PROJEKT REZOLUCJI w sprawie zmiany konwencji z Schengen
4.7.2011
zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu
Carlos Coelho, Manfred Weber, Roberta Angelilli, Giovanni La Via, Salvatore Iacolino w imieniu grupy politycznej PPE
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B7-0392/2011
B7‑0393/2011
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie zmiany konwencji z Schengen
Parlament Europejski,
– uwzględniając art. 2 TUE,
– uwzględniając art. 18, 20, 21, 67, 77 oraz 80 TFUE,
– uwzględniając konwencję z Schengen i kodeks graniczny Schengen,
– uwzględniając dyrektywę 2004/38/WE w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich,
– uwzględniając art. 45 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,
– uwzględniając wniosek dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie ustanowienia mechanizmu oceny w celu weryfikacji stosowania dorobku Schengen (COM(2010)0624),
– uwzględniając Komunikat Komisji w sprawie migracji (COM(2011)0248/2) z dnia 4 maja 2011 r.,
– uwzględniając konkluzje Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych z dnia 9 czerwca 2011 r.,
– uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 23 i 24 czerwca 2011 r.,
– uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że utworzenie pod koniec lat osiemdziesiątych i na początku lat dziewięćdziesiątych XX w. strefy Schengen – charakteryzującej się brakiem kontroli na wspólnych granicach między krajami uczestniczącymi w przedsięwzięciu i wprowadzeniem swobody przemieszczania się na jej obszarze – było jednym z największych sukcesów w historii Europy,
B. mając na uwadze, że utworzono jedną granicę zewnętrzną i wprowadzono różne środki wyrównawcze, w szczególności wzmocnienie kontroli na granicach zewnętrznych, zacieśnienie współpracy policyjnej, celnej i sądowej, utworzenie systemu informacyjnego Schengen i opracowanie wspólnej polityki wizowej,
C. mając na uwadze, że zniesienie kontroli na granicach wewnętrznych wymaga całkowitego wzajemnego zaufania między państwami członkowskimi w zakresie zdolności do pełnego wdrożenia środków towarzyszących umożliwiających to zniesienie,
D. mając na uwadze, że układ z Schengen jest kamieniem milowym w procesie integracji europejskiej oraz że strefa Schengen po kilku udanych rozszerzeniach obejmuje obecnie terytoria 25 państw europejskich o całkowitej powierzchni 4 312 099 km2 zamieszkałych łącznie przez ponad 400 mln osób,
E. mając na uwadze, że do strefy Schengen należą wszystkie państwa członkowskie UE z wyjątkiem Cypru, Bułgarii, Rumunii, Wielkiej Brytanii i Irlandii; mając na uwadze, że procedura oceny dotycząca Bułgarii i Rumunii już się zakończyła, państwa te otrzymały pozytywną opinię Parlamentu Europejskiego i obecnie oczekują na ostateczną decyzję Rady; mając na uwadze, że Wielka Brytania i Irlandia są w szczególnej sytuacji – są krajami współpracującymi, które utrzymały jednak swoje granice wewnętrzne – ponieważ przed podpisaniem traktatu amsterdamskiego wynegocjowały możliwość odstąpienia od dorobku Schengen, a później zdecydowały o przyjęciu postanowień dotyczących współpracy policyjnej i sądowej,
F. mając na uwadze, że do strefy Schengen należą trzy państwa spoza UE: Islandia, Norwegia i Szwajcaria; mając na uwadze, że Liechtenstein zostanie czwartym państwem stowarzyszonym po zakończeniu kontroli, które już są prowadzone,
G. mając na uwadze, że bezpieczeństwo strefy Schengen zależy od staranności i skuteczności, z jaką każde państwo członkowskie kontroluje przypadający mu odcinek granic zewnętrznych, a także od jakości i szybkości, z jaką dochodzi do wymiany informacji za pośrednictwem systemu SIS; mając na uwadze, że słabość lub nieprawidłowe funkcjonowanie któregokolwiek z tych elementów stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa Unii Europejskiej oraz dla operatywności strefy Schengen,
H. mając na uwadze, że zwłaszcza w ubiegłym roku doszło do masowych przesiedleń ludności z kilku państw północnoafrykańskich; mając na uwadze, że wydarzenia te doprowadziły do coraz większego obciążenia systemów ochrony i systemów przyjmowania imigrantów w niektórych państwach członkowskich UE,
I. mając na uwadze, że system ten znajdował się w ostatnim czasie pod presją, gdyż kilka państw członkowskich rozważało przywrócenie kontroli na granicach krajowych w związku z nagłym napływem ogromnej liczby imigrantów,
J. mając na uwadze, że w dniu 4 maja komisarz UE odpowiedzialna za sprawy wewnętrzne Cecilia Malmström przedstawiła szereg inicjatyw na rzecz bardziej uporządkowanego i kompleksowego podejścia zakładającego natychmiastową reakcję UE w obliczu wyzwań i możliwości związanych z migracją, zwłaszcza przy uwzględnieniu niedawnych przemian w basenie Morza Śródziemnego,
K. mając na uwadze, że Rada Europejska w swoich konkluzjach z dnia 23 i 24 czerwca 2011 r. zwróciła się do Komisji o przedstawienie wniosku w sprawie mechanizmu ochronnego służącego reagowaniu na wyjątkowe okoliczności, które mogłyby stwarzać zagrożenie dla całościowego funkcjonowania współpracy w ramach systemu Schengen, lecz nie narażającego na szwank zasady swobodnego przepływu osób,
