ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων από τις χώρες της Αραβικής Άνοιξης που βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο
15.5.2013 - (2013/2612(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού
José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, Tokia Saïfi, Mairead McGuinness, Elmar Brok, Roberta Angelilli, Elena Băsescu, Daniel Caspary, Anne Delvaux, Sari Essayah, Eduard Kukan, Cristian Dan Preda, Salvatore Iacolino, Giovanni La Via εξ ονόματος της Ομάδας PPE
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B7-0188/2013
B7‑0193/2013
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων από τις χώρες της Αραβικής Άνοιξης που βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα προγενέστερα ψηφίσματά του σχετικά με τις χώρες της Αραβικής Άνοιξης που βρίσκονται σε μεταβατικό στάδιο, και ιδίως το ψήφισμά του της 14ης Μαρτίου 2013 σχετικά με την κατάσταση στην Αίγυπτο[1],
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό 270/2011 του Συμβουλίου της 21ης Μαρτίου 2011 για περιοριστικά μέτρα κατά ορισμένων προσώπων, οντοτήτων και φορέων λόγω της κατάστασης στην Αίγυπτο,
– έχοντας υπόψη τον νέο κανονισμό του Συμβουλίου της 26ης Νοεμβρίου 2012 που αφορά την έγκριση νέου νομοθετικού πλαισίου για να διευκολυνθεί η ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων για την Αίγυπτο και την Τυνησία· έχοντας υπόψη τη δήλωση της Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας Catherine Ashton στις 26 Νοεμβρίου 2012,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξαν οι συμπρόεδροι της Ειδικής Ομάδας ΕΕ-Τυνησίας και εκείνοι της Ειδικής Ομάδας ΕΕ-Αιγύπτου με ημερομηνία 28-29 Σεπτεμβρίου 2011 και 14 Νοεμβρίου 2012 αντιστοίχως, ειδικότερα τα τμήματα που αφορούν την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων,
– έχοντας υπόψη τις υφιστάμενες νομοθετικές πράξεις της ΕΕ που αποσκοπούν στο να βελτιωθούν οι διαδικασίες δήμευσης και ανάκτησης περιουσιακών στοιχείων δυνάμει των αποφάσεων του Συμβουλίου 2001/500/ΔΕΥ, 2003/577/ΔΕΥ, 2005/212/ΔΕΥ, 2006/783/ΔΕΥ και 2007/845/ΔΕΥ, και την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Μαρτίου 2012 σχετικά με τη δέσμευση και τη δήμευση των προϊόντων του εγκλήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση (COM(2012)85),
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά της Διαφθοράς (UNCAC) του 2005, συγκεκριμένα το άρθρο 43 περί διεθνούς συνεργασίας και το Κεφάλαιο V περί ανακτήσεως περιουσιακών στοιχείων, σύμβαση στην οποία η Αίγυπτος, η Λιβύη και η Τυνησία καθώς και όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ (εξαιρουμένων της Γερμανίας και της Τσεχικής Δημοκρατίας, οι οποίες δεν έχουν ακόμη επικυρώσει τη Σύμβαση) είναι συμβαλλόμενα μέρη,
– έχοντας υπόψη την πρωτοβουλία του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών της 17ης Σεπτεμβρίου 2007 σχετικά με την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων,
– έχοντας υπόψη την Πρωτοβουλία για την Ανάκτηση Κλαπέντων Περιουσιακών Στοιχείων (StAR), που δρομολόγησαν επίσημα τον Σεπτέμβριο 2007 η Παγκόσμια Τράπεζα και η Υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών κατά των Ναρκωτικών και του Εγκλήματος,
