ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τις εξαγωγές όπλων: υλοποίηση της κοινής θέσης 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου
5.6.2013 - (2013/2657(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 110, παράγραφος 2 του Κανονισμού
Tarja Cronberg, Reinhard Bütikofer, Indrek Tarand, Raül Romeva i Rueda, Barbara Lochbihler, Franziska Katharina Brantner, Bart Staes, Judith Sargentini, Sandrine Bélier, Jean Lambert εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B7-0258/2013
B7‑0258/2013
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τις εξαγωγές όπλων: υλοποίηση της κοινής θέσης 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου της 8ης Δεκεμβρίου 2008 για τον καθορισμό κοινών κανόνων που διέπουν τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού[1],
– έχοντας υπόψη την εντός της ομάδας εργασίας του Συμβουλίου σχετικά με τις εξαγωγές συμβατικών όπλων (COARM) υπό εξέλιξη επανεξέταση της κοινής θέσης, η οποία σύμφωνα με το άρθρο της 15 πρέπει να επανεξετασθεί τρία έτη μετά την έγκρισή της,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της 19ης Νοεμβρίου 2012 σχετικά με την επανεξέταση της κοινής θέσης,
– έχοντας υπόψη τη δράση 11 ε) του σχεδίου δράσης της στρατηγικής-πλαίσιο της ΕΕ για τα δικαιώματα του ανθρώπου και τη δημοκρατία, με την οποία δεσμεύονται η ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη να εξασφαλίσουν ότι η επανεξέταση της κοινής θέσης του Συμβουλίου θα λαμβάνει υπόψη τα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο,
– έχοντας υπόψη τη δεκάτη τρίτη και τη δεκάτη τετάρτη ετήσια έκθεση της COARM[2],
– έχοντας υπόψη την κοινή θέση 2003/468/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου της 23ης Ιουνίου 2003 για τον έλεγχο της διαμεσολάβησης με αντικείμενο όπλα[3],
– έχοντας υπόψη τις τακτικά επικαιροποιούμενες οδηγίες χρήσης για την κοινή θέση του Συμβουλίου για τον καθορισμό κοινών κανόνων που διέπουν τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού[4],
– έχοντας υπόψη την έγκριση της παγκοσμίου εμβέλειας Συνθήκης για το Εμπόριο Όπλων από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στις 2 Απριλίου 2013,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 18ης Ιανουαρίου 2007 σχετικά με την Έβδομη και την Όγδοη Ετήσια Έκθεση του Συμβουλίου σύμφωνα με τη λειτουργική διάταξη αριθ. 8 του κώδικα συμπεριφοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις εξαγωγές όπλων[5],
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 του Συμβουλίου σχετικά με το εμπόριο ορισμένων αντικειμένων δυναμένων να χρησιμοποιηθούν για τη θανατική ποινή, για βασανιστήρια ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία και την προβλεπόμενη από το σχέδιο δράσης της ΕΕ για τα δικαιώματα του ανθρώπου και τη δημοκρατία επανεξέτασή του το 2013,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εξαγωγές και μεταφορές όπλων έχουν αντίκτυπο στην ασφάλεια των ανθρώπων, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη δημοκρατία, τη χρηστή διακυβέρνηση και την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη κατά τρόπον ώστε να είναι σημαντικό το να ενισχυθεί η πολιτική ελέγχου των εξαγωγών της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τη στρατιωτική τεχνολογία και τον εξοπλισμό και να εξασφαλισθεί ότι εντάσσεται εντός