ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τη χρήση εξοπλισμένων μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones)
24.2.2014 - (2014/2567(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 110, παράγραφος 2, του Κανονισμού
Barbara Lochbihler, Tarja Cronberg, Jean Lambert, Rui Tavares, Reinhard Bütikofer, Judith Sargentini, Ulrike Lunacek, Nicole Kiil-Nielsen, Raül Romeva i Rueda, Iñaki Irazabalbeitia Fernández εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B7-0201/2014
B7‑0202/2014
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη χρήση εξοπλισμένων μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones)
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τις εκθέσεις σχετικά με τη χρήση εξοπλισμένων μη επανδρωμένων αεροσκαφών από τον Ειδικό Εισηγητή του ΟΗΕ για εξωδικαστικές, συνοπτικές ή αυθαίρετες εκτελέσεις της 28ης Μαΐου 2010 και της 13ης Σεπτεμβρίου 2013, και από τον Ειδικό Εισηγητή του ΟΗΕ σχετικά με την προαγωγή και προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών κατά την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας της 18ης Σεπτεμβρίου 2013,
– έχοντας υπόψη την έκθεση του Ειδικού Εισηγητή του ΟΗΕ Christof Heyns, της 13ης Σεπτεμβρίου 2013, σχετικά με τις εξωδικαστικές, συνοπτικές ή αυθαίρετες εκτελέσεις,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Ban Ki-moon της 13ης Αυγούστου 2013 σχετικά με τη χρήση εξοπλισμένων μη επανδρωμένων αεροσκαφών,
– έχοντας υπόψη την ακρόαση της 25ης Απριλίου 2013 σχετικά με τις επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα της χρήσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών, που διοργάνωσε η Υποεπιτροπή του Κοινοβουλίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα από κοινού με την Υποεπιτροπή Ασφάλειας και Άμυνας,
– έχοντας υπόψη τη μελέτη της 3ης Μαΐου 2013 με τίτλο "Οι επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα από τη χρήση τηλεκατευθυνόμενων αεροσκαφών και μη επανδρωμένων ρομπότ σε πολεμικές επιχειρήσεις",
– έχοντας υπόψη τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 19ης και 20ής Δεκεμβρίου 2013 σχετικά με τις προετοιμασίες για πρόγραμμα επόμενης γενεάς που θα φορά ευρωπαϊκά τηλεκατευθυνόμενα αεροπορικά συστήματα μεσαίου υψομέτρου μακράς αυτονομίας (RPAS) κατά τη χρονική περίοδο 2020-2025,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 110 παράγραφος 2 του κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η χρήση τηλεκατευθυνόμενων αεροπορικών συστημάτων (εφεξής drones) σε θανατηφόρες εξωεδαφικές επιχειρήσεις έχει αυξηθεί σημαντικά κατά την τελευταία δεκαετία· ότι χώρες στις οποίες έχουν καταγραφεί επιθέσεις από μη επανδρωμένα αεροσκάφη περιλαμβάνουν το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, την Υεμένη, τη Λιβύη, το Ιράκ, τη Σομαλία και την Παλαιστίνη (Γάζα)· ότι έχουν αναφερθεί επιθέσεις από ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου, του Ισραήλ και της Τουρκίας ότι ο αριθμός των κρατών με δυνατότητα να χρησιμοποιούν μη επανδρωμένα αεροσκάφη είναι πιθανόν να αυξηθεί σημαντικά στο εγγύς μέλλον·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι προαναφερθείσες επιθέσεις από drones διεξήχθησαν κατά τρόπο ιδιαίτερα αδιαφανή και χωρίς έλεγχο·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, χιλιάδες πολίτες έχασαν, σύμφωνα με πληροφορίες, τη ζωή τους ή τραυματίστηκαν σοβαρά από επιθέσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών· ότι τα εν λόγω στοιχεία είναι δύσκολο να εκτιμηθούν λόγω της έλλειψης διαφάνειας και των εμποδίων σε ό,τι αφορά μια αποτελεσματική έρευνα·
