PROJEKT REZOLUCJI w sprawie ofiar niedawnych pożarów w zakładach włókienniczych, zwłaszcza w Bangladeszu
9.1.2013 - (2012/2908(RSP))
zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu
Jean Lambert, Barbara Lochbihler, Marije Cornelissen, Karima Delli, Malika Benarab-Attou, Elisabeth Schroedter, Nicole Kiil-Nielsen, Raül Romeva i Rueda, Franziska Katharina Brantner, Ulrike Lunacek, Ana Miranda, Sven Giegold, Claude Turmes, Emilie Turunen, Judith Sargentini, Helga Trüpel w imieniu grupy Verts/ALE
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B7-0004/2013
B7‑0020/2013
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie ofiar niedawnych pożarów w zakładach włókienniczych, zwłaszcza w Bangladeszu
Parlament Europejski,
– uwzględniając umowę o współpracy między Wspólnotą Europejską a Bangladeszem z 2001 r.,
– uwzględniając oświadczenie przedstawicielstwa UE w Dhace z dnia 27 listopada 2012 r. w sprawie pożaru w zakładach odzieżowych w Aszulii,
– uwzględniając konwencję MOP dotyczącą struktur propagowania bezpieczeństwa i higieny pracy (konwencja nr 187 z 2006 r.) oraz konwencję MOP dotyczącą bezpieczeństwa, zdrowia pracowników i środowiska pracy (konwencja nr 155 z 1981 r.), których nie ratyfikował Bangladesz ani Pakistan, a także odpowiednie zalecenia (zalecenie nr 197); uwzględniając również konwencję dotyczącą inspekcji pracy (konwencja nr 81 z 1947 r.), które Bangladesz i Pakistan podpisały, a także odpowiednie zalecenia (zalecenie nr 164),
– uwzględniając swoje rezolucje z dnia 25 listopada 2010 r. w sprawie praw człowieka oraz norm społecznych i środowiskowych w międzynarodowych umowach handlowych[1] oraz w sprawie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw w międzynarodowych umowach handlowych[2],
– uwzględniając swoje niedawne sprawozdania zatytułowane „Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw: rozliczalne, przejrzyste i odpowiedzialne zachowanie przedsiębiorstw a trwały wzrost” oraz „Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw: dbanie o interesy obywateli a droga do trwałego ożywienia gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu”,
– uwzględniając wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka, w których wyznaczono rządom i przedsiębiorstwom ramy mające na celu ochronę i poszanowanie praw człowieka, a które Rada Praw Człowieka ONZ zatwierdziła w czerwcu 2011 r.,
– uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że w dniu 24 listopada 2012 r. najpoważniejszy w historii Bangladeszu pożar zakładów przemysłowych strawił położony w Aszulii dziewięciokondygnacyjny budynek należący do Tazreen Fashions, filii grupy kapitałowej Tuba, że w budynku tym znajdowało się około 1 200 pracowników, głównie kobiet, konfekcjonujących odzież dla dużych zachodnich sieci sprzedaży detalicznej, że według danych rządowych w pożarze zginęło co najmniej 112 osób, a ponad 100 odniosło obrażenia, jednak przedstawiciele związków zawodowych twierdzą, że prawdziwa liczba ofiar jest znacznie wyższa;
B. mając na uwadze, że do klientów grupy kapitałowej Tuba należy Wal-Mart, Carrefour, C&A, IKEA i Sears, a z zakładów tej grupy pochodzi odzież eksportowana do wielu państw europejskich i do USA;
C. mając na uwadze, że Bangladesz zajmuje obecnie drugie po Chinach miejsce wśród światowych eksporterów odzieży, przy czym płace w sektorze włókienniczy w tym kraju są najniższe na świecie, sektor ten stanowi niemal 80% eksportu z tego kraju, a UE jest jego głównym rynkiem eksportowym; mając na uwadze, że ze względu na presję na producentów funkcjonujących na międzynarodowym rynku włókienniczym, zdominowanym przez niskie koszty i szybką rotację, pracownicy z Bangladeszu to grupa w szczególnym stopniu podatna na zagrożenia;
D. mając na uwadze, że zaledwie kilka tygodni wcześniej, w dniu 11 września 2012 r., w Pakistanie, ponad 300 osób zginęło, a około 250 odniosło obrażenia (przy czym według doniesień wśród ofiar znajdowało się wielu nieletnich), kiedy wybuchł pożar w zakładach włókienniczych Ali Enterprises w Karaczi, produkujących odzież dżinsową dla niemieckiej sieci dyskontowej KiK, oraz w zakładach obuwniczych w Lahaur; pożar ten uznaje się za najpoważniejszy w historii Pakistanu, będący przyczyną największej liczby ofiar;
E. mając na uwadze, że we wszystkich tych przypadkach wysoka liczba ofiar wynika przede wszystkim z braku minimalnych środków bezpieczeństwa, czego przykładem są zakratowane okna i drzwi, brak dróg ewakuacyjnych, gaśnic i oświetlenia awaryjnego, nieprzygotowane i niekompetentne kierownictwo, niebezpieczne składy łatwopalnych materiałów w pobliżu miejsc pracy, niezgodne z prawem i nieprawidłowo funkcjonujące konstrukcje, brak dróg pożarowych i opóźniona reakcja straży pożarnej;
F. mając na uwadze, że według pakistańskiego związku zawodowego pracowników przemysłu tekstylnego (NTUF) zakłady Ali Enterprises przeszły uznany na szczeblu międzynarodowym test bezpieczeństwa zaledwie kilka tygodni przed katastrofą, a także mając na uwadze, że zakłady Tazreen Fashions otrzymywały zamówienia pomimo faktu, iż inspekcje przeprowadzone przez spółkę powiązaną z Walmart oraz przez instancję europejskiej inicjatywy na rzecz przestrzegania wymogów społecznych przez przedsiębiorstwa (European Business Social Compliance Initiative) wykazały rażące naruszenia zasad bezpieczeństwa;
G. mając na uwadze, że według informacji przekazanych przez międzynarodowe forum praw pracowniczych od 2005 r. w pożarach fabryk w Bangladeszu zginęło ponad 600 pracowników przemysłu odzieżowego, tymczasem według doniesień organizacji obrońców praw człowieka żaden spośród właścicieli zakładów i członków kierownictwa nie został postawiony przed sądem;
H. mając na uwadze, że w ostatnich miesiącach nasilały się napięcia między rządem Bangladeszu a działaczami pracowniczymi, a także mając na uwadze, że sytuacja ta obejmuje niewyjaśnione morderstwo Aminula Islama w kwietniu 2012 r., który krytykował niebezpieczne warunki pracy w zakładach przemysłu odzieżowego;
I. mając na uwadze, że niechęć niektórych zachodnich sieci sprzedaży detalicznej do przyznania, że wspomniane zakłady produkowały odzież sprzedawaną przez te sieci, to przykład braku przejrzystości i rozliczalności w międzynarodowym łańcuchu dostaw w branży tekstylnej;
J. mając na uwadze że, za dołożenie starań o poprawę warunków pracy i norm bezpieczeństwa w sektorze odzieżowym z korzyścią dla pracowników zbiorową odpowiedzialność ponoszą zarówno konsumenci końcowi w Europie, jak i sprzedawcy detaliczni oraz kierownictwo zakładów i władze na wszystkich szczeblach produkcji i łańcucha dostaw;
1. wyraża poważne zaniepokojenie faktem, że w pożarach zakładów przemysłowych w Bangladeszu i Pakistanie w minionych miesiącach wiele osób poniosło śmierć i odniosło obrażenia, oraz składa wyrazy współczucia rodzinom ofiar;
2. wzywa wszystkich europejskich sprzedawców detalicznych, których zamówienia realizowano w czasie, kiedy doszło do pożarów, by wsparli miejscowe władze i włączyli partnerów społecznych w tworzenie odpowiedniego i przejrzystego systemu odszkodowań dla ofiar i ich rodzin oraz by wniosły swój wkład w ten system; uważa, że taki system powinien pokrywać utratę dochodów i szkody poniesione przez rannych i rodziny zmarłych, a także bezpłatną rehabilitację rannych oraz opiekę i edukację dla niesamodzielnych członków rodzin zmarłych;
3. z zadowoleniem przyjmuje porozumienie w sprawie bezpieczeństwa pożarowego i bezpieczeństwa budynków, zawarte w Bangladeszu przez niektóre związki zawodowe, organizacje pozarządowe i ponadnarodowe sieci detalicznej sprzedaży odzieży, mające na celu poprawę norm bezpieczeństwa w zakładach produkcyjnych oraz obejmujące zgodę na opłacenie takich środków, a obejmujące zwłaszcza utworzenie niezależnego systemu inspekcji i czynne wspieranie komisji ds. bhp z udziałem przedstawicieli pracowników w każdej fabryce, których tworzenie jest obowiązkiem ustawowym, lecz które rzadko mogą rzeczywiście funkcjonować; wzywa wszystkie odnośnie marki odzieżowe, w tym największą na świecie sieć detalicznej sprzedaży odzieży Walmart, do wsparcia tych starań;
4. wzywa zagraniczne przedsiębiorstwa działające w Bangladeszu i Pakistanie, by preferowały nawiązywanie stosunków handlowych z producentami działającymi zgodnie z podstawowymi konwencjami MOP i prawem obowiązującym w obu tych krajach;
5. przyznaje, że zatrudnienie w sektorze odzieżowym pomogło milionom ubogich kobiet z regionów rolniczych w Pakistanie, Bangladeszu i innych krajach w wyrwaniu się z nędzy i zależności od wsparcia ze strony mężczyzn; uważa jednak, że pewne minimalne standardy bezpieczeństwa i pracy powinny być normą na całym świecie, w tym w UE;
6. wzywa w szczególności rząd Bangladeszu do egzekwowania od wszystkich producentów zgodności z kodeksem pracy (ustawa z 2006 r.) oraz do zwiększenia liczby inspekcji i zasobów dostępnych zespołom inspektorów, a także do doskonalenia stosowanych przez nie metod;
