PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sytuacji w Kazachstanie (2012/2553(RSP))
7.3.2012
zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu
José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Elmar Brok, Ioannis Kasoulides, Elisabeth Jeggle, Cristian Dan Preda, Mario Mauro, Jacek Saryusz-Wolski, Joachim Zeller, Paolo Bartolozzi, Krzysztof Lisek, Eduard Kukan, Ria Oomen-Ruijten, Paweł Zalewski, Francisco José Millán Mon, Marietta Giannakou, Jacek Protasiewicz, Andrzej Grzyb, Alf Svensson, Anna Ibrisagic, Kinga Gál, Elena Băsescu, Piotr Borys, Traian Ungureanu, Peter Šťastný, Inese Vaidere w imieniu grupy politycznej PPE
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B7-0135/2012
B7‑0140/2012
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji w Kazachstanie (2012/2553(RSP))
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Kazachstanu i Azji Środkowej, w tym rezolucję w sprawie postępów w realizacji strategii UE wobec Azji Środkowej[1] oraz rezolucję w sprawie w sprawie Jewgienija Żowtisa (Kazachstan) [2],
– uwzględniając Umowę o współpracy i partnerstwie między Unią Europejską a Kazachstanem oraz negocjacje dotyczące nowej Umowy o współpracy i partnerstwie,
– uwzględniając strategię UE dotyczącą nowego partnerstwa z Azją Środkową, przyjętą przez Radę Europejską w dniach 21-22 czerwca 2007 r., oraz załączone do niej sprawozdania z postępów z dnia 24 czerwca 2008 r. i 28 czerwca 2010 r.,
– uwzględniając oświadczenie wysokiej przedstawiciel/ wiceprzewodniczącej Komisji Catherine Ashton z dnia 17 grudnia 2011 r. w sprawie wydarzeń w okręgu Żangaözen i z dnia 17 stycznia w sprawie wyborów parlamentarnych w Kazachstanie,
– uwzględniając oświadczenie Komisji Praw Człowieka ONZ z dnia 17 grudnia 2011 r.,
– uwzględniając wspólne wstępne sprawozdanie misji obserwacji wyborów OBWE/ODIHR, ZP OBWE i ZPRE z dnia 16 stycznia 2012 r. w sprawie wyborów parlamentarnych które miały miejsce dnia 15 stycznia 2012 r.,
– uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że w ostatnich latach stosunki między UE a Kazachstanem uległy intensyfikacji oraz że Kazachstan odgrywa kluczową rolę w rozwoju gospodarczym Azji Środkowej oraz stabilności i bezpieczeństwie tego regionu;
B. mając na uwadze, że w dniu 17 lutego 2012 r. prezydent Kazachstanu podpisał szereg ustaw mających umocnić podstawy prawne stosunków pracy, praw pracowniczych i dialogu społecznego oraz wzmocnić niezawisłość sądów; mając na uwadze, że potrzebne są dalsze i nieprzerwane starania również w zakresie egzekwowania obowiązującego prawodawstwa, by zapewnić dalszą demokratyzację, poszanowanie praw człowieka oraz wzmocnienie rządów prawa;
C. mając na uwadze, że strajk pracowników sektora naftowego w regionie Żangaözen i innych regionach Kazachstanu toczy się od wiosny 2011 r.; mając na uwadze, że dnia 16 grudnia 2011 r. w Żangaözen doszło do gwałtownych starć, a władze ogłosiły, że nastąpi międzynarodowe dochodzenie w sprawie tych wydarzeń; mając na uwadze, że władze regionalne zobowiązały się do udzielenia wsparcia finansowego rodzinom ofiar, które zginęły w starciach;
D. mając na uwadze, że od grudnia 2011 r. działalność opozycji i wolność środków przekazu wydają się nie być zagwarantowane, mając też na uwadze doniesienia o aresztowaniach członków opozycji i dziennikarzy w regionie Żangaözen;
E. mając na uwadze, że w odniesieniu do wyborów parlamentarnych przeprowadzonych dnia 15 stycznia OBWE/ODIHR odnotowały szereg uchybień dotyczących przebiegu wyborów i stwierdziły, że wybory nie spełniły międzynarodowych standardów wyborczych;