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με πληροφορίες, οι υποστηρικτικές εγκαταστάσεις των αμερικανικών βάσεων σε κράτη μέλη, π.χ. στη Γερμανία, διαδραμάτισαν ουσιαστικό ρόλο σε ορισμένες στοχευμένες θανατηφόρες επιχειρήσεις στις οποίες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι έχει τεκμηριωθεί οι πολιτικές για τις επιθέσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών δημιουργούν σημαντικές ζημιές στις καθημερινές ζωές απλών πολιτών στις εν λόγω χώρες, συμπεριλαμβανομένου βαθύ άγχους και πρόκλησης ψυχολογικών τραυμάτων, διατάραξης των οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων και μείωσης της πρόσβασης στην εκπαίδευση στις πληττόμενες κοινότητες·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι άρθρο 51 παράγραφος 2 του πρόσθετου Πρωτοκόλλου Ι στις Συμβάσεις της Γενεύης, αναφέρει ότι "πράξεις ή απειλές βίας κύριος σκοπός των οποίων είναι η διάδοση του τρόμου μεταξύ του αστικού πληθυσμού απαγορεύονται"·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η διάδοση της τεχνολογίας εξοπλισμένων μη επανδρωμένων αεροσκαφών, από κοινού με την αυξανόμενη ασύμμετρη φύση των σύγχρονων συγκρούσεων, θέτει άνευ προηγουμένου προκλήσεις βάσει του διεθνούς δικαίου· ότι σημαντικοί εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ έχουν καταγγείλει την έλλειψη λογοδοσίας και διαφάνειας·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι το διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα απαγορεύει τις αυθαίρετες δολοφονίες, συμπεριλαμβανομένων αυτών στο πλαίσιο ένοπλων συγκρούσεων· ότι το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο δεν επιτρέπει στοχευμένες δολοφονίες ατόμων τα οποία βρίσκονται σε μη αντιμαχόμενα κράτη·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι σε ένοπλες συγκρούσεις όπου έχουν αποβιώσει άμαχοι λόγω επιθέσεων από μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τα κράτη είναι υποχρεωμένα να διεξάγουν μια ταχεία, ανεξάρτητη και αμερόληπτη έρευνα συγκέντρωσης στοιχείων και να παρέχουν λεπτομερείς δημόσιες εξηγήσεις καθώς και δυνατότητα αποκατάστασης·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιθέσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών από ένα κράτος στην επικράτεια άλλου κράτους χωρίς τη συναίνεση του τελευταίου, συνιστά, σύμφωνα με το Διεθνές Δικαστήριο, παραβίαση του διεθνούς δικαίου και της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας της εν λόγω χώρας και, εν δυνάμει, πράξη επίθεσης·
1. εκφράζει τη σοβαρή ανησυχία του για τον κίνδυνο που αποτελεί για την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια η χρήση εξοπλισμένων μη επανδρωμένων αεροσκαφών εκτός του διεθνούς νομικού πλαισίου· προτρέπει την ΕΕ να αναπτύξει μια κατάλληλη πολιτική αντίδραση, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο, που θα ενισχύει τα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο·
