PROJEKT REZOLUCJI w sprawie wykorzystywania w Rosji wymiaru sprawiedliwości do celów politycznych
10.9.2012 - (2012/2789(RSP))
złożony zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu
Charles Tannock, Marek Henryk Migalski, Paweł Robert Kowal, Ryszard Antoni Legutko, Tomasz Piotr Poręba, Roberts Zīle, Ryszard Czarnecki w imieniu grupy politycznej ECR
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B7-0427/2012
B7‑0436/2012
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie wykorzystywania w Rosji wymiaru sprawiedliwości do celów politycznych
Parlament Europejski,
– uwzględniając obowiązującą umowę o partnerstwie i współpracy między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi a Federacją Rosyjską[1], a także rozpoczęte w 2008 r. negocjacje w sprawie nowej umowy między UE a Rosją,
– uwzględniając trwające negocjacje w sprawie nowej umowy określającej nowe, kompleksowe ramy stosunków między UE a Rosją, a także uwzględniając zainicjowane w 2010 r. partnerstwo na rzecz modernizacji,
– uwzględniając oświadczenie wydane przez Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE/ODIHR), Zgromadzenie Parlamentarne OBWE (ZP OBWE) i Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy (ZPRE) po międzynarodowej misji obserwacji wyborów do Dumy Państwowej, które odbyły się w dniu 4 grudnia 2011 r.,
– uwzględniając oświadczenie wysokiej przedstawiciel UE Catherine Ashton z dnia 11 maja 2012 r., w sprawie aresztowań przywódców opozycji w Moskwie, i z dnia 12 czerwca 2012 r., w sprawie nowej ustawy o zgromadzeniach publicznych,
– uwzględniając zmiany wprowadzone w przepisach regulujących działalność organizacji pozarządowych w Rosji w drodze ustawy z dnia 20 lipca 2012 r. w sprawie nowelizacji niektórych aktów prawnych Federacji Rosyjskiej dotyczących regulowania działalności organizacji niekomercyjnych pełniących funkcje zagranicznych agentów,
– uwzględniając swoje poprzednie sprawozdania i rezolucje w sprawie stosunków między UE a Rosją oraz w sprawie sytuacji w Rosji, także ostatnie wybory do Dumy i wybory prezydenckie w Rosji,
– uwzględniając prowadzone między UE a Rosją konsultacje dotyczące praw człowieka,
– uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że konstytucja Federacji Rosyjskiej gwarantuje obywatelom pełnię praw i swobód; mając na uwadze, że Rosja zobowiązała się do ochrony i propagowania praw człowieka, podstawowych wolności i zasad praworządności jako członek Rady Europy i Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), a także sygnatariusz licznych umów międzynarodowych, w tym europejskiej konwencji praw człowieka, Powszechnej deklaracji praw człowieka, Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych oraz Międzynarodowego paktu praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych;
B. mając na uwadze, że w Federacji Rosyjskiej czasów Władimira Putina obserwuje się niedostateczną wiarę w zasady praworządności i niezawisłość sądownictwa, a procesy sądowe w oczywisty sposób nie spełniają norm uznanych na szczeblu międzynarodowym i są wykorzystywane do celów politycznych;
C. mając na uwadze, że aresztowania działaczy opozycji oraz wyroki pozbawienia wolności i zesłania do kolonii karnych są wykorzystywane do celów politycznych jako metoda zastraszania przywódców opozycji politycznej w Rosji;
D. mając na uwadze, że prezydent Władimir Putin oświadczył, iż istnieje pilna potrzeba zwalczenia szeroko rozpowszechnionej w Rosji korupcji, oraz publicznie zobowiązał się do poprawy przestrzegania zasad praworządności w Rosji i do zajęcia się sprawą niezawisłości rosyjskiego sądownictwa i systemu prawnego;
E. mając na uwadze, że nowe poprawki do ustawy z dnia 9 czerwca 2012 r. w sprawie zgromadzeń publicznych przewidują wysokie grzywny dla uczestników nielegalnych zebrań publicznych oraz roboty przymusowe dla osób utrudniających ruch pieszych i pojazdów lub przyczyniających się do urazów u innych osób; mając na uwadze, że zgodnie z tą ustawą osoby dwukrotnie skazane na karę administracyjną nie będą mogły organizować demonstracji;
