ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τη δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων στην ΟΝΕ
10.6.2013 - (2013/2672(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 110, παράγραφος 2, του Κανονισμού
Derk Jan Eppink εξ ονόματος της Ομάδας ECR
B7‑0272/2013
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων στην ΟΝΕ
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τις ανακοινώσεις της Επιτροπής με τίτλο « Εκ των προτέρων συντονισμός των σχεδίων για μείζονες μεταρρυθμίσεις οικονομικής πολιτικής (COM (2013) 166) και «Θέσπιση Μέσου Σύγκλισης και Ανταγωνιστικότητας» (COM (2013) 165),
– έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη Σταθερότητα, το Συντονισμό, και τη Διακυβέρνηση στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση της 2ας Μαρτίου 2012, εφεξής αποκαλούμενη το «Δημοσιονομικό Σύμφωνο»,
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 13 και 14 Δεκεμβρίου 2012,
– έχοντας υπόψη το προσχέδιο της Επιτροπής για μια βαθειά και ουσιαστική, οικονομική και νομισματική Ένωση της 28ης Νοεμβρίου 2012,
– έχοντας υπόψη την έκθεση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, με τίτλο «Προς μια ουσιαστική οικονομική και νομισματική Ένωση» της 5ης Δεκεμβρίου 2013,
– έχοντας υπόψη τους κανονισμούς (EΕ) αριθ. 1176/2011 και 1175/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Νοεμβρίου 2011, εφεξής αποκαλούμενοι η "δέσμη έξι μέτρων",
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (EΕ) αριθ. ... 2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με κοινές διατάξεις για την παρακολούθηση και αξιολόγηση των προσχεδίων του προϋπολογισμού και τη διασφάλιση της διόρθωσης του υπερβολικού ελλείμματος των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ και έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ.…../2013, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την ενίσχυση της οικονομικής και δημοσιονομικής εποπτείας των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ που αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες όσον αφορά τη δημοσιονομική τους σταθερότητα ή απειλούνται από αυτές, εφεξής αποκαλούμενοι η «δέσμη δύο μέτρων»,,
– έχοντας υπόψη τα άρθρα 5, 6 και 7 του πρωτοκόλλου σχετικά με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, το οποίο προσαρτάται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 110, παράγραφος 2, του Κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση θα πρέπει να περιλαμβάνει απαραιτήτως ένα αποδοτικό σύστημα θεσμικών ελέγχων και ισορροπιών ώστε να διασφαλίζεται μεγαλύτερη δημοκρατική νομιμότητα, λογοδοσία, διαφάνεια και υποστήριξη εκ μέρους των πολιτών·
B. λαμβάνοντας υπόψη ότι η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση θα πρέπει να διασφαλίζει μία μεγαλύτερη κοινοβουλευτική συμμετοχή τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο ΕΕ·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι χρειάζεται να αυξηθεί η δημοκρατική νομιμότητα όσον αφορά το σχέδιο της Επιτροπής για μια "βαθειά και ουσιαστική οικονομική και νομισματική Ένωση" όπως τονίζεται στο προσχέδιο με μεγαλύτερη συμμετοχή μέσω των κατάλληλων νομοθετικών διαδικασιών αφενός των εθνικών κοινοβουλίων, ειδικά εκείνων της ζώνης του ευρώ, και αφετέρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη συνεχιζόμενη νομοθετική διαδικασία καθώς και στη σύνταξη τυχόν μελλοντικών τροποποιήσεων στις Συνθήκες·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κρίση αποκάλυψε σημαντικά δημοκρατικά ελλείμματα στις οικονομικές και δημοσιονομικές πολιτικές, τομείς της ευρωπαϊκής πολιτικής που έχουν ιδιαίτερη σημασία για τους πολίτες· λαμβάνοντας υπόψη ότι ορισμένα κράτη μέλη βλέπουν τώρα ότι υπόκεινται σε πολιτικές λιτότητας τις οποίες τα κοινοβούλιά τους δεν θα είχαν ποτέ αποφασίσει από μόνα τους, ενώ άλλα κράτη μέλη βλέπουν ότι αναγκάζονται να χορηγήσουν υπέρογκα δάνεια ή εγγυήσεις προκειμένου να αποφευχθεί η διάλυση του ευρώ· λαμβάνοντας υπόψη ότι, λόγω των δευτερογενών επιπτώσεων των αποφάσεων των κρατών μελών σχετικά με την οικονομική και τη δημοσιονομική πολιτική στις οικονομίες άλλων κρατών μελών της ζώνης του ευρώ, τα εθνικά κοινοβούλιά τους στερούνται συνεπώς στην πραγματικότητα της δημοσιονομικής αυτονομίας τους·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι θα πρέπει να δοθεί η δέουσα προσοχή στις αμοιβαίες δευτερογενείς επιπτώσεις της ΟΝΕ και στα κράτη μέλη που δεν ανήκουν στη ζώνη του ευρώ.
