT REZOLUCJI w sprawie proponowanej konwencji MOP uzupełnionej o zalecenie w sprawie pracowników gospodarstw domowych
9.5.2011
zgodnie z art. 115 ust. 5 Regulaminu
Pervenche Berès w imieniu Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych
B7‑0296/2011
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie proponowanej konwencji MOP uzupełnionej o zalecenie w sprawie pracowników gospodarstw domowych
Parlament Europejski,
– uwzględniając pytanie do Komisji z dnia 24 lutego 2011 r. w sprawie konwencji MOP uzupełnionej o zalecenie w sprawie pracowników gospodarstw domowych (O-00092/2011 – B7-0305/2011),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 23 marca 2006 r. w sprawie wyzwań demograficznych i solidarności między pokoleniami[1],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 stycznia 2008 r. w sprawie wspólnotowej strategii na rzecz bezpieczeństwa i higieny pracy na lata 2007-2012[2],
– uwzględniając swoją rezolucję z z dnia 19 października 2010 r. w sprawie kobiet w niepewnej sytuacji zawodowej[3],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 20 października 2010 r. w sprawie roli dochodu minimalnego w walce z ubóstwem i w promowaniu społeczeństwa integracyjnego w Europie[4],
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 lipca 2010 r. w sprawie nietypowych umów o pracę, pewnej ścieżki kariery oraz nowych form dialogu socjalnego[5],
– uwzględniając dyrektywę Rady 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy (dyrektywa ramowa)[6] oraz jej dyrektywy szczegółowe,
– uwzględniając komunikat Komisji z dnia 24 maja 2006 r., zatytułowany „Upowszechnianie godnej pracy dla wszystkich – Wkład Unii w realizację programu godnej pracy na świecie” (COM(2006)0249), oraz swoją rezolucję z dnia 23 maja 2007 r. w sprawie upowszechniania godnej pracy dla wszystkich[7],
– uwzględniając sprawozdania IV(1) i IV(2) Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) zatytułowane „Godna praca dla osób pracujących w gospodarstwie domowym”, przygotowane na 99. sesję Międzynarodowej Konferencji Pracy w czerwcu 2010 r., oraz sprawozdania IV(1) (tzw. sprawozdanie brązowe) i IV(2) (tzw. sprawozdanie niebieskie, opublikowane w dwóch tomach) zatytułowane „Godna praca dla osób pracujących w gospodarstwie domowym”, opracowane na 100. sesję Międzynarodowej Konferencji Pracy w czerwcu 2011 r.,
– uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego zatytułowane „Profesjonalizacja pracowników gospodarstw domowych” [8],
– uwzględniając europejską Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, w szczególności jej art. 4 ust. 1 zakazujący niewolnictwa i poddaństwa oraz art. 14 zakazujący dyskryminacji,
– uwzględniając Europejską konwencję o statusie prawnym pracowników migrujących (1977 r.),
– uwzględniając Europejskie porozumienie o zatrudnianiu au pair (1969 r.),
– uwzględniając zalecenie nr 1663 europejskiej Karty praw pracowników gospodarstw domowych (2004 r.),
– uwzględniając art. 115 ust. 5 oraz art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że kryzys prowadzi do likwidowania milionów miejsc pracy oraz zaostrza niepewność zatrudnienia i ubóstwo; mając na uwadze, że 17% mieszkańców UE zagrożonych jest ubóstwem; mając również na uwadze, że 23 miliony mieszkańców UE to osoby bezrobotne,
B. mając na uwadze, że w niektórych krajach znaczna część pracy w gospodarstwie domowym odbywa się w szarej strefie, w niepewnych warunkach pracy lub w ramach pracy nierejestrowanej,
