PROJEKT REZOLUCJI w sprawie wykorzystywania w Rosji wymiaru sprawiedliwości do celów politycznych
10.9.2012 - (2012/2789(RSP))
złożony zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu
Werner Schulz, Barbara Lochbihler, Indrek Tarand, Reinhard Bütikofer, Amelia Andersdotter, Raül Romeva i Rueda w imieniu grupy politycznej Verts/ALE
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B7-0427/2012
B7‑0430/2012
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie wykorzystywania w Rosji wymiaru sprawiedliwości do celów politycznych
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Rosji;
– uwzględniając międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych, którego stroną od 1973 r. jest również Rosja, a w szczególności jego art. 14 stanowiący, że każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia sprawy przez właściwy, niezawisły i bezstronny sąd,
– uwzględniając Konwencję Ochrony Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, której stroną od 1998 r. jest również Rosja, a w szczególności jej art. 6 stanowiący podobnie, że każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony przez prawo,
– uwzględniając konstytucję Rosji, a w szczególności jej art. 118, który stanowi, że wymiar sprawiedliwości w Federacji Rosyjskiej sprawuje wyłącznie sąd oraz art. 120, który stanowi, że sędziowie są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji Federacji Rosyjskiej oraz ustawie federalnej,
– uwzględniając wyrok sądu rejonowego Moskwa-Chamowniki z dnia 17 sierpnia 2012 r., skazujący członkinie zespołu punkowego „Pussy Riot” na dwa lata pozbawienia wolności za chuligaństwo,
– uwzględniając oświadczenie wysokiej przedstawiciel UE do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa/ wiceprzewodniczącej Komisji Catherine Ashton z dnia 17 sierpnia 2012 r., dotyczące skazania członkiń zespołu punkowego „Pussy Riot” w Rosji;
– uwzględniając wniosek rosyjskiego prokuratora generalnego z dnia 12 września 2012 r., dotyczący głosowania nad pozbawieniem mandatu Giennadija Gudkowa, deputowanego do rosyjskiej DUMY z ramienia partii Sprawiedliwa Rosja,
– uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że Federacja Rosyjska jako pełnoprawny członek Rady Europy i Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie zobowiązała się do przestrzegania zasad demokracji, praworządności i poszanowania praw człowieka; mając na uwadze, że z powodu serii poważnych naruszeń praworządności i przyjęcia restrykcyjnych ustaw w ciągu ostatnich miesięcy rosną obawy co do spełniania przez Rosję jej obowiązków na arenie międzynarodowej i na szczeblu krajowym;
B. mając na uwadze, że dochodzenia w sprawie łamania praw człowieka są często nieskuteczne, nierzetelne i skutkują bezkarnością; mając na uwadze, że brak przejrzystości działań urzędowych stwarza okazję do powszechnych nadużyć;
C. mając na uwadze, że nikt nie poniósł odpowiedzialności za śmierć Anny Politkowskiej, Natalii Estemirowej, Anastazji Barburowej, Stanisława Markiełowa i Siergieja Magnickiego;
D. mając na uwadze, że w dniu 30 grudnia 2010 r. Michaił Chodorkowski oraz jego wspólnik Płaton Lebiediew zostali uznani za winnych defraudacji przez sąd rejonowy moskiewskiej dzielnicy Chamowniki; mając na uwadze, że międzynarodowa społeczność postrzega oskarżenie, proces i werdykt jako motywowane politycznie; mając na uwadze, że ingerencja i nacisk polityczny były zdecydowanie krytykowane przez społeczność międzynarodową;
E. mając na uwadze, że wyżej wymienione przypadki, jak również ściganie przywódców opozycji podważa wiarygodność oraz niezależność wymiaru sprawiedliwości;
F. mając na uwadze, że byłemu prezydentowi Federacji Rosyjskiej Dmitrijowi Miedwiediewowi został przekazany wykaz 39 nazwisk osób uznanych przez opozycję polityczną i dużą część społeczeństwa obywatelskiego za więźniów politycznych, z wezwaniem do ich natychmiastowego uwolnienia;
G. mając na uwadze ciągłe zastraszanie, nękanie i aresztowania przedstawicieli sił opozycji oraz organizacji pozarządowych, niedawne przyjęcie przepisu o finansowaniu organizacji pozarządowych, przepisu dotyczącego prawa do zgromadzeń, przepisu dotyczącego zniesławienia, przepisu o ograniczeniach internetu a także mając na uwadze, że naciski na wolne i niezależne media i mniejszości seksualne i religijne przyczyniły się do dalszej degradacji praw człowieka i zasad demokracji w Rosji;
H. mając na uwadze, że te nowe lub zmienione przepisy zostały przyjęte przez częściowo nielegalną Dumę Państwową, do której wybory nie były ani wolne, ani uczciwe, jak stwierdziła misja obserwacyjna OBWE i co potwierdził Parlament Europejski.
