PROJEKT REZOLUCJI w sprawie zwalczania homofobii w Europie
21.5.2012 - (2012/2657(RSP))
zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu
Sophia in ‘t Veld, Sarah Ludford, Renate Weber, Sonia Alfano, Frédérique Ries, Kristiina Ojuland, Gianni Vattimo, Ramon Tremosa i Balcells, Marietje Schaake, Louis Michel, Jan Mulder, Edward McMillan-Scott w imieniu grupy politycznej ALDE
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B7-0234/2012
B7‑0243/2012
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie zwalczania homofobii w Europie
Parlament Europejski,
– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka, Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych, Konwencję praw dziecka oraz Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności,
– uwzględniając art. 2, art. 3 ust. 5 oraz art. 6, 7, 21 i 27 Traktatu o Unii Europejskiej, art. 10 i 19 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz Kartę praw podstawowych UE,
– uwzględniając zestaw narzędzi służących promowaniu i ochronie wszystkich praw człowieka przysługujących lesbijkom, gejom, biseksualistom i osobom transgenderowym (LGBT), przyjęty przez Grupę Roboczą ds. Praw Człowieka Rady Unii Europejskiej,
– uwzględniając rezolucję nr 1728 Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z dnia 29 kwietnia 2010 r. w sprawie dyskryminacji ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową, a także zalecenie Komitetu Ministrów CM/Rec(2010)5 z dnia 31 marca 2010 r. w sprawie środków zwalczania dyskryminacji ze względu na orientację seksualną lub tożsamość płciową,
– uwzględniając sprawozdanie Agencji Praw Podstawowych z listopada 2010 r. zatytułowane „Homofobia, transfobia i dyskryminacja ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową”,
– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie homofobii, a w szczególności rezolucje z dnia 26 kwietnia 2007 r. w sprawie homofobii w Europie, z dnia 15 czerwca 2006 r. w sprawie nasilenia przemocy powodowanej rasizmem i homofobią w Europie oraz z dnia 18 stycznia 2006 r. w sprawie homofobii w Europie, z dnia 19 stycznia 2010 r. w sprawie naruszenia wolności słowa oraz dyskryminacji ze względu na orientację seksualną na Litwie, z dnia 17 września 2009 r. w sprawie litewskich przepisów prawnych o ochronie małoletnich przed szkodliwym wpływem ogólnie dostępnych informacji, z dnia 18 kwietnia 2012 r. w sprawie praw człowieka na świecie oraz polityki Unii Europejskiej w tym zakresie, w tym wpływu na strategiczną politykę UE w dziedzinie praw człowieka, z dnia 14 grudnia 2011 r. w sprawie zbliżającego się szczytu UE-Rosja i z dnia 28 września 2011 r. w sprawie praw człowieka, orientacji seksualnej i tożsamości płciowej w państwach członkowskich Organizacji Narodów Zjednoczonych,
– uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że Unia Europejska opiera się na wartościach poszanowania godności ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawa i poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości, oraz stoi na straży tych wartości i promuje je zarówno na szczeblu wewnętrznym, jak i w relacjach na arenie światowej;
B. mając na uwadze, że homofobia jest irracjonalnym lękiem i awersją wobec homoseksualizmu oraz lesbijek, gejów, biseksualistów i osób transgenderowych (LGBT) opartą na przesądach oraz jest podobna do rasizmu, ksenofobii, antysemityzmu i seksizmu; przejawia się ona w sferze prywatnej i publicznej pod różnymi postaciami – takimi jak język nienawiści i nawoływanie do dyskryminacji, wyśmiewanie oraz przemoc werbalna, psychologiczna i fizyczna, prześladowania i zabójstwa, dyskryminacja poprzez naruszenie zasady równości oraz nieuzasadnione i niedorzeczne ograniczanie praw – które są często ukryte pod pozorami uzasadnień odwołujących się do porządku publicznego, wolności wyznania oraz prawa do zastosowania klauzuli sumienia;
C. mając na uwadze, że Komisja zadeklarowała zobowiązanie się do zapewnienia poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności w UE oraz stwierdziła, że w Europie nie ma miejsca na homofobię;