συστήματος ελέγχου των όπλων το οποίο λογοδοτεί, χαρακτηρίζεται από διαφάνεια και αποτελεσματικότητα και είναι κοινής αποδοχής και κοινού ορισμού·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ συνιστά νομικά δεσμευτικό πλαίσιο που θεσπίζει οκτώ κριτήρια και ότι στην περίπτωση όπου δεν πληρούνται πρέπει να απορρίπτεται η άδεια εξαγωγής·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι με τα εν λόγω κριτήρια πρέπει να αποτρέπονται, μεταξύ άλλων, οι εξαγωγές όπλων που θα οδηγήσουν σε όξυνση των συγκρούσεων (κριτήρια 3 και 4) ή σε παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου (κριτήριο 2) ή να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος εκτροπής των μεταφερόμενων αγαθών σε τρίτες χώρες και μη δικαιούχους τελικούς χρήστες ή αρνητικών επιπτώσεων στις αναπτυξιακές προοπτικές μιας αποδέκτριας χώρας (κριτήριο 8)· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχουν περιορισμοί ως προς το πεδίο εφαρμογής της κοινής θέσης και ότι, επομένως, τα οκτώ κριτήρια ισχύουν και για τις εξαγωγές στο εσωτερικό της Ευρώπης όπως ακριβώς για τις μεταφορές όπλων σε κράτη που διατηρούν στενούς δεσμούς με την Ευρωπαϊκή Ένωση·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 10 της κοινής θέσης ορίζει σαφώς ότι η τήρηση των οκτώ κριτηρίων έχει προτεραιότητα έναντι οιωνδήποτε οικονομικών, κοινωνικών, εμπορικών ή βιομηχανικών συμφερόντων των κρατών μελών·
E. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διεργασία λήψης αποφάσεων για την έγκριση ή την απόρριψη αδειών εξαγωγής όπλων εμπίπτει αποκλειστικά στην αρμοδιότητα των κρατών μελών· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα οκτώ κριτήρια τυγχάνουν πολύ διαφορετικής ερμηνείας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο σημαίνει ότι η πρακτική που ακολουθείται για την εξαγωγή όπλων ποικίλλει μάλλον πολύ·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει παρατηρηθεί μια εξέλιξη προς ένα καλύτερα θεμελιωμένο σύστημα επαλήθευσης και υποβολής εκθέσεων μετά την δυνάμει του άρθρου 8, παράγραφος 2 της κοινής θέσης 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου υποβολή των ετήσιων εκθέσεων του Συμβουλίου, σύστημα το οποίο να ορίζει κοινούς κανόνες που να διέπουν τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού· λαμβάνοντας ωστόσο υπόψη ότι δεν υφίσταται τυποποιημένο σύστημα επαλήθευσης και υποβολής εκθέσεων και ότι τα κράτη μέλη πρέπει να υπερκεράσουν νομοθετικά και επιχειρησιακά εμπόδια για να επιτευχθεί καλύτερη συμμόρφωση προς τα οκτώ κριτήρια·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ετήσιες εκθέσεις της COARM έχουν συμβάλει στην επίτευξη μεγαλύτερης διαφάνεια στις εξαγωγές όπλων των κρατών μελών και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κατευθυντήριες γραμμές και αποσαφηνίσεις στο εγχειρίδιο χρήσης έχουν αυξηθεί·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν διαβιβάζουν όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ πλήρη στοιχεία στην ομάδα εργασίας COARM του Συμβουλίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαφορετικές διαδικασίες συλλογής και διαβίβασης στοιχείων που ακολουθούν τα επί μέρους κράτη μέλη οδηγούν σε ελλιπή και ανομοιογενή σύνολα δεδομένων, στοιχείο το οποίο μειώνει σε μεγάλο βαθμό τη διαφάνεια στον συγκεκριμένο τομέα· λαμβάνοντας υπόψη ότι η υποβολή εκθέσεων από τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν πληροί τα ελάχιστα πρότυπα απαιτούμενης λογοδοσίας και δυνατότητας ενδελεχούς ελέγχου από το κοινό·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει προβληθεί το επιχείρημα ότι τα γεγονότα της Αραβικής Άνοιξης στη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική (MENA) δεν ήταν δυνατό να προβλεφθούν· λαμβάνοντας εντούτοις υπόψη ότι ήταν και παραμένει γνωστή η κρίσιμη κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις χώρες αυτές και η ανεπάρκεια που παρατηρείται στα πεπραγμένα τους όσον αφορά τη χρηστή διακυβέρνηση, στοιχεία τα οποία θα έπρεπε να είχαν ληφθεί υπόψη και πρέπει να λαμβάνονται υπόψη· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα γεγονότα της Αραβικής Άνοιξης έχουν καταδείξει τις αδυναμίες της κοινής θέσης και σε κάποιο βαθμό την έλλειψη συμμόρφωσης ενός αριθμού χωρών προς την κοινή θέση και τα κριτήρια που αυτή εμπεριέχει·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι στο πρόσφατο παρελθόν μερικά κράτη της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής ήταν και εξακολουθούν να είναι μεταξύ των πλέον σημαντικών αγοραστών ευρωπαϊκών όπλων· λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2010 τα κράτη μέλη της ΕΕ εξήγαγαν όπλα στις χώρες MENA συνολικής αξίας 8 324,3 εκατ. ευρώ – ενώ το 2011 το συνολικό ποσό ανήλθε σε 7 975,2 εκατ. ευρώ – με την αιτιολογία της προαγωγής της πολιτικής σταθερότητας[6]· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ εξέδωσαν μεταξύ 2006 και 2010 μόνο για τη Λιβύη άδειες εξαγωγής συνολικής αξίας 1 056 εκατ. ευρώ, ενώ κατά το ίδιο διάστημα απορρίφθηκαν 54 αιτήσεις εξαγωγών όπλων προς τη Λιβύη βάσει των κριτηρίων 2, 7 και 5 (συχνότερα βάσει του κριτηρίου 2)[7]·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η βιομηχανία ζητεί την επέκταση των εξαγωγών όπλων με σκοπό να αντισταθμιστεί η προβλεπόμενη μείωση της ζήτησης εντός της ΕΕ και λαμβάνοντας υπόψη ότι το αίτημα αυτό υποστηρίζεται από πολλούς πολιτικούς και πολιτικά κόμματα ως μέσο συμβολής στην ενίσχυση της βάσης της βιομηχανίας όπλων της Ευρώπης·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διεργασία για ενεργό συμμετοχή των κρατών μελών που έχουν αναλάβει σχετική δέσμευση, ΜΚΟ, των εθνικών κοινοβουλίων και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην αποτίμηση, την εναρμόνιση, την εφαρμογή και την παρακολούθηση της συμμόρφωσης προς την κοινή θέση χαρακτηρίζεται από βραδύ ρυθμό και έλλειψη ζήλου·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τρίτες χώρες Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, Ισλανδία, Καναδάς, Κροατία, Μαυροβούνιο και Νορβηγία έχουν επισήμως ευθυγραμμισθεί με τα κριτήρια και τις αρχές της κοινής θέσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι ουδεμία από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Γειτονίας, ούτε η Τουρκία, δεν έχει προβεί επισήμως σε παρόμοια ενέργεια·
1. σημειώνει ότι σύμφωνα με το Διεθνές Ερευνητικό Ινστιτούτου της Στοκχόλμης για την Ειρήνη (SIPRI) τα κράτη της ΕΕ ως σύνολο συνιστούν τον μεγαλύτερο εξαγωγέα όπλων του κόσμου, ξεπερνώντας και τις ΗΠΑ και τη Ρωσία και ότι ένα διαρκώς μεγαλύτερο μέρος αυτών των εξαγωγών όπλων – 61 % το 2011 – παραδίδονται σε χώρες εκτός ΕΕ·
