PROJEKT REZOLUCJI w sprawie sytuacji na Białorusi (2012/2581(RSP))
13.3.2012
zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu
José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Vytautas Landsbergis, Jacek Protasiewicz, Jacek Saryusz-Wolski, Peter Šťastný, Arnaud Danjean, Krzysztof Lisek, Ioannis Kasoulides, Cristian Dan Preda, Andrzej Grzyb, Tunne Kelam, Filip Kaczmarek, Lena Kolarska-Bobińska w imieniu grupy politycznej PPE
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B7-0178/2012
B7‑0181/2012
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie sytuacji na Białorusi (2012/2581(RSP))
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Białorusi, w szczególności z dni: 15 lutego 2012 r., 13 września 2011 r., 12 maja 2011 r., 10 marca 2011 r., 20 stycznia 2011 r., 10 marca 2010 r. i 17 grudnia 2009 r.,
– uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z 1–2 marca 2012 r., w których wyrażono głębokie zaniepokojenie postępującym pogorszeniem sytuacji na Białorusi,
– uwzględniając decyzję Rady UE ds. Zagranicznych 2012/126/WPZiB z dnia 28 lutego 2012 r. w sprawie zaostrzenia środków ograniczających wobec reżimu białoruskiego,
– uwzględniając oświadczenie w sprawie decyzji władz białoruskich o odwołaniu szefowej delegatury UE na Białorusi i polskiego ambasadora w Mińsku, złożone przez wysoką przedstawiciel Catherine Ashton w dniu 28 lutego 2012 r.,
– uwzględniając decyzję Rady UE ds. Zagranicznych z dnia 23 stycznia 2012 r. dotyczącą środków ograniczających wobec Białorusi,
– uwzględniając rezolucję Rady Europy nr 1857(2012) z dnia 25 stycznia 2012 r. w sprawie sytuacji na Białorusi potępiającą ciągłe prześladowanie członków opozycji oraz nękanie działaczy społeczeństwa obywatelskiego, niezależnych mediów i obrońców praw człowieka na Białorusi;
– uwzględniając rezolucję Rady Praw Człowieka ONZ z dnia 17 czerwca 2011 r. potępiającą łamanie praw człowieka przed wyborami prezydenckimi na Białorusi, podczas tych wyborów i po ich zakończeniu, a także wzywającą rząd Białorusi do zaprzestania prześladowania przywódców opozycji,
– uwzględniając deklarację szczytu Partnerstwa Wschodniego przyjętą w Pradze w dniach 7–9 maja 2009 r. oraz deklarację w sprawie sytuacji na Białorusi, którą przyjęto na szczycie Partnerstwa Wschodniego w Warszawie w dniu 30 września 2011 r.,
– uwzględniając decyzję podjętą w maju 2009 r. w Bernie na corocznym kongresie Międzynarodowej Federacji Hokeja na Lodzie (IIHF) o przyznaniu Białorusi organizacji Mistrzostw Świata w Hokeju na Lodzie w 2014 r. pomimo prześladowania przeciwników politycznych prezydenta Łukaszenki i powszechnego naruszania praw człowieka na Białorusi;
– uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że w praskiej deklaracji ze szczytu Partnerstwa Wschodniego potwierdzono zobowiązanie się, między innymi przez Białoruś, do przestrzegania zasad prawa międzynarodowego i podstawowych wartości, w tym demokracji, praworządności oraz poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności;
B. mając na uwadze, że od czasu wyborów prezydenckich z dnia 19 grudnia 2010 r. sytuacja polityczna na Białorusi poważnie się pogarsza, przy czym dochodzi do represjonowania członków opozycji demokratycznej, wolnych mediów, działaczy społeczeństwa obywatelskiego oraz obrońców praw człowieka pomimo ponawianych apeli społeczności międzynarodowej o natychmiastowe położenie temu kresu;