F. mając na uwadze, że niezależne organizacje pozarządowe i działalność społeczeństwa obywatelskiego to fundament demokracji i nowoczesnego społeczeństwa; mając na uwadze, że przyjęte przez Dumę nowe przepisy w sprawie działalności obywatelskiej zwiększą wymogi nakładane na organizacje pozarządowe korzystające z dotacji z zagranicy i nadadzą im status „zagranicznych agentów”, że przywrócono w nich uznanie „zniesławienia” za przestępstwo i wprowadzono możliwości blokowania stron internetowych, których treść wydaje się niestosowna; mając na uwadze, że nowa ustawa o społeczeństwie obywatelskim prowadzi do hamowania zmian w rosyjskim społeczeństwie i ogranicza jego rozwój oraz powstrzymuje działania opozycji, podnosząc ich koszty finansowe i polityczne;
G. mając na uwadze, że główne organizacje pozarządowe zapowiedziały, iż będą nadal otrzymywać dotacje z zagranicy, ale nie będą rejestrować się jako „zagraniczni agenci”; mając na uwadze, że zaskarżą one wspomnianą ustawę;
H. mając na uwadze, że Parlament Europejski uznał, iż ostatnie wybory do Dumy nie były wolne ani sprawiedliwe; mając na uwadze, że od czasu objęcia władzy w Rosji przez Władimira Putina zachodni obserwatorzy nie uznali żadnych wyborów w tym kraju za wolne i demokratyczne;
I. mając na uwadze, że w dniu 26 czerwca 2012 r. komisja Senatu USA jednogłośnie przyjęła stawę zakazującą wjazdu do USA urzędnikom podejrzanym o łamanie praw człowieka i nazwała ją „ustawą Magnickiego” ku czci Siergieja Magnickiego, zmarłego w więzieniu w 2009 r. po tym, jak ujawnił on przypadki korupcji wśród rosyjskich urzędników podatkowych i w ministerstwie spraw wewnętrznych; mając na uwadze, że jego aresztowanie i śmierć stała się dla wielu ludzi symbolem rosyjskiej niesprawiedliwości; mając na uwadze, że Rosja potępiła przyjęcie wspomnianej ustawy;
J. mając na uwadze, że Aleksander Bastrykin, przewodniczący rosyjskiego Komitetu Śledczego, groził śmiercią Siergiejowi Sokołowowi, zastępcy redaktora naczelnego niezależnego tygodnika Nowaja Gazieta;
K. mając na uwadze, że w dniu 28 sierpnia 2012 r. sąd rejonowy w Smoleńsku skazał Tajsiję Osipową, działaczkę niezarejestrowanej opozycyjnej partii Inna Rosja, na osiem lat gułagu; mając na uwadze, że Tajsija Osipowa nie przyznała się do winy; mając na uwadze, że jej mąż, Siergiej Fomczenkow, jest jednym z przywódców partii Inna Rosja;
L. mając na uwadze, że nowa ustawa o stronach internetowych, która powinna chronić dzieci przed pornografią i zawiera czarną listę niestosownych stron internetowych, prowadzi do arbitralnej cenzury informacji przekazywanych przez demokratyczną opozycję, wolne media i działaczy społeczeństwa obywatelskiego;
M. mając na uwadze, że UE powinna mówić jednym głosem, wykazywać solidarność i demonstrować jedność w stosunkach z Federacją Rosyjską;
N. mając na uwadze, że we wspólnym oświadczeniu w sprawie partnerstwa na rzecz modernizacji UE i Rosja stwierdziły, iż ich rozwijające się stosunki opierają się na stanowczym zobowiązaniu do przestrzegania zasad demokracji, praw podstawowych i praw człowieka oraz praworządności i niezawisłości sądownictwa; mając na uwadze, że partnerstwo na rzecz modernizacji powinno stanowić nieodłączny element nowej umowy o partnerstwie i współpracy;
1. podkreśla, że przyszły rozwój stosunków między UE a Rosją będzie zależał od starań o lepsze przestrzeganie zasad demokracji i praworządności oraz o przestrzeganie praw podstawowych w Federacji Rosyjskiej;