I. mając na uwadze, że w dniu 17 sierpnia 2012 r. sąd rejonowy Moskwa-Chamowniki skazał trzy działaczki zespołu punkowego „Pussy Riot” na dwa lata więzienia, uznając je za winne aktów chuligaństwa motywowanego nienawiścią religijną, do których doszło w lutym 2012 r. w moskiewskim soborze Chrystusa Zbawiciela;
J. mając na uwadze, że na dzień 12 września 2012 r. zaplanowano głosowanie w rosyjskiej DUMIE nad pozbawieniem immunitetu i mandatu deputowanego do DUMY Giennadija Gudkowa za prowadzenie działalności gospodarczej w czasie sprawowania mandatu, co stanowi naruszenie art. 289 rosyjskiego kodeksu karnego; mając na uwadze, że w duchu praworządności przepisy antykorupcyjne powinny być jednakowo i bezstronnie stosowane do wszystkich deputowanych DUMY; mając na uwadze, że innym członkom partii Sprawiedliwa Rosja, takim jak Dmitrij Gudkow i Ilja Ponomariow, postawiono podobne zarzuty;
K. mając na uwadze, że nowa federalna ustawa, której projekt jest na początkowym etapie, umożliwia Dumie, nawet bez formalnego nakazu sądowego, na wykluczenie członków, którzy naruszają normy etyczne lub mogą dyskredytować Dumę lub rząd;
L. mając na uwadze, że sprawa Siergieja Magnickiego to tylko jeden z przykładów nadużywania władzy przez rosyjskie organy ścigania, w którym poważnie naruszono zasady praworządności i nie ukarano winnych śmierci Siergieja Magnickiego; mając na uwadze wiele innych spraw sądowych, w których względy polityczne wykorzystano do wyeliminowania rywalizacji politycznej i ograniczenia społeczeństwa obywatelskiego;
M. mając na uwadze powszechne stosowanie rosyjskiego prawa dotyczącego działalności ekstremistycznej wobec obrońców praw człowieka, przeciwników politycznych i grup religijnych; mając na uwadze, że terminologia prawna oraz treść prawa są mało precyzyjne, co było przedmiotem krytyki ze strony Komisji Weneckiej Rady Europy, i są stosowane w sposób arbitralny;
N. mając na uwadze, że w ponad 150 orzeczeniach Europejski Trybunał Praw Człowieka potępił Federację Rosyjską za poważne naruszenia praw człowieka w rejonie Kaukazu Północnego, mając na uwadze, że orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka nie zostały wykonane; mając na uwadze, że odpowiedzialność za brak wdrożenia tych orzeczeń ponoszą w znacznej mierze instytucje i organy sądowe;
O. mając na uwadze, ze instytucje sądowe i organy ścigania nie ukróciły wszechobecnej bezkarności za łamanie praw człowieka w rejonie Kaukazu Północnego; mając na uwadze, że nie przewidziano żadnych środków zaskarżania w przypadkach poważnych naruszeń praw człowieka, ataków, zabójstw, wymuszonych zaginięć oraz znęcania się i bezpodstawnych aresztowań w niektórych regionach Kaukazu Północnego;
1. jest zdania, że Rosja jako członek Rady Europy i Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie musi w pełni wywiązywać się z podjętych zobowiązań; podkreśla, że ostatnie wypadki stanowią krok w kierunku przeciwnym do reform niezbędnych do poprawy standardów demokratycznych i zasad praworządności oraz niezawisłość sądownictwa w Rosji;
2. przypomina, że były prezydent Dmitrij Miedwiediew powołał grupę roboczą ds. reformy systemu wyborczego, poprawy praworządności i przestrzegania praw podstawowych w Rosji; przypomina, że Parlament Europejski wezwał rosyjskie władze do kontynuowania tych reform i stale oferował wsparcie ze strony UE, w tym w ramach partnerstwa na rzecz modernizacji;
3. wzywa w związku z tym władze rosyjskie, by wystąpiły do komisji weneckiej Rady Europy o zbadanie nowych przepisów rosyjskich ograniczających wolność opinii, wolność zrzeszania się, prawo wybierania i bycia wybranym oraz prawo ochrony przed arbitralnymi i niesprawiedliwymi zarzutami, w celu sprawdzenia, czy są one zgodne ze standardami europejskimi;
4. wyraża zaniepokojenie pogarszającym się klimatem dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Rosji, zwłaszcza jeśli chodzi o niedawne przyjęcie serii ustaw dotyczących demonstracji, organizacji pozarządowych, zniesławienia i internetu, zawierających niejednoznaczne przepisy mogące prowadzić do ich arbitralnego egzekwowania; przypomina rosyjskim władzom, że w nowoczesnym i zamożnym społeczeństwie trzeba uznać i chronić prawa jednostki i prawa zbiorowe przynależne wszystkim obywatelom;
