PROJEKT REZOLUCJI w sprawie impasu w kwestii przeglądu rozporządzenia (WE) nr 1049/2001
5.6.2013 - (2013/2637(RSP))
zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu
Sonia Alfano, Anneli Jäätteenmäki, Sophia in ‘t Veld, Renate Weber, Nils Torvalds, Cecilia Wikström, Frédérique Ries, Marielle de Sarnez, Andrea Zanoni w imieniu grupy ALDE
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B7-0256/2013
B7‑0261/2013
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie impasu w kwestii przeglądu rozporządzenia (WE) nr 1049/2001
Parlament Europejski,
– uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 maja 2001 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji,
– uwzględniając wniosek Komisji z dnia 30 kwietnia 2008 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (COM(2008)0229),
– uwzględniając wniosek Komisji z dnia 21 marca 2011 r. dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1049/2001 w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (COM(2001)0137),
– uwzględniając swe sprawozdanie w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (przekształcenie) (COM(2008)0229), przyjęte w dniu 15 grudnia 2011 r.,
– uwzględniając swą rezolucję z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie stanu praw podstawowych w Unii Europejskiej (2010-2011)[1],
– uwzględniając pytania do Rady i Komisji dotyczące impasu w kwestii przeglądu rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 w sprawie dostępu do dokumentów (O-000113/2012 – B7 0055/2012 oraz O-000133/2012 – B7-0075/2012),
– uwzględniając oświadczenie Komisji z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie impasu w kwestii przeglądu rozporządzenia (WE) nr 1049/2001,
– uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że wraz z wejściem w życie Traktatu z Lizbony dalszemu rozszerzeniu uległy zobowiązania UE w zakresie przejrzystości, a dostęp do dokumentów zyskał rangę prawa podstawowego;
B. mając na uwadze, że przejrzystość jest podstawowym narzędziem umożliwiającym obywatelom uczestnictwo w unijnym procesie decyzyjnym i sprawowanie kontroli na tym procesem i w ogólnym ujęciu nad działaniami UE pod kątem odpowiedzialności;
C. mając na uwadze, że przejrzystość ma jeszcze większe znaczenie w procedurach ustawodawczych, między innymi w świetle rozszerzonych uprawnień UE w dziedzinie prawa karnego, które dotyczą istoty praw podstawowych; mając na uwadze, że Parlament wielokrotnie wzywał do poprawy przejrzystości procedury ustawodawczej, w tym do przejrzystości w odniesieniu do grup roboczych Rady, publikacji opinii prawnych w procedurach ustawodawczych oraz większej przejrzystości w rozmowach trójstronnych;
D. mając na uwadze, że Parlament ubolewał również nad brakiem przejrzystości w agencjach UE, w negocjacjach międzynarodowych, a także w dialogu pomiędzy Komisją a państwami członkowskimi, szczególnie gdy chodziło o prawa podstawowe oraz interesy obywateli europejskich[2];
E. mając na uwadze, że orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich istotnie wpłynęło na rozumienie rozporządzenia nr 1049/2001; mając na uwadze, że takie orzecznictwo, szczególnie dotyczące stosowania podstaw nieuznawania orzeczeń w procedurach ustawodawczych, jak w sprawie Turco czy Access Info, powinno znaleźć odzwierciedlenie w ustawodawstwie;
F. mając na uwadze, że rozporządzenie nr 1049/2001 jest postrzegane przez obywateli i opinię publiczną UE jako kluczowy akt prawny stanowiący narzędzie pozwalające uzyskać właściwy obraz działań UE; mając na uwadze, że zastosowanie rozporządzenia nr 1049/2001 należy jeszcze udoskonalić, czego dowodzi kilka spraw rozpatrywanych przez Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich;
G. mając na uwadze, że w 2008 r. Komisja zaproponowała przekształcenie rozporządzenia nr 1049/2001, oraz mając na uwadze, że nie wycofała tego wniosku po wejściu w życie Traktatu z Lizbony; mając na uwadze, że Parlament poinformował Komisję o niewłaściwości zastosowania procedury przekształcenia, oraz mając na uwadze, że w konsekwencji Parlament musiał sam dostosować zaproponowany tekst do postanowień Traktatu z Lizbony;
H. mając na uwadze, że w 2011 r. Komisja przedstawiła dodatkowy wniosek, w którym zaledwie w sposób dorozumiany rozszerzono zakres stosowania rozporządzenia nr 1049/2001 na wszystkie instytucje UE, biura, agencje i organy; mając na uwadze, że Parlament połączył procedury z 2008 i 2011 r. w jedną procedurę;
