PROJEKT REZOLUCJI w sprawie wykonania umowy przejściowej o partnerstwie gospodarczym (UPPG) między Wspólnotą Europejską a państwami Afryki Wschodniej i Południowej w świetle bieżącej sytuacji w Zimbabwe
14.1.2013 - (2013/2515(RSP))
zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu
Paul Murphy, Søren Bo Søndergaard, Marisa Matias, Alda Sousa, Martina Anderson w imieniu grupy politycznej GUE/NGL
B7‑0025/2013
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie wykonania umowy przejściowej o partnerstwie gospodarczym (UPPG) między Wspólnotą Europejską a państwami Afryki Wschodniej i Południowej w świetle bieżącej sytuacji w Zimbabwe
Parlament Europejski,
– uwzględniając decyzję Rady z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie podpisania i tymczasowego stosowania Umowy przejściowej ustanawiającej ramy Umowy o partnerstwie gospodarczym między państwami Afryki Wschodniej i Południowej z jednej strony a Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi z drugiej strony (2012/196/EC)[1],
– uwzględniając umowę z Kotonu podpisaną w czerwcu 2000 r., a zwłaszcza jej art. 96 oraz art. 97 dotyczące poszanowania praw człowieka,
– uwzględniając art. 21 TUE i art. 208 TFUE, które nakładają na UE obowiązek przestrzegania spójności politycznej, w tym w jej działaniach zewnętrznych, w polityce rozwoju i w polityce handlowej,
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 lutego 2009 r. w sprawie wpływu umów o partnerstwie gospodarczym na rozwój[2],
– uwzględniając zalecenie Komisji Handlu Międzynarodowego z dnia 18 grudnia 2012 r. (A7-0431/2012),
– uwzględniając zalecenie Komisji Rozwoju z dnia 6 grudnia 2012 r. (A7-0431/2012),
– uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie przyszłości strategicznego partnerstwa Afryki i Unii Europejskiej po trzecim szczycie UE-Afryka[3],
– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka, a także inne ważne instrumenty międzynarodowe dotyczące praw człowieka, których Zimbabwe jest stroną,
– uwzględniając ratyfikowaną przez Zimbabwe Afrykańską kartę praw człowieka i ludów,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie sytuacji w Zimbabwe,
– uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,
Negocjacje w sprawie umów o partnerstwie gospodarczym i umowy przejściowej o partnerstwie gospodarczym
A. mając na uwadze, że Madagaskar, Mauritius, Seszele i Zimbabwe są sygnatariuszami umowy z Kotonu; mając na uwadze, że poszanowanie praw człowieka jest uważane za zasadniczy element umowy w sprawie rozwoju i współpracy między UE i krajami AKP;
B. mając na uwadze, że Madagaskar, Mauritius, Seszele i Zimbabwe tymczasowo stosują umowę przejściową od maja 2012 r.; mając na uwadze, że jest to pierwsza umowa przejściowa o partnerstwie gospodarczym (UPPG) z regionem Afryki od czasu rozpoczęcia negocjacji w sprawie umów o partnerstwie gospodarczym w roku 2002;
C. mając na uwadze, że Komisja traktuje tę umowę przejściową o partnerstwie gospodarczym jako wstęp do zawarcia pełnej umowy o partnerstwie gospodarczym (UPG);
D. mając na uwadze, że pierwotna grupa krajów z regionu Wschodniej i Południowej Afryki (ESA), które w dniu 7 lutego 2004 r. rozpoczęły z UE negocjacje w sprawie UPG, liczyła 16 krajów, w tym wyspy Oceanu Indyjskiego (Komory, Madagaskar, Mauritius i Seszele), kraje Rogu Afryki (Dżibuti, Etiopia, Erytrea i Sudan), państwa członkowskie Wspólnoty Wschodnioafrykańskiej (Burundi, Kenia, Rwanda, Tanzania i Uganda) oraz niektóre kraje Afryki Południowej (Malawi, Zambia i Zimbabwe);