2. χαιρετίζει το ότι ευρωπαϊκές και μη ευρωπαϊκές τρίτες χώρες έχουν ενταχθεί στο σύστημα ελέγχου εξαγωγών όπλων στη βάση της κοινής θέσης και της Συνθήκης για το Εμπόριο Όπλων (ΣΕΟ)· σημειώνει ωστόσο με ανησυχία ότι δεν υπάρχει συνέπεια όσον αφορά την εφαρμογή και την ερμηνεία των οκτώ κριτηρίων στα κράτη μέλη της ΕΕ· ζητεί ως εκ τούτου μια ενιαία, περισσότερο ομοιόμορφη, αναθεωρημένη ερμηνεία και υλοποίηση της κοινής θέσης και των υποχρεώσεων που εμπεριέχει, με παράλληλη παροχή ενός μηχανισμού στο πλαίσιο του οποίου θα μπορούσαν να τύχουν αντιμετώπισης οι ανησυχίες ενός κράτους μέλους σχετικά με την ασφάλεια όσον αφορά τις εξαγωγές όπλων· σημειώνει ότι η ΕΕ είναι η μόνη ένωση κρατών που έχει νομικά δεσμευτικό πλαίσιο, το μοναδικό στον κόσμο, μέσω του οποίου επιλαμβάνεται κανείς του θέματος του ελέγχου των εξαγωγών όπλων, περιλαμβανομένων και εκείνων σε σχέση με περιοχές κρίσης και χώρες τα πεπραγμένα των οποίων στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μπορούν να τεθούν υπό αμφισβήτηση αλλά και σε σχέση με χώρες που αποδεδειγμένα αντιπροσωπεύουν κίνδυνο εκτροπής των μεταφερομένων προϊόντων άνευ εγκρίσεως προς άλλους τελικούς χρήστες·
3. σημειώνει τη δέσμευση της ΕΥΕΔ και των κρατών μελών δυνάμει της δράσης 11 ε) του σχεδίου δράσης της στρατηγικής-πλαίσιο της ΕΕ για τα δικαιώματα του ανθρώπου και τη δημοκρατία να εξασφαλίσουν ότι η επανεξέταση της κοινής θέσης του Συμβουλίου θα λαμβάνει υπόψη τα δικαιώματα του ανθρώπου και το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο· ζητεί από την ΕΥΕΔ να υποβάλει έκθεση με θέμα τα μέτρα που λαμβάνονται για να τηρηθεί αυτή η δέσμευση και να εμπλέκονται ΜΚΟ και η κοινωνία των πολιτών στη διεργασία επανεξέτασης·
4. θεωρεί ότι η κοινή θέση πρέπει να συμπληρωθεί από τακτικά επικαιροποιούμενο κατάλογο, στον οποίον θα έχει πρόσβαση το κοινό παρουσιάζοντας λεπτομερείς λόγους προς τούτο, ο οποίος να παρέχει πληροφορίες σχετικά με τον βαθμό στον οποίο οι εξαγωγές σε συγκεκριμένες χώρες συνάδουν ή όχι με τα οκτώ κριτήρια·
5. θεωρεί ότι πρέπει να θεσπισθεί τυποποιημένο σύστημα επαλήθευσης και υποβολής εκθέσεων, για να καθίσταται δυνατή η από το κοινό αποτίμηση του εάν και σε ποίο βαθμό οι εξαγωγές των επί μέρους κρατών μελών της ΕΕ συμμορφούνται προς τα οκτώ κριτήρια·
6. εμμένει υπό το φως της διεργασίας επανεξέτασης στο να καταστεί η διατύπωση της κοινής θέσης σαφέστερη και να μην εγείρει αμφιβολίες και τούτο για να εξασφαλίζεται ότι τα κριτήρια ερμηνεύονται και εφαρμόζονται κατά περισσότερο ομοιόμορφο τρόπο· εμμένει ειδικότερα στο να αποτελέσει το άρθρο 10 της κοινής θέσης αντικείμενο δράσης· ζητεί να παρέχεται λεπτομερέστερη καθοδήγηση από το εγχειρίδιο χρήσης δυνάμει του κριτηρίου 2 και του κριτηρίου 7, καθώς και επέλθει επικαιροποίηση των παραρτημάτων I έως IV, περιλαμβανομένης παραπομπής στις ανά χώρα στρατηγικές της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα·