D. mając na uwadze, że w państwach członkowskich i krajach trzecich homofobia nadal daje o sobie znać w postaci zabójstw, zakazów organizowania parad gejów i marszów równości, publicznych wystąpień o podżegającym charakterze oraz języka gróźb i nienawiści, niezapewniania odpowiedniej ochrony przez policję, zezwalania na pełne przemocy demonstracje homofobicznych ugrupowań oraz wyraźnego zakazu uznawania istniejących związków osób tej samej płci;
E. mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich partnerzy tej samej płci nie cieszą się wszystkimi prawami i ochroną jak w przypadku małżeństw partnerów różnej płci, a w związku z tym spotykają się z dyskryminacją i nierównym traktowaniem, podczas gdy jednocześnie coraz więcej krajów europejskich zapowiedziało lub planuje zagwarantowanie równych szans, włączenie i poszanowanie oraz zapewnienie ochrony przed dyskryminacją ze względu na orientację seksualną, ekspresję i tożsamość płciową oraz uznawanie rodzin złożonych z osób tej samej płci;
F. mając na uwadze, że Parlament Europejski pozostaje przywiązany do idei równości i niedyskryminacji ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową w UE, a zwłaszcza do przyjęcia dyrektywy Rady w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania osób bez względu na religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną, które jest zablokowane z uwagi na sprzeciw niektórych państw członkowskich; do przyszłych wniosków dotyczących wzajemnego uznawania skutków aktów stanu cywilnego; do zbliżającego się przeglądu decyzji ramowej w sprawie zwalczania rasizmu i ksenofobii w celu objęcia nią przestępstw na tle homofobicznym oraz do kompleksowego planu działania na rzecz równości pod względem orientacji seksualnej i tożsamości płciowej;
G. mając na uwadze, że na Litwie nadal nie jest jasne z prawnego punktu widzenia, czy informacje publiczne mogą czy też nie mogą promować akceptacji homoseksualizmu w związku z ustawą o ochronie nieletnich przed szkodliwym wpływem ogólnie dostępnych informacji, znowelizowaną w 2010 r.;
H. mając na uwadze, że na Łotwie jeden z członków rady miasta Ryga zgłosił ostatnio projekt ustawy zakazującej „homoseksualnej propagandy”, próbując zapobiec organizacji marszu Baltic Pride w 2012 r.; mając na uwadze, że projekt ten nie został jeszcze rozpatrzony;
I. mając na uwadze, że na Węgrzech skrajnie prawicowa partia Jobbik zgłosiła ostatnio szereg projektów ustaw zmierzających do stworzenia nowej kategorii przestępstwa – „propagowanie zaburzeń zachowań seksualnych” – a do władz miejskich Budapesztu wpłynął od partii Fidesz projekt rozporządzenia „ograniczającego nieprzyzwoite marsze” tuż przed budapesztańską paradą gejów; mając na uwadze, że projekty te zostały następnie wycofane, co nie oznacza jednak, że nie mogą zostać ponownie złożone w lokalnych organach przedstawicielskich i parlamencie krajowym; mając na uwadze, że powstają obawy co do rewizji definicji rodziny;
J. mając na uwadze, że w Rosji wprowadzono akty prawne z dziedziny prawa karnego i administracyjnego przeciwko „homoseksualnej propagandzie” w obwodzie riazańskim w 2006 r., archangielskim w 2011 r. oraz kostromskim i w Sankt Petersburgu w 2012 r., a w obwodzie nowosybirskim, samarskim, kirowskim, krasnojarskim i kaliningradzkim rozważa się obecnie takie przepisy; mając na uwadze, że wspomniane akty prawne przewidują różne grzywny do wysokości 1270 euro w stosunku do osób fizycznych oraz do wysokości 12700 euro w stosunku do stowarzyszeń i przedsiębiorstw; mając na uwadze, że federalna Duma Państwowa debatuje nad podobnym prawem;
K. mając na uwadze, że na Ukrainie parlament rozpatruje dwa projekty ustaw przedłożone w 2011 i 2012 r., które nadają status przestępstwa „szerzeniu homoseksualizmu”, co obejmuje „organizacje spotkań, parad, akcji, demonstracji oraz imprez masowych mających na celu umyślne rozpowszechnianie jakichkolwiek pozytywnych informacji o homoseksualizmie”, i które przewidują grzywny i karę do pięciu lat pozbawienia wolności; mając na uwadze, że Komisja Wolności Słowa popiera te ustawy;
L. mając na uwadze, że w Mołdawii rady rejonowe i samorządy lokalne w Bielcach, Anenii Noi, Chetriş i Hiliuţi przyjęły w 2012 r. prawo zakazujące „homoseksualnej propagandy i działalności muzułmańskiej”; mając na uwadze, że takie środki prawne zostały już uznane za niezgodne z konstytucją przez Kancelarię Stanu w Chetriş;