E. mając na uwadze, że oczekuje się, iż Seszele i Mauritius zliberalizują i zlikwidują ponad 95%, a Zimbabwe 79,9% stawek celnych nakładanych na import z UE; mając na uwadze, że Madagaskar miał zliberalizować 37% swoich stawek do dnia 1 stycznia 2013 r., a także mając na uwadze, że stanowi to znaczną – wynoszącą 42% – stratę dochodów z podatków; mając na uwadze, że Madagaskar zaapelował o 5-letnie moratorium przed zastosowaniem umowy;
F. mając na uwadze, że w 2010 r. całkowity import do UE z krajów całej grupy ESA osiągnął ok. 2,88 mld euro, czyli 0,2% całego importu do UE, i obejmował głównie przetworzonego tuńczyka, kawę, cukier trzcinowy, odzież, tytoń, cięte kwiaty i żelazostopy;
G. mając na uwadze, że Komisja Gospodarcza ds. Afryki (UNECA) sugeruje, iż stosowana przez Komisję wizja UPG ograniczyłaby dobrobyt, a także zaszkodziłaby integracji regionalnej oraz utrudniłaby wysiłki krajów Afryki na rzecz industrializacji; mając na uwadze, że 75% ludności regionu ESA żyje w krajach LDC;
H. mając na uwadze, że według Europejskiego Centrum Zarządzania Polityką Rozwoju istnieje niewielka zbieżność między zawartymi UPPG a procesami integracji regionalnej w Afryce;
Zimbabwe
I. mając na uwadze, że prezydent Mugabe rządzi w Zimbabwe od 33 lat; mając na uwadze, że w roku 2009 powstał rząd koalicyjny w następstwie umowy o podziale władzy między ZANU – PF (Afrykańską Narodową Unią Zimbabwe – Frontem Patriotycznym) a MDC (Ruchem na rzecz Zmian Demokratycznych) jako próba wyjścia z politycznego impasu powstałego po wyborach parlamentarnych i prezydenckich w 2008 r.;
J. mając na uwadze, że prezydent Mugabe ogłosił, iż w roku 2013 zostanie przeprowadzone referendum konstytucyjne oraz odbędą się wybory powszechne;
K. mając na uwadze, że międzynarodowe organizacje praw człowieka obawiają się wzrostu – w miarę zbliżania się kraju do wyborów w 2013 r. – prześladowań i zastraszania organizacji oraz osób indywidualnych działających w obszarze praw człowieka;
L. mając na uwadze, że w roku 2012 Kongres Związków Zawodowych Zimbabwe (KZZZ) zmagał się z ciągłymi prześladowaniami przez policję, które obejmowały wizytę w ich biurach policjantów po cywilnemu, próbę zakazu manifestacji z okazji 1 Maja, aresztowanie uczestników marszu z okazji Dnia Kobiet oraz przerwanie programu edukacyjnego dla kobiet;
M. mając na uwadze, że Zgromadzenie Generalne ONZ i Rada Bezpieczeństwa ustanowiły system certyfikacji procesu Kimberley mający na celu zapobieganie handlowi nielegalnymi diamentami i jego ścisłemu związkowi z samonapędzającymi się konfliktami zbrojnymi; mając na uwadze, że w ramach tego systemu podjęto decyzję o wycofaniu obserwatorów i zezwoleniu na nieograniczony eksport diamentów pochodzących z kopalni diamentów w Marange (Zimbabwe);
N. mając na uwadze, że w dniu 5 listopada 2012 r. policja dokonała arbitralnego aresztowania Fidelisa Mudimu, Zachariaha Gochi oraz Tafadzwy Gezy, członków kierownictwa w biurach organizacji Counselling Services Unit, oficjalnie zarejestrowanej kliniki medycznej w Harare świadczącej usługi medyczne i doradcze ofiarom przestępczości zorganizowanej i tortur;mając na uwadze, że aresztowanym postawiono zarzut „umyślnego zniszczenia majątku, o którym mowa w art. 140 ustawy (kodyfikującej i zmieniającej) dotyczącej prawa karnego”;
O. mając na uwadze, że przez cały rok 2012 działacze LGBT w Zimbabwe donosili o szokującym wzroście liczby przypadków zastraszania, arbitralnych aresztowań i pobić członków wspólnoty LGBT, organizowanych przez państwo;
P. mając na uwadze, że w sierpniu 2012 r. budynek organizacji GALZ (Geje i lesbijki Zimbabwe) został przeszukany, a 44 działaczy LGBT zostało aresztowanych przez policję prezydenta Mugabe powołaną do zwalczania zamieszek;