7. σημειώνει ότι ο έλεγχος της συμμόρφωσης προς τα κριτήρια διενεργείται σύμφωνα με τις διατάξεις των κρατών μελών, ότι δεν υπάρχει δυνατότητα ανεξάρτητης επαλήθευσης της συμμόρφωσης προς τα οκτώ κριτήρια και ότι δεν υπάρχουν συνέπειες σε περίπτωση παραβίασης των οκτώ κριτηρίων από κράτος μέλος· είναι της γνώμης ότι πρέπει να προβλεφθούν τρόποι και μέσα ανεξάρτητης επαλήθευσης των παραβιάσεων της κοινής θέσης· είναι της γνώμης ότι τα εθνικά κοινοβούλια ή συγκεκριμένοι κοινοβουλευτικοί φορείς, όπως είναι κοινοβουλευτικές επιτροπές εποπτείας, πρέπει να εξασφαλίζουν τον αποτελεσματικό έλεγχο της εφαρμογής των κριτηρίων· καλεί τα κράτη μέλη και την Ύπατη Εκπρόσωπο/Αντιπρόεδρο της Επιτροπής να επιδιώξουν ομοιογενή και φιλόδοξη εφαρμογή των οκτώ κριτηρίων από όλα τα κράτη μέλη· καλεί τα κράτη μέλη και την Ύπατη Εκπρόσωπο/Αντιπρόεδρο της Επιτροπής να προωθήσουν επίσης πολύ υψηλότερα επίπεδα διαφάνειας δημοσιεύοντας περισσότερο έγκαιρα και πληρέστερα σύνολα δεδομένων σχετικά με τις εξαγωγές όπλων από όλα τα κράτη μέλη· υπογραμμίζει εν προκειμένω πόσο σημαντική είναι η συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών·
8. ζητεί να περιληφθεί στην κοινή θέση η «εργαλειοθήκη» για τις μετά την άρση αποκλεισμού εξαγωγές όπλων, στοιχείο που θα παρέχει τη δυνατότητα τακτικής ανά τρίμηνο ανταλλαγής πληροφοριών σχετικά με τις απορρίψεις αδείας εξαγωγής, τις εκδοθείσες άδειες, τα προϊόντα, την κατηγορία από τον Κοινό Στρατιωτικό Κατάλογο της ΕΕ στην οποία ανήκουν, τον συνολικό αριθμό μονάδων και τον τελικό χρήστη· καλεί επίσης τα κράτη μέλη και την COARM να επιδιώκουν την εμπλοκή και άλλων σχετικών με το θέμα μονάδων και ομάδων εργασίας της ΕΕ·
9. ζητεί την εγγραφή ενός επιπρόσθετου κριτηρίου στην κοινή θέση της ΕΕ για τις εξαγωγές όπλων το οποίο να υποχρεώνει τα κράτη μέλη να αποτιμάνε τον κίνδυνο δωροδοκίας και διαφθοράς πριν από την έγκριση άδειας εξαγωγής όπλων προς οιαδήποτε χώρα·
10. εκφράζει τη λύπη του για την απόφαση της γαλλικής κυβέρνησης να πωλήσει πολεμικά πλοία Mistral στη Ρωσία παρά την εισβολή της χώρας αυτής στη Γεωργία και κατά παράβαση του σχεδίου ειρήνης έξι σημείων που ήλθε στη συνέχεια, και παρά τη γενική κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Ρωσία·
11. καλεί τα κράτη μέλη να δίδουν σε σχέση με τους ελέγχους των εξαγωγών και την εφαρμογή των οκτώ κριτηρίων μεγαλύτερη προσοχή σε είδη που μπορεί να χρησιμοποιηθούν τόσο για στρατιωτικούς όσο και για μη στρατιωτικούς σκοπούς, όπως είναι η τεχνολογία επιτήρησης, καθώς και σε ανταλλακτικά και προϊόντα που είναι κατάλληλα για τη διεξαγωγή πολέμου στον κυβερνοχώρο ή χρησιμοποιούνται για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που όμως δεν προκαλούν το θάνατο·
12. εκφράζει τη λύπη του διότι το 2010 μόλις 63% των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρείχαν πλήρη σύνολα δεδομένων σχετικά με τις εξαγωγές όπλων τους· διαπιστώνει ότι οι χώρες που επανειλημμένως παρέχουν ελλιπείς πληροφορίες περί των εξαγωγών τους είναι επίσης μεταξύ των μεγαλύτερων χωρών-εξαγωγέων όπλων τόσο στην ΕΕ όσο και στον κόσμο·
13. σημειώνει ότι στα κράτη μέλη ισχύουν διαφορετικές διαδικασίες συλλογής δεδομένων και πρακτικές δημοσίευσης των συνόλων δεδομένων που καταγράφονται για τις εξαγωγές όπλων, με αποτέλεσμα η ετήσια έκθεση της COARM να περιέχει μεν τυποποιημένες πληροφορίες σχετικά με τις άδειες εξαγωγών που έχουν εκδοθεί αλλά να μην περιλαμβάνει ορισμένες σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τις εξαγωγές όπλων στην πράξη· ζητεί κατά συνέπεια να θεσπισθεί τυποποιημένη διαδικασία υποβολής εκθέσεων για πληροφορίες περί εξαγωγών στην πράξη που να εφαρμόζεται ομοιόμορφα σε όλα τα κράτη μέλη, χαιρετίζει δε πρωτοβουλίες των κρατών μελών προς βελτίωση της κατάστασης ώστε οι πληροφορίες που υποβάλλονται και δημοσιεύονται να είναι ακριβείς, επικαιροποιημένες και πληρέστατες· ζητεί οι επί μέρους απορρίψεις αδείας να καταγράφονται στην ετήσια έκθεση της COARM με παραπομπή στους αριθμούς κριτηρίων βάσει των οποίων αποφασίζεται η απόρριψη και στο σχετικό κράτος μέλος·