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, κατά τη μετάβαση προς μια γνήσια ΟΝΕ, θα πρέπει γίνει σεβαστή η βούληση των κρατών μελών με δικαίωμα απαλλαγής από την υποχρέωση υιοθέτησης του ευρώ να διατηρήσουν το εθνικό τους νόμισμα·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ένωση και οι εθνικοί φορείς χάραξης πολιτικής, καθώς και οι κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι, πρέπει να επεξηγούν διαρκώς στους πολίτες τους τα οφέλη και τα πιθανά μειονεκτήματα του ενιαίου νομίσματος, περιλαμβανομένου του κόστους και των κινδύνων που συνδέονται με τη διάλυση της ζώνης του ευρώ·
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι τα θεσμικά όργανα της Ένωσης και οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των κρατών μελών γενικά και των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ ειδικότερα κρατούν το κλειδί της συνεργασίας με αξιόπιστο τρόπο για την αναγκαία αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, εξασφαλίζοντας μεγαλύτερη διαφάνεια και δημοκρατική νομιμότητα, καθώς και ευρύτερη κοινοβουλευτική συμμετοχή, στο πλαίσιο των προτεινόμενων από την Επιτροπή αποφάσεων πολιτικής·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, για τον μετριασμό της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης και σε απάντηση στις διαρθρωτικές αδυναμίες στην αρχιτεκτονική της οικονομικής και νομισματικής ένωσης, οι κυβερνήσεις των κρατών μελών και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα έλαβαν ένα ευρύ φάσμα μέτρων για τη διασφάλιση της δημοσιονομικής σταθερότητας και τη βελτίωση της οικονομικής διακυβέρνησης·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι μέρος αυτών των προσπαθειών αφορά μόνο τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ, όπως ορισμένοι συγκεκριμένοι κανόνες που αφορούν δημοσιονομικές κυρώσεις στη δέσμη έξι μέτρων, η δημιουργία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και η δέσμη δύο μέτρων· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ μαζί με έξι κράτη μέλη εκτός της ζώνης του ευρώ θέσπισαν το σύμφωνο για το ευρώ+, και τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ μαζί με οκτώ κράτη μέλη εκτός της ζώνης του ευρώ σύναψαν τη Συνθήκη για τη σταθερότητα, τον συντονισμό και τη διακυβέρνηση στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση· λαμβάνοντας υπόψη ότι δύο κράτη μέλη έχουν ρήτρες εξαίρεσης από τη θέσπιση του ευρώ·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το άρθρο 123 της ΣΛΕΕ απαγορεύει τη χρηματοδότηση των κυβερνήσεων με νομισματικά μέσα· λαμβάνοντας υπόψη ότι δεν υπάρχει καμία δημόσια υποστήριξη για τη θέσπιση ενός επίσημου συστήματος δημοσιονομικών μεταφορών εντός της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης·
1. επαναβεβαιώνει ότι η διακυβέρνηση της ΟΝΕ δεν πρέπει να παραβιάζει τα δικαιώματα των εθνικών κοινοβουλίων και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ειδικότερα στις περιπτώσεις που εξετάζεται το ενδεχόμενο μεταβίβασης κυριαρχικών δικαιωμάτων· υπογραμμίζει ότι η τήρηση των αρχών της νομιμότητας και της λογοδοσίας προϋποθέτει δημοκρατικές αποφάσεις, διασφαλιζόμενες σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο από τα εθνικά κοινοβούλια και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αντιστοίχως· για την αύξηση της δημοκρατικής νομιμότητας, ενθαρρύνει τη χρήση δημοψηφισμάτων στα κράτη μέλη όπου αυτό επιτρέπεται από τις συνταγματικές διατάξεις·
2. λαμβάνει υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο "Εκ των προτέρων συντονισμός των σχεδίων για μείζονες μεταρρυθμίσεις οικονομικής πολιτικής" (COM (2013) 166)· εκφράζει λύπη για το γεγονός ότι η Επιτροπή προβλέπει μόνο μια πολύ περιορισμένη κοινοβουλευτική λογοδοσία για τις ληφθείσες αποφάσεις· ζητεί ένα επιμελή σχεδιασμό της διαδικασίας σύμφωνα με την οποία η Επιτροπή θα παρουσιάζει τη γνώμη της για σημαντικές μεταρρυθμίσεις οικονομικής πολιτικής στο κοινοβούλιο του σχετικού κράτους μέλους κατόπιν αιτήματός του και θα αιτιολογεί όλες τις συστάσεις της για προσαρμογές των προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων ενώπιον του κοινοβουλίου του σχετικού κράτους μέλους το οποίο αποφασίζει με απλή πλειοψηφία σχετικά με την έγκριση ή την απόρριψη της εν λόγω γνώμης·
