ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την Αρκτική
5.3.2014 - (2013/2595(RSP))
σύμφωνα με το άρθρο 110, παράγραφος 2, του Κανονισμού
Charles Tannock, Konrad Szymański εξ ονόματος της Ομάδας ECR
Βλ. επίσης την κοινή πρόταση ψηφίσματος RC-B7-0229/2014
B7‑0231/2014
Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την Αρκτική
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη τις προηγούμενες εκθέσεις και ψηφίσματά του σχετικά με την Αρκτική, συγκεκριμένα δε το ψήφισμά του, της 20ής Ιανουαρίου 2011, σχετικά με μια βιώσιμη πολιτική της ΕΕ για τον απώτατο Βορρά[1] και το ψήφισμα της μικτής κοινοβουλευτικής επιτροπής του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, της 28ης Οκτωβρίου 2013 σχετικά με την πολιτική για την Αρκτική,
– έχοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής και της Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, της 26ης Ιουνίου 2012, με θέμα "Ανάπτυξη μιας πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Αρκτική Περιοχή: συντελεσθείσα πρόοδος από το 2008 και επόμενα βήματα» (JOIN(2012)0019), και τα συνοδευτικά έγγραφα εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με τίτλο «Καταγραφή δραστηριοτήτων στο πλαίσιο της ανάπτυξης μιας πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Αρκτική» (SWD(2012)0182) και «Το διάστημα και η Αρκτική» (SWD(2012)0183),
– έχοντας υπόψη τις νέες και επικαιροποιημένες εθνικές στρατηγικές και τα σχετικά έγγραφα πολιτικής που αφορούν θέματα της Αρκτικής από τη Φινλανδία, τη Σουηδία, τη Δανία και τη Γροιλανδία, τη Νορβηγία, τη Ρωσία, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο, αντίστοιχα,
– έχοντας υπόψη τη δήλωση της 10ης Διάσκεψης των βουλευτών της περιοχής της Αρκτικής που πραγματοποιήθηκε από 5 έως 7 Σεπτεμβρίου 2012, στο Ακουρέιρι της Ισλανδίας,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 110, παράγραφος 2, του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι η κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής και της Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, της 26ης Ιουνίου 2012, συνιστά ένα περαιτέρω βήμα προκειμένου να δοθεί απάντηση στην έκκληση του Κοινοβουλίου για τη διατύπωση μιας συνεκτικής πολιτικής της ΕΕ υπέρ της Αρκτικής Περιοχής·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Κοινοβούλιο συμμετείχε ενεργά στις εργασίες της Μόνιμης Επιτροπής της Κοινοβουλευτικής Διάσκεψης της Αρκτικής Περιοχής, μέσω της αντιπροσωπείας του για τις σχέσεις με την Ελβετία και την Νορβηγία και στην Μικτή Κοινοβουλευτική επιτροπή ΕΕ-Ισλανδίας, καθώς και στην Μικτή Κοινοβουλευτική Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ)·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Δανία, η Φινλανδία και η Σουηδία είναι αρκτικές χώρες, καθώς και ότι τόσο η Φινλανδία όσο και η Σουηδία βρίσκονται εν μέρει στον Αρκτικό Κύκλο· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μόνος αυτόχθονος λαός της ΕΕ, οι Σάμι, ζουν στις αρκτικές περιοχές της Φινλανδίας και της Σουηδίας, καθώς και στη Νορβηγία και τη Ρωσία,