M. mając na uwadze, że delegatura UE w Mołdawii wyraziła „głęboki żal i zaniepokojenie tymi przejawami nietolerancji i dyskryminacji”;
Sytuacja w Unii Europejskiej
1. zdecydowanie potępia wszelką przemoc i dyskryminację na tle orientacji seksualnej lub tożsamości płciowej i utrzymuje, że w UE, w jej państwach członkowskich i w krajach trzecich muszą być podejmowane stałe i systematyczne wysiłki na rzecz walki z homofobią w społeczeństwie oraz powstrzymywania się od przyjmowania aktów prawnych mogących negatywnie oddziaływać na osoby LGBTI; wzywa Komisję, Radę i państwa członkowskie do zapewnienia osobom LGBTI ochrony przed powodowanym homofobią językiem nienawiści, podżeganiem do nienawiści, przemocy i dyskryminacji oraz do zadbania o to, aby partnerzy tej samej płci cieszyli się takimi samymi prawami, swobodami, szacunkiem, poszanowaniem godności i ochroną jak reszta społeczeństwa; potępia dyskryminacyjne uwagi wygłaszane przez przywódców politycznych i religijnych pod adresem homoseksualistów, ponieważ podsycają one nienawiść i przemoc, i zwraca się do hierarchii odpowiednich organizacji o potępienie tego rodzaju uwag;
2. wzywa Komisję do dokonania przeglądu decyzji ramowej w sprawie zwalczania rasizmu i ksenofobii w celu wzmocnienia i zwiększenia jej zakresu, tak aby uwzględniała m.in. homofobię i transfobię;
3. wzywa Radę Unii Europejskiej i państwa członkowskie, aby skonkretyzowały cel walki z homofobiczną dyskryminacją poprzez odblokowanie wniosku dotyczącego dyrektywy Rady w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania osób bez względu na religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną;
4. wzywa Komisję oraz państwa członkowskie do zapewnienia wdrożenia dyrektywy 2004/38/WE w sprawie swobodnego przemieszczania się bez jakiejkolwiek dyskryminacji ze względu na orientację seksualną oraz do wniesienia do sądu sprawy przeciwko tym państwom członkowskim, które wdrożyły ją częściowo lub nieprawidłowo; wzywa Komisję do zaproponowania środków służących wzajemnemu uznawaniu skutków aktów stanu cywilnego na podstawie zasady wzajemnego uznawania;
5. zwraca uwagę na wnioski Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej zawarte w sprawozdaniu „Homofobia, transfobia i dyskryminacja ze względu na orientację seksualną i tożsamość płciową”; nawołuje Komisję i państwa członkowskie do wdrożenia zawartych w nim opinii w możliwie największym stopniu; wzywa Komisję do uważnego przeanalizowania przyszłych wyników badania Agencji Praw Podstawowych nad LGBT i do podjęcia odpowiednich działań;
6. wzywa Komisję do zadbania o to, aby sprawozdanie roczne ze stosowania Karty praw podstawowych zawierało strategię na rzecz zwiększenia ochrony praw podstawowych w UE, w tym pełne i wszechstronne informacje na temat zasięgu homofobii w państwach członkowskich oraz propozycje rozwiązań i działań mających na celu przezwyciężenie jej;
7. ponownie zwraca się do Komisji o opracowanie kompleksowego planu działania na rzecz równości pod względem orientacji seksualnej i tożsamości płciowej;
8. przyjmuje z zadowoleniem przemiany dokonywane w państwach członkowskich, aby przezwyciężyć dyskryminację, z którą spotykają się osoby LGBTI i pary tej samej płci, np. w dziedzinach spadków, uzgodnień własnościowych, dzierżaw, emerytur, opodatkowania, zabezpieczenia społecznego itd., zwłaszcza polegające na uznawaniu związków osób tej samej płci poprzez konkubinat, związek partnerski lub małżeństwo; przychylnie odnosi się do faktu, że 16 państw członkowskich oferuje obecnie takie rozwiązania, i nakłania pozostałe państwa członkowskie, aby uczyniły to samo; wzywa państwa członkowskie, aby dopilnowały sprawozdawczości na temat przestępstw motywowanych homofobią, zapewniły służbom porządku publicznego szkolenie w zakresie odpowiedniego podejścia do takich sytuacji i walczyły z nękaniem w szkołach;
9. wzywa państwa członkowskie do przyznania azylu osobom prześladowanym ze względu na orientację seksualną lub tożsamość płciową;
Homofobiczne akty prawne a wolność słowa w Europie