L. mając na uwadze, że ten potencjalny mechanizm powinien obejmować szereg środków wprowadzanych stopniowo oraz stosowanych w sposób zróżnicowany i skoordynowany, tak aby służył on pomocą państwom członkowskim borykającym się ze znaczną presją na granice zewnętrzne,
M. mając na uwadze, że państwa członkowskie pragną wprowadzenia w ramach tego mechanizmu – jako środek ostatniej szansy – klauzuli ochronnej, która będzie umożliwiała przywrócenie kontroli na granicach wewnętrznych w sytuacjach wyjątkowych i krytycznych, gdy dane państwo członkowskie nie jest w stanie dalej wypełniać swoich zobowiązań na mocy postanowień z Schengen; środek taki byłby realizowany na podstawie określonych obiektywnych kryteriów i wspólnej oceny, miałby ściśle ograniczony zakres i ramy czasowe uwarunkowane koniecznością podjęcia działań w sytuacjach pilnych,
1. uznaje, że swobodny przepływ osób przez wewnątrzeuropejskie granice jest istotnym osiągnięciem, a w zasadzie jednym z głównych filarów UE, oraz że nie można w żaden sposób cofnąć tego stanu rzeczy, wręcz przeciwnie – należy go wzmacniać;
2. uznaje pilną potrzebę opracowania silniejszej wspólnej polityki w zakresie azylu i migracji, a mianowicie ukończenia tworzenia wspólnego europejskiego systemu azylowego, które jest spodziewane przed końcem 2012 r.;
3. podkreśla konieczność z jednej strony odpowiedniego i sprawnego zarządzania migracją, a z drugiej – zwiększenia skuteczności kontroli granicznych i powrotu nielegalnych migrantów w celu rozwiązania problemu spodziewanego niedoboru siły roboczej w wielu sektorach;
4. uznaje, że należy wykazać się większą solidarnością i nie pozostawiać państw członkowskich leżących przy granicach zewnętrznych UE i borykających się z największym napływem migrantów samych w obliczu wspomnianych nadzwyczajnych sytuacji; sytuacji tej nie można rozwiązać na szczeblu krajowym, wymagana jest do tego mobilizacja wszystkich państw członkowskich na szczeblu UE i zastosowanie wszystkich narzędzi operacyjnych i finansowych, jakimi dysponuje UE;
5. uznaje, że państwa członkowskie nadal są odpowiedzialne za kontrolę własnych granic zewnętrznych;
6. zdecydowanie zaleca wzmocnienie ładu Schengen, tak aby przyczynić się do wysiłków na rzecz zapewnienia możliwości skutecznej kontroli przez każde państwo członkowskie przypadających mu odcinków granic zewnętrznych, wzmocnić wzajemne zaufanie i budować zaufanie do skuteczności unijnego systemu zarządzania migracjami;
7. uważa, że nowy mechanizm oceny będzie częścią rozwiązania tego problemu, ponieważ będzie dążył do wzmocnienia swobodnego przepływu osób i skutecznego monitorowania wszelkich prób wprowadzenia niezgodnych z prawem kontroli granicznych, jak też będzie wzmacniał wzajemne zaufanie i gwarantował skuteczną kontrolę granic zewnętrznych przez poszczególne państwa członkowskie;
8. przypomina, że w ramach systemu Schengen istnieje konieczność położenia kresu podwójnym standardom, zgodnie z którymi wszystkie kraje kandydujące muszą sprostać wysokim wymaganiom, a kraje, które już należą do strefy Schengen, są traktowane w sposób bardzo pobłażliwy;
9. podkreśla konieczność zagwarantowania właściwego wdrożenia i stosowania dorobku Schengen przez państwa członkowskie również po ich przystąpieniu do tego układu; można tego dokonać za pomocą wzmocnienia istniejącego mechanizmu oceny, który powinien stać się systemem obowiązującym na szczeblu UE i powinien umożliwiać bardziej skuteczne i sprawne monitorowanie; można tego również dokonać, pomagając na wczesnym etapie państwom członkowskim, które borykają się z określonymi problemami, w wyrównywaniu ich niedoborów, przy wykorzystaniu praktycznego wsparcia ze strony agencji europejskich mających uprawnienia w danych dziedzinach;
10. jest zdania, że skuteczność tego systemu zasadza się na możliwości stosowania sankcji w przypadku gdy niedobory się utrzymują, a ich charakter mógłby narazić na szwank ogólne bezpieczeństwo strefy Schengen;
11. przypomina, że pierwszym celem wspomnianych sankcji jest wywołanie efektu odstraszającego, przez co państwa członkowskie byłyby upominane o swoim obowiązku przestrzegania zasad Schengen i skutecznej ochrony granic wewnętrznych, a jednocześnie zapewnione byłoby przestrzeganie praw podstawowych oraz odpowiedni i dostosowany dostęp uchodźców do ochrony międzynarodowej;
12. przewiduje, że w celu ochrony strefy Schengen oraz zagwarantowania jej stabilności być może konieczne będzie również uwzględnienie możliwości tymczasowego przywrócenia w ograniczonym zakresie kontroli na granicach wewnętrznych w bardzo wyjątkowych okolicznościach, jako środek ostateczny oraz jedynie po uzyskaniu zgody instytucji UE i nigdy w sposób jednostronny;
13. wzywa Komisję do zwiększenia skuteczności układu z Schengen w duchu europejskim;
14. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.