3. λαμβάνει υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής με τίτλο "Θέσπιση Μέσου Σύγκλισης και Ανταγωνιστικότητας" (COM (2013) 165) ως μέσον για την διεύρυνση της κυριότητας και της αποτελεσματικότητας της οικονομικής πολιτικής· υπογραμμίζει ότι η συμμετοχή σε οιοδήποτε μέσον τέτοιου είδους θα πρέπει να γίνεται σε αυστηρά εθελούσια βάση, τόσο για τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ όσο και για εκείνα που δεν ανήκουν στη ζώνη του ευρώ· εισηγείται το Άρθρο 352 της ΣΛΕΕ ως νομική βάση για οιονδήποτε μηχανισμό δημοσιονομικής στήριξης για οιοδήποτε μέσον τέτοιου είδους·
4. καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει κατάλογο των μελλοντικών θεσμικών εξελίξεων τις οποίες θεωρεί αναγκαίες στους επόμενους δώδεκα μήνες προκειμένου να δημιουργηθεί μια ισχυρότερη αρχιτεκτονική της ΟΝΕ, και να ενημερώσει σχετικά τα νομοθετικά σώματα χωρίς καθυστέρηση ώστε να εξασφαλίζεται το διευρυμένο δικαίωμα ενδελεχούς ελέγχου των εθνικών κοινοβουλίων όσον αφορά τη συμμόρφωση αυτών των προτάσεων με τις αρχές της επικουρικότητας και αναλογικότητας·
5. υπογραμμίζει ότι η εφαρμογή ήδη εγκριθέντων μέτρων πρέπει να προηγείται έναντι οιασδήποτε νέας πρότασης· προτρέπει την Επιτροπή να αιτιολογήσει με μια ανεξάρτητη εξωτερική εκτίμηση των επιπτώσεων την προστιθέμενη αξία οιασδήποτε νέας πρότασης στον τομέα της οικονομικής διακυβέρνησης, ειδικότερα στις περιπτώσεις που εξετάζεται το ενδεχόμενο μεταβίβασης κυριαρχικών δικαιωμάτων·
6. σημειώνει ότι το Eurogroup των Υπουργών Οικονομικών έχει γίνει λιγότερο αποτελεσματικό ως φόρουμ για τον συντονισμό της οικονομικής πολιτικής αφού οι μέθοδοι εργασίας του έχουν τυποποιηθεί με την απόκτηση μόνιμης γραμματείας και με προεδρία καθορισμένου χρόνου· συνεπώς αντιτίθεται στην περεταίρω τυποποίηση συμπεριλαμβανομένης της πρότασης για τη δημιουργία ενός μόνιμου πλήρους απασχόλησης προέδρου για το Eurogroup·
7. θεωρεί ότι η ΕΕ και η ΟΝΕ δεν μπορούν να είναι δημοκρατικά βιώσιμες χωρίς μια αποκέντρωση εξουσιών προς τα εθνικά κοινοβούλια· πέραν του υφιστάμενου συστήματος "κίτρινης κάρτας" εισηγείται ένα σύστημα "κόκκινης κάρτας " με το οποίο τα εθνικά κοινοβούλια θα αναγκάζουν την Επιτροπή να αποσύρει ανεπιθύμητες νομοθετικές προτάσεις·
8. επιδοκιμάζει την εν εξελίξει δημιουργία ενός ενιαίου εποπτικού μηχανισμού που θα καλύπτει την ζώνη του ευρώ και θα είναι ανοικτός σε όλα τα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ· θεωρεί ότι, για την υπέρβαση των διαρθρωτικών ελλείψεων που είναι εγγενείς στην οικονομική και νομισματική ένωση και την εξάλειψη του διάχυτου ηθικού κινδύνου, η προτεινόμενη «τραπεζική ένωση» πρέπει να στηριχτεί στην προηγούμενη μεταρρύθμιση του τομέα χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών της Ένωσης, περιλαμβανομένης της δημιουργίας των ΕΑΤ, ΕΑΚΑΑ, ΕΑΑΕΣ, και του ΕΣΣΚ καθώς και της ενισχυμένης οικονομικής διακυβέρνησης, ιδίως στη ζώνη του ευρώ, και του νέου δημοσιονομικού πλαισίου του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, προκειμένου να διασφαλιστεί μεγαλύτερη αντοχή και ανταγωνιστικότητα του τραπεζικού τομέα της Ένωσης, μεγαλύτερη εμπιστοσύνη σε αυτόν, και ενισχυμένα αποθεματικά κεφάλαια ώστε να μην χρειαστεί στο μέλλον οι δημόσιοι προϋπολογισμοί των κρατών μελών να επιβαρύνονται με το κόστος της διάσωσης των τραπεζών·
9. θεωρεί ότι εάν ένα κράτος μέλος που έχει νόμισμα το ευρώ δεν επιθυμεί να εγκαταλείψει την εθνική του κυριαρχία στον δημοσιονομικό τομέα, θα πρέπει να του προσφέρεται η δυνατότητα εξόδου από τη ζώνη του ευρώ· καλεί την Επιτροπή και το Eurogroup – ενεργώντας σε συνεργασία με την ΕΚΤ– να συνδράμουν προς αυτή την κατεύθυνση τα σχετικά κράτη μέλη με πρακτικά βήματα που θα καταστήσουν μία αποχώρηση από την ζώνη του ευρώ εφικτή και όσο το δυνατόν πιο ομαλή·
10. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή.