ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την Αρκτική
5.3.2014 - (2013/2595(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 110, παράγραφος 2, του Κανονισμού
Anneli Jäätteenmäki, Pat the Cope Gallagher, Graham Watson, Olle Schmidt εξ ονόματος της Ομάδας ALDE
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B7-0229/2014
B7‑0230/2014
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την Αρκτική
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τα προηγούμενα ψηφίσματά του για την Αρκτική, συμπεριλαμβανομένου του τελευταίου της 20ής Ιανουαρίου 2011 σχετικά με μια βιώσιμη πολιτική της ΕΕ για τον απώτατο Βορρά[1],
– έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής και της Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, της 26ης Ιουνίου 2012, με θέμα "Ανάπτυξη μιας πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Αρκτική Περιοχή: πρόοδος από το 2008 και επόμενα βήματα" (JOIN(2012)0019), και την ανακοίνωση της Επιτροπής της 20ής Νοεμβρίου 2008 με τίτλο "Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η περιοχή της Αρκτικής" (COM(2008)0763),
– έχοντας υπόψη την Προπαρασκευαστική Δράση "Στρατηγική εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων της ανάπτυξης της Αρκτικής",
– έχοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Κοινωνικής και Οικονομικής Επιτροπής του 2013 σχετικά με την πολιτική της ΕΕ για την Αρκτική,
– έχοντας υπόψη τις εθνικές στρατηγικές και τα σχετικά έγγραφα πολιτικής για την Αρκτική που έχουν εκδοθεί από τη Φινλανδία, τη Σουηδία, τη Δανία και τη Γροιλανδία, τη Νορβηγία, τη Ρωσία, τις ΗΠΑ και τον Καναδά, καθώς και από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία,
– έχοντας υπόψη τις προτεραιότητες του Ευρω-Αρκτικού Συμβουλίου του Μπάρεντς υπό Φινλανδική προεδρία για το διάστημα 2013 έως 2015,
– έχοντας υπόψη την δήλωση Σεπτεμβρίου 2013 της Μόνιμης Επιτροπής Κοινοβουλευτικών της περιοχής της Αρκτικής (SCPAR) και τη 10η Διάσκεψη Κοινοβουλευτικών της περιοχής της Αρκτικής, που έγινε στο Akureyri το 2012,
– έχοντας υπόψη το πρόγραμμα του Αρκτικού Συμβουλίου υπό Καναδική προεδρία για το διάστημα 2013 έως 2015,
– έχοντας υπόψη το πρόγραμμα του Βορείου Συμβουλίου Υπουργών για την Αρκτική για το διάστημα 2012 έως 2014
– έχοντας υπόψη την κοινή δήλωση της τρίτης συνόδου υπουργών της ανανεωμένης Βόρειας Διάστασης, η οποία έλαβε χώρα στις Βρυξέλλες το 2013,
– έχοντας υπόψη τις δηλώσεις που εγκρίθηκαν στο Κοινοβουλευτικό Φόρουμ για τη Βόρεια Διάσταση στο Αρχαγγέλσκ το 2013, στο Tromsø το 2011 και στις Βρυξέλλες το 2009,
– έχοντας υπόψη το από 5 Φεβρουαρίου 2014 νομοθετικό ψήφισμά του για το σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου που αφορά τις σχέσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης αφενός και της Γροιλανδίας και του Βασιλείου της Δανίας αφετέρου[2],
– έχοντας υπόψη την από 28 Οκτωβρίου 2013 έκθεση της μικτής κοινοβουλευτικής επιτροπής για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο σχετικά με την πολιτική στο θέμα της Αρκτικής,
