PROJEKT REZOLUCJI w sprawie Iraku
19.2.2014 - (2014/2565(RSP))
złożony zgodnie z art. 110 ust. 2 Regulaminu
Tarja Cronberg, Ulrike Lunacek, Nicole Kiil-Nielsen, Raül Romeva i Rueda w imieniu grupy Verts/ALE
Patrz też projekt wspólnej rezolucji RC-B7-0188/2014
Parlament Europejski,
– uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Iraku, w szczególności rezolucję z dnia 10 października 2013 r. w sprawie niedawnych aktów przemocy w Iraku[1],
– uwzględniając umowę o partnerstwie i współpracy zawartą między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi a Republiką Iraku oraz uwzględniając pierwsze posiedzenie Rady Współpracy UE-Irak w dniu 20 stycznia 2014 r.,
– uwzględniając oświadczenie UE wydane w Iraku w dniu 10 grudnia 2013 r. z okazji Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka,
– uwzględniając konkluzje Rady do Spraw Zagranicznych dotyczące Iraku, w szczególności konkluzje z dnia 10 lutego 2014 r.,
– uwzględniając oświadczenia wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Catherine Ashton dotyczące Iraku, w szczególności oświadczenia z dnia 5 lutego 2014 r., 16 stycznia 2014 r. i 18 grudnia 2013 r.,
– uwzględniając oświadczenie przewodniczącego Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie Iraku z dnia 10 stycznia 2014 r.,
– uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r.,
– uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r., którego Irak jest stroną,
– uwzględniając oświadczenie Rady na temat Iraku z dnia 26 lutego 2014 r.,
– uwzględniając art. 110 ust. 2 Regulaminu,
A. mając na uwadze, że prawie 11 lat po inwazji „koalicji chętnych” w Iraku kraj boryka się z najsilniejszą falą przemocy od 2008 r., która wedle doniesień przyniosła 1000 zabitych w ciągu tylko jednego miesiąca, spowodowała przemoc na tle religijnym między większością szyicką a sunnitami i rozwijającymi się mniejszymi grupami mniejszościowymi oraz jeszcze bardziej oddaliła perspektywę pokoju, równości, demokracji i dobrobytu;
B. mając na uwadze, że źródła wielu obecnych w Iraku podziałów można doszukać się w decyzji władz okupacyjnych po 2003 r. o rozwiązaniu armii irackiej i oczyszczeniu biurokracji rządowej, co stworzyło pustkę, którą wkrótce zapełniły religijne partie i bojówki;
C. mając na uwadze, że zdominowany przez szyitów rząd al-Malikiego systematycznie marginalizuje mniejszość sunnicką i jej reprezentację polityczną, przejmuje kontrolę nad służbami bezpieczeństwa, pozwalając im działać w atmosferze bezkarności, zastrasza i aresztuje przeciwników politycznych, przemocą tłumi masowe protesty i nadal wykonuje coraz więcej egzekucji; mając w szczególności na uwadze, że zniszczenie przez rząd trwającego od roku sunnickiego obozu protestu w Ar-Ramadi w dniu 30 grudnia 2013 r. istotnie przyczyniło się do zwiększenia i tak dużych napięć;
D. mając na uwadze, że Irak boryka się obecnie z gwałtowną presją demograficzną wynikającą ze zwiększającej się liczby ludności i wewnętrznych przesiedleń, najwyższym poziomem korupcji na Bliskim Wschodzie i ma trudności z gospodarką, która nie przekształciła zasobów ropy we wzrost gospodarczy, sensowne poziomy zatrudnienia i odpowiednie dochody par capita, a także mając na uwadze, że poważnie ucierpiała tkanka społeczna kraju, zwłaszcza dawne osiągnięcia w dziedzinie równości kobiet;
E. mając na uwadze, że ludność cierpi z powodu skutków zastosowania znacznych ilości zubożonego uranu, który wykorzystywano w amunicji w czasie inwazji Stanów Zjednoczonych i Zjednoczonego Królestwa, które to skutki przejawiają się nadzwyczajnym wzrostem liczby zachorowań na raka i zwyrodnień;
F. mając na uwadze, że tocząca się wojna domowa w Syrii przenosi się miejscami na teren Iraku, a tysiące bojowników – w szczególności powiązani z al-Kaidą islamscy bojownicy Islamskiego Państwa w Iraku i Lewancie (ISIL) – rozszerzają swoje działania na terytorium irackie;
G. mając na uwadze, że na początku 2014 r. ISIL zajęło kluczowe obszary w Ar-Ramadi i Al-Falludży, które są głównymi miastami prowincji Al-Anbar, zamieszkanymi w większości przez sunnitów; mając na uwadze, że ponad 60 000 rodzin uciekło w czasie późniejszych starć między bojownikami ISIL i oddziałami rządowymi, przy czym ONZ szacuje liczbę sześciu osób przypadającą na rodzinę, co oznacza ponad 370 000 ludzi, a także mając na uwadze, że zgodnie ze sprawozdaniem ONZ 85% ludności Al-Falludży znalazło się na uchodźctwie;
H. mając na uwadze, że według Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców jest to największe przesiedlenie, jakie miało miejsce w Iraku od czasu starć międzyreligijnych w latach 2006–2008, a także mając na uwadze, że grupa ta jest największa wśród 1,13 mln ludzi przesiedlonych wewnętrznie w Iraku, którzy znajdują się przede wszystkim w prowincjach Bagdad, Dijala i Ninawa; mając ponadto na uwadze, że wielu cywilów nie jest w stanie opuścić obszarów, na których toczą się konflikty i gdzie występują teraz braki w zaopatrzeniu w żywność i paliwo;
