ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με την ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας για την επιβολή του νόμου στην ΕΕ: η εφαρμογή της απόφασης του Prüm και το ευρωπαϊκό πρότυπο ανταλλαγής πληροφοριών (EIXM)
1.10.2013 - (2013/2586(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 115 παράγραφος 5 του Κανονισμού
Juan Fernando López Aguilar εξ ονόματος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων
B7‑0433/2013
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας για την επιβολή του νόμου στην ΕΕ: η εφαρμογή της απόφασης του Prüm και το ευρωπαϊκό πρότυπο ανταλλαγής πληροφοριών (EIXM)
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 7ης Δεκεμβρίου 2012 σχετικά με την ενίσχυση της συνεργασίας για την επιβολή του νόμου στην ΕΕ: το ευρωπαϊκό πρότυπο ανταλλαγής πληροφοριών (EIXM) (COM(2012)0735),
– έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής της 7ης Δεκεμβρίου 2012 σχετικά με την εφαρμογή της απόφασης του Συμβουλίου 2008/615/ΔΕΥ της 23ης Ιουνίου 2008 για την αναβάθμιση της διασυνοριακής συνεργασίας, ιδίως όσον αφορά την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του διασυνοριακού εγκλήματος (απόφαση «Prüm») (COM(2012)0732),
– έχοντας υπόψη το Πρόγραμμα της Στοκχόλμης, τη Στρατηγική Εσωτερικής Ασφάλειας και τη στρατηγική διαχείρισης των πληροφοριών για την εσωτερική ασφάλεια της ΕΕ,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 22ας Μαΐου 2012 σχετικά με τη Στρατηγική Εσωτερικής Ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης[1],
– έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ειδικότερα δε το άρθρο 87,
– έχοντας υπόψη την ερώτηση προς την Επιτροπή σχετικά με την ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας για την επιβολή του νόμου στην ΕΕ: η εφαρμογή της απόφασης του Prüm και το ευρωπαϊκό πρότυπο ανταλλαγής πληροφοριών (EIXM) (O-000067/2013 – B7‑0501/2013),
– έχοντας υπόψη το άρθρο 115 παράγραφος 5 και το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι το πρόγραμμα της Στοκχόλμης αναγνώρισε την ανάγκη για περισσότερη συνοχή και ενοποίηση στην εκτεταμένη δέσμη εργαλείων για συλλογή, επεξεργασία και κοινοχρησία πληροφοριών μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου στην ΕΕ, ούτως ώστε να ενισχυθεί η ασφάλεια των πολιτών της ΕΕ·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι στη Στρατηγική Εσωτερικής Ασφάλειας ζητείται η εκπόνηση ενός σφαιρικού προτύπου για την ανταλλαγή πληροφοριών·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με εγκληματικές δραστηριότητες διασυνοριακά αποτελεί τη βάση για τη συνεργασία μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου στην ΕΕ και έχει ιδιαίτερη σημασία σε μια περιοχή χωρίς εσωτερικούς ελέγχους στα σύνορα· ότι η διασυνοριακή εγκληματικότητα γνωρίζει αύξηση στην ΕΕ, τονίζοντας, ως εκ τούτου, ακόμη περισσότερο την ανάγκη για αποτελεσματική και ασφαλή ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με την επιβολή του νόμου με σεβασμό της προστασίας των δεδομένων και των θεμελιωδών δικαιωμάτων·
1. παρατηρεί ότι οι ανακοινώσεις κάνουν απολογισμό των διάφορων υφιστάμενων μηχανισμών, διαύλων και εργαλείων για την διασυνοριακή ανταλλαγή πληροφοριών σε θέματα επιβολής του νόμου στην ΕΕ· πιστεύει ότι το υφιστάμενο «τοπίο» των διάφορων μηχανισμών, διαύλων και εργαλείων είναι περίπλοκο και διεσπαρμένο, οδηγώντας σε αναποτελεσματική χρήση των μηχανισμών και ανεπαρκή δημοκρατική εποπτεία σε επίπεδο ΕΕ, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις οδηγεί επίσης σε «σταδιακή διόγκωση λειτουργιών και πρόσβασης»·
2. καλεί την Επιτροπή να προβεί σε χαρτογράφηση της ενωσιακής και των εθνικών νομοθεσιών, συμπεριλαμβανομένων των (διμερών) διεθνών συμφωνιών, που διέπουν τη διασυνοριακή ανταλλαγή πληροφοριών στον τομέα της επιβολής του νόμου· συμφωνεί με την Επιτροπή ότι απαιτούνται πιο ουσιαστικές στατιστικές για τη μέτρηση της πραγματικής αξίας των μηχανισμών και ζητεί ανεξάρτητη, εξωτερική αξιολόγηση των υφιστάμενων μηχανισμών για την ανταλλαγή πληροφοριών εντός της ΕΕ στον τομέα της επιβολής του νόμου, έτσι ώστε να εκτιμηθεί ο μετρήσιμος αντίκτυπός τους·