– έχοντας υπόψη το ευρωπαϊκό πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ "Horizon 2020",
– έχοντας υπόψη το άρθρο 110, παράγραφος 2, του Κανονισμού,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η περιοχή της Αρκτικής και ειδικότερα της ευρωπαϊκής Αρκτικής, είναι ζώνη αυξανόμενης στρατηγικής σπουδαιότητας για την ΕΕ και αντιστρόφως·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η αλλαγή του κλίματος αλλοιώνει το ευαίσθητο περιβάλλον της Αρκτικής καθώς και ότι η ΕΕ πρωταγωνιστεί στην παγκόσμια πολιτική για το κλίμα·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αρκτική είναι πλούσια σε φυσικούς πόρους, στηρίζει διάφορα μέσα διαβίωσης και κλάδους και καθίσταται ολοένα πιο δημοφιλής τουριστικός προορισμός· λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ είναι μείζων καταναλωτής φυσικών πόρων, αγαθών και υπηρεσιών προερχόμενων από την περιοχή της Αρκτικής,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Δανία, η Φινλανδία και η Σουηδία, κράτη μέλη της ΕΕ, είναι Αρκτικές χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μόνος αυτόχθονος λαός της ΕΕ, οι Σάμι, ζουν στη Φινλανδία και τη Σουηδία, καθώς και στη Νορβηγία και τη Ρωσία·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ευρωπαϊκή αρκτική και υποαρκτική περιοχή είναι μια διαφορετική ζώνη χαρακτηριζόμενη από σύγχρονες πόλεις και προηγμένες βιομηχανίες έως και αραιοκατοικημένες περιφέρειες και αγροτικές περιοχές·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η τήξη των πάγων και οι νέοι θαλάσσιοι δρόμοι καθιστούν τους πόρους της Αρκτικής ευκολότερα προσιτούς και ότι τούτο πρόκειται να αυξήσει τις επενδύσεις και τις υποδομές στην περιοχή· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Αρκτική αποκτά μεγάλο ενδιαφέρον για τις ΗΠΑ και τη Ρωσία, καθώς και για μη αρκτικές χώρες, όπως η Κίνα, η οποία αυτοχαρακτηρίζεται ως «σχεδόν αρκτική χώρα»·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχει από μακρού μια δέσμευση της ΕΕ για την Αρκτική, ειδικά μέσω της συμμετοχής της στην πολιτική της βόρειας διάστασης, στο Ευρω-Αρκτικό Συμβούλιο του Μπάρεντς και στη συνεργασία του Μπάρεντς, καθώς και με την ιδιότητα του ενεργού ειδικού παρατηρητή στο Αρκτικό Συμβούλιο·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της συμβάλλουν τα μέγιστα στην έρευνα που διεξάγεται στην Αρκτική, καθώς και ότι τα προγράμματα της ΕΕ, όπως το νέο πρόγραμμα πλαίσιο «Ορίζοντας 2020», υποστηρίζουν σημαντικά ερευνητικά έργα στην περιοχή, προς όφελος κυρίως των λαών των αρκτικών περιοχών·
1. ζητεί μια συνεκτική και ενιαία πολιτική της ΕΕ για την Αρκτική και μια αρκτική στρατηγική με ιδιαίτερη έμφαση στις ευρωπαϊκές αρκτικές και υποαρκτικές περιφέρειες, στους λαούς τους, στην ανάπτυξη βιοτικών πόρων, βιομηχανιών και θέσεων εργασίας, και στην περιβαλλοντική προστασία· εκτιμά πως αυτή η στρατηγική επιλογή είναι συνολική κατά το ότι εξασφαλίζει τη νομιμότητα αλλά και την τοπική υποστήριξη για την αρκτική δέσμευση της ΕΕ·
2. τονίζει τις οικονομικές ευκαιρίες και την ποικιλία των κλάδων που μπορούν να αναπτυχθούν στις ευρωπαϊκές αρκτικές και υποαρκτικές περιφέρειες, και ειδικότερα ο τουρισμός, οι βιομηχανίες της θάλασσας και οι θαλάσσιες μεταφορές, η ανανεώσιμη ενέργεια, η περιβαλλοντική τεχνολογία και οι καθαρές τεχνολογίες, το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο, οι υπεράκτιες δραστηριότητες, η δασοκομία και η βιομηχανία του ξύλου, ο εξορυκτικός κλάδος, οι υπηρεσίες μεταφορών και επικοινωνιών, η τεχνολογία της πληροφορίας και οι ηλεκτρονικές λύσεις, η αλιεία και η υδατοκαλλιέργεια, η γεωργία και οι παραδοσιακοί βιοτικοί πόροι όπως η εκτροφή ταράνδων· αναγνωρίζει την επίδρασή τους και τη σπουδαιότητά τους και για την περιοχή και για την Ευρώπη συνολικά·
3. τονίζει ότι η αυξανόμενη χρήση των φυσικών πόρων των αρκτικών περιφερειών πρέπει να γίνει κατά τρόπο που να σέβεται και να ωφελεί τον τοπικό πληθυσμό, τόσο τους αυτόχθονες όσο και τους μη αυτόχθονες, και να αντιμετωπίζει με περιβαλλοντική ευαισθησία το εύθραυστο αρκτικό περιβάλλον·
4. καλεί την Επιτροπή να εφαρμόσει μια αυστηρή κλιματική πολιτική με δεσμευτικούς στόχους και να υποστηρίξει ενεργά τη Γαλλία στις προσπάθειές της να φιλοξενήσει μια κλιματική διάσκεψη στο Παρίσι το 2015, δεδομένου ότι οι παγκόσμιες αποφάσεις που θα έχουν τη συμμετοχή των ΗΠΑ, της Κίνας, της Ρωσίας και των άλλων χωρών BRICS καθώς και της ΕΕ είναι αναγκαίες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής·
5. καλεί την Επιτροπή να δρομολογήσει ένα διαρκή περιφερειακό διάλογο με την κοινωνία των πολιτών της Αρκτικής·
6. εκφράζει την εκτίμησή του για τις συνεδριάσεις που έκανε η Επιτροπή με τις έξι ενώσεις αυτοχθόνων λαών του πολικού κύκλου που έχουν αναγνωρισθεί ως μόνιμοι συμμετέχοντες του Αρκτικού Συμβουλίου· ζητεί από την Επιτροπή να διερευνήσει τη δυνατότητα χρηματοδότησης αυτών των ενώσεων για να παρίστανται σε συνεδριάσεις των οργάνων του ΟΗΕ και σε άλλες διεθνείς συναντήσεις όπου έχουν ήδη παρουσία, και να τη δυνατότητα πολιτικής υποστήριξης των προσδοκιών τους για μια παρουσία στα διεθνή φόρα όπου εξετάζονται ζητήματα σχετιζόμενα με τους αυτόχθονες λαούς·
7. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να εστιασθούν στους συγκοινωνιακούς "διαδρόμους" όπως π.χ. δρόμους, σιδηροδρομικές γραμμές και θαλάσσιες μεταφορές, με σκοπό τη διατήρηση και προαγωγή των διασυνοριακών δεσμών στην ευρωπαϊκή Αρκτική και τη μεταφορά αγαθών από την Αρκτική στις ευρωπαϊκές αγορές· εκτιμά πως στο πλαίσιο της περαιτέρω ανάπτυξης της μεταφορικής υποδομής της ΕΕ (διευκόλυνση "Συνδέοντας την Ευρώπη", ΤΕΝ-Τ), η σύνδεση με την ευρωπαϊκή Αρκτική χρειάζεται βελτίωση·
8. τονίζει ότι τα αξιόπιστα πληροφορικά δίκτυα υψηλής χωρητικότητας και οι ψηφιακές υπηρεσίες είναι θεμελιώδους σημασίας για την εκτίναξη της οικονομικής δραστηριότητας και για την ευημερία των κατοίκων της Αρκτικής, κι ότι η υιοθέτηση και χρήση έξυπνων λύσεων βασισμένων σε μια προηγμένη επικοινωνιακή τεχνολογία πρέπει να προαχθεί σε όλους τους τομείς·
9. αναγνωρίζει τη σημασία μιας διαρκούς και επαρκούς χρηματοδότησης των Βορείων Αραιοκατοικημένων Περιοχών για την κάλυψη χρόνιων μειονεκτημάτων όπως π.χ. της χαμηλής πληθυσμιακής πυκνότητας, των σκληρών κλιματικών συνθηκών και των μεγάλων αποστάσεων·
10. καλεί την μεν Επιτροπή να προτείνει, τις δε αρμόδιες για τον προϋπολογισμό αρχές να καταρτίσουν ένα κονδύλι στον προϋπολογισμό του Μέσου Εταιρικής Σχέσης, για ζητήματα συνδεόμενα με την αρκτική πολιτική, και ακόμη ζητεί από την Επιτροπή να μεγιστοποιήσει την αποτελεσματική διαδραστικότητα μεταξύ ευρωπαϊκών εσωτερικών και εξωτερικών προγραμμάτων και έργων σχετιζόμενων με τις αρκτικές και υποαρκτικές περιφέρειες·
11. επανεπιβεβαιώνει την υποστήριξή του και καλεί την Επιτροπή να υλοποιήσει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πληροφόρησης για την Αρκτική σαν ένα δικτυωμένο οργανισμό με μόνιμα γραφεία στο Rovaniemi, βάσει της προπαρασκευαστικής δράσης "Στρατηγική αξιολόγηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων της ανάπτυξης της Αρκτικής", έτσι όπως αυτή έλαβε την υποστήριξη της Επιτροπής και της Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας στην κοινή τους ανακοίνωση του 2012 και έτσι όπως υλοποιήθηκε από το Αρκτικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Lapland, μαζί με ένα δίκτυο ευρωπαϊκών κέντρων αριστείας που αφορούν την Αρκτική, με σκοπό την παροχή επαρκούς πρόσβασης σε πληροφορίες για την Αρκτική, την διεξαγωγή διαλόγων σε όλα τα επίπεδα και την επικοινωνία, ώστε να αξιοποιηθούν οι πληροφορίες και οι γνώσεις, για τη βιωσιμότητα της Αρκτικής·
12. εκφράζει την υποστήριξή του στο Φόρουμ των Αρκτικών ΜΚΟ, που επιδιώκει να παρέχει τακτικούς πόρους στις ΜΚΟ που ασχολούνται με περιβαλλοντικά ζητήματα, ώστε να συναντώνται και να ανταλλάσσουν ιδέες και απόψεις·
13. θεωρεί ότι το Ευρωαρκτικό Συμβούλιο της Θάλασσας του Μπάρεντς (BΕΑC) αποτελεί σημαντικό κόμβο για τη συνεργασία μεταξύ της Δανίας, της Φινλανδίας, της Νορβηγίας, της Ρωσίας, της Σουηδίας και της ΕΕ· επικροτεί το έργο του BΕΑC στους τομείς του περιβάλλοντος, της υγείας και των κοινωνικών ζητημάτων, της εκπαίδευσης και της έρευνας, της ενέργειας, του πολιτισμού και του τουρισμού, των αυτοχθόνων λαών και των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων· επικροτεί ειδικότερα την έμφαση που δόθηκε στους νέους υπό την Φινλανδική Προεδρία για το διάστημα 2013 έως 2015·
14. εκτιμά ότι η πολιτική της βόρειας διάστασης που θεμελιώνεται στην περιφερειακή συνεργασία και στις ρεαλιστικές συμπράξεις, χρησιμεύει σαν ένα επιτυχημένο μοντέλο σταθερότητας, συνυπευθυνότητας και δέσμευσης, στο πλαίσιο της συνολικής πολιτικής ΕΕ-Ρωσίας· εκτιμά πως η έννοια της βόρειας διάστασης θα πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω προς την κατεύθυνση μιας συνολικής πολιτικής που θα συντονίζει καλύτερα τα διάφορα πεδία συνεργασίας στην περιφέρεια του Μπάρεντς·