7. wzywa rządy obu krajów do skutecznego wdrożenia ratyfikowanych norm MOP oraz do ratyfikowania i wdrożenia w szczególności konwencji MOP dotyczącej struktur propagowania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz konwencji MOP dotyczącej bezpieczeństwa, zdrowia pracowników i środowiska pracy;
8. jest zdania, że podniesienie płac minimalnych w Bangladeszu, które w przypadku wielu pracowników są ustalane poniżej poziomu przeżycia, w połączeniu ze wzrostem cen płaconych przez konsumentów za produkty końcowe, to element niezbędnej poprawy sytuacji, i wzywa rząd Bangladeszu do karania przedsiębiorstw stosujących płace niższe od ustalonego w prawie minimum;
9. z zadowoleniem przyjmuje działania podjęte przez rządy Bangladeszu i Pakistanu mające na celu wsparcie ofiar i ich rodzin oraz postawienie przed sądem osób winnych wysokiej liczbie ofiar; wzywa władze, by zobowiązały kierownictwo przedsiębiorstw do opublikowania nazwisk wszystkich pracowników, którzy ucierpieli w wyniku pożarów, oraz do zagwarantowania wszystkim ofiarom pełnego dostępu do wymiaru sprawiedliwości, by umożliwić im dochodzenie odszkodowania; apeluje również do dostawców o publiczne udostępnienie wszystkich sprawozdań z audytów;
10. wzywa władze Bangladeszu do przeprowadzenia należytych dochodzeń w sprawie torturowania i zabójstwa obrońcy praw pracowniczych Aminula Islama, a do rządów obu krajów apeluje, by zaprzestały ograniczania działalności związków zawodowych i rokowań zbiorowych;
11. wzywa rząd Bangladeszu, by przystąpił do międzynarodowej Konwencji w sprawie ochrony wszystkich osób przed wymuszonymi zaginięciami, ratyfikował Protokół fakultatywny do Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur oraz wycofał zastrzeżenie wobec Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur;
12. wzywa rząd Bangladeszu i Pakistanu oraz marki, sieci sprzedaży detalicznej i pracodawców do podjęcia skutecznych działań na rzecz poprawy bezpieczeństwa w miejscu pracy w fabrykach, szkolenia pracowników i kierownictwa w zakresie środków bezpieczeństwa oraz zapewnienia pracownikom możliwości zgłaszania przypadków nieprzestrzegania przepisów dotyczących bezpieczeństwa;
13. z zadowoleniem przyjmuje owocne wysiłki Bangladeszu mające na celu ograniczenie pracy dzieci w sektorze odzieżowym oraz z naciskiem wzywa Pakistan do większego zaangażowania w przeciwdziałanie pracy dzieci;
14. z zadowoleniem przyjmuje również niedawną decyzję rządu Bangladeszu o przedłużeniu urlopu macierzyńskiego w przemyśle odzieżowym do sześciu miesięcy;
15. wzywa Radę i Komisję, by włączyły wiążącą klauzulę w sprawie odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw do wszystkich podpisywanych przez UE dwustronnych umów dotyczących handlu i inwestycji, na podstawie zasad odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw określonych na szczeblu międzynarodowym, w tym w wydanej w 2010 r. aktualizacji wytycznych OECD, a także norm określonych przez ONZ (zwłaszcza wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka), MOP i UE; sugeruje ujednolicenie w tej klauzuli obowiązujących norm i pojęć w celu zapewnienia porównywalności i sprawiedliwości, a także zawarcie w niej środków mających na celu monitorowanie skutecznego wdrażania tych zasad na szczeblu UE;
16. wzywa Radę i Komisję do przyjęcia przepisów zobowiązujących przedsiębiorstwa chcące działać na rynku europejskim zgodnie z prawem UE do dostarczania informacji o całym łańcuchu dostaw ich produktów, zgodnie z wytycznymi ONZ dotyczącymi biznesu i praw człowieka;
17. wzywa Komisję do zapewniania Bangladeszowi i Pakistanowi wsparcia w poprawianiu warunków bhp z wykorzystaniem planowanego nowego programu tematycznego „Globalne dobra publiczne i wzywania” oraz instrumentu finansowania współpracy na rzecz rozwoju lub instrumentu partnerstwa;
18. domaga się, by w przyszłych umowach handlowych zawieranych przez UE z państwami trzecimi kwestie bhp znalazły się na bardziej eksponowanym miejscu i były elementem programu godnej pracy; uważa, że UE powinna dostarczać wsparcie techniczne we wdrażaniu tego rodzaju postanowień;
19. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/ Wysokiej Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz rządom i parlamentom Bangladeszu i Pakistanu.