14. προτείνει εν προκειμένω τη συλλογή περαιτέρω πληροφοριών από τα κράτη μέλη και τη δημοσίευσή τους τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και στην ετήσια έκθεση της COARM, ειδικότερα προτείνει να τηρείται κατάλογος των χωρών στις οποίες οι εξαγωγές όπλων θα παραβίαζαν ένα ή περισσότερα από τα οκτώ κριτήρια καθώς και περιεκτικός κατάλογος των κρατών μελών της ΕΕ που έχουν προβεί σε εξαγωγές όπλων προς τις χώρες αυτές κατά την περίοδο αναφοράς των δεδομένων που υποβάλλονται·
15. καλεί τα κράτη μέλη να παρέχουν πρόσθετες, περισσότερο ενημερωμένες πληροφορίες που να μπορούν, εάν χρειάζεται, να χρησιμοποιούνται ως βάση για την κατάρτιση κοινού καταλόγου εξαγωγών και μεταφορών όπλων των χωρών που θα παραβίαζαν ένα ή περισσότερα από τα οκτώ κριτήρια και ως βάση για καλύτερη κατανόηση και καλύτερους ελέγχους από εθνικούς και από κοινού συμπεφωνημένους διεθνείς φορείς εποπτείας, και τούτο παράλληλα προς τη χρησιμοποίησή τους για την ετήσια έκθεση της COARM· προτείνει επ’ αυτού τη θέσπιση μηχανισμού ελέγχου μετά την εξαγωγή·
16. σημειώνει ότι η οδηγία για την απλούστευση των όρων και προϋποθέσεων για τις εντός της Κοινότητας μεταφορές προϊόντων σχετιζομένων με την άμυνα έχει καταστήσει πολύ ευκολότερες τις εξαγωγές όπλων εντός της Ευρώπης· ζητεί εν προκειμένω να περιέχει η ετήσια έκθεση της COARM και λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τις εξαγωγές όπλων εντός της Ευρώπης που παραβιάζουν ένα ή περισσότερα από τα οκτώ κριτήρια· ζητεί η ετήσια έκθεση της COARM να περιλαμβάνει και πληροφορίες σχετικά με τον τελικό προορισμό των εξαγωγών εντός της Ευρώπης και σχετικά με προώθηση προς τρίτες χώρες που ενδεχομένως δημιουργεί πρόβλημα·
17. υπογραμμίζει τον σημαντικό ρόλο της κοινωνίας των πολιτών, των εθνικών κοινοβουλίων και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τόσο στην υλοποίηση και επιβολή των συμπεφωνημένων προτύπων της κοινής θέσης σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο όσο και στη θέσπιση διαφανούς και με υποχρέωση λογοδοσίας συστήματος ελέγχου· ζητεί συνεπώς έναν διαφανή και καλοθεμελιωμένο μηχανισμό ελέγχου που να ενισχύσει τον ρόλο των κοινοβουλίων και της κοινωνίας των πολιτών, μεταξύ άλλων και μέσω της συγκρότησης ανεξάρτητης ομάδας εμπειρογνωμόνων που θα παρέχουν συμβουλές στην COARM σχετικά με την εφαρμογή και υλοποίηση των οκτώ κριτηρίων για τις εξαγωγές, καθώς και σχετικά με την κατάρτιση καταλόγου των τρίτων χωρών που χρήζουν ειδικής προσοχής και επαγρύπνησης κατά την έκδοση αδειών, όπως αναφέρεται στο άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο β) της κοινής θέσης· ζητεί η ετήσια έκθεση της COARM να συζητείται σε βάθος σε κοινή σύνοδο των υποεπιτροπών ανθρωπίνων δικαιωμάτων (DROI) και ασφάλειας και άμυνας (SEDE) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου·
18. τονίζει τη σημασία και τη νομιμοποίηση της κοινοβουλευτικής επιτήρησης των δεδομένων που σχετίζονται αφενός με τον έλεγχο των εξαγωγών όπλων και αφετέρου με τον τρόπο διενεργείας αυτού του ελέγχου και ζητεί ως εκ τούτου την αναγκαία εξασφάλιση μέτρων, στήριξης και πληροφόρησης για να επιτυγχάνεται η πλήρης άσκηση αυτής της λειτουργίας επιτήρησης·
