ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με το αποτέλεσμα της συνόδου κορυφής του Βίλνιους και τις μελλοντικές προοπτικές της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, ιδίως σε ό,τι αφορά την Ουκρανία
9.12.2013 - (2013/2983(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 110 παράγραφος 2 του Κανονισμού
Rebecca Harms, Werner Schulz, Tarja Cronberg, Raül Romeva i Rueda, Indrek Tarand εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B7-0557/2013
B7‑0559/2013
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με το αποτέλεσμα της συνόδου κορυφής του Βίλνιους και τις μελλοντικές προοπτικές της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης, ιδίως σε ό,τι αφορά την Ουκρανία
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 23ης Οκτωβρίου 2013 σχετικά με την "ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας: προς την ενίσχυση της εταιρικής σχέσης. Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τις εκθέσεις του 2012"[1],
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 12ης Σεπτεμβρίου 2013 σχετικά με την πίεση που ασκεί η Ρωσία στις χώρες της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης[2],
– έχοντας υπόψη την από 29 Νοεμβρίου 2013 κοινή δήλωση της συνόδου κορυφής με τίτλο "Ανατολική Εταιρική Σχέση: ο δρόμος προς τα μπρος",
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του σχετικά με την Ουκρανία, και ιδίως το ψήφισμά του του Νοεμβρίου 2012,
– έχοντας υπόψη τα ψηφίσματά του που περιέχουν τις συστάσεις του Κοινοβουλίου προς το Συμβούλιο, την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης σχετικά με τις διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία σύνδεσης ΕΕ - Αρμενίας[3], τη συμφωνία σύνδεσης ΕΕ - Αζερμπαϊτζάν[4], τη συμφωνία σύνδεσης ΕΕ - Μολδαβίας[5], τη συμφωνία σύνδεσης ΕΕ - Γεωργίας[6] και τη συμφωνία σύνδεσης ΕΕ - Ουκρανίας[7],
– έχοντας υπόψη τη Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας ΕΕ-Ουκρανίας που ετέθη σε ισχύ την 1η Μαρτίου 1998, καθώς και τη νέα Συμφωνία Σύνδεσης που μονογραφήθηκε στις 30 Μαρτίου 2012,
– έχοντας υπόψη τις κοινές δηλώσεις της Ύπατης Εκπροσώπου κυρίας Catherine Ashton και του αρμοδίου για τη Διεύρυνση και την Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας Επιτρόπου κ. Štefan Füle που καταδικάζουν την υπερβολική χρήση βίας από την αστυνομία στο Κίεβο για τη διάλυση των διαδηλωτών στις 30 Νοεμβρίου 2013,
– έχοντας υπόψη την Ατζέντα Σύνδεσης ΕΕ-Ουκρανίας, που αντικατέστησε το σχέδιο δράσης και εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Συνεργασίας ΕΕ-Ουκρανίας τον Ιούνιο 2009,
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής της 12ης Μαΐου 2010 με τίτλο "Απολογισμός της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας (ΕΠΓ)" (COM(2010)0207),
– έχοντας υπόψη την έκθεση προόδου σχετικά με την εφαρμογή της ευρωπαϊκής πολιτικής γειτονίας στην Ουκρανία, που δημοσιεύτηκε στις 14 Μαΐου 2012,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 110 παράγραφος 2 του κανονισμού του,
A. λαμβάνοντας υπόψη ότι η σύνοδος κορυφής του Βίλνιους σηματοδότησε ένα σημαντικό βήμα στη διεργασία της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης παρ΄όλο που τα αποτελέσματα ήταν κατώτερα των προσδοκιών·
B. λαμβάνοντας υπόψη ειδικότερα ότι η απόφαση της Αρμενίας να αποχωρήσει από τις διαπραγματεύσεις για τη Συμφωνία Σύνδεσης και η απόφαση της τελευταίας στιγμής της Ουκρανίας να αναστείλει την ετοιμασία της υπογραφής της Συμφωνίας Σύνδεσης υπέσκαψαν τις προσπάθειες και υπονόμευσαν το έργο των τελευταίων λίγων ετών προς την κατεύθυνση της εμβάθυνσης των διμερών σχέσεων και της ενίσχυσης της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τους τελευταίους λίγους μήνες τόσο η Αρμενία όσο και η Ουκρανία υφίσταντο εντεινόμενες πιέσεις εκ μέρους της Ρωσικής Ομοσπονδίας για να αναγκαστούν να προσχωρήσουν στην Ευρασιατική Τελωνειακή Ένωση·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, μετά την απόφαση της Ουκρανικής Κυβέρνησης να αναστείλει την υπογραφή της Συμφωνίας Σύνδεσης, πολλές χιλιάδες λαού κατέβηκαν αυθόρμητα στους δρόμους σε όλη τη χώρα υπέρ της ευρωπαϊκής επιλογής· ότι στο Κίεβο οι διαδηλωτές κατέλαβαν ειρηνικά την Πλατεία Ανεξαρτησίας για όσο διάστημα η Κυβέρνηση δεν αναθεωρεί την απόφασή της·
E. ότι στις 30 Νοεμβρίου 2013, τις πρωινές ώρες, κρανοφόροι των αστυνομικών δυνάμεων εφόδου επιτέθηκαν και διέλυσαν βιαίως τους διαδηλωτές, ψεκάζοντάς τους με δακρυγόνα και κτυπώντας τους βάναυσα με τα κλομπ· ότι αναφέρθηκαν πολλοί τραυματισμοί πολιτών, μεταξύ των οποίων και 40 δημοσιογράφων· ότι κάπου 20 άτομα ακόμη θεωρούνται αγνοούμενα·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι μετά τις συγκρούσεις η πρόταση δυσπιστίας που είχαν καταθέσει οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης κατά της Ουκρανικής Κυβέρνησης και που ετέθη σε ψηφοφορία στο Ουκρανικό Κοινοβούλιο στις 3 Δεκεμβρίου 2013, καταψηφίστηκε·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι τρεις πρώην πρόεδροι της Ουκρανίας και πολλοί πολιτικοί ηγέτες και ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών ζήτησαν τη σύσταση μιας "στρογγυλής τραπέζης" για να δρομολογηθεί ένας διάλογος μεταξύ των μερών, και να επιτευχθεί υπέρβαση της τρέχουσας πολιτικής κρίσης·
H. λαμβάνοντας υπόψη ότι τον Δεκέμβριο 2012 το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών έθεσε όρους για την υπογραφή της Συμφωνίας Σύνδεσης με την Ουκρανία· ότι κάποιοι από αυτούς τους όρους δεν εκπληρώθηκαν, ιδίως εκείνοι που αφορούν τον τερματισμό της επιλεκτικής δικαιοσύνης·
1. επικροτεί τη μονογράφηση των Συμφωνιών Σύνδεσης με Γεωργία και Μολδαβία στη σύνοδο κορυφής του Βίλνιους και αναμένει την υπογραφή τους σε εύθετο χρόνο, μόλις καλυφθούν όλες οι προϋποθέσεις· ζητεί από την Επιτροπή να παράσχει στις χώρες αυτές την αναγκαία τεχνική και οικονομική υποστήριξη ώστε να συνεχίσουν τις μεταρρυθμίσεις τόσο σε πολιτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο·
2. χαιρετίζει την εκ μέρους της Μολδαβίας εκπλήρωση όλων των όρων του "Οδικού Χάρτη για τις θεωρήσεις διαβατηρίων"· καλεί την Επιτροπής να συστήσει επ΄αυτού στο Συμβούλιο να υπογράψει τη Συμφωνία Απελευθέρωσης των Θεωρήσεων Διαβατηρίου σε εύθετο χρόνο·
3. τονίζει ότι η Ανατολική Εταιρική Σχέση δεν αποσκοπεί επ΄ουδενί στο να παραβλάψει τις διμερείς σχέσεις των χωρών αυτών με τη Ρωσική Ομοσπονδία κι ότι, αντιθέτως, αναμένεται να αναπτυχθούν συνέργιες που θα επιτρέπουν στις χώρες αυτές να αντλήσουν οφέλη από τους παραδοσιακούς πολιτικούς και οικονομικούς δεσμούς τους τόσο με την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και με τη Ρωσία·
4. καλεί τη Μόσχα σε αυτό το πλαίσιο να υιοθετήσει μια εποικοδομητική στάση και να αποφύγει τα αντίποινα και την αθέμιτη άσκηση πίεσης που αποσκοπούν στην υπονόμευση του κυριαρχικού δικαιώματος των γειτόνων της να καθορίσουν ελεύθερα το μέλλον τους· καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να ενώσουν τις φωνές τους απέναντι στη Ρωσία και να υποστηρίξουν τις ευρωπαϊκές προσδοκίες των χωρών της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης που επιλέγουν ελεύθερα να εμβαθύνουν τις σχέσεις τους με την ΕΕ· καλεί την ΕΕ σε αυτό το πλαίσιο να υποστηρίξει την Ουκρανία και κάθε άλλη χώρα της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης στον ΠΟΕ ή σε οποιοδήποτε άλλο διεθνή οργανισμό σε περίπτωση οποιασδήποτε τυχόν αντιπαράθεσης με τη Ρωσική Ομοσπονδία·
5. θεωρεί λυπηρή την απόφαση της Ουκρανικής Κυβέρνησης να αναστείλει τις ετοιμασίες για την υπογραφή της Συμφωνίας Σύνδεσης στο Βίλνιους· υπενθυμίζει ότι η ολοκλήρωση της ΕΕ απετέλεσε προτεραιότητα της παρούσας αλλά και των περασμένων Ουκρανικών κυβερνήσεων, ανεξάρτητα από τη σύνθεσή τους, κι ότι τις διαπραγματεύσεις διεξήγαγαν καλόπιστα διάφοροι πρωθυπουργοί που εκπροσωπούσαν διαφορετικές πολιτικές δυνάμεις, σε αρμονία με τις ευρωπαϊκές προσδοκίες της ουκρανικής κοινωνίας·
6. επισημαίνει ότι η πρόταση περί υπογραφής της Συμφωνίας Σύνδεσης ισχύει πάντα κι ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να την υπογράψει από τη στιγμή που θα πληρούνται οι προϋποθέσεις που καθορίστηκαν από το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών του Δεκεμβρίου 2012·
7. εκφράζει τη θερμή υποστήριξη, συμπάθεια και αλληλεγγύη του προς όλους εκείνους που έχουν κατέβει στους δρόμους στην Ουκρανία υπέρ της ευρωπαϊκής επιλογής και αναμένει ότι το Συμβούλιο και η Επιτροπή θα εκπληρώσουν τις υποσχέσεις τους και θα βοηθήσουν την Ουκρανία να ξεπεράσει αυτή τη βαθειά πολιτική και οικονομική κρίση·
8. καλεί την ΕΕ να αναλάβει ένα ενεργό κι εποικοδομητικό ρόλο στην επίλυση της κρίσης διευκολύνοντας τη συγκρότηση μιας "στρογγυλής τραπέζης" μεταξύ των πολιτικών κομμάτων, της κοινωνίας των πολιτών και των κυριότερων κοινωνικών παραγόντων και στην αποτροπή κάθε περαιτέρω κατασταλτικής ενέργειας εκ μέρους της αστυνομίας, και ζητεί την αποστολή μιας αντιπροσωπείας υψηλού επιπέδου προς το σκοπό αυτό·
9. εκτιμά πως, στο πλαίσιο ενός γνήσιου δημοκρατικού καθεστώτος, οι βασικές επιλογές που αφορούν το μέλλον μιας χώρας πρέπει να τίθενται σε δημοψήφισμα· πιστεύει πως το θέμα αυτό, κατά το σκέλος που αφορά τη Συμφωνία Σύνδεσης με την ΕΕ, θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο συνεννόησης μεταξύ των κομμάτων·
10. ζητά ειδικότερα από την Επιτροπή να συνεργαστεί με τις Ουκρανικές Αρχές για να βρει τρόπους αντιστάθμισης των επιπτώσεων από τα αντίποινα που εφαρμόζει η Μόσχα προκειμένου να αποτρέψει την υπογραφή της Συμφωνίας Σύνδεσης·
11. καταδικάζει έντονα τη βίαιη επίθεση των ειδικών δυνάμεων της ουκρανικής αστυνομίας κατά των διαδηλωτών και ζητεί την προσαγωγή των αυτουργών ενώπιον της δικαιοσύνης και την παραίτηση του Υπουργού Εσωτερικών· καλεί το Συμβούλιο σε αυτό το πλαίσιο να εξετάσει τη δυνατότητα επιβολής κυρώσεων κατά των αστυνομικών που ευθύνονται για αυτές τις ενέργειες·
12. εκτιμά πως η ολοκλήρωση μιας συμφωνίας για την κατάργηση των θεωρήσεων διαβατηρίου μεταξύ ΕΕ και Ουκρανίας αποτελεί την καλύτερη απάντηση στις εκκλήσεις της ουκρανικής κοινωνίας των πολιτών και των ουκρανών φοιτητών που τις τελευταίες λίγες ημέρες διαδήλωσαν στις πλατείες της χώρας υπέρ της ευρωπαϊκής επιλογής της Ουκρανίας· επισημαίνει ότι η συμφωνία αυτή θα εντείνει και θα διευκολύνει τις ανταλλαγές και τη διαπροσωπική επικοινωνία ανάμεσα στις κοινωνίες των πολιτών, βελτιώνοντας έτσι την αμοιβαία κατανόηση και προσφέροντας μιαν ευκαιρία στην ουκρανική κοινή γνώμη να εξοικειωθεί με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και τις ευρωπαϊκέ βέλτιστες πρακτικές σε όλα τα πεδία·
13. εκτιμά επίσης ότι έφτασε η ώρα να προσφέρουμε μια γνήσια ευρωπαϊκή προοπτική στις χώρες εκείνες της Ευρωπαϊκής Ανατολικής Σχέσης που επιθυμούν περισσότερο να προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις και να υιοθετήσουν και να μοιραστούν τις αξίες της ΕΕ·
14. επισημαίνει ότι η ευρωπαϊκή επικοινωνιακή στρατηγική στις χώρες-εταίρους εξακολουθεί να στερείται αποτελεσματικότητας· καλεί την Επιτροπή σε αυτό το πλαίσιο να εντείνει τις προσπάθειες να επεξηγήσει τα προσδοκώμενα οφέλη και πλεονεκτήματα της Συμφωνίας Σύνδεσης στις βασικές μερίδες της κοινής γνώμης·
15. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στις κυβερνήσεις των κρατών μελών, στον Πρόεδρο, την Κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο της Ουκρανίας και στον Πρόεδρο, την Κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
- [1] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0446.
- [2] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2013)0383.
- [3] ΕΕ C 258 E, της 7.9.2013, σελ. 44.
- [4] ΕΕ C 258 E, της 7.9.2013, σελ. 36.
- [5] ΕΕ C 51 E, της 22.2.13, σελ. 108.
- [6] ΕΕ C 153E της 31.5.2013, σ. 137.
- [7] ΕΕ C 165 E, της 11.6.13, σελ. 48.