2. zauważa, że od wyborów prezydenckich w Rosji, które odbyły się w marcu 2012 r., w Federacji Rosyjskiej naprędce przyjęto serię represyjnych przepisów, po raz pierwszy w post-sowieckiej historii Rosji zasadniczo ograniczając równocześnie trzy podstawowe wolności: wolność słowa, wolność zgromadzeń i wolność zrzeszania się; jest zdania, że ten bezprecedensowy pakiet legislacyjny to oczywiście odpowiedź rosyjskich władz na liczne protesty publiczne organizowane w zimie i na wiosnę 2012 r.; zauważa, że w wyniku przyjęcia tych przepisów, którym towarzyszy wroga retoryka kierowana przez rząd przeciwko uczestnikom protestów, opozycji politycznej, obrońcom praw człowieka i organizacjom pozarządowym, znacznie pogorszyły się prawne i polityczne warunki prowadzenia działalności przez organizacje pozarządowe;
3. wzywa Rosję do wypełniania zobowiązań w dziedzinie praw człowieka, praworządności i uczciwych procesów, jakie przyjęła na siebie, będąc członkiem Rady Europy i Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) oraz sygnatariuszem licznych umów międzynarodowych, w tym europejskiej konwencji praw człowieka, Powszechnej deklaracji praw człowieka, Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych oraz Międzynarodowego paktu praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych;
4. wzywa wysoką przedstawiciel/ wiceprzewodniczącą Komisji oraz Komisję do konsekwentnego i zdecydowanego wspierania działaczy społeczeństwa obywatelskiego i przedstawicieli nowego oddolnego ruchu społecznego sprzeciwiającego się niedemokratycznym praktykom rosyjskich władz; apeluje do UE, by wywierała na władze Rosji ciągłą presję, domagając się przestrzegania standardów OBWE w zakresie praw człowieka, demokracji, praworządności i niezawisłości sądownictwa;
5. zdecydowanie potępia rosyjską Dumę za wprowadzenie nowych przepisów dotyczących zgromadzeń publicznych i organizacji pozarządowych oraz apeluje do rosyjskich władz o dokonanie przeglądu tych nowych przepisów i o usunięcie ograniczeń w działalności niezależnych organizacji pozarządowych i działaczy społeczeństwa obywatelskiego; wzywa do zapisania w nowych aktach prawnych precyzyjnych przepisów, by zapobiec interpretowaniu nowej ustawy na wiele różnych sposobów i wykorzystywaniu jej do celów politycznych;
6. wyraża głębokie zaniepokojenie poprawkami wprowadzonymi do przepisów regulujących działalność organizacji pozarządowych w Rosji w drodze ustawy z dnia 20 lipca 2012 r., w której organizacje pozarządowe otrzymujące wsparcie z zagranicy określa się jako „niekomercyjne organizacje pełniące funkcje zagranicznych agentów”;
7. zaznacza, że określanie organizacji pozarządowych mianem „zagranicznych agentów” to ze względów historycznych rozmyślne wypaczanie rzeczywistości, przynoszące negatywne skojarzenia i powodujące stygmatyzację organizacji otrzymujących wsparcie finansowe z zagranicy, a tym samym podkopujące społeczne poparcie dla tych organizacji w Rosji;
8. podkreśla, że definicja „działalności politycznej” w nowej ustawie jest celowo mglista i nie opiera się na pojęciach prawnych, co uniemożliwia organizacjom pozarządowym i ich członkom zrozumienie, czy łamią oni przepisy ustawy, czy nie, i tworzy warunki pozwalające na nadużycia oraz selektywne i politycznie umotywowane stosowanie ustawy;
9. wzywa UE, by Rada do Spraw Zagranicznych przyjęła konkluzje dotyczące praw człowieka w Rosji, co stanowiłoby podkreślenie obaw UE co do utrzymującego się klimatu wrogości w stosunku do praw człowieka, w tym takich kwestii jak umożliwienie społeczeństwu obywatelskiemu funkcjonowania bez zbędnych ograniczeń oraz bezpieczeństwo obrońców praw człowieka i działaczy społeczeństwa obywatelskiego; wyraża zaniepokojenie szerzącą się bezkarnością w przypadku tortur, wymuszonych zaginięć i innych poważnych nadużyć w różnych regionach Federacji Rosyjskiej oraz podkreśla znaczenie pełnego wykonania przez Rosję wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w celu położenia kresu tym nadużyciom;
