PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sytuacji na Białorusi (2012/2581(RSP))
13.3.2012
zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu
Kristiina Ojuland, Ivo Vajgl, Ivars Godmanis, Sonia Alfano w imieniu grupy politycznej ALDE
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B7-0178/2012
B7‑0179/2012
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji na Białorusi (2012/2581(RSP))
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Białorusi, w szczególności z dni: 15 lutego 2012 r., 13 września 2011 r., 12 maja 2011 r., 10 marca 2011 r., 20 stycznia 2011 r., 10 marca 2010 r. i 17 grudnia 2009 r.,
– uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z 1-2 marca 2012 r., w których wyrażono głębokie zaniepokojenie dalszym pogarszaniem się sytuacji na Białorusi,
– uwzględniając decyzję 2012/126/WPZiB Rady UE ds. Zagranicznych z dnia 28 lutego 2012 r. o zaostrzeniu środków ograniczających wobec białoruskiego reżimu, będącą odpowiedzią na dalsze pogarszanie się sytuacji na Białorusi, poprzez dodanie do listy osób objętych zakazem wjazdu do UE i zamrożeniem aktywów 21 nazwisk osób odpowiedzialnych za represjonowanie członków społeczeństwa obywatelskiego i opozycji demokratycznej,
– uwzględniając oświadczenie w sprawie decyzji władz białoruskich o odwołaniu szefowej delegatury UE na Białorusi i polskiego ambasadora w Mińsku, złożone przez wysoką przedstawiciel Catherine Ashton w Brukseli w dniu 28 lutego 2012 r.,
– uwzględniając decyzję Rady UE ds. Zagranicznych z dnia 23 stycznia 2012 r. dotyczącą restrykcji wobec Białorusi,
– uwzględniając rezolucję Rady Europy nr 1857(2012) z dnia 25 stycznia 2012 r. w sprawie sytuacji na Białorusi, potępiającą ciągłe prześladowanie członków opozycji oraz nękanie z powodów politycznych działaczy społeczeństwa obywatelskiego, niezależnych mediów i obrońców praw człowieka na Białorusi,
– uwzględniając rezolucję Rady Praw Człowieka ONZ z dnia 17 czerwca 2011 r. potępiającą łamanie praw człowieka przed wyborami prezydenckimi na Białorusi, podczas tych wyborów i po ich zakończeniu, a także wzywającą rząd Białorusi do zaprzestania „prześladowania” przywódców opozycji,
– uwzględniając deklarację szczytu Partnerstwa Wschodniego, przyjętą w Pradze w dniach 7-9 maja 2009 r., oraz deklarację w sprawie sytuacji na Białorusi, którą przyjęto na szczycie Partnerstwa Wschodniego w Warszawie w dniu 30 września 2011 r.,
– uwzględniając decyzję podjętą w maju 2009 r. w Bernie na corocznym kongresie Międzynarodowej Federacji Hokeja na Lodzie (IIHF) o przyznaniu Białorusi organizacji Mistrzostw Świata w Hokeju na Lodzie w 2014 r. pomimo prześladowania przeciwników politycznych prezydenta Aleksandra Łukaszenki i powszechnego łamania praw człowieka na Białorusi;
– uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że w praskiej deklaracji ze szczytu Partnerstwa Wschodniego potwierdzono zobowiązanie się, między innymi przez Białoruś, do przestrzegania zasad prawa międzynarodowego i podstawowych wartości, takich jak demokracja, praworządność oraz poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności;
B. mając na uwadze, że od czasu wyborów prezydenckich z dnia 19 grudnia 2010 r. sytuacja polityczna na Białorusi poważnie się pogorszyła, przy czym represjonuje się członków opozycji demokratycznej, wolne media, działaczy społeczeństwa obywatelskiego oraz obrońców praw człowieka pomimo ponawianych apeli społeczności międzynarodowej o natychmiastowe położenie kresu represjom;
C. mając na uwadze, że konflikt dyplomatyczny między UE a Białorusią o bezprecedensowym zasięgu nasilił się po tym, jak władze Białorusi zażądały, aby ambasadorowie UE i Polski opuścili kraj, a następnie odwołały swoich ambasadorów w Brukseli i Warszawie w odpowiedzi na decyzję Rady Europejskiej z dnia 28 lutego 2012 r.;
D. mając na uwadze, że w odpowiedzi na te wydarzenia Aleksander Łukaszenka dopuścił się obraźliwego ataku personalnego na ministra spraw zagranicznych Niemiec;
E. mając na uwadze, że w dniu 1 marca 2012 r. szef jednego z działów prokuratury generalnej oświadczył, że „osoby wzywające inne państwa i organizacje międzynarodowe do nałożenia na Białoruś sankcji, w tym sankcji gospodarczych, mogą zostać objęte tymczasowym zakazem odbywania podróży zagranicznych, a nawet może zostać wszczęte wobec nich postępowanie karne”; mając też na uwadze, że po tych słowach kilku obrońcom praw człowieka, politykom opozycji i niezależnym dziennikarzom nie zezwolono na opuszczenie Białorusi lub wręcz zawrócono ich z granicy z UE;
F. mając na uwadze, że wszyscy ambasadorzy państw członkowskich UE w Mińsku zostali wezwani do swych stolic na konsultacje i że wszystkie państwa członkowskie UE wezwały ambasadorów białoruskich do swych ministerstw spraw zagranicznych;
G. mając na uwadze, że ta decyzja państw członkowskich UE jest wyraźnym przejawem solidarności i jedności UE w dziedzinie spraw zagranicznych, skuteczności działań UE i owocnego promowania wartości europejskich wewnątrz UE i poza nią, a sukces ten będzie zależeć od silnej woli działania w jedności;