Q. mając na uwadze, że w listopadzie 2012 r. na wykonanie kary śmierci oczekiwało w Zimbabwe 56 osób;
R. mając na uwadze, że od 2002 r. na mocy odpowiednich artykułów umowy z Kotonu UE nałożyła na Zimbabwe ukierunkowane sankcje z powodu naruszania praw człowieka, przemocy politycznej oraz pogwałcania praworządności;
S. mając na uwadze, że UE ogłosiła, iż zawiesi większość sankcji nałożonych na Zimbabwe z chwilą, gdy kraj ten przeprowadzi „wiarygodne” referendum;
T. mając na uwadze, że delegacja Wspólnoty Rozwoju Afryki Południowej w Europie oraz USA argumentowały w 2011 r., iż sankcje mają szkodliwe skutki gospodarcze dla ludności Zimbabwe i dla całego tego regionu;
U. mając na uwadze, że UE jest drugim co do wielkościm partnerem handlowym Zimbabwe;
Negocjacje w sprawie umów o partnerstwie gospodarczym i umowy przejściowej o partnerstwie gospodarczym
1. zdecydowanie odrzuca agresywne i stałe parcie przez UE do zawierania umów o partnerstwie gospodarczym, których zadaniem jest zastąpienie umowy z Kotonu, pomimo uzasadnionych obaw wielu krajów AKP, a także organizacji społeczeństwa obywatelskiego; uważa obecne zachowanie Komisji wobec krajów AKP za formę neokolonializmu, gdyż lekceważy potrzeby tych krajów w zakresie rozwoju gospodarczego i społecznego;
2. wyraża bardzo poważne wątpliwości, czy umowa przejściowa, tymczasowo stosowana od 14 maja 2012 r. jedynie przez cztery (Seszele, Madagaskar, Zimbabwe i Mauritius) z 16 krajów z regionu Afryki Wschodniej i Południowej zaangażowanych początkowo w negocjacje, przyczyni się do zwiększenia integracji regionalnej;
3. podkreśla, że przedmiotowa umowa przejściowa nie spełnia celów w zakresie rozwoju odnośnych krajów; jest przekonany, że odnosi się to do wszystkich umów o partnerstwie gospodarczym i stanowi główną przyczynę względnego impasu w negocjacjach;
4. zwraca uwagę, że sprawiedliwy handel między UE i krajami rozwijającymi się musi opierać się na całkowitym przestrzeganiu i zagwarantowaniu norm i warunków pracy określonych przez MOP, a także zapewnić stosowanie jak najwyższych norm społecznych i środowiskowych; jest zdania, że obejmuje to płacenie uczciwej ceny za zasoby i produkty rolne pochodzące z krajów rozwijających się;
5. podkreśla, że przy określaniu polityki handlowej wobec krajów rozwijających się oraz krajów najsłabiej rozwiniętych absolutnym priorytetem musi być zobowiązanie Unii Europejskiej do osiągnięcia MCR; podkreśla, że można będzie osiągnąć MCR jedynie wtedy, gdy uwzględniona zostanie asymetria gospodarcza i społeczna między UE i tymi krajami; jest przekonany w związku z tym, że sprawą najwyższej wagi jest zastosowanie podejścia elastycznego i stworzonego z uwzględnieniem interesów pracowników, drobnych rolników oraz ludzi ubogich; kładzie nacisk na fakt, że zasadnicze znaczenie w tym kontekście mają suwerenność żywnościowa i bezpieczeństwo żywnościowe;
6. z wielkim zaniepokojeniem zauważa sztywne podejście Komisji i Rady do uzgodnionej liberalizacji ceł na import UE; podkreśla, że konieczne jest bardziej elastyczne podejście odzwierciedlające obecny stopień rozwoju danego kraju rozwijającego się w danym czasie; dlatego wzywa Komisję, by nie ustalała konkretnych harmonogramów dotyczących wygaśnięcia moratorium na zniesienie ceł oraz innych kwestii;
7. popiera wniosek krajów Afryki Wschodniej i Południowej o umieszczenie w UPG postanowień dotyczących rozwoju i wzywa do zastosowania – jako niezbędnego minimum – zwolnienia krajów najsłabiej rozwiniętych ze zobowiązań do liberalizacji ceł zawartych w UPG, a także z umieszczania w umowie warunku otwierania swoich rynków w myśl zasady „Wszystko oprócz broni”;