– έχοντας υπόψη το πρώτο Αραβικό Φόρουμ για την Ανάκτηση Περιουσιακών Στοιχείων (AFAR), που συνδιοργανώθηκε από το Κατάρ και την αμερικανική προεδρία της Ομάδας G8 τον Νοέμβριο 2012 και σηματοδοτεί την πλέον πρόσφατη πρωτοβουλία των συμμάχων από τη Μέση Ανατολή και τη Δύση προς ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας που αποσκοπεί στην ανάκτηση κεφαλαίων του κράτους από τα έκπτωτα καθεστώτα της Μέσης Ανατολής,
– έχοντας υπόψη την Εταιρική Σχέση της Ντωβίλ με τις σε Μεταβατικό Στάδιο Αραβικές Χώρες που δρομολόγησε η Ομάδα G8 κατά τη Συνάντηση των Ηγετών στη Ντωβίλ τον Μάιο 2011, σχέση στην οποία η ΕΕ είναι συμβαλλόμενο μέρος, συγκεκριμένα το σχέδιο δράσης για την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων που εκδόθηκε στις 21 Μαΐου 2012,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι, ενώ η δέσμευση περιουσιακών στοιχείων συνιστά αρμοδιότητα της ΕΕ, η ανάκτηση και ο επαναπατρισμός περιουσιακών στοιχείων αποτελεί αρμοδιότητα των κρατών μελών και πρέπει να εκτελείται σύμφωνα με τις νομικές διατάξεις των κρατών μελών·
Β. θεωρεί ότι η ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων συνιστά πολιτικό ζήτημα μεγάλης σπουδαιότητας, διότι συμβολίζει την αποκατάσταση της δικαιοσύνης και της υποχρέωσης λογοδοσίας εντός πνεύματος δημοκρατίας και κράτους δικαίου·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Συμβούλιο έχει ήδη λάβει μέτρα για τη διευκόλυνση της επιστροφής παρανόμως υπεξαιρεθέντων κεφαλαίων στις αιγυπτιακές και τυνησιακές αρχές· λαμβάνοντας υπόψη ότι το νέο νομοθετικό πλαίσιο που εγκρίθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2012 επιτρέπει στα κράτη μέλη της ΕΕ να αποδεσμεύουν δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία βάσει αναγνωρισμένων στα κράτη μέλη της ΕΕ δικαστικών αποφάσεων και διευκολύνει την ανταλλαγή πληροφοριών ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ και τις σχετικές αρχές·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, πέραν της οικονομικής σημασίας που έχει, η επιστροφή περιουσιακών στοιχείων που εκλάπησαν από τα πρώην καθεστώτα μπορεί να συνεισφέρει θετικά στην απόδοση δικαιοσύνης και ευθυνών ενώπιον του λαού των χωρών της Αραβικής Άνοιξης και συνιστά μείζον πολιτικό ζήτημα υψίστης συμβολικής σημασίας για τις σχέσεις της ΕΕ με τις εν λόγω χώρες·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι Ειδικές Ομάδες ΕΕ-Αιγύπτου και ΕΕ-Τυνησίας έχουν υπογραμμίσει τη σημασία που έχει η επιστροφή παρανόμως αποκτηθέντων περιουσιακών στοιχείων που επί του παρόντος παραμένουν δεσμευμένα σε πλείονες τρίτες χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι Ειδικές Ομάδες συμφώνησαν να προβούν σε οριστική διατύπωση χάρτη πορείας, που θα μπορούσε να περιλαμβάνει τη θέσπιση ομάδας ανάκτησης περιουσιακών στοιχείων υπό τον συντονισμό της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) για εκάστη χώρα·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ομάδα G8 υποστηρίζει χώρες του αραβικού κόσμου που επιδίδονται στη μετάβαση προς ‘ελεύθερες, δημοκρατικές και ανεκτικές κοινωνίες’ μέσω της Εταιρικής Σχέσης της Ντωβίλ του Μαΐου 2011· λαμβάνοντας υπόψη ότι το σχέδιο δράσης που εκδόθηκε στις 21 Μαΐου 2012 αναγνωρίζει ότι μετά την Αραβική Άνοιξη η ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων συνιστά επιτακτικότερο στοιχείο εστίασης προσπαθειών τόσο για την περιοχή όσο και για τη διεθνή κοινότητα·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι από τον Ιανουάριο 2011 τα κεφάλαια και τα περιουσιακά στοιχεία 48 προσώπων που ευθύνονται για την υπεξαίρεση κρατικών κεφαλαίων της Τυνησίας και από τον Μάρτιο 2011 τα κεφάλαια και τα περιουσιακά στοιχεία 19 προσώπων που ευθύνονται για την υπεξαίρεση κρατικών κεφαλαίων της Αιγύπτου, περιλαμβανομένων του πρώην Προέδρου της Τυνησίας Ζίνε Ελ Αμπιντίν Μπεν Αλί και του πρώην Προέδρου της Αιγύπτου Χόσνι Μουμπάρακ, έχουν δεσμευθεί στην ΕΕ·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι στις 27 Μαρτίου 2013 αντιπροσωπεία από το κοινό πρόγραμμα StAR της Παγκόσμιας Τράπεζας και των Ηνωμένων Εθνών που συναντήθηκε με τις αρχές της Λιβύης στην Τρίπολη επιβεβαίωσε τη συμμετοχή της στον εντοπισμό των περιουσιακών στοιχείων της Λιβύης και στις προσπάθειες να εξασφαλισθεί η επιστροφή όλων των κεφαλαίων που έχουν κλαπεί από το καθεστώς Καντάφι·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι παρατηρείται έλλειψη αποδοτικής συνεργασίας ανάμεσα στα αιτούντα κράτη και τα κράτη προς τα οποία απευθύνεται η αίτηση και λαμβάνοντας υπόψη ότι η δικαστική διεργασία για ανάκτηση και επαναπατρισμό περιουσιακών στοιχείων είναι πολυσύνθετη, χρονικώς παρατεταμένη και υπόκειται στις διαφορετικές νομικές απαιτήσεις και τα διαφορετικά συστήματα των συμβαλλομένων κρατών προς τα οποία απευθύνεται η αίτηση·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων μπορεί να επιτευχθεί μέσω διμερών δικαστικών μηχανισμών και πολυμερούς συνεργασίας· λαμβάνοντας υπόψη ότι πράξεις ανάκτησης περιουσιακών στοιχείων πρέπει να δρομολογηθούν τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο·
1. υπογραμμίζει την πολιτική καθώς και την οικονομική και κοινωνική σημασία που έχει η επιστροφή περιουσιακών στοιχείων παρανόμως αποκτηθέντων μέσω πρακτικών διαφθοράς των προηγουμένων καθεστώτων των κρατών της Αραβικής Άνοιξης·
2. αναγνωρίζει ότι για τις χώρες της Αραβικής Άνοιξης η ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων που εκλάπησαν έχει επίσης ένα οικονομικό και κοινωνικό βάρος, διότι υπάρχει ανάγκη κεφαλαίων για να συμβάλουν στη σταθεροποίηση των οικονομιών και τη δημιουργία θέσεων εργασίας και αύξησης της οικονομίας σε όλες αυτές τις χώρες, οι οποίες αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές προκλήσεις·
3. θεωρεί ότι διατάξεις για την ανάκτηση στην πράξη περιουσιακών στοιχείων θα στηρίξουν τις προσπάθειες που καταβάλλουν οι χώρες προς αποκατάσταση των χειροτέρων συνεπειών της διαφθοράς ενώ ταυτοχρόνως θα αποστείλουν μήνυμα σε διεφθαρμένους αξιωματούχους ότι δεν θα υπάρχει τόπος για να κρύψουν τα παράνομα περιουσιακά στοιχεία τους·
4. παροτρύνει την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να καταβάλουν περαιτέρω σημαντικές προσπάθειες με στόχο την διευκόλυνση της επιστροφής των υπεξαιρεθέντων περιουσιακών στοιχείων που εκλάπησαν από τα πρώην καθεστώτα από τον λαό των χωρών της Αραβικής Άνοιξης·
5. ενθαρρύνει τις εθνικές υπηρεσίες ανάκτησης περιουσιακών στοιχείων όλων των κρατών μελών να συνεργασθούν στενά και να αναπτύξουν τις σχέσεις τους με τις αρμόδιες αρχές στις χώρες της Αραβικής Άνοιξης, για να τις βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των πολύπλοκων νομικών διαδικασιών· καλεί την ΕΕ να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην απόκτηση ικανοτήτων και τον συντονισμό και τη συνεργασία μεταξύ κρατών·