C. mając na uwadze, że w krajach uprzemysłowionych praca w gospodarstwie domowym stanowi 5 do 9% całego zatrudnienia; mając na uwadze, że znakomita większość osób zatrudnionych w tym sektorze to kobiety; mając na uwadze, że taka praca jest niedoceniana, niedostatecznie wynagradzana i nieformalna oraz że ze względu na słabość swojej pozycji pracownicy gospodarstw domowych są często dyskryminowani i mogą łatwo padać ofiarą nierównego bądź nieuczciwego traktowania lub nadużyć,
D. mając na uwadze, że pracownicy migrujący, którzy podejmują tymczasową pracę niewymagającą wysokich kwalifikacji na obrzeżach rynku pracy lub wykonują pracę w gospodarstwach domowych, mogą spotykać się z dyskryminacją z wielu przyczyn jednocześnie, gdyż często pracują w niekorzystnych, nieuregulowanych warunkach; mając na uwadze, że wielu z tych pracowników stanowią migranci o nieuregulowanym statusie, przez co są oni bardziej narażeni na złe traktowanie, nieregularne wynagradzanie, przemoc lub wykorzystywanie seksualne; mając na uwadze, że pracownicy ci często nie są świadomi swoich praw, nie dysponują pełnym dostępem do usług publicznych lub mają problemy z dostępem do nich, w ograniczonym stopniu znają lokalny język i nie dysponują siecią kontaktów; mając na uwadze, że pracownicy o nieuregulowanym statusie nie ośmielają się zwrócić do władz o ochronę, skorzystanie z przysługujących praw lub dostęp do usług medycznych z obawy przed odesłaniem do kraju pochodzenia lub ukaraniem przez pracodawcę; mając również na uwadze, że w szczególnie niekorzystnej sytuacji są pracownicy gospodarstw domowych towarzyszący pracodawcom z krajów trzecich,
E. mając na uwadze, że celem konwencji jest zapewnienie prawnego uznania zatrudnienia w gospodarstwie domowym za pracę, rozszerzenie praw na wszystkich pracowników gospodarstw domowych oraz zapobieganie naruszeniom i nadużyciom, by stworzyć ramy prawne dla wszystkich pracowników gospodarstw domowych i zapewnić, że ich praca nie odbywa się poza ramami prawa;
1. z zadowoleniem przyjmuje i popiera inicjatywę MOP mającą na celu przyjęcie konwencji uzupełnionej o zalecenie w sprawie pracowników gospodarstw domowych; apeluje do państw członkowskich UE należących do MOP o przyjęcie tych instrumentów na konferencji MOP w czerwcu 2011 r.; wzywa państwa członkowskie UE do szybkiej ratyfikacji i wdrożenia konwencji i zalecenia;
2. uważa, że przyjęcie, ratyfikacja i wdrożenie konwencji MOP w sprawie godnej pracy w gospodarstwach domowych może przynieść spadek liczby ubogich pracujących;
3. uważa, że przyjęcie, ratyfikacja i wdrożenie takiej konwencji będzie odpowiedzią na potrzeby jednej z najbardziej podatnych na zagrożenia kategorii pracowników;
4. uważa, że przyjęcie, ratyfikacja i wdrożenie takiej konwencji nie tylko poprawi sytuację znacznej liczby kobiet na rynku prac domowych, gwarantując im godne warunki pracy, ale również podniesie poziom ich włączenia społecznego;
5. w pełni popiera oparte na poszanowaniu praw podejście do zatrudnienia zapisane w projekcie konwencji i zalecenia; docenia skupienie się na tworzeniu godnych warunków pracy w gospodarstwach domowych i popiera zawartą w konwencji definicję pracowników gospodarstw domowych; z zadowoleniem przyjmuje fakt, że konwencja wyraźnie stanowi, iż każdy pracownik objęty tą definicją ma prawo do traktowania zgodnego z podstawowymi standardami pracy, zabezpieczenia społecznego, niedyskryminacji i równego traktowania przy poszukiwaniu pracy i w okresie zatrudnienia, ochrony przed nadużyciami ze strony agencji zatrudnienia, szkoleń i rozwoju zawodowego, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony w okresie macierzyństwa oraz przestrzegania przepisów dotyczących czasu pracy i odpoczynku, ochrony przed nadużyciami i nękaniem, wolności stowarzyszania się i reprezentacji, przystępowania do układów i działań zbiorowych oraz uczenia się przez całe życie; popiera fakt, że w konwencji wezwano do ustalenia minimalnego wieku zatrudnienia oraz do eliminacji rozbieżności płacowych w zależności od płci i pochodzenia etnicznego;