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Νορβηγία, ως ένας αξιόπιστος εταίρος, είναι συνδεδεμένη με την ΕΕ μέσω του ΕΟΧ και της Συμφωνίας του Σένγκεν·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόφαση του Αρκτικού Συμβουλίου στο Kiruna για "θετική αντιμετώπιση" της αίτησης της ΕΕ για αναγνώριση του καθεστώτος παρατηρητή, ερμηνεύεται με διαφόρους τρόπους ως προς το βαθμό στον οποίο η ΕΕ αποκτά το καθεστώς παρατηρητή στο Αρκτικό Συμβούλιο·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της συμβάλλουν τα μέγιστα στην έρευνα που διεξάγεται στην Αρκτική, καθώς και ότι τα προγράμματα της ΕΕ υποστηρίζουν σημαντικά ερευνητικά έργα στην περιοχή, τούτο δε προς όφελος κυρίως των λαών και των οικονομιών των αρκτικών χωρών·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το αυξανόμενο ενδιαφέρον για την Αρκτική που παρατηρείται μεταξύ μη αρκτικών παραγόντων όπως η Κίνα, η Ιαπωνία, η Ινδία και άλλες ασιατικές χώρες, η εκ μέρους τους χρηματοδότηση της πολικής έρευνας και, κυρίως, η επιβεβαίωση της Νότιας Κορέας, της Κίνας, της Ιαπωνίας, της Ινδίας και της Σιγκαπούρης ως παρατηρητών στο Αρκτικό Συμβούλιο, αποτελούν ένδειξη μιας αυξανόμενης γεωπολιτικής εκτίμησης της Αρκτικής σε παγκόσμια κλίμακα·
1. υπενθυμίζει το ψήφισμά του της 20ής Ιανουαρίου 2011 σχετικά με μια βιώσιμη πολιτική της ΕΕ για τον απώτατο Βορρά, και χαιρετίζει την κοινή ανακοίνωση της Επιτροπής και της Ύπατης Εκπροσώπου της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, της 26ης Ιουνίου 2012· επιβεβαιώνει την θέση ότι, καθώς τρία κράτη μέλη της ΕΕ - Δανία, Φινλανδία και Σουηδία - είναι αρκτικές χώρες, ενώ η Νορβηγία και η Ισλανδία είναι μέρη του ΕΟΧ και του χώρου Σένγκεν, η ΕΕ έχει έννομο συμφέρον δυνάμει των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεών της βάσει του διεθνούς δικαίου, της δέσμευσής της για το περιβάλλον, το κλίμα και άλλες πολιτικές, καθώς και μέσω της χρηματοδότησης, των ερευνητικών δραστηριοτήτων και των οικονομικών συμφερόντων της, μεταξύ άλλων στους τομείς της ναυτιλίας και της ανάπτυξης των φυσικών πόρων· υπενθυμίζει επίσης ότι η ΕΕ διαθέτει μεγάλες αρκτικές εκτάσεις στη Φινλανδία και τη Σουηδία, οι οποίες κατοικούνται από τον μοναδικό αυτόχθονα πληθυσμό της ΕΕ, τους Σάμι·
2. λαμβάνει υπό σημείωση τη δήλωση του Αρκτικού Συμβουλίου του Μαΐου 2013, στην Kiruna, καθώς και η απόφασή του όσον αφορά το καθεστώς παρατηρητή για την ΕΕ και άλλες κρατικές οντότητες, και καλεί επειγόντως την Επιτροπή να δώσει συνέχεια στα εναπομείναντα εκκρεμή ζητήματα με τον Καναδά και να ενημερώσει δεόντως το Κοινοβούλιο επί της διαδικασίας·
3. υποστηρίζει το έργο της Επιτροπής για την υλοποίηση του καθεστώτος του παρατηρητή στο Αρκτικό Συμβούλιο· υπενθυμίζει το καθεστώς της ΕΕ και των κρατών μελών της, όχι ως παρατηρητών αλλά ως ενεργών μελών σε άλλους οργανισμούς που σχετίζονται με την Αρκτική, όπως ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΔΝΟ), και τονίζει την ανάγκη να επικεντρωθούν εκ νέου οι δραστηριότητες των θεσμικών οργάνων της στους τομείς που άπτονται των πολιτικών ή οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ και των κρατών μελών της, ειδικότερα δε να μην παραμελούνται τα συμφέροντα της ΕΕ και των κρατών μελών της κατά την εφαρμογή, τροποποίηση και ανάπτυξη προγραμμάτων ή πολιτικών της ΕΕ που επηρεάζουν ή ενδέχεται να επηρεάσουν, και συνεπώς να υπηρετήσουν, την Αρκτική·
4. υπογραμμίζει την σημασία των πολικών και ερευνητικών σταθμών των κρατών μελών στην Αρκτική και υπενθυμίζει τις συνεισφορές της ΕΕ στην έρευνα και την ανάπτυξη, καθώς και την δέσμευση οικονομικών φορέων που είναι καταχωρισμένοι και ασκούν τις δραστηριότητές τους βάσει της ενωσιακής νομοθεσίας, στην Αρκτική Περιοχή·
5. συνηγορεί σθεναρά υπέρ της ελευθερίας της επιστημονικής έρευνας στην Αρκτική και ενθαρρύνει την ευρεία συνεργασία μεταξύ των κρατών που είναι ενεργά στον τομέα της πολυεπιστημονικής έρευνας στην Αρκτική και στην εγκατάσταση υποδομών έρευνας·
6. καλεί την Επιτροπή όπως, έχοντας υπόψη τον τεράστιο αριθμό επιστημονικών, οικονομικών και μη στρατιωτικών δραστηριοτήτων, ειδικότερα στο ευρωπαϊκό τμήμα της Αρκτικής, την θάλασσα του Μπάρνετς και πέραν αυτής, αναπτύξει πρακτικές με στόχο την καλύτερη αξιοποίηση της υφιστάμενης χρηματοδότησης της ΕΕ και την εξασφάλιση σωστής ισορροπίας μεταξύ προστασίας και ανάπτυξης της Αρκτικής όταν διατίθενται κεφάλαια της ΕΕ υπέρ της Αρκτικής·
7. χαιρετίζει την εφαρμογή της Συμφωνίας Έρευνας και Διάσωσης και της Συμφωνίας για την αντιμετώπιση πετρελαιοκηλίδων, από τα μέλη του Αρκτικού Συμβουλίου και απευθύνει έκκληση για ενεργό συμμετοχή των ευρωπαϊκών ινστιτούτων και επιχειρήσεων στην διαδικασία εφαρμογής·
8. χαιρετίζει τις νέες στρατηγικές για την περιοχή της Αρκτικής που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα από τα κράτη μέλη της ΕΕ που τυγχάνουν και μέλη του Αρκτικού Συμβουλίου, όπως η Φινλανδία, η Δανία και η Σουηδία, καθώς και από χώρες παρατηρητές όπως η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, εκφράζοντας την ελπίδα ότι οι επικαιροποιημένες στρατηγικές θα οδηγήσουν όχι μόνο σε μια πιο πραγματιστική κατανόηση, αλλά και σε συγκεκριμένη ανάληψη δράσης στην Αρκτική, και τονίζοντας την ανάγκη να ληφθούν υπόψη οι κοινές πολιτικές και τα κοινά προγράμματα της ΕΕ που επηρεάζουν την Αρκτική·
9. καλεί την Επιτροπή να αναπτύξει στενότερη συνεργασία με την Ισλανδία στους τομείς κοινού ενδιαφέροντος, όπως είναι η ανάπτυξη θαλασσίων μεταφορών και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κάνοντας πλήρη χρήση των υφισταμένων μηχανισμών και ενθαρρύνοντας την έρευνα και την επιχειρηματική συνεργασία μεταξύ ευρωπαϊκών και ισλανδικών φορέων, ειδικότερα έχοντας υπόψη τις αυξανόμενες δραστηριότητες των κινεζικών φορέων, ώστε να διασφαλισθεί ότι τα ευρωπαϊκά συμφέροντα δεν θα υποσκελισθούν στην εν λόγω σημαντική από στρατηγική άποψη περιοχή·