19. σημειώνει με ικανοποίηση ότι διαβουλεύσεις με τους κρατικούς λειτουργούς που είναι αρμόδιοι για την έκδοση εθνικών αδειών εξαγωγής, διαβουλεύσεις οι οποίες θα πρέπει να γίνουν τακτικότερες, πραγματοποιούνται κατά τις συνεδριάσεις της ομάδας εργασίας του Συμβουλίου COARM σε συνεργασία με την Ομάδα Εργασίας του Συμβουλίου σχετικά με τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (COHOM), διότι μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην υλοποίηση της κοινής θέσης και μπορούν να αναβαθμίσουν την ποιότητα των πληροφοριών που ανταλλάσσονται· θεωρεί πέραν τούτου ότι στις διαβουλεύσεις θα πρέπει να συμμετέχουν και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και εκπρόσωποι του τομέα της άμυνας που ασχολούνται με το θέμα του ελέγχου των εξαγωγών όπλων·
20. υπενθυμίζει ότι δυνάμει του άρθρου 11 της κοινής θέσης τα κράτη μέλη οφείλουν να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να ενθαρρύνουν άλλα κράτη που εξάγουν στρατιωτική τεχνολογία ή εξοπλισμό να εφαρμόζουν τα κριτήρια της κοινής θέσης· καλεί την ΕΥΕΔ να προβεί σε απολογισμό σχετικά με τις προσπάθειες που καταβάλλονται προς αυτή την κατεύθυνση· εκφράζει τη λύπη του διότι καμία από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Γειτονίας, ούτε η Τουρκία, δεν έχει ευθυγραμμισθεί επισήμως με τα κριτήρια και τις αρχές της κοινής θέσης· καλεί την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη να παροτρύνουν τις χώρες αυτές να ευθυγραμμισθούν με την κοινή θέση·
21. εκφράζει εκ νέου την πλήρη στήριξή του για μία ισχυρή και νομικά δεσμευτική Συνθήκη για το Εμπόριο Όπλων (ΣΕΟ) σχετικά με το διεθνές εμπόριο και τις μεταφορές συμβατικών όπλων, και υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών· τονίζει ως εκ τούτου ότι ο στόχος αυτός πρέπει να αποτελεί μία από τις προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ·
22. αποδοκιμάζει τις ανεπαρκείς συνδέσεις και την έλλειψη συνέπειας μεταξύ των διαφόρων μηχανισμών της ΕΕ όσον αφορά το εμπόριο όπλων και εξοπλισμού ασφαλείας, περιλαμβανομένης της κοινής θέσης 2008/944/ΚΕΠΠΑ, του κανονισμού ειδών και τεχνολογιών διπλής χρήσης και του κανονισμού της ΕΕ αριθ. 1236/2005 σχετικά με το εμπόριο ορισμένων αντικειμένων δυναμένων να χρησιμοποιηθούν για τη θανατική ποινή και για βασανιστήρια· ζητεί να υπάρξει ενιαίο, περιεκτικό πλαίσιο της ΕΕ για τη ρύθμιση του εμπορίου όπλων και εξοπλισμού ασφαλείας·
23. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, τον Ειδικό Εκπρόσωπο της ΕΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, το Συμβούλιο, την Επιτροπή, τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.
- [1] ΕΕ L 335 της 13.12.2008, σ. 99.
- [2] ΕΕ C 382 της 30.12.2011, σ. 1· ΕΕ C 386 της 14.12.2012, σ. 1
- [3] ΕΕ L 156 της 25.6.2003, σ. 79.
- [4] Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 9241/09 της 29.4.2009.
- [5] ΕΕ C 244 Ε της 18.10.2007, σ. 210.
- [6] Έκθεση 2012 για τις εξαγωγές όπλων, οργάνωση Gemeinsame Konferenz Kirche und Entwicklung (Εκκλησία και Ανάπτυξη) (GKΚE), σ. 9.
- [7] ‘Η επανεξέταση της κοινής θέσης της ΕΕ σχετικά με τις εξαγωγές όπλων: προοπτικές για ενισχυμένους ελέγχους’, Mark Bromley, Non-Proliferation Papers, No. 7, January 2012, p. 12.