6. wzywa do zapewnienia szerszego dostępu do łatwo uzyskiwanych i przystępnych cenowo, wysokiej jakości rozwiązań z zakresu opieki nad dziećmi i osobami starszymi, co przyczyni się do sytuacji, w której pracownicy nie będą zmuszani do nieformalnego przejmowania tych obowiązków; podkreśla ponadto, że we wszystkich możliwych przypadkach należy zapewnić przekształcenie niepewnego zatrudnienia opiekunów w gospodarstwach domowych w godne, dobrze płatne i stałe miejsca pracy;
7. wzywa do przeprowadzenia kampanii mającej na celu stopniowe przekształcenie niepewnego zatrudnienia w stałe miejsca pracy; wzywa do poparcia programu informowania pracowników o skutkach zatrudnienia o niepewnym charakterze, w tym o konsekwencjach z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy;
8. uważa, że sięganie po najlepsze praktyki z niektórych regionów lub państw członkowskich, np. z wzorów umów, może przynieść stabilniejsze formy zatrudnienia pracowników gospodarstw domowych;
9. uważa, że konwencja powinna koncentrować się na wspieraniu produktywnych i przynoszących satysfakcję, wysokiej jakości miejsc pracy oraz na tworzeniu przepisów prawa pracy skutecznie chroniących prawa pracowników gospodarstw domowych, gwarantujących im równe traktowanie oraz oferujących maksymalny poziom ochrony i godności osobistej;
10. zauważa, że rosnący odsetek umów niestandardowych lub nietypowych ma silny aspekt płciowy i pokoleniowy, co należy zaznaczyć w tekście konwencji i zalecenia;
11. zwraca uwagę, że wysokie bezrobocie i segmentację rynku pracy należy przezwyciężać, przyznając wszystkim pracownikom równe prawa oraz inwestując w tworzenie miejsc pracy, zdobywanie umiejętności i uczenie się przez całe życie;
12. wyraża opinię, że konwencja powinna uwzględniać działania polityczne umożliwiające wszystkim ludziom, w tym najsłabszym i najmniej uprzywilejowanym, rzeczywisty dostęp do formalnego rynku pracy i równych szans;
13. wzywa państwa członkowskie do ratyfikacji Międzynarodowej konwencji o ochronie praw wszystkich pracowników migrujących oraz członków ich rodzin, przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 18 grudnia 1990 r.[9];
14. uważa, że należy rozwiązać problem pracy nierejestrowanej; stwierdza, że sektor zatrudnienia w gospodarstwach domowych charakteryzuje wysoki poziom pracy nieformalnej i nierejestrowanej oraz że pracuje w nim wielu pracowników migrujących, których prawa są często łamane; jest ponadto zdania, że należy przeciwdziałać niestabilnemu zatrudnieniu w ogóle, gdyż problem ten dotyka szczególnie pracowników migrujących, pogarszając ich i tak już trudną sytuację;
15. wyraża opinię, że niezbędne może być przyjęcie przepisów tworzących elastyczne i bezpieczne rozwiązania umowne gwarantujące równe traktowanie; za sprawę zasadniczą uważa zbadanie szczególnej sytuacji pracowników migrujących i ich rodzin;
16. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji i MOP.
- [1] Dz.U. C 295 E z 1.12.2006, s. 131.
- [2] Dz.U. C 41 E z 19.2.2009, s. 14.
- [3] Teksty przyjęte, P7_TA(2010)0365.
- [4] Teksty przyjęte, P7_TA(2010)0375.
- [5] Teksty przyjęte, P7_TA(2010)0263.
- [6] Dz.U. L 183 z 29.6.1989, s. 1.
- [7] Dz.U. C 102 E z 24.4.2008, s. 321.
- [8] EESC, SOC/372, 26 May 2010.
- [9] A/RES/45/158.