H. mając na uwadze, że polityka UE wobec Białorusi nadal opiera się na zasadzie warunkowości, a białoruskie władze mogą przyczynić się do poprawy stosunków między UE a Białorusią, wyłącznie jeżeli uwolnią wszystkich więźniów politycznych;
I. mając na uwadze, że poprawa dwustronnych stosunków z Unią Europejską jest również uzależniona od postępów rządu Białorusi w wywiązywaniu się ze swoich zobowiązań wobec OBWE oraz w poszanowaniu podstawowych praw człowieka, praworządności i zasad demokracji, dotyczy to też uwolnienia więźniów politycznych; mając na uwadze, że przeciwne działania strony białoruskiej spowodowałyby w konsekwencji jej jeszcze większą izolację, która miałaby wpływ na białoruskie społeczeństwo i doprowadziłaby do większej zależności od Rosji;
J. mając na uwadze, że Rada UE podjęła decyzję o rozszerzeniu listy osób objętych sankcjami, ponieważ represje stosowane przez białoruski reżim wobec obywateli nasilają się;
K. mając na uwadze, że w ustawie z 2011 r. w sprawie demokracji i praw człowieka na Białorusi, która nabrała mocy prawnej wraz z jej podpisaniem przez prezydenta Baracka Obamę w dniu 3 stycznia 2012 r., Stany Zjednoczone wzywają IIHF do wstrzymania planu przeprowadzenia mistrzostw świata w 2014 r. na Białorusi do czasu uwolnienia przez białoruski rząd wszystkich więźniów politycznych;
1. popiera decyzję o odwołaniu z Białorusi ambasadorów wszystkich państw członkowskich UE, co jest krokiem bezprecedensowym w praktyce dyplomatycznej UE i potwierdza, że starania władz białoruskich, by podzielić Unię Europejską w kwestii sankcji, nie powiodły się;
2. podkreśla, że silna wola wszystkich państw członkowskich UE oraz innych demokratycznych krajów, by w trudnych czasach działać w jedności, może przyczynić się do skutecznego promowania uniwersalnych wartości w krajach takich jak Białoruś i przybliżyć je do drogi przemian demokratycznych;
3. zaznacza, że zamiast decydować się na coraz większą izolację Białoruś powinna dokonać właściwego dla swoich obywateli wyboru i otworzyć się na demokrację;
4. potępia ciągłe prześladowanie obrońców praw człowieka i członków opozycji demokratycznej oraz nękanie z powodów politycznych działaczy społeczeństwa obywatelskiego i niezależnych mediów na Białorusi;
5. żąda natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia wszystkich więźniów politycznych; przypomina, że nie może być mowy o postępach w dialogu między UE a Białorusią, jeżeli Mińsk nie poczyni postępów na rzecz demokracji, praw człowieka i praworządności, ani do czasu bezwarunkowego uwolnienia wszystkich więźniów politycznych, w tym Alesia Bialackiego, przewodniczącego Centrum Praw Człowieka „Wiosna” i wiceprzewodniczącego Międzynarodowej Federacji Praw Człowieka (FIDH), dwóch byłych kandydatów na prezydenta: Mikałaja Statkiewicza i Andreja Sannikaua, szefów kampanii prezydenckiej kandydatów reprezentujących demokratyczną opozycję: Pawła Seweryńca i Dzmitra Bandarenki, oraz Siarhieja Kawalenki, więźnia politycznego zatrzymanego za rzekome złamanie zasad aresztu domowego, który od dłuższego czasu prowadzi strajk głodowy, w którego wyniku stan jego zdrowia uległ krytycznemu pogorszeniu i bezpośrednio zagraża jego życiu, oraz przywrócenia tym osobom pełni praw obywatelskich;
6. wzywa krajowe związki hokeja na lodzie państw członkowskich UE i wszystkich innych demokratycznych krajów, by naciskały na IIHF, również na jej najbliższym majowym kongresie w Helsinkach (Finlandia), ażeby rozważyła ponownie swoją wcześniejszą decyzję, powierzyła organizację mistrzostw świata w 2014 r. innemu państwu lub wstrzymała decyzję o organizacji Mistrzostw Świata w Hokeju na Lodzie w 2014 r. na Białorusi do czasu uwolnienia wszystkich więźniów politycznych, uznanych przez międzynarodowe organizacje działające na rzecz praw człowieka za więźniów sumienia, oraz do czasu wysłania przez białoruski reżim wyraźnych sygnałów potwierdzających jego zaangażowanie w przestrzeganie praw człowieka i zaprowadzenie praworządności;
7. z zadowoleniem przyjmuje decyzję Rady z dnia 28 lutego 2012 r. o zaostrzeniu środków ograniczających i dodaniu do listy osób objętych zakazem wjazdu do UE i zamrożeniem aktywów 21 nazwisk osób odpowiedzialnych za represjonowanie członków społeczeństwa obywatelskiego i opozycji demokratycznej na Białorusi;
8. apeluje do Rady, by podsumowała ostatnie wydarzenia w stosunkach dyplomatycznych na linii UE-Białoruś oraz dalsze pogarszanie się sytuacji pod względem praw człowieka i podstawowych wolności w tym kraju; wzywa Radę do przyjęcia odpowiedniej decyzji dotyczącej dalszych środków ograniczających;
9. jednocześnie apeluje do UE, by z większym zaangażowaniem działała na rzecz białoruskiego społeczeństwa obywatelskiego, zacieśniła więzi z opozycją i wspierała demokratyczne aspiracje obywateli Białorusi;
10. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, parlamentom i rządom państw członkowskich, Sekretarzowi Generalnemu ONZ, zgromadzeniom parlamentarnym OBWE i Rady Europy, Sekretariatowi Wspólnoty Niepodległych Państw oraz parlamentowi i rządowi Białorusi.