10. πέραν τούτου, προτείνει μια καλύτερη εναρμόνιση των υφισταμένων προγραμμάτων, καθώς και συνεισφορές στην χρηματοδότηση της Βόρειας Διάστασης, ώστε να καταστεί δυνατή η αποτελεσματική διοχέτευση της χρηματοδότησης και να ορισθούν σαφώς οι επενδυτικές προτεραιότητες για την ανάληψη δράσης στην περιοχή της Αρκτικής· ζητεί επειγόντως να δημιουργηθεί μια πλατφόρμα Επιτροπής - Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), υπεύθυνη για την διασφάλιση της ασφαλούς διοχέτευσης των πόρων που προορίζονται για την Αρκτική·
11. επανεπιβεβαιώνει την υποστήριξή του για την υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πληροφόρησης για την Αρκτική, ενός βασισμένου στην Αρκτική δικτύου με στόχο την ενημέρωση και την διασύνδεση των φορέων της Αρκτικής και της ΕΕ, επισημαίνοντας στο πλαίσιο αυτό την επιτακτική ανάγκη για το έργο αυτό να ενσωματώσει μια ειδική διασύνδεση για τους θεσμικούς φορείς της ΕΕ· αναγνωρίζει τον ρόλο του Φόρουμ ΕΕ-Αρκτικής στις Βρυξέλλες, ως μιας ενιαίας πλατφόρμας που προάγει την κατανόηση μεταξύ των πολυάριθμων σχετικών φορέων, τόσο στην Αρκτική όσο και στην ΕΕ, συνδέοντας τις σφαίρες της χάραξης πολιτικής, της επιστήμης και του επιχειρηματικού κόσμου·
12. καλεί την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ όπως, βάσει των ανωτέρω δεδομένων και εξελίξεων, αναπτύξουν και προωθήσουν μια προορατική και συνεκτική κοινωνικοοικονομική στρατηγική για την εμπλοκή της ΕΕ στην Αρκτική, εξασφαλίζοντας ότι λαμβάνονται υπόψη τα συμφέροντα της ΕΕ και των κρατών μελών της κατά την ανάπτυξη, την τροποποίηση ή την επικαιροποίηση πολιτικών που επηρεάζουν την Αρκτική·
13. ζητεί από την Επιτροπή και την ΕΥΕΔ να αναπτύξουν σχέδιο δράσης στο οποίο να ορίζονται συγκεκριμένα βήματα για τη συνεκτική υλοποίηση αυτής της στρατηγικής και των υφιστάμενων πολιτικών και προγραμμάτων που σχετίζονται με την Αρκτική, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί μια συντονισμένη προσέγγιση όσον αφορά την περιοχή της Αρκτικής·
14. επισημαίνει τις παγκόσμιες επιπτώσεις των αλλαγών που επέρχονται στην περιοχή της Αρκτικής και την σημασία του να μειωθεί η ρύπανση που προκαλούν στην Αρκτική οι αυξανόμενες δραστηριότητες στην περιοχή αυτή· επισημαίνει ότι οι αλλαγές του κλίματος στην Αρκτική θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις παράκτιες περιοχές της Ευρώπης και αλλού, καθώς και στους τομείς που εξαρτώνται από το κλίμα στην Ευρώπη, όπως η γεωργία και η αλιεία, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η εκτροφή ταράνδων, το κυνήγι, ο τουρισμός και οι μεταφορές·
15. αναγνωρίζει ότι οι επιπτώσεις της τήξης των πάγων και οι ηπιότερες θερμοκρασίες όχι μόνο ενέχουν τον κίνδυνο εκτοπισμού των αυτοχθόνων πληθυσμών και απειλούν, κατ’ αυτόν τον τρόπο, τον τρόπο ζωής τους, αλλά δημιουργούν επίσης ευκαιρίες οικονομικής ανάπτυξης στην περιοχή της Αρκτικής· αναγνωρίζει την επιθυμία των κατοίκων και των κυβερνήσεων της περιοχής της Αρκτικής με κυριαρχικά δικαιώματα και υποχρεώσεις να συνεχίσουν να επιδιώκουν βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, προστατεύοντας ταυτόχρονα παραδοσιακές πηγές βιοπορισμού των αυτοχθόνων πληθυσμών και τον πολύ ευαίσθητο χαρακτήρα των οικοσυστημάτων της Αρκτικής·