I. mając na uwadze, że Parlament przyjął swoje stanowisko w pierwszym czytaniu w dniu 15 grudnia 2011 r., a rozmowy trójstronne rozpoczęły się podczas duńskiego przewodnictwa w Radzie w pierwszej połowie 2012 r.; mając na uwadze, że Komisja nie zgodziła się na proponowane możliwości kompromisu, w związku z czym nastąpił ponad roczny impas;
J. mając na uwadze, że ani przewodnictwo cypryjskie ani irlandzkie nie były w stanie odblokować tej sprawy w Radzie i podjąć dalszych negocjacji z powodu oporu Komisji, która przywołuje wymóg jednomyślnego podejmowania w Radzie decyzji co do niektórych kwestii;
K. mając na uwadze rozszerzone zobowiązania dotyczące przejrzystości zapisane w traktatach po wejściu w życie Traktatu z Lizbony, jakikolwiek przegląd rozporządzenia nr 1049/2001 nie powinien obniżać obowiązującego poziomu przejrzystości;
L. mając na uwadze, że niepowodzenie w uzgodnieniu nowej wersji rozporządzenia nr 1049/2001 stanowiłoby dla obywateli europejskich negatywny sygnał co do natury UE, oraz mając na uwadze, że niepowodzenie to zagroziłoby legitymacji demokratycznej procesu podejmowania decyzji w UE, zwłaszcza w świetle coraz już bliższych kluczowych wyborów europejskich;
1. podkreśla znaczenie podstawowego prawa dostępu do informacji i dokumentów, przejrzystości i otwartości instytucji oraz ich procesów decyzyjnych, które są podstawą demokracji i mogą zbliżyć obywateli do UE, szczególnie w przededniu wyrobów europejskich;
2. wzywa wszystkie instytucje, urzędy, organy i agencje UE do pełnego wdrożenia rozporządzenia nr 1049/2001;
3. uważa, że zmiana rozporządzenia nr 1049/2001 powinna być traktowana priorytetowo przez wszystkie instytucje UE, i ubolewa z powodu impasu, do którego doszło; wzywa wszystkie instytucje UE do współpracy na rzecz jak najszybszego znalezienia wyjścia z zaistniałej sytuacji;
4. potwierdza swe zobowiązanie do zmiany rozporządzenia nr 1049/2001, które powinno w ogólnym ujęciu poszerzyć i usprawnić dostęp obywateli europejskich do dokumentów UE i informacji o niej;
5. domaga się, aby zmieniony tekst, jako absolutne minimum, i zgodnie z wymogami Traktatu jednoznacznie rozszerzał zakres stosowania rozporządzenia na wszystkie instytucje UE, biura i agencje; poprawiał przejrzystość ustawodawstwa, tak aby jakiekolwiek zastosowanie odstępstwa w ramach procedury ustawodawczej stanowiło wyraźnie uzasadniony wyjątek od stosowania ogólnej zasady przejrzystości ustawodawstwa, zaś jakakolwiek odmowa dostępu do dokumentów nie powinna wykraczać poza konkretne słowa, które mogą zostać zgodnie z prawem utrzymane w tajemnicy przed opinią publiczną w ramach wyjątku prawnego; nie zwierał wyjątków dotyczących opinii służb prawnych wydawanych w procesie decyzyjnym; zapewniał dostęp do dokumentów związanych z negocjacjami i porozumieniami międzynarodowymi; wyjaśniał związek między przejrzystością a ochroną danych; uwzględniał konwencję z Aarhus; w oparciu o aktualną definicję jeszcze bardziej rozwinął i rozszerzył definicję dokumentu, a także nie wprowadzał jakichkolwiek wyłączeń grupowych; podawał skład delegacji w dokumentach roboczych Rady w celu zapewnienia odpowiedzialności demokratycznej, a także gwarantował przejrzystość finansową w odniesieniu do unijnych środków finansowych;
6. wzywa Komisję do pełnego zaangażowania się na szczeblu politycznym i technicznym w dostosowanie rozporządzenia nr 1049/2001 do postanowień Traktatu z Lizbony;
7. wzywa Radę do niezwłocznego wznowienia dyskusji w sprawie rozporządzenia nr 1049/2001 w celu przyjęcia swego stanowiska w pierwszym czytaniu i kontynuowania negocjacji;
8. domaga się rozwinięcia aktualnie obowiązujących zasad regulujących dostęp do dokumentów w prawdziwy unijny akt o swobodnym dostępie do informacji;
9. zobowiązuje się do dokonania przeglądu swych wewnętrznych zasad i praktyk mających na celu poprawę przejrzystości i otwartości swych procedur oraz prowadzonych przezeń prac, a także zwraca się do właściwych organów o przygotowanie i przyjęcie wniosków w tej sprawie przed wyborami, w oparciu o wielokrotne wnioski PE w tej sprawie[3];
10. zobowiązuje swego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.
- [1] Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0500.
- [2] Patrz ust. 18 rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie stanu praw podstawowych w Unii Europejskiej (2010-2011).
- [3] Rezolucje Parlamentu Europejskiego z dnia 14 września 2011 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów (art. 104 ust. 7) na lata 2009-2010 oraz z dnia 14 stycznia 2009 r. w sprawie publicznego dostępu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji (wdrożenie rozporządzenia (WE) nr 1049/2001).