C. mając na uwadze, że dyplomatyczny konflikt między UE a Białorusią o bezprecedensowym zasięgu nasilił się po tym, jak władze Białorusi zażądały, aby ambasador UE i ambasador Polski opuścili ten kraj, a następnie odwołały swoich białoruskich ambasadorów w Brukseli i Warszawie w odpowiedzi na decyzję Rady Europejskiej z dnia 28 lutego 2012 r.;
D. mając na uwadze, że w odpowiedzi na te wydarzenia Aleksander Łukaszenka przypuścił osobisty atak na ministra spraw zagranicznych Niemiec wykraczający daleko poza ramy dyplomatycznej etykiety;
E. mając na uwadze, że w dniu 1 marca 2012 r. szef jednego z działów prokuratury generalnej oświadczył, iż „osoby wzywające inne państwa i organizacje międzynarodowe do nałożenia sankcji, w tym sankcji gospodarczych, na Białoruś mogą zostać objęte tymczasowym zakazem odbywania podróży zagranicznych, a nawet może zostać wszczęte wobec nich postępowanie karne”; mając też na uwadze, że po tych słowach kilku obrońcom praw człowieka, politykom opozycji i niezależnym dziennikarzom nie zezwolono na opuszczenie Białorusi lub wręcz zawrócono ich z granicy z UE;
F. mając na uwadze, że w dniu 14 lutego 2012 r. białoruskie Ministerstwo Sprawiedliwości już po raz czwarty bez żadnych prawnie uzasadnionych przyczyn podjęło decyzję o odmowie rejestracji partii o nazwie Białoruska Chrześcijańska Demokracja i że według doniesień po raz pierwszy członkom tej partii grożono fizycznym atakiem, jeżeli nie wycofają swoich podpisów jako założyciele tej partii;
G. mając na uwadze, że wszyscy ambasadorzy państw członkowskich UE w Mińsku zostali wezwani do swych stolic na konsultacje i że wszystkie państwa członkowskie UE wezwały ambasadorów białoruskich do swych ministerstw spraw zagranicznych;
H. mając na uwadze, że ta decyzja państw członkowskich UE jest wyraźnym przejawem solidarności i jedności UE w dziedzinie spraw zagranicznych, a powodzenie działań UE, skuteczne promowanie wartości europejskich wewnątrz UE i poza nią oraz udane ich egzekwowanie będą zależeć od stanowczego zobowiązania się do wspólnego działania;
I. mając na uwadze, że poprawa dwustronnych stosunków z Unią Europejską jest także uzależniona od uwolnienia wszystkich więźniów politycznych, jak również od postępów rządu Białorusi w wywiązywaniu się ze zobowiązań wobec OBWE oraz w poszanowaniu podstawowych praw człowieka, praworządności i zasad demokracji,
J. mając na uwadze, że Rada UE podjęła decyzję o rozszerzeniu listy osób objętych sankcjami, ponieważ represje stosowane przez białoruski reżim wobec obywateli nasilają się;
K. mając na uwadze, że w ustawie z 2011 r. w sprawie demokracji i praw człowieka na Białorusi, która nabrała mocy prawnej wraz z jej podpisaniem przez prezydenta Baracka Obamę w dniu 3 stycznia 2012 r., Stany Zjednoczone wzywają IIHF do wstrzymania planu przeprowadzenia mistrzostw świata w 2014 r. na Białorusi do czasu uwolnienia przez białoruski rząd wszystkich więźniów politycznych;
1. podkreśla, że decyzja o odwołaniu z Białorusi wszystkich ambasadorów państw członkowskich UE potwierdza, iż starania władz białoruskich, by podzielić Unię Europejską w kwestii sankcji, nie powiodły się;
2. podkreśla, że stanowcze zaangażowanie wszystkich państw członkowskich UE oraz innych demokratycznych krajów na rzecz jedności działania w trudnych czasach może przyczynić się do skutecznego promowania uniwersalnych wartości w krajach takich jak Białoruś i zbliżyć te kraje do drogi przemian demokratycznych;
3. potępia obraźliwą retorykę Aleksandra Łukaszenki wobec niemieckiego ministra spraw zagranicznych;
4. podkreśla, że zamiast decydować się na coraz większą izolację Białoruś powinna dokonać właściwego dla swoich obywateli wyboru i otworzyć się na demokrację;
5. potępia ciągłe prześladowanie obrońców praw człowieka i członków opozycji demokratycznej oraz nękanie z powodów politycznych działaczy społeczeństwa obywatelskiego i niezależnych mediów na Białorusi;
6. żąda natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia wszystkich więźniów politycznych; przypomina, że nie może być mowy o postępach w dialogu między UE a Białorusią, jeżeli Mińsk nie poczyni postępów na rzecz demokracji, praw człowieka i praworządności, ani do czasu bezwarunkowego uwolnienia wszystkich więźniów politycznych oraz przywrócenia pełni praw obywatelskich tych osób, w tym Alesia Bialackiego, przewodniczącego Centrum Praw Człowieka „Wiosna” i wiceprzewodniczącego Międzynarodowej Federacji Praw Człowieka (FIDH), dwóch byłych kandydatów na prezydenta: Mikałaja Statkiewicza i Andreja Sannikaua, szefów kampanii prezydenckiej kandydatów reprezentujących demokratyczną opozycję: Pawła Seweryńca i Dzmitryja Bandarenki, a także Siarhieja Kawalenki, więźnia politycznego zatrzymanego za rzekome złamanie zasad aresztu domowego, który od dłuższego czasu prowadzi strajk głodowy, co doprowadziło do krytycznego pogorszenia stanu jego zdrowia uległ i zagraża jego życiu;
7. wzywa krajowe związki hokeja na lodzie państw członkowskich UE i wszystkich innych demokratycznych krajów, by naciskały na IIHF, również na jej najbliższym majowym kongresie w Helsinkach (Finlandia), ażeby rozważyła ponownie swoją wcześniejszą decyzję oraz powierzyła organizację Mistrzostw Świata w Hokeju na Lodzie na Białorusi w 2014 r. innemu państwu do czasu uwolnienia wszystkich więźniów politycznych uznanych przez międzynarodowe organizacje działające na rzecz praw człowieka za więźniów sumienia oraz do czasu wysłania przez reżim wyraźnych sygnałów potwierdzających jego zaangażowanie w przestrzeganie praw człowieka i zaprowadzenie praworządności;
8. z zadowoleniem przyjmuje decyzję Rady z dnia 28 lutego 2012 r. o zaostrzeniu środków ograniczających i dodaniu do listy osób objętych zakazem wjazdu do UE i zamrożeniem aktywów 21 nazwisk osób odpowiedzialnych za represjonowanie członków społeczeństwa obywatelskiego i opozycji demokratycznej na Białorusi;
9. apeluje do Rady, by podsumowała ostatnie wydarzenia w stosunkach dyplomatycznych na linii UE-Białoruś oraz postępujące pogarszanie się sytuacji pod względem praw człowieka i podstawowych wolności w tym kraju, a także wzywa Radę do przyjęcia odpowiedniej decyzji dotyczącej dalszych środków ograniczających obejmujących również sankcje gospodarcze;
10. podkreśla, że Unia Europejska i Białoruś powinny utrzymywać stosunki dobrosąsiedzkie i że zdecydowanie sprzyja im ścisła współpraca UE z białoruskim społeczeństwem obywatelskim oraz z opozycją demokratyczną, a także wspieranie przez Unię demokratycznych aspiracji Białorusinów;
11. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, parlamentom i rządom państw członkowskich, Sekretarzowi Generalnemu ONZ, zgromadzeniom parlamentarnym OBWE i Rady Europy, Sekretariatowi Wspólnoty Niepodległych Państw oraz parlamentowi i rządowi Białorusi.