16. επιβεβαιώνει τις απόψεις του σχετικά με τα δικαιώματα των αυτοχθόνων πληθυσμών εν γένει, και των Σάμι ως του μοναδικού αυτόχθονος λαού της ΕΕ ειδικότερα, και παροτρύνει την Επιτροπή να εξετάσει περαιτέρω τρόπους με τους οποίους θα εξασφαλίζεται ότι η φωνή τους και η πείρα τους λαμβάνονται υπόψη στο πλαίσιο των διαδικασιών χάραξης πολιτικής της ΕΕ· προτείνει, στο πλαίσιο αυτό, να υποστηριχθεί η εγκατάσταση μιας ανεξάρτητης αντιπροσωπείας αυτοχθόνων στις Βρυξέλλες·
17. υπογραμμίζει τη μεγάλη σημασία της ασφάλειας των νέων παγκόσμιων εμπορικών αξόνων μεταφοράς μέσω της Αρκτικής Θάλασσας, ιδιαίτερα για την ΕΕ και τις οικονομίες των κρατών μελών της, δεδομένου ότι οι χώρες αυτές ελέγχουν το 40 % της παγκόσμιας εμπορικής ναυτιλίας· επικροτεί το έργο που επιτελείται στον ΙΜΟ με σκοπό την ολοκλήρωση του υποχρεωτικού κώδικα αρκτικών θαλασσίων μεταφορών· καλεί τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να διατηρήσουν στενή επαφή με τα ευρωπαϊκά ινστιτούτα έρευνας, καθώς και με τις επιχειρήσεις μεταφορών και ασφάλισης, προκειμένου να εξασφαλισθεί ότι λαμβάνονται υπόψη οι νέες τεχνολογίες και εμπειρίες· υπογραμμίζει ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα πρέπει να υπερασπίζονται ενεργά την ελευθερία των θαλασσών και το δικαίωμα της ελεύθερης διέλευσης από τις διεθνείς πλωτές οδούς· ενθαρρύνει τη συνεργασία τόσο στην έρευνα όσο και στις επενδύσεις με σκοπό την ανάπτυξη μιας στέρεης και ασφαλούς υποδομής για τις αρκτικές θαλάσσιες οδούς·
18. καλεί τα κράτη της περιοχής να διασφαλίσουν ότι όλοι οι σημερινοί άξονες μεταφοράς – και εκείνοι που μπορεί να δημιουργηθούν στο μέλλον – θα είναι ανοικτοί στη διεθνή ναυσιπλοΐα και να αποφύγουν τη θέσπιση τυχόν μονομερών αυθαίρετων επιβαρύνσεων, είτε οικονομικών είτε διοικητικών, οι οποίες θα μπορούσαν να εμποδίζουν τη ναυσιπλοΐα στην Αρκτική, εκτός από τα μέτρα τα οποία αποφασίζονται διεθνώς με στόχο την αύξηση της ασφάλειας ή την προστασία του περιβάλλοντος·
19. υπενθυμίζει το δικαίωμα των λαών της Αρκτικής να καθορίσουν οι ίδιοι τον τρόπο βιοπορισμού τους και αναγνωρίζει την επιθυμία τους για βιώσιμη ανάπτυξη στην περιοχή, ζητεί δε από την Επιτροπή να υποβάλει έκθεση σχετικά με τα προγράμματα της ΕΕ που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την υποστήριξη μιας μακροπρόθεσμης, ισόρροπης βιώσιμης ανάπτυξης, καθώς και να καταρτίσει μέτρα για μια πιο συγκεκριμένη συμβολή στην εκπλήρωση αυτής της επιθυμίας·
20. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, στην Αντιπρόεδρο/Ύπατη Εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών, καθώς και στις κυβερνήσεις και στα κοινοβούλια των κρατών της περιοχής της Αρκτικής.
- [1] ΕΕ C 136 E της 11.5.2012, σ. 71.