5. wzywa w związku z tym właściwe organy rosyjskie do zmiany nowych przepisów dotyczących organizacji pozarządowych w celu ochrony stowarzyszeń obywatelskich otrzymujących wsparcie finansowe z renomowanych zagranicznych funduszy przed prześladowaniami politycznymi;
6. wyraża głębokie rozczarowanie wyrokiem skazującym na 2 lata kolonii karnej wydanym w dniu 17 sierpnia 2012 r. przez sąd rejonowy Moskwa-Chamowniki w sprawie Nadieżdy Tołokonnikowej, Mariji Alochiny i Jekatieriny Samucewicz, członkiń zespołu punkowego „Pussy Riot”, za „chuligaństwo motywowane nienawiścią religijną”; uważa, że wyrok ten przyczynia się do ograniczania odmienności poglądów politycznych i sił opozycyjnych, co dodatkowo ogranicza przestrzeń demokratyczną w Rosji i głęboko podważa wiarygodność rosyjskiego systemu sądowniczego; zdecydowanie potępia to politycznie umotywowane orzeczenie i oczekuje, że wyrok skazujący zostanie unieważniony w drodze odwołania, a trzy członkinie „Pussy Riot” - zwolnione;
7. potępia zatrzymanie demonstrantów w ramach procesu członkiń„Pussy Riot”, w tym czołowych opozycjonistów i dziennikarzy, oraz nadmierne stosowanie tymczasowego aresztowania wobec uczestników demonstracji, która miała miejsce dnia 6 maja br., na Placu Bołotnym, wzywa władze rosyjskie do poszanowania wolności zgromadzeń i wolności słowa;
8. z zadowoleniem przyjmuje decyzję sądu najwyższego z dnia 25 lipca 2012 r. w sprawie rewizji spraw Michaiła Chodorkowskiego i Płatona Lebiediewa zgodnie z zaleceniem prezydenckiej komisji ds. praw człowieka z grudnia 2011 r.; odnotowuje skrócenie wyroku Płatona Lebiediewa o trzy lata; wzywa do kontynuowania kompleksowej rewizji tych przypadków zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami Rosji do zapewniania uczciwych i przejrzystych procesów;
9. odnotowuje wniosek prokuratora generalnego o głosowanie nad wcześniejszym pozbawieniem uprawnień deputowanego do Dumy Giennadija Gudkowa za prowadzenie działalności gospodarczej w czasie pełnienia mandatu parlamentarnego, co jest niezgodne z art. 289 rosyjskiego kodeksu karnego; wzywa Rosję do powstrzymania się od arbitralnego wykorzystywania ustaw do ograniczania działalności opozycji;
10. jest wstrząśnięty skazaniem działaczki partii Inna Rosja Tajsiji Osipowej na osiem lat pozbawienia wolności pod zarzutem posiadania narkotyków, pomimo nieprawidłowości, jakie wystąpiły podczas procesu i pomimo, że były prezydent Dmitrij Miedwiediew skrytykował wydany w 2010 r. pierwszy wyrok na dziesięć lat więzienia jako zbyt surowy, zauważa, że poważne obawy budzi szereg innych spraw przeciwko działaczom opozycji, w tym oskarżenie działacza opozycji Aleksieja Nawalnego, któremu grozi do dziesięciu lat pozbawienia wolności, jeżeli zostanie skazany za udział w rzekomej kradzieży drewna wartego 16 milionów rubli, przypadek Garriego Kasparowa lub nowe postępowania karne wobec Surena Gazaryana;
11. ubolewa nad arbitralnym stosowaniem wprowadzonych w ośmiu regionach przepisów dotyczących homoseksualnej propagandy wobec mniejszości LGBT oraz nad prześladowaniem i nękaniem mniejszości religijnych takich jak Świadkowie Jehowy i wyznawcy Falun Gong pod pretekstem ekstremizmu;
12. zaznacza, że sprawy te to element fali politycznie motywowanego zastraszania i prześladowania działaczy opozycji w Rosji; apeluje do Rady o spójne i proaktywne podejście do przypadków gwałcenia praw człowieka w Rosji i wzywa, by Rada przeanalizowała odrębnie każdy z przypadków i oceniła potrzebę zastosowania w ostateczności środków ograniczających wobec winnych, jeżeli istnieją wyraźne dowody na popełnienie przestępstwa lub zbrodni;
13. wzywa Rosję do zmiany obecnego kursu, do ponownego skupienia się na jej międzynarodowych zobowiązaniach i do poważnego zaangażowania się w poprawę niezawisłości sądownictwa i przestrzegania praworządności;
14. zobowiązuje przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, rządowi i parlamentowi i Federacji Rosyjskiej, a także Radzie Europy oraz Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.