PROJEKT REZOLUCJI w sprawie demokratycznego podejmowania decyzji w unii gospodarczej i walutowej
10.6.2013 - (2013/2672(RSP))
zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu
Derk Jan Eppink w imieniu grupy ECR
B7‑0272/2013
Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie demokratycznego podejmowania decyzji w unii gospodarczej i walutowej
Parlament Europejski,
– uwzględniając komunikaty Komisji zatytułowane „Koordynacja ex ante planów zasadniczych reform polityki gospodarczej” (COM(2013)166) oraz „Wprowadzenie instrumentu na rzecz konwergencji i konkurencyjności” (COM(2013)165),
– uwzględniając Traktat o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w unii gospodarczej i walutowej z dnia 2 marca 2012 r. zwany dalej „paktem fiskalnym”,
– uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 13 i 14 grudnia 2012 r.,
– uwzględniając plan działania Komisji na rzecz pogłębionej i rzeczywistej unii gospodarczej i walutowej z dnia 28 listopada 2012 r.,
– uwzględniając sprawozdanie przewodniczącego Rady Europejskiej z dnia 5 grudnia 2013 r. zatytułowane „W kierunku faktycznej unii gospodarczej i walutowej”,
– uwzględniając rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1176/2011 i 1175/2011 z dnia 16 listopada 2011 r., zwane dalej „sześciopakiem”,
– uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr .../2013 w sprawie wspólnych przepisów dotyczących monitorowania i oceny projektów planów budżetowych oraz zapewnienia korekty nadmiernego deficytu w państwach członkowskich należących do strefy euro oraz uwzględniając rozporządzenie (UE) nr .../2013 w sprawie wzmocnienia nadzoru gospodarczego i budżetowego nad państwami członkowskimi należącymi do strefy euro dotkniętymi lub zagrożonymi poważnymi trudnościami w odniesieniu do ich stabilności finansowej, zwane dalej „dwupakiem”,
– uwzględniając art. 5, 6 i 7 Protokołu w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
– uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że ściślejsza integracja europejska powinna koniecznie obejmować skuteczne instytucjonalne mechanizmy gwarantujące zachowanie równowagi, by zapewnić silniejszą legitymację demokratyczną, odpowiedzialność, przejrzystość i poparcie obywateli;
B. mając na uwadze, że ściślejsza integracja europejska powinna przewidywać większe zaangażowanie parlamentarne zarówno na szczeblu krajowym, jak i unijnym;
C. mając na uwadze potrzebę wzmocnienia legitymacji demokratycznej odnoszącej się do zawartego w planie działania Komisji projektu „pogłębionej i rzeczywistej unii gospodarczej i walutowej” poprzez ścisłe zaangażowanie – przy pomocy stosownej procedury prawnej – zarówno parlamentów krajowych, a zwłaszcza parlamentów państw należących do strefy euro, jak i Parlamentu Europejskiego w trwający proces legislacyjny oraz opracowywanie wszelkich przyszłych zmian w traktatach;
D. mając na uwadze, że kryzys ujawnił znaczny deficyt demokracji w polityce gospodarczej i finansowej, które to obszary są dla obywateli szczególnie istotne; mając na uwadze, że niektóre państwa członkowskie muszą obecnie prowadzić politykę oszczędnościową, na którą poszczególne parlamenty nigdy nie wyraziłyby zgody, natomiast inne państwa członkowskie są zmuszone udzielać pokaźnych pożyczek lub gwarancji, aby nie dopuścić do rozpadu strefy euro; mając na uwadze, że z powodu skutków ubocznych krajowych decyzji dotyczących polityki gospodarczej i finansowej dla gospodarek pozostałych państw członkowskich strefy euro ich parlamenty krajowe zostały skutecznie pozbawione autonomii budżetowej;
E. mając na uwadze, że należy poświęcić odpowiednią uwagę skutkom ubocznym wspólnym dla unii gospodarczej i walutowej oraz państw nienależących do strefy euro;
F. mając na uwadze, że postępy w kierunku pogłębionej i rzeczywistej UGW powinny respektować wolę państw członkowskich, które mają możliwość niewprowadzania euro, aby zachować własne waluty narodowe;
G. mając na uwadze, że parlamentarzyści i decydenci na szczeblu unijnym i krajowym powinni stale wyjaśniać swoim obywatelom korzyści i ewentualne straty wynikające z jednej waluty, w tym koszty i zagrożenia wynikające z rozpadu strefy euro;
H. mając na uwadze, że instytucje Unii oraz szefowie państw i rządów państw członkowskich, a w szczególności państw członkowskich należących do strefy euro, odgrywają kluczową rolę w wiarygodnych działaniach na rzecz tak potrzebnego przywrócenia zaufania poprzez zapewnienie większej przejrzystości i legitymacji demokratycznej oraz parlamentarnego zaangażowania w decyzje polityczne proponowane w ramach planu działania Komisji;
I. mając na uwadze, że dla zahamowania kryzysu gospodarczego i finansowego i w odpowiedzi na strukturalne braki w konstrukcji unii gospodarczej i walutowej rządy krajowe i instytucje europejskie podjęły szeroki zakres środków w celu zapewnienia stabilności finansowej i poprawy zarządzania gospodarczego;