3. υποστηρίζει τις συστάσεις της Επιτροπής για εξορθολογισμό της χρήσης των υφιστάμενων μηχανισμών και διαύλων (όπως η καθιέρωση της χρήσης του διαύλου της Europol και η δημιουργία εθνικών ολοκληρωμένων Σημείων Μιας Στάσης) και για βελτίωση της κατάρτισης και της ευαισθητοποίησης στον τομέα της διασυνοριακής ανταλλαγής πληροφοριών· εκφράζει, ωστόσο, την απογοήτευσή του διότι η Επιτροπή δεν προσφέρει ένα πιο φιλόδοξο και προσανατολισμένο προς το μέλλον όραμα, όπως είχε ζητηθεί στο Πρόγραμμα της Στοκχόλμης και στην Στρατηγική Εσωτερικής Ασφάλειας, το οποίο θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο εκκίνησης για μια πολιτική συζήτηση σχετικά με τη διαμόρφωση και τη βελτιστοποίηση της κοινοχρησίας δεδομένων για την επιβολή του νόμου στην ΕΕ, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα υψηλό επίπεδο προστασίας των δεδομένων και της ιδιωτικής ζωής· παροτρύνει θερμά την Επιτροπή να παρουσιάσει ένα τέτοιο όραμα, θεσπίζοντας ένα κατάλληλα προσαρμοσμένο πλαίσιο για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με την επιβολή του νόμου στην ΕΕ, το οποίο θα βασίζεται σε αρχές όπως η αναγκαιότητα, η ποιότητα, η αναλογικότητα, η αποτελεσματικότητα και η υποχρέωση λογοδοσίας και θα περιλαμβάνει σωστή εκτίμηση της αρχής της διαθεσιμότητας και της έννοιας της διασταύρωσης στοιχείων·
4. καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει τη δυνατότητα αυτοματοποίησης των χειροκίνητων διαδικασιών ενεργοποίησης των υφισταμένων μέσων, ώστε να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα, κατά τα πρότυπα της μελέτης που πραγματοποιήθηκε σε μερικά κράτη μέλη στο πλαίσιο της DAPIX (Ομάδας Εργασίας για την Ανταλλαγή Πληροφοριών και την Προστασία των Δεδομένων), και να εξετάσει τη δυνατότητα καθιέρωσης ενός ενιαίου υποδείγματος ανταλλαγής πληροφοριών με σκοπό την επιτάχυνση της διεκπεραίωσης των θετικών αιτήσεων·
5. επισημαίνει ότι η ύπαρξη διαφορετικών μηχανισμών για την διασυνοριακή ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με την επιβολή του νόμου, συμπεριλαμβανομένης της παροχής διασυνοριακής πρόσβασης σε εθνικές βάσεις δεδομένων, οδηγεί σε αποσπασματικό και ασαφές καθεστώς προστασίας δεδομένων, το οποίο συχνά βασίζεται στον χαμηλότερο κοινό παρονομαστή και ακολουθεί μια αποσπασματική προσέγγιση· ως προς το θέμα αυτό, επαναλαμβάνει τη θέση του ότι η προταθείσα οδηγία περί προστασίας δεδομένων πρέπει να εγκριθεί το ταχύτερο δυνατό·
6. ζητεί από την Επιτροπή, με σκοπό την ενίσχυση και βελτίωση του συστήματος ανταλλαγής πληροφοριών, να προωθήσει μέτρα για την εδραίωση ενός συστήματος αποτελεσματικού και ταυτόχρονα ικανού να εγγυηθεί την προστασία των δεδομένων, κατά τα οριζόμενα στην γνωμοδότηση του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων (ΕΕΠΔ), με πλαίσιο αναφοράς την πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την Europol και την κατάργηση της απόφασης 2009/371/ΔΕΥ·
7. επισημαίνει ότι, για μια συνεχώς αυξανόμενη ομάδα κρατών μελών, η απόφαση του Prüm έχει αναδειχθεί σε καθιερωμένο εργαλείο για τη διασυνοριακή αστυνομική συνεργασία και διερεύνηση εγκλημάτων· εκφράζει την απογοήτευσή του για τις μεγάλες καθυστερήσεις στην εφαρμογή της απόφασης του Prüm σε ορισμένα κράτη μέλη· συμφωνεί με την Επιτροπή ότι δεν θα πρέπει να εξεταστεί η περαιτέρω ανάπτυξη του μηχανισμού πριν επιτευχθεί η πλήρης εφαρμογή του· καλεί τα οικεία κράτη μέλη να εφαρμόσουν πλήρως και σωστά την απόφαση του Prüm, ούτως ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό·
8. επισημαίνει ότι η απόφαση του Prüm εγκρίθηκε βάσει του πρώην τρίτου πυλώνα και ότι η υλοποίησή της στερείται της δέουσας δημοκρατικής εποπτείας και του ελέγχου από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο· καλεί την Επιτροπή να διατυπώσει χωρίς καθυστέρηση προτάσεις ούτως ώστε να ενσωματωθούν στο νομικό πλαίσιο της Συνθήκης της Λισαβόνας οι υφιστάμενοι μηχανισμοί διασυνοριακής συνεργασίας που είχαν εγκριθεί στο πλαίσιο του πρώην τρίτου πυλώνα, όπως η απόφαση Prüm και η Σουηδική πρωτοβουλία·
9. υπενθυμίζει ότι μια ευρωπαϊκή αστυνομική κατάρτιση συμβάλλει στη βελτίωση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ αστυνομιών και, με τον τρόπο ακριβώς αυτό, βελτιώνει την ανταλλαγή πληροφοριών και τη διασυνοριακή συνεργασία, και ότι, ως εκ τούτου, πρέπει να διαφυλαχθεί και να ενισχυθεί·
10. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή και στα κοινοβούλια των κρατών μελών.
- [1] ΕΕ C 264 E της 13.9.2013, σ. 1.