I. mając na uwadze, że nieprzerwanie przeprowadzane są śmiertelne zamachy bombowe w całym Iraku, takie jak zamach z 5 lutego 2014 r. na irackie ministerstwo spraw zagranicznych, które dotykają głównie obszary zamieszkane przez szyitów, a jednocześnie ucieczki więźniów zwiększają liczbę członków ekstremistycznych bojówek;
J. mając na uwadze, że federalny rząd Iraku i regionalny rząd Kurdystanu nadal nie mogą dojść do porozumienia co do sposobu podziału zasobów mineralnych Iraku, przy czym oczekuje się, że nowy ropociąg będzie przepompowywał 2 mln baryłek ropy miesięcznie z Kurdystanu do Turcji, zaś rząd centralny przygotowuje skargę sądową przeciwko prowincji;
K. mając na uwadze, że 16 stycznia 2014 r. premier al-Maliki zwrócił się do USA o nową broń i szkolenia oraz że toczy się potężna kampania zbrojenia Iraku, w której realizuje się opiewające na wiele miliardów dolarów sprzedaże sprzętu wojskowego z USA, Rosji, Iranu i prawdopodobnie innych krajów;
L. mając na uwadze, że rząd zaczął nabór tysięcy ochotników z plemion sunnickich do walki z ekstremistycznymi bojownikami dżihadu w prowincji Al-Anbar;
M. mając na uwadze, że w listopadzie 2013 r. przyjęto poprawki do irackiej ordynacji wyborczej, dzięki czemu będą mogły odbyć się wybory powszechne przewidziane na 30 kwietnia;
1. wyraża głębokie zaniepokojenie pogorszeniem stanem bezpieczeństwa w Iraku, masowymi dostawami brani do regionu objętego kryzysem oraz nasilającym się zagrożeniem, że kraj stoczy się w prawdziwą wojnę domową;
2. ponownie stanowczo potępia inwazję na Irak w 2003 r. i jej skutki, w tym załamanie praworządności, rozkwit ekstremizmu religijnego oraz nadzwyczajny poziom korupcji w kraju podkreśla, że inwazja ta naruszyła prawo międzynarodowe;
3. wzywa wszystkie państwa członkowskie, aby rychło ratyfikowały poprawki z Kampali z 2010 r. do statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego w sprawie „zbrodni agresji”, tak by umożliwić w przyszłości ściganie osób odpowiedzialnych za przeprowadzenie agresji wojennej;
4. podkreśla kluczowe znaczenie nieprzerwanego dialogu i jedności narodowej, pluralistycznego procesu politycznego i prawa do pokojowego protestu, które gwarantuje konstytucja iracka;
5. podkreśla, że nadchodzące wybory mają duże znaczenie dla dalszej realizacji przez Irak demokratycznych przemian i apeluje do wszystkich zainteresowanych stron o dopilnowanie, aby wybory te były pluralistyczne, przejrzyste, wiarygodne i terminowe; wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ), by jak najbardziej wspierała rząd iracki w praktycznych przygotowaniach;
6. z zadowoleniem przyjmuje nowe starania rządu w kierunku zwiększenia dialogu i współpracy między plemionami irackimi, lokalnymi przywódcami i irackimi siłami bezpieczeństwa w prowincji Al-Anbar, żeby przeciwdziałać przemocy i terrorowi;
7. podkreśla jednak, że lata dyskryminacji, zaniedbań rządu i niedostatecznego dostępu do służby cywilnej spowodowały głęboko zakorzenioną niechęć i nieufność wśród sunnitów oraz potrzebę stanowczej zmiany w polityce długoterminowej;
8. wzywa ESDZ i Komisję, by dołożyły wszelkich starań, żeby wesprzeć rząd iracki i misję wsparcia Narodów Zjednoczonych dla Iraku (UNAMI) w ochronie ludności cywilnej w Al-Falludży i innych miejscach, tak by spróbować zapewnić bezpieczny przepływ cywilów, którzy znaleźli się na obszarach konfliktu oraz bezpieczny powrót przesiedleńców, skoro tylko pozwolą na to okoliczności;
9. poddaje stanowczej krytyce niedawną falę dziesiątków egzekucji i setek dodatkowych spraw, w których kara śmierci oczekuje na zatwierdzenie prezydenta, a które często wynikają z wyroków zapadłych w wyraźnie niesprawiedliwych procesach na podstawie zarzutów o terroryzm na mocy drakońskiej ustawy z 2005 r. o zwalczaniu terroryzmu; ponownie pilnie wzywa prezydenta, by nie zatwierdzał wyroków śmierci, a rząd, by wprowadził moratorium na wszystkie kolejne egzekucje;
10. uważa, że pierwszorzędne znaczenie ma reforma na wskroś wadliwego systemu sądownictwa, w którym występują tortury i korupcja, żeby przywrócić poczucie bezpieczeństwa wśród obywateli Iraku, oraz że reforma ta powinna objąć przegląd ustawy o przeciwdziałaniu terroryzmowi, która przewiduje znacznie słabszą ochronę podejrzanych i aresztowanych niż kodeks postępowania karnego, oraz wzywa do położenia kresu bezkarności, zwłaszcza wśród oddziałów bezpieczeństwa państwowego;
11. potępia stosowanie w czasie wojny zubożonego uranu, w tym przez państwa członkowskie, oraz wzywa UE do opracowania wspólnego stanowiska UE na rzecz stosowania amunicji zawierającej zubożony uran oraz do udzielenia wsparcia w leczeniu ofiar i ewentualnych działaniach na rzecz odkażania dotkniętych obszarów;
12. zobowiązuje przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji przewodniczącemu Rady Europejskiej, przewodniczącemu Komisji Europejskiej, wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, przewodniczącym parlamentów państw członkowskich oraz rządowi i Radzie Reprezentantów Republiki Iraku.
- [1] Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0424.