10. zauważa, że partnerstwo na rzecz modernizacji powinno obejmować nie tylko kwestie i wyzwania gospodarcze i technologiczne, lecz musi także opierać się na szerokiej współpracy, zwłaszcza w dziedzinie praworządności, ochrony praw człowieka i utworzenia wiarygodnego systemu prawnego;
11. z zadowoleniem odnotowuje przyjęcie przez komisję Senatu USA ustawy zakazującej wjazdu do USA urzędnikom podejrzanych o łamanie praw człowieka; popiera inicjatywy legislacyjne podejmowane w odniesieniu do sprawy Magnickiego przez parlament Kanady, Wielkiej Brytanii, Holandii i Polski; zachęca Komisję Europejską i państwa członkowskie do przyjęcia podobnych przepisów; domaga się ponadto, by rosyjskie władze zaprzestały dziwacznego pośmiertnego oskarżania Siergieja Magnickiego;
12. przypomina polityczny kontekst i wykorzystanie selektywnej sprawiedliwości w drugim procesie, wyroku i skazaniu Michaiła Chodorkowskiego i Płatona Lebiediewa na dalsze wieloletnie uwięzienie; zauważa, że wykorzystanie sądu do celów politycznych w tym przypadku to jeden z najgorszych przykładów braku niezawisłości rosyjskiego sądownictwa; wzywa prezydenta Władimira Putina do pełnego przestrzegania i wdrażania dotyczących tej sprawy zaleceń prezydenckiej komisji ds. praw człowieka;
13. przypomina o ciągnącej się od lat sprawie Michaiła Chodorkowskiego, uznawanej obecnie za jeden z najoczywistszych przykładów wykorzystania selektywnej sprawiedliwości do celów politycznych w Federacji Rosyjskiej; zauważa, że polityczny charakter zarzutów przeciwko Michaiłowi Chodorkowskiemu uznały i potępiły czołowe organizacje obrońców praw człowieka, a także eksperci z zakresu prawa; przypomina, że po drugim procesie, skazaniu i dalszym uwięzieniu Amnesty International ogłosiła Michaiła Chodorkowskiego więźniem sumienia;
14. zdecydowanie potępia wszelkie akty represjonowania popełniane przez rosyjskie władze i skierowane przeciwko przedstawicielom społeczeństwa obywatelskiego i demokratycznej opozycji;
15. przyznaje, że rosyjskie władze dysponują pewną swobodą uznania w kwestii regulowania ochrony publicznych miejsc kultu; jest jednak głęboko zaniepokojony z powodu niewspółmiernych i surowych kar nałożonych na członkinie zespołu punkowego „Pussy Riot”;
16. wyraża zaniepokojenie faktem, że w czasie postępowania sądowego naruszono prawa przynależne osobom praktykującym Falun Gong w Rosji, a także odrzuceniem apelacji Falun Gong przez rosyjski sąd najwyższy w dniu 4 lipca 2012 r.;
17. wyraża poważne zaniepokojenie z powodu innych politycznie umotywowanych procesów, zwłaszcza z powodu postawienia zarzutów karnych naukowcom oskarżanym o szpiegostwo, gdyż współpracowali oni z zagranicznymi instytucjami naukowymi, skazania działaczki opozycji Tajsiji Osipowej na osiem lat kolonii karnej na podstawie zarzutów karnych i w wyniku procesu określanego jako politycznie umotywowany, w którym wykorzystano wątpliwe i prawdopodobnie sfabrykowane dowody oraz nie przestrzegano standardów sprawiedliwego procesu, z powodu zatrzymania i postawienia politycznie umotywowanych zarzutów kilkunastu uczestnikom protestów w Moskwie w dniu 6 maja, których niesłusznie oskarżono o udział w rzekomych „masowych zamieszkach”, a także dochodzenia karnego przeciwko działaczom opozycji, np. Aleksiejowi Nawalnemu, Borysowi Niemcowowi, Siergiejowi Udalcowowi;
18. wzywa Komisję Europejską, by wspierała umacnianie społeczeństwa obywatelskiego w Rosji; podkreśla, że bez wsparcia międzynarodowego organizacje społeczeństwa obywatelskiego mogą utracić impet i wyhamować swoją działalność;
19. wzywa Komisję do udzielania wsparcia organizacjom pozarządowym, instytucjom i organizacjom zajmującym się prawami człowieka i niezawisłością sądownictwa w Federacji Rosyjskiej;
20. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich, rządowi i parlamentowi Federacji Rosyjskiej, rządowi i parlamentowi Gruzji, a także Radzie Europy oraz Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie.
- [1] Dz.U. L 327 z 28.11.1997, s. 3.