8. wzywa do dokonania przeglądu procesu zawierania UPG, który na równi obejmie wszystkie zainteresowane strony, w tym organizacje związkowe i pozarządowe posiadające doświadczenie w tej dziedzinie, aby umożliwić prowadzenie wobec krajów AKP polityki rzeczywiście ukierunkowanej na rozwój i opartej na prawach;
9. przypomina zobowiązanie UE do stosowania koncepcji spójności polityki na rzecz rozwoju oraz do zapewnienia poszanowania praw człowieka we wszystkich zewnętrznych strategiach politycznych, łącznie z handlem międzynarodowym;
Zimbabwe
10. wyraża zdecydowany sprzeciw wobec jakichkolwiek nakładanych przez UE sankcji, które mają negatywny wpływ na społeczną i gospodarcza sytuację zwykłych ludzi w Zimbabwe;
11. jest bardzo zaniepokojony trwającymi represjami stosowanymi przez pozostający pod przewodnictwem prezydenta Mugabe rząd Zimbabwe utworzony przez ZANU-PF i MDC, a także potępia ponowne nasilenie przemocy wobec przeciwników politycznych, obrońców praw człowieka, działaczy na rzecz praw kobiet, dziennikarzy i pracowników organizacji pozarządowych;
12. apeluje o wolne i sprawiedliwe przeprowadzenie wyborów i referendum konstytucyjnego i nalega, że wszystkie partie polityczne pragnące zgłosić kandydatów do tych wyborów powinny mieć prawo to uczynić bez obaw przed prześladowaniem i zastraszaniem; wzywa do poszanowania prawa do wolności wyrażania opinii i wolności zgromadzeń;
13. potępia systematyczne represje wobec Kongresu Związków Zawodowych Zimbabwe i jego członków; popiera prawo związków zawodowych do swobodnego organizowania się i działania bez represji czy ingerencji ze strony państwa; wzywa rząd Zimbabwe do przestrzegania i stosowania wszystkich odnośnych konwencji MOP, a zwłaszcza Konwencji nr 87 i nr 98, które Zimbabwe już ratyfikowało;
14. odnotowuje podjętą w ramach systemu certyfikacji procesu Kimberley decyzję o wycofaniu obserwatorów i zezwoleniu na nieograniczony eksport diamentów pochodzących z kopalni diamentów w Marange (Zimbabwe); wzywa jednakże do pilnego dokonania przeglądu oraz oceny systemu certyfikacji procesu Kimberley przy pełnym zaangażowaniu związków zawodowych, organizacji działających na rzecz środowiska, organizacji pozarządowych i innych organizacji reprezentujących ofiary naruszeń praw człowieka w kopalniach w regionie Marange, w celu efektywnej oceny tej decyzji;
15. potępia wszelkie akty przemocy, a zwłaszcza przemocy ze strony państwa, wobec działaczy LGBT oraz innych członków wspólnoty LGBT w Zimbabwe i zdecydowanie popiera apel o włączenie do nowej konstytucji Zimbabwe poszanowania równości i praw człowieka wszystkich ludzi bez względu na ich tożsamość płciową czy orientację seksualną;
16. wzywa rząd Zimbabwe do odstąpienia od zarzutów postawionych członkom kierownictwa i pracownikom organizacji Counselling Services Unit w Harare;
17. ponawia swój sprzeciw wobec kary śmierci i wzywa do natychmiastowego wprowadzenia moratorium wobec kary śmierci, co zatrzymałoby wszystkie egzekucje i stanowiło pierwszy krok ku całkowitemu zniesieniu tej kary;
18. wzywa parlament i rząd Zimbabwe do przestrzegania Powszechnej deklaracji praw człowieka oraz Afrykańskiej karty praw człowieka i ludów;
19. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji przewodniczącemu Rady Europejskiej, przewodniczącemu Komisji Europejskiej, wiceprzewodniczącej Komisji Europejskiej/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom państw członkowskich oraz rządom Madagaskaru, Mauritiusa, Seszeli i Zimbabwe, a także sekretariatowi AKP.