6. χαιρετίζει σε σχέση με το θέμα αυτό την πρωτοβουλία του Καναδά, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ιαπωνίας, της Ελβετίας και των Ηνωμένων Πολιτειών να εκδώσουν οδηγό που παρέχει αναλυτική περιγραφή των εθνικών νομικών συστημάτων τους όσον αφορά την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων, με σκοπό οι αιτούσες χώρες να κατανοήσουν καλύτερα τί είναι νομικά δυνατόν, ποίου είδους πληροφορίες είναι διαθέσιμες, ποίοι τύποι έρευνας μπορούν να διεξαχθούν και πώς να ενεργήσουν για να επιτύχουν στην πράξη ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων μέσω αμοιβαίας νομικής συνδρομής· ενθαρρύνει όλα τα κράτη μέλη να πράξουν το ίδιο·
7. χαιρετίζει την πρωτοβουλία της Ομάδας G8 που συνίσταται στο σχέδιο δράσης για την ανάκτηση περιουσιακών στοιχείων εντός της Εταιρικής Σχέσης της Ντωβίλ, η οποία προσδιορίζει συγκεκριμένα μέτρα για την προώθηση της συνεργασίας και της κατά περίπτωση παροχής συνδρομής, των προσπαθειών ενίσχυσης των ικανοτήτων και της χορήγησης τεχνικής βοήθειας, και προτείνει τη δημιουργία συνεργατικής περιφερειακής πρωτοβουλίας, του Αραβικού Φόρουμ για την Ανάκτηση Περιουσιακών Στοιχείων, με στόχο τη συζήτηση και τη συνεργασία για τη συνέχιση των προσπαθειών·
8. είναι της γνώμης ότι η διεθνής συνεργασία, περιλαμβανομένης εκείνης ανάμεσα στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, αποτελεί κλειδί προς επίλυση του θέματος και συνεπώς ενθαρρύνει την ΕΕ να εργασθεί στενά με τους διεθνείς εταίρους, όπως είναι η Ελβετία, τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ειδικότερα την πρωτοβουλία StAR, και το Αραβικό Φόρουμ για την Ανάκτηση Περιουσιακών Στοιχείων για να υλοποιήσει συγκεκριμένα μέτρα σε σχέση με το θέμα και να συνεχίσει να τονώνει τον συντονισμό και τη συνεργασία·
9. καλεί την Κοινοβουλευτική Συνέλευση ης Ένωσης για τη Μεσόγειο να θέσει το θέμα στα κοινοβούλια των κρατών, ώστε να πεισθούν οι βουλευτές και από τις δύο πλευρές της Μεσογείου να προαγάγουν ενεργά τα νομικά μέτρα προς εξασφάλιση στενότερης συνεργασίας ανάμεσα στις αστυνομικές και τις δικαστικές αρχές που εμπλέκονται·
10. ενθαρρύνει την ΕΕ να αναλάβει δέσμευση για περιεκτικό κατάλογο δράσεων με σκοπό την προαγωγή της συνεργασίας και της κατά περίπτωση παροχής συνδρομής, της ενίσχυσης των ικανοτήτων και της χορήγησης τεχνικής βοήθειας, περιλαμβανομένης της διοργάνωσης συνεδριών κατάρτισης για κρατικούς εμπειρογνώμονες, προς στήριξη των προσπαθειών που καταβάλλουν οι σε μεταβατικό στάδιο αραβικές χώρες για να ανακτήσουν περιουσιακά στοιχεία που έχουν εκτραπεί του προορισμού τους από τα καθεστώτα του παρελθόντος·
11. υποστηρίζει θερμά τη σύσταση από την ΕΕ ομάδας ερευνητών, δικηγόρων και εισαγγελέων από τα κράτη μέλη της και από άλλες ευρωπαϊκές χώρες με σκοπό την παροχή νομικής στήριξης και συνδρομής στις αρμόδιες αρχές στις χώρες τις οποίες αφορά το θέμα·
12. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, την Επιτροπή, την Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας / Αντιπρόεδρο της Επιτροπής, τα κοινοβούλια και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών, την Κοινοβουλευτική Συνέλευση της Ένωσης για τη Μεσόγειο καθώς και στις αρχές των αραβικών κρατών.
- [1] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0095.