10. jest poważnie zaniepokojony opracowywaniem w niektórych państwach członkowskich UE i państwach spoza UE ustaw wymierzonych w publiczne informowanie o homoseksualizmie, a w konsekwencji ograniczających wolność słowa i zgromadzeń w oparciu o błędne wyobrażenia o homoseksualizmie i transgenderyzmie;
11. ubolewa nad tym, że przywołane akty prawne są już obecnie wykorzystywane do zatrzymywania obywateli i nakładania na nich grzywn, co dotyczy też obywateli heteroseksualnych wyrażających poparcie, tolerancję lub akceptację w stosunku do lesbijek, gejów, biseksualistów i osób transgenderowych; ubolewa również nad tym, że wspomniane akty prawne legalizują homofobię, a czasem i przemoc, jak miało to miejsce w przypadku brutalnego ataku na autobus przewożący aktywistów LGBT w dniu 17 maja 2012 r. w Sankt Petersburgu;
12. podkreśla, że termin „propaganda” rzadko kiedy jest zdefiniowany; jest zasmucony faktem, że środki przekazu w sposób oczywisty zastosowały autocenzurę, obywatele są zastraszani i obawiają się wyrażać własne opinie, a stowarzyszenia i przedsiębiorstwa wykorzystujące przyjazne gejom emblematy, takie jak tęcza, mogą być ścigane;
13. podkreśla, że wspomniane akty prawne są sprzeczne z Międzynarodowym paktem praw obywatelskich i politycznych i Europejską konwencją praw człowieka (EKPC), które chronią orientację seksualną przed dyskryminacyjnymi prawami i praktykami[1] i których Rosja, Ukraina, Mołdawia, Litwa, Łotwa i Węgry są stronami; wzywa Radę Europy do zbadania tych przypadków naruszeń praw podstawowych, do sprawdzenia ich zgodności z zobowiązaniami wynikającymi z członkostwa w Radzie Europy i przyjęcia EKPC oraz do podjęcia odpowiednich działań;
14. podkreśla ponadto, że przepisy te stoją w sprzeczności z dobrem dziecka, którego prawo do poszukiwania i uzyskiwania informacji oraz wszelkich poglądów chroni Konwencja praw dziecka; stwierdza, że dzieci będące lesbijkami, gejami, biseksualistami lub osobami transgenderowymi muszą mieć dostęp do pozytywnych i pokrzepiających informacji o swojej seksualności; ubolewa, że za sprawą wspomnianych przepisów dostęp do takich informacji jest trudny i nielegalny;
15. zaznacza ponadto, że sądy krajowe i międzynarodowe konsekwentnie stwierdzają, iż kwestie moralności publicznej nie uzasadniają odmiennego traktowania, w tym w związku z wolnością słowa; wskazuje na znaczną większość krajów europejskich, które nie mają takich przepisów, a w których istnieją dobrze prosperujące, zróżnicowane i pełne szacunku społeczeństwa;
16. wzywa odnośne władze Rosji, Ukrainy, Mołdawii, Litwy, Łotwy i Węgier do zademonstrowania i zagwarantowania poszanowania zasady niedyskryminacji oraz do ponownego rozważenia tych przepisów w świetle międzynarodowego prawa dotyczącego praw człowieka i ich zobowiązań w tym zakresie;
17. potępia brutalne ataki skierowane przeciwko pokojowym demonstrantom uczestniczącym w kijowskiej paradzie gejów; ubolewa nad faktem, że ukraińskie władze nie potrafiły zapewnić niezbędnego bezpieczeństwa i ochrony uczestnikom parady;
18. wzywa władze Mołdawii do ostatecznego przyjęcia projektu prawa antydyskryminacyjnego wprowadzającego w życie zasadę równości i obejmującego dyskryminację na tle orientacji seksualnej;
19 wzywa Komisję, Radę i Służbę Działań Zewnętrznych do odnotowania tych zakazów i potępienia ich, zwłaszcza w kontekście spraw wewnętrznych, dialogu dwustronnego i europejskiej polityki sąsiedztwa; ponadto wzywa Radę Unii Europejskiej i Służbę Działań Zewnętrznych do podniesienia tej kwestii na odnośnych forach międzynarodowych, takich jak Rada Europy, Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz Organizacja Narodów Zjednoczonych;
20. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji Europejskiej, Radzie Unii Europejskiej, wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa/ wiceprzewodniczącej Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, krajowym rządom i parlamentom Rosji i Ukrainy, regionalnym parlamentom Rosji przywołanym w niniejszej rezolucji oraz mołdawskim radom lokalnym przywołanym w niniejszej rezolucji.
- [1] Toonen przeciwko Australii, komunikat nr 488/§992, dok. ONZ CCPR/C/50/D/488/1992 (1994); Young przeciwko Australii, komunikat nr 941/2000, dok. ONZ CCPR/C/78/D/941/2000 (2003); X przeciwko Kolumbii, komunikat nr 1361/2005, dok. ONZ CCPR/C/89/D/1361/2005 (2007).