15. λαμβάνει γνώση της δήλωσης του Αρκτικού Συμβουλίου της Kiruna του Μαΐου 2013 και της απόφασής του να "παραλάβει ευνοϊκά" την αίτηση της ΕΕ να γίνει μέλος με ιδιότητα παρατηρητή, και καλεί την Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) και τον Καναδά, ως πρόεδρο του Αρκτικού Συμβουλίου, να επιλύσουν τα εναπομένοντα ζητήματα· καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να ενημερώνουν δεόντως το Κοινοβούλιο για το θέμα αυτό·
16. καλεί την Επιτροπή, την ΕΥΕΔ και τα κράτη μέλη να ενθαρρύνουν και να προάγουν ενεργά τα υψηλότερα πρότυπα περιβαλλοντικής ασφάλειας στα ύδατα της Αρκτικής, και καλεί την ΕΕ και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (ΕΕΑ) να θέσουν σύντομα σε εφαρμογή την οδηγία 2013/30/ΕΕ για την ασφάλεια των υπεράκτιων εργασιών πετρελαίου και φυσικού αερίου· επικροτεί την έναρξη εφαρμογής της Συμφωνίας Συνεργασίας για την ετοιμότητα, ενεργοποίηση και συνεργασία σε θέματα θαλάσσιας πετρελαϊκής ρύπανσης στην Αρκτική από το Αρκτικό Συμβούλιο και ζητεί την ενεργό συμμετοχή των ευρωπαϊκών φορέων·
17. επικροτεί το έργο που επιτελείται στον Παγκόσμιο Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ) με σκοπό την ολοκλήρωση του υποχρεωτικού κώδικα αρκτικών θαλασσίων μεταφορών· ενθαρρύνει τη συνεργασία και στην έρευνα και στις επενδύσεις με σκοπό την ανάπτυξη μιας στέρεης και ασφαλούς υποδομής για τις αρκτικές θαλάσσιες οδούς, και τονίζει ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα πρέπει να τηρούν έμπρακτα τις αρχές της ελεύθερης ναυσιπλοΐας και της αβλαβούς διέλευσης·
18. λαμβάνει γνώση της πρωτοβουλίας της Ισλανδικής Κυβέρνησης να τερματίσει τις διαπραγματεύσεις για την ένταξη της χώρας στην ΕΕ· καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να διατηρήσουν καλές σχέσεις με την Ισλανδία και να αναπτύξουν μια στενότερη συνεργασία σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος όπως είναι η ανάπτυξη των θαλασσίων μεταφορών, η αλιεία, η γεωθερμική ενέργεια και το περιβάλλον, αξιοποιώντας πλήρως τους υφιστάμενους μηχανισμούς και ενθαρρύνοντας την αρκτική συνεργασία μεταξύ φορέων που εδρεύουν στην ΕΕ και ισλανδικών φορέων·
19. τονίζει τους ισχυρούς δεσμούς της ΕΕ με τη Γροιλανδία και τη γεωστρατηγική σημασία του εδάφους αυτού· λαμβάνει γνώση των προτεραιοτήτων της Γροιλανδικής Κυβέρνησης, με ανανεωμένη έμφαση στην οικονομική ανάπτυξη και στην εκμετάλλευση των πρώτων υλών· καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να διερευνήσουν με ποιόν τρόπο μπορεί η ΕΕ να συνεισφέρει και να βοηθήσει τη βιώσιμη ανάπτυξη της Γροιλανδίας ώστε να ληφθούν υπόψη και οι περιβαλλοντικές ανησυχίες και η ανάγκη οικονομικής ανάπτυξης·
20. εκφράζει ανησυχίες για τις εξελίξεις μεταξύ της ΕΕ και των παράκτιων κρατών σχετικά με τις αλιευτικές ποσοστώσεις και ελπίζει στη θετική διευθέτησή τους, ακόμη και σε σχέση με μελλοντικά αλιευτικά ζητήματα, ώστε να διατηρηθούν τα συγκεκριμένα ιχθυαποθέματα και την προληφθεί η εξάντληση άλλων ειδών και η πρόκληση βλάβης στο θαλάσσιο περιβάλλον·
21. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Αντιπρόεδρο/Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών της περιοχής της Αρκτικής.
- [1] ΕΕ C 136 E της 11.5.2012, σ. 71.
- [2] Κείμενα που εγκρίθηκαν, P7_TA(2014)0075.