J. mając na uwadze, że część tych wysiłków, np. niektóre specjalne przepisy dotyczące sankcji finansowych zawarte w sześciopaku, utworzenie Europejskiego Mechanizmu Stabilności czy dwupak, dotyczy tylko państw członkowskich strefy euro; mając na uwadze, że strefa euro i sześć państw członkowskich niebędących w strefie euro przyjęły pakt euro plus, zaś państwa członkowskie strefy euro i osiem państw członkowskich niebędących w strefie euro zawarły Traktat o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w unii gospodarczej i walutowej; mając na uwadze, że dwa państwa członkowskie mają możliwość skorzystania z klauzuli opt-out odnośnie do wprowadzenia euro;
K. mając na uwadze, że art. 123 TFUE zakazuje finansowania rządów ze środków banku centralnego; mając na uwadze brak publicznego poparcia dla ustanowienia formalnego systemu transferów fiskalnych w ramach unii gospodarczej i walutowej;
1. ponownie stwierdza, że zarządzanie w UGW nie może naruszać prerogatyw Parlamentu Europejskiego i parlamentów państw członkowskich, szczególnie wówczas, gdy planowane jest przekazanie suwerenności; podkreśla, że właściwa legitymacja i odpowiedzialność wymagają podejmowania demokratycznych decyzji i muszą zostać zapewnione na właściwym szczeblu krajowym i unijnym – odpowiednio – przez parlamenty państw członkowskich i Parlament Europejski; w celu wzmocnienia legitymacji demokratycznej zachęca do przeprowadzania referendów w państwach członkowskich, jeśli pozwalają na to przepisy konstytucyjne;
2. przyjmuje do wiadomości komunikat Komisji zatytułowany „Koordynacja ex ante planów zasadniczych reform polityki gospodarczej” (COM (2013) 166); wyraża ubolewanie, że Komisja przewiduje jedynie bardzo ograniczony udział parlamentów w podejmowaniu decyzji; wzywa do starannego opracowania procedury, zgodnie z którą Komisja na wniosek parlamentu danego państwa członkowskiego powinna przedstawić mu swoją opinię w sprawie głównych reform gospodarczych oraz uzasadnić wszelkie zalecenia zmian proponowanych reform, zanim parlament danego państwa członkowskiego przyjmie lub odrzuci tę opinię zwykłą większością głosów;
3. przyjmuje do wiadomości komunikat Komisji zatytułowany „Wprowadzenie instrumentu na rzecz konwergencji i konkurencyjności” (COM(2013)165) jako środek zwiększania odpowiedzialności za politykę gospodarczą oraz jej skuteczności; podkreśla, że stosowanie takiego instrumentu powinno opierać się na zasadzie ścisłej dobrowolności zarówno dla państw strefy euro, jak i państw członkowskich, które do niej nie należą; wskazuje art. 352 TFUE jako podstawę prawną wszelkich mechanizmów wsparcia finansowego na rzecz takich instrumentów;
4. wzywa Komisję do sporządzenia listy przyszłych zmian instytucjonalnych, które uznaje za konieczne w najbliższych dwunastu miesiącach, w celu stworzenia silniejszej struktury UGW, a także do natychmiastowego poinformowania o nich ustawodawców, by zapewnić parlamentom krajowym większe prawo kontroli zgodności tych propozycji z zasadami pomocniczości i proporcjonalności;
5. podkreśla, że realizowanie już zatwierdzonych działań musi mieć pierwszeństwo względem nowych propozycji; wzywa Komisję do uzasadnienia wartości dodanej każdej nowej propozycji z zakresu zarządzania gospodarczego w ramach niezależnej zewnętrznej oceny skutków, szczególnie wówczas, gdy planowane jest przekazanie suwerenności;
6. zauważa, że Eurogrupa – czyli ministrowie finansów – jako forum koordynowania polityki gospodarczej wraz z ustanowieniem stałego sekretariatu oraz kadencji przewodniczącego stała się mniej skuteczna; w związku z tym wyraża sprzeciw wobec dalszej formalizacji, w tym wobec wniosku dotyczącego utworzenia stałego, pełnoetatowego stanowiska przewodniczącego Eurogrupy;
7. uważa, że bez decentralizacji władzy w kierunku parlamentów krajowych UE i UGW nie mogą zapewnić zrównoważonej demokracji; ponadto proponuje wprowadzenie – obok istniejącego systemu „żółtej kartki” systemu „czerwonej kartki”, aby parlamenty krajowe mogły zmusić Komisję Europejską do wycofania niepożądanych wniosków ustawodawczych;
8. z zadowoleniem przyjmuje trwający obecnie proces tworzenia jednolitego mechanizmu nadzorczego obejmującego strefę euro, otwartego również dla wszystkich pozostałych państw członkowskich UE; uważa, że w celu wyeliminowania braków strukturalnych w unii gospodarczej i walutowej oraz w celu skutecznego ograniczenia pokusy nadużyć, proponowana „unia bankowa” powinna opierać się na wcześniejszej reformie sektora usług finansowych Unii, obejmującej utworzenie EUNB, EUNGiPW, EUNUiPPE i ERRS, a także czerpać z umocnionego zarządzania gospodarczego, w szczególności w strefie euro, oraz z nowych ram budżetowych europejskiego semestru, w celu zapewnienia większej odporności i konkurencyjności sektora bankowego Unii, większego zaufania do tego sektora, większych rezerw kapitałowych, aby zapobiec konieczności ponoszenia w przyszłości przez budżet publiczny państw członkowskich kosztów dofinansowania banków;
9. uważa, że w przypadku gdy państwo członkowskie, którego walutą jest euro, nie chce dalej rezygnować ze swojej suwerenności budżetowej, powinno mieć możliwość wystąpienia ze strefy euro; zachęca Komisję i Eurogrupę, działając w porozumieniu z EBC, do udzielenia w takim przypadku danemu państwu członkowskiemu pomocy w zakresie praktycznych kroków, które należy poczynić w celu wystąpienia ze strefy euro w sposób racjonalny i jak najbardziej sprawny.
10. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.