F. mając na uwadze, że Kazachstan jako członek OBWE, której przewodniczył w roku 2010, zobowiązał się do przestrzegania i stosowania podstawowych zasad obowiązujących w tej organizacji;
G. mając na uwadze, że Jewgienij Żowtis, dyrektor Międzynarodowego Biura Praw Człowieka i Praworządności w Kazachstanie, oraz Tochnijaz Kuczukow, dziennikarz gazety „Wriemia”, uzyskali amnestię decyzją sądu z dnia 2 lutego 2012 r., po skazaniu ich w 2009 r. na karę pozbawienia wolności na cztery lata i zesłanie do obozu pracy;
1. podkreśla znaczenie stosunków między UE a Kazachstanem oraz wzmocnienia współpracy politycznej i gospodarczej, obejmującej poza dziedzinami zwalczania terroryzmu, przestępczości zorganizowanej i handlu narkotykami również inne obszary strategiczne, takie jak środowisko, energia, handel i transport; podkreśla, że ubiegły rok charakteryzował się nasiloną współpracą, częstymi spotkaniami na wysokim szczeblu oraz rozpoczęciem negocjacji dotyczących nowej Umowy o partnerstwie i współpracy;
2. zachęca Kazachstan do podtrzymania własnego zobowiązania do prowadzenia dalszych reform w celu zbudowania otwartego i demokratycznego społeczeństwa, w tym niezależnego społeczeństwa obywatelskiego i opozycji, szanującego prawa podstawowe oraz rządy prawa; podkreśla, że postęp w negocjacjach w sprawie nowej umowy będzie też zależeć od postępu w dziedzinie reform politycznych w Kazachstanie;
3. przyjmuje do wiadomości plan działania na rzecz przystąpienia Kazachstanu do WTO, który pomoże stworzyć równe szanse dla środowiska biznesu po obu stronach oraz ułatwi i zliberalizuje handel, a także jest świadectwem współpracy i otwartości; podkreśla, że z chwilą przystąpienia do WTO Kazachstan jest zobowiązany do przestrzegania wszystkich zasad tej organizacji, w tym również do zaprzestania stosowania środków protekcjonistycznych;
4. odnotowuje wstępne sprawozdanie misji obserwacji wyborów OBWE/ODIHR, ZP OBWE i ZPRE, zgodnie z którym wybory parlamentarne z dnia 15 stycznia 2012 r. zostały prawidłowo przeprowadzone pod względem technicznym, jednak nie spełniły najważniejszych zasad demokratycznych z powodu blokowania partiom uczestnictwa w wyborach oraz wyrejestrowywania kandydatów z list, zbieżności państwa i partii rządzącej, braku przejrzystości podczas liczenia głosów oraz przypadków oszustw wyborczych;
5. wyraża zadowolenie z wprowadzonych w ostatnich miesiącach zmian w prawodawstwie, których celem jest zwiększenie liczby partii w parlamencie; przychylnie odnosi się do faktu, że po wyborach legislacyjnych w nowym parlamencie znalazła się reprezentacja trzech partii, co jest istotnym krokiem na drodze do bardziej pluralistycznej i demokratycznej kultury politycznej w Kazachstanie; zachęca władze Kazachstanu do pomyślnego zakończenia dalszych reform niezbędnych do osiągnięcia prawdziwie pluralistycznych wyborów oraz do wspierania funkcjonowania niezależnych środków przekazu i działań organizacji pozarządowych;
6. wzywa władze Kazachstanu do jak najszybszego wypowiedzenia się na temat wniosków OBWE/ODIHR, aby umożliwić krajowej opozycji odgrywanie prawowitej roli przysługującej jej w społeczeństwie demokratycznym oraz do podjęcia wszelkich niezbędnych kroków, by spełnić międzynarodowe standardy wyborcze; wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych do wsparcia Kazachstanu w rozwiązywaniu tych kwestii;
7. wyraża głębokie zaniepokojenie oraz składa kondolencje w związku z wydarzeniami, jakie miały miejsce dnia 16 grudnia 2011 r. w kazachskim regionie Żangaözen, gdzie 16 osób zginęło, a kolejnych 110 osób odniosło rany; z zadowoleniem przyjmuje powołanie rządowej komisji prowadzącej dochodzenie w sprawie tych wydarzeń; wzywa władze Kazachstanu do spełnienia obietnicy dotyczącej przeprowadzenia obiektywnego i przejrzystego dochodzenia w celu udostępnienia wiarygodnych informacji na temat faktycznych zdarzeń, postawienia przed wymiarem sprawiedliwości osób odpowiedzialnych za nadużycie władzy oraz do umożliwienia międzynarodowego monitorowania tych dochodzeń; wzywa do przyznania nieograniczonego dostępu do regionu organizacjom międzynarodowym oraz lokalnym organizacjom społeczeństwa obywatelskiego;
8. wzywa kazachskie władze oraz zaangażowane przedsiębiorstwa do wypracowania w ramach dialogu społecznego pokojowego, sprawiedliwego i trwałego rozwiązania problemów strajkujących pracowników sektora naftowego; zauważa, że w niektórych regionach strajkujący rozwiązali problemy i zakończyli strajk; przyjmuje do wiadomości oświadczenie władz Żangaözen dotyczące przyznania szerokiego spektrum środków wspierających odbudowę i długoterminowy rozwój regionu;
9. wyraża oburzenie z powodu więzienia od stycznia 2012 r. liderów opozycji i dziennikarzy, w tym Ajżangul Amirowej, Igora Winiawskiego i Władimira Kozłowa, współprzewodniczącego Frontu Narodowego; wzywa władze Kazachstanu do spełnienia międzynarodowych zobowiązań, które same podjęły, w tym zobowiązań OBWE gwarantujących wolność słowa, zgromadzeń i zrzeszania się; podkreśla zobowiązanie UE do wsparcia Kazachstanu w tych działaniach, np. poprzez pomoc techniczną udzielaną przez Europejską Służbę Działań Zewnętrznych;
10. podkreśla uczestnictwo oficjalnych przedstawicieli Kazachstanu w otwartych i konstruktywnych spotkaniach z posłami do Parlamentu Europejskiego oraz z udziałem społeczeństwa obywatelskiego i organizacji pozarządowych, które od stycznia 2012 r. odbyły się w Parlamencie Europejskim, podkreśla też ich otwartość na kwestię prowadzenia międzynarodowego dochodzenia w sprawie wydarzeń oraz obietnicę dostarczenia informacji dotyczących aresztowań dokonanych w ostatnich miesiącach; oczekuje, że od słów przejdzie się do czynów;
11. wyraża zaniepokojenie nową ustawą o bezpieczeństwie narodowym, podpisaną na początku stycznia przez prezydenta Kazachstanu, która zezwala na wyciąganie konsekwencji wobec osób uważanych za przynoszące szkodę wizerunkowi państwa na arenie międzynarodowej; wzywa kazachskie władze do podjęcia niezbędnych kroków w celu lepszego respektowania podstawowych zasad oraz zapewnienia swobody działania środkom przekazu, opozycji i organizacjom społeczeństwa obywatelskiego;
12. podkreśla znaczenie dialogu dotyczącego praw człowieka, prowadzonego między UE a władzami Kazachstanu, w ramach którego można omówić otwarcie wszelkie kwestie; wzywa do wzmocnienia tego dialogu, by uczynić go skuteczniejszym i ukierunkowanym na wyniki, a także do umożliwienia uczestnictwa w nim również podmiotom społeczeństwa obywatelskiego;
13. wzywa UE, a w szczególności wysoką przedstawiciel Unii Europejskiej do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, do uważnego monitorowania rozwoju wydarzeń, zgłaszania zastrzeżeń władzom Kazachstanu, zaoferowania pomocy oraz regularnego zdawania sprawozdań Parlamentowi Europejskiemu;
14. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, jak również rządowi i parlamentowi Kazachstanu.