2. καταγγέλλει σθεναρά την τρομοκρατία και πιστεύει ότι θα πρέπει να καταπολεμηθεί εντός των ορίων του κράτους δικαίου· σημειώνει ότι δεν υφίσταται διεθνής ένοπλη σύγκρουση μεταξύ των ΗΠΑ και της Al-Qaeda και των συμπραττουσών οντοτήτων, εντός των κανόνων που καθορίζονται από τον Χάρτη του ΟΗΕ, και καταγγέλλει τις τρέχουσες πρακτικές στοχευμένων δολοφονιών εκτός του πλαισίου ένοπλων συγκρούσεων ως παραβάσεις του διεθνούς δικαίου που συνιστούν επικίνδυνο προηγούμενο το οποίο άλλα κράτη μπορεί να προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν ώστε να αποφύγουν την ευθύνη για παράνομες δολοφονίες στο μέλλον·
3. καλεί τα κράτη μέλη να δεσμευθούν ότι, όπου υφίστανται βάσιμες ενδείξεις ότι ένα άτομο ή μια οντότητα εντός της δικαιοδοσίας τους μπορεί να συνδέεται με παράνομη στοχευμένη δολοφονία στο εξωτερικό, θα ληφθούν μέτρα σύμφωνα με τις εγχώριες και διεθνείς νομικές υποχρεώσεις τους για έρευνα και παραπομπή των υπευθύνων ενώπιον της δικαιοσύνης·
4. καλεί όλα τα κράτη που κατέχουν τεχνολογία εξοπλισμένων μη επανδρωμένων αεροσκαφών: (i) να κοινοποιήσουν δημόσια τη νομική βάση για τη χρήση των εν λόγω αεροσκαφών, να διευκρινίσουν την επιχειρησιακή ευθύνη, και να παράσχουν πληροφορίες για τα θύματα των επιθέσεων από μη επανδρωμένα αεροσκάφη, και ειδικότερα για τον άμαχο πληθυσμό· (ii) να διασφαλίσουν ότι θα διενεργήσουν ταχείες, ενδελεχείς, ανεξάρτητες και αμερόληπτες έρευνες για όλες τις περιπτώσεις όπου υπάρχουν εύλογες ενδείξεις ότι οι επιθέσεις από μη επανδρωμένα αεροσκάφη είχαν ως αποτέλεσμα παράνομες δολοφονίες· (iii) να εξασφαλίσουν ότι τα κριτήρια συμπεριλαμβάνουν αμερόληπτες έρευνες για τις φερόμενες παραβιάσεις του διεθνούς και εθνικού δικαίου, βοήθεια προς τα θύματα του άμαχου πληθυσμού καθώς και αποζημίωση και άλλες μορφές αντιστάθμισης προς τις οικογένειες των θυμάτων του άμαχου πληθυσμού· (iv) να επιτρέψουν έλεγχο της νομιμότητας των επιθέσεων με τα εν λόγω αεροσκάφη και να εξασφαλίσουν ότι τα θύματα των παράνομων επιθέσεων από μη επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν αποτελεσματική πρόσβαση σε ένδικα μέσα·
5. καλεί την Αντιπρόεδρο της Επιτροπής/ Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας , τα κράτη μέλη, το Συμβούλιο και την Επιτροπή:
α) να αντιταχθούν και να απαγορεύσουν την πρακτική εξωδικαστικών στοχευμένων δολοφονιών·
β) να εξασφαλίσουν ότι τα κράτη μέλη, σύμφωνα με τις νομικές τους υποχρεώσεις, δεν προβαίνουν σε παράνομες στοχευμένες δολοφονίες ή διευκολύνουν παρόμοιες δολοφονίες από άλλα κράτη·
γ) να συμπεριλάβουν εξοπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) σε σχετικά ευρωπαϊκά και διεθνή καθεστώτα αφοπλισμού και ελέγχου των όπλων·
δ) να καταβάλλουν προσπάθειες για την απαγόρευση της έρευνας και της ανάπτυξης, της αγοράς και της πιθανής εξαγωγής μελλοντικών πλήρως αυτοματοποιημένων οπλικών συστημάτων τα οποία θα επιτρέπουν να διεξάγονται επιθέσεις χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση·
ε) να εγκρίνουν κοινή θέση της ΕΕ για τα εξοπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη·
6. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στην Αντιπρόεδρο της Επιτροπής / Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης, το Συμβούλιο, τα κοινοβούλια